TUẦN 25

Tuần 25 Ngày soạn:
Ngày giảng
Tiết 116
V ă n b ản : mùa xuân nho nhỏ
- Thanh Hải -
I. mục tiêu:
1. Kiến thức: Giúp học sinh hiểu đợc:
- Cảm nhận đợc những cảm xúc của tác giả trớc mùa xuân của thiên nhiên, đất nớc
và khát vọng đẹp đẽ muốn làm một mùa xuân nho nhỏ dâng hiến cho cuộc đoài. Từ đó
mở ra những suy nghĩ về ý nghĩa, giá trị của cuộc sống của mỗi cá nhân là sống có ích, có
cống hiến cho cuộc đời chung.
2. Kỹ năng:
- Rèn luyện kỹ năng cảm thụ phân tích hình ảnh thơ trong mạch vận động của nhà
thơ.
3. Thái độ:
- Xây dựng cho học sinh thái độ học tập và rèn luyện sống có ích cho gia đình, xã
hội
II. chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
1. Giáo viên: Chuẩn bị chân dung tác giả Thanh Hải. Bài hát phổ nhạc từ bài thơ.
2. Học sinh: Soạn bài, đọc và tìm hiểu các tài liệu có liên , su tầm hát đợc nội
dung bài hát đợc phổ nhạc.
III. Phơng pháp:
- Phơng pháp phân tích tổng hợp, liên hệ thực tế, vấn đáp, giảng bình...
- Cách thức tổ chức: Hớng dẫn học sinh khai thác văn bản theo đặc điểm của một
thể loại văn bản nghị luận.
IV. tiến trình giờ dạy:
hoạt động của
thầy
hoạt động của trò nội dung
1. ổn định tổ chức:
- Kiểm tra sỹ

số:
+ 9/4:
+ 9/5:
2. Kiểm tra bài cũ:
- Giáo viên
kiểm tra sự chuẩn bị của và
vở soạn của học sinh.
3. Giảng bài mới:
a. Dẫn vào
bài:
b. Các hoạt
động dạy học:
*) Hoạt động 1: Giáo viên
hớng dẫn học sinh tìm hiểu
tác giả, tác phẩm.
? Căn cứ vào phần chuẩn bị
bài ở nhà và phần chú thích
trong SGK, em hãy trình
bày những hiểu biết của
mình về tác giả Thanh Hải?
? Nêu hoàn cảnh sáng tác
của bài thơ?
? Theo em, cần phải đọc văn
bản nh thế nào để làm nổi
bật nên nội dung, ý nghĩa
của văn bản này?
GV: Đọc mẫu một đoạn
gọi 2 3 học sinh đọc
RKN, nhận xét giọng đọc
của học sinh, chú ý sửa cách

đọc cho học sinh.
- Giáo viên hớng dẫn học
sinh tìm hiểu các từ khó
trong SGK
*) Hoạt động 2: Hớng dẫn
học sinh phân tích văn bản.
? Bài thơ đợc viết theo thể
thơ nào? Xác định cách nhắt
nhịp chủ yếu của bài?
? Em đã học các tác phẩm
thuộc thể thơ 5 chữ nào?
? Xác định bố cục của bài
thơ?
- Thanh Hi (1930 1980)
tờn tht l Phm Bỏ Ngoón,
quờ huyn Phong in,
Tha Thiờn Hu.
- ễng hot ng vn ngh t
cui nm khỏng chin chng
Phỏp.
- Th: chõn cht v bỡnh d,
ụn hu v chõn thnh
Bi th ra i trong hon
cnh t nc ta mi thng
nht li ang phi i mt
vi nhiu khú khn v th
thỏch gay gt.
- 2 học sinh đọc.
- Ông đồ (Vũ Đình Liên)
- Đêm nay Bác không ngủ

(Minh Huệ)
- Bố cục 4 phần:
+ Khổ 1: Cảm xúc trớc
mùa xuân thiên nhiên, đất
trời;
+ Khổ 2, 3: Cảm xúc về
mùa xuân đất nớc;
+ Khổ 4, 5: Suy nghĩ và -
ớc nguyện của nhà thơ trớc
mùa xuân đất nớc;
i. tác giả, tác phẩm:
1. Tác giả:
- Thanh Hi (1930 1980)
tờn tht l Phm Bỏ Ngoón,
quờ huyn Phong in,
Tha Thiờn Hu.
2. Tác phẩm:
- Sáng tác 11 - 1980
3. Đọc Chú thích:
a) Đọc:
b) Chú thích:
(SGK 57)
II. phân tích văn
bản:
1. Kết cấu:
- Thể thơ: 5 chữ.
- Ngắt nhịp: 2/3; 3/2.
- Bố cục: 4 phần
? Văn bản này đợc viết theo
phơng thức biểu đạt chính

nào?
? Hỡnh nh mựa xuõn ca
thiờn nhiờn c phỏc ha
qua nhng hỡnh nh no?
? Cỏc hỡnh nh c th
hin trong kh th ny cú gỡ
ni bt?
? Mt khung cnh nh th
no gi lờn t nhng hỡnh
nh v õm thanh ú?
? Trc cnh t tri vo
xuõn, nh th cú cm xỳc
nh th no? Em hiu tng
git long lanh ri ngha l
nh th no?
- Git sng
- Git nng
- Git mựa xuõn
- Git hnh phỳc
- Git õm thanh
?Hóy c hai kh tip theo
ca bi th v cho bit: Xỳc
cm v mựa xuõn trong 2
kh th ny c din t
qua nhng hỡnh nh no ?
?T ú, cnh tng mựa
xuõn hin lờn nh th no?
+ Khổ cuối: Lời ngợi ca
quê hơng đất nớc qua điệu
dân ca xứ Huế.

- Phơng thức biểu đạt: Biểu
cảm + Miêu tả.
- Vi nột phỏc ha ca tỏc
gi v mựa xuõn.
+ Dũng sụng xanh
+ Bụng hoa tớm bic
- T mc : o ng nhn
mnh s kho khon, tim
n mt sc sng, s vn
lờn, tri dy.
- Mu sc hi hũa du nh,
ti tn mu sc c
trng ca x Hu.
- m thanh:
+ Ting chim chin chin
hút vang
Khung cnh mựa xuõn
ti p, sỏng sa rn ró,
vui ti.
+ Tng git long lanh ri
Ngh thut chuyn i
cm giỏc th hin cm xỳc
say xa, ngõy ngt, xn
xang, ro rc trc cnh t
tri vo xuõn, s trõn trng
v p ca thi nhõn.
+ Mựa xuõn ngi cm
sỳng
+ Lc git u quanh lng
+ Mựa xuõn ngi ra ng

+ Lc tri di nng m
- Lc non chi bic: hỡnh
nh tng trng, kt cu i
xng
- T thc: mựa xuõn
- ý ngha biu tng: hai
nhim v bo v T quc,
- Phơng thức biểu đạt: Biểu
cảm + Miêu tả.
2. Phân tích:
a. Hình ảnh mùa xuân của
thiên nhiên đất nớc:
+ Dũng sụng xanh
+ Bụng hoa tớm bic
- T mc : o ng nhn
mnh s kho khon, tim
n mt sc sng, s vn
lờn, tri dy.
- Mu sc hi hũa du nh,
ti tn mu sc c
trng ca x Hu.
- m thanh:
+ Ting chim chin chin
hút vang
Khung cnh mựa xuõn
ti p, sỏng sa rn ró, vui
ti.
+ Tng git long lanh ri
Ngh thut chuyn i
cm giỏc th hin cm xỳc

say xa, ngõy ngt, xn
xang, ro rc trc cnh t
tri vo xuõn, s trõn trng
v p ca thi nhõn.
b) Cm ngh v mựa xuõn
ca t nc:
+ Mựa xuõn ngi cm
sỳng
+ Lc git u quanh lng
+ Mựa xuõn ngi ra ng
+ Lc tri di nng m
- Lc non chi bic: hỡnh
nh tng trng, kt cu i
xng
? ở đây, tác giả đã suy tư
những gì về đất nước?
? Trong khổ thơ này, tác giả
đã sử dụng biện pháp tu từ
gì?
- Gọi HS đọc diễn cảm 8
câu tiếp theo.
? Điệp từ, điệp ngữ nào đã
được sử dụng và có tác
dụng gì?
? Điều tâm niệm của nhà
thơ là gì? Tâm niệm ấy
được thể hiện qua những
hình ảnh nào và nét đặc sắc
của những hình ảnh ấy là
gì ?

Nếu là con chim chiếc lá
Thì con chim phải hót, chiếc
lá phải xanh
Lẽ nào vay mà không có trả
Sống là cho đâu chỉ nhận
riêng mình?
? ý nguyện chân thành
xây dựng đất nước
⇒ Mùa xuân sôi động và
hứa hẹn nhiều điều tốt đẹp.
Suy tư về đất nước:
- Đất nước gian lao
+ Đất nước bốn ngàn năm
+ Vất vả và gian lao
- Đất nước tươi sáng
+ Đất nước như vì sao
+ Cứ đi lên phía trước
- Hình ảnh nhân hóa, so
sánh: sự trường tồn vĩnh
cửu của thiên nhiên được so
sánh với tầm vóc của dân
tộc Việt Nam, gợi liên tưởng
đến vẻ đẹp, ánh sáng và hi
vọng. Đó cũng là sức sống
không ngừng của đất nước
vào xuân.
- Tấm lòng:
+ Thương cảm
+ Trân trọng
+ Tự hào và tin tưởng

- Nhân vật “ta” trực tiếp bộc
lộ cảm nghĩ của mình.
- Điệp từ, điệp ngữ: ta, ta
làm => tô đậm tâm niệm tự
nguyện dâng hiến của tác
giả...
- Điệp từ “ta” và điệp ngữ
“ta làm” được đặt ở đầu 3
câu thơ liên tiếp. Tác dụng:
tô đậm tâm niệm tự nguyện
dâng hiến của tác giả với đất
nước, với nhân dân.
⇒ Mong ước tự góp mình
vào vẻ đẹp và sức sống mùa
xuân, ý nguyện được chung
sống, được sẻ chia buồn vui
với mọi người.
- Tả thực: mùa xuân
- ý nghĩa biểu tượng: hai
nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc,
xây dựng đất nước
⇒ Mùa xuân sôi động và
hứa hẹn nhiều điều tốt đẹp.
c) Tâm niệm của nhà thơ
- Nhân vật “ta” trực tiếp bộc
lộ cảm nghĩ của mình.
- Điệp từ, điệp ngữ: ta, ta
làm
⇒ Tô đậm tâm niệm tự
nguyện dâng hiến của tác

giả...
nhưng lớn nhất của nhà thơ
được bộc lộ trong những lời
thơ nào?
? Ý nguyện dâng hiến của
nhà thơ có gì khác so với
thông thường?
? Từ tình cảm trào dâng suy
tư đó của tác giả, em cảm
nhận thêm được một quan
niệm cống hiến như thế
nào ?
? Âm nhạc đã diễn tả
nguyện ước này như thế
nào? (học sinh hát đoạn
nhạc tương ứng trong bài
hát của Trần Hoàn).
? Kết thúc bài thơ là câu hát
“Câu Nam ai, nam bình..”
Khi con người muốn hát
“câu nam ai nam bình” của
xứ Huế thì em hiểu ý nguyện
của người đó như thế nào?
* Hoạt động 3: Hướng dẫn
tổng kết
? Nghệ thuật chính của văn
bản là gì?
? Nêu nội dung của văn
bản?
- Hình ảnh có tính chất biểu

tượng: mùa xuân – tuổi hai
mươi: trẻ trung sung sức,
“tóc bạc”: trở về già. Mạc
cảm xúc chuyển từ sôi nổi
sang trầm lắng.
- Nam Ai nam Bình là
những điệu ca Huế nổi
tiếng.
- Đó là ý nguyện của người
tha thiết với vẻ đẹp của tâm
hồn quê hương đất nước
mình.
- Một mùa xuân nho nhỏ...
⇒ Thể hiện điều tâm niệm
chân thành tha thiết của nhà
thơ: dâng hiến giá trị nhỏ bé
của mình cho cuộc sống.
- Dù là tuổi hai mươi – Dù
là khi tóc bạc
⇒ Sự cống hiến không ở
tuổi tác mà ở tâm huyết
sống chân thành và tốt đẹp
của con người bất chấp thời
gian, không gian nghịch
cảnh.
⇒ Đó là sự dâng hiến thầm
lặng
⇒ Cách sống giản dị, tốt
đẹp, cao cả.
- Thể thơ 5 chữ gần với các

điệu dân ca, đặc biệt là dân
ca miền Trung, có âm hưởng
nhẹ nhàng, tha thiết.
iii. tæng kÕt:
1. NghÖ thuËt:
- Thể thơ 5 chữ gần với các
điệu dân ca, đặc biệt là dân
ca miền Trung, có âm hưởng
nhẹ nhàng, tha thiết.
- Xuyên suốt bài thơ là
những hình ảnh ẩn dụ, vừa
có ý nghĩa thực vừa có ý
nghĩa tượng trưng, khái quát.
- Câu tứ bài thơ chặt chẽ,
giọng điệu biến đổi phù hợp
tâm trạng, cảm xúc: say xưa,
ngây ngất, trang nghiêm và
thiết tha của nhà thơ
2. Néi dung:
3. Ghi nhí:
(SGK 7)–