Quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong các trường đại học địa bàn thành phố Hà Nội

1


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC





HOÀNG VĂN HÒA






QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ TƢ TƢỞNG
CHO ĐOÀN VIÊN ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH
TRONG CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI


CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 05



2
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Trần Quốc Thành










HÀ NỘI – 2013


3
NHỮNG CỤM TỪ VIẾT TẮT


Từ viết tắt
Viết đầy đủ
BCH
Ban Chấp hành
BTV
Ban Thường vụ
ĐVTN
Đoàn viên thanh niên
TNCS
Thanh niên Cộng sản

4
MỤC LỤC

Trang
Lời cảm ơn
i
Danh mục viết tắt
ii
Mục lục
iii
Danh mục các bảng
vi
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VẤN ĐỀ QUẢN LÝ HOẠT
ĐỘNG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ TƢ TƢỞNG CHO ĐOÀN VIÊN
THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH TRONG CÁC
TRƢỜNG ĐẠI HỌC



5
1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề
5
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
7
1.2.1. Quản lý
7
1.2.2. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh

9
1.2.3. Tổ chức đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong trường đại học
10
1.2.4. Đoàn viên TNCS Hồ Chí Minh
11
1.2.5. Giáo dục chính trị tư tưởng
11
1.3. Quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên của
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh

12
1.3.1. Hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên TNCS Hồ
Chí Minh

12
1.3.2. Quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên
14
1.3.3. Quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên
trong các trường đại học

15
1.3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục chính trị
tư tưởng cho đoàn viên ở các trường đại học

20
Kết luận chương 1
25
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC CHÍNH
TRỊ TƢ TƢỞNG VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
CHÍNH TRỊ TƢ TƢỞNG CHO ĐOÀN VIÊN THANH NIÊN

CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH Ở CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC ĐỊA





5
BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
26
2.1. Vài nét về các trường đại học trên địa bàn Hà Nội và hoạt động
của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh

26
2.1.1. Vài nét về các trường đại học trên địa bàn thành phố Hà Nội
26
2.1.2. Vài nét về hoạt động của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh ở các
trường Đại học trên địa bàn Hà Nội

27
2.2. Thực trạng giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên ở các trường
đại học địa bàn thành phố Hà Nội

29
2.2.1. Nhận thức của cán bộ, giảng viên về hoạt động giáo dục chính
trị tư tưởng cho đoàn viên, sinh viên ở các trường đại học

29
2.2.2. Thực trạng hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên,
sinh viên

32
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn
viên ở các trường đại học địa bàn thành phố Hà Nội

41
2.3.1. Thực trạng quản lý, chỉ đạo của cấp ủy, lãnh đạo nhà trường
trong việc nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên về hoạt động
giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên


41
2.3.2. Thực trạng việc xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục
chính trị tư tưởng cho đoàn viên của các Đoàn trường

44
2.3.3. Thực trạng quản lý việc tổ chức các hoạt động giáo dục chính trị
tư tưởng cho đoàn viên của BCH các Đoàn trường đại học

46
2.3.4. Công tác kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch tổ chức
hoạt động

48
2.3.5. Việc phối kết hợp giữa BCH Đoàn trường và lãnh đạo Nhà trường
trong quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên

49
2.3.6. Các điều kiện đảm bảo thực hiện hoạt động giáo dục chính trị
tư tưởng cho đoàn viên

50
2.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động giáo dục chính
trị tư tưởng cho đoàn viên ở các trường đại học

52
2.4.1. Mặt mạnh, mặt yếu
52

6
2.4.2. Cơ hội và thách thức
53
Kết luận chương 2
54
Chƣơng 3: CÁC BIỆN PHÁP TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ HOẠT
ĐỘNG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ TƢ TƢỞNG CHO ĐOÀN VIÊN
THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH Ở CÁC TRƢỜNG
ĐẠI HỌC ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI



55
3.1. Định hướng và nguyên tắc đề xuất các biện pháp quản lý hoạt
động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên ở các trường đại học
địa bàn thành phố Hà Nội


55
3.1.1. Những định hướng xây dựng biện pháp giáo dục chính trị tư
tưởng cho đoàn viên

55
3.1.2. Các nguyên tắc xây dựng biện pháp
56
3.2. Các biện pháp quản lý cụ thể
58
3.2.1. Đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng, sự phối hợp của lãnh đạo nhà
trường và các phòng ban chức năng, sự chủ động tổ chức thực hiện
của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh các trường


58
3.2.2. Thực hiện tốt các chức năng: lập kế hoạch, chỉ đạo và đổi mới
phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên

62
3.2.3. Xây dựng và sử dụng có hiệu quả đội ngũ báo cáo viên, tuyên
truyền viên thực hiện công tác giáo dục của Đoàn

67
3.2.4. Phát huy vai trò làm nòng cốt chính trị của Đoàn đối với Hội
Sinh viên để chỉ đạo đồng bộ hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng
cho đoàn viên ở các trường có tổ chức Hội Sinh viên


69
3.2.5. Thường xuyên kiểm tra, đánh giá khách quan hoạt động giáo dục
chính trị tư tưởng cho đoàn viên ở các Đoàn trường

71
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp

73
3.4. Khảo sát tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp
73
3.4.1. Mục đích khảo sát
73

7
3.4.2. Phương pháp và hình thức khảo sát
74
3.4.3. Kết quả khảo sát
74
Kết luận chương 3
77
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
78
1. Kết luận
78
2. Khuyến nghị
81
TÀI LIỆU THAM KHẢO
83
PHỤ LỤC
87




8

DANH MỤC CÁC BẢNG

Trang
Bảng 2.1. Nhận thức của cán bộ quản lý giáo dục, giảng viên trẻ
về hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên - sinh
viên

30
Bảng 2.2. Nhận thức của cán Đoàn, Hội Sinh viên và đoàn
viên về hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn - viên
sinh

31
Bảng 2.3. Đánh giá về hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng của
nhà trường đối với sinh viên

33
Bảng 2.4. Mức độ tiến hành giáo dục chính trị tư tưởng cho sinh
viên
33
Bảng 2.5. Thực trạng tham gia hoạt động giáo dục chính trị tư
tưởng của sinh viên

34
Bảng 2.6. Kết quả nhận thức của sinh viên sau khi tham gia
hoạt động do nhà trường tổ chức

35
Bảng 2.7. Phương pháp triển khai các hoạt động giáo dục chính
trị tư tưởng của Đoàn trường cho đoàn viên - sinh viên

38
Bảng 2.8. Phương pháp tổ chức hoạt động giáo dục chính trị tư
tưởng cho đoàn viên của các Đoàn trường

45
Bảng 3.1. Đánh giá của cán bộ Đoàn, cán bộ quản lý và đoàn
viên-sinh viên về tính cấp thiết và khả thi của biện pháp

75



9
MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên
Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập,
lãnh đạo và rèn luyện. Đối với tổ chức Đoàn, dù ở cấp cơ sở hay cấp Trung
ương, công tác giáo dục chính trị tư tưởng là một nội dung có ý nghĩa vô cùng
quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng đoàn viên và sức chiến đấu
của tổ chức Đoàn. Trong đó, lực lượng ĐVTN khối trường học là lực lượng
nòng cốt có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc phát triển tổ chức, duy trì
các hoạt động phong trào của Đoàn. Đây là lực lượng đoàn viên có trình độ
nhận thức và trình độ học vấn cao, tập trung trí tuệ, sức trẻ phục vụ đắc lực
cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tuy nhiên, trước yêu cầu mở rộng
về quy mô giáo dục ở bậc đại học, số lượng các trường đại học đang gia tăng
và đang có sự chuyển đổi mạnh mẽ từ hình thức đào tạo truyền thống (theo
niên chế) sang hình thức đào tạo theo tín chỉ ở các trường, đòi hỏi tổ chức

Đoàn cần có các biện pháp để quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng
cho đoàn viên ở các trường đại học phù hợp với yêu cầu thực tiễn.
Qua thực tế công tác Đoàn và phong trào thanh niên các năm gần đây,
hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng của Đoàn thanh niên các trường đại học
đã có sự chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, còn bộc lộ nhiều hạn chế, cụ thể:
Công tác bồi dưỡng giáo dục lý tưởng chính trị, đạo đức cách mạng, lối sống
văn hoá và ý thức chấp hành pháp luật cho ĐVTN hiệu quả chưa cao; nội
dung giáo dục chưa phong phú, chậm đổi mới, nhiều vấn đề mới phát sinh
chưa được tiếp cận để có giải pháp định hướng hiệu quả. Hình thức giáo dục ở
không ít cơ sở còn cứng nhắc, chưa thực sự phù hợp và chưa hấp dẫn ĐVTN;
công tác nắm thông tin và định hướng dư luận trong ĐVTN chưa được quan
tâm đầu tư đúng mức. Tính hiệu quả trong giáo dục của tổ chức Đoàn thanh
niên, Hội Sinh viên trước những hiện tượng tiêu cực, tệ nạn xã hội chưa cao

10
Xuất phát từ yêu cầu cấp bách từ thực tế, nhằm quản lý hoạt động giáo
dục chính trị tư tưởng của Đoàn các trường đại học, tôi chọn đề tài : “Quản lý
hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên Đoàn TNCS Hồ Chí
Minh trong các trường đại học địa bàn thành phố Hà Nội”.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho
đoàn viên TNCS Hồ Chí Minh trong các trường đại học địa bàn thành phố Hà
Nội nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng của
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong các trường đại học.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên TNCS Hồ Chí Minh
trong các trường đại học
3.2 Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên

TNCS Hồ Chí Minh trong các trường đại học địa bàn thành phố Hà Nội.
4. Giả thuyết khoa học
Công tác quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên TNCS
Hồ Chí Minh ở các trường Đại học đã được quan tâm và đã đạt được những kết
quả nhất định. Tuy nhiên, trước yêu cầu của giai đoạn phát triển xã hội hiện nay,
việc quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên cần có những
biện pháp phù hợp và hiệu quả hơn. Nếu phân tích rõ các yêu cầu của công tác
giáo dục chính trị tư tưởng và thực trạng công tác này ở các trường Đại học địa
bàn Hà Nội thì có thể đề ra được các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục chính
trị tư tưởng cho đoàn viên phù hợp và sát thực, mang lại kết quả giáo dục tốt hơn.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Xác định cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng
cho đoàn viên Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong các trường Đại học

11
5.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng
và quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên TNCS Hồ
Chí Minh ở các trường đại học trên địa bản thành phố Hà Nội
5.2. Đề xuất các biện pháp tăng cường quản lý hoạt động giáo dục chính trị
tư tưởng cho đoàn viên TNCS Hồ Chí Minh ở các trường đại học địa bàn
thành phố Hà Nội
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu công tác quản lý hoạt động giáo dục chính trị
tư tưởng cho đoàn viên TNCS Hồ Chí Minh là sinh viên ở các trường đại học địa
bàn thành phố Hà Nội. Đề tài không nghiên cứu đối tượng đoàn viên là giảng
viên trẻ của các trường đại học.
Chúng tôi đã tiến hành khảo sát ở 20 trường đại học trên địa bàn thành
phố Hà Nội, bao gồm: Trường Đại học Lâm Nghiệp Việt Nam, Đại học Dân lập
Đông Đô, Đại học Kiến Trúc, Đại học Giao thông vận tải, Đại học Sư phạm
nghệ thuật Trung ương, Đại học Hà Nội, Đại học Ngoại thương, Đại học Xây

dựng, Đại học Lao động xã hội, Đại học Y Hà Nội, Đại học Quốc gia Hà Nội,
Đại học Ngoại ngữ thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Điện lực, Đại học
Công nghiệp Hà Nội, Đại học Y tế công cộng, Đại học luật Hà Nội, Đại học Tài
nguyên Môi trường, Đại học Nội vụ, Đại học kinh doanh và công nghệ Hà Nội,
Đại học Bách khoa Hà Nội. Số liệu được sử dụng phục vụ quá trình nghiên cứu,
tham khảo từ năm 2003 đến năm 2012.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Phân tích và tổng hợp nghiên cứu các Nghị quyết của Đảng, của Đoàn
TNCS Hồ Chí Minh, Điều lệ Đoàn, Hướng dẫn thực hiện Điều lệ Đoàn, Luật
thanh niên, các Văn kiện, báo cáo của các cấp, các ngành liên quan đến công
tác Đoàn và phong trào thanh niên.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm

12
Thu thập thông tin qua việc quan sát các hoạt động quản lý giáo dục
chính trị tư tưởng của BCH Đoàn các trường đại học địa bàn thành phố Hà Nội.
7.2.2. Phương pháp chuyên gia
Xin ý kiến các chuyên gia, cán bộ Đoàn để tìm hiểu thêm thông tin về hoạt
động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên ở các trường đại học hiện nay.
7.3. Phương pháp phỏng vấn
Trực tiếp trò chuyện, tìm hiểu thông tin qua các ĐVTN, sinh viên các
trường đại học về hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên của các
trường đại học địa bàn thành phố Hà Nội.
7.4. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
Xây dựng bảng câu hỏi khảo sát gửi cán bộ, đoàn viên, sinh viên nhằm
mục đích thu thập thông tin về hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn
viên của các trường đại học địa bàn thành phố Hà Nội.
7.5 Phương pháp xử lý số liệu bằng toán thống kê

Dùng phương pháp thống kê toán học để xử lý các số liệu của đề tài.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục
nội dung, luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về vấn đề quản lý hoạt động giáo dục chính trị
tư tưởng cho đoàn viên TNCS Hồ Chí Minh trong các trường đại học.
Chƣơng 2: Thực trạng hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng và quản lý
hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên TNCS Hồ Chí Minh ở các
trường đại học địa bàn thành phố Hà Nội.
Chƣơng 3: Các biện pháp tăng cường quản lý hoạt động giáo dục chính
trị tư tưởng cho đoàn viên TNCS Hồ Chí Minh ở các trường đại học địa bàn
thành phố Hà Nội.


13
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VẤN ĐỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
CHÍNH TRỊ TƢ TƢỞNG CHO ĐOÀN VIÊN THANH NIÊN CỘNG SẢN
HỒ CHÍ MINH TRONG CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC
1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề
Nghiên cứu về giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên TNCS Hồ Chí
Minh là một nội dung giáo dục quan trọng giúp tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí
Minh thực hiện mục tiêu giáo dục cho thế hệ trẻ.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng căn dặn Đảng và các cấp
chính quyền cần chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho thanh niên, đào tạo
họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa "hồng" vừa
"chuyên"". Ðiểm nổi bật trong quan điểm giáo dục lý tưởng cho thanh niên
của Bác Hồ là đưa thanh niên vào các tổ chức chính trị, xã hội do Ðảng lãnh
đạo để vừa giác ngộ lý tưởng cách mạng cho họ, vừa đưa họ hoạt động thực
tiễn đấu tranh cách mạng của toàn dân tộc. Với quan điểm "đạo đức là gốc

của người cách mạng", Bác Hồ quan tâm giáo dục thanh niên không chỉ có
tinh thần làm chủ nước nhà mà phải thường xuyên rèn luyện bản lĩnh chính
trị, trau dồi đạo đức cách mạng
Thấm nhuần tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong những năm qua
Đảng và Nhà nước ta đã quan tâm chăm lo phát triển công tác thanh niên.
Nghị quyết số 25NQ/TW ngày 25/7/2008 của BCH Trung ương Đảng khóa X
về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ
đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá” đã xác định: Thanh niên là rường
cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích
trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự
thành bại của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, hội nhập
quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm
trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Chăm
lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn

14
định và phát triển vững bền của đất nước. Chăm lo, bồi dưỡng, giáo dục thanh
niên thành lớp người “vừa hồng vừa chuyên” theo tư tưởng Hồ Chí Minh là
trách nhiệm của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, vai trò quan
trọng của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, gia đình, nhà trường và xã hội.
Hiện nay, công tác giáo dục chính trị tư tưởng của Đoàn TNCS Hồ Chí
Minh trong các nhà trường, đặc biệt ở các trường đại học là một trong những
nội dung góp phần quan trọng vào công tác giáo dục toàn diện cho sinh viên,
bởi ngoài kiến thức chuyên môn, sinh viên rất cần được trau dồi tư tưởng, đạo
đức, lối sống. Việc giáo dục và định hướng đúng đắn hành động, suy nghĩ của
sinh viên sẽ giúp bồi dưỡng cho sinh viên lòng yêu nước, sự quan tâm tới
cộng đồng. Hơn thế nữa, giúp họ dần tạo lập và kiên định lập trường chính trị.
Đây là một công tác quan trọng, là tiền đề để chúng ta có thể đào tạo ra một
thế hệ con người mới vừa giỏi chuyên môn, vừa vững vàng về lập trường
chính trị, từ đó đưa đất nước phát triển lên một tầm cao mới.

Trong những năm gần đây trước vấn đề hội nhập, công tác giáo dục,
chính trị tư tưởng cho đoàn viên, sinh viên trong các nhà trường được Đảng,
Nhà nước, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và ngành giáo dục quan tâm thể hiện
qua Văn kiện, các chỉ thị, nghị quyết, các quyết định về công tác giáo dục
chính trị tư tưởng cụ thể là:
+ Văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI (nhiệm kỳ 2011 – 2016)
phát triển giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, kinh tế tri thức, bảo vệ
môi trường.
+ Văn kiện Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội khóa XV (nhiệm kỳ
2010 – 2015) về phát triển khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo, nâng cao
chất lượng nguồn nhân lực.
+ Văn kiện Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ X (nhiệm kỳ 2012 – 2017)
về tăng cường bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, giáo dục đạo đức lối sống, cổ
vũ thanh niên thi đua học tập, rèn luyện, lao động sáng tạo, xung kích, tình
nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

15
+ Nghị quyết số 03NQ/TWĐTN ngày 03/11/2009 của BCH Trung
ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh khóa IX về “Đổi mới phương thức giáo dục
của Đoàn trong tình hình mới”.
+ Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX từng bước đổi mới công tác giáo
dục chính trị tư tưởng.
+ Văn kiện Đại hội Hội Sinh viên thành phố Hà Nội khóa IV (nhiệm kỳ
2008 – 2013) phát huy truyền thống ngàn năm văn hiến – anh hùng, sinh viên
Hà Nội rèn đức luyện tài vì Thủ đô phát triển, đất nước phồn vinh.
+ Quyết định số 50/2007/BGD&ĐT ngày 29/8/2007 giáo dục phẩm
chất chính trị đạo đức lối sống cho học sinh, sinh viên trong các trường Đại
học, Cao đẳng, Trung cấp chuyên nghiệp.
+ Công văn số 6051/ BGD & ĐT-CTHSSV ngày 21/7/2009 của Bộ
Giáo dục và đào tạo tổ chức “Tuần sinh hoạt công dân” học sinh sinh viên

trong các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp năm 2009.
Đồng thời, cũng có các công trình đã nghiên cứu về hoạt động giáo dục
đạo đức, lối sống, giáo dục pháp luật trong học sinh, sinh viên. Tuy nhiên,
nghiên cứu về thực trạng “Quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho
đoàn viên Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong các trường đại học địa bàn thành
phố Hà Nội” để đề xuất các biện pháp hiệu quả trong quản lý hoạt động giáo
dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên ở các trường đại học địa bàn thành phố
Hà Nội thì chưa có công trình nào nghiên cứu.
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Quản lý
Hiện nay, còn có những khái niệm khác nhau khi nói về quản lý:
K.Markx cho rằng: “Tất cả mọi lao động xã hội trực tiếp hay lao
động chung nào tiến hành trên quy mô tương đối lớn, thì ít nhiều cũng
cần đến một sự chỉ đạo để điều hòa những hoạt động cá nhân và thực hiện
những chức năng chung phát sinh từ sự vận động của toàn bộ cơ thể sản
xuất khác với sự vận động của những khí quan độc lập của nó. Một người

16
độc tấu vĩ cầm tự điều khiển lấy mình, còn một dàn nhạc thì cần phải có
một nhạc trưởng”[20, tr.480]
K.Markx đã cho chúng ta hiểu bản chất quản lý là một hoạt động lao động
để điều khiển lao động, một hoạt động tất yếu vô cùng quan trọng trong quá trình
phát triển của xã hội loài người. Quản lý đã trở thành một hoạt động phổ biến, mọi
lúc, mọi nơi, mọi lĩnh vực, mọi cấp độ và có liên quan đến mọi người. Đó là một
loại hoạt động xã hội bắt nguồn từ tính chất cộng đồng dựa trên sự phân công và
hợp tác để làm một công việc nhằm đạt một mục tiêu chung.
Tác giả Harold. Knoontz cũng nhấn mạnh: “Quản lý là một hoạt động
thiết yếu, nó đảm bảo sự phối hợp những nỗ lực của các nhân nhằm đạt được mục
đích của nhóm (tổ chức). Mục đích của mọi nhà quản lý là nhằm hình thành môi
trường mà trong đó con người có thể đạt được các mục đích của mình với thời

gian, tiền bạc, vật chất và sự bất mãn cá nhân ít nhất” [29, tr.33].
Các tác giả Việt Nam cũng có nhiều công trình nghiên cứu về khoa học
quản lý và khái niệm quản lý được giải trình từ nhiều góc độ.
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý là tác động có mục đích,
có kế hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể những người lao động (nói chung là
khách thể quản lý) nhằm thực hiện được những mục tiêu dự kiến” [22, tr.35].
Theo các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc thì “Hoạt
động quản lý là tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người
quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm cho tổ
chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức” [4, tr.9].
Tác giả Phạm Văn Kha khẳng định: “Quản lý là quá trình lập kế hoạch, tổ
chức, lãnh đạo và kiểm tra công việc của các thành viên thuộc một hệ thống đơn
vị và việc sử dụng các nguồn lực để đạt được các mục đích đã định” [19, tr.6].
Những định nghĩa trên khác nhau về cách diễn đạt nhưng

đều gặp nhau
ở những nội dung cơ bản, quản lý phải bao gồm các yếu tố (các điều kiện) sau:
+ Phải có ít nhất một chủ thể quản lý là tác nhân tạo ra các tác động và
ít nhất là một đối tượng bị quản lý tiếp nhận trực tiếp các tác động của chủ thể

17
quản lý tạo ra và các khách thể khác chịu tác động gián tiếp của chủ thể quản
lý. Tác động có thể chỉ là một lần mà cũng có thể là liên tục nhiều lần.
+ Phải có mục tiêu và một quỹ đạo đặt ra cho cả đối tượng và chủ thể,
mục tiêu này là căn cứ để chủ thể tạo ra các tác động.
+ Chủ thể có thể là một người, nhiều người, còn đối tượng có thể là
một hoặc nhiều người (trong tổ chức xã hội).
Bất luận một tổ chức có mục đích gì, cơ cấu và quy mô ra sao đều
cần phải có sự quản lý và có người

quản lý để tổ chức hoạt động và đạt mục
đích của mình.
Hiện nay quản lý thường được định nghĩa rõ hơn: Quản lý là quá trình
đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng)
kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo (lãnh đạo) và kiểm tra.
Như
vậy, quản lý có thể được khái quát và được hiểu ở nhiều góc độ
khác nhau, nhưng theo chúng tôi: “Quản lý là sự tác động có ý thức, có mục
đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý để chỉ huy, điểu khiển hướng dẫn các
quá trình xã hội, hành vi hoạt động của con người nhằm đạt tới mục đích,
đúng với ý chí của nhà quản lý, phù hợp với qui luật khách quan”. Quản lý
gắn liền với hoạt động có mục đích có kế hoạch và có quan hệ giữa chủ thể
quản lý với đối tượng quản lý, khách thể quản lý cả hai yếu tố này đều hướng
tới mục tiêu chung đó là mục tiêu của tổ chức.
1.2.2. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh
“Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên
Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập,
lãnh đạo và rèn luyện. Đoàn bao gồm những thanh niên tiên tiến, phấn đấu vì
mục tiêu, lý tưởng của Đảng là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội,
dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh” [8,tr.9].
Được xây dựng, rèn luyện và trưởng thành qua các thời kỳ đấu tranh
cách mạng, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã tập hợp đông đảo thanh niên phát
huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, cống hiến xuất sắc cho sự nghiệp giải

18
phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bước vào
thời kỳ mới, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tiếp tục phát huy những truyền thống
quý báu của dân tộc và bản chất tốt đẹp của mình, kế tục trung thành, xuất sắc
sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; thường
xuyên bổ sung lực lượng trẻ cho Đảng; tổ chức động viên đoàn viên, thanh

niên cả nước đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước
và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt
Nam, là thành viên của hệ thống chính trị, hoạt động trong khuôn khổ Hiến
pháp và pháp luật của nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đoàn
TNCS Hồ Chí Minh là lực lượng xung kích cách mạng, là trường học xã hội
chủ nghĩa của thanh niên, đại diện chăm lo và bảo vệ quyền lợi hợp pháp,
chính đáng của tuổi trẻ; phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh; là
lực lượng nòng cốt chính trị trong phong trào thanh niên và trong các tổ chức
thanh niên Việt Nam.
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phối hợp với các cơ quan nhà nước, các
đoàn thể và tổ chức xã hội, các tập thể lao động và gia đình chăm lo giáo dục,
đào tạo và bảo vệ thanh thiếu nhi; tổ chức cho đoàn viên, thanh niên tích cực
tham gia vào việc quản lý nhà nước và xã hội; đoàn kết, phát triển quan hệ
hữu nghị, hợp tác bình đẳng với các tổ chức thanh niên tiến bộ, thanh niên và
nhân dân các nước trong cộng đồng quốc tế phấn đấu vì hoà bình, độc lập dân
tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội, vì tương lai và hạnh phúc của tuổi trẻ.
1.2.3. Tổ chức đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong trường đại học
Đoàn trường Đại học là một bộ phận của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh có
chức năng, nhiệm vụ chỉ đạo, tổ chức thực hiện các chủ trương, nghị quyết,
phong trào hành động cách mạng của Đoàn và các chủ trương, nghị quyết của
cấp ủy đảng các nhà trường trong đoàn viên, sinh viên tại các trường đại học.
Đoàn trường đại học là tổ chức Đoàn tương đương cấp huyện, có quyền hạn
và con dấu như Đoàn cấp huyện, do BTV Đoàn cấp tỉnh thành lập [9].

19
1.2.4. Đoàn viên TNCS Hồ Chí Minh
Đoàn viên Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là thanh niên Việt Nam tiên tiến,
phấn đấu vì lý tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh,
có tinh thần yêu nước, tự cường dân tộc; có lối sống lành mạnh, cần kiệm,

trung thực; tích cực, gương mẫu trong học tập, lao động, hoạt động xã hội và
bảo vệ Tổ quốc, gắn bó mật thiết với thanh niên; chấp hành nghiêm chỉnh
pháp luật của Nhà nước và Điều lệ Đoàn [8,tr.12].
Đoàn viên Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong các trường đại học được
hiểu là sinh viên đang học tập tại các trường và cán bộ, giảng viên trẻ trong độ
tuổi Đoàn đang công tác tại các trường đại học.
1.2.5. Giáo dục chính trị tư tưởng
Để hiểu rõ về giáo dục chính trị tư tưởng, chúng ta cần hiểu thêm về
khái niệm “chính trị” và “tư tưởng”:
Chính trị: Là những hiểu biết về mục đích, đường lối và nhiệm vụ đấu
tranh của chính Đảng cũng như đông đảo quần chúng. Theo đó có thể hiểu tư
tưởng chính trị là sự hiểu biết, là những quan điểm chung của con người về
mục đích, đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước và nhiệm vụ đấu tranh
của chính Đảng cũng như đông đảo quần chúng.
Tư tưởng: Là quan điểm chung của con người đối với thế giới tự nhiên
và xã hội.
Giáo dục chính trị tư tưởng: Theo chúng tôi đó là sự tác động có ý thức,
có mục đích, có kế hoạch của nhà quản lý tới đối tượng nhằm chuyển hóa các
quan điểm, lý luận, hệ tư tưởng mà chính Đảng đã xác định thành các phẩm
chất cá nhân, giá trị tinh thần của người được giáo dục.
Ở nước ta, hệ tư tưởng mà Đảng và nhân dân ta xác định đó là: chủ
nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, phấn đấu theo lý tưởng độc lập
dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Hệ tư tưởng là nội dung cốt lõi, chỉ rõ chiều
hướng phát triển xã hội, định hướng cơ bản của đời sống tinh thần. Để hệ tư
tưởng đó thấm sâu vào mọi mặt đời sống xã hội, vào từng con người là sự

20
thay đổi về chất trong thế giới quan, tức là mang tính cách mạng. Hơn 80
năm qua, tuân thủ nghiêm túc quan điểm, đường lối của Đảng, chủ nghĩa
Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh đã được vận dụng và phát triển sáng

tạo ngày càng tỏ rõ giá trị bền vững làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho
mọi hành động của Đảng và của cách mạng nước ta, nhân tố hàng đầu đảm
bảo cho đời sống tinh thần xã hội phát triển đúng hướng [25].
1.3. Quản lý hoạt động giáo dục chính trị tƣ tƣởng cho đoàn viên của
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh
1.3.1. Hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên TNCS Hồ Chí Minh
Giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là
một quá trình được tổ chức một cách có mục đích, kế hoạch của tổ chức Đoàn
nhằm chuyển hóa tư tưởng của chủ nghĩa Mác - Lê Nin và tư tưởng Hồ Chí
Minh, chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước,
các quan điểm giáo dục của Đoàn thành phẩm chất giá trị của mỗi cá nhân
đoàn viên. Bản chất của quá trình này là biến các chủ trương, đường lối của
Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước trở thành hành vi thực hiện tự
giác của cá nhân.
Thực hiện chức năng trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, việc
giáo dục chính trị tưởng cho đoàn viên luôn là một yêu cầu, nhiệm vụ công tác
quan trọng, đặt ra thường xuyên, liên tục đối với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
Trước lúc đi xa, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn trong Di chúc: Đảng cần phải
chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho thanh niên, đào tạo họ trở thành
những người kế thừa xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”, bồi
dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết.
Nghị quyết số 25 của BCH Trung ương Đảng, khóa X đã xác định mục tiêu
chung về phát triển thanh niên: “Tiếp tục xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam
giàu lòng yêu nước, tự cường dân tộc; kiên định lý tưởng độc lập dân tộc và
chủ nghĩa xã hội; có đạo đức, ý thức chấp hành pháp luật, sống có văn hóa, vì
cộng đồng; có năng lực, bản lĩnh trong hội nhập quốc tế; có sức khỏe, tri thức,

21
kỹ năng và tác phong công nghiệp trong lao động tập thể, trở thành những
công dân tốt của đất nước…”. Quán triệt tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh,

Nghị quyết của Đảng, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ
Chí Minh lần thứ X đã xác định một trong các phương hướng của công tác
Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi nhiệm kỳ 2012 - 2017 đó là: “Tăng cường
giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức cách mạng, truyền thống, lịch sử dân tộc,
văn hoá, lối sống, ý thức chấp hành pháp luật cho thanh thiếu nhi. Xác định nội
dung xuyên suốt trong công tác giáo dục của Đoàn là bồi đắp lý tưởng, ước
mơ, hoài bão, niềm tin, khát vọng cao đẹp của thanh niên đóng góp vào sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới; góp phần hình thành lớp
thanh niên ưu tú trên mọi lĩnh vực, kế thừa trung thành và xuất sắc sự nghiệp
cách mạng của Đảng, của dân tộc, “vừa hồng, vừa chuyên” theo tư tưởng của
Bác Hồ”. [12].
Theo đó, nội dung hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng của Đoàn
được xác định trên những mặt chính như sau:
+ Giáo dục về tư tưởng, nhận thức chính trị: giáo dục lý tưởng cách
mạng, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà
nước; nội quy, quy chế, quy định của nhà trường
+ Giáo dục truyền thống: truyền thống lịch sử văn hóa dân tộc, lịch
sử cách mạng của Đảng và
tư
tưởng Hồ Chí Minh, lịch sử của Đoàn TNCS
Hồ Chí Minh và tuổi trẻ Việt Nam; lịch sử của Nhà trường…
+ Giáo dục đạo đức, lối sống: các phẩm chất đạo đức phù hợp với
chuẩn mực xã hội, lối sống cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư theo tư
tưởng Hồ Chí Minh.
+ Giáo dục pháp luật: các quy định của pháp luật đối với công dân, giáo
dục ý thức pháp luật, lối sống tuân thủ pháp luật và ý thức thực hiện nếp sống
văn minh trong đoàn viên.
- Phương thức giáo dục chính trị tư tưởng của Đoàn: Thông qua hoạt
động tuyên truyền, trao đổi, tọa đàm, mở các lớp bồi dưỡng, tập huấn, hội

22
nghị quán triệt Nghị quyết, tổ chức các hoạt động tập thể, hoạt động phong
trào, thực hiện các phong trào hành động cách mạng cho ĐVTN rèn luyện
nhằm thực hiện các nội dung giáo dục.
- Vai trò của hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên
TNCS Hồ Chí Minh: Hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên có
vai trò quan trọng trong việc hình thành thói quen, nhận thức của đoàn viên.
Có thể coi giáo dục chính trị tư tưởng chính là công cụ để nhà quản lý tổ
chức rèn luyện đạo đức, nhân cách, phẩm chất chính trị của đoàn viên, giúp
đoàn viên nâng cao nhận thức và hiểu biết xã hội. Đồng thời, hoạt động giáo
dục chính trị tư tưởng có vai trò quyết định đến chất lượng công tác giáo dục
của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Hay nói một cách khác, công tác giáo dục của
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh không thể thiếu các hoạt động giáo dục chính trị
tư tưởng. Với vai trò và vị trí quan trọng như vậy, nên quản lý hoạt động giáo
dục chính trị tư tưởng là một nhiệm vụ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, ảnh
hướng trực tiếp tới quá trình tổ chức và tiến hành các hoạt động giáo dục
chính trị tư tưởng cho đoàn viên của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong mọi
giai đoạn phát triển và trong mọi khu vực, đối tượng đoàn viên, nhất là trong
khu vực đoàn viên các trường đại học.
1.3.2. Quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên
1.3.2.1. Khái niệm quản lý hoạt động chính trị tư tưởng cho đoàn viên
Thông qua khái niệm về quản lý và nội dung, phương thức giáo dục
chính trị tư tưởng của Đoàn, chúng ta có thể hiểu quản lý hoạt động giáo dục
chính trị tư tưởng cho đoàn viên là một quá trình được tổ chức một cách có
mục đích, có kế hoạch cụ thể của tổ chức Đoàn thông qua nội dung và phương
thức giáo dục nhằm chuyển hóa một cách tự giác những định hướng về chính
trị tư tưởng mà Đảng ta đã xác định thành những giá trị, phẩm chất của người
đoàn viên Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Hay nói một cách khác, đó chính là việc
nắm bắt, định hướng trong công tác chỉ đạo, lãnh đạo và tổ chức thực hiện để
nội dung, phương thức hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên đi

23
đúng hướng, đạt chất lượng và hiệu quả nhằm thực hiện tốt mục tiêu giáo dục
chính trị tư tưởng của Đoàn.
1.3.2.2. Vai trò của quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên
Trong quá trình phát triển của tổ chức, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh luôn
xác định công tác giáo dục là mặt trận hàng đầu, là nhiệm vụ quan trọng để
thực hiện sứ mệnh “Trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên”. Do đó,
quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên có vai trò đặc biệt
quan trọng trong công tác giáo dục của Đoàn, giúp tổ chức Đoàn thực hiện có
hiệu quả mục tiêu của công tác giáo dục theo đúng hướng. Thúc đẩy quá trình
tổng kết thực tiễn để bổ sung những vấn đề của lý luận trong công tác giáo dục
của tổ chức. Việc quản lý tốt hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn
viên sẽ góp phần giúp các đơn vị triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả chủ
trương công tác do BCH Trung ương Đoàn đề ra. Qua đó, nâng cao nhận thức,
tư tưởng chính trị cho đoàn viên, giúp họ có thêm định hướng để phấn đấu
hoàn thành mọi nhiệm vụ.
1.3.3. Quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên trong
các trường đại học
1.3.3.1. Đặc điểm đoàn viên TNCS Hồ Chí Minh là sinh viên trong các trường
đại học
Đoàn viên Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong các trường đại học hầu hết
là sinh viên học tập và công tác tại trường (ngoài lực lượng là cán bộ, giảng
viên trong độ tuổi đoàn viên). Là những người đã ở độ tuổi trưởng thành, họ
có lý tưởng hoài bão ước mơ, có năng lực tham gia vào nhiều hoạt động trong
xã hội. Ở tuổi trưởng thành, đoàn viên tự ý thức về hành vi, lời nói của mình.
Tuy nhiên, đôi lúc còn bồng bột, dễ bị kích động. Do đó, việc giáo dục chính
trị tư tưởng cho đoàn viên là việc làm có ý nghĩa vô cùng quan trọng, giúp
đoàn viên có lập trường tư tưởng vững vàng, sống có lý tưởng, chấp hành tốt
chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, nội

quy quy chế của nhà trường, có ý thức tổ chức kỷ luật tốt, có tính tự giác cao

24
trong quá trình phấn đấu học tập rèn luyện, tự rèn luyện của bản thân, tích cực
chủ động sáng tạo phát huy năng lực sở trường, tư duy sáng tạo, dám nghĩ,
dám làm để phát triển nhân cách một cách toàn diện, đáp ứng yêu cầu của xã
hội trong tình hình mới.
- Về mặt sinh lý
Đoàn viên TNCS Hồ Chí Minh trong các trường đại học chủ yếu ở lứa
tuổi từ 18 đến dưới 25. Sự phát triển của cơ thể đã tương đối hoàn chỉnh và ổn
định. Hệ thần kinh trung ương đã đạt tới mức trưởng thành. Nhiều yếu tố bẩm
sinh di truyền được phát triển cao dưới những điều kiện môi trường sống và
môi trường giáo dục hoạt động trí tuệ của đoàn viên sinh viên vượt trội hơn so
với hoạt động trí tuệ của đoàn viên là học sinh phổ thông.
- Về mặt tâm lý
Tâm lý ở lứa tuổi này là sự phát triển tự ý thức. Đây là một loại đặc
biệt của ý thức có chức năng điều chỉnh nhận thức và thái độ đối với bản
thân. Đây là quá trình tự quan sát, tự phân tích, tự kiểm tra, tự đánh giá về
hoạt động và kết quả tác động của bản thân, về tư tưởng, tình cảm, về phẩm
chất đạo đức, phong cách và sự hứng thú … Đoàn viên tự đánh giá toàn diện
về chính bản thân và vị trí của mình trong cuộc sống. Tự ý thức chính là điều
kiện để phát triển và hoàn thiện nhân cách, hướng nhân cách của mình theo
yêu cầu chuẩn mực của xã hội.
- Về mặt tình cảm
Đây là giai đoạn đoàn viên có nhiều cảm xúc, nhiều tình huống mới nảy
sinh đòi hỏi họ phải phán đoán, có suy nghĩ chín chắn để đưa ra quyết định
chính thức về mọi tình huống. Đoàn viên ở độ tuổi này thường nhạy cảm với
cái mới, cái tiến bộ nhưng dễ bị kích động nên cũng dễ mắc sai lầm.
- Về mặt xã hội
Đoàn viên ở độ tuổi này có nhu cầu về mở rộng quan hệ xã hội, quan

tâm nhiều đến việc phát triển kỹ năng mới, cách ứng xử mới, tác phong đĩnh
đạc đối diện với môi trường xã hội ngày càng phát triển và mở rộng. Đoàn

25
viên quan tâm đến kế hoạch đường đời, tương lai của mình, từ đó xác định
lựa chọn nghề nghiệp cho bản thân.
Đây là giai đoạn đoàn viên hình thành ổn định về tính cách, họ có vai
trò xã hội của người lớn, có kế hoạch riêng cho hoạt động của mình. Họ xác
định con đường sống tương lai, phải tích cực nắm vững nghề nghiệp và bắt
đầu thử nghiệm mình trong mọi lĩnh vực cuộc sống. Điều đó chứng tỏ đoàn
viên bắt đầu có tính độc lập, tính tự lập và tính tự quản trong lĩnh vực cuộc
sống của mình.
1.3.3.2. Khái niệm quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn
viên trong trường đại học
Quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên trong các
trường đại học nói chung là sự tác động có mục đích, có kế hoạch của Nhà
quản lý (Đảng ủy, lãnh đạo nhà trường và Đoàn TNCS Hồ Chí Minh) đến
tập thể, cán bộ, giảng viên, đoàn viên, những lực lượng giáo dục trong và
ngoài trường nhằm huy động họ tham gia và quan tâm giáo dục chính trị tư
tưởng cho đoàn viên để thực hiện có hiệu quả, mục tiêu nhiệm vụ giáo dục
chính trị tư tưởng góp phần hình thành phát triển nhân cách người học một
cách toàn diện.
- Chủ thể quản lý hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên
trong trường đại học là cấp ủy Đảng, lãnh đạo Nhà trường và tổ chức Đoàn.
- Đối tượng quản lý là đoàn viên, sinh viên đang học tập và công tác tại
nhà trường.
- Quá trình giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên gồm:
+ Mục tiêu giáo dục;
+ Nội dung giáo dục;
+ Phương pháp hình thức, tổ chức giáo dục;

+ Hoạt động của tổ chức Đoàn;
+ Hoạt động của đoàn viên.
- Đối tượng quản lý giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên ở trường