Sáng kiến kinh nghiệm: một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học yếu, kém về môn toán tiến bộ

Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học yếu, kém môn Toán tiến bộ

A. ĐẶT VẤN ĐỀ.
Vấn đề học sinh yếu kém, chất lượng “ảo’’ đặc biệt là môn Toán không chỉ là
nỗi lo của các thầy cô giáo, của ngành giáo dục, mà đó là sự băn khoăn, bức xúc
của toàn xã hội. Nguyên nhân dẫn đến hẳn có nhiều nhưng chủ yếu là do các em
học sinh đó chưa có điều kiện tốt để học tập và một phần cũng do thầy cô giáo dạy
chưa tốt chứ không phải do việc học môn toán ( với mức độ yêu cầu đạt chuẩn) đòi
hỏi học sinh phải có trí thông minh hay năng khiếu đặc biệt nào. Mỗi người giáo
viên có trách nhiệm cần phải làm cho học sinh của mình tiếp thu được những kiến
thức và kĩ năng tối thiểu mà chương trình và chuẩn kiến thức kĩ năng quy định.
Nhưng từ đó không thể suy ra rằng mọi học sinh đều học tập dễ dàng như nhau.
Trong những điều kiện sống và học tập như nhau, có học sinh có thể nắm kiến thức
và thực hành kĩ năng toán học rất nhanh chóng, sâu sắc mà không cần một sự cố
gắng đặc biệt nào, trong khi các em khác lại không thể đạt như vậy, mặc dù cố gắng
nhiều, đó chính là các em học sinh yếu kém về môn Toán. Ở đây, tôi đã tập trung
tìm hiểu về những học sinh ít có năng lực học tập môn toán này, phân tích nguyên
nhân yếu kém để thực hiện các giải pháp nhằm giúp các em lên trình độ trung bình.
Vì vậy, giáo dục học sinh yếu kém trước hết là quan tâm chăm sóc, bồi dưỡng nhân
cách cho người học; hướng dẫn các em có phương pháp học tập đúng đắn; động
viên, khuyến khích các em có hứng thú, niềm tin trong học tập.
Qua theo nhiều năm trực tiếp giảng dạy lớp 4 ở trường Tiểu học Tân Bình tôi
thấy rằng chất lượng môn toán ở một số học sinh còn hạn chế. Một số học sinh vẫn
còn khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức và kĩ năng cơ bản nên thực chất vẫn còn
tồn tại học sinh yếu, kém về môn toán có nguy cơ ngồi nhầm lớp. Số học sinh yếu,
kém đó chủ yếu là ở khối 4,5. Bởi vì lên lớp 4, 5 kiến thức môn toán có thêm nhiều
phần mới và mức độ cao hơn. Học sinh cần phải có sự tư duy trừu tượng để học
môn toán. Ở trường Tân Bình- Như Xuân, khối lớp 4 là khối lớp có số học sinh học
yếu, kém môn toán là nhiều nhất.
Từ lý do trên tôi đã trăn trở, nghiên cứu vấn đề và bằng kinh nghiệm bản thân
trong quá trình giảng dạy tôi xin chọn "Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học

yếu, kém về môn Toán tiến bộ" nhằm khắc phục tình trạng học sinh lớp 4 yếu,
kém về môn Toán đồng thời góp phần nâng cao chất lượng dạy học toán ở Tiểu học
1
Nguyễn Thị Huyên - Trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân- Thanh Hoá


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học yếu, kém môn Toán tiến bộ

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
I. Cơ sở lý luận.
Giáo dục là nền tảng của xã hội, là cơ sở tiền đề để quyết định sự phồn vinh
của đất nước. Giáo dục cung cấp những hiểu biết về kho tàng tri thức của nhân loại
cho biết bao thế hệ, giúp cho các em những hiểu biết cơ bản cần thiết về khoa học
và cuộc sống. Mặt khác giáo dục còn góp phần hình thành và bồi dưỡng nhân cách
tốt đẹp cho học sinh, đặc biệt là Giáo dục Tiểu học, đây là bậc học mang tính chất
nền móng để các em học tiếp các bậc học cao hơn.
Môn Toán ở tiểu học giữ một vị trí hết sức quan trọng trong việc hình thành
nhân cách, phát triển năng lực trí tuệ cho học sinh. Nó trang bị cho học sinh những
kiến thức cần thiết nhằm phục vụ đời sống và phát triển của xã hội. Môn Toán ở
tiểu học là cơ sở ban đầu có tính quyết định cho việc dạy học Toán sau này của học
sinh. Vì vậy, mỗi giáo viên cần phải có trách nhiệm dạy học sao cho học sinh của
mình tiếp thu được những kiến thức và kĩ năng mà chương trình giáo dục tiểu học
quy định. Tuy nhiên, không phải mọi học sinh đều học tập dễ dàng như nhau, có
thể có những học sinh nắm kiến thức toán học rất nhanh chóng và sâu sắc mà
không cần có sự cố gắng đặc biệt, trong khi đó một số em khác lại không thể đạt
được kết quả như vậy mặc dù đã cố gắng rất nhiều, đó chính là các em học sinh
yếu, kém về môn Toán.
II. Thực trang học sinh yếu, kém về môn Toán ở trường tiểu học Tân Bình.
Sự yếu kém về môn Toán của học sinh có biểu hiện dưới nhiều hình, nhiều vẻ
khác nhau nhưng nhìn chung thường có các đặc điểm sau đây:

- Có nhiều lỗ hổng kiến thức, kĩ năng: Nhiều em chưa thuộc bảng nhân chia,
thậm chí có em không thực hiện được phép tính cộng trừ có nhớ...
- Tiếp thu kiến thức, hình thành kĩ năng chậm: cùng một khoảng thời gian hình
thành kiến thức mới, trong khi các học sinh khác đã hiểu bài, biết vận dụng kiến
thức thì học sinh kém vẫn chưa biết vận dụngđể thực hành kĩ năng. Trong khi luyện
tập thực hành, các học sinh khác đã hoàn thành hết các bài tập theo chuẩn, có em
còn làm hết các bài tập trong sách giáo khoa thì học sinh kém mới chỉ giải được
một bài hoặc một hai phần trong bài học...
Nguyễn Thị Huyên - Trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân- Thanh Hoá

2


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học yếu, kém môn Toán tiến bộ

- Phương pháp học tập chưa tốt: Một số em không thuộc công thức, quy tắc tính
chu vi, diện tích các hình đã học; chưa đọc kĩ đề toán để phân biệt cái đã cho và cái
phải tìm đã vội bắt tay vào giải; không chịu thử lại sau khi làm tính, luôn tẩy xoá
trong bài làm. Nhiều em không chịu làm ra nháp hoặc làm bài nháp cẩu thả gây ra
sự lộn xộn nhầm lẫn khi làm bài vào vở.
- Năng lực tư duy yếu: Tư duy thiếu linh hoạt : Nghe giáo viên phân tích giảng
giải, học sinh yếu không biết khái quát, không biết tư duy nên không nhớ trình tự
tính toán, giải toán. Sự chú ý, óc quan sát, trí tưởng tượng đều phát triển chậm. Khả
năng diễn đạt bằng ngôn ngữ khó khăn, sử dụng ngôn ngữ toán học lúng túng,
nhiều chỗ lẫn lộn.
- Biểu hiện bề ngoài là thái độ thờ ơ đối với học tập, ngại cố gắng, thiếu tự tin,
ngay cả khi làm đúng bài tập, giáo viên hỏi cũng lại ngập ngừng không tin mình
làm đúng bài tập. Thái độ trong lớp thụ động. Có thể thấy rõ đặc điểm này khi các
em làm toán hoặc trả lời. Các em thường đưa mắt theo dõi thầy cô. Hễ thấy cô cau
mày là sợ cho rằng mình sai không dám làm tiếp. Vì vậy kết quả học toán thường

xuyên dưới trung bình
Mặt khác, chưa có sự kết hợp chặt chẽ giữa giáo viên chủ nhiệm và gia đình
học sinh nên chưa có biện pháp phù hợp trong quá trình phụ đạo, giúp đỡ học sinh
học tập. Chính vì vậy vẫn tồn tại một số học sinh yếu, kém về môn Toán.
Qua khảo sát chất lượng môn Toán lớp 4B của trường Tiểu học Tân Bình vào
cuối tháng 9 năm 2012, bằng đề của tổ khối chuyên môn tôi thu được kết quả sau:
Lớp

Số học sinh

Giỏi

Khá

TB

Yếu

4A

25

2= 8 %

5= 20 %

12 = 50 %

6 = 24 %

Từ những thực trạng nói trên, để tập trung nâng chất lượng học tập của học
sinh, ngăn ngừa và khắc phục tình trạng học sinh yếu, kém về môn Toán, tránh để
tình trạng học sinh ngồi nhầm lớp tôi đã suy nghĩ nghiên cứu và đưa ra một số biện
pháp dạy học sau:
III. Một số biện pháp phụ đạo học sinh yếu, kém môn Toán lớp 4.
Nguyễn Thị Huyên - Trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân- Thanh Hoá

3


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học yếu, kém môn Toán tiến bộ

1. Giáo viên theo dõi thường xuyên, nắm bắt cụ thể tình hình học sinh yếu.
Ngay từ đầu năm học, Tôi tiến hành khảo sát chất lượng học sinh về môn
Toán.
Lập danh sách và phân loại học sinh yếu, kém về môn Toán, phân tích nguyên
nhân.
Tôi đã theo dõi kết quả làm bài tập trên lớp và làm bài tập về nhà hàng ngày,
theo dõi kết quả kiểm tra định kỳ, sớm phát hiện ra các trường hợp học sinh có khó
khăn trong học tập và đi sâu tìm hiểu từng trường hợp cụ thể, phân tích đúng
nguyên nhân dẫn đến tình hình đó đối với các em.
Tôi phân loại học sinh học yếu theo những nguyên nhân chủ yếu như: Do
hổng kiến thức, kỹ năng từ lớp dưới, do điều kiện hoàn cảnh gia đình, do trí tuệ
chậm phát triển...
Thực hiện theo kế hoạch và phân loại học sinh yếu môn toán theo các nhóm
nguyên nhân chủ yếu như sau:
+ Nhóm khả năng tiếp thu bài chậm, chưa chăm học, hổng kiến thức lớp dưới
như chưa thuộc bảng nhân, bảng chia, chưa biết tìm thành phần chưa biết của phép
tính, giải toán có lời văn còn yếu: Nhóm này có 4 em.
+ Nhóm do hoàn cảnh gia đình và các nguyên nhân khác: Nhóm này có 2 em.

Trong nhóm này các em có khả năng tiếp thu bài tốt. Nhưng vì điều kiện gia đình
khó khăn không có người chăm lo, đôn đốc học tập nên các em chưa tích cực học
tập, không hoàn thành nhiệm vụ học tập, dẫn đến kết quả học tập sa sút và liên tục
bị điểm yếu.
2. Lập kế hoạch, nội dung, chương trình phụ đạo học sinh yếu, kém về môn
toán phù hợp với đối tượng học sinh.
Khi nắm được nguyên nhân dẫn đến học sinh học yếu, kém về môn Toán của
từng em, tôi đã lập kế hoạch, nội dung, chương trình phụ đạo học sinh yếu, kém với
yêu cầu:
+ Lập kế hoạch bài học phải phù hợp với từng đối tượng học sinh kể cả tiết
chính khóa cũng như tiết phụ đạo. Nội dung kế hoạch phải xuyên suốt cả năm học
và cụ thể cho từng tuần, từng tháng.
+ Nội dung các tiết phụ đạo tập trung rèn luyện kĩ năng và ôn tập các kiến thức
Nguyễn Thị Huyên - Trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân- Thanh Hoá

4


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học yếu, kém môn Toán tiến bộ

đã học cho học sinh.
+ Đặc biệt giúp các em củng cố những kiến thức cơ bản theo yêu cầu chuẩn kĩ
năng kiến thức của lớp dưới mà các em còn bị hổng. Như nhớ được bảng nhân,
bảng chia, giải được một số dạng toán cơ bản đã học ở lớp dưới... Mục đích là lấp
lỗ hổng về kiến thức cho học sinh.
* Nội dung phụ đạo học sinh học yếu môn toán lớp 4:
Tuần 1+ 2: Khảo sát, tìm hiểu nguyên nhân, phân loại học sinh.
Tuần 3+ 4: Củng cố về bảng nhân, bảng chia 2,3,4,5.
Tuần 5+ 6: Củng cố về bảng nhân, bảng chia 6,7,8,9.
Tuần 7+ 8: Củng cố về bảng nhân, bảng chia kết hợp với củng cố về tìm thành

phần chưa biết của phép tính.
Tuần 9+ 10: Củng cố về bốn phép tính với số tự nhiên kết hợp với củng cố về
giải toán có lời văn.
Tuần 11+ 12: Tiếp tục củng cố về bốn phép tính cộng, trừ, nhân, chia với số
tự nhiên kết hợp với củng cố về giải toán có lời văn.
Tuần 13+ 14: Tiếp tục củng cố về bốn phép tính với số tự nhiên, củng cố mối
quan hệ các đơn vị đo lường và vận dụng làm toán có lời văn...
Cứ tiếp tục như vậy, nội dung các buổi phụ đạo sau phải có sự củng cố lại
những kiến thức đã học ở các buổi học trước và tập trung chủ yếu vào củng cố cho
học sinh kĩ năng thực hiện thành thạo bốn phép tính cộng, trừ, nhân, chia với số tự
nhiên ở học kì I. Nội dung củng cố kĩ năng thực hành làm tính với số tự nhiên, giáo
viên linh hoạt bằng nhiều bài toán khác nhau. Có thể là các dạng bài như: đặt tính
rồi tính; tính giá trị biểu thức; tìm x; toán có lời văn… Phải cho học sinh làm đi
làm lại nhiều lần một dạng bài tập để các em thành thạo. Việc củng cố kiến thức đã
học thực hiện đồng thời với việc dạy kiến thức mới của lớp 4. Căn cứ vào yêu cầu
chuẩn kiến thức kĩ năng của từng bài, giáo viên giúp học sinh yếu tiếp thu những
kiến thức và làm bài tập vừa sức với các em.
+ Cuối tuần kiểm tra 1 lần, cuối mỗi tháng, mỗi kỳ có bài kiểm tra theo dõi
kết quả học tập của các em. Lập sổ theo dõi quá trình phụ đạo, nâng bậc học sinh
yếu (suốt cả năm học).
+ Kết hợp chặt chẽ với gia đình và nhà trường. Có sổ liên lạc giữa giáo viên
Nguyễn Thị Huyên - Trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân- Thanh Hoá

5


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học yếu, kém môn Toán tiến bộ

chủ nhiệm và phụ huynh học sinh, thường xuyên đến thăm và động viên gia đình
học sinh.

+ Thời gian phụ đạo chủ yếu vào các buổi chiều trong tuần( thứ 3 và thứ 5),
lồng ghép vào chương trình chính khoá và với một số tiết hoạt động tập thể hay giờ
giải lao( trong đó tổ chức các trò chơi có nội dung toán học).
+ Kế hoạch bồi dưỡng phải có chỉ tiêu phấn đấu cụ thể là: cuối học kì I không
còn tình trạng học sinh bị hổng kiến thức đã học. Học kì II, các em học đến đâu
phải đạt yêu cầu đến đó (theo yêu cầu chuẩn kiến thức kĩ năng của chương trình
toán lớp 4). Đến cuối năm học, không còn học sinh nào học yếu môn toán.
3. Xây dựng kế hoạch dạy học với những kiến thức học sinh còn vướng mắc.
Phụ đạo học sinh học yếu nói chung và học sinh học yếu môn toán nói riêng
là việc làm khó, đòi hỏi người giáo viên phải có lòng nhiệt tình và kiên trì, yêu
thương học sinh. Vì vậy giáo viên không được nóng vội, phải thực hiện kế hoạch
theo từng bước hợp lí. Đồng thời không cứng nhắc rập khuôn theo kế hoạch mà cần
phải linh hoạt điều chỉnh nội dung và cách thức thực hiện.
Căn cứ vào kết quả tìm hiểu nguyên nhân của học sinh học yếu môn toán ở
lớp 4A, Tôi thực hiện kế hoạch phụ đạo với những nội chủ yếu như sau:
3.1. Củng cố 4 phép tính cộng, trừ, nhân, chia.
Bởi vì số học sinh học kém môn Toán lớp 4A, đa số do khả năng tiếp thu bài
chậm, còn hổng kiến thức từ lớp dưới, vì thế đã học lên lớp 4 nhưng các em này
vẫn chưa thuộc lòng bảng nhân, bảng chia ở lớp 2, 3 còn yếu trong việc vận dụng
bốn phép tính cộng, trừ, nhân, chia để giải toán có lời văn. Điều đó rất bất lợi cho
các em trong quá trình học toán ở lớp 4 và lên lớp 5. Để các em làm thành thạo 4
phép tính cộng, trừ, nhân, chia, tôi xác định việc làm đầu tiên dạy lại những kiến
thức cơ bản giúp học sinh lấp được lỗ hổng kiến thức.
Vì vậy, tôi đã giao cho học sinh yếu cứ mỗi tuần phải học thuộc 2 bảng nhân,
bảng chia, mỗi buổi học giáo viên dành 5 phút với buổi chính khoá, 15 phút với
buổi phụ đạo để kiểm tra việc học của học sinh. Cuối Tôi lại tổ chức cho các em thi
đọc bảng cửu chương (15-20 phút).
Sau hai tuần đầu tôi kiểm tra đã nhận thấy rằng: Các em đều học thuộc bảng
nhân, bảng chia nhưng khi vận dụng làm một phép tính cụ thể (VD: 124 : 2) thì có
Nguyễn Thị Huyên - Trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân- Thanh Hoá

6


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học yếu, kém môn Toán tiến bộ

em làm được nhưng rất chậm, có em không làm được. Tôi trăn trở tìm nguyên
nhân, thì ra các em chỉ thuộc "vẹt" bảng nhân, bảng chia.
Tiếp theo tôi điều chỉnh cách kiểm tra, phải chỉ định học sinh đọc bảng nhân,
chỉ rõ bản chất của phép nhân là kết quả của phép cộng của các số bằng nhau,
hướng dẫn các em học thuộc nhừ bảng nhân 5, thuộc nhừ cách tính một số nhân với
mười để các em dựa vào đó tìm kết quả phép tính nhân, chia trong bảng khi chưa
thuộc lòng: Ví dụ bảng nhân 3, hỏi phép nhân, phép chia bất bất kì 3 × 6 = ? (học
sinh vận dụng kết quả phép nhân 3 × 5 = 15 suy ra kết quả 3 × 6 = 15 + 3 = 18); 3 ×
9 = ?... (suy từ 3 × 10=30 ra 3 × 9 = 30- 3 =27). Từ đó giúp các em học thuộc lòng.
Đồng thời củng cố vận dụng bảng nhân chia, bảng chia bằng cách giao cho các em
thực hiện những phép tính đơn giản không có nhớ như: 24 × 2; 123 × 3; 84 : 2;
124: 4 ...
Đến tuần sau, vào các buổi chiều phụ đạo HS yếu, kém tôi thay đổi hình thức
kiểm tra, khác với các tuần trước.
Giáo viên ghi sẵn nội dung kiểm tra lên 2 tấm bìa và gắn lên bảng.
5 × 6 = ...
35 : 7= ....
4× 5=…
25 : 5 = ….
7 × 8 = ....
48 : 6 = …
3× 9=…
36 : 6 = …..
4 × 9 = ....

64 : 8 = …
9 × 6 = ….
42 : 7 = …..
6 × 9 = ....
72 : 9 = …
7× 7=…
45 : 5 = ….
Cứ mỗi lần, gọi 2 HS lên bảng làm bài (HS ghi kết quả vào chỗ chấm). Lần
này không ghi theo thứ tự phép tính của bảng nhân hay bảng chia mà ghi bất kì
phép nhân hay phép chia trong bảng, mục đích là để học sinh thuộc lòng bảng
nhân, bảng chia mà các em đã học. Đồng thời tiếp tục củng cố kĩ năng vận dụng
thực hành các phép tính nhân, chia bằng các bài như đặt tính rồi tính, tính giá trị
biểu thức đơn giản, tìm x …
Không những yêu cầu các em học thuộc bảng nhân, bảng chia mà tôi còn giao
cho các em về nhà viết lại nhiều lần thay cho bài kiểm tra và được giáo viên chấm
điểm chặt chẽ các bài này.
3.2. Củng cố kỹ năng giải toán.
Kết hợp củng kĩ năng tính toán với củng cố rèn luyện kĩ năng giải toán có lời
văn sẽ giúp các em giải toán đúng tránh nhầm lẫn khi tính toán. Bởi vì có những
Nguyễn Thị Huyên - Trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân- Thanh Hoá

7


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học yếu, kém môn Toán tiến bộ

em nhiều khi cách giải đúng nhưng tính toán sai hoặc biết tính toán nhưng cách giải
sai dẫn đến bài toán giải sai. Vì vậy sau khi các em làm thành thạo 4 phép tính
cộng, trừ, nhân, chia thì chú ý đến việc giải toán có lời văn. Bởi chúng ta biết rằng
đa số các em yếu, kém về môn Toán thường gặp khó khăn trong việc giải Toán có

lời văn. Tôi lựa chọn cách dạy phù hợp để học sinh dễ hiểu, dễ tiếp thu nội dung
bài học, nhớ kĩ được từng dạng bài toán.
Tôi củng cố cho học sinh cách giải các dạng toán điển hình của lớp 3 kết hợp
với củng cố kỹ năng tính toán với bốn phép tính cộng, trừ, nhân, chia. Vì học sinh
yếu có đặc điểm là rất ngại, thậm chí sợ làm toán có lời văn vì khả năng tư duy
“phân tích, tổng hợp của các em còn nhiều hạn chế” nên chưa có khả năng phán
đoán suy luận. Do đó, khi làm toán có lời văn các em giải chưa đúng, tính toán còn
sai. Có em giải “bừa” cho xong. Vì vậy Tôi củng cố kĩ năng giải toán có lời văn
cho học sinh yếu thì chỉ cần ra với dạng cơ bản nhất, đơn giản nhất mang tính chất
vận dụng củng cố lý thuyết mà thôi. Không nên ra những bài lắt léo hay những bài
phải qua bước trung gian mới về dạng cơ bản. Đến khi học sinh lấp được những
chỗ hổng kiến thức đã học thì mới nâng dần mức độ lên.
* Một số dạng toán điển hình lớp 3 cần phải ôn tập củng cố là:
- Dạng bài gấp một số lên nhiều lần.
Ví dụ: Lan có 35 que tính. Hà có số que tính gấp 3 lần Thủy. Hỏi hai bạn có
bao nhiêu que tính?
- Dạng bài giảm một số đi nhiều lần.
Ví dụ: Lan có 105 que tính. Lan có số que tính gấp ba lần số que tính của Hà.
Hỏi cả hai bạn có bao nhiêu que tính?
- Dạng bài tìm một phần mấy của một số:
Ví dụ: Đàn gia cầm của nhà Nam có 128 con vịt và gà. Trong đó số gà bằng
1/2 cả đàn. Hỏi đàn gia cầm đó có mấy con gà?
- Dạng bài có liên quan đến rút về đơn vị:
Ví dụ: Có 70 xếp giấy gói đều thành 7 bọc. Hỏi có 100 xếp giấy sẽ gói được
bao nhiêu bọc như thế?
- Dạng bài tính chu vi, diện tích hình vuông, hình chữ nhật;
Ví dụ:
Nguyễn Thị Huyên - Trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân- Thanh Hoá

8

Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học yếu, kém môn Toán tiến bộ

+ Tính chu vi, diện tích thửa ruộng hình vuông có cạnh 24 m.
+ Một thửa ruộng hình chữ nhật có chiều rộng 9m, chiều dài gấp 3 lần chiều
rộng. Tính chu vi và diện tích của thửa ruộng đó.
Để kết hợp tốt giữa lấp lỗ hổng kiến thức và dạy kiến thức mới, Tôi thực hiện
nội dung củng cố kĩ năng giải các bài toán điển hình lớp 3 trong những tuần đầu
của năm học (khoảng 8 đến 10 tuần đầu). Song song với việc bổ sung chỗ hổng
kiến thức lớp 3 thì trong các tiết học chính khóa, giáo viên giúp học sinh yếu biết
giải các bài toán giải dạng toán điển hình lớp 4 đồng thời cần phải ôn tập củng cố
ngay ở các tiết học phụ đạo. Nhất định không để học sinh hổng kiến thức đã học
nữa.
Khi hướng dẫn cho học sinh cách giải và trình bày bài giải, Tôi hướng dẫn
gợi mở từng bước cụ thể, giúp học sinh đọc, tìm hiểu kĩ đề bài toán, Tóm tắt đề bài
toán, nhìn vào tóm tắt đọc lại đề bài toán. Đặt những câu hỏi gợi mở dẫn dắt học
sinh từng bước tìm cách giải và chọn cách giải hợp lý nhất, ngắn gọn nhất, lời giải
rõ ràng chính xác, đúng nội dung bài toán yêu cầu tìm gì. Đồng thời chú ý hướng
dẫn các em khi thực hiện tìm kết quả của phép tính cần làm ra nháp cẩn thận, kiểm
tra kết quả rồi mới viết vào bài làm. Từ đó tạo điều kiện cho học sinh phát triển tư
duy.
4. Vận dụng linh hoạt các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học tích cực.
4.1. Linh hoạt sử dụng phương pháp dạy học khi tổ chức các hoạt động học tập.
Để thực hiện việc lấp "lỗ hổng" kiến thức cho học sinh yếu, kém toán có hiệu
quả và dạy kiến thức mới tôi tìm ra những phương pháp giảng dạy thích hợp, tập
trung các yêu cầu quan trọng nhất, đó là giúp các em làm thành thạo 4 phép tính
cộng, trừ, nhân, chia với mức độ yêu cầu vừa sức để các em nâng dần trình độ;
không nôn nóng sốt ruột, khắc phục tình trạng ngại khó của học sinh.
- Trong các tiết học Tôi tạo cơ hội cho tất cả các em được hoạt động cho dù là

đối tượng học sinh giỏi hay học sinh yểu. Bằng mọi cách phải lôi cuốn các em tham
vào các hoạt động học tập, tránh tình trạng để học sinh ngoài lề. Trong một tiết học,
đến phần bài tập giáo viên phân bài cho từng đối tượng học sinh:
Ví dụ: Bài tập 1,2 cho nhóm yếu làm; Bài tập 1,2,3 cho nhóm trung bình
làm; Bài tập 2,3,4 cho nhóm khá giỏi làm.
Nguyễn Thị Huyên - Trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân- Thanh Hoá

9


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học yếu, kém môn Toán tiến bộ

- Cần thực hiện linh hoạt khi tổ chức các hoạt động học tập. Như trong quá
trình dạy bài mới, nếu có học sinh không nắm được kiến thức mới do hổng kiến
thức lớp dưới hoặc kiến thức bài học trước thì thực hiện như sau: Trong phần bài
mới vẫn cho học sinh theo dõi bình thường, đến phần bài tập, hay là tiết luyện tập,
Tôi cho những học sinh yếu làm các bài mà kiến thức liên quan đến lớp dưới, cho
học sinh nhắc lại kiến thức cũ rồi hướng dẫn phần kiến thức mới của bài học.
Ví dụ: Khi học sinh làm bài tập 135 × 6 = ? với bài này học sinh làm không
được chứng tỏ học sinh không thuộc bảng nhân 6. Vậy Tôi yêu cầu học sinh đọc lại
bảng nhân 6 cho thuộc. Tức là phát hiện học sinh hổng kiến thức ở đâu thì giáo vên
phải linh hoạt điều chỉnh nội dung dạy để ôn tập, bổ sung ở đó.
- Trong các buổi dạy phụ đạo, nội dung chủ yếu là kiểm tra việc lĩnh hội các
kiến thức giảng dạy trên lớp hoặc ôn tập, củng cố kiến thức để các em nắm chắc
hơn. Tôi xác định rõ mục tiêu của từng bài, từng hoạt động của học sinh dưới sự
hướng dẫn, giúp đỡ của giáo viên.
- Khi hướng dẫn học sinh học tập ở nhà, Tôi giao việc phù hợp với từng đối
tượng học sinh. Cụ thể là: Bài tập dành cho học sinh cả lớp; Bài tập cho học sinh
khá giỏi; Riêng đối với học sinh yếu, kém về môn Toán giáo viên không nên giao
nhiều bài tập về nhà, chỉ cần 1 đến 2 bài thôi. Em nào yếu quá giáo viên phải ghi

bài tập vào phiếu và kèm theo một vài câu hỏi để học sinh có thể tự kiểm tra hay
chỉ rõ ý chính cần đi sâu, nhớ kỹ để hiểu rõ “cái đã cho, cái phải đi tìm”. Bài tập về
nhà do các em làm. Đến lớp, giáo viên kiểm tra cụ thể các sai lầm mắc phải của học
sinh để phân tích và sửa chữa.
4.2. Gây hứng thú học tập cho học sinh.
Bởi vì học sinh yếu vốn ngại học, ngại bày tỏ ý kiến nên để cuốn hút các em
tích cực tham gia các hoạt động học tập thì giáo viên phải có những hình thức tổ
chức các hoạt động học tập gây được hứng thú cho tất cả học sinh tham gia, kể cả
học sinh yếu.
Để gây hứng thú cho các em học tập, trong dạy học toán giáo viên có thể thực
hiện như sau: Trong các tiết học vận dung các hình thức dạy tích cực như: Tổ chức
hoạt động nhóm (hoặc tổ chức làm bài theo hình thức tiếp sức) có thi đua giữa các
nhóm, tất cả các thành viên trong nhóm đều được giao phần việc làm vừa sức phù
Nguyễn Thị Huyên - Trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân- Thanh Hoá

10


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học yếu, kém môn Toán tiến bộ

hợp với năng lực từng em, các nhóm học tập linh hoạt thay đổi như nhóm nhỏ,
nhóm lớn, nhóm cùng trình độ, nhóm ngẫu nhiên... Giáo viên phải tạo cơ hội cho
tất cả các em được phát biểu, đặc biệt quan tâm đến học sinh yếu. Động viên
khuyến khích kịp thời khi học sinh có tiến bộ dù là nhỏ nhất để học sinh yếu mạnh
dạn, tự tin hơn. Thường xuyên tổ chức "Hội vui học tập" vào các tiết hoạt động tập
thể. Hoặc tổ chức trò chơi có lồng nội dung Toán học: Hái hoa dân chủ, Tuổi thơ
khám phá…
4.3. Tổ chức phong trào đôi bạn cùng tiến.
Ở lớp cũng như ở nhà, giáo viên tổ chức cho học sinh khá, giỏi thường xuyên
giúp đỡ các bạn yếu, kém. Trên lớp, cần sắp xếp 1 học sinh giỏi giúp đỡ 1 bạn học

sinh yếu bên cạnh. Tổ chức thi đua giữa các nhóm giúp bạn, nếu bạn nào có tiến bộ
thì biểu dương cả nhóm vào tiết chào cờ sáng thứ 2 đầu tuần. Ở nhà, giáo viên sắp
xếp các em gần nhà nhau thành 1 nhóm và cử 1 học sinh làm nhóm trưởng. Nhóm
trưởng có nhiệm vụ nhắc nhở, kiểm tra việc học bài, làm bài của các bạn và báo cáo
với cô giáo chủ nhiệm vào đầu mỗi buổi học. Không những thế, tôi còn yêu cầu các
em Nhóm trưởng kiểm tra kỹ về cách học, cách trình bày bài làm, chữ viết, của các
bạn. Giáo viên kiên trì uốn nắn và sửa những thói quen xấu của các em như: chưa
đọc kĩ đề bài trước khi làm bài tập, tính toán cẩu thả, không làm nháp hoặc viết lộn
xộn, phát biểu không chính xác, trình bày bài tuỳ tiện, giải toán xong không chịu
thử lại…
Khuyến khích, động viên đúng lúc, kịp thời khi các em có tiến bộ hay đạt
được một số kết quả (dù sự tiến bộ nhỏ nhất); phân tích, phê bình đúng mức thái độ
vô trách nhiệm hoặc lơ là đối với nhiệm vụ học tập, nhưng tuyệt đối tránh thái độ
lời nói chạm lòng tự ái của học sinh để các em phấn khởi học tập xóa đi ấn tượng
sợ học môn Toán.
IV. Kết quả thực hiện.
* Kết quả trước khi thực hiện các biện pháp dạy học trên của lớp 4A
Lớp

Số học sinh

Giỏi

Khá

TB

Yếu

4A

25

2= 8 %

5= 20 %

12 = 50 %

6 = 24 %

Nguyễn Thị Huyên - Trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân- Thanh Hoá

11


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học yếu, kém môn Toán tiến bộ

* Kết quả sau khi vận dụng các biện pháp dạy học trên lớp 4A:
Lớp

Số học sinh

Giỏi

Khá

TB

Yếu

4A

25

4= 16 %

8 = 32 %

13 = 55 %

0

So sánh với kết quả khảo sát đầu năm tôi nhận thấy chất lượng môn Toán của
HS lớp tôi có tiến bộ rõ rệt. Hầu hết tất cả các em đã có phương pháp học tập ở lớp
cũng như việc tự học ở nhà. Những lỗ hổng kiến thức toán học của các em đã dần
được bồi đắp. Được động viên, khích lệ, các em đã mạnh dạn, tự tin hơn trong các
hoạt động trong lớp cũng như ngoài giờ. Được giải và nắm được cách giải các bài
toán vừa sức, các em hăng say học tập, hứng thú hơn với môn Toán. học hơn. Số
lượng HS khá giỏi được nâng lên; những em đầu năm lực học trung bình đã tiến lên
lực học trung bình khá; số em điểm yếu,kém đã đạt được mức trung bình.
C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT.
1. Kết luận:
Việc giảng dạy nâng cao chất lượng thực của học sinh yếu kém môn Toán là
một việc làm hết sức khó khăn, phức tạp. Nó đòi hỏi thời gian, lòng nhiệt tình, tâm
huyết, nghệ thuật của người thầy; Có tình cảm yêu thương trẻ thật sự, chịu khó theo
dõi sâu sát các em, nắm chắc từng hoàn cảnh cụ thể của từng học sinh yếu kém; Có
năng lực chuyên môn vững vàng ; biết vận dụng linh hoạt, nhẹ nhàng các PPDH
thích hợp cho từng đối tượng cụ thể. Bằng tấm chân tình người mẹ thứ hai, biết
phối hợp cùng gia đình dạy dỗ sẽ là phương thuốc chữa hữu hiệu cho các em học

sinh yếu kém học hành tiến bộ
2. Bài học kinh nghiệm
Muốn nâng cao chất lượng học tập cho những học sinh yếu kém nhất là môn
Toán như sau: người giáo viên cần phải:
+ Làm tốt công tác chủ nhiệm, tìm hiểu học sinh để phát hiện ra nguyên nhân
khiến học sinh yếu, kém môn Toán. Từ đó có kế hoạch cụ thể với từng đối tượng
học sinh.

Nguyễn Thị Huyên - Trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân- Thanh Hoá

12


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học yếu, kém môn Toán tiến bộ

+ Lập kế hoạch kèm cặp, phụ đạo phải cụ thể, có sự giúp đỡ của BGH nhà
trường.
+ Mỗi đối tượng học sinh cần có cách khích lệ riêng. Giáo viên phải hết sức kiên
trì, nhẫn nại, hướng dẫn học sinh từng điểm nhỏ, cụ thể, không được nóng vội
muốn có ngay kết quả hoặc yêu cầu tiến bộ nhanh của các em.
+ Người giáo viên không những phải có kiến thức vững chắc, phương pháp
giảng dạy hay mà phải luôn sát sao tới học sinh. Thường xuyên quan tâm tới sự tiến
bộ cũng như biểu hiện sút kém của học sinh để uốn nắn kịp thời.
+ Trong giảng dạy phải bám sát chương trình và chuẩn kiến thức, kĩ năng. Đảm
bảo tính vừa sức của học sinh, tạo cho học sinh tính tự giác, tích cực, chủ động
trong việc lĩnh hội kiến thức mới.
+ Thường xuyên kiểm tra, khảo sát, phân loại học sinh để có phương pháp giảng
dạy phù hợp. Cần phải gần gũi động viên học sinh, tạo cho các em sự hứng thú
trong học tập.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của tôi trong việc: Hướng dẫn học sinh học

sinh yếu kém môn Toán ở lớp 4 tiến bộ. Trong quá trình nghiên cứu và áp dụng
không thể tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của các
đồng nghiệp để kinh nghiệm của tôi ngày càng đạt hiệu quả cao.
Xác nhận của thủ trưởng đơn vị

Như Xuân, ngày 12 tháng 4 năm 2013
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép của người khác.
Người viết

Nguyễn Thị Huyên

Nguyễn Thị Huyên - Trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân- Thanh Hoá

13


Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học yếu, kém môn Toán tiến bộ

MỤC LỤC.
MỤC

NỘI DUNG

A

Đặt vấn đề

B

Nội dung

TRANG
1
2

I

Cơ sở lý luận

2

II

Thực trạng học sinh yếu, kém về môn Toán ở trường tiểu học
Tân Bình.
Một số biện pháp phụ đạo học sinh yếu kếm môn Toán lớp 4

2

Giáo viên theo dõi thường xuyên, nắm bắt cụ thể tình hình
học sinh yếu .
Lập kế hoạch, nội dung, chương trình phụ đạo học sinh yếu,
kém môn Toán phù hợp với đối tượng học sinh.
Xây dựng kế hoạch dạy học với những kiến thức học sinh còn
vướng mắc.
Vận dụng linh hoạt các phương pháp và hình thức tổ chức
dạy học tích cực
Kết quả thực hiện

4

III
1
2
3
4
IV
C

Kết luận và đề xuất

3

4
6
9
11
12

1

Kết luận

12

2

Bài học kinh nghiệm

13

Nguyễn Thị Huyên - Trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân- Thanh Hoá

14