Tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tư tưởng cho học viên trường cao đẳng công nghiệp quốc phòng

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

CAO VAN MINH

TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG THỰC TẾ
TRONG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƢ TƢỞNG
CHO HỌC VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG
CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

CAO VAN MINH

TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG THỰC TẾ
TRONG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƢ TƢỞNG
CHO HỌC VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG
CÔNG NGHIỆP QUỐC PHÒNG
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 0114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN ĐỨC SƠN

THÁI NGUYÊN - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn “Tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục
chính trị tƣ tƣởng cho học viên trƣờng Cao đẳng Công nghiệp quốc phòng”. Là
công trình nghiên cứu của cá nhân, đƣợc thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lí
luận, khảo sát tình hình thực tiễn của Nhà trƣờng và dƣới sự hƣớng dẫn khoa
học của PGS-TS Nguyễn Đức Sơn.
Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong Luận văn này
là trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác. Tôi cũng xin cam đoan
rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã đƣợc cảm ơn và các
thông tin trích dẫn trong luận văn đã đƣợc ghi rõ nguồn gốc.
Thái Nguyên, tháng 7 năm 2015
TÁC GIẢ

Cao Văn Minh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

i

LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành và lòng biết ơn sâu sắc, Tôi xin chân trọng gửi
lời cảm ơn tới Ban Giám Hiệu, Khoa Sau đại học, Khoa Tâm lí giáo dục, thuộc
Trƣờng Đại Học Sƣ Phạm Thái Nguyên, cùng các Thầy giáo, Cô giáo đã tận
tình giảng dạy, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt Tôi xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến:
PGS - TS Nguyễn Đức Sơn đã trực tiếp hƣớng dẫn Khoa học nhiệt tình chỉ bảo
và giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu để hoàn thành bản Luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn sự ủng hộ, động viên giúp đỡ của Đảng uỷ,
Ban Giám Hiệu, các Phòng, Ban, Khoa, Tiểu đoàn quản lý học viên và đồng
nghiệp ở Trƣờng Cao đẳng CNQP, Tổng cục CNQP đã tạo điều kiện thuận lợi
giúp đỡ Tôi trong quá trình nghiên cứu và thực hiện Luận văn.
Trong quá trình học tập và nghiên cứu để hoàn thành luận văn không
tránh khỏi thiếu sót, kính mong đƣợc sự quan tâm, góp ý và chia sẻ để luận văn
đƣợc hoàn thiện hơn.
Thái Nguyên, tháng 7 năm 2015
TÁC GIẢ

Cao Văn Minh

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

ii




MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii
MỤC LỤC ..........................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................. iv
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3
3. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ................................................................. 3
5. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4
6. Phạm vi, giới hạn nghiên cứu .......................................................................... 4
7. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................. 5
8. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 6
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG THỰC TẾ
TRONG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƯ TƯỞNG CHO
HỌC VIÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG QUÂN SỰ ..............................7
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................................ 7
1.2. Một số khái niệm công cụ........................................................................... 10
1.2.1

..................................................................................... 10

1.2.2

..................................................... 11
trong giáo dục chính trị, tƣ

1.2.3

tƣởng cho học viên trƣờng Cao đẳng CNQP, Tổng cục CNQP ......... 13

1.3. Nội dung tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng
cho học viên Trƣờng Cao đẳng Quân sự ............................................. 16
1.3.1. Mục tiêu, chƣơng trình tổ chức hoạt động thực tế .................................. 17
1.3.2. Nội dung tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị tƣ
tƣởng cho học viên .............................................................................. 17
1.3.3. Hình thức tổ chức tổ chức hoạt động thực tế .......................................... 18
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

iii




1.3.4. Chủ thể, đối tƣợng tổ chức tổ chức hoạt động thực tế ............................ 19
1.3.5. Nguyên tắc, Phƣơng pháp tổ chức hoạt động .......................................... 20
1.3.6. Lực lƣợng, cơ sở vật chất, thông tin phục vụ tổ chức hoạt động thực
tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng .................................................... 20
1.4. Chất lƣợng tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ
tƣởng cho học viên Trƣờng Cao đẳng CNQP, Tổng cục CNQP ........ 21
1.4.1. Chất lƣợng tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ
tƣởng cho học viên Trƣờng Cao đẳng CNQP, Tổng cục CNQP ........ 21
1.4.2. Tiêu chí đánh giá chất lƣợng tổ chức hoạt động thực tế trong gi¸o giáo
dục chính trị, tƣ tƣởng cho học viên Trƣờng Cao đẳng CNQP.............. 23
1.5. Những nhân tố tác động đến tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục
chính trị, tƣ tƣởng cho học viên .......................................................... 28
1.5.1. Tình hình thế giới, trong nƣớc và sự chống phá quyết liệt của các
thế lực thù địch .................................................................................... 28
1.5.2. Yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và xây dựng quân đội vững
mạnh về chính trị ................................................................................. 28
1.5.3. Phƣơng hƣớng, nhiệm vụ công tác giáo dục - đào tạo của nhà trƣờng

quân đội nói chung, của Trƣờng Cao đẳng CNQP nói riêng ................. 29
1.5.4. Đặc điểm đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục ở nhà trƣờng ..... 30
1.5.5. Đặc điểm đội ngũ học viên ...................................................................... 31
1.5.6. Điều kiện bảo đảm cho giáo dục và tổ chức hoạt động thực tế trong
giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho học viên ............................................ 31
Kết luận chƣơng 1.............................................................................................. 32
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG THỰC TẾ
TRONG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƢ TƢỞNG CHO HỌC
VIÊN TRƢỜNG CAO ĐẲNG CNQP, TỔNG CỤC CNQP ......... 33
2.1. Khái quát về Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp quốc phòng, Tổng cục CNQP ..... 33
2.1.1. Thông tin khái quát về nhà trƣờng .......................................................... 33
2.1.2. Cơ cấu tổ chức, quy mô của trƣờng Cao đẳng CNQP ............................ 34
2.1.3. Quy mô đào tạo........................................................................................ 36
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

iv




2.2. Thực trạng tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng tại
trƣờng Cao đẳng Công nghiệp quốc phòng, Tổng cục CNQP ................ 37
2.2.1. Thực trạng về nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên, học viên về
tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng .............. 37
2.2.2. Xác định mục tiêu, chƣơng trình hoạt động thực tế trong giáo dục
chính trị, tƣ tƣởng ................................................................................ 41
2.2.3. Thực trạng về nội dung, hình thức tổ chức hoạt động thực tế trong
giáo dục chính trị, tƣ tƣởng ................................................................. 43
2.2.4. Thực trạng công tác quản lý học viên tổ chức hoạt động thực tế
trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng ........................................................ 45

2.2.5. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ hoạt động thực tế trong giáo dục
chính trị, tƣ tƣởng cho học viên .......................................................... 47
2.2.6. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm trong tổ
chức hoạt động thực tế cho học viên ................................................... 48
2.3. Đánh giá khái quát thực trạng tổ chức hoạt động thực tế trong giáo
dục chính trị, tƣ tƣởng tại Cao đẳng CNQP, Tổng cục CNQP ........... 50
2.3.1. Đánh giá thực trạng ................................................................................. 50
2.3.2. Nguyên nhân của thực trạng .................................................................... 54
Kết luận chƣơng 2.............................................................................................. 56
Chƣơng 3. BIỆN PHÁP TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG THỰC TẾ TRONG
GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƯ TƯỞNG CHO HỌC VIÊN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CNQP, TỔNG CỤC CNQP ........................ 57
3.1. Yêu cầu đối với tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ
tƣởng cho học viên Trƣờng Cao đẳng CNQP, Tổng cục CNQP ........ 57
3.1.1. Tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho
học viên phải bám sát sự lãnh đạo của tổ chức đảng .......................... 57
3.1.2. Tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho
học viên phải phân cấp rõ ràng, phát huy tính chủ động, sáng tạo
của các chủ thể..................................................................................... 58
3.1.3. Tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng phải
phù hợp với đặc điểm học viên và luôn gắn chặt với hoạt động
công tác đảng, công tác chính trị ở nhà trƣờng ................................... 58
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

v




3.1.4. Vận dụng linh hoạt các phƣơng pháp trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng,

trong đó phƣơng pháp giáo dục - tâm lý giữ vai trò chủ đạo ................... 59
3.2. Biện pháp tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng
cho học viên Trƣờng Cao đẳng CNQP ............................................... 60
3.2.1. Nâng cao chất lƣợng xây dựng và triển khai chƣơng trình, kế hoạch
giáo dục chính trị, tƣ tƣởng và tổ chức hoạt động thực tế trong
giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho học viên ............................................ 60
3.2.2. Nâng cao trách nhiệm, năng lực tiến hành tổ chức hoạt động thực tế
trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho các chủ thể giáo dục trong
nhà trƣờng............................................................................................ 66
3.2.3. Thƣờng xuyên đổi mới tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục
chính trị, tƣ tƣởng cho học viên trong nhà trƣờng .............................. 72
3.2.4. Đẩy mạnh các hoạt động tự giáo dục, tự tổ chức hoạt động thực tiễn
của học viên ......................................................................................... 76
3.2.5. Tăng cƣờng kiểm tra, đánh giá, tổng kết kinh nghiệm Tổ chức hoạt
động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho học viên ............. 79
3.2.6. Phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lƣợng xây dựng
môi trƣờng sƣ phạm mẫu mực tổ chức có hiệu quả hoạt động
thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng ............................................ 84
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các giải pháp .................... 89
3.3.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 89
3.3.2. Về tính cấp thiết của các biện pháp ......................................................... 90
3.3.3. Về mức độ khả thi của các biện pháp ...................................................... 90
3.3.4. Về điều kiện tiến hành các biện pháp trong thực tế ................................ 91
Kết luận chƣơng 3.............................................................................................. 93
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 94
1. Kết luận .......................................................................................................... 94
2. Khuyến nghị................................................................................................... 94
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 96
PHỤ LỤC ......................................................................................................... 99
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

vi




DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết đầy đủ

Chữ viết tắt

1. Ban Chấp hành Trung ƣơng

BCHTW

2. Bạo loạn lật đổ

BLLĐ

3. Bộ Giáo dục và Đào tạo

BGD&ĐT

4. Chủ nghĩa xã hội

CNXH

5. Chính trị quốc gia

CTQG

6. Công tác Đảng, công tác chính trị

CTĐ, CTCT

7. Công nghiệp quốc phòng

CNQP

8. Diễn biến hòa bình

DBHB

9. Đảng uỷ Quân sự Trung ƣơng

ĐU.QSTW

10. Nghị quyết Trung ƣơng

NQ/TW

11. Nhà xuất bản

NXB

12. Quân đội nhân dân

QĐND

13. Tổng cục Chính trị

TCCT

14. Xã hội chủ nghĩa

XHCN

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

iv




DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Quy mô đào tạo của nhà trƣờng từ năm năm 2010 -2014 ........... 37

Bảng 2.2.

Kết quả ý kiến của cán bộ, giảng viên .......................................... 39

Bảng 2.3.

Nhận thức của cán bộ, giảng viên, học viên về tổ chức hoạt
động thực tế ................................................................................... 41

Bảng 2.4.

Kết quả về mục tiêu của tổ chức hoạt động thực tế ...................... 42

Bảng 2.5.

Hình thức, kết quả thực hiện tổ chức hoạt động thực tế trong
giáo dục chính trị, tƣ tƣởng ........................................................... 44

Bảng 2.6.

Kết quả thái độ và hành vi chính trị của học viên. ........................ 46

Bảng 2.7.

Kết quả thống kê số lƣợng học viên vi phạm kỷ luật.................... 47

Bảng 2.8.

Kết quả học tập và rèn luyện của học viên ................................... 49

Bảng 3.1.

Kết quả khảo nghiệm tính cấp thiết và mức độ khả thi của các
biện pháp ....................................................................................... 92

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

v

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục - đào tạo là một nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng hàng đầu của
các nhà trƣờng cao đẳng, đại học trong quân đội. Cùng với việc trang bị kiến
thức, kỹ năng các nhà trƣờng luôn quan tâm Tổ chức các hoạt động thực tế
trong giáo dục, hình thành những phẩm chất nhân cách của ngƣời cán bộ, nhân
viên trong quân đội trên cơ sở “nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện, đặc
biệt coi trọng giáo dục lý tƣởng, giáo dục truyền thống, lịch sử cách mạng, đạo
đức, lối sống” [12. tr.216].
Giáo dục chính trị tƣ tƣởng cho học viên các trƣờng của Quân đội có ý
nghĩa quan trọng đối với sự phát triển toàn diện nhân cách ngƣời quân nhân
cách mạng. Nghị quyết Hội nghị lần thứ tƣ, Ban Chấp hành Trung ƣơng khoá
XI chỉ rõ: “Đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tƣ tƣởng, đạo
đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên gắn với kiểm điểm, đánh giá và biện pháp
giải quyết vấn đề cấp bách trong công tác xây dựng Đảng của các cấp” [13,
tr.36] để tạo niềm tin trong Đảng và trong nhân dân.
Tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho học viên
có vị trí, vai trò rất quan trọng, là một nhiệm vụ, nội dung dạy học, giáo dục
quan trọng ở nhà trƣờng cao đẳng, đại học quân sự. Nhằm nâng cao giác ngộ
chính trị, xây dựng bản chất cách mạng, phẩm chất, năng lực, trình độ chính trị
và đạo đức cách mạng để học viên hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ, trở thành
ngƣời cán bộ, nhân viên “có phẩm chất chính trị vững vàng, đạo đức cách
mạng trong sáng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân”.
Muốn vậy, các nhà trƣờng phải tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp, trong đó có
tăng cƣờng và nâng cao chất lƣợng công tác tổ chức hoạt động thực tế trong
giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho học viên.
Một trong những vấn đề đặt ra là phải đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý
luận và tổng kết thực tiễn về giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho cán bộ, đảng viên.

1


Điều đó đòi hỏi công tác giáo dục chính trị, tƣ tƣởng nói chung, tổ chức hoạt
động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho học viên ở nhà trƣờng cao
đẳng quân sự cần đƣợc nhìn nhận khoa học và thích ứng. Nghiên cứu vấn đề tổ
chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho học viên làm sâu
sắc thêm lý luận giáo dục quân nhân, nâng cao nhận thức trong công tác giáo
dục chính trị, tƣ tƣởng trong quản lý bộ đội, chấp hành kỷ luật, pháp luật.
Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp quốc phòng đƣợc thành lập ngày 06/5/2009
trên cơ sở nâng cấp Trƣờng Trung học Công nghiệp quốc phòng trực thuộc
Tổng cục Công nghiệp quốc phòng. Dƣới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân uỷ
Trung ƣơng, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Công nghiệp quốc phòng. Trên cơ sở
mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ đào tạo cán bộ, nhân viên trong quân đội, nhà
trƣờng đã cụ thể hoá, bổ sung, hoàn thiện nội dung, chƣơng trình giáo dục- đào
tạo đáp ứng về phẩm chất, năng lực cho học viên sau khi tốt nghiệp ra trƣờng.
Tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho học viên
các trƣờng trong Quân đội và trƣờng Cao đẳng CNQP còn bộc lộ nhiều bất cập,
hạn chế. Nghị quyết đại hội Đảng bộ trƣờng Cao đẳng CNQP lần thứ VII chỉ
rõ: “Công tác giáo dục chính trị, xây dựng động cơ, ý thức trách nhiệm cho học
viên ở một số cấp ủy, tổ chức đảng chƣa thƣờng xuyên, còn biểu hiện, đơn giản
trong quản lý, ít tổ chức các hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị tƣ
tƣởng” [10, tr.22]. Quá trình tổ chức hoạt động thực tế sẽ giúp học viên đƣợc
trải nghiệm, đƣợc học hỏi để nâng cao trình độ nhận thức và rèn luyện các
phẩm chất chính trị cần thiết của ngƣời cán bộ, nhân viên trong quân đội. Trƣớc
yêu cầu nhiệm vụ xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, tƣ tƣởng và tổ
chức thì việc tăng cƣờng tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị tƣ
tƣởng cho học viên nhà trƣờng là yêu cầu cấp bách. Nhà trƣờng cần có các biện
pháp tổ chức hoạt động thực tế có hiệu quả trong giáo dục chính trị tƣ tƣởng
bằng các con đƣờng, cách thức hợp lý nhất để học viên hiểu rõ thực tế, không

xa rời thực tế; qua các hoạt động học viên thấy rõ vinh dự, trách nhiệm của

2


mình trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Từ đó học viên tích cực, phấn đấu học
tập và rèn luyện để trở thành ngƣời cán bộ kỹ thuật vừa giỏi chuyên môn, vững
vàng về chính trị tƣ tƣởng.
Nhiều đề tài, công trình khoa học, nhà quản lý đi sâu nghiên cứu những nội
dung liên quan về quản lý hoạt động giáo dục cho quân nhân dƣới các góc độ
tiếp cận và chuyên ngành khác nhau. Song, vấn đề Tổ chức hoạt động thực tế
trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho học viên Trƣờng Cao đẳng CNQP vẫn
chƣa đƣợc nghiên cứu dƣới góc độ của khoa họ

ý

luận và thực tiễn trên tôi lựa chọn đề tài “Tổ chức hoạt động thực tế trong
giáo dục chính trị, tư tưởng cho học viên Trường Cao đẳng Công nghiệp
quốc phòng” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn để đề xuất các biện pháp Tổ chức hoạt
động thực tế trong hoạt động giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho học viên; góp
phần thực hiện mục tiêu đào tạo cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật có chất
lƣợng cao ở Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp quốc phòng hiện nay.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục
chính trị tƣ tƣởng cho học viên các trƣờng Cao đẳng Quân sự.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục
chính trị tƣ tƣởng cho học viên trƣờng Cao đẳng Công nghiệp quốc phòng từ
năm 2010 đến nay.

- Đề xuất biện pháp tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị tƣ
tƣởng cho học viên trƣờng Cao đẳng Công nghiệp quốc phòng nhằm nâng cao
kết quả giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho học viên.
- Khảo nghiệm tính khả thi và hiệu quả của các biện pháp đề ra.
4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho học viên
trƣờng Cao đẳng Quân sự.

3


4.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị tƣ tƣởng
cho học viên trƣờng Cao đẳng Công nghiệp quốc phòng.
4.3. Khách thể khảo sát
- 125 Cán bộ, Giáo viên, Giảng viên của Nhà trƣờng.
- 250 Học viên Quân nhân trƣờng Cao đẳng Công nghiệp quốc phòng.
5. Giả thuyết khoa học
Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp quốc phòng đã quan tâm tổ chức các hoạt
động thực tế trong giáo dục chính trị tƣ tƣởng cho học viên. Tuy nhiên, đứng
trƣớc sự thay đổi nhanh chóng của thực tiễn xã hội hiện nay, việc tổ chức các
hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị tƣ tƣởng cho học viên cũng gặp nhiều
khó khăn và những hạn chế nhất định. Hạn chế đó có thể do nhiều yếu tố chi
phối, một trong số đó là việc tổ chức các hoạt động thực tế còn nhiều bất cập.
Nếu đề xuất và triển khai đƣợc những biện pháp tổ chức hoạt động thực
tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng học viên trƣờng Cao đẳng Công nghiệp
quốc phòng theo hƣớng thực hiện đồng bộ các nội dung trong quá trình tổ chức
thì chất lƣợng các hoạt động thực tế sẽ đƣợc cải thiện, chất lƣợng giáo dục
chính trị tƣ tƣởng cho học viên sẽ đƣợc nâng cao.

6. Phạm vi, giới hạn nghiên cứu
- Nội dung nghiên cứu đƣợc giới hạn trong phạm vi tổ chức hoạt động thực
tế thuộc chƣơng trình chính khóa của nhà trƣờng. Việc tổ chức hoạt động đƣợc
nghiên cứu từ góc độ quản lý của các cơ quan trong nhà trƣờng. Các hoạt động
giáo dục chính trị tƣ tƣởng cho học viên Quân nhân hệ chính quy tập trung của
trƣờng Cao đẳng Công nghiệp quốc phòng. Học viên các hệ đào tạo khác
không thuộc phạm vi đề tài này.
- Đề tài chỉ sử dụng các số liệu về hoạt động đào tạo của Nhà trƣờng từ
năm 2010 trở lại đây. Thực trạng vấn đề nghiên cứu đƣợc đánh giá thông qua
điều tra, khảo sát, trao đổi, phỏng vấn các đối tƣợng là cán bộ quản lý, giảng
viên và học viên trƣờng Cao đẳng Công nghiệp quốc phòng.

4


7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá, khái quát hoá một số tác
phẩm kinh điển Mác-Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh; các văn kiện, nghị quyết
của tổ chức đảng các cấp về giáo dục - đào tạo; các văn bản quản lý giáo dục
của Nhà nƣớc, của quân đội; các tài liệu chuyên ngành khoa học quản lý, quản
lý giáo dục, tâm lý giáo dục và tâm lý học lãnh đạo, quản lý; tài liệu học tập
chính trị cho các đối tƣợng; nghị quyết, chỉ thị về công tác giáo dục chính trị, tƣ
tƣởng của các cấp uỷ đảng.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phƣơng pháp quan sát: Quan sát các hoạt động nhƣ xây dựng kế
hoạch giáo dục; tổ chức thực hiện các hình thức giáo dục chính trị, tƣ tƣởng
và một số hoạt đông thực tế ở tiểu đoàn, đại đội, lớp học viên; tổ chức quá
trình dạy học các môn khoa học xã hội và nhân văn ở trƣờng Cao đẳng Công
nghiệp quốc phòng.

- Phƣơng pháp điều tra: bằng phiếu hỏi, trao đổi, phỏng vấn trực tiếp
đƣợc tiến hành đối với giáo viên, cán bộ các cơ quan chức năng, cán bộ quản lý
học viên và học viên.
- Phƣơng pháp chuyên gia: tập hợp ý kiến của một số chuyên gia về những
vấn đề lý luận và thực tiễn của tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính
trị, tƣ tƣởng cho học viên.
- Phƣơng pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn: thống kê, tổng hợp các số
liệu báo cáo của Phòng Đào tạo, Phòng Chính trị, Tiểu đoàn học viên và của
Nhà trƣờng.
7.3. Nhóm phương pháp xử lý số liệu
Sử dụng toán thống kê, xử lý số liệu thu thập đƣợc, qua phân tích, so
sánh, tổng hợp và rút ra nhận định.

5


8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham
khảo, phụ lục, luận văn gồm có 3 chƣơng:
Chương 1: Cơ sở lý luận của tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục
chính trị, tƣ tƣởng cho học viên Trƣờng Cao đẳng Quân sự.
Chương 2: Thực trạng tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị,
tƣ tƣởng cho học viên Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp quốc phòng.
Chương 3: Biện pháp tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ
tƣởng cho học viên Trƣờng Cao đẳng Công nghiệp quốc phòng, Tổng cục CNQP.

6


Chƣơng 1

CƠ SỞ Lí LUẬN CỦA TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG THỰC TẾ
TRONG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƢ TƢỞNG CHO HỌC VIÊN
TRƢỜNG CAO ĐẲNG QUÂN SỰ
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Xây dựng yếu tố chính trị tinh thần cho quân đội đã đƣợc các nhà tƣ
tƣởng, nhà chính trị ở các nƣớc trên thế giới quan tâm. Theo quan điểm duy vật
và phƣơng pháp luận biện chứng trong xem xét lịch sử cùng với tri thức lý
luận-thực tiễn. C. Mác, Ph. Ăngghen đã khái quát tính quy luật của quá trình
nâng cao sức mạnh chiến đấu của quân đội. Hai ông khẳng định, sức mạnh
chiến đấu của quân đội phụ thuộc vào rất nhiều nhân tố nhƣ: con ngƣời, các
điều kiện kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội, vũ khí trang bị, khoa học quân sự
và phƣơng thức sản xuất.
Bảo vệ và phát triển lý luận của C. Mác, Ph. Ăngghen về quân đội,
V.I. Lênin chỉ rõ sức mạnh chiến đấu của quân đội phụ thuộc vào nhiều yếu tố,
trong đó khẳng định: “Trong mọi cuộc chiến tranh, rốt cuộc thắng lợi đều tuỳ
thuộc vào trạng thái chính trị tinh thần của quần chúng đang đổ máu trên chiến
trƣờng quyết định” [23, tr.147]. Cùng với vai trò của yếu tố chính trị, tinh thần,
V.I. Lênin cũng đã khẳng định sức mạnh và hiệu lực to lớn của công tác đảng,
công tác chính trị: “Ở đâu mà công tác chính trị trong quân đội, công tác của
các chính uỷ làm đƣợc chu đáo nhất thì ở đấy không hề có tình trạng lỏng lẻo
trong quân đội, quân đội giữ đƣợc trật tự tốt hơn và tinh thần của họ cũng cao
hơn. Ở đấy thu đƣợc nhiều thắng lợi hơn” [22, tr.66].
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhiều lần khẳng định sức mạnh của Quân đội
nhân dân Việt Nam là sức mạnh tổng hợp của nhiều yếu tố: chính trị tinh thần,
kỷ luật, tổ chức, chỉ huy, vũ khí trang bị, trình độ kỹ chiến thuật, công tác bảo
đảm..., trong đó yếu tố con ngƣời với trình độ chính trị cao giữ vai trò quyết
định. Do vậy, Hồ Chí Minh đã thƣờng xuyên nhắc nhở lãnh đạo, chỉ huy các
7

cấp trong quân đội “phải tăng cƣờng công tác chính trị, luôn luôn nâng cao
trình độ chính trị và giác ngộ giai cấp của bộ đội ta; phải bảo đảm sự chấp hành
chính sách của Đảng và Chính phủ; phải triệt để giữ gìn kỷ luật tự giác về mặt
quân sự và về mặt chính trị” [29, tr.14]. Theo Ngƣời các lớp huấn luyện phải
đƣợc tổ chức thƣờng xuyên; chƣơng trình, giáo trình phải có tính hệ thống theo
từng mức độ từ thấp đến cao, từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Ngƣời
yêu cầu: “chính trị viên phải có nhiều năng lực lãnh đạo, năng lực này phải đủ
mọi mặt quân sự lẫn chính trị, năng lực về tuyên truyền, tổ chức, xếp đặt kế
hoạch, năng lực giải quyết vấn đề cấp bức cũng nhƣ vấn đề sinh hoạt hàng ngày
về chính trị hay vật chất” [30, tr.22].
Trong giáo dục nhân cách cho ngƣời quân nhân cách mạng, Chủ tịch Hồ
Chí Minh yêu cầu phải giáo dục toàn diện cả về chính trị, đạo đức cách mạng,
kỷ luật quân sự, đoàn kết nội bộ và đoàn kết quân dân... Để quá giáo dục chính
trị có chất lƣợng: cần phải có một kế hoạch hoạt động chính xác, một chính
sách có hiệu quả và thiết thực. Khi có kế hoạch cụ thể, chính xác, thiết thực thì
giáo dục cho bộ đội đƣợc tiến hành một cách toàn diện, có trọng tâm, trọng
điểm. Giáo dục chính trị phải gắn với quản lý, rèn luyện kỷ luật, cải tạo tƣ
tƣởng cho bộ đội.
Giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho quân nhân là vấn đề đƣợc nhiều nhà
khoa học quan tâm nghiên cứu. Tác giả Nguyễn Hữu Khang [38] xem xét giáo
dục chính trị, tƣ tƣởng là một nhiệm vụ, nội dung giáo dục trong nhà trƣờng
quân sự, đồng thời nêu ra những biện pháp giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho
ngƣời học. Tác giả Nguyễn Tuấn Dũng, “Nâng cao chất lƣợng giáo dục chính
trị trong quân đội thời kỳ mới” [5]; “Tăng cƣờng lãnh đạo, chỉ đạo công tác
giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới” [6] tập trung đề xuất những
giải pháp trong tổ chức giáo dục của cấp uỷ, chỉ huy các cấp nhằm nâng cao
chất lƣợng công tác giáo dục chính trị trong quân đội.

8

Vấn đề giáo dục đã đƣợc các tác giả quan tâm nghiên cứu dƣới nhiều góc
độ. Bùi Minh Hiền, Quản lý giáo dục [18]. Nguyễn Thanh Hoà, Biện pháp
quản lý giáo dục đạo đức cho sinh viên ở Đại học Đà Nẵng [19]... Nhìn chung,
các tác giả tập trung luận giải nhiều vấn đề cơ bản về giáo dục và quản lý
trƣờng học; bƣớc đầu nghiên cứu quản lý giáo dục chính trị, tƣ tƣởng, đạo đức,
đề cập một số nguyên tắc, phƣơng pháp, xây dựng các biện pháp giáo dục tƣ
tƣởng, chính trị, đạo đức cho sinh viên.
Trong quân đội giáo dục đƣợc quan tâm nghiên cứu ở các góc độ, phạm
vi nhƣ: Phạm Đình Dũng, Quản lý quá trình giáo dục kỷ luật cho học viên
Trường Sĩ quan Tăng, thiết giáp [7]. Phạm Văn Long, Quản lý chất lượng giáo
dục chính trị ở các trung đoàn bộ binh trên địa bàn Quân khu 9 hiện nay [24]...
Ngoài những công trình nghiên cứu trên, còn có nhiều bài viết khác của các nhà
khoa học, các tác giả về lãnh đạo, chỉ đạo công tác giáo dục chính trị, quản lý
tƣ tƣởng quân nhân đăng tải trên các tạp chí và kỷ yếu hội thảo đã đƣợc công
bố. Những công trình đó bƣớc đầu đề cập đến công tác giáo dục chính trị trong
quân đội nói chung.
Tóm lại, những tƣ tƣởng, công trình nghiên cứu về giáo dục chính trị, tƣ
tƣởng cho quân nhân trong và ngoài quân đội cập trên đây cho thấy:
Các nhà quân sự lỗi lạc trên thế giới và trong nƣớc qua những thời kỳ
lịch sử đều khẳng định vai trò của yếu tố chính trị tinh thần, tạo nên sức mạnh
chiến đấu của một quân đội. Từ đó, thực hiện việc giáo dục, quản lý hoạt động
giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho quân sĩ nhằm phục vụ những mục đích chính
trị nhất định.
Giáo dục chính trị, tƣ tƣởng trong quân đội đƣợc nhiều tác giả nghiên
cứu ở các góc độ, cấp độ, phạm vi khác nhau và luận giải những vấn đề cơ bản
liên quan, có ý nghĩa quan trọng đối với công tác tổ chức, quản lý giáo dục
(theo nghĩa hẹp) ở các nhà trƣờng đại học quân sự. Mặc dù chƣa có công trình
nào tập trung nghiên cứu cơ bản và hệ thống về tổ chức hoạt động thực tế,

9


trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho học viên. Song các công trình khoa học
đã công bố gợi lên rằng, để nâng cao đƣợc chất lƣợng giáo dục chính trị, tƣ
tƣởng cho học viên trong nhà trƣờng thì cần phải tăng cƣờng các biện pháp tổ
chức hoạt động trong quá trình giáo dục đó.
1.2. Một số khái niệm công cụ
1.2.1.
Theo từ điển Tiếng Việt, thực tế là “ tổng thể nói chung những gì đang
tồn tại, đang diễn ra trong tự nhiên và trong xã hội, về mặt có quan hệ đến đời
sống con ngƣời”; thực tế là “ áp dụng lý thuyết vào thực tế ( nói khái quát)” và
thực tế là vận dụng và củng cố lý thuyết, trau dồi nghiệp vụ chuyên môn” [43,
tr.974- 975]. Nhƣ vậy có thể hiểu thực tế là quá trình con ngƣời vận dụng
những lý thuyết chuyên môn nghiệp vụ đã đƣợc học trong nhà trƣờng vào hoạt
động thực tế, qua đó cũng cố, bổ sung lý thuyết vào chuyên môn nghiệp vụ, đó
đƣợc học tập thông qua bài học.
Với tƣ cách là một hình thức tổ chức dạy học, tổ chức hoạt động thực tế
trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng ở các trƣờng cao đẳng quân sự đƣợc diễn ra
trong thời gian đào tạo, đƣợc tiến hành ở trƣờng và cơ quan, đơn vị nơi tổ chức
hoạt động thực tế. Đây đƣợc coi là một hình thức tổ chức dạy học cơ bản. Tổ
chức các hoạt động thực tế đƣợc tổ chức một cách chặt chẽ, có kế hoạch theo
chƣơng trình, nội dung và thời gian xác định. Nó đƣợc chỉ đạo một cách thống
nhất, có sự phối hợp, tạo điều kiện hoạt động của các cơ quan phòng, khoa, đơn
vị, các lực lƣợng tham gia. Quá trình tiến hành tổ chức hoạt động thực tế đƣợc
đƣợc bố trí xen kẽ, đồng thời với các nội dung học lý luận, phân chia theo từng
giai đoạn gắn với mục đích yêu cầu nội dung kế hoạch đào tạo của Nhà trƣờng.
Nội dung và thời gian của hoạt động thực tế đƣợc xác định trong kế hoạch
trong chƣơng trình đào tạo của nhà trƣờng. Nhiệm vụ của giảng viên và cán bộ
quản lý là chỉ đạo, hƣớng dẫn và giúp đỡ học viên nắm vững kiến thức, đó đƣợc

học tập, rèn luyện tay nghề hoàn thiện các kỹ năng, kỹ xảo để trên cơ sở đó học

10


viên vận dụng vào thực tiễn lao động sản xuất tại đơn vị cơ sở theo nhiệm vụ,
chức trách sẽ đảm nhiệm sau khi ra trƣờng.
Tổ chức hoạt động thực tế có ý nghĩa quyết định nâng cao chất lƣợng dạy
học, giáo dục chính trị, chuyên môn, nghề nghiệp cho học viên theo mục tiêu,
yêu cầu đào tạo. Tổ chức hoạt động thực tế vừa là sự vận dụng kiến thức đó học
tại trƣờng để xử lý các nhiệm vụ cụ thể đặt ra, vừa là quá trình tự khám phá để
hình thành kinh nghiệm và kỹ năng hoạt động cho mỗi học viên. Giúp cho việc
vận dụng lý luận vào thực tiễn, hình thành kỹ xảo, kỹ năng nhanh chóng, vững
chắc, tạo năng lực hoạt động thực tiễn và hạn chế đƣợc sự vận dụng lý luận một
cách máy móc. Thông qua thực tiễn giúp cho học viên lấp đƣợc khoảng trống
giữa lý luận và thực tiễn, củng cố kiến thức đã học, phát triển tƣ duy sáng tạo,
rèn luyện các thao tác chuyên môn kỹ thuật, kích thích tính năng động tích cực
của họ trong quá trình dạy học.
1.2.2
Tổ chức hoạt động thực tế là sự quán triệt và vận dụng sâu sắc, triệt để
học thuyết Mác-Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, là cụ thể hoá phƣơng châm,
nguyên lý giáo dục của Đảng Cộng sản Việt Nam “Học phải đi đôi với hành,
giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, nhà trƣờng gắn liền với xã hội”. Thực
tiễn cho thấy rằng ngƣời học muốn có cơ hội lấp đƣợc khoảng trống giữa lý
luận và thực tiễn, tạo đƣợc niềm tin và củng cố vững chắc kiến thức, có tƣ duy
sáng tạo, có thao tác chuyên môn thành thạo thì chỉ có con đƣờng duy nhất
thông qua hoạt động thực tiễn của ngƣời học.
Hoạt động thực tế còn là phƣơng thức để duy trì mối quan hệ giữa nhà
trƣờng với đơn vị. Các đơn vị, địa phƣơng sẽ cung cấp những kinh nghiệm thực
tiễn phong phú về huấn luyện và giáo dục chính trị để bổ sung cho quá trình dạy

học trong các nhà trƣờng Cao đẳng Quân sự.
Tổ chức hoạt động thực tế theo nghĩa hẹp là quá trình vận dụng lý thuyết
đó học trong quá trình giáo dục chính trị thông qua các môn học khoa học xã

11


hội và nhân văn vào các hoạt động thực tiễn, luyện tập tình huống, làm các bài
tập ứng dụng lý thuyết vào thực tế và tổ chức các hoạt động sau từng bài giảng
lý thuyết hoặc phần học, môn học. Tổ chức hoạt động thực tế theo nghĩa rộng
(bao gồm các hoạt động thực tiễn) là hình thức thực hành tổ chức sau kết thúc
môn hoặc liên môn, hình thức này giúp cho học viên vận dụng lý thuyết vào
thực tiễn nhằm rèn luyện nâng cao tay nghề, kỹ xảo, kỹ năng trong tự nhiên,
trong thực tiễn và trong cuộc sống quân sự.
Hoạt động thực tiễn trong giáo dục chính trị tƣ tƣởng cho học viên nó chỉ
tiến hành trong một thời gian nhất định, khi ngƣời học đã đƣợc trang bị một
lƣợng tri thức các môn khoa học xã hội và nhân văn cần thiết, phù hợp, đáp ứng
với yêu cầu đào tạo.
Từ những vấn đề trên, có thể hiểu: Tổ chức hoạt động thực tế trong giáo
dục chính trị, tư tưởng cho học viên là những tác động có mục đích, có kế
hoạch của chủ thể đến toàn bộ quá trình giáo dục chính trị, tư tưởng cho học
viên. Tạo điều kiện cho học viên vận dụng những lý thuyết chuyên môn, nghiệp
vụ đã được học tập trong nhà trường vào hoạt động thực tế, nhằm đảm bảo
chất lượng, hiệu quả cho quá trình đó, góp phần hình thành, phát triển toàn
diện nhân cách học viên theo mục tiêu, yêu cầu đào tạo của nhà trường.
Tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho học viên
Trƣờng Cao đẳng Quân sự là bộ phận hữu cơ của quản lý hoạt động dạy học giáo dục. Đó là quá trình diễn ra hệ thống những tác động nối tiếp nhau của chủ
thể quản lý đến đối tƣợng quản lý.
Thông qua tổ chức hoạt động thực tế giúp học viên đào tạo chuyên môn
kỹ thuật sau 3 năm học tập tại trƣờng tiếp cận thực tiễn đơn vị, rèn luyện nâng

cao tay nghề tính hiệu quả hoạt động, rèn luyện các kỹ năng, củng cố kiến thức
đã lĩnh hội đƣợc trong quá trình đào tạo, nó trực tiếp quyết định đến việc nâng
cao chất lƣợng đào tạo nghề nghiệp cho học viên và chất lƣợng đào tạo của nhà
trƣờng. Hoạt động thực tế còn là sự vận dụng và quán triệt sâu sắc phƣơng

12


châm, nguyên lý giáo dục “học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn, nhà
trƣờng gắn với đơn vị”.
trong giáo dục chính trị, tư

1.2.3.

tưởng cho học viên trường Cao đẳng CNQP, Tổng cục CNQP
Trong giai đoạn hiện nay tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính
trị, tƣ tƣởng ngày càng thể hiện rõ vị trí, vai trò cơ bản, chủ đạo, quyết định
phẩm chất nhân cách ngƣời cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật trong quân
đội và đƣợc nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu. Theo Từ điển Công tác
đảng, công tác chính trị trong Quân đội nhân dân Việt Nam: “Giáo dục chính
trị, tƣ tƣởng là một nội dung, hình thức của công tác tƣ tƣởng, văn hoá, của
Công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội nhằm nâng cao trình độ nhận
thức, trình độ giác ngộ cách mạng, xây dựng phẩm chất chính trị, phẩm chất
đạo đức, nâng cao năng lực công tác, chấp hành nghiêm mọi đƣờng lối, chính
sách của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc, kỷ luật của quân đội, hoàn thành thắng
lợi mọi nhiệm vụ đƣợc giao” [44, tr.267].
Dƣới góc độ tâm lý học tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính
trị, tƣ tƣởng là “hoạt động có mục đích, có tổ chức và bằng phƣơng pháp khoa
học để truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, đƣờng lối, quan
điểm của Đảng nhằm hình thành cho mọi cán bộ, chiến sĩ phẩm chất chính trị,

đạo đức và những phẩm chất nhân cách, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của Đảng,
của Quân đội trong từng giai đoạn cách mạng” [35, tr.379]. Lý luận giáo dục
nhân cách quân nhân chỉ rõ đó là “quá trình tác động có mục đích, có tổ chức
của nhà giáo dục đến quân nhân, nhằm hình thành thế giới quan khoa học, niềm
tin lý tƣởng cách mạng, phẩm chất chính trị cho quân nhân và xây dựng quân
đội vững mạnh về chính trị, tƣ tƣởng” [37, tr.89].
Tổ chức hoạt động thực tế trong Giáo dục chính trị, tƣ tƣởng là một khái
niệm rộng và đƣợc nghiên cứu ở nhiều cấp độ khác nhau. Xét chung nhất, tổ
chức hoạt động thực tế trong dục chính trị, tƣ tƣởng là hoạt động có tổ chức, có

13


kế hoạch của một chính đảng nhằm truyền bá hệ tƣ tƣởng, đƣờng lối, quan
điểm của giai cấp mình cho quần chúng, hình thành ở họ nhận thức, thái độ,
niềm tin, hành vi chính trị và những phẩm chất nhân cách phù hợp với mục
tiêu, lý tƣởng của giai cấp tổ chức ra quá trình giáo dục.
Từ những cách tiếp cận trên, có thể quan niệm:
Tổ chức hoạt động thực tế trong Giáo dục chính trị, tư tưởng cho học
viên Trường Cao đẳng Công nghiệp quốc phòng là quá trình tác động có mục
đích, có tổ chức của nhà giáo dục đến học viên và tập thể học viên, thông qua
việc vận dụng các kiến thức chuyên môn đã học được vào thực tế cuộc sống.
Nhằm xây dựng thế giới quan khoa học, niềm tin, lý tưởng cách mạng, phẩm
chất chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống và góp phần nâng cao năng lực
công tác chính trị, tư tưởng cho học viên theo mục tiêu, yêu cầu đào tạo.
Tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho học
viên là hoạt động xã hội đặc thù nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, nhân viên
chuyên môn kỹ thuật phục vụ lâu dài trong quân đội. Trong đó, song song tồn
tại hoạt động truyền thụ và lĩnh hội có quan hệ biện chứng với nhau. Xét theo
quan điểm hệ thống, tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ

tƣởng cho học viên nhà trƣờng là một chỉnh thể có cấu trúc gồm nhiều thành
tố có vị trí, chức năng riêng, quan hệ biện chứng với nhau tạo nên quá trình
giáo dục toàn vẹn.
Mục đích: nhằm bồi dƣỡng, nâng cao nhận thức chính trị, xây dựng
những phẩm chất chính trị, đạo đức và nâng cao năng lực hoạt động thực tiễn
cho học viên, đáp ứng mục tiêu đào tạo cán bộ nhân viên chuyên môn kỹ thuật
đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.
Nhà giáo dục: bao gồm tổ chức đảng, chỉ huy các cấp, các tổ chức quần
chúng, hội đồng quân nhân ở đại đội, tiểu đoàn tập thể học viên, cán bộ quản lý
giáo dục, giảng viên... là chủ thể của những tác động giáo dục, quyết định chất
lƣợng, hiệu quả quá trình tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ
tƣởng cho học viên.

14


Đối tượng giáo dục, là học viên và tập thể học viên, những ngƣời đã đƣợc
lựa chọn từ các đơn vị trong toàn quân về học tập tại trƣờng có trình độ trung
cấp chuyên nghiệp và cao đẳng. Học viên và tập thể học viên của nhà trƣờng
vừa là đối tƣợng giáo dục, vừa là chủ thể của quá trình tự tổ chức hoạt động
trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng.
Nội dung giáo dục và tổ chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị,
tư tưởng cho học viên: có sự giao thoa với nội dung dạy học theo chƣơng trình
đào tạo, nhƣng có những nội dung độc lập tƣơng đối so với nội dung dạy học.
Căn cứ vào mục tiêu và đối tƣợng đào tạo, nội dung giáo dục chính trị, tƣ tƣởng
cho học viên thực hiện theo quy định, song tập trung vào giáo dục có hệ thống
kiến thức lý luận cơ bản về khoa học xã hội và nhân văn; quan điểm, đƣờng lối,
chủ trƣơng, chính sách của Đảng, Nhà nƣớc; tình hình nhiệm vụ cách mạng,
nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, nhiệm vụ của quân đội và của nhà trƣờng; giáo
dục pháp luật Nhà nƣớc, kỷ luật quân đội, chuẩn mực về phẩm chất chính trị,

đạo đức lối sống; tiêu chuẩn của cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật...
Phương pháp, hình thức tổ chức: đƣợc sử dụng thông qua quá trình dạy
học và các hình thức của công tác giáo dục chính trị, công tác tuyên truyền cổ
động, văn hoá, văn nghệ, tự giáo dục, tự rèn luyện về chính trị, tƣ tƣởng của
học viên... Hiện nay, nhà trƣờng sử dụng đa dạng các phƣơng pháp và hình
thức trong tổ chức hoạt động thực tế: giáo dục chính trị, tƣ tƣởng, gắn kết chặt
chẽ với các hoạt động công tác đảng, công tác chính trị nhằm tác động vào ý
thức, hành vi để hình thành kinh nghiệm ứng xử cũng nhƣ kích thích khả năng
tự điều chỉnh hành vi ứng xử của học viên...
Kết quả của quá trình tổ chức hoạt động thực tế giáo dục chính trị, tư
tưởng cho học viên:
Là kết quả hình thành, phát triển phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống
của học viên đào tạo để trở thành cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật. Tổ
chức hoạt động thực tế trong giáo dục chính trị, tƣ tƣởng cho học viên trƣờng

15