Chương 1: Tổng quan về Văn hóa doanh nghiệp

NỘI DUNG MÔN HỌC

LOGO

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ VHDN
CHƯƠNG 2: TRIẾT LÝ KD VÀ ĐẠO ĐỨC
KD
CHƯƠNG 3: VĂN HÓA DOANH NHÂN
CHƯƠNG 4: VẬN DỤNG VH TRONG CÁC
HOẠT ĐỘNG KD

Môn học
VĂn ho¸ doanh nghiÖp

Giảng viên: Th.s Lê Thị Út
Khoa Quản Trị Kinh Doanh
Đại học Lao Động – Xã Hội (CSII)

TÀI LIỆU THAM KHẢO

LOGO

Giáo trình VĂN HÓA KINH DOANH –
PGS.TS DƯƠNG THỊ LIỄU – TRƯỜNG
ĐH KINH TẾ QUỐC DÂN – NXB ĐH
KINH TẾ QUỐC DÂN
Các tài liệu Văn hóa kinh doanh khác

ĐIỂM QUÁ TRÌNH
40%: điểm quá trình
- Cột 1: 30% Chuyên cần

- Cột 2: 30% Thuyết trình
- Cột 3: 40% Kiểm tra
60%: Thi hết môn
- Hình thức thi: tự luận
- Đề đóng

LOGO

Nhóm 1: Nghiên cứu về văn hóa DN Mỹ
và sự khác biệt với VNDNVN
Nhóm 2: Nghiên cứu về văn hóa DN
Nhật Bản và sự khác biệt với VNDNVN
Nhóm 3: Nghiên cứu về văn hóa DN Ả
Rập và sự khác biệt với VNDNVN
Nhóm 4: Nghiên cứu về văn hóa DN Anh,
Pháp và sự khác biệt với VNDNVN
Nhóm 5: Nghiên cứu về văn hóa DN Hàn
Quốc, Trung Quốc và sự khác biệt với
VNDNVN

LOGO

LOGO

Nhóm 6 – Nhóm 10: Phân tích Văn
hóa tại một Doanh nghiệp.

1

Mục đích & Nội dung của chơng
Mục đích:

Trang bị cho học
viên những vấn đề
tổng quan về Vn
hóa, Văn hoá doanh
nghiệp và Tinh thần
kinh doanh, nhấn
mạnh các kỹ năng
trong việc tạo dựng,
phát triển, duy trì
các giá trị văn hoá
của doanh nghiệp
và giải pháp khi
dy và phát huy tinh
thn kinh doanh Vit
Nam

Chng 1
TNG QUAN V Vn hoá
doanh nghiệp

Tng quan v Vn húa

Vn húa

Vn hoá là toàn bộ nhng giá trị
vật chất và tinh thần mà loài ngời
tạo ra trong quá trỡnh lịch sử.

-

CC YU T CU THNH VN HểA:
Ngụn ng
Tụn giỏo
Phong tc tp quỏn
Thúi quen v cỏch hnh x
Thm m
Giỏo dc
Khớa cnh vt cht

1. Tổng quan về văn hóa
2. Vn húa doanh nghip
2.1 Tổng quan về Văn hoá doanh nghiệp
2.2 Cách thức và phơng pháp xây dựng,
phát huy, thay đổi văn hoá DN
2.3 Vấn đề xây dựng văn hoá DN trong các
DN Việt Nam
3. Tinh thn kinh doanh
3.1 Khỏi lun v tinh thn kinh doanh
3.2 Cỏc nhõn t tỏc ng n tinh thn
kinh doanh
3.3 Vai trũ tinh thn kinh doanh trong s
nghip phỏt trin kinh t quc gia
3.4 Khi dy tinh thn kinh doanh Vit
Nam

LOGO

Nhng nột c trng ca vn húa
Tớnh tp quỏn, Tớnh cng ng, Tớnh dõn tc,
Tớnh ch quan, Tớnh khỏch quan, Tớnh k tha,
Tớnh hc hi c, Tớnh luụn tin hoỏ

Vn húa

Vn húa gm 2 yu t cu thnh l
Vn húa vt cht
v vn húa tinh thn

LOGO

Nội dung:

Tng quan v Vn húa

LOGO

LOGO

Chức nng của vn hoá:
Chc nng giỏo dc
Chc nng nhn thc
Chc nng thm m
Chc nng gii trớ
Vai trò của vn hoá:
Vn hoỏ l mc tiờu ca s phỏt trin xó hi
Vn hoỏ l ng lc ca s phỏt trin xó hi
Vn hoỏ l linh hn v h iu tit ca phỏt trin

Tng quan v vn húa kinh doanhLOGO

nh
ngha

2
ngun

L ton b cỏc nhõn t vn hoỏ c ch th
kinh doanh chn lc, to ra, s dng v biu
hin trong hot ng kinh doanh to nờn bn
sc kinh doanh ca ch th ú
1- Chủ thể kinh doanh lựa chọn và vận dụng các
giá tr vn hoá có sẵn vào hoạt động kinh doanh
để tạo ra sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ.
2- Chủ thể kinh doanh tạo ra các giá trị của riêng
mỡnh

2


Tng quan v vn húa kinh doanhLOGO

Cỏc nhn
t cu
thnh
2

Vai

trũ

Vn hoỏ doanh nghip l gỡ?

LOGO

1. Nn vn hoỏ xó hi
4. Quỏ trỡnh ton cu hoỏ
2. Th ch xó hi
5.Khỏch hng
3. S khỏc bit v s giao lu vn hoỏ

L ton b cỏc giỏ tr vn hoỏ (thúi quen,
chun mc, giỏ tr, trit lý, mc tiờu, bu
khụng khớ t chc, quan nim, tp quỏn,
truyn thng), c xõy dng trong sut
quỏ trỡnh hỡnh thnh doanh nghip; tr thnh
cỏc giỏ tr, cỏc quan nim v tp quỏn, truyn
thng n sõu vo hot ng ca doanh nghip; chi
phi suy ngh v hnh vi ca mi thnh viờn
trong doanh nghip; to nờn s khỏc bit gia
cỏc doanh nghip

1. l phng thc phỏt trin sn xut kinh doanh bn vng
2. l mt ngun lc phỏt trin kinh doanh
3. l mt iu kin y mnh kinh doanh quc t

L ton b nhng nhõn t vn hoỏ c
doanh nghip chn lc, to ra, s dng v biu
hin trong hot ng kinh doanh, to nờn bn

sc kinh doanh ca doanh nghip ú

1- Trit lý kinh doanh
3- Vn hoỏ doanh nhõn
2- o c kinh doanh 4- Cỏc hỡnh thc vn hoỏ khỏc

ngun
Cỏc nhõn
t tỏc
ng

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

Các cp biu hin và các yếu tố cn bn
xỏc lp nờn văn hoá doanh nghiệp

LOGO

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

Các cp biu hin và các yếu tố cn bn
xỏc lp nờn văn hoá doanh nghiệp
Vn hoỏ cú
th nhỡn thy
lp b mt,
biu hin ra
bờn ngoi

Vn hoỏ cú
th nhỡn
thy lp Phn ni ca tng bng vn húa
b mt

Hu hỡnh
1. Nhng quỏ trỡnh v cu trỳc hu
hỡnh bi trớ, ng phc, trang phc, logo,

Hu hỡnh

khu hiu, l hi, vn bn,cụng ty ca, hnh vi
giao tip, kin trỳc

Vụ hỡnh

Phn chỡm

2. Nhng giỏ tr c chia s,

c chp nhn, c tuyờn b
: Chun mc hnh vi,tp quỏn, tp tc,

Vụ

ca tng
hỡnh
bng
vn húa

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

LOGO

nghi thc,tớn ngng, chun mc o
c ng.nghip;trit lý KD,mc tiờu,
chin lc
3. Cỏc quan nim chung (cỏc giỏ
tr nn tng /ct lừi, quan nim
KD, quan im phỏt trin)

Nhng giỏ tr sõu
hn v nhng
nhn thc c
hỡnh thnh bi cỏc
thnh viờn ca t
chc

VHDN - Nhng quỏ trỡnh v cu trỳc hu hỡnh

LOGO

D nhỡn thy, nghe thy, cm nhn c khi tip xỳc vi doanh nghip, l nhng biu
hin bờn ngoi ca h thng vn húa doanh nghip
Bao gm: bi trớ, ng phc, trang phc, logo, khu hiu, l hi, l nghi, cỏc vn bn,ti
liu, n phm, cụng ty ca, hnh vi giao tip,ngụn ng,n mc, hỡnh thc sn phm,
kin trỳc ni ngoi tht
Logo - mt tỏc phm sỏng to c thit k th hin hỡnh tng v DN bng ngụn
ng ngh thut - l loi biu trng n gin nhng cú ý ngha rt ln nờn c cỏc
DN rt chỳ trng

Khu hiu (slogan)
Nhng cõu ngn gn vi ngụn t n gin, d nh, l s din t cụ ng nht Trit
lý hot ng, kinh doanh ca DN

Nghi l/cỏc L hi:
Cỏc hot ng c t chc nh cỏc s kin vn hoỏ-xó hi
chớnh thc, nghiờm trang, tỡnh cm nhm tht cht cỏc mi quan h
t chc, nhn mnh cỏc giỏ tr riờng ca t chc, tụn vinh nhng tm
gng in hỡnh
Ngụn ng:
Ngụn ng c cỏc DN s dng nh nhng cõu ch c bit, vớ
von, n d truyn ti mt ý ngha c th n nhõn viờn ca mỡnh
v nhng ngi hu quan

Nhng giỏ tr sõu
hn v nhng
nhn thc c
hỡnh thnh bi cỏc
thnh viờn ca t
chc

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

VHDN-Nhng quỏ trỡnh v cu trỳc hu hỡnh (tiờp)

LOGO

Logo 10 thơng hiệu hàng đầu thế giới

Coca-Cola
Microsoft
IBM
General
Electric
Intel
Nokia
Disney
McDonald's
Toyota
Marlboro

Ging viờn: PGS.TS Dng Th Liu

3


Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

LOGO
VHDN-Nhng quỏ trỡnh v cu trỳc hu hỡnh (tiờp)
Logo Một số thơng hiệu hàng đầu Việt nam

VHDN-Nhng giỏ tr c chia s, c
chp nhn, c tuyờn b

VHDN-Nhng quỏ trỡnh v cu trỳc hu hỡnh (tiờp)

LOGO

Giai thoi, truyn thuyt, huyn thoi: ú l nhng cõu chuyn c thờu
dt, thờm tht, h cu t nhng s kin, nhng nhõn vt cú thc c cỏc
thnh viờn trong t chc cựng chia s v nhc li vi nhng thnh viờn
mi. >> Cho nhõn viờn thy cn lm gỡ v trỏnh gỡ.

Tp on Bu chớnh vin
thụng Vit Nam
Cụng ty C phn Sa Vit
Nam
Cụng ty C phờ Trung Nguyờn
Cụng ty Thộp min Nam
Cụng ty C phn Vinacafộ
Biờn Hũa
Cụng ty Vng bc ỏ quý Si
Gũn SJC
Cụng ty C phn Dc Hu
Giang
Ngõn hng Cụng thng Vit
Nam
Công ty cổ phần Mai Linh
Công ty viễn thông quân đội

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

Nhng câu chuyện truyền thống mang đậm tính đặc thù của doanh nghiệp đợc
kể đi kể lại nhiều lần nhằm giúp nhân viên nhớ và hiểu các tiêu chuẩn, giá trị
văn hoá của doanh nghiệp
Kin trỳc

Kin trỳc ngoi tht nh kin trỳc cng, mt tin tr s cụng ty, b cc
cỏc b phn
Kin trỳc ni tht nh mt bng, quy, bn gh, phũng, giỏ hng, li
i, v trớ cụng tc in, kiu dỏng bao bỡ, mu sc ca sn phm c s
dng nh biu tng v hỡnh nh v Cụng ty, to n tng thõn quen,
thin chớ trong cụng ty.
n phm in hỡnh:
ú l nhng ti liu chớnh thc nh ti liu gii thiu v DN (trang Web),
n phm nh k, bn tuyờn b s mnh, brochures, bỏo cỏo thng
niờn Nhng ti liu ny giỳp lm rừ mc tiờu ca t chc, phng chõm
hnh ng, nim tin v giỏ tr ch o, trit lý qun lý, thỏi i vi lao
ng, ngi tiờu dựng, xó hi

LOGO

Tri qua quỏ trỡnh hot ng, c cỏc thnh
viờn trong DN chp nhn, ph bin v ỏp dng.
Bao gồm:
1. Nhng chun mc hnh vi,
2. Tp quỏn, tp tc,
3. Nghi thc, tớn ngng,
4. Chun mc o c ngh nghip;
5. Chin lc, mc tiờu, trit lý ca DN

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

VHDN-Nhng quan niệm chung

LOGO

* Hỡnh thnh sau mt thi gian hot ng, va chm, x lý nhiu
tỡnh hung thc tin
* Ăn sõu vo tõm lý hu ht cỏc thnh viờn gn nh khụng th b
phn bỏc, khụng th thay i, khụng c lm khỏc i.
* nh hng cho suy ngh, cm nhn v hnh vi ca cỏc thnh
viờn trong c mi quan h bờn trong v bờn ngoi doanh
nghip
Bao gm:
1. Cỏc giỏ tr nn tng / cỏc giỏ tr ct lừi,
2. Quan nim kinh doanh,
3. Quan im phỏt trin

Xỏc nh nhng gỡ mỡnh ngh v cn phi lm,
nhng gỡ mỡnh cho l ỳng hay sai.

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp
Biu hin ca Vn hoỏ doanh nghip

LOGO

4. H t tng
VD: S cng hin i vi cụng ty, ra quyt nh tp th l giỏ tr vn hoỏ nn tng trong
cỏc cụng ty truyn thng ca Nht.
Tr lng theo nng lc quan nim chung ca cỏc DN Phng Tõy
Tr lng theo thõm niờn quan nim chung ca cỏc DN phng ụng
IBM ngha l phc v

LOGO

Phong cỏch lónh o ca ngi qun lý

(t chc thc hin cỏc quyt nh, kh nng
kt hp hi ho cỏc li ớch, s dng hiu
qu v nõng cao cht lng ngun nhõn lc,
cỏch t chc trong doanh nghip)
TổPhong cỏch v tỏc phong lm vic ca nhõn
viờn (s cn thn, cn mn, tn tu, chớnh xỏc,
chuyờn nghip v t giỏc trong lm vic; s tuõn
th nghiờm ngt cỏc quy trỡnh, quy phm k thut
v cụng ngh)

TổH thng tp quỏn, n np ca doanh
nghip v mi quan h ca doanh
nghip vi bờn ngoi.

4


Vn húa Viettel:

LOGO
Nhng quỏ trỡnh v cu trỳc hu hỡnh

Vn húa Viettel: Nhng giỏ tr vụ hỡnh

Say it your way
ú l 1 slogan i ca chỳng tụi, nú khụng ch ỏp
ng nhu cu hng ti nhng nhu cu riờng bit ca
tng khỏch hng m cũn th hin s quan tõm lng nghe
ca Viettel i vi nhu cu ú. Mt khỏc, i vi chớnh
ni b ca Viettel, slogan ny cng th hin s quan tõm,

lng nghe n cỏc nhu cu, ý kin, ý tng sỏng to ca
tng cỏ nhõn v cho phộp h c th hin theo cỏch
riờng ca mỡnh. Tuy nhiờn ỳng l slogan ny cú xu
hng th hin vn húa phng Tõy nhiu hn.
Du ngoc kộp
Nu bn tụn trng cõu núi ca ai ú, bn s trớch dn trong du ngoc kộp. Viettel
quan tõm v trõn trng tng nhu cu cỏ nhõn ca cỏc khỏch hng cng nh nhõn viờn
mỡnh.
Vi ý tng ca du ngoc kộp logo ca Viettel c thit k vi hỡnh elipse biu
tng cho s chuyn ng liờn tc, sỏng to khụng ngng (vn húa phng Tõy) v
cng biu tng cho õm dng hũa quyn vo nhau (vn húa phng ụng).
3 mu trờn logo cng cú nhng ý ngha c bit: mu xanh (thiờn), mu vng (a), v
mu trng (nhõn). Theo ỳng bỏt quỏi thỡ thiờn ng vi mu nhng uc i thnh
mu xanh tụng mu phự hp vi b cc v biu trng ca quõn i.

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

Tác động của Vn hóa doanh nghiệp
đối với sự phát triển của doanh nghiệp

LOGO

Tác động tích cực/Lợi ích

-To nờn phong cỏch v bn sc ca DN, di truyền, bảo

tồn cái bản sắc của DN qua nhiều thế hệ thành viên, tạo
ra khả nng phát triển bền vng của DN. VHDN nh là
bộ gen của DN.

- To mụi trng lm vic thõn thin, hiu qu, to s gn
kt, thng nht ý chớ; kim soỏt, nh hng thỏi
v hnh vi ca cỏc thnh viờn, lm tng s n nh
ca DN
- Gúp phn nõng cao kh nng cnh tranh ca DN:
+To bu khụng khớ v tỏc phong lm vic tớch cc
+Khớch l quỏ trỡnh i mi v sỏng ch
+Thu hỳt nhõn ti v nõng cao lũng trung thnh ca
nhõn viờn
+ Nõng cao o c kinh doanh
+ Lm phong phỳ dch v cho khỏch hng v mang li
hỡnh nh DN

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

Tác động của Vn hóa doanh nghiệp
đối với sự phát triển của doanh nghiệp

LOGO

Mt khi cụng ty cú nn vn húa mnh v
phự hp vi mc tiờu, chin lc ca
Cụng ty thỡ:
1- To ra nim t ho ca nhõn viờn, t
ú h luụn sng, phn u, lao ng ht
mỡnh vỡ mc tiờu chung ca cụng ty mt
cỏch t nguyn
2- Giỳp cho Lónh o d dng hn trong
vic qun lý cụng ty
3- Giỳp cho nhõn viờn thoi mỏi v ch

ng hn trong vic nh hng cỏch
ngh v cỏch lm ca mỡnh

1.

2.

3.
4.
5.

Mục tiêu
Tr thnh nh khai thỏc dch v
Bu chớnh - Vin thụng hng u
ti Vit Nam v cú tờn tui trờn
th gii.
Trit lý kinh doanh
Tiờn phong, t phỏ trong lnh
vc ng dng cụng ngh hin
i, sỏng to a ra cỏc gii
phỏp nhm to ra sn phm,
dch v mi, cht lng cao, vi
giỏ cc phự hp ỏp ng nhu
cu v quyn c la chn ca
khỏch hng.
Luụn quan tõm, lng nghe, thu
hiu, chia s v ỏp ng nhanh
nht mi nhu cu ca khỏch
hng.
Gn kt cỏc hot ng sn xut

kinh doanh vi cỏc hot ng
nhõn o, hot ng xó hi.
Sn sng hp tỏc, chia s vi cỏc
i tỏc kinh doanh cựng phỏt
trin.
Chõn thnh vi ng nghip,
cựng gúp sc xõy dng ngụi nh
chung Viettel

LOGO

8 giá trị cốt lõi:
1. Thc tin l tiờu chun kim nghim chõn lý;
2. Trng thnh qua nhng thỏch thc v tht bi;
3. Thớch ng nhanh l sc mnh cnh tranh;
4. Sỏng to l sc sng;
5. T duy h thng;
6. Kt hp ụng Tõy;
7. Truyn thng v cỏch lm ngi lớnh;
8. Viettel l ngụi nh chung.
Quan niệm:
Sỏng to l sc sng ca Viettel
Quan điểm phát triển
1. Kt hp kinh t vi li ớch quc gia v An ninh
Quc phũng
2. éu t v phỏt trin nhanh c s h tng vin
thụng, n nm 2005 c bn hon thnh mng
li vin thụng trờn phm vi ton quc
3. Phỏt trin Kinh doanh theo nh hng ca th
trng v luụn hng ti li ớch chớnh ỏng ca

khỏch hng
4. a dng hoỏ ngnh ngh kinh doanh theo nh
hng ca th trng v luụn hng ti li ớch
chớnh ỏng ca khỏch hng
5. Ly yu t con ngi lm ch o, cú chớnh sỏch
o to, phỏt trin v thu hỳt nhõn ti

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

Tác động của Vn hóa doanh nghiệp
đối với sự phát triển của doanh nghiệp

LOGO

Lãnh đạo DN quản lý công ty bằng quy chế và
bằng vn hóa DN: dùng quy chế để tạo ra vn
hóa, dùng vn hóa để thực thi quy chế.
Quản lý công ty bằng quy chế có tính bắt
buộc: mọi ngời phải tuân theo nh thế, dù
muốn hay không muốn.
Quản lý công ty bằng vn hóa có tính tự
nguyện: mọi ngời tin và theo nh thế

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

Tác động của Vn hóa doanh nghiệp
đối với sự phát triển của doanh nghiệp

LOGO

1. Là tài sn tinh thn, là bỏu vt tinh thn ca doanh
nghip, là phn Hn ca DN (tài sn VC là phn xỏc
ca DN)
2. Là ni lc ca DN, gúp phn to nờn sc mnh ln lao
ca DN, là du nht bụI trn cho c mỏy h thng
qun lý ca DN
Là cụng c, là mt phn quan trng và khụng th thiu
trong qun lý DN

5


Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

Tác động của Vn hóa doanh nghiệp
đối với sự phát triển của doanh nghiệp

LOGO

Hiện nay văn hoá công ty là một cụm từ kì diệu mà nhà t
vấn quản trị thổi vào tai các giám đốc điều hành (Tờ Thời
báo New York)
Trên thực tế, trong thời đại toàn cầu hoá, tầm quan trọng
của nền văn hóa công ty có thể đợc coi nh ngời quản lý
thứ V, đứng sau những nhân tố nh con ngời, sở hữu, tiền
tệ và thông tin (Takahiro Sekimoto, tổng giám đốc NEC)
Văn hoá phải trở thành một thớc đo, bên cạnh thớc đo
về kỹ năng chuyên môn để đánh giá cán bộ xí nghiệp, nhất
là cán bộ chỉ huy, quản lý (Một nhà nghiên cứu ngời
Pháp )

CU CHUYN V MT NN VHDN MNH:

Carly Fiorina, Ch tch Hi
ng qun tr

Vn húa ca cụng ty Hewlett-Packard
c da trờn:
Mark Hurd- Giỏm c
iu hnh

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

Tác động của Vn hóa doanh nghiệp
đối với sự phát triển của doanh nghiệp

LOGO

LOGO

Hewlett Packard (HP)

1. S tụn trng i vi nhng ngi khỏc
2. Tinh thn cng ng,
3. Tớnh lm vic chm ch

CU CHUYN V MT NN VHDN YU:

LOGO

XEROS thp niờn 90/XX

Tác động tiêu cực
Cỏc doanh nghip cú nn vn hoỏ yu:
-

C ch qun lý cng nhc, c oỏn chuyờn quyn, h
thng t chc quan liờu
Khụng khớ th ng, s hói ca cỏc nhõn viờn
Nhõn viờn th hoc chng i lónh o
Nhõn viờn khụng cú nim tin v khụng cú mi quan h
thõn thin vi DN
DN s dng nhng ũn chi xu vi i th cnh tranh
Dn khụng thc hin cỏc trỏch nhim XH

Ban Lónh o kiờu ngo v
ch quan
Ban lónh o mt on kt
Sn phm lc hu
N nn chng cht

Kỡm hóm s phỏt trin ca DN

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp
Các yếu tố ảnh hởng
đến Vn hóa doanh nghiệp

LOGO

Các nhân tố bên trong

Vn húa, phong cỏch, o c giá trị cá
nhân ca nh lónh o doanh nghip
Tinh cách, giá trị cá nhân của nhân viên
Lịch sử và truyn thng ca doanh
nghip
H thng ỏnh giỏ th.tớch v ch ói
ng; hệ thống q.lý v chia s thụng tin
Ngnh ngh hot ng
Cỏc ngun lc: ngun nhõn lc, nguyờn
nhiờn liu, Cụng ngh v sn phm ca
DN
Nhng giỏ tr vn húa hc hi c

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp
Các yếu tố ảnh hởng
đến Vn hóa doanh nghiệp

LOGO

Các nhân tố bên ngoài
Vn hoá dân tộc/vn hoỏ xó hi: Tính cỏ nhõn
v tính tp th; S phõn cp quyn lc;Tính nam
v tính n;Tính cẩn trọng; Cỏc giỏ tr vn hoỏ
truyn thng; D lun v tp quỏn xó hi
Th ch xó hi Thể chế chính trị; Thể chế kinh
tế ; Thể chế hành chính; Chính sách của chính
phủ;Hệ thống lut pháp
Quỏ trỡnh ton cu hoỏ v s khỏc bit,
giao lu vn hoỏ
Xu hng phỏt trin kinh t, kinh doanh

Mụi trng kinh doanh
Khỏch hng v i tỏc, i th cnh
tranh ca doanh nghip

6


Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp
Các yếu tố ảnh hởng
đến Vn hóa doanh nghiệp

LOGO

Môi trờng kinh doanh với
với Vn hóa DN

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

Sự khác biệt vn
v n hóa tác động đến vn hóa DN

H cú tõm lý tụn trng quyn lc cao nờn d b
cng thng mi khi quan h vi cp trờn khụng
nh ý mun
Thiu rừ rng trong trỏch nhim gii quyt
cụng vic, nht l cỏc cụng ty quc doanh
hay cỏc c quan nh nc.
Quan h cụng vic vi quan h cỏ nhõn gn kt
hai mi quan h ny lm mt v thng phi
tiờu tn thi gian xõy dng quan h

ảnh hởng của Nhà lãnh đạ
đạo dn với vn hóa DN

MôI trờng kinh doanh Việt Nam cha thực sự hoàn thiện
Mi DNVN phi mt 1.000 gi/nm vi th tc thu
Mt doanh nghip ti Vit Nam phi np ti 44 khon thu
khỏc nhau, trong khi Hng Kụng, h ch phi thanh toỏn lm
8 ln trong 1 nm.
khi s mt doanh nghip Vit Nam phi mt ti 50 ngy,
trong khi ú ti Thỏi Lan hay Malaysia ch mt khong di 30
ngy; vic ng ký cú ti sn m bo mt ti t 60-70 ngy
trong khi vic tng t Thỏi Lan ch mt cú 2 ngy... thi gian
thc thi 1 hp ng Tunisie l 7 ngy, Singapore l 50 ngy
thỡ Vit Nam l 120 ngy.
Chi phớ ng ký mt doanh nghip chim ti 1/2 thu nhp bỡnh
quõn u ngi nờn nhiu doanh nghip cho rng h khụng
nht thit phi "xut u l din" lm gỡ.
V mc d dng, thun tin trong kinh doanh, Vit Nam mi
ch ng th 99/155 nc do vn cũn hn ch v vic bo v
cỏc nh u t, tr thu...
Tỡnh trng c quyn mt s lnh vc ó cn tr n mụi
trng cnh tranh hin nay.

Các yếu tố ảnh hởng đến VĂn hóa doanh nghiệp

Sự khác biệt vn
v n hóa tác động đến vn hóa DN

LOGO

Khác biệt vĂn hóa trong cách làm Ăn kinh tế với Việt nam

H ớt khi núi thng vỡ khụng mun lm mt
lũng ngi khỏc, thớch lm hi lũng ngi khỏc
khng nh Võng, Cú, Chuyn nh cho
mi cõu hi

Các yếu tố ảnh hởng đến Vn hóa doanh nghiệp

LOGO

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp
LOGO

Khác biệt vĂn hóa trong cách làm Ăn kinh tế với Việt nam

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

Các yếu tố ảnh hởng
đến Vn hóa doanh nghiệp

Môi trờng kinh doanh với
với Vn hóa DN

10 ch s v mụi trng kinh doanh tỏc
ng ti VHDN:
1. Thnh lp DN,
2. Cp giy phộp,
3. Tuyn dng v sa thi lao ng,

4. ng ký ti sn,
5. Vay vn,
6. Bo v nh u t,
7. Thng mi quc t,
8. úng thu,
9. Thc thi hp ng
10.Gii th doanh nghip

Các yếu tố ảnh hởng đến VĂn hóa doanh nghiệp

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

LOGO

Ngi sỏng lp
L ngi quyt nh vic hỡnh thnh h
thng giỏ tr vn hoỏ cn bn ca doanh
nghip
L ngi ghi du n m nột nht lờn
vn hoỏ doanh nghip
L ngi to nờn nột c thự ca vn
hoỏ doanh nghip

Mun cú s ng thun trong tp th, khụng ai mun
chi tri c.
Thay vỡ n gp ngi qun lý cựng tỡm cỏch gii
quyt, thng t mỡnh xoay x v hu qu l lm chm
cụng vic, hiu qu thp.
Cú tõm lý tp th cao, nhng ớt thnh cụng hn trong
nhng d ỏn cú nhiu ngi lm chung

Tin vo cm nhn ca mỡnh i vi i tỏc, thng ngh
n nhng nột ln ca thng v ch khụng chỳ ý nhiu
n cỏc tiu tit.
trong hi ngh, hi tho, thng gi im lng dự cha
hiu, hay cha ng tỡnh. Thỏi ny xut phỏt t tõm
lý khụng mun i u, hay khụng mun t mỡnh vo
tỡnh th khú x, d mt mt.

Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

Các yếu tố ảnh hởng đến Vn hóa doanh nghiệp

ảnh hởng của Nhà lãnh đạo dn với vn hóa DN

LOGO

Cỏc nh lónh o k cn
Khi DN thay i ngi lónh o,
VHDN s phn chiu ti nng, cỏ tớnh
v nhng trit lý kinh doanh ca
ngi ch doanh nghip mi vi
nhng giỏ tr m h to ra

7


Tổng quan về vn hoá doanh nghiệp

Các yếu tố ảnh hởng đến Vn hóa doanh nghiệp

LOGO

ảnh hởng của Nhà lãnh đạo dn với vn hóa DN
Gúp phn chớnh to dng nờn VHDN
Khi dy, nuụi dng v nh hng, phỏt huy VHDN

Truyn thụng, thm thu cỏc giỏ tr vn hoỏ ca DN cho
nhõn viờn
Quyt nh s thnh hay bi vic xõy dng v phỏt
trin v duy trỡ VHDN: v tm nhỡn, bn lnh, phong
cỏch
L tm gng v vn hoỏ: Vn hoỏ qun lý, vn hoỏ lao
ng, vn hoỏ ng x, vn hoỏ o c.
Vn hoỏ lónh o quyt nh
cht lng vn hoỏ ca c doanh nghip.

Cách thức và phơng pháp xây dựng, phát
huy, thay đổi văn hoá doanh nghiệp

LOGO

Cỏc bc ln trong quỏ trỡnh to ra vn hoỏ ca mt cụng ty
l:
1- Xỏc nh cỏc tiờu chun giỏ tr mong mun: (tc l trờn
c s tụn ch v mc tiờu phỏt trin, cụng ty mun cú
nhng tiờu chun giỏ tr no nhng giỏ tr thỳc y quỏ
trỡnh t mc tiờu tụn ch ca doanh nghip).
2- Xỏc nh cỏc hnh vi thỳc y hay phỏt trin cỏc giỏ tr
vn hoỏ mong mun
(Nhng hnh vi no ca cỏ nhõn, ca lónh o s dn to

ra giỏ tr vn hoỏ ó xỏc nh)
3- Xỏc nh cỏc hnh vi kỡm hóm s phỏt trin ca cỏc giỏ
tr vn hoỏ mong mun.
(Nhng hnh vi no ca cỏ nhõn, ca lónh o s kỡm
hóm hay i ngc li vi vic to ra giỏ tr vn hoỏ ó xỏc
nh)

Vấn đề xây dựng VHDN trong các DN Việt Nam

Thc trng vấn đề VHDN doanh nghip Vit Nam
Vè sao vhdn VIÊT NAM cha mạnh?

LOGO

T chớnh DN:
1. Mụi trng lm vic cú nhiu bt cp
2. Lm vic cha cú tớnh chuyờn nghip, cung cỏch lm n manh
mỳn,
3. Chy theo li nhun trc mt m ớt ngh n cc din chung
4. nh hng bi cỏc khuynh hng cc oan ca nn kinh t bao
cp
5. Chu nh hởng bởi mt số yếu tố tiêu cực trong vn hoá dân tộc,
vn cũn tỏch ri vi vn hoỏ xó hi/vn hoỏ dõn tc
6. Giỏo dc o to cha chun b hnh trang VHDN cho ngi ld
tng lai
7. Xó hi cha quan tõm ti vic h tr cỏc DN trong vic xõy dng
nn vn hoỏ ca h
8. Bn thõn Ban lónh o cha tht s coi trng xõy dng vn hoỏ
DN

Cách thức và phơng pháp xây dựng, phát huy, thay LOGO
đổi văn hoá doanh nghiệp
Quy trỡnh xõy dng (thay i) vn húa DN
tỏc ng n cỏc lp trong cu trỳc trờn t
trong ra ngoi:
Bc 1: Xỏc nh v thng nht trit lý qun lý v
kinh doanh
Bc 2: ỏnh giỏ ng lc cỏ nhõn, mụi trng ng
lc chung ca doanh nghip v thng nht B hnh
vi ng x cho cỏc cỏ nhõn trong doanh nghip
Bc 3: ỏnh giỏ v xut nhng thay i v qui
trỡnh v qui nh qun lý
Bc 4: ỏnh giỏ v xut phng hng xõy dng
h thng trao i thụng tin
Bc 5: Tng hp v xut cỏc phong tro b ni v
cỏc nghi l, nghi thc ca doanh nghip

Cách thức và phơng pháp xây dựng, phát
huy, thay đổi văn hoá doanh nghiệp

LOGO

Cỏc bc ln trong quỏ trỡnh to ra vn hoỏ ca mt
cụng ty l:
4- ỏnh giỏ cỏc giỏ tr vn hoỏ hin ti ca doanh
nghip
(ỏnh giỏ xem hin ti cỏc giỏ tr vn hoỏ chớnh ca
doanh nghip ang nh th no? Ti sao li nh
vy???)
5- Xõy dng v phỏt trin cỏc chớnh sỏch, cỏc qui

nh qun lý, cỏc chng trỡnh o to... thỳc y
nhng hnh vi to ra giỏ tr vn hoỏ mong mun.
6- Thc hin v dn hon thin cỏc qui nh, chớnh
sỏch...

Vấn đề xây dựng VHDN trong các DN Việt Nam

Thc trng vấn đề VHDN doanh nghip Vit Nam
Vè sao vhdn VIÊT NAM cha mạnh?

LOGO

T mụi trng kinh doanh
Th ch, chớnh sỏch cha đồng bộ và nhất quán,
b mỏy hnh chớnh cng knh, th tc hnh chớnh
rm r, s thiu ng b, nht quỏn ca cỏc vn
bn phỏp lut. (VD:Th ch kinh t "sỏu khụng" (khụng minh bch,
khụng nht quỏn, khụng ng b, khụng n nh, khụng kh thi, khụng tiờn
liu c),

Vn hoỏ cụng chc cũn tỏc ng tiờu cc: Trỡnh
, nng lc thc thi cụng v ca cụng chc cũn
rt thp, thi gian x lý cụng vic kộo di
Mụi trng cnh tranh vẫn còn nhng cn trở

9. Cha tuyờn truyn sõu rng v VHDN

8

Vấn đề xây dựng VHDN trong các DN Việt Nam

Thc trng vấn đề VHDN doanh nghip Vit Nam

LOGO

Những giải pháp chung xây dựng và phát triển văn
hoá doanh nghiệp Việt Nam
1. Quán triệt quan điểm của ng và Nhà nớc về xây dựng
vn hoá kinh doanh và vn hoá doanh nghiệp ở Việt Nam
2. Tiếp thu tinh hoa vn hoá nhân loại
3. Khai thác các giá trị tinh thần thích hợp cho xây dựng vn
hoá doanh nghiệp
4. Thiết lập các điều kiện tiền đề cho việc xây dựng vn hoá
doanh nghiệp
+ Tạo lập môi trờng pháp lý thuận lợi, công bằng cho các
doanh nghiệp
+ Nâng cao nhận thức về văn hoá doanh nghiệp
+ Xây dựng các trung tâm t vấn về văn hoá doanh nghiệp

Kinh nghiệm của một số nớc và một số DN
trong xây dựng, duy trì, phát triển VHDN

Kinh nghiệm của một số nớc và một số DN
trong xây dựng, duy trì, phát triển VHDN

LOGO

Các giải pháp từ phía doanh nghiệp
1. Bản thân lãnh đạo cần là tấm gơng về văn hoá DN

2. Xây dựng một mô hình văn hoá DN tích cực, làm nền
tảng cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp
Thứ nhất, văn hoá doanh nghiệp phải hớng về con
ngời.
Thứ hai, văn hoá doanh nghiệp phải phù hợp với cả
môi trờng bên trong lẫn bên ngoài doanh nghiệp.

3. Nâng cao ý thức về VHDN cho thành viên doanh
nghiệp
4. Kết hợp truyền thống và hiện đại trong xây dựng
VHDN
5. Tăng cờng đầu t vật chất cho xây dựng VHDN

Vấn đề xây dựng VHDN trong các DN Việt Nam
LOGO

Kinh nghiệm của Nhật
Mt mt, tiếp thu cụng ngh, k
thut, cỏch thc qun lý doanh
nghip hin i ca nớc ngoài mt
khỏc, chỳ trng thớch ỏng n
vic lm cho lm cho vn húa
doanh nghip hũa nhp vi bn
sc vn húa dõn tc (gi li vn
húa qun lý kiu gia tc, tinh thn
trung thnh hiu ca Khng
T,ch lm vic sut i)

Vấn đề xây dựng VHDN trong các DN Việt Nam

Thc trng vấn đề VHDN doanh nghip Vit Nam
Giai pháp nào cho vĂn hóa DN Việt Nam?

Giai pháp nào cho vĂn hóa DN Việt Nam?

Vấn đề xây dựng VHDN trong các DN Việt Nam

Vấn đề xây dựng VHDN trong các DN Việt Nam

LOGO

Kinh nghiệm của Mỹ
Ngi M nuụi dng trong mỡnh chớ
tin th mnh m, tinh thn chỳ trng
thc t cng vi tinh thn trỏch nhim
nghiờm tỳc ý thc suy tụn t do, chỳ
trng hiu qu thc t, phúng khoỏng,
khuyn khớch phn u cỏ nhõn ó tr
thnh nhp iu chung ca vn húa
doanh nghip nc M. Tt c nhng
iu ú ó to nờn mt bn sc vn
húa mi bn sc vn húa M

Kinh nghiệm của một số nớc và một số DN
trong xây dựng, duy trì, phát triển VHDN

LOGO

Kinh nghiệm Matsushita
o to v o to li nhõn

viờn
Hun luyn, kốm cp nhõn
viờn
Lónh o quyt oỏn, gng
mu
XD lũng trung thnh vi
cụng ty

Vấn đề xây dựng VHDN trong các DN Việt Nam

Kinh nghiệm của một số nớc và một số DN
trong xây dựng, duy trì, phát triển VHDN

LOGO

Kinh nghiệm FPT

1.T chc L hi
* Ngày 13/9
* L Tt niờn
* L rc Trng

2.Bt buc vit
Lch s cụng ty
3.Cho c v hỏt FPT ca

9


Vấn đề xây dựng VHDN trong các DN Việt Nam

Kinh nghiệm của một số nớc và một số DN
trong xây dựng, duy trì, phát triển VHDN

LOGO

Tinh thn kinh doanh
Khỏi lun v tinh thn kinh doanh
Entrepreneurship:
Tựy bi cnh cú th dch l:

Kinh nghiệm Bitis
Gia ỡnh l ht nhõn ca doanh nghip,
Truyn thng gia ỡnh, s k tc gia
cỏc th h v lũng trung thnh vi nhng
trit lý kinh doanh, kinh nghim, bớ
quyt c gia ỡnh ỳc rỳt c trong
quỏ trỡnh kinh doanh.








Chu nh hng rt ln tỏc ng ca
phong cỏch lónh o ca ngi ch gia
ỡnh.

Khỏi lun v tinh thn kinh doanh

LOGO

Sỏng to v i mi: n lc tỡm kim cụng ngh
mi, th trng mi
Chp nhn mo him: thỏi tớch cc u t,
tinh thn mo him sn sng chu ng ri ro
dỏm ngh, dỏm lm v dỏm chu tht bi ca cỏc
cỏ nhõn.
Cú chớ lm giu: ý thc mu tỡm li nhun ch
khụng phi mu tỡm c li
Tinh thn kinh doanh l thỏi trỏch nhim, ý
ngh, tỡnh cm sõu sc ca con ngi i vi
cụng vic kinh doanh; l ý chớ ham mun thnh
cụng, nh hng cho khỏt vng chỏy bng trong
lm giu, tớnh bn b, kiờn trỡ vi ý tng sỏng
to, kiờn quyt, dỏm chp nhn mo him

các nă
năng lực của một ngời có tinh thần KD

Nng lực t duy quyết đoán
Nng lực quy hoạch
Nng lc phán đoán
Nng lc sáng tạo
Nng lc quan sát
Nng lc Thuyết phục
Nng lc Hiểu và thông cảm với ngời khác
Nng lc GiảI quyết vấn đề, phát hiện vấn đề

Nng lc Bồi dỡng cấp dới
Nng lc Huy động tính tích cực

Tinh thn kinh doanh
Khỏi lun v tinh thn kinh doanh

LOGO

Nhân cách của ngời có tinh thần KD

Thành tố chính của tinh thần kinh doanh

Tinh thn kinh doanh
Khỏi lun v tinh thn kinh doanh

tinh thn kinh doanh,
tinh thn doanh nghip,
tinh thn nghip ch,
sỏng to kinh doanh,
tớnh "dỏm kinh doanh,
mỏu kinh doanh!

Tinh thn kinh doanh l s chp nhn mo him,
chp nhn ri ro, l s chuyn i nhng ý
tng sỏng to thnh nhng hot ng i mi,
l tỡm kim v nm bt cho bng c cỏc c hi
do cụng ngh v th trung mang li, khao khỏt
lm n to ra li nhun cho mỡnh v cho xó hi

K lut trong doanh nghip gia ỡnh

thng c cao vỡ h va l ngi
ch s hu va l ngi s dng cỏc ti
sn ca gia ỡnh.

Tinh thn kinh doanh

LOGO

KháI niệm

LOGO

Nhõn
cỏch

Nhng nột c trng

Nhõn
cỏch

Nhng nột c trng

1.
Lũng
t tin

S bỡnh thn, bỡnh tnh
Tớnh c lp
Tinh thn lc quan, yờu i

2. Cú
ý
thc
rừ
rng
v
cụng
vic
v
kt
qu
phi
t
c

í chớ ham mun thnh cụng
Chu trỏch nhim vt cht v
cụng vic
Khỏt vng lm giu
Tớnh bn b, kiờn trỡ, kiờn
quyt
Cú sc lm vic ln, hot
bỏt, ngh lc

4.
Nng
khiu
ch
huy

Cú cỏch ng x ca ngi th lnh
Tinh thn v trỏch nhim cao vi cụng vic
Lm vic vỡ c li ớch ngi khỏc
Nng khiu khi dy v phỏt huy sc mnh
ca ngi di quyn, ca cng s

5. Tớnh
c
ỏo

T duy sỏng to, ý tng kinh doanh nhy bộn
Kh nng i mi chớnh bn thõn
Tớnh linh hot, u úc ci m, tỏo vỏt
Kh nng thớch ng cao
Cú kh nng thu thp, x lý thụng tin
S dng cú hiu qu thi gian
Cú nng lc gii quyt cỏc cụng vic bt ng
Cú tớnh hi hc

3.
Chp
nhn
mo
him

Thớch mo him
Thớch s thỏch thc
Coi mo him l cỏi vn cú trong
cụng vic

6. Tm
nhỡn
xa
trụng
rng

Cú nng khiu d bỏo
Phng ỏn lm n cn c, lõu di
Nhiu phng ỏn
Sỏng sut

Tinh thn kinh doanh

Các nhân tố quyết định/tác động
đến tinh thần KD
1. T cht cỏ nhõn
ca nh doanh
nghip
c m
S quyt oỏn
L ngi hot ng
S quyt tõm
S cng hin
S tn tu, tõm huyt
Quan tõm n cỏc chi
tit nh
S mnh
Tin
Phõn phi

LOGO

2. Cỏc iu kin mụi
trng
Nhân tố vn hoá
Nhõn t kinh t
Nhõn t chớnh tr-phỏp
lut

10


Tinh thn kinh doanh
Các nhân tố quyết định/tác động đến tinh thần KD
các yêu cầu/tố chất đối với một ngời
có tinh thần kinh doanh

LOGO

LOGO

Tinh thn kinh doanh l ngun gc
tng trng kinh t

Tinh thần hợp tác
Có tài năng quyết đoán
Có năng lực tổ chức
Tin cậy khi giao quyền cho ngời khác
Dám chịu trách nhiệm
Giỏi ứng biến

Dám đổi mới
Dám mạo hiểm
Tôn trọng ngời khác
Nêu gơng về đạo đức

Tinh thn kinh doanh
Khi dy tinh thn kinh doanh Vit Nam

Tinh thn kinh doanh
Vai trò của tinh thn kinh doanh

Tinh thn kinh doanh l ngun gc
ca tin b xó hi
Tinh thn kinh doanh l giỏ tr nh
hng ca vn húa kinh doanh

LOGO

Các yếu tố tác động đến tinh thần KD Việt Nam

Tinh thn kinh doanh
LOGO
Khi dy tinh thn kinh doanh Vit Nam
Một số đặc điểm cơ bản của Doanh nhân Việt Nam

Nho giỏo vi t tng Nhõn, L, Ngha, Trớ
Tớn

Cú tinh thn yờu nc, ý chớ t cng,ý thc
trỏch nhim vi cng ng dõn tc

Pht giỏo vi t tng t bi, cu th, gii
thoỏt con ngi

Rt nhy cm v chớnh tr v cú bn lnh
chớnh tr vng vng

Ch ngha mỏc-Lờnin trang b nhng kin
thc hin i v cỏch nhỡn bin chng cho
Doanh nhõn

Cn cự, ham hc hi, cu tin v luụn vn
ti cỏi mi

Truyn thng vn húa v Lch s dõn tc

Cú tinh thn kinh doanh, ý chớ lp nghip,
mong mun lm giu v dỏm chp nh ri
ro, thỏch thc

Mụi trng kinh doanh
Vn hi nhp

Bit gi gỡn giỏ tr truyn thng gia ỡnh, xó
hi v dõn tc

Tinh thn kinh doanh
Khi dy tinh thn kinh doanh Vit Nam
GIảI pháp khơI dậy tinh thần KD Việt nam

LOGO

Xõy dng v phỏt trin Xó hi kinh
doanh, chớnh ph cú tinh thn kinh
doanh
To mụi trng thun li cho cỏc hot
ng kinh doanh phỏt trin bn vng
Khi dy tinh thn lp nghip trong
gii tr, c bit l trong cỏc nh
trng

LOGO

Thu thu nhp doanh nghip chớnh thc l
28% nhng bỏo cỏo ca Cụng ty ti chớnh
quc t (IFC) v Ngõn hng th gii (WB)
cho thy tng s thu thc úng lờn ti
41,6%. Ti sao li cú nhng phn dụi ra ú?
Vỡ cũn nhiu khon m ngnh ti chớnh
khụng cụng nhn l nhng chi phớ hp lý cn
cú úng thu? Vỡ tiờu cc gia ngi thu
thu v ngi np thu? Khụng dng li
ú, vi 32 s ln úng thu trong mt nm
v 1.050 gi/nm dnh cho vic úng thu
(s liu trong bỏo cỏo) cng khin VN
"chim" c v trớ 120/175 (riờng lnh vc
úng thu) trong bng xp hng.

11

LOGO

LOGO

sự thiếu minh bạch và thông suốt
trong hệ thống pháp luật. Tình trạng
Quốc hội nợ dân, nợ doanh nghiệp,
Chính phủ nợ Quốc hội, các bộ, ngành
nợ Chính phủ về văn bản quy phạm
pháp luật chậm được khắc phục và
quan trọng hơn là khâu tổ chức thực
hiện không nghiêm, bị trùng chéo,
chia cắt. Các nhà đầu tư, các doanh
nghiệp rất khó tiên lượng để có kế
hoạch lâu dài.

LOGO

12