Thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại UBND quận Ba Đình- thành phố Hà Nội

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (621.67 KB, 110 trang )

TRƯờNG ĐạI HọC KINH Tế QUốC DÂN
CHƯƠNG TRìNH THạC Sỹ ĐIềU HàNH CAO CấP _ EXECUTIVE
MBA

Đỗ VIếT BìNH

thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa
tại ủy ban nhân dân quận Ba Đình - Thành phố Hà Nội

Ngời hớng dẫn khoa học:
PGS.TS HOàNG VĂN CƯờNG

Hµ Néi - 2015

MỤC LỤC
MỤC LỤC..................................................35

3.Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu......................................................................4
3.2.Nhiệm vụ nghiên cứu.......................................................................................4
4.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.......................................................................5
4.1.Đối tượng nghiên cứu.......................................................................................5
4.2.Phạm vi nghiên cứu..........................................................................................5
5.Phương pháp nghiên cứu.....................................................................................5
1.1.1.2. Đặc điểm, vai trò thủ tục hành chính.........................................................9
1.1.2. Phân loại các thủ tục hành chính.................................................................12
1.2. Thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa”..................................................17
1.2.2. Yêu cầu của cải cách thủ tục hành chính...................................................21
- Các bước giải quyết TTHC theo cơ chế “một cửa”.........................................25

Giấy phép xây dựng
Hội đồng nhân dân
Hồ sơ hành chính
Lao động - Thương binh và xã hội
Quyền sử dụng đất
Tài chính kế hoạch
Tài nguyên môi trường
Thủ tục hành chính
Ủy ban nhân dân
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Văn hóa thông tin

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU
BẢNG
Bảng 2.1:

Cán bộ, công chức tại bộ phận "Một cửa" quận Ba Đình.............Error:
Reference source not found

Bảng 2.2:

Tổng hợp kết quả thực hiện TTHC quận Ba Đình.......Error: Reference
source not found

Bảng 2.3:

Tổng hợp kết quả giải quyết TTHC tại bộ phận “Một cửa” UBND
quận Ba Đình (từ năm 2009-2014). .Error: Reference source not found

SƠ ĐỒ
MỤC LỤC..................................................35
MỤC LỤC..................................................35

3.Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu......................................................................4
3.Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu......................................................................4
3.2.Nhiệm vụ nghiên cứu.......................................................................................4
3.2.Nhiệm vụ nghiên cứu.......................................................................................4
4.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.......................................................................5
4.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.......................................................................5
4.1.Đối tượng nghiên cứu.......................................................................................5
4.1.Đối tượng nghiên cứu.......................................................................................5
4.2.Phạm vi nghiên cứu..........................................................................................5
4.2.Phạm vi nghiên cứu..........................................................................................5
5.Phương pháp nghiên cứu.....................................................................................5
5.Phương pháp nghiên cứu.....................................................................................5
1.1.1.2. Đặc điểm, vai trò thủ tục hành chính.........................................................9
1.1.1.2. Đặc điểm, vai trò thủ tục hành chính.........................................................9
1.1.2. Phân loại các thủ tục hành chính.................................................................12
1.1.2. Phân loại các thủ tục hành chính.................................................................12
1.2. Thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa”..................................................17
1.2. Thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa”..................................................17
1.2.2. Yêu cầu của cải cách thủ tục hành chính...................................................21
1.2.2. Yêu cầu của cải cách thủ tục hành chính...................................................21

- Các bước giải quyết TTHC theo cơ chế “một cửa”.........................................25
- Các bước giải quyết TTHC theo cơ chế “một cửa”.........................................25
2.2. Thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế “Một cửa” tại UBND quận Ba
Đình - Thành phố Hà Nội......................................................................................45

2.2. Thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế “Một cửa” tại UBND quận Ba
Đình - Thành phố Hà Nội......................................................................................45
2.3.2. Hạn chế, tồn tại..................................65
2.3.2. Hạn chế, tồn tại..................................65
KẾT LUẬN.................................................88
KẾT LUẬN.................................................88
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................90
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................90

TRƯờNG ĐạI HọC KINH Tế QUốC DÂN
CHƯƠNG TRìNH THạC Sỹ ĐIềU HàNH CAO CấP _
EXECUTIVE MBA

Đỗ VIếT BìNH

thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa
tại ủy ban nhân dân quận Ba Đình - Thành phố Hà Nội

Ngời hớng dẫn khoa học:
PGS.TS HOàNG VĂN CƯờNG

Hµ Néi - 2015

i

TÓM TẮT LUẬN VĂN

Cải cách thủ tục hành chính là một trong các nhiệm vụ của cải cách thể
chế hành chính; Do vậy, việc cải cách thủ tục hành chính (TTHC) được Đảng
và Chính phủ Việt Nam quan tâm và lựa chọn là nhiệm vụ trọng tâm và khâu
đột phá. Thủ tục hành chính không chỉ liên quan đến công việc nội bộ của
một cơ quan, đơn vị; một cấp chính quyền, mà còn liên quan trực tiếp đến các
tổ chức và công dân trong mối quan hệ với Nhà nước. Nhằm thực hiện các
quyền và nghĩa vụ của công dân được quy định trong Hiến pháp và các văn
bản pháp luật khác có được thực hiện hay không, thực hiện như thế nào về cơ
bản đều phải thông qua TTHC do các cấp chính quyền, các cơ quan đơn vị
của Nhà nước quy định và trực tiếp giải quyết. Nhận thức rõ mục đích, ý
nghĩa và tầm quan trọng của công tác CCHC; Do đó, Nghị quyết của Đại hội
Đảng cộng sản Việt Nam khóa VII và VIII, đặc biệt là Hội nghị lần thứ 8 của
Ban chấp hành Trung ương Đảng đã khẳng định: “tiếp tục xây dựng và hoàn
thiện Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, trọng tâm là cải cách
một bước nền hành chính Nhà nước”. Theo đó, Ngày 04/5/1994, Chính phủ
đã ban hành Nghị quyết 38/NQ-CP về cải cách một bước thủ tục hành chính
mà mục tiêu quan trọng là hướng đến việc giải quyết tốt hơn các công việc
của tổ chức, công dân; đặc biệt là cộng đồng doanh nghiệp. Đáp ứng đòi hỏi thiết
yếu của cuộc sống từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trường
XHCN và phù hợp với tiến trình hội nhập, xu hướng toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh
mẽ trên thế giới.
Quận Ba Đình - thành phố Hà Nội luôn đi đầu về việc thực hiện chủ trương
CCHC của Nhà nước nói chung và cải cách TTHC nói riêng. Quận Ba Đình là một
trong những đơn vị thực hiện điểm của thành phố Hà Nội về việc thực hiện giải quyết
hồ sơ hành chính theo cơ chế “Một cửa, Một dấu” từ năm 1996. Tiếp theo đó, khi
Chính phủ ban hành Quyết định số 93/2007/QĐ-TTg ngày 22/6/2007 về thực hiện Quy

ii

chế thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại cơ quan hành chính Nhà nước tại
địa phương, quận Ba Đình triển khai thực hiện đồng bộ tại quận và 14/14 phường thuộc
quận.

Trong các cấp chính quyền cấp quận hiện nay thì UBND quận Ba Đình đang giải
quyết một khối lượng TTHC rất lớn, đây là mắt xích quan trọng, đồng thời cũng là khâu
trung gian truyền tải và thực hiện chủ trương, đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước
đến với người dân trên địa bàn một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất. Chính vì vậy, nghiên
cứu hoàn thiện, nâng cao chất lượng giải quyết TTHC theo cơ chế “Một cửa” tại UBND
quận Ba Đình là cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Góp phần thực hiện có hiệu quả công
cuộc CCHC theo hướng công khai, minh bạch trong hoạt động của các cơ quan HCNN.

Từ những lý do trên cùng với sự quan tâm của bản thân về công tác CCHC
và trong đó trọng tâm là thực hiện TTHC tại cơ quan HCNN cấp huyện. Tôi đã chọn đề
tài: “Thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND quận Ba
Đình- thành phố Hà Nội” để nghiên cứu.

Chương 1: Trong những năm qua Đảng và Chính phủ ta đã có những nỗ lực
mạnh mẽ trong CCHC và cải cách TTHC được xem là giải pháp hữu hiệu trong việc
triển khai thực hiện cơ chế “Một cửa”. Cơ chế “Một cửa” nhằm đơn giản hóa quy trình
giải quyết TTHC, giải quyết tốt mối quan hệ giữa Nhà nước với Nhân dân được kiểm
chứng qua thực tế ở các địa phương trong cả nước và đã mang lại những thành công
nhất định trong quá trình CCHC ở nước ta góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả của
nền HCNN, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tính chuyên nghiệp của đội ngũ
cán bộ, công chức, viên chức, chấm dứt quan niệm “xin - cho” trong các cơ quan
HCNN. Nó đã tạo ra được chuyển biến đáng kể trong hoạt động của cơ quan HCNN,
tạo được sự đồng tình, ủng hộ của Nhân dân. Tuy nhiên, công cuộc CCHC nói chung
và cải cách TTHC nói riêng còn nhiều bất cập, hạn chế chưa đạt được mục tiêu đã xác
định; Do đó, tiếp tục thực hiện công tác CCHC nói chung và cải cách TTHC nói riêng
được coi là nhiệm vụ vô cùng quan trọng.

Chương 1 tác giả đã trình bày cơ sở lý luận và tính pháp lý về TTHC, cải
cách TTHC theo cơ chế “Một cửa” làm cơ sở tiền đề cho việc phân tích, đánh giá quá
trình triển khai thực hiện cơ chế này tại UBND quận Ba Đình - Thành phố Hà Nội

iii

trong chương 2.

Chương 2: Cải cách TTHC theo cơ chế "‘Một cửa” đã và đang được triển khai
áp dụng tại UBND quận quận Ba Đình – Thành phố Hà Nội đã mang lại những kết quả
tích cực, tạo động lực cho quá trình CCHC nói chung và cải cách TTHC nói riêng.

Trong thời gian qua, việc triển khai giải quyết TTHC của tổ chức, công
dân theo cơ chế “Một cửa” của UBND quận đã đi vào nề nếp, trật tự kỷ cương, tỷ lệ hồ
sơ giải quyết đúng hạn được nâng cao, thái độ, tinh thần phục vụ Nhân dân của công
chức ngày càng tốt hơn. Qua khảo sát các đơn vị, hầu hết người dân đều hài lòng trước
những bước cải tiến đột phá trong công tác CCHC nói chung và cải cách TTHC nói
riêng cũng như sự hài lòng về thái độ, phương thức làm việc mới của đội ngũ cán bộ,
công chức. Kết quả đạt được đó là sự quyết tâm và nỗ lực không nhỏ của UBND quận.
Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện cơ chế “Một cửa” tại UBND quận Ba Đình
vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế cần được nghiêm túc nhìn nhận và rút kinh nghiệm để
việc thực hiện TTHC trên các lĩnh vực nói chung và một số lĩnh vực như: tài nguyênmôi trường, quản lý đô thị còn khó khăn, gây bức xúc cho người dân. Do đó, nghiên
cứu những giải pháp để hoàn thiện cơ chế này là nhiệm vụ quan trọng nhằm nâng cao
hiệu lực, hiệu quả quản lý cơ quan HCNN ở quận Ba Đình - Thành phố Hà Nội.

iv

Chương 3: Cải cách TTHC là nội dung quan trọng của chương trình cải
cách nền HCNN và là chương trình hoạt động có ý nghĩa trong công cuộc xây
dựng Nhà nước pháp quyền XHCN. Trong thời gian qua, việc cải cách TTHC
theo cơ chế “Một cửa” tại UBND quận Ba Đình - Thành phố Hà Nội đã đạt được
một số kết quả nhất định, góp phần phát triển kinh tế-xã hội theo hướng tạo điều
kiện thuận lợi cho công dân, tổ chức.

Tuy nhiên, từ những cải cách TTHC chúng ta đã chỉ ra được những bất
cập đối với TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết tại UBND quận từ hệ thống
văn bản quy phạm pháp luật, quy trình thực hiện không thống nhất, sự yếu kém
của đội ngũ cán bộ, công chức thực thi công vụ. Để nâng cao hiệu quả thực
hiện TTHC theo cơ chế “Một cửa” tại UBND quận Ba Đình - Thành phố Hà Nội
trong thời gian tới đòi hỏi phải thực hiện đồng bộ và kết hợp chặt chẽ các nhóm giải pháp
chung và nhóm các giải pháp riêng. Bản thân tác giả tin tưởng rằng nếu các giải pháp
trên được thực hiện sẽ góp phần giải quyết một cách triệt để những vấn đề còn bất cập
trong quá trình thực hiện TTHC theo cơ chế “Một cửa” tại UBND quận Ba Đình- Thành
phố Hà Nội. Đồng thời, sẽ góp phần xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong sạch,
vững mạnh, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả, lấy người dân và doanh nghiệp là trung tâm.

TRƯờNG ĐạI HọC KINH Tế QUốC DÂN
CHƯƠNG TRìNH THạC Sỹ ĐIềU HàNH CAO CấP _ EXECUTIVE
MBA

Đỗ VIếT BìNH

thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa
tại ủy ban nhân dân quận Ba Đình - Thành phố Hà Nội

Ngời hớng dẫn khoa học:
PGS.TS HOàNG VĂN CƯờNG

ii

Hµ Néi - 2015

1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Công cuộc cải cách hành chính (CCHC) đã được Đảng và Nhà nước Việt
Nam khởi xướng và thực hiện từ những năm 1990 nhằm thay đổi cơ chế vận hành
của nó theo yêu cầu quản lý đất nước trong xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa (XHCN). Mục tiêu CCHC là xây dựng một nền hành chính dân chủ,
trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả và
hướng tới một Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân. Nội dung cải cách
hành chính được tiến hành tương đối toàn diện, thể hiện trên các lĩnh vực chủ yếu như:
cải cách thể chế; cải cách bộ máy nhà nước; xây dựng và phát triển đội ngũ cán bộ,
công chức; cải cách tài chính công; hiện đại hóa nền hành chính.

Cải cách thủ tục hành chính là một trong các nhiệm vụ của cải cách thể
chế hành chính; Do vậy, việc cải cách thủ tục hành chính (TTHC) được Đảng
và Chính phủ Việt Nam quan tâm và lựa chọn là nhiệm vụ trọng tâm và khâu
đột phá. Thủ tục hành chính không chỉ liên quan đến công việc nội bộ của
một cơ quan, đơn vị; một cấp chính quyền, mà còn liên quan trực tiếp đến các
tổ chức và công dân trong mối quan hệ với Nhà nước. Nhằm thực hiện các
quyền và nghĩa vụ của công dân được quy định trong Hiến pháp và các văn

bản pháp luật khác có được thực hiện hay không, thực hiện như thế nào về cơ
bản đều phải thông qua TTHC do các cấp chính quyền, các cơ quan đơn vị
của Nhà nước quy định và trực tiếp giải quyết. Nhận thức rõ mục đích, ý
nghĩa và tầm quan trọng của công tác CCHC; Do đó, Nghị quyết của Đại hội
Đảng cộng sản Việt Nam khóa VII và VIII, đặc biệt là Hội nghị lần thứ 8 của
Ban chấp hành Trung ương Đảng đã khẳng định: “tiếp tục xây dựng và hoàn
thiện Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, trọng tâm là cải cách
một bước nền hành chính Nhà nước”. Theo đó, Ngày 04/5/1994, Chính phủ
đã ban hành Nghị quyết 38/NQ-CP về cải cách một bước thủ tục hành chính
mà mục tiêu quan trọng là hướng đến việc giải quyết tốt hơn các công việc
của tổ chức, công dân; đặc biệt là cộng đồng doanh nghiệp. Đáp ứng đòi hỏi thiết

2

yếu của cuộc sống từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trường
XHCN và phù hợp với tiến trình hội nhập, xu hướng toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh
mẽ trên thế giới.
Trước yêu cầu phát triển mạnh mẽ nền kinh tế thị trường theo định hướng
XHCN, yêu cầu hội nhập toàn diện và sâu rộng, công tác CCHC đang đứng trước
những thách thức vô cùng to lớn và là công việc hết sức cần thiết, quan trọng đối với
tất cả các cơ quan trong bộ máy hành chính Nhà nước (HCNN). Công tác CCHC đạt
kết quả tốt tạo điều kiện cho công việc được thực hiện đúng, chuẩn mực chính là sự
mong đợi của mọi tổ chức, công dân đối với nền hành chính hiện nay. Lấy sự hài lòng
của tổ chức, công dân khi đến cơ quan nhà nước thực hiện các TTHC làm nền tảng và
thước đo, đây là mục tiêu mà nền HCNN đang hướng tới.

Quận Ba Đình là một trong 30 quận, huyện của thành phố Hà Nội, được
xác định là trung tâm Chính trị - Hành chính của Thủ đô nói riêng và cả
nước nói chung, nơi đặt trụ sở của nhiều cơ quan Trung ương Đảng và Nhà

nước, quận Ba Đình có vị trí đặc biệt quan trọng và là quận trung tâm chính
trị, hành chính quốc gia. Quận Ba Đình nằm ở trung tâm Thủ đô Hà Nội.
Phía bắc giáp quận Tây Hồ, phía đông giáp quận Hoàn Kiếm, phía Nam
giáp quận Đống Đa, phía tây giáp quận Cầu Giấy. Quận Ba Đình trải rộng
trên diện tích 9,3km 2 được chia thành 14 phường với dân số khoảng 25 vạn.
Quận Ba Đình - thành phố Hà Nội luôn đi đầu về việc thực hiện chủ trương
CCHC của Nhà nước nói chung và cải cách TTHC nói riêng. Quận Ba Đình là một
trong những đơn vị thực hiện điểm của thành phố Hà Nội về việc thực hiện giải quyết
hồ sơ hành chính theo cơ chế “Một cửa, Một dấu” từ năm 1996. Tiếp theo đó, khi
Chính phủ ban hành Quyết định số 93/2007/QĐ-TTg ngày 22/6/2007 về thực hiện Quy
chế thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại cơ quan hành chính Nhà nước tại
địa phương, quận Ba Đình triển khai thực hiện đồng bộ tại quận và 14/14 phường thuộc
quận.

Trong các cấp chính quyền cấp quận hiện nay thì UBND quận Ba Đình đang giải
quyết một khối lượng TTHC rất lớn, đây là mắt xích quan trọng, đồng thời cũng là khâu

3

trung gian truyền tải và thực hiện chủ trương, đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước
đến với người dân trên địa bàn một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất. Chính vì vậy, nghiên
cứu hoàn thiện, nâng cao chất lượng giải quyết TTHC theo cơ chế “Một cửa” tại UBND
quận Ba Đình là cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Góp phần thực hiện có hiệu quả công
cuộc CCHC theo hướng công khai, minh bạch trong hoạt động của các cơ quan HCNN.

Từ những lý do trên cùng với sự quan tâm của bản thân về công tác CCHC
và trong đó trọng tâm là thực hiện TTHC tại cơ quan HCNN cấp huyện. Tôi đã chọn đề
tài: “Thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại UBND quận Ba
Đình- thành phố Hà Nội” để nghiên cứu.

2. Tình hình nghiên cứu
Cải cách CCHC trong đó vấn đề thực hiện TTHC theo cơ chế “một cửa” đang
được Đảng và Nhà nước quan tâm. Điều này cũng dễ hiểu, bởi vì TTHC có thể nói là vấn
đề mà bất kỳ ai cũng có thể gặp thấy bất kỳ ở đâu, bất kỳ lúc nào, nó đã gây cho đại bộ
phận người dân bức xúc cứ mỗi khi có việc liên quan đến cơ quan công quyền. Đồng
thời, đây cũng chính là nguyên nhân tạo cho đội ngũ cán bộ, công chức nhà nước đảm
nhận công việc này sách nhiễu, gây phiền hà và thậm chí là nguyên nhân của các biểu
hiện tiêu cực, tham nhũng...

Vấn đề TTHC và một số nội dung của cải cách TTHC theo cơ chế “một
cửa” không còn là một vấn đề mới. Cho đến nay đã có khá nhiều tài liệu và
đề tài nghiên cứu đề cập đến CCHC và thực hiện TTHC theo cơ chế “một
cửa” ở Việt Nam. Trong thời gian qua, đã có một số công trình nghiên cứu
đề cập một cách trực diện về vấn đề này. Trong đó, đáng chú ý là cuốn sách
chuyên khảo về TTHC: “Thủ tục hành chính-Lý luận và thực tiễn” của Nguyễn
Văn Thâm và Võ Kim Sơn biên soạn. Cuốn sách đã đề cập đến những vấn đề lý luận
cơ bản liên quan đến TTHC, những vấn đề lý luận đó đã được minh chứng bằng thực
tiễn không chỉ ở nước ta mà cả ở một số nước khác trên thế giới.

Ngoài cuốn sách mang tính chuyên khảo trên, còn có nhiều luận văn quan
tâm nghiên cứu về vấn đề này. Luận văn Thạc sỹ của Đào Thị Hồng với đề tài
“Nâng cao hiệu quả thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại cơ quan Bộ

4

Giáo dục và Đào tạo” đã đi sâu tìm hiếu thực trạng các nhóm quy trình giải quyết TTHC
theo cơ chế “một cửa” tại cơ quan Bộ Giáo dục và Đào tạo. Tác giả luận văn đã miêu tả
thực tế trình tự, cách thức giải quyết một số nhóm TTHC và đánh giá thực trạng triển khai

cải cách TTHC theo cơ chế “một cửa” tại cơ quan Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Để tìm hiểu hiệu quả thực hiện cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông”
tại Văn phòng UBND thành phố Hà Nội tác giả Nguyễn Thanh Tùng nghiên cứu đề
tài “Cải cách TTHC nội bộ Văn phòng UBND Thành phố Hà Nội”. Luận văn đề cập
đến quá trình cải cách TTHC và miêu tả phương thức hoạt động, cơ chế vận hành giải
quyết TTHC theo cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông” tại Văn phòng UBND thành
phố Hà Nội.

Mỗi luận văn, công trình đã nghiên cứu, đề cập đến cơ chế “một cửa” ở từng lĩnh
vực cụ thể, từng cấp, từng cơ quan, địa phương. Mỗi địa phương, mỗi cấp có những
đặc thù riêng khi thực hiện công tác CCHC nói chung và thực hiện cơ chế “Một cửa”
nói riêng; Từ đó, mỗi luận văn có một cách tiếp cận và hướng giải quyết khác nhau.

Đến nay, như tác giả tìm hiểu thì chưa có công trình, đề tài nào nghiên
cứu thực hiện TTHC theo cơ chế “một cửa” tại UBND quận Ba Đình - thành
phố Hà Nội. Vì vậy, tác giả chọn đề tài này để tìm hiểu một cách toàn diện và có hệ
thống việc thực hiện TTHC tại UBND quận Ba Đình- thành phố Hà Nội với mong
muốn góp phần hoàn thiện, nâng cao chất lượng hoạt động của bộ phận “một cửa” ở
các cơ quan HCNN cấp huyện nói chung và tại UBND quận Ba Đình nói riêng để
mang lại cho tổ chức, công dân những dịch vụ công có chất lượng tốt nhất và hài lòng
cao nhất.

3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu

Mục đích nghiên cứu của luận nhằm vận dụng lý luận về thực hiện TTHC
theo cơ chế “Một cửa” để đánh giá tìm ra những kết quả đã đạt được, tồn tại, nguyên
nhân và đề xuất phương hướng, giải pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao chất lượng thực
hiện TTHC theo cơ chế “một cửa” tại UBND quận Ba Đình - thành phố Hà Nội, góp

phần nhỏ vào việc thúc đẩy quá trình cải cách TTHC Nhà nước ngày càng hiệu quả.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

5

Nghiên cứu cơ sở lý luận chung vềTTHC và thực hiện TTHC theo cơ chế “một
cửa”.

Đánh giá thực trạng việc thực hiện, triển khai, giải quyết TTHC theo cơ chế “Một
cửa” tại UBND quận Ba Đình - thành phố Hà Nội để xác định những kết quả đạt được
và cả những tồn tại, hạn chế, đồng thời chỉ ra nguyên nhân của những hạn chế đó.

Đề xuất một số giải pháp phù hợp nhằm hoàn thiện việc thực hiện TTHC
theo cơ chế “Một cửa” tại UBND quận Ba Đình - thành phố Hà Nội.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu

Luận văn tập trung nghiên cứu, đánh giá việc thực hiện, điều kiện, cách thức
tổ chức, vận hành của việc thực hiện TTHC theo cơ chế “một cửa” tại UBND quận Ba
Đình - thành phố Hà Nội.

4.2. Phạm vi nghiên cứu

Nội dung của luận văn tập trung nghiên cứu việc thực hiện giải quyết TTHC
theo cơ chế “một cửa” trên một số lĩnh vực liên quan mật thiết đối với đời sông của
công dân, tổ chức, và doanh nghiệp như: Đăng ký kinh doanh, Tài nguyên-môi trường,
Quản lý đô thị; Quản lý Hộ tịch- Tư pháp thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND

quận.

Không gian: Tác giả chọn UBND quận quận Ba Đình- thành phố Hà Nội
để nghiên cứu.

Thời gian: Từ năm 2009 đến năm 2014.
5. Phương pháp nghiên cứu

Để đạt được mục tiêu đề ra, luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp
khảo cứu tài liệu, nghiên cứu cơ sở; các phương pháp tổng hợp, phân tích, so sánh số
liệu và luận giải các kết quả nghiên cứu.

Thông tin, tư liệu nghiên cứu chủ yếu được tác giả thu thập từ các báo cáo
tổng kết, các số liệu lưu trữ của bộ phận chuyên môn thực hiện ghi chép theo dõi quá
trình thực hiện công việc hàng ngày, chương trình hoạt động liên quan đến thực hiện
TTHC theo cơ chế “một cửa” tại UBND quận. Trên cơ sở đó, tác giả sẽ tiến hành phân
tích, tổng hợp, đánh giá tìm ra những ưu điểm, tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện cơ

6

chế “một cửa” đang áp dụng trong thời gian qua.

Ngoài ra, để có thông tin độc lập nhằm lý giải cho các kết quả tổng hợp
được từ các tư liệu thứ cấp, tác giải thực hiện thu thập thông tin trực tiếp theo
phương pháp trực quan, trực tiếp ghi lại các diễn biến thực tế hoạt động giải
quyết TTHC tại bộ phận “một cửa”.
Bên cạnh những phương pháp trên, tác giả còn sử dụng phương pháp chuyên gia
nhằm trao đổi thông tin, tham vấn và tiếp thu có chọn lọc các ý kiến của các chuyên
gia, các nhà khoa học, các thầy cô giáo và những người có kinh nghiệm thực tiễn đã

tham gia giải quyết TTHC để phục vụ cho quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn.

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Luận văn sẽ là một công trình khoa học nghiên cứu đánh giá một cách
tương đối hệ thống việc giải quyết TTHC tại UBND quận Ba Đình - thành phố
Hà Nội. Những giải pháp được đề xuất trong luận văn có thể sử dụng để hoàn thiện và
nâng cao chất lượng hoạt động của bộ máy HCNN nói chung, bộ phận “một cửa” nói
riêng trong công tác CCHC và cải cách TTHC theo cơ chế “một cửa”, nhằm đáp ứng
yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của quận Ba Đình - thành phố Hà Nội trong thời kỳ
toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế. Đồng thời, thông qua kết quả nghiên cứu của
luận văn có thể sẽ đóng góp được những sáng kiến có giá trị trong việc hoàn thiện,
nâng cao chất lượng việc giải quyết TTHC theo cơ chế “một cửa” tại các cơ quan HCNN
ở cấp huyện thuộc thành phố Hà Nội.

Những kết quả khảo sát, nghiên cứu của luận văn có thể làm tài liệu
tham khảo cho các hoạt động nghiên cứu, giảng dạy tại các cơ sở đào tạo.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, nội dung chính của
luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở khoa học chung về thủ tục hành chính theo cơ chế “Một cửa”
Chương 2: Thực trạng thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế “Một cửa” tại
UBND quận Ba Đình - thành phố Hà Nội.

Chương 3: Phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thực hiện thủ tục

7

hành chính theo cơ chế “Một cửa” tại UBND quận Ba Đình - thành phố Hà Nội.

8

CHƯƠNG 1

CƠ SỞ KHOA HỌC CHUNG VỀ THỦ TỤC
HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ “MỘT CỬA”
1.1. Những vấn đề chung về thủ tục hành chính
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò và ý nghĩa thủ tục hành chính
1.1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính
Trong cuộc sống hàng ngày để thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình
đối với nhà nước, người dân và doanh nghiệp phải tuân thủ rất nhiều các quy
định về TTHC. Đồng thời, trong quá trình quản lý nhà nước nói chung và
quản lý hành chính nhà nước nói riêng, để giải quyết bất cứ công việc gì các
cơ quan nhà nước cần thực hiện những nguyên tắc pháp lý nhất định mà khoa
học pháp lý gọi đó là những quy phạm về thủ tục. Vậy thủ tục, TTHC là gì?
Tại sao vấn đề này lại luôn được các chủ thể trong xã hội quan tâm và đang
trở thành vấn đề thời sự được nhắc đến nhiều trong các Nghị quyết quan trọng
của Đảng và Nhà nước ta hiện nay?
Theo nghĩa chung nhất: “Thủ tục (procedure) là phương thức, cách thức giải
quyết công việc theo một trình tự nhất định, một thể lệ thống nhất, gồm một loạt nhiệm vụ
liên quan chặt chẽ với nhau nhằm đạt được kết quả mong muốn”.

Ở Việt Nam, theo quy định của pháp luật và thực tiễn quản lý nhà nước hoạt
động chấp hành và điều hành của hệ thống cơ quan HCNN được thực hiện theo những
trình tự nhất định với những nguyên tắc riêng cho từng nhiệm vụ quản lý nhằm đạt mục
đích quản lý đã được đề ra. Những trình tự như vậy được gọi là TTHC.

Hiện nay, một trong những vấn đề về TTHC gây nhiều tranh luận trong
khoa học hành chính là việc xác định phạm vi của TTHC. Có nhiều quan

niệm khác nhau về TTHC:
Thứ nhất, TTHC là trình tự mà các cơ quan QLNN giải quyết trong lĩnh
vực trách nhiệm hành chính và xử lý vi phạm pháp luật;

9

Thứ hai, TTHC là trình tự giải quyết bất kỳ một nhiệm vụ cá biệt, cụ thể nào
trong lĩnh vực quản lý HCNN. Quan niệm này tuy đã có phạm vi rộng hơn quan niệm
trên nhưng vẫn chưa thật đầy đủ, hợp lý, bởi vì ngoài trình tự giải quyết bất kỳ vụ việc
cá biệt, cụ thể nào thì hoạt động ban hành các quyết định quản lý mang tính chủ đạo và
mang tính quy phạm đều phải tuân thủ nghiêm ngặt những trình tự nhất định nhằm đảm
bảo tính hợp pháp và hợp lý các quyết định.

Tuy nhiên, hiểu một cách đầy đủ thì, “ TTHC là một loại quy phạm pháp luật
quy định trình tự về thời gian, về không gian khi thực hiện một thẩm quyền nhất định
của bộ máy nhà nước, là cách thức giải quyết công việc của các cơ quan HCNN trong
mối quan hệ với các cơ quan, tổ chức và cá nhân công dân”.

TTHC được đặt ra để các cơ quan nhà nước có thể thực hiện mọi hình
thức hoạt động cần thiết của mình trong đó bao gồm cả trình tự thành lập các
công sở, trình tự bổ nhiệm, bãi nhiệm, điều động viên chức, trình tự lập quy, áp
dụng quy phạm để đảm bảo các quyền của chủ thể và xử lý vi phạm, trình tự
điều hành, tổ chức các hoạt động tác nghiệp hành chính. Đó chính là các quy
tắc phải tuân thủ theo trong quá trình ra các quyết định hành chính của các cơ
quan QLNN.
TTHC do các cơ quan nhà nước ban hành để thực thi Hiến pháp và pháp
luật nhằm thực hiện chức năng quản lý của nền HCNN và hoàn thành nhiệm vụ
của mình, đồng thời các cơ quan HCNN có trách nhiệm thực thi các thủ tục đó.
1.1.1.2. Đặc điểm, vai trò thủ tục hành chính

TTHC là một bộ phận cấu thành của Luật hành chính Nhà nước, là một
thành tố của nền hành chính nhà nước. TTHC được coi là một công cụ đắc lực
và được thiết lập trên mọi lĩnh vực trong quản lý HCNN, giúp các cơ quan hành
chính nhà nước thực hiện tốt vai trò, nhiệm vụ quản lý và lập trật tự trong hoạt động
quản lý của mình. Nhìn chung TTHC có các đặc điểm sau:

Thứ nhất, TTHC được điều chỉnh bởi các quy phạm TTHC ; Các quy phạm
TTHC được đặt ra là để điều chỉnh các hành vi xử sự của các cơ quan HCNN, cán bộ,
công chức nhà nước khi thực thi công vụ, đồng thời điều chỉnh các hành vi hoạt động

10

của người dân và tổ chức trong việc thiết lập hồ sơ hành chính. TTHC phải được thống
nhất trên toàn quốc bằng những văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan nhà nước
có thẩm quyền theo quy định pháp luật. Do vậy, TTHC được ban hành rất chặt chẽ và
luôn đảm bảo tính thống nhất. TTHC là một nhân tố bảo đảm cho hoạt động quản lý
chặt chẽ, thuận lợi và đúng chức năng của cơ quan nhà nước. Theo đó, các quyền và
nghĩa vụ pháp lý của chủ thể, công dân và tổ chức do pháp luật quy định; nếu không
đảm bảo tính thống nhất chặt chẽ sẽ khó thực hiện được trong đời sống xã hội.

Thứ hai, TTHC là trình tự thực hiện thẩm quyền trong quản lý HCNN:
cần phân biệt TTHC với thủ tục tư pháp, thủ tục tố tụng tại tòa án; kể cả tố tụng hành
chính cũng không thuộc khái niệm TTHC, ở một số nước, tòa án hành chính là một hệ
thống xét xử trực thuộc ngành lập pháp, trình tự xét xử các khiếu kiện có những điểm
riêng so với trình tự xét xử tư pháp và có liên quan đến hành động quản lý. Đồng thời,
trình tự xét xử của tòa án hành chính ở các nước này cũng có nhiều điểm khác biệt với
TTHC. Tuy nhiên, ở nước ta Pháp lệnh thủ tục giải quyết các vụ án hành chính đã được
Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thông qua ngày 21/5/1996, thì trình tự và thủ tục thuộc
phạm vi điều chỉnh của Pháp lệnh này được gọi là “Tố tụng hành chính”. Tố tụng hành

chính theo Pháp lệnh là một trong các loại thủ tục tư pháp được thực hiện để giải quyết
các tranh chấp pháp luật hay áp dụng chế tài mang tính pháp lý. Nếu TTHC được áp
dụng trong lĩnh vực quản lý hành chính thì thủ tục tư pháp được thực hiện trong hoạt
động xét xử của tòa án. Như vậy, không nên xem tố tụng hành chính là hình thức thuộc
TTHC.

Thứ ba, TTHC rất đa dạng và phức tạp: Tính đa dạng, phức tạp này thể
hiện ở chỗ hoạt động quản lý nhà nước là hoạt động diễn ra ở hầu hết các lĩnh
vực của đời sống xã hội. Bộ máy hành chính bao gồm nhiều cơ quan từ Trung
ương đến địa phương và mỗi cơ quan thực hiện hoạt động quản lý trong thẩm
quyền của mình đều phải tuân theo những thủ tục nhất định.
Hiện nay, nền HCNN ta đang chuyển từ nền hành chính cai trị sang nền hành
chính phục vụ, làm dịch vụ công; từ cơ chế quản lý kế hoạch hóa tập trung sang cơ chế
thị trường có sự quản lý của nhà nước làm cho hoạt động quản lý hành chính ngày càng
đa dạng về nội dung và phong phú về hình thức, biện pháp; đồng thời với xu hướng

11

hợp tác quốc tế, đối tượng quản lý không chỉ nội bộ công dân trong nước mà còn liên
quan đến các yếu tố nước ngoài. Trong quản lý HCNN có những công việc được giải
quyết thuận lợi, nhanh chóng, nhưng có những việc phải trải qua nhiều công đoạn,
nhiều chủ thể tham gia cho nên thủ tục thực hiện rất phức tạp. Sự đa dạng, phức tạp
trong các lĩnh vực quản lý kéo theo sự đa dạng, phức tạp của TTHC. Với mục tiêu xây
dựng một nền hành chính hiệu lực, hiệu quả đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế vận hành
theo cơ chế thị trường trong giai đoạn hội nhập kinh tế toàn cầu thì việc đa dạng hóa
các TTHC là yếu tố tất yếu.

Thứ tư, so với các quy phạm nội dung của Luật Hành chính, TTHC có
tính năng động hơn và đòi hỏi phải thay đổi nhanh, kịp thời khi thực tế cuộc sống đã

có những yêu cầu mới. TTHC do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền đặt ra để giải
quyết công việc. Trong phạm vi nào đó, nó lệ thuộc vào nhận thức chủ quan của chính
người xây dựng nên. Nếu nhận thức đó phù hợp với thực tế khách quan thì TTHC sẽ
tiến bộ, thiết thực phục vụ cho cuộc sống. Nhưng nếu nhận thức không phù hợp với
yêu cầu khách quan thì sẽ xuất hiện những TTHC lạc hậu. Khi áp dụng vào quá trình
điều hành của bộ máy nhà nước, chúng sẽ gây khó khăn cho đối tượng thực hiện, gây
cản trở cho hoạt động của các đối tượng tham gia, làm chậm bước phát triển đời sống
xã hội.

Có thể nói TTHC là một phần rất cùng quan trọng của thể chế HCNN, nó
giữ vai trò rất lớn trong việc thiết lập trật tự trong quản lý HCNN trên các lĩnh vực.
Vai trò của TTHC đối với hoạt động hành chính thể hiện ở các mặt sau:

Một là, những tiêu chuẩn hành vi cho công dân và công chức, viên chức
hành chính thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình, bảo đảm sự hoạt động chặt chẽ,
thuận lợi, đúng chức năng của bộ máy hành chính.

Hai là, tạo điều kiện để thực hiện luật pháp, lợi ích hợp pháp của công dân và
các tổ chức.

Ba là, giúp cho việc thực hiện dân chủ trong quản lý, tính công khai và sự kiểm
tra của dư luận xã hội, tạo điều kiện cho Nhân dân tham gia quản lý Nhà nước.

Bốn là, tiết kiệm được công sức, thời gian của công dân và công chức,
viên chức.

Thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại UBND quận Ba Đình- thành phố Hà Nội

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về