Bài dự thi kiến thức liên môn về biện pháp phòng tránh ma túy đạt giải nhì cấp quốc gia

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH YÊN BÁI
PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO VĂN YÊN

BÀI DỰ THI
Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết
các tình huống thực tiễn dành cho học sinh trung học

Tình huống thực tiễn:
“Một số biện pháp để phòng tránh nghiện ma túy cho học
sinh trung học cơ sở ”
1.

Trường trung học cơ sở
Địa chỉ:
Email: @gmail.com
Điện thoại:
Thông tin về nhóm thí sinh:
Họ và tên:
Ngày sinh:
Lớp:
2. Họ và tên:
Ngày sinh:
Lớp:

1


1) TÊN TÌNH HUỐNG: Ở gần nhà chúng em có một anh(học lớp 10) hiện nay
đang bị nghiện ma túy, do vào cuối năm học lớp 9, anh ấy rất ham mê điện tử, và
tại nơi anh hay chơi điện tử đó, những thanh niên khác đã đưa cho anh những viên
giống như kẹo, nhưng thực ra là những viên ma túy tổng hợp, và anh ấy đã bị

nghiện. Từ khi bị nghiện ma túy, anh học sa sút hẳn, đến trường thường đầu rù, tóc
rối, đã nhiều lần anh còn bị giải lên thôn do ăn trộm gà, trộm đồ vật của họ...
Khuyên bảo con mãi không được, bố mẹ anh quyết định gửi anh vào nơi cai nghiện
ma túy. Ngày chia tay anh đến nơi cai nghiện ma túy, anh đã cầm tay chúng em,
khóc và bảo chúng em: Chúng mày không được giống tao nhé, khổ lắm. Tao đi cai
xong sẽ về với chúng mày. Nhìn thấy anh trong tình cảnh đó, chúng em rất thương
anh, chính vì vậy chúng em thấy mình cần phải tìm ra “Một số biện pháp để
phòng tránh nghiện ma túy cho học sinh trung học cơ sở ” để từ đó giúp cho
chính bản thân và các bạn học sinh trong việc phòng tránh nghiện ma túy.

2) MỤC TIÊU GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG:
- Làm cho các bạn học sinh thấy được tác hại của ma túy đối với sức khỏe, kinh tế
và nhân cách của con người.
- Giúp cho các bạn học sinh biết cách phòng chống ma túy, tránh xa những điều
kiện hoàn cảnh có thể đưa con người đến với ma túy cho bản thân, cho gia đình và
xã hội.

2


- Sẽ có nhiều bạn học sinh hơn, thường xuyên tích cực tuyên truyền tới các bạn
khác và người dân lợi ích của việc phòng tránh nghiện ma túy.
Để giải quyết được tình huống“Một số biện pháp để phòng tránh nghiện
ma túy cho học sinh trung học cơ sở ” chúng em thấy cần phải đạt những mục
tiêu cụ thể như sau:
a) Kiến thức:
- Tìm hiểu tình hình ma túy xâm nhập vào lứa tuổi học sinh.
- Trình bày được hậu quả của việc nghiện ma túy.
- Hiểu tính chất nguy hiểm và nguyên nhân chính dẫn đến nghiện ma túy
- Suy nghĩ về trách nhiệm, hướng hành động thiết thực của bản thân để phòng

tránh nghiện ma túy cho học sinh trung học cơ sở.
b) Kĩ năng:
- Qua bài thi này chúng em mong muốn các bạn học sinh trung học cơ sở ngày
càng có thêm nhiều các kĩ năng sống, đó là các kĩ năng:
+ Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin
+ Kĩ năng tự nhận thức
+ Kĩ năng hợp tác
+ Kĩ năng giao tiếp
+ Kĩ năng tư duy phê phán
+ Kĩ năng tư duy sáng tạo
+ Kĩ năng giải quyết vấn đề...
c) Thái độ
- Giúp HS:
+ Có ý thức chấp hành nghiêm chỉnh các qui định của nhà nước và pháp luật.
+ Thấy được trách nhiệm của bản thân trong việc phòng trách các tệ nạn xã hội và
hiểm họa từ việc buôn bán - sử dụng ma túy.
3) TỔNG QUAN VỀ CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN GIẢI QUYẾT
TÌNH HUỐNG:
a) Kết hợp các tri thức khách quan:
- Những hiểu biết về ma túy.
- Thực trạng nghiện ma tuý ở Việt Nam thông qua số liệu thực tế;

3


- Nguyên nhân dẫn đến nạn nghiện ma tuý ngày càng tăng nhanh;
- Hậu quả ma tuý để lại cho con người và xã hội;
- Biện pháp phòng tránh nghiện ma túy cho học sinh trung học cơ sở.
b) Phương pháp nghiên cứu:
+ Phương pháp nghiên cứu tài liệu (sách, báo, Internet)

+ Phương pháp quan sát
+ Phương pháp thu thập thông tin
+ Phương pháp xử lí kết quả nghiên cứu
4) GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG:
Chúng em đã vận dụng kiến thức của các môn sau để giải quyết tình huống:
- Vận dụng kiến thức môn Giáo dục công dân nâng cao hiểu biết về tác hại
của ma túy cho các bạn học sinh.
- Vận dụng kiến thức môn Sinh học để biết nguồn gốc loại cây tạo ra chất
gây nghiện ma túy
- Vận dụng kiến thức môn Ngữ văn để sáng tác thơ ca, diễn hài kịch về chủ
đề phòng chống ma túy:
- Vận dụng kiến thức môn Mĩ thuật để tổ chức cuộc thi vẽ tranh theo chủ đề
phòng chống ma túy
- Vận dụng kiến thức môn Âm nhạc để biết hát, biết chọn những bài hát về
chủ đề phòng chống ma túy:
5) THUYẾT MINH TIẾN TRÌNH GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG:
5.1: THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH NGHIỆN MA TUÝ Ở VIỆT NAM
Báo cáo tình hình nghiện ma túy, công tác cai nghiện ma túy và quản lý sau
cai nghiện của Chính phủ gửi các Đại biểu Quốc hội đã đưa ra nhiều con số đáng
phải suy ngẫm.
Theo đó, đến cuối tháng 9 năm 2014, cả nước có 204.377 người nghiện ma túy. Số
người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý đã tăng gần 4 lần trong 20 năm kể từ năm
4


1994 đến nay (năm 1994 là 55.445 người, trung bình mỗi năm tăng khoảng 7.000
người).

Mỗi năm cả nước có thêm 7000 người nghiện- Ảnh minh hoạ

Người nghiện ma túy đã có ở 100% các tỉnh, thành phố, gần 90% quận,
huyện và khoảng 70% số xã, phường, thị trấn. Người nghiện cũng đã xuất hiện ở
mọi thành phần trong xã hội: học sinh, sinh viên, cán bộ công chức, viên chức,
người lao động…
Trong số người nghiện ma túy: 96% là nam giới, 4% là nữ giới, 74% ở độ
tuổi 18-35, có 1% dưới 18 tuổi. Người nghiện sử dụng heroin là 72% và có xu
hướng giảm dần, tỷ lệ người sử dụng ma túy tổng hợp nhóm kích thích dạng
Amphetamin (ATS) ngày càng gia tăng (2,5% năm 2005, 14,5 % đến tháng
9/2014).
Tại một số địa phương, tỷ lệ học viên trong Trung tâm Chữa bệnh- Giáo
dục- Lao động xã hội (Trung tâm) đã từng sử dụng ma túy tổng hợp cao như: Đà
Nẵng 74%, Tây Ninh 61%, Trà Vinh 49%.
.2 NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN NGHIỆN MA TUÝ
a) Nguyên nhân khách quan:
- Có thể do lúc đầu chỉ định dùng thử, hoặc đôi khi dùng để chữa một số bệnh, về
sau thành thói quen gây nên nghiện ma túy.
- Do một số bố mẹ mải làm ăn, không quan tâm đến con em mình, lo kiếm tiền
hoặc nuông chiều con cái quá mức dẫn đến nhiều bạn tự do chơi bời, bị nghiện ma
túy.

5


- Do tập tục địa phương, ở một số nơi vẫn còn trồng cây thuốc phiện, còn hút thuốc
phiện.
- Do bị bạn bè rủ rê, bị kẻ xấu, bị những người buôn ma túy, những người đã bị
nghiện ma túy lôi kéo vì học sinh cấp trung học cơ sở còn non nớt, chưa làm chủ
được bản thân, nên dề bị dụ dỗ, mua chuộc...

Ảnh: Học sinhvi phạm pháp luật vì vận chuyển ma túy do bị rủ rê, lôi kéo

b) Nguyên nhân chủ quan:
- Do thiếu hiểu biết về tác hại của ma túy, nên nhiều bạn học sinh dễ bị những đối
tượng xấu kích động, lôi kéo sử dụng ma túy, tham gia vận chuyển, mua bán ma
túy.
- Do bản tính tò mò, bắt chước, đua đòi, ăn chơi, muốn tìm cảm giác lạ, muốn chơi
trội...
- Do hoàn cảnh gia đình bất lợi như: Bố mẹ bỏ nhau, gia đình bất hòa, mồ côi cha
mẹ, hoàn cảnh khó khăn...các bạn thấy buồn chán, cô đơn, không làm chủ bản thân,
đã chủ động tìm đến với ma túy.
5.3: TÁC HẠI CỦA VIỆC NGHIỆN MA TÚY
a) Tác hại của ma túy đối với bản thân người sử dụng:
6


- Gây tổn hại về sức khỏe: Nghiện ma túy gây suy nhược toàn thân, người gầy gò,
xanh xao, sức khỏe giảm sút.
- Gây tổn hại về tinh thần: Nghiện ma túy rất dễ gây loạn thần kinh, hay quên, gây
rối loạn về cảm xúc, nhận thức, về tâm lý, hành vi, lối sống thường bị sai lệch so
với chuẩn mực đạo đức...

Tranh: Tác hại của việc nghiện ma túy đối với người sử dụng
- Gây tổn hại về kinh tế: Sử dụng ma túy tiêu tốn nhiều tiền bạc, thường dẫn đến
kiệt quệ về kinh tế...
b) Tác hại của nghiện ma túy đối với xã hội:
- Nghiện ma túy ảnh hưởng tới nền kinh tế của đất nước:
+ Hàng năm Nhà nước phải chi phí hàng ngàn tỷ đồng cho việc xóa bỏ cây thuốc
phiện, cho việc cai nghiện ma túy...
+ Suy giảm lực lượng lao động chính.
+ Ảnh hưởng đến các tâm lý của các nhà đầu tư nước ngoài, các vị khách du lịch
tham quan...

- Nghiện ma túy ảnh hưởng tới trật tự an toàn, xã hội:
+ Làm tăng số lượng người vi phạm pháp luật.
+ Làm mất đoàn kết, tình thân ái giữa người với người.
5.4: GIẢI PHÁP PHÒNG TRÁNH NGHIỆN MA TUÝ CHO HỌC SINH
THCS
+ Vận dụng kiến thức môn Giáo dục công dân nâng cao hiểu biết về tác hại của
ma túy cho các bạn học sinh.
7


Qua bài 13: Phòng chống tệ nạn xã hội môn GDCD 8 sẽ giúp cho các bạn học sinh
hiểu biết về ma tuý: nguyên nhân dẫn đến nghiện ma tuý, tác hại, biện pháp phòng
tránh, ...
- Biết một số qui định của Nhà nước về phòng, chống ma tuý.

Ảnh: Quyển sách Luật phòng – chống ma túy
( Điều 3. Nghiêm cấm các hành vi sau đây:
1. Trồng cây có chứa chất ma tuý.
2. Sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, bảo quản, mua bán, phân phối, giám định, xử lí,
trao đổi, xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh, nghiên cứu trái phép hoặc chiếm đoạt
chất ma tuý, tiền chất, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần.
3. Sử dụng, tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý; xúi giục, cưỡng bức, lôi kéo,
chứa chấp; hỗ trợ việc sử dụng trái phép chất ma tuý)
Vận dụng kiến thức của môn này sẽ giúp chúng ta có những giải pháp để ma
túy không xâm nhập nhiều hơn, chúng em đề ra một số biện pháp như:
+ Tuyên truyền giải thích, vận động, nâng cao ý thức nhận biết của con người
về tác hại của ma túy....
+ Thường xuyên đọc báo, xem tivi để tăng sự hiểu biết về những thủ đoạn mới
của những kẻ nghiện và buôn bán ma túy.
8

+ Mỗi chúng ta phải rèn cho bản thân một số kĩ năng sống quan trọng như: Kĩ
năng tìm hiểu, kĩ năng quan sát, kĩ năng giao tiếp... Phải biết cách tự bảo vệ bản
thân, tránh xa không tò mò, thường xuyên cảnh giác với những thủ đoạn nguy
hiểm.
+Tích cực tham gia các hoạt động ngoại khóa ở trường, lớp, địa bàn thôn xóm
đang sinh sống để tiếp thu, tăng sự hiểu biết về ma túy.
Để vận dụng kiến thức môn GDCD 8 trong việc phòng chống ma túy cho học
sinh trung học cơ sở một cách hiệu quả, chúng em thấy có thể làm một số việc cụ
thể sau:
+Trong các buổi sinh hoạt lớp, sinh hoạt nhóm học tập, cán bộ lớp có thể lựa
chọn một số thông tin về những vụ án nổi tiếng về tàng trữ và buôn bán các chất
ma tuý, bài học cho người nghiện ma túy.
+ Tổ chức các trò chơi, thi giữa các tổ nhóm trả lời các câu hỏi về nguyên nhân
dẫn đến nghiện ma túy, buôn bán, vận chuyển ma túy...
+ Trong giờ sinh hoạt cũng nên phê bình một cách tế nhị một số bạn lười học,
ham chơi điện tử, bỏ học đi chơi điện tử cũng là một trong những nguyên nhân dẫn
đến sự lôi kéo, lợi dụng của kẻ xấu. Chơi điện tử không có tiền sẽ làm theo những
lời của kẻ xấu dụ dỗ, bước đầu thu lợi về bản thân rồi sau đó làm theo những việc
như vận chuyển, trộm cắp…. rồi dẫn đến con đường tội lỗi.
+Tham gia vào các buổi cổ động, phát tờ rơi… với mục đích đem sự hiểu biết
về ma túy đến với mọi người.

9


Ảnh: Buổi tuyên truyền về phòng chống ma túy cho học sinh trung học cơ cở

+ Vận dụng kiến thức môn Sinh học để biết nguồn gốc loại cây tạo ra chất gây

nghiện ma túy

Ảnh: Cây thuốc phiện
Trong môn Sinh học 6 đã có hình ảnh về cây thuốc phiện, cây cần sa là
những cây tạo ra chất gây nghiện ma túy, để từ đó giúp cho các bạn học sinh có thể
10


nhận biết được hình dạng của loại cây này để tránh xa, đồng thời tuyên truyền
người dân ở thôn xóm mình phá hủy.

Ảnh: Thanh niên tình nguyện tham gia phá bỏ cây thuốc phiện cùng bà con thôn bản

Ma túy là các chất có nguồn gốc từ thiên nhiên hoặc nhân tạo khi xâm nhập
vào cơ thể người sẽ làm thay đổi tâm trạng, ý thức, trí tuệ con người làm cho con
người bị lệ thuộc vào các chất đó gây nhiều tổn thương cho các cá nhân, gia đình
và xã hội.
Ma túy được chia ra làm nhiều nhóm nhỏ với từng loại chức năng như các chất
kích thích: benzol; các chất kích thích mạnh hệ thần kinh: anphetamin,
methamphetamin(meth), ecstasin(mdma) thuộc nhóm AST (amphetaminetype-stimulans); các chất gây ảo giác: cần xa, hashish, marijuama, mescalin, lst
có xu hướng gia tăng nhiều loại . Còn thuốc phiện, heroin, codein, opiat: làm ức
chế thần kinh, tạo cảm giác mơ màng, khoan khoái, quên mọi đau khổ, bi
thương… . Nhắc đến ma tuý, ta không thể không nhắc đến cocain – thiên đường
ảo, địa ngục thật và crack là các chất kích thích cơ thể, tăng cơn thèm muốn lên
đến tột cùng.
- Tác hại ma túy là rất lớn nhưng ta có thể phòng tránh và chữ trị. Có nhiều
phương pháp cai nghiện chủ yếu ở Việt Nam như phương pháp cắt ngang ( không
dùng thuốc), tổ chức nuôi dưỡng tập trung, phương pháp dùng thuốc gây ngủ kéo
dài, phương pháp đông tây y kết hợp, trị liệu, xoa bóp, dùng thuốc bổ, xông
hơi,châm cứu … phương pháp phục hổi chức năng sinh lý (sau khi cai nghiện)

11


+ Vận dụng kiến thức môn Ngữ văn để sáng tác thơ ca, diễn hài kịch về chủ
đề phòng chống ma túy:
- Các bạn học sinh tham gia sáng tác thơ ca, các bài vè về ma túy. Viết bài
dự thi tham gia các cuộc thi trên báo tuổi trẻ.
- Tuyên truyền các khẩu hiệu ý nghĩa, ngắn gọn về chủ đề ma túy đến mọi
người như: “ Hãy nói không với ma túy” , “ HIV là hiểm họa”, “ Ma túy là hiểm
họa”, “ Học đường tránh xa ma túy” ….

Ảnh: Học sinh tham gia lễ mít tinh phòng chống ma túy
+Vận dụng kiến thức môn Mĩ thuật để tổ chức cuộc thi vẽ tranh theo chủ đề
phòng chống ma túy
Học sinh vẽ tranh về hiểm họa ma túy, những hành vi buôn bán bất hợp
pháp về ma túy, tác hại do ma túy gây ra để tham gia cuộc thi phòng trống ma túy.
Cuộc thi này là cơ hội để thể hiện tài năng hội họa, là kết quả của việc học môn mĩ
thuật, nhưng quan trọng hơn đối với mỗi bức tranh là thông điệp gửi đến cho người
xem những điều cần muốn nói, cần hiểu biết về ma túy và hãy tránh xa nó.

12


Tranh: Thông điệp triệt tiêu tận gốc ma túy.
+ Vận dụng kiến thức môn Âm nhạc để biết hát, biết chọn những bài hát về chủ
đề phòng chống ma túy:
- Các bài hát có thể hát vào đầu giờ, vào giờ âm nhạc ngoại khóa, giờ sinh
hoạt lớp, giờ sinh hoạt của Đội. Và chúng em cũng mong muốn các giờ ra chơi ở
trường, các giờ phát thanh của thôn, xã mở cho chúng em được nghe nhiều bài hát
có chủ đề về ma túy vì các bài hát về chủ đề này có nội dung sâu sắc, giàu tính

nghệ thuật làm thông điệp đến người nghe hiểu rõ tác hại đáng sợ của ma túy, giúp
mọi người tránh được căn bệnh thế kỷ, căn bệnh không thuốc chữa….
- Một số bài hát về chủ đề ma túy mà chúng em rất thích như bài hát “ Kiếp
Ma Túy” của Duy Mạnh, bài hát “Anh tôi” của nhạc sỹ Phương Uyên, bài hát “
Hãy quên đi” của nhạc sỹ Nguyễn Đăng Khương, …..
5.5 CÁC TƯ LIỆU SỬ DỤNG TRONG VIỆC GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG
- Sách giáo khoa giáo dục công dân 6,7,8; Mĩ thuật 7,8; Âm nhạc 8; Sinh học 6, 8.
- Tài liệu tuyên truyền luật phòng, chống ma túy năm 2014
- Các bài báo về các vụ án nghiệm trọng về buôn bán, tàng trữ các chất ma túy.
- Tư liệu thống kê số liệu người nghiện ma túy.

13


- Tư liệu, tranh ảnh, bài hát về chủ đề phòng chống ma túy qua báo, đài, mạng
internet.
- Trao đổi trực tiếp với một số người nghiện ở địa phương.
5.6. Các thiết bị sử dụng trong việc giải quyết tình huống
- Máy ảnh, máy vi tính, máy in
6. Ý NGHĨA CỦA VIỆC GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG:
Việc giải quyết tình huống “Một số biện pháp để phòng tránh nghiện ma
túy cho học sinh trung học cơ sở ” có ý nghĩa như sau:
6.1. Đối với thực tiễn học tập:
- Giúp cho các bạn học sinh có thêm kiến thức về các chất gây nghiện ma túy,
nhiễm các căn bệnh chết người do nghiện ma túy, nâng cao nhận thức cần phải
phòng tránh nghiện ngập, tàng trữ và buôn bán ma túy, góp phần giảm thiểu tối đa
các học sinh nghiện trong các trường học, từ đó tránh được những hậu quả khôn
lường có thể bị gây ra do nghiện ma túy cho bản thân, gia đình và xã hội.
- Là cơ hội để thể hiện tài năng hội họa, âm nhạc, sáng tác thơ ca, diễn kịch sân
khấu hóa, rèn kĩ năng quan sát, nghiên cứu, trình bày, tư duy khi giải quyết tình

huống thực tiễn.
- Có sự kết hợp giữa các môn học, giúp cho việc học tập của học sinh có hiệu quả
cao hơn.
6.2. Đối với thực tiễn đời sống kinh tế - xã hội:
- Giúp cho mọi người hiểu được hậu quả của người bị nghiện và buôn bán ma túy.
- Giúp cho mọi người có ý thức thực hiện tốt các quy định của Nhà nước và pháp
luật, từ đó giúp cho nhiều gia đình có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, làm cho xã hội
ngày càng văn minh, phát triển.
- Giúp cho mọi người, đặc biệt là các bạn học sinh được tuyên truyền, giáo dục ý
thức người dân hiểu được hiểm họa của ma túy;
- Giúp mọi người có biện pháp để tự bảo vệ mình tránh xa ma túy; Từ đó có ý thức
phòng tránh, đấu tranh chống lại các tệ nạn đó.
- Giúp cho cộng đồng cần chung tay giúp người nghiện cai nghiện, chúng ta phải
thật thông cảm, yêu thương, quan tâm giúp đỡ họ; đối với bệnh nhân HIV/AIDS,
cần động viên, khuyên nhủ để họ sống lành mạnh, có ích cho cuộc đời, chúng ta
không nên miệt thị, xa lánh họ.
................., ngày 11/10/2016
Nhóm học sinh

14