Những tình huống thường gặp của giáo viên ngành sư phạm mầm non

Nh ữ
ng tình hu ống th ư
ờ n g g ặp c ủa giáo
viên ngành s ưph ạm m ầm non
S Ư
U TẦ
M
Trong giáo d ục ngành h ọc s ư ph ạm
m ầm non, các tình hu ống th ư
ờn g xuyên
x ảy ra và muôn màu, muôn v ẻ: Khi thì do
mâu thu ẩn c ủa tr ẻ và đề
i u ki ện s ống, khi
thì đò i h ỏi c ủa ng ư
ời l ớ
n xung quanh v ớ
i
kh ả n ăng và tính n ết c ủa tr ẻ, có khi l ại do
mâu thu ẩn c ủa chính tr ẻ em v ớ
i nhau
trong ho ạt đ
ộn g .
Tình hu ống trong giáo d ục m ầm non vô
cùng phong phú và đa d ạng b ở
i s ự phát
tri ển c ủa tr ẻ r ất khác nhau. M ỗi cháu m ột
tính n ết riêng, m ột kh ả n ăng riêng, tình
hu ống l ại x ảy ra trong nh ữ
ng th ờ
i để
i m

và không gian khác nhau. Không th ể có
m ột gi ải pháp nào chung chung cho m ọi
đứa tr ẻ vì m ỗi bé là m ột con ng ười riêng
bi ệt.
Để giúp cho cô giáo m ầm non đỡ lúng
túng khi tìm các gi ải pháp cho các tình


hu ống có th ể x ảy ra khi t ổ ch ứ
c các ho ạt
độn g giáo d ục tr ẻ, khoa S ư ph ạm m ầm
non tr ườ
n g trung c ấp Vi ệt Khoa đã
t ổng h ợ
p l ại các tình hu ống th ườ
ng
xuyên x ảy ra ở các l ớ
p m ầm non, đồn g
th ờ
i gợ
i ý và l ự
a ch ọn các gi ải pháp phù
hợ
p cho các giáo sinh h ọc trung c ấp
m ầm non nh ằm đá p ứ
n g m ục tiêu đà o
t ạo giáo viên M ầm non trong giai đo ạn
hi ện nay.
Tình hu ống 1:
Trong gi ờ v ẽ theo m ẫu (v ẽ bông hoa)

ch ủ đề “Th ự
c V ật”, m ọi tr ẻ đều say s ư
a
v ẽ, bé Tu ấn ng ồi im không v ẽ, Cô giáo
đến g ần và h ỏi: “Sao Tu ấn không v ẽ đi,
các b ạn v ẽ r ất đẹp và g ần xong r ồi”.
Bé tr ả l ờ
i: “Con không thích v ẽ bài này”.
N ếu là giáo viên đó , b ạn s ẽ gi ải quy ết
nh ư th ế nào?
Cách gi ải quy ết:
– Cô th ử h ướ
n g tr ẻ vào n ội dung bài v ẽ
gi ống các b ạn: “cô th ấy Tu ấn v ẽ r ất đẹp ,
đẹp h ơ
n nhi ều b ạn trong l ớ
p. Con v ẽ


nhé n ếu con th ấy khó cô s ẽ v ẽ cùng
con”.
– N ếu Tu ấn v ẫn không v ẽ, cô s ẽ giúp tr ẻ
b ằng cách g ợi ý ho ặc gi ải thích trình t ự
ho ặc trình bày m ẫu… tùy theo kh ả n ăng
c ủa tr ẻ.
– N ếu tr ẻ v ẫn nh ất định không v ẽ, cô h ỏi
Tu ấn thích v ẽ gì? Cô s ẽ đưa m ấu ví d ụ
như nam linh chi cho con v ẽ (th ực hi ện
m ực đích c ủa gi ờ v ẽ theo m ẫu), n ếu tr ẻ
v ẽ xong theo s ở thích cô động viên tr ẻ

th ực hi ện bài h ọc trên.
– Cu ối gi ờ cô nh ận xét bài v ẽ c ủa c ả l ớp
và giành th ời gian nh ận xét bài v ẽ c ủa
Tu ấn (tùy s ản ph ẩm c ủa cháu, 1 ho ặc 2
bài) và nh ắc nh ở nh ẹ nhàng để Tu ấn
th ực hi ện nhi ệm v ụ c ủa gi ờ h ọc nh ư các
b ạn trong l ớp.
Tình hu ống 2:
Khi d ạy tr ẻ hát và v ỗ tay theo nh ịp bài
hát: “Chú b ộ đội đi xa” nh ịp ¾ có m ột s ố
tr ẻ không bi ết v ỗ tay theo nh ịp mà v ỗ


ng ược l ại… Cô giáo ph ải làm gì để tr ẻ có
c ảm nh ận và v ỗ tay đúng đượ c theo
nhịp.
Cách gi ải quy ết:
– Cô d ạy tr ẻ thu ộc l ời bài hát và h ướng
d ẫn tr ẻ v ỗ đệm theo nh ịp t ừng câu m ột
đến h ết bài.
– N ếu tr ẻ v ẫn không th ực hi ện đượ c cô
cho tr ẻ đứng vòng tròn ho ặc đứng hàng
d ọc, b ước nhúng vào phách m ạnh c ủa
nhịp, lúc đầu có th ể đếm, sau đó thì
ghép nh ạc.
Tình hu ống 3:
Trong gi ờ làm quen v ới tác ph ẩm v ăn
h ọc (d ạy tr ẻ k ể chuy ện), cô đang say
s ưa k ể chuy ện cho tr ẻ nghe, b ỗng m ột
bé kêu đau b ụng và khóc r ất to. B ạn s ẽ

làm nh ư th ế nào để l ớp không b ị xáo
tr ộn và ảnh h ưởng đến các l ớp khác mà
v ẫn ch ăm sóc đượ c bé đó ?
Cách gi ải quy ết:


– Cô đến g ần cháu đó b ế tr ẻ và thông
báo cho c ả l ớp bi ết tình hình s ức kh ỏe
c ủa b ạn và yêu c ầu l ớp tr ật t ự làm theo
yêu c ầu c ủa b ạn l ớp tr ưởng.
– Cô giao nhi ệm v ụ cho l ớp tr ưởng cho
c ả l ớp đọc th ơ, hát ho ặc chỉ đị nh các
b ạn hát, đọc th ơ…
– Cô đưa bé bị đau b ụng vào phòng ngh ỉ
ho ặc tr ải chi ếu cho bé n ằm, h ỏi bé đã ăn
nh ững th ức ăn gì, có th ể xoa d ầu cho bé
và theo dõi.
– N ếu th ấy cháu không đỡ cô nh ờ cô
giáo ph ụ trách l ớp bên c ạnh qu ản lý l ớp
và cho cháu xu ống phòng y t ế c ủa
tr ường theo dõi và x ử lí k ịp th ời, h ợp lí.
Tình hu ống 4:
Trong gi ờ ch ơi theo góc c ủa tr ẻ m ẫu
giáo, ở góc ch ơi “Bé t ập làm bác s ĩ”, bé
Hoa đang h ăm h ở b ế búp bê đến bác s ĩ
Mai khám b ệnh. Bé Hoa b ế búp bê ng ồi
vào gh ế dành cho b ệnh nhân, bác s ĩ Mai
c ứ ng ồi nghịch ống nghe mà không bi ết

Hoa đang ng ồi ch ờ khám b ệnh. Ch ờ m ột
lúc bé Hoa b ế búp bê đứng d ậy, v ừa đi
v ừa quay l ại nhìn bác s ĩ Mai. Bác s ĩ Mai
v ẫn ng ồi ngh ịch ống nghe say s ưa…
N ếu là b ạn t ổ ch ức gi ờ ch ơi đó, b ạn s ẽ
làm gì để th ỏa mãn nhu c ầu ch ơi c ủa bé
Hoa ?
Cách gi ải quy ết:
– Cô đóng vai b ệnh nhân đến khám
bênh và r ủ bé Hoa đi cùng.
– Cô chào bác s ĩ Mai và nh ờ bác s ĩ
khám b ệnh. Khi bác s ĩ khám xong, cô h ỏi
bác s ĩ Mai xem cô b ị b ệnh gì? U ống
thu ốc gì?… Cô nh ận thu ốc và c ảm ơn
bác s ĩ, chào bác s ĩ và ra v ề c ố nh ắc
b ệnh nhân Hoa vào khám.
– Cô quan sát, n ếu Hoa không bi ết giao
ti ếp v ới bác s ĩ, cô h ướng d ẫn Hoa nh ập
vai bênh nhân để th ực hi ện ý t ưởng ch ơi
“m ẹ b ệnh nhân”.
Tình hu ống 5:


Trong khi r ửa m ặt cho tr ẻ 24-36 tháng,
phát hi ện m ột tr ẻ b ị đau m ắt thì c ần x ử lí
nh ư th ế nào ?
Cách gi ải quy ết:
– Để l ại chác đó và r ửa sau cùng, sau
khi r ửa xong cho cháu đó, kh ăn m ặt ph ải
để ở ch ậu riêng, gi ặt b ằng xà phòng,

lu ộc n ước s ối r ồi ph ơi n ắng.
– Cô r ửa s ạch tay b ằng xà phòng, sát
khu ẩn b ằng c ồn để tránh lây nhi ếm sang
các bé khác.
– Dùng thu ốc nh ở m ắt để nh ỏ m ắt cho
tr ẻ và cách ly v ới tr ẻ khác.
– Gi ờ tr ả bé trao đổi v ới gia đình để cùng
ph ối h ợp (có th ể cho tr ẻ ngh ỉ h ọc để
tránh lây sang các b ạn khác).
Tình hu ống 6:
Ở l ớp m ẫu giáo, gi ờ đi d ạo sân tr ường,
cô t ổ ch ức cho tr ẻ ch ơi dich vu sua
nha v ới cát và n ước. Khi th ời gian đã
h ết, cô yêu c ầu tr ẻ đi r ửa tay, chân để
chuy ển ho ạt động khác. Cháu Hùng nh ất


định không nghe, c ứ ng ồi ch ơi mãi, ti ếp
t ục nghịch cát. Hãy gi ải thích hi ện t ượng
trên. N ếu là giáo viên t ổ ch ức ho ạt động
đó, b ạn s ẽ x ử lí nh ư th ế nào?
Gi ải thích:
Bi ểu hi ện tính b ướng b ỉnh c ủa tu ổi lên
ba. Ở tu ổi này là lúc cái tôi xu ất hi ện. Tr ẻ
đang t ự mu ốn kh ẳng định mình. Đặc bi ệt
là tr ẻ r ất thích ch ơi v ới cát, n ước, đất và
ít có c ơ h ội đượ c ch ơi nên khi cô yêu
c ầu tr ẻ v ệ sinh tr ẻ làm ng ược l ại.
Cách gi ải quy ết:
– Cô nh ẹ nhàng gi ải thích cho tr ẻ hi ểu

th ời gian ch ơi đã h ết và g ợi ý cho tr ẻ
ho ạt động ti ếp theo có nhi ều đồ ch ơi, trò
ch ơi r ất hay (cô l ấy ví d ụ trò ch ơi có ở
ho ạt động ti ếp theo).
– Thông báo cho tr ẻ bi ết k ế ho ạch c ủa
bu ổi ho ạt động ngoài tr ời trong tu ần
(tháng) và cho bi ết lúc đó n ếu bé thích
chơi thì bé s ẽ ch ơi ti ếp (n ếu có n ội dung
chơi này).


– N ếu cháu v ẫn không chịu cô cho tr ẻ
ch ơi thêm vào giao h ẹn v ới cháu khi cô
r ửa tay, chân xong cho b ạn cu ối cùng thì
đến l ượt cháu và cô cháu mình cùng thi
r ửa tay, chân xem ai r ửa s ạch h ơn…
Tình hu ống 7 :
Trong gi ờ ho ạt động góc c ủa l ớp m ẫu
giáo l ớn đã di ễn ra đượ c kho ảng 30
phút. Ở góc ch ơi xây d ựng, tr ẻ đã xây
xong công trình “tr ường m ầm non c ủa
bé”. Cô giáo đi t ới, đứng l ại và h ỏi tr ẻ:
“Các con xây xong ch ưa ?“, tr ẻ tr ả l ời:
“Th ưa cô, xong r ồi ạ”. Cô giáo đứng
ng ắm công trình nha xinh c ủa tr ẻ m ột lát
r ồi đi làm vi ệc khác. Tr ẻ ở góc ch ơi đó
nhìn theo và ch ờ đợi cô… N ếu là b ạn t ổ
ch ức gi ờ ch ơi đó, b ạn x ử lý nh ư th ế
nào ?
Cách gi ải quy ết:

– Cô trò chuy ện v ới tr ẻ v ề công trình xây
d ựng để n ắm b ắt đượ c ý t ưởng ch ơi c ủa
tr ẻ.


– Cô và tr ẻ cùng bàn b ạc v ề công trình
xây d ựng: b ố c ục, k ĩ n ăng xây d ựng c ủa
tr ẻ, cái gì đượ c cô động viên, khuy ến
khích, cái gi ừ ch ưa đượ c cô g ợi ý cho
tr ẻ rút kinh nghi ệm.
– N ếu còn th ời gian, cô g ợi ý xem tr ẻ có
mu ốn xây d ựng thêm gì cho công trình
đẹp h ơn, ho ặc có nhu c ầu ch ơi xây d ựng
gì n ữa (tùy theo th ời gian th ực hi ện ch ủ
đề để g ợi ý) và có chu ẩn b ị đồ ch ơi cho
tr ẻ ti ếp t ục ch ơi.
Tình hu ống 8:
Cô giáo th ực t ập ở l ớp m ẫu giáo l ớn, cô
chu ẩn bị d ạy tr ẻ bài hát: “Em thêm m ột
tu ổi” (Ch ủ đề t ết và mùa xuân), cô gi ới
thi ệu tên bài hát, tác gi ả bài hát và hát
cho tr ẻ nghe. Cô đang hát b ỗng 1 bé trai
đứng lên nói: “Thôi cô ơi, cô đừng hát
n ữa, cô hát sai h ết c ả r ồi”, làm cô giáo
b ối r ối, lúng túng và l ại càng hát l ạc
gi ọng h ẳn đi. Là giáo viên cùng nhóm
th ực t ập, b ạn s ẽ làm th ế nào ?


Cách gi ải quy ết

– Đến g ần cô giáo nói nh ỏ để mình d ạy
thay và nói v ới tr ẻ: “Hôm nay cô Nga d ạy
l ớp mình h ơi m ệt, nên cô Nga b ị m ất
gi ọng, cô s ẽ giúp cô Nga d ạy l ớp mình
bài hát này nhé”.
– Cô khen bé trai đã bi ết đượ c giai đi ệu
bài hát nh ưng l ần sau n ếu mu ốn phát
bi ểu các bé gi ơ tay xin phát bi ểu không
được nói leo nh ất là khi cô giáo đang hát
và con nói nh ỏ vào tay cô thôi vì có khi
cô giáo hôm đó b ị ốm nh ưng v ẫn c ố
g ắng để d ạy c ả l ớp mình để không ảnh
h ưởng t ới các b ạn khác.
– Góp ý v ới cô giáo trong nhóm nên
chu ẩn bị chu đáo tr ước khi đi d ạy tr ẻ,
n ếu hát ch ưa hay nh ưng ph ải hát đúng
để đảm b ảo ch ất l ượng gi ờ d ạy.
Tình hu ống 9:
Trong gi ờ ng ủ tr ưa, có m ột s ố bé chưa
ng ủ đượ c. Bé thì n ằm m ở m ắt thao láo,
tr ằn tr ọc su ốt bu ổi tr ưa, bé thì n ằm mãi


c ảm th ấy th ừa chân, th ừa tay c ấu véo
b ạn n ằm bên c ạnh để b ạn khóc ré lên,
có bé thì l ại khóc ti t ỷ đòi v ề v ới m ẹ…
B ạn s ẽ x ử lí nh ư th ế nào để không ảnh
h ưởng t ới các cháu khác ?
Cách gi ải quy ết:
– T ạo cho tr ẻ thói quen ngay t ừ bu ổi đầu

tiên khi đến gi ờ ng ủ.
– Cô k ể chuy ện, không k ể to, k ể nhè nh ẹ
để tr ẻ tr ật t ự, im l ặng nghe và d ễ dàng đi
vào gi ấc ng ủ ho ặc cô hát ru và quan tâm
đến nh ững bé khó ng ủ.
– Tr ường h ợp bé không mu ốn ng ủ
không nên ép bu ộc tr ẻ, nên tách tr ẻ sang
phòng khác cho tr ẻ ch ơi trò ch ơi t ĩnh
nh ư: x ếp hình, v ẽ, n ặn và đồng th ời trao
đổi v ới ph ụ huynh để đảm b ảo cho tr ẻ
được ng ủ đủ s ố th ời gian quy định trong
m ột ngày.
Tình hu ống 10:
Trong gi ờ ch ơi t ập có ch ủ đích ( đối
t ượng tr ẻ 18 – 24 tháng) v ới n ội dung “


Ch ọn đồ ch ơi màu đỏ”. Khi cô giáo yêu
c ầu: “Các con ch ọn cho cô n ơ màu đỏ”
thì có m ột s ố tr ẻ ch ọn n ơ màu xanh. Hãy
gi ải thích tình hu ống trên và nêu cách x ử
lí c ủa mình.
Có th ể do 3 nguyên nhân:
– Tr ẻ ch ưa chú ý nghe yêu c ầu c ủa cô.
– Tr ẻ ch ưa nh ận bi ết đượ c màu đỏ.
– Tr ẻ thích làm ng ược l ại yêu c ầu c ủa
cô.
Cách x ử lí:
– Cô đến g ần và h ỏi tr ẻ trên tay bé đang
c ầm n ơ màu gì và nh ắc l ại yêu c ầu để

tr ẻ ch ọn đúng. Ho ặc cho tr ẻ nh ắc l ại yêu
c ầu ho ặc c ầm n ơ màu đỏ lên để tr ẻ so
sánh.
– N ếu tr ẻ không tìm đượ c cô giúp tr ẻ tìm
và cho tr ẻ nh ắc l ại cùng cô màu s ắc c ủa
n ơ cô và tr ẻ v ừa tìm đượ c.
Trên đây là m ột s ố tình hu ống th ường
g ặp khi đối di ện v ới các bé m ầm


non. Khoa S ư ph ạm m ầm non trung
c ấp Vi ệt Khoa s ẽ ti ếp t ục t ổng h ợp các
tình hu ống ph ổ bi ến khác để giúp cho
các b ạn đã và đang h ọc t ập, nghiên c ứu
v ề giáo viên m ầm có thêm đượ c kinh
nghi ệm và t ự tin trong công vi ệc.