SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM một số BIỆN PHÁP rèn LUYỆN kĩ NĂNG QUAN sát, PHÂN TÍCH CHO học SINH lớp 6 QUA PHÂN môn vẽ THEO mẫu

MỤC LỤC
Phần I: Mở đầu:
1. Mục đích………………………………………………………………. .3
2. Đóng góp.......................................................................................................4
Phần II. Nội dung.................................................................................................
Chương 1: Cơ sở khoa học của sáng kiến kinh nghiệm…………………….......
1. Cơ sở lí luận...............................................................................................4
2. Cơ sở thực tiễn...........................................................................................5
Chương 2: Thực trạng vấn đề mà nội dung sáng kiến kinh nghiệm đề cập đến . 6
Chương 3: Những giải pháp mang tính khả thi...................................................
1. Giải pháp chung......................................................................................5
2. Giải cụ thể...............................................................................................6
Chương 4: Kiểm chứng các giải pháp..................................................................23
Phần III. Kết luận.................................................................................................
1. Những vấn đề quan trọng............................................................................25
2. Hiệu quả thiết thực .....................................................................................25
3. Kiến nghị...................................................................................................26
Phần IV . Phụ Lục................................................................................................27
Tài liệu tham khảo.....................................................................................

1


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KĨ NĂNG
QUAN SÁT, PHÂN TÍCH CHO HỌC SINH LỚP 6 QUA PHÂN MÔN VẼ
THEO MẪU.
PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Mục đích của sáng kiến.
Môn Mỹ thuật ở trường THCS góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn
diện cho học sinh. Từ mục tiêu chung đối với giáo dục THCS, mục tiêu cụ thể của của
môn Mỹ thuật nhằm giúp học sinh có kiến thức ban đầu về mĩ thuật; có những hiểu

biết cơ bản, cần thiết để hoàn thành được bài tập theo chương trình đào tạo, có hiểu
biết sơ lược về mĩ thuật Việt Nam và thế giới. Từ đó học sinh có kỹ năng quan sát,
nhận xét nhằm phát triển tư duy, trí tưởng tượng sáng tạo. Học sinh thực hành được
các bài vẽ theo mẫu, vẽ trang trí, vẽ tranh và phân tích sơ lược một số nội dung, hình
thức nghệ thuật Việt Nam và thế giới trong sách giáo khoa.
Mặc dù vậy môn Mĩ thuật ở trường học nước ta vẫn là môn học mới chưa có
lịch sử phát triển đủ để có thời gian tích lũy kinh nghiệm cho dạy – học, nên cần phải
đầu tư tìm tòi, phát hiện những cách thức thực hiện hữu hiệu hơn trong giảng dạy và
học tập. Nhiều vấn đề cần cải tiến để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện.
Dạy học mĩ thuật ở trường THCS lấy hoạt động thực hành làm chủ yếu. Giáo
dục thẩm mĩ cho học sinh thông qua hoạt động thực hành được thể hiện xuyên suốt
trong chương trình từ xây dựng mục tiêu, đề ra nội dung kiến thức và phương pháp
dạy học mĩ thuật. Mĩ thuật là môn học có kết cấu đồng tâm, nội dung và các chủ đề
kiến thức của phân môn, bài học được lặp đi, lặp lại song nâng cao dần với những yêu
cầu về kiến thức, kĩ năng để học sinh dễ tiếp thu và thực hành có hiệu quả.
Giúp các em có được những cơ sở ban đầu để cảm nhận cái đẹp trong cuộc
sống, tự nhiên. Bước đầu hiểu cái đẹp và tạo ra cái đẹp theo khả năng và cảm nhận
riêng của chính mình, vận dụng cái đẹp vào học tập, sinh hoạt hàng ngày.

2


Giúp các em học tốt các môn học khác, tích cực tham gia vào các hoạt động mĩ
thuật trong và ngoài nhà trường.
Vẽ theo mẫu là một phân môn của mĩ thuật ở trường THCS. Vẽ theo mẫu có vị
trí quan trọng trong chương trình mĩ thuật, là phân môn cơ bản, vì vẽ theo mẫu có ảnh
hưởng, tác dụng lớn đến vẽ trang trí, vẽ tranh và thường thức mĩ thuật. Vẽ theo mẫu
nói chung và vẽ theo mẫu ở lớp 6 nói riêng là dạy cho các em có năng lực quan sát,
luyện tay vẽ mềm mại, giúp các em nắm được đặc điểm, hình dáng, cấu trúc của đồ

vật thông qua việc so sánh, phân tích tổng hợp khái quát hoá. Học sinh được rèn luyện
kỹ năng miêu tả đồ vật bằng đường nét, hình khối, đậm nhạt, màu sắc. Kiến thức và
kỹ năng của vẽ theo mẫu hỗ trợ rất nhiều cho các phân môn khác như: kiến thức, kỹ
năng sắp xếp bố cục, vẽ hình, tỉ lệ, tương quan đậm nhạt, màu sắc…Mặt khác vẽ theo
mẫu còn hình thành lên những cảm xúc yêu quý thiên nhiên, yêu quý những sản
phẩm lao động do con người tạo nên. Vậy để phát triển tốt nhất những kiến thức kĩ
năng cơ bản, tôi đã tiến hành một số biện pháp “Rèn kĩ năng quan sát, phân tích”
cho học sinh lớp 6 thông qua phân môn vẽ theo mẫu. Tôi hy vọng đề tài nghiên cứu
này có thể tìm ra phương án hữu hieeujddeer bổ xung cho hoạt động giảng dạy của
giáo viên trong quá trình hướng dẫn học sinh quan sát tìm hiểu đặc điểm vật mẫu để
tạo được hiệu quả cho bài vẽ.
Mục đích chủ yếu của sáng kiến:
+ Tìm ra phương pháp hướng dẫn học sinh quan sát để nhận định đặc điểm vật
mẫu một cách hiệu quả nhất phục vụ cho bài vẽ theo mẫu.
+ Vận dụng một số biện pháp dạy học “ Rèn luyện kĩ năng quan sát, phân
tích” để nâng cao chất lượng dạy và học ở phân môn vẽ theo mẫu trong trường THCS
Long Thành.
+ Rút ra bài học kinh nghiệm nhằm giúp các em tự tìm tòi khám phá từ đó yêu
thích, say mê, sáng tạo khi học môn Mỹ thuật nói chung và với phân môn vẽ theo mẫu
nói riêng.

3


+ Giúp các em thấy được nét đẹp của bố cục, đường nét mảng khối qua các bài
vẽ.
+ Đảm bảo thực hiện tốt cả kênh chữ và kênh hình để việc đổi mới phương pháp
dạy học có hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng dạy và học.
2. Đóng góp của sáng kiến:
- Về phía giáo viên vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học, lời nói cử chỉ

có phần mềm dẻo hơn, hoạt động của giáo viên trên lớp ít (chủ yếu là giáo viên tổ
chức cho học sinh hoạt động) mà đem lại hiệu quả cao.
- Về phía học sinh các em biết tự khám phá những điều mới lạ trong bài học,
theo cách nghĩ và cách hiểu của mình một cách độc lập tích cực, biết cảm nhận được
những cái hay, cái đẹp từ những bài học cụ thể mà các em được học, được làm quen.
PHẦN II : NỘI DUNG
Chương I : Cơ sở khoa học của sáng kiến
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN:
Đối với học sinh vẽ là một trò chơi có sức hấp dẫn kì lạ ở mọi lứa tuổi. Các em
có thể vẽ bất cứ lúc nào và vẽ bất cứ thứ gì. Những hình vẽ đầy sáng tạo của các em
làm chúng ta từ ngạc nhiên đến cảm động, từ vui mừng đến hy vọng. Tuy nhiên hầu
hết các em không nhìn mẫu để vẽ nên hình vẽ còn chung chung, sắp xếp chưa cân
đối... Cũng do nhận thức và vốn hiểu biết thực tế của các em còn ít ỏi nên vẽ còn thụ
động, chưa sáng tạo dẫn đến kết quả bài vẽ chưa cao. Để góp phần khắc phục và nâng
cao chất lượng dạy- học vẽ theo mẫu ở lớp 6, tôi đã vận dụng phối kết hợp các
phương pháp dạy học ở THCS, và tập trung nhiều vào việc rèn kĩ năng quan sát, phân
tích mẫu trong các giờ học. Đặc biệt, tôi đã sử dụng các đồ dùng dạy học phong phú,
mẫu vẽ đẹp, hấp dẫn làm phương tiện hỗ trợ để đổi mới phương pháp dạy học giúp
giờ dạy diễn ra nhẹ nhàng, tự nhiên, học sinh hăng say học tập, đam mê vẽ, phát huy
được tư duy sáng tạo và góp phần bồi dưỡng thị hiếu thẩm mĩ cho các em. Để năng
khiếu sơ khai phát triển thành năng khiếu hoàn thiện thì đòi hỏi giáo viên tổ chức dạy
và học làm sao cho phù hợp với quy luật tâm lý của học sinh để duy trì và kích thích
4


sự phát triển ở học sinh góp phần cho việc dạy và học môn Mĩ thuật ở trường Tiểu
học nói chung và phân môn Vẽ theo mẫu nói riêng hiệu quả hơn.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA SÁNG KIẾN :
Bản thân tôi là giáo viên dạy mỹ thuật trong nhiều năm, được tiếp cận với phương
pháp giáo dục cũ, phương pháp giáo dục mới. Qua việc thay sách chương trình 6,7,8,9

THCS tôi nhận thấy rằng dạy mỹ thuật không đơn giản là dạy kỹ thuật vẽ mà dạy học
trên cơ sở cảm thụ, nếu bắt buộc gò ép trong mỹ thuật sẽ dẫn đến khuân mẫu đơn
điệu, kết quả học tập không cao.
Thực tế giảng dạy môn Mỹ thuật 6,7,8,9 Trường THCS Long Thành tôi nhận
thấy rằng cái mạnh của học sinh THCS là nhận thức cảm tính, sự cảm thụ phong phú
hồn nhiên trong tư tưởng, các em thích và say mê vẽ và đạt kết quả cao trong học tập,
không nản trước khó khăn, vì vậy các em tự giải quyết và tìm phương pháp thích hợp
nhất hoàn thành nhiệm vụ bài học.
Cái yếu của học sinh THCS là các em thiếu cách nhìn tổng quát, kiến thức
thẩm mỹ, chưa thấy đựơc cái đẹp của bài vẽ mà chính bàn tay của mình làm ra. Vì
vậy các em không tự tin vào năng lực của mình. Bên cạnh đó trường THCS Long
Thành các em học sinh hầu hết sống trên địa bàn nông nghiệp nên đời sống kinh tế
còn gặp nhiều khó khăn, trang thiết bị của trường phục vụ cho giảng và dạy học còn
thiếu nhiều chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của việc học.
Một bộ phận nhân dân còn chưa thấu hiểu được việc học của học sinh nên
mức độ quan tâm còn hạn chế nhiều.
Xuất phát từ những đặc điểm nêu trên đòi hỏi người giáo viên phải có những
phương pháp nghiên cứu về nội dung truyền đạt sao cho phù hợp, dễ và có hiệu quả
trong điều kiện còn hạn chế về cơ sở vật chất và phương tiện dạy học.
Xuất phát từ những nhu cầu thực tiễn qua giảng dạy trực tiếp tôi thấy để dạy
thành công và đạt kết quả như mong muốn thì quả là một điều khó. Tuy nhiên điều
lớn nhất tôi muốn đề cập ở đây là làm thế nào với những điều kiện như vậy mà chúng
ta vẫn áp dụng được phương pháp giảng dạy “mới” đạt kết quả cao, là phải xây dựng
5


được niềm tin sự say mê tìm tòi sáng tạo qua các bài vẽ để phát huy những điểm
mạnh của học sinh và hạn chế những điểm còn yếu thì phương pháp mới thực sự có
hiệu quả.
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ

Một số biện pháp “Rèn luyện kĩ năng quan sát, phân tích” cho học sinh lớp 6
qua phân môn Vẽ theo mẫu của trường THCS Long Thành”.
1. Quan điểm nhận thức về môn Mỹ thuật
Môn Mỹ thuật là một môn học nghệ thuật thu hút rất nhiều học sinh nhất,
trước kia không có giáo viên chuyên, không được đầu tư, không được quan tâm vì vậy
dẫn đến học sinh học tập thờ ơ không có hiệu quả.
Đến nay các trường đã có giáo viên chuyên trách Mỹ thuật, phong trào học
tập ngày một sôi nổi, hầu hết các em hào hứng với môn học và môn học đã được chú
ý nhưng vì điều kiện cơ sở vật chất, tài liệu tham khảo, trang thiết bị đồ dùng, phương
pháp giảng dạy, nhận thức của giáo viên, của học sinh còn có nhiều hạn chế, do đó
dẫn đến kết quả học tập của học sinh và chất lượng giảng dạy của giáo viên chưa đạt
hiệu quả cao. Đặc biệt trong môn Mỹ thuật có phân môn vẽ theo mẫu, phân môn này
giảng dạy dễ với nhiều giáo viên gây hứng thú với nhiều học sinh, song cũng khó với
nhiều giáo viên và gây cảm giác chán nản với nhiều học sinh. Trên thực tế điều tra
hiện nay vẫn có tình trạng giáo viên giảng bài vẽ theo mẫu đơn điệu, nhàm chán bởi
một số giáo viên ít sử dụng mẫu vật và đồ dùng trực quan nên ảnh hưởng không nhỏ
đến yêu cầu môn học, học sinh tìm hiểu bài mơ hồ, không thấy được giá trị của tác
phẩm, mà mục tiêu của phân môn này là hình thành các kĩ năng quan sát và miêu tả
đồ vật hình thành ở học sinh biểu tượng trọn vẹn về đồ vật (như hình dáng, cấu trúc,
chất liệu, màu sắc...) những biểu tượng đó là cơ sở hết sức cần thiết cho sự phát triển
khả năng sáng tạo của mỗi học sinh.
Như chúng ta biết Mỹ thuật là một môn học nghệ thuật, một môn học có đóng
góp rất lớn trong việc giáo dục học sinh. Đây là một môn học bổ ích góp phần không
nhỏ vào việc hình thành nhân cách và phát triển toàn diện cho học sinh, vì vậy không
6


ít giáo viên luôn được coi trọng và đầu tư cho môn học. Bên cạnh những giáo viên
yêu nghệ thuật hiểu được vai trò của Mỹ thuật trong giáo dục học sinh, vẫn còn một
số giáo viên cho rằng đây là môn học phụ không quan trọng, đây là điểm nhìn nhận

đánh giá vô cùng sai lệch về bộ môn.
Về phía học sinh đa phần các em rất hứng thú với môn học, trong giờ học các
em có thể tự do suy nghĩ, nói lên những tâm tư của mình dựa trên sự hướng dẫn của
giáo viên bộ môn. Qua đó các em thấy rằng Mỹ thuật là một môn học bổ ích, vui tươi,
có tình giáo dục đạo đức, thẩm mỹ cao và là một môn học bổ trợ tích cực cho các môn
học khác. Vì vậy các em đón nhận tiết học một cách nhiệt tình hào hứng bên cạnh đó
còn một số em tỏ thái độ thờ ơ, chán nản không muốn học bộ môn này và trên thực tế
do đời sống kinh tế dân trí còn nghèo, hầu hết là con em thuần nông nên điều kiện để
nhân dân đầu tư học tập của con em mình còn hạn chế, điều đó ảnh hưởng không nhỏ
đến tinh thần học tập của các em.
2. Sử dụng trang thiết bị dạy học.
Để dạy học môn Mỹ thuật trong chương trình đào tạo được thành công, điều
này phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như tài liệu, phương tiện, đồ dùng trực quan...
Trong điều kiện xã Long Thành kinh tế còn nhiều hạn chế vấn đề nhận thức của một
số bộ phận nhân dân còn kém chưa nhận thức sâu sắc về việc học tập của con em
mình.
Ngoài cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của đơn vị phục vụ cho dạy học cho bộ
môn còn nhiều hạn chế, nên để có chất lượng và thực hiện tốt được môn học thông
qua việc đổi mới phương pháp gặp không ít khó khăn. Dù sách giáo khoa có đủ nội
dung về kênh chữ phong phú về kênh hình nhưng chưa đủ. Nếu phương pháp mới thì
trò là người chủ động sáng tạo còn thầy là người thiết kế bài soạn thì việc dạy và học
sẽ khó khăn cho cả thầy và trò. Nếu chỉ quan sát kênh chữ và kênh hình trong sách thì
các em sẽ không biết vẽ mẫu thật. Do vậy chỉ có mẫu thật nó sẽ giúp các em khắc sâu
cách vẽ và biết vẽ mà trong đó áp dụng vào bài dạy vẽ theo mẫu đạt hiệu quả tốt đẹp
hơn. Trong quá trình tiếp thu kiến thức vẽ học sinh tiếp thu kiến thức, tín hiệu từ giáo
7


viên, song bằng cách nào đó thì mỗi giáo viên cần đưa vào bài giảng của mình
phương pháp thích hợp từ đó sẽ có 2 hướng để học sinh vẽ được bài.

+ Nhận biết và thông qua giáo viên hướng dẫn trên kênh chữ và mẫu thực.
+ Tự quan sát mẫu rút ra cách vẽ cho riêng mình.
Tuy nhiên tuy cũng cần chú ý đến môi trường điều kiện, khả năng của học sinh
từ đó có bài giảng, cách vẽ cho từng đối tượng học sinh. Từ đó tạo ra không khí phấn
khởi, hứng thú cho học sinh, làm cho các em cảm thấy bài học vẽ theo mẫu nhẹ
nhàng, thoải mái, tự tin hơn trong việc học tập của mình và say mê với những bài học
tiếp theo.
3. Thực trạng:
- Tổng số học sinh khối 6 là 164 em.
- Do đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi của các em, do các em chưa hiểu và phân biệt được
phân môn vẽ theo mẫu, khi vẽ chưa có thói quen quan sát nhận xét hình, so sánh tỉ
lệ, vẽ các nét thẳng bằng thước. Nhìn chung kết quả bài vẽ còn yếu so với các phân
môn khác.
- Trình độ tiếp thu của các em không đồng đều. Mặc dù có giáo viên chuyên dạy Mỹ
thuật nhưng vẫn còn một số giáo viên kiêm nhiệm môn này. Chính vì vậy mà không
chuyên sâu, nghiên cứu tìm hiểu môn học chưa thấy được tầm quan trọng của môn
học. Từ đó dẫn đến giáo viên chưa có tâm huyết với việc giảng dạy và kéo theo đến
sự ảnh hưởng lớn đến kết quả học tập của học sinh.
* Kết quả không cao là do một số nguyên nhân sau:
- Phần lớn các em không xác định đề bài vẽ theo mẫu.
- Thường có thói quen vẽ theo ý thích, dựng thước kẻ, vẽ hình quá nhỏ, bố cục
lệch so với khổ giấy.
- Mắt nhìn chưa quen nên không ước lượng tỉ lệ được.
CHƯƠNG III: NHỮNG GIẢI PHÁP MANG TÍNH KHẢ THI
I. Vận dụng phương pháp dạy học mới để nâng cao chất lượng dạy và học ở
trường THCS.
8


Qua quá trình giảng dạy, tôi đã mạnh dạn đưa các biện pháp “Rèn kĩ năng quan sát,

phân tích” nhằm nâng cao hiệu quả phân môn Vẽ theo mẫu ở lớp 6 cụ thể:
Phương pháp dạy học tích cực là cách thức truyền tải nội dung kiến thức kỹ
năng thể hiện các yếu tố đặc trưng của môn Mỹ thuật nhằm đạt được mục tiêu của bài
học.
Phát huy tính tích cực, độc lập suy nghĩ sáng tạo học sinh được tham gia vào
các hoạt động học tập để lĩnh hội kiến thức cụ thể là.
a. Với học sinh
Học sinh được tham gia ý kiến để tìm ra vẻ đẹp của mẫu vẽ học sinh được thảo
luận được bàn bạc tìm cách giải quyết bài tập phân tích tác phẩm học sinh được quan
sát nhận xét theo gợi ý của giáo viên học sinh được tham gia nhận xét đánh giá kết
quả học tập.
b. Đối với giáo viên
Giáo viên cần nghiên cứu chương trình Sách giáo khoa, Sách giáo viên để xác
định trọng tâm cần nhấn mạnh theo đặc điểm của mỗi bài hướng dẫn học sinh thực
hiện bài học phải tìm chọn đồ dùng dạy học đủ có trọng tâm, đẹp theo ý tưởng của
mình đồ dùng phải đa dạng để học sinh lựa chọn so sánh tìm ra tính hợp lý về tỷ lệ.
Phải phân loại đồ dùng dạy học phục vụ cho quan sát cho cách vẽ và phát huy tính
sáng tạo về bố cục, về hình vẽ về đậm nhạt về mầu sắc phải tổ chức các hoạt động
phong phú trong giờ dạy.
2. Một số phương pháp thường vận dụng trong dạy học Mỹ thuật theo định hướng
đổi mới phương pháp và phát huy tính tích cực và vận dụng vào phân môn vẽ theo
mẫu.
a. Phương pháp quan sát.
Xác định rõ mục tiêu của bài học là khâu đầu tiên không thể thiếu trong soạn
giảng. Từ đó, giáo viên mới định ra trọng tâm của tiết dạy để lựa chọn phương pháp
và phương tiện dạy học phù hợp với bài dạy.

9

Phương pháp quan sát là thông qua việc nhìn ngắm, tìm hiểu đối tượng để phân
tích so sánh về cấu trúc tỷ lệ mầu sắc, hình ảnh...của mẫu giúp học sinh phân tích và
cảm nhận vẻ đẹp của đối tượng làm cơ sở tư liệu thực hiện bài tập Mỹ thuật.
Ví dụ: : Áp dụng phương pháp quan sát vào bài vẽ theo mẫu ở bài 4 bài 5 cách
vẽ theo mẫu mẫu có dạng hình hộp và hình cầu.
Mục tiêu: Học sinh cảm nhận được vẻ đẹp của mẫu qua đặc điểm hình dạng cấu
trúc và tương quan chung sử dụng phương pháp quan sát để học sinh nhận ra.
- Rèn luyện cho học sinh khả năng quan sát, nhận xét, so sánh, đối chiếu.
- Biết cách lựa chọn, xắp sếp bố cục hình mẫu trên giấy vẻ.
- Nắm được kỹ năng cơ bản vẽ nét, vẽ hình theo mẫu.
- Nắm được kỹ năng cơ bản vẽ đậm nhạt theo mẫu.
- Bước đầu cảm nhận vẻ đẹp của mẫu, tạo điều kiện thuận lợi cho các phân môn khác
b. Phương pháp trực quan.
Phương pháp trực quan là sử dụng đồ dùng dạy học đã chuẩn bị để minh hoạ
cho nội dung bài dạy giúp người học hiểu vấn đề sâu hơn. Nhờ phương pháp trực
quan mà những thuật ngữ, khái niệm về Mỹ thuật trừu tượng được làm sáng tỏ tạo
điều kiện cho người học lĩnh hội kiến thức nhanh và hứng thú hơn trong học tập.
Ví dụ: Sử dụng phương pháp trực quan giúp học sinh hiểu được cách vẽ
nhanh hơn tạo được óc thẩm mỹ cách nhìn tổng quát vào bài vẽ theo mẫu rất cần yếu
tố này để từ đó học sinh có một bài vẽ sinh động, hợp lý về bố cục đường nét mảng
khối đậm nhạt như học sinh được xem các bước vẽ trước khi vẽ học sinh được xem
các bài vẽ của các bạn học sinh năm trước để nhìn nhận đánh giá giúp các bài vẽ của
mình được tốt hơn.
c. Phương pháp luyện tập:
- Thực hành giúp củng cố kiến thức cho học sinh đồng thời trong quá trình
luyện tập học sinh còn tìm ra nhiều điều mới lạ giúp cho nhận thức trở lên sâu sắc,
phong phú và vững vàng hơn phương pháp luyện tập thực hành ở môn Mỹ thuật là
luyện tập học sinh quan sát nhận xét, đánh giá sự vật, hiện tượng xung quanh. Luyện
10

tập củng cố kỹ năng vẽ nâng cao khả năng tìm tòi sáng tạo, khéo néo, bồi dưỡng thị
hiếu thẩm mỹ... thông qua luyện tập thực hành, những mặt tốt và chưa tốt của học
sinh đều được bộc lộ rõ ràng vì vậy việc dạy và học sẽ sát và hiệu quả hơn.
Ví dụ: Với phương pháp luyện tập thực hành các em có điều kiện thể hiện khả
năng thực hành bài vẽ các em được vẽ mẫu thật điều đó sẽ tạo hứng thú cho các em
trong học tập.
Ngoài những phương pháp nói thì:
* Sự lựa chọn các phương pháp giảng dạy, hệ thống câu hỏi và phương tiện dạy
học còn phải phù hợp với nội dung bài học.
Dạy - học vẽ theo mẫu là dạy học sinh tìm hiểu, quan sát, tập nhận xét về mẫu
vẽ bằng cách quan sát trực tiếp hoặc bằng cách nhớ lại, giúp học sinh nhận thức
nhanh được hình dáng, cấu trúc, vẻ đẹp của mẫu, phát triển năng lực sáng tạo và kĩ
năng thể hiện đối tượng, đồng thời rèn luyện cách làm việc khoa học, nghiêm túc. Để
đạt được yêu cầu đó giáo viên phải :
- Lựa chọn và phối hợp linh hoạt các phương pháp dạy học truyền thống với các
phương pháp dạy học hiện đại. Đồng thời phải xác định đâu là phương pháp chủ đạo,
đâu là phương pháp hỗ trợ. Tuy nhiên, mỗi tiết dạy sẽ có hệ thống các phương pháp
dạy học khác nhau. Phương pháp này phù hợp với tiết dạy này nhưng sẽ khó phát huy
được tác dụng của nó ở bài học khác.
- Giáo viên khai thác triệt để thiết bị dạy - học Mĩ thuật có ở nhà trường, tranh ảnh
trong sách giáo khoa, vở Tập vẽ... Đặc biệt giáo viên tự chuẩn bị mẫu vẽ hoặc giao
cho các nhóm học sinh chuẩn bị. Lựa chọn mẫu vẽ phải có sự đa dạng, phong phú về
kiểu dáng, màu sắc, kích thước...nhằm tạo hứng thú cho học sinh, tránh sự đơn điệu,
nhàm chán.
- Đối với phân môn Vẽ theo mẫu, giáo viên cần bám sát mẫu để đặt câu hỏi cụ thể
trên từng mẫu vẽ, không đặt câu hỏi một cách chung chung. Khi đặt câu hỏi giáo viên
cần chỉ vào mẫu để hướng sự chú ý của học sinh vào mẫu vẽ.

11

Ví dụ: Ở bài vẽ theo mẫu “Mẫu có hai đồ vật” ở lớp 6. Tôi đã chuẩn bị một số đồ
vật như: Lọ hoa và quả loại quả khác nhau và nêu câu hỏi tạo tình huống để lôi cuốn
dẫn dắt học sinh tiếp cận với nội dung bài như sau:
- Đây là những vật gì?
Khi học sinh đã gọi tên và nhận biết được được một số loại quả thì giáo viên chỉ
vào trọng tâm của quả dùng làm vật mẫu để vẽ để hướng cho học sinh tập trung quan
sát.
- Lọ hoa có đặc điểm gì? Hình dáng, cấu tạo, chất liệu, mầu sắc
- Quả gì?Hình dạng, mầu sắc
v.v.....
Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát kĩ, phân tích mẫu trước khi trả lời.
Các bước vẽ theo mẫu là một chuỗi logic, nếu không thực hiện tốt bước thứ nhất thì
sẽ không thể thực hiện tốt bước tiếp theo. Chẳng hạn, không quan sát kĩ thì sẽ không
thể hiểu cấu trúc mẫu, không nhìn ra các độ đậm nhạt, không nắm được tỉ lệ...thì
không thể phác hình chính xác.
* Tạo thói quen cho học sinh nhìn mẫu khi thể hiện bài vẽ và không dùng thước để
vẽ.
- Đối với học sinh lớp 6, đây là giai đoạn đầu các em làm quen với các kĩ năng cơ
bản về cách vẽ hình, vẽ màu, cũng như cách sắp hình vẽ trong một tờ giấy quy định,
chưa có thói quen nhìn mẫu để vẽ và thường sử dụng thước để vẽ các nét thẳng vì thế
khi hướng dẫn học sinh vẽ mẫu, giáo viên cần rèn kĩ năng quan sát, luôn luôn nhìn
mẫu để vẽ và vẽ các nét thẳng bằng tay tạo cho các em thói quen khi học phân môn
vẽ theo mẫu .
- Giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát từ bao quát đến chi tiết, không sa vào chi
tiết, bộ phận để nhận ra:
+ Hình dáng bề ngoài của mẫu(chiều cao, chiều ngang, và những nét cơ bản).
+ Đặc điểm chính của mẫu(qua cấu trúc và các kích thước).
+ Màu sắc của mẫu.

12


+ Hướng dẫn học sinh quan sát, phân tích mẫu để suy nghĩ về cách sắp xếp hình
ảnh trong bài vẽ cân đối.
Bên cạnh việc giáo viên vẽ hình minh hoạ thì giáo viên có thể vừa hướng dẫn kết
hợp hỏi học sinh các câu hỏi kiểm tra trí nhớ cũng như thói quen quan sát hàng ngày
của học sinh.
*Tổ chức các trò chơi phù hợp với nội dung bài học.
- Tổ chức các trò chơi gắn với hoạt động học tập của học sinh, gắn với nội dung
yêu cầu của bài học. Thông qua các trò chơi giúp các em biết vận dụng linh hoạt
những kiến thức đã học vào cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày. Mặt khác tạo cho các em
tác phong nhanh nhẹn, hoạt bát, sáng tạo nhằm thích nghi với mọi tình huống xảy ra
trong học tập cũng như trong cuộc sống hàng ngày.
Ví dụ: Áp dụng trò chơi ở bài 16-17 - Vẽ theo mẫu: Mẫu có dạnh hình trụ và hình cầu
+ Trò chơi có tên gọi “ Thi ghép hình nhanh’’.
+ Yêu cầu của trò chơi: Mỗi nhóm cử 3 học sinh (chia thành 3 nhóm). Đại diện 3
tổ trong lớp, các em còn lại động viên cổ vũ cho nhóm của mình.
+ Nội dung trò chơi: Mỗi nhóm nhận một bức tranh vẽ lọ hoa được cắt ra nhiều
mảnh, trong thời gian 3 phút các nhóm phải ghép hoàn thành bức tranh có hình lọ hoa
hoàn chỉnh. Nhóm nào ghép nhanh, các mảnh ghép khớp với nhau thì nhóm đó chiến
thắng.
+ Hết thời gian tham gia trò chơi giáo viên và học sinh nhận xét các nhóm, tuyên
dương nhóm ghép hình nhanh, đẹp, các mảnh ghép hình trùng khớp nhau.
- Với yêu cầu này bằng sự nhanh nhẹn khéo léo, khả năng quan sát, phán đoán tư
duy của mình. Trò chơi giúp các em hứng thú học tập, khắc sâu bài học và biết vận
dụng kiến thức của bài học vào cuộc sống.
* Hình thành khả năng cảm thụ thẫm mĩ cho các em.
Hình thành khả năng cảm thụ thẫm mĩ cho các em qua tiết dạy Mĩ thuật nói
chung và phân môn Vẽ theo mẫu nói riêng là một yêu cầu quan trọng và xuyên suốt

trong quá trình học tập và rèn luyện của học sinh. Cách lựa chọn bố cục, đường nét,
13


mảng màu… đều ẩn chứa và bộc lộ khả năng cảm thụ thẫm mĩ của các em. Sự đánh
giá nhận xét sản phẩm vẽ của mình và của bạn cũng giúp các em có cái nhìn toàn diện
hơn khả năng đó. Phát huy được tính tích cực chủ động sáng tạo của các em trong học
tập cũng như trong cuộc sống hàng ngày.
* Liên hệ với thực tiễn cuộc sống :
- Để vận dụng biện pháp này có hiệu quả đòi hỏi giáo viên cần suy nghĩ , tìm tòi
phân tích, tổng hợp, yêu nghề và say mê với bộ môn. Biện pháp này giúp cho học sinh
phát huy kĩ năng quan sát, óc tưởng tượng, khả năng tư duy sáng tạo, rèn tay vẽ mềm
mại vận dụng vào các bài tập thực hành một cách có hiệu quả và giúp các em học tốt
các môn học khác.
- Đánh giá và phân tích kết quả qua các bài thực hành của học sinh về phân môn
Vẽ theo mẫu của học sinh khối 6. Tôi nhận thấy các em vẽ hình mạnh dạn hơn, biết
nhìn mẫu để vẽ, không có thói quen dùng thước để vẽ các nét thẳng, bố cục cân đối,
màu sắc có đậm, có nhạt. Biết áp dụng các đường nét đã học, vẽ sáng tạo theo ý thích
của mình, say mê và hào hứng khi vẽ bài.
II. Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn Mĩ thuật
1. Điều tra cơ bản
Trong những năm học vừa qua, tôi được phân công giảng dạy môn Mĩ thuật tại
trường THCS, tôi thấy hầu hết các em đều thích học vẽ, các em học tập với tinh thần
hăng say, cảm nhận được cái hay, cái đẹp được thể hiện từ nội dung và hình thức mỗi
khi các em vẽ một bức tranh. Bên cạnh đó còn một số học sinh nhút nhát, rụt rè chưa
mạnh dạn nói lên những suy nghĩ của mình, một số em còn chán nản không thích học
vẽ. Tất cả những vấn đề trên rất đáng lo ngại, ảnh hưởng lớn đến việc học Mĩ thuật
của học sinh cho nên tôi đã tiến hành điều tra ở khối 6 xem có bao nhiêu em thích học
vẽ và không thích học vẽ để từ đó tìm ra biện pháp khắc phục.
2. Biện pháp tiến hành

Từ thực tế giảng dạy ở giai đoạn đầu, phần đông học sinh yêu thích môn học.
Bên cạnh đó có một số em rất thờ ơ, thậm chí chán nản đến giờ học, điều này khiến
14


cho tiết học trở nên nặng nề, không hứng thú. Vì vậy việc khắc phục tâm lý cho học
sinh quả là khó khăn và hết sức cần thiết. Dựa vào tâm lý của học sinh là thích khen
ngợi, động viên và hay tò mò nên trước thời gian thực hành, tôi giới thiệu cho các em
một số tác phẩm vẽ tiêu biểu của những hoạ sĩ nhí trong trường bạn để các em xem và
tự học tập theo cách vẽ, cách thể hiện tranh. Phân tích cho các em thấy được cái hay,
cái đẹp được thể hiện qua các bức tranh đó, động viên các em ai cũng có thể vẽ đẹp.
Vì thế sự căng thẳng và chán nản trong mỗi giờ học được giảm bớt đi, các em đã có
hứng thú hơn với các tiết học. Sau đó trong những bài học vẽ tranh tôi khuyến khích
các em vẽ nhiều và vẽ đẹp cho học sinh tự nhận xét, tự đánh giá tác phẩm của bạn có
đẹp hay không đẹp và vì sao? Như vậy tôi đã hướng dẫn cho các em biết tự nhận xét,
đánh giá được bài vẽ của mình.
Môn học Mĩ thuật không chỉ đòi hỏi các em vẽ phải đẹp các bài tập thực hành
mà còn đòi hỏi các em có sự cảm nhận giá trị nghệ thuật, nắm được mục tiêu giáo dục
ở trong mỗi bài học. Vì thế trong quá trình giảng dạy tôi đều phải lựa chọn các
phương pháp sao cho phù hợp.
Việc muốn học sinh thực sự tập trung vào môn học thì đòi hỏi phải có sự quan
tâm của giáo viên, giáo viên cần phải chuẩn bị đầy đủ bài dạy, đồ dùng dạy học phải
sát với nội dung bài học, đẹp và hấp dẫn để lôi cuốn học sinh.
Muốn học sinh thể hiện được những tác phẩm theo cảm nhận của riêng mình thi
người giáo viên phải gợi ý, giảng giải đặc biệt là phải tạo ra được không khí sôi nổi,
thoải mái, học mà chơi, chơi mà học, khích lệ, động viên học sinh tự tìm tòi, tự sáng
tạo ra những cái hay, cái đẹp ở mỗi bài học, từ đó học sinh có thể lựa chọn và vận
dụng linh hoạt vào các bài tập sau này của mình.
Trên thực tế muốn có tiết học trở lên hấp dẫn, luôn cuốn, tìm tòi, khám phá,
phát huy được trí tưởng tượng, sáng tạo của mình thì giáo viên là người phải hiểu sâu

sắc được mục tiêu giáo dục. Vì thế tiết học mới có thể tốt hơn, ngoài ra phải áp dụng
cho các em tiếp xúc thực tế với tự nhiên.

15


Giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp muôn màu của thế giới thực, hướng các em
vào việc chọn nội dung tranh, sử dụng sắc màu, hiểu được bố cục, cách chọn hình
mảng chính, phụ và luật xa gần. Sau đó các em tự thể hiện theo cảm nhận riêng của
mình. Những buổi học như vật đã đem lại cho học sinh sự hứng thú và ấn tượng tốt
đẹp đối với từng tiết học.
Nói tóm lại, việc giảng dạy môn Mĩ thuật trong trường THCS nói chung khối 6
nói riêng, tuy là kiến thức rất cơ bản, song để chất lượng giáo dục đạt hiệu quả lại là
một vấn đề khó khăn đòi hỏi người giáo viên làm công tác giảng dạy môn Mĩ thuật
(còn gọi là môn giáo dục thẩm mĩ cho học sinh) phải thực sự linh hoạt và khéo léo,
phải gần gũi với học sinh, hiểu rõ đặc điểm tâm lý của các em là chóng thích, chóng
chán. Mặt khác khi giáo dục nghệ thuật cần dựa vào cảm hứng mới sáng tác được.
Nắm được đặc điểm này tôi đã chọn những thời điểm thích hợp để động viên khích lệ
các em luôn tôn trọng ý nghĩ của các em, không áp đặt, đòi hỏi cao đối với các em,
người giáo viên phải có tính kiên trì, nhẫn lại trong giảng dạy.
Bằng những biện pháp như vậy tôi thấy học sinh trường tôi có rất nhiều tiến bộ
trong học tập môn Mĩ thuật cả về tâm lý và năng lực. Khi các em có niềm say mê
nghệ thuật thì việc truyền thụ kỹ thuật sẽ thuận lợi hơn, giờ học sổi nổi hơn, điều đó
thúc đẩy khả năng sáng tạo của các em, lôi cuốn các em vào môn học và học tốt bộ
môn.
3. Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn Mĩ thuật
Căn cứ vào mục tiêu giáo dục đã đề ra cho bậc trung học, xác định rõ vai trò và
mục tiêu giáo dục của bộ môn cũng thông qua thực tế giảng dạy áp dụng phương pháp
mới giúp học sinh thực hiện tốt bộ môn Mĩ thuật tôi tự khẳng định và rút ra một số
kinh nghiệm sau :

- Môn Mĩ thuật là môn dành thời gian chủ yếu để học sinh thực hành, do vậy
giáo viên cần thiết kế bài dạy như một kế hoạch tổ chức các hoạt động, để học sinh
chủ động, tích cực tham gia và phát huy hết khả năng và năng lực của mình ở mỗi bài
vẽ.
16


- Trong mỗi tiết học, giáo viên cần lựa chọn và phối hợp các phương pháp dạy
học để luôn luôn tạo được không khí học tập vui vẻ, nhẹ nhàng, hấp dẫn, lôi cuốn học
sinh, tránh giờ học tẻ nhạt, khô cứng.
- Đối với một số bài vẽ tranh đề tài, vẽ theo mẫu… giáo viên có thể tổ chức cho
học sinh hoạt động vẽ theo tổ, theo nhóm để các thành viên trong nhóm có dịp thể
hiện năng lực cá nhân trước bạn bè, thầy cô giáo.
- Có thể đưa các trò chơi hổ trợ cho nội dung bài học khi thấy cần thiết, phù
hợp.
- Tạo mọi điều kiện để tất cả học sinh chủ động, tích cực tham gia và tham gia
có hiệu quả các hoạt động, quan tâm nhiều hơn đến các học sinh nhút nhát, chưa tích
cực hoạt động.
- Tuỳ theo nội dung của từng bài, giáo viên điều chỉnh thời gian thực hành của
học sinh cho phù hợp, không thực hiện máy móc cho tất cả các bài.
- Trong quá trình thực hiện các tiết dạy, giáo viên cần lưu ý học sinh hiểu biết
cái đẹp, cảm nhận cái đẹp làm trọng tâm, không nên đi sâu rèn luyện kĩ năng vẽ.
- Không áp đặt đòi hỏi quá cao đối với học sinh. Nên lấy động viên, khích lệ là
chính, cố gắng tìm những ưu điểm dù nhỏ nhất ở từng học sinh để kịp thời động viên,
khen ngợi.
- Muốn giảng dạy tốt môn học trước hết giáo viên phải hiểu được mục đích, yêu
cầu của môn học, từ đó tìm ra cho mình một định hướng giảng dạy đúng đắn.
- Phải hiểu được đặc điểm tâm lý của trẻ, hiểu biết được mức độ cảm nhận của
học sinh về thế giới xung quanh thông qua các bài học.
- Luôn tôn trọng gần gũi học sinh.

- Phải có tính kiên trì trong công tác giảng dạy, khéo léo động viên kịp thời đối
với các em.
- Việc quan trọng yêu cầu của mỗi tiết học là giáo viên phải chuẩn bị đầy đủ đồ
dùng trực quan, trực quan phải đẹp, hấp dẫn để học sinh quan sát.
- Sử dụng linh hoạt trong phối hợp các phương pháp dạy học.
17


- Thường xuyên trao đổi để tìm ra phương pháp dạy học thích hợp.
- Ứng dụng thông tin phần mềm công nghệ thông tin vào môn Mĩ thuật như qua
đĩa, băng hình, ... có như vậy chất lượng học tập mới đạt kết quả cao.
-Tôi nhận thấy đề tài này có những ưu điểm sau :
- Về phía giáo viên vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học, lời nói cử chỉ
có phần mềm dẻo hơn, hoạt động của giáo viên trên lớp ít (chủ yếu là giáo viên tổ
chức cho học sinh hoạt động) mà đem lại hiệu quả cao.
- Về phía học sinh các em biết tự khám phá những điều mới lạ trong bài học,
theo cách nghĩ và cách hiểu của mình một cách độc lập tích cực, biết cảm nhận được
những cái hay, cái đẹp từ những bài học cụ thể mà các em được học, được làm quen.
4. Thực nghiệm một số tiết dạy vận dụng phương pháp dạy học mới trong các
tiết vẽ theo mẫu.
Lớp 6
Tiết 4 : VẼ THEO MẪU
BÀI 4: CÁCH VẼ THEO MẪU
MINH HỌA BẰNG BÀI MẪU CÓ DẠNG HÌNH HỘP VÀ HÌNH CẦU
(Tiết 1)
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Khái niệm về vẽ theo mẫu, các bước thực hiện bài vẽ theo mẫu.
2. Kỹ năng: Biết vận dụng kiến thức vào bài vẽ theo mẫu.
3. Thái độ: Xây dựng cách nhìn và cách làm việc khoa học.
II. CHUẨN BỊ:

1. Giáo viên: Mẫu (Hình hộp, cái ca, chai và quả cam), ĐDDH MT 6, tranh mẫu
của họa sĩ và Học sinh.
2. Học sinh: Sưu tầm mẫu hình hộp, một số quả dạng hình cầu. ĐDHT.
III. PHƯƠNG PHÁP:
- Phương pháp quan sát; Phương pháp trực quan; vấn đáp; luyện tập.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY- HỌC:
18


1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ. (3 phút)
- Hãy nêu khái niệm về luật xa gần, khái niệm về điểm tụ, đường tầm mắt?
Trả lời:- Khi ta quan sát vật cùng loại, cùng kích thước trong không gian thì:
+ Ở ngần: To, cao và rõ
+ Ở xa: nhỏ, thấp mờ
+ Vật ở phía trước che vật ở phía sau
- Đường tầm mắt là đường thẳng nằm ngang với tầm mắt ngưới nhìn, phân
chia mặt đất với bầu trời hay mặt nước với bấu trời.
- Điểm tụ là điểm gặp nhau của các đường thẳng song song với mặt đất( ở
hình hộp, hình trụ, nhà, đường tàu hoả…) hướng vào chiều sâu gặp nhau ở một điểm
tại đường tầm mắt.
3. Bài mới:
*Giới thiệu bài mới: (2phút)
- Khi ta muốn có được hình ảnh của một đồ mà không có các phương tiện hỗ
trợ thì ta phải làm gì?
- Trả lời: Ta phải vẽ lại
- Đúng rồi và đó người ta gọi là phương pháp vẽ theo mẫu. Vậy thế nào là vẽ
theo mẫu? Vẽ theo mẫu cần thực hiện theo những bước nào? Hôm nay chúng ta xẽ
cùng tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay.
TG

Hoạt động của Giáo viên
10p Hoạt động 1: Hướng dẫn HS

Minh hoạ

tìm hiểu khái niệm vẽ theo
mẫu:
- Cho HS quan sát một số bài vẽ Trực quan
theo mẫu( Chất liệu chì; màu)

(Treo tranh)

- Em hay cho biết những bức
tranh trên vẽ nội dung gì?
19

Hoạt động của học sinh
1. Khái niệm vẽ theo mẫu:


(Các đồ vật như: Hình hộp và
hình cầu; lọ hoa và quả ...)
- Em hãy nêu đặc điểm của
những đồ vật đó thông qua các
hình ảnh?
( Học sinh nêu đặc điểm về hình
dáng, chất liệu và màu sắc của
các đồ vật trong các bức tranh )
- Những bức tranh trên thuộc
thể loại nào?

GV gợi ý:Thể loại vẽ theo mẫu;
vẽ tranh hay trang trí ( Học sinh
trả lời thể loại vẽ theo mẫu ).
- Vậy theo em thế nào là vẽ theo

-Khái niệm vẽ theo mẫu: Là

mẫu?

mô phỏng lại mẫu vẽ thông qua

( Là vẽ lại đặc điểm, cấu tạo,

suy nghĩ, cảm xúc của người vẽ

chất liệu, mầu sắc của mẫu)

để diễn tả được đặc điểm, cấu

- GV nhận xét chốt ý.

tạo, hình dáng, đậm nhạt và

- HS lắng nghe, ghi bài.

màu sắc của mẫu vẽ.

* Hướng dẫn HS quan sát,
mẫu
- Cho học sinh quan sát mẫu khi

nhìn ở các góc độ khác nhau
( Cái ca )
- Em hãy nêu đặc điểm của vật
mẫu ở các vị trí đó?

Trực quan

- Chú ý: Khi thực hiện bài vẽ

( Ở mỗi vị trí cái ca cho hình ( Cái ca và theo mẫu quan sát vật mẫu ở
ảnh khác nhau)

xem
20

tranh các góc nhìn khác nhau thì cho


- GV kết luận:

H1 sgk 82)

Hoạt động 2: Hướng dẫn HS

ta hình ảnh, bố cục khác nhau.
2. Cách vẽ theo mâu

tìm hiểu cách vẽ theo mẫu:
* Giáo viên bày mẫu:
- Mẫu gồm những vật gì?

* Quan sát nhận xét:

( Hình hộp và quả cam có dạng
hình cầu)

- Hình hộp: Dạng hình lập

Nêu đặc diểm của mẫu?

Trực quan

15p

phương, gồm 6 mặt, chất liệu

(Hình

hộp bằng gỗ có màu sơn trắng.

và

hình - Hình cầu: quả cam có màu

cầu)

vàng nhạt.

- Nhóm mẫu nằm trong khung
hình gì?

( Giáo viên hướng dẫn ước

* Vẽ phác khung hình:

lượng so sánh chiều cao và

- Vẽ phác khung hình chung và

chiều ngang của mẫu. So sánh

riêng của nhóm mẫu,

tỷ lệ hai vật mẫu mẫu)

( Kẻ trục đối xứng nếu có)

- Cho học sinh xem trực quan
- Giáo viên hướng dẫn cách
phác các nét chính.

*.Vẽ phác nét chính:
- Đánh dấu vị trí các góc của

- Cho học sinh quan sát mẫu để

hình hộp và hình cầu.

vẽ chi tiết sao cho giống mẫu.

- Vẽ phác bằng nét thẳng.

Trực quan

* Vẽ chi tiêt:

(Hình2

- Quan sát mẫu điều chỉnh lại

-Cho học sinh bài tham khảo và SGK 94)

dựa vào nét chính vẽ các chi

một số bài vẽ của học sinh năm

tiết sao cho giống mẫu.

trước.

* Vẽ đậm nhạt:
21


- Quan sát hướng ánh sáng
-Phác các mảng đậm nhạt trung
gian theo cấu tạo của mẫu
- Diễn tả mảng đậm trước từ đó
Hoạt động 3: Luyện tập

so sánh tìm ra mảng đậm vừa

Giáo viên quan sát giúp đỡ Trực quan

và sáng.

những học sinh yếu

- Sử dụng các nét dày, thưa, to,

(SGK 95)

Bài vẽ của nhỏ, đan xen...
học sinh

III Thực hành
- Vẽ nhóm mẫu hình hộp và
hình cầu

10p
4. Củng cố: (4p)
- Nhắc lại khái niệm thế nào là vẽ theo mẫu? Vẽ theo mẫu cần thực hiện theo
những bước nào?
Trả lời: - Vẽ theo mẫu là mô phỏng lại mẫu vẽ thông qua suy nghĩ, cảm xúc của người
vẽ để diễn tả được đặc điểm, cấu tạo, hình dáng, đậm nhạt và màu sắc của mẫu vẽ.
- Các bước vẽ theo mẫu:
+ Quan sát nhận xét mẫu
+ Vẽ phác khung hình chung và riêng của từng vật mẫu.
+ Vẽ phác các nét chính của mẫu.
+ Vẽ chi tiết.
+ Vẽ đậm nhạt.
- Giáo viên kết luận. Nhận xét giờ học. Cho điểm động viên những em tích cực xây

dựng bài và có câu trả lời hay và chính xác.
5. Dặn dò: (1p) - Về nhà xem lại bài vẽ tiết 5 thực hiện tiếp.

22


Tiết 16 : VẼ THEO MẪU
BÀI 16: MẪU CÓ DẠNG HÌNH TRỤ VÀ HÌNH CẦU
( Tiết 1- vẽ hình)
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: HS biết được cấu tạo của mẫu, bố cục bài vẽ thế nào cho đẹp và hợp
lí.
2. Kỹ năng: HS biết được cách vẽ hình và vẽ hình gần giống mẫu.
3. Thái độ: HS thêm yêu thích vẻ đẹp các đồ vật trong gia đình.
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: ĐDDH MT 6, tranh mẫu của họa sĩ và HS.
2. Học sinh: Mẫu, đồ dùng học tập.
III. PHƯƠNG PHÁP DẠY – HỌC:
-

Phương pháp trực quan.

-

Phương pháp vấn đáp

-

Phương phápgợi mở

-

Phương pháp luyện tập.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY- HỌC:
1. Ổn định tổ chức: ( 1p)- Kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra : (3p)
- Chấm điểm bài 15 trang trí đường diềm( 5 em)
3. Dạy bài mới: (1p)
* Giới thiệu bài mới:
- Các em đã học bài cách vẽ theo mẫu. Hôm nay chúng ta sẽ cùng áp dụng để vẽ bài:
“Mẫu có dạng hình trụ và hình cầu”
TG

Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động 1: Hướng dẫn

Minh họa

Hoạt động của học sinh
I. Quan sát, nhận xét:

HS quan sát nhận xét:

- Vị trí vật mẫu thay đổi tùy

- GV bày mẫu và yêu cầu HS Đặt mẫu

thuộc vào vị trí của người quan

23

7p

nhận xét về vị trí các vật

sát.

mẫu?

- Chia làm 3 phần: Miệng, thân,

- So sánh độ cao, thấp giữa

đáy

các vật mẫu?
- Khối trụ chia làm mấy
phần? là những phần nào?
- HS trả lời.
- GV nhận xét, chốt ý, ghi
bảng, kết hợp vẽ minh họa.

8p

- HS lắng nghe ghi bài.
Hoạt động 2: Hướng dẫn

II. Cách vẽ theo mẫu:

HS tìm hiểu cách vẽ theo

* Gồm 4 bước:

mẫu:

- Vẽ phác khung hình chung và

- GV nhận xét qua về tỷ lệ,

riêng.

cách bày mẫu, đặc điểm của

- Kẻ trục đối xứng và ước lượng

mẫu...

tỉ lệ từng phần của vật mẫu.

- Phân tích, minh họa và cho Trực quan

- Vẽ phác các nét chính.

HS xem hình minh họa.

(sử dụng nét thẳng mờ)

- HS chú ý lắng nghe, quan
sát.

- Nêu cách vẽ bài vẽ mẫu có
dạng hình trụ và hình cầu?
- HS trả lời.
- GV nhận xét, chốt ý, ghi
bảng.
- HS ghú ý ghi bài.

24

- Vẽ chi tiết. (vẽ hình)


20p

Hoạt động 3: Hướng dẫn

III. Bài tập:

HS làm bài.

- Em hãy hoàn thành bài vẽ mẫu

- GV theo sát, hướng dẫn, gợi

có dạng hình trụ và hình cầu.

ý cho HS làm bài.

(tiết 1).

- HS tập chung làm bài dưới
sự hướng dẫn của GV.
4. Củng cố : (4p)
- Lấy một vài bài vẽ khá tốt yêu cầu HS tự nhận xét, đánh giá:
- HS tự nhận xét, đánh giá bài của bạn mình.
- GV nhận xét, đánh giá lại đồng thời chỉ ra chỗ sai, chỗ chưa tốt để HS rút kinh
nghiệm. Đồng thời khen ngợi, động viên phần vẽ tốt.
- Nhận xét giờ học.
5. Dặn dò : (1p) - Chuẩn bị bài tiếp theo.
* Cách sử dụng bài soạn:
- Nếu tổ chức cho học sinh vẽ theo nhóm giáo viên cần lưu ý số lượng học
sinh/nhóm, điều kiện bài mẫu, ánh sáng... và khả năng tiếp thu của học sinh, để lựa
chọn mẫu và tổ chức giờ học cho phù hợp.
- Nên sử dụng mẫu đẹp học sinh chuẩn bị để vẽ, nhằm khích lệ tinh thần chuẩn
bị đồ dùng của học sinh.

CHƯƠNG IV: KIỂM CHỨNG CÁC GIẢI PHÁP
Trong những năm qua, bản thân trực tiếp giảng dạy bộ môn Mĩ thuật trong trường
THCS. So sánh học sinh qua các đợt thao giảng, sinh hoạt chuyên môn trường bạn,
học tập nghiên cứu các chuyên đề của Ngành tổ chức ở cấp THCS nói chung và ở lớp
6 nói riêng. Tôi đã đi sâu nghiên cứu “Rèn kĩ năng quan sát, phân tích’’ cho học sinh
thông qua phân môn Vẽ theo mẫu. Kết quả rất đáng mừng số học sinh hoàn thành
25