nghiên cứu khai thác sử dụng xe giường nằm thaco mobihome khu vực phía nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
HỒ ANH CƯỜNG

NGHIÊN CỨU KHAI THÁC SỬ DỤNG XE GIƯỜNG NẰM
THACO MOBIHOME KHU VỰC PHÍA NAM

NGÀNH: KỸ THUẬT CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – 60520116

S K C0 0 4 4 2 2

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 11/2014


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ

HỒ ANH CƯỜNG

NGHIÊN CỨU KHAI THÁC SỬ DỤNG XE
GIƯỜNG NẰM THACO MOBIHOME
KHU VỰC PHÍA NAM

NGÀNH: KỸ THUẬT CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – 60520116

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2014


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ

HỒ ANH CƯỜNG

NGHIÊN CỨU KHAI THÁC SỬ DỤNG XE
GIƯỜNG NẰM THACO MOBIHOME
KHU VỰC PHÍA NAM

NGÀNH: KỸ THUẬT CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC – 60520116
Hướng dẫn khoa học
PGS.TS NGUYỄN VĂN PHỤNG

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2014


LÝ LỊCH KHOA HỌC
I. LÝ LỊCH SƠ LƯỢC:
Họ & tên: Hồ Anh Cường

Giới tính: Nam

Ngày, tháng, năm sinh: 01/08/1984

Nơi sinh: Nghệ An

Quê quán: Nghệ An

Dân tộc: Kinh

Chỗ ở riêng hoặc địa chỉ liên lạc: 923b1/12/Bình Thung 2, Bình An, Dĩ An, Bình
Dương
Điện thoại cơ quan:

Điện thoại nhà riêng: 0973415786

Fax:

Email:

II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO:
1. Trung học chuyên nghiệp:
Hệ đào tạo:

Thời gian đào tạo từ …/… đến …/ ……

Nơi học (trường, thành phố):
Ngành học:
2. Đại học:
Hệ đào tạo: Chính Quy

Thời gian đào tạo từ 09/2004 đến 05/2009

Nơi học (trường, thành phố): ĐH Sư Phạm Kỹ Thuật Tp.HCM

Ngành học: Cơ Khí Động Lực
Tên đồ án, luận án hoặc môn thi tốt nghiệp: Nghiên cứu cách đọc sơ đồ mạch
điện trên xe ô tô.
Ngày & nơi bảo vệ đồ án, luận án hoặc thi tốt nghiệp: 3/2009, trường ĐH Sư
Phạm Kỹ Thuật Tp.HCM
Người hướng dẫn: Ths. Đỗ Quốc Ấm
III. QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP
ĐẠI HỌC:
Thời gian

Nơi công tác

Công việc đảm nhiệm

9/2009 ÷ 2/2014
2/2014 ÷
10/2014
10/2014 – nay

Trường CĐN CNC Đồng An

Giáo viên

Công ty cơ khí SoeconMeverfar

Nhân viên kỹ thuật

Công ty ô tô HyunDai Nam Hàn

Kỹ thuật viên

i


LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai
công bố trong bất kỳ công trình nào khác
Tp. Hồ Chí Minh, ngày … tháng 10 năm 2014
(Ký tên và ghi rõ họ tên)

HỒ ANH CƯỜNG

ii


LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được sự
hướng dẫn, giúp đỡ quý báu của các thầy cô và các bạn cùng lớp. Với lòng kính trọng
và biết ơn sâu sắc tôi xin được bày tỏ lới cảm ơn chân thành tới:
Ban giám hiệu, Phòng đào tạo sau đại học, Khoa Cơ Khí Động Lực trường Đại
Học Sư Phạm Kỹ Thuật Tp.HCM đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi trong quá
trình học tập và hoàn thành luận văn.
Phó giáo sư - Tiến sĩ Nguyễn Văn Phụng, người thầy kính mến đã hết lòng
giúp đỡ, dạy bảo, động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình
học tập và hoàn thành luận văn tốt nghiệp.
Nguyễn Ngọc Tân, người bạn đã cung cấp các thông số, đồng thời đã giúp đỡ
tôi trong quá trình đo đạc trực tiếp tại Showroom công ty Kia Bình Triệu
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong hội đồng chấm luận văn đã cho tôi
những đóng góp quý báu để hoàn chỉnh luận văn này.

Kính chúc ban giám hiệu, các thầy luôn mạnh khỏe, thành công và luôn là
ngọn đuốc soi đường cho thế hệ đàn em chúng em tiến bước thành công hơn, vững
chắc hơn trên con đường khoa học tuy có khó khăn, thử thách nhưng đầy thù vị này.
Xin chân thành cảm ơn và chúc các thầy cô sức khỏe và thành đạt.

iii


TÓM TẮT
Trên bước đường công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước, một trong những
vấn đề quan trọng là ngành giao thông vận tải, nó đóng vai trò trong việc phát triển
nền kinh tế quốc dân, phục vụ đời sống xã hội trước nhu cầu vận chuyển hàng hóa và
hành khách ngày càng tăng. Vận tải hành khách là một trong những điều thiết yếu
trong những năm gần đây, và ngày càng chú trọng để tăng khả năng phục vụ người
dân khi điều kiện kinh tế ngày càng phát triển. Và đáp ứng nhu cầu vận chuyển và
khai thác xe giường nằm một cách có hiệu quả kinh tế là một trong những vấn đề cần
quan tâm của các doanh nghiệp
Sử dụng xe hợp lý tính bằng việc đảm bảo an toàn cho hành khách ở mức tối
đa trên quan điểm kỹ thuật ô tô thông qua việc nhận định bố trí hành khách, bố trí
hàng hóa sao cho vị trí trọng tâm của xe ở mức cho phép so với tổng chiều cao của
xe.
Ngoài ra yếu tố kỹ thuật để điều khiển phương tiện với trọng tâm của xe khách
giường nằm cao hơn so với trọng tâm xe khách ghế ngồi cùng chủng loại là một vấn
đề cần đặt ra trong thời gian tới.
Trong khuôn khổ luận văn tốt nghiệp , người viết đặt nặng tính học thuật về lý
thuyết làm nền tảng cho việc nghiên cứu, phát triển chuyên sâu về lĩnh vực này trong
tương lai.
Do khối lượng luận văn giới hạn, nguồn tài liệu hết sức hạn chế và trình độ
người viết có hạn nên chỉ trình bày một cách tổng quát nhất cho nên chắc chắn nội
dung còn nhiều điều thiếu sót, rất mong nhận được nhiều ý kiến của độc giả.

iv


ABSTRACT

On the way of industrializing and modernizing our country, the trasportation
plays a very important part in developing the national economy and serving the social
life when the need of transporting goods and peopole increases days by days. People
transportation is one of the essential things in big cities, especially buses and public
transportation. And meet the transport demand and vehicle operators bed in a way
that economic efficiency is one of the issues concern of the business.
Used car by ensuring the safety of passengers at the maximum through
passenger layout, merchandise layout so that the vehicle's central position in the allow
comparison with the total height of the vehicle.
Echnical factors means drivers of passenger cars with a focus on high beds
than focus passenger seat of the same category is a question that should be out in the
near future.
In the shape and size of graduated composition, the writer pays much attention
to theory learning that makes a foundtion for deeply developing research specialized
in this area in the future.
Due to limit of source document quantity and writer capacity, the composition
is only presented in the general way. Therefore, it is certain that there are many
shortcoming in the content. Hope to receive Readers’ comment.

v


MỤC LỤC
TRANG

Trang tựa
Quyết định giao đề tài
Lý lịch cá nhân
............................................................................................ i
Lời cam đoan
........................................................................................... ii
Lời cảm ơn
.......................................................................................... iii
Tóm tắt
......................................................................................... iv
Mục lục
........................................................................................... v
Danh sách các hình ....................................................................................... viii
Danh sách các bảng ......................................................................................... ix
Chương 1: Tổng quan đề tài……… ........ ………………………………………........1
1.1

Lý do chọn đề tài. ................................................................................. 1

1.2

mục tiêu nghiên cứu.............................................................................. 2

1.3

Đối tượng nghiên cứu. .......................................................................... 2

1.4

Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 3

1.5

Ý nghĩa khoa học và tính thực tiện của đề tài......................................... 3

Chương 2: Tổng quan về vấn đề nghiên cứu…… ........... ………………………......4
2.1

Định nghĩa về xe khách giường nằm. .................................................... 4

2.2

Mục tiêu của xe khách giường nằm. ...................................................... 5

2.3

Nhu cầu sử dụng xe khách giường nằm trên thế giới .............................. 5

2.4

Nhu cầu sử dụng xe khách giường nằm tại Việt Nam. ............................ 6

2.5

Các nghiên cứu đã được công bố........................................................... 7

2.6

Đánh giá sử dụng xe giường nằm trong những năm qua. ........................ 9

2.7

Giới thiệu về xe Thaco Mobihome HB120SL ...................................... 11

Chương 3: Nghiên cứu các đặc tính của động cơ … ............... …………………..19
3.1.

Xây dựng đồ thị đặc tính ngoài của động cơ. ....................................... 19

3.2

Lập đồ thị cân bằng công suất của ôtô. ................................................ 21

3.3

Lập đồ thị đặc tính kéo của ôtô............................................................ 24

3.4.

Lập đồ thị nhân tố động lực học của ôtô .............................................. 26

3.5.

Lập đồ thị gia tốc của ôtô …………………………… ………………28

vi


Chương 4: Nghiên cứu tính ổn định của ô tô…………...………. ......... …………..34
4.1

Ảnh hưởng của trọng lực trong thiết kế ô tô......................................... 34

4.1.1

Khái niệm về lực G và điểm đặt của tọa độ trọng tâm ......................... 34

4.1.2

Trọng lực trong thiết kế ...................................................................... 34

4.1.3

Trọng lực trong vận hành ô tô. ............................................................ 36

4.2

Xác định tọa độ trọng tâm ................................................................... 37

4.2.1.

Xác định tọa độ trọng tâm theo hệ số ổn định tĩnh. ............................. 37

4.2.2.

Xây dựng đường cong hệ số ổn định tĩnh ............................................ 47

4.3

Tính ổn định của ôtô……………………………………………………49

4.3.1

Tính ổn định của ôtô là yếu tố quan trọng……………………………..49

4.3.2

Tính ổn định trong mặt cắt dọc……………………………………… 50

4.3.3

Ổn định theo điều kiện bám…………………………………………….51

4.3.4

Tính ổn định động………………………………………………………53

4.3.5

Tính ổn định động theo điều kiện bám………………………………….55

4.4

Tính ổn định ngang của ôtô……………………………………………..58

4.4.1

Khi xe chuyển động trên đường nghiên ngang vào trong……………….59

4.4.2

Xác định hành lang quay vòng của ôtô………………………………….61

4.4.3 Ảnh hưởng của các lực khi quay vòng đối với xe 2 tầng………………..63
Chương 5: Đánh giá và nhận xét điều kiện sử dụng………….......……………...66
5.1

Đánh giá dự kiến điều kiện sử dụng...................................................... 66

5.2

Nhận xét khả năng sử dụng và đề xuất.................................................. 68

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 71
PHỤ LỤC

vii


DANH SÁCH CÁC HÌNH
HÌNH

TRANG

Hình 2.1: xe giường nằm tại Anh. ............................................................... 4
Hình 2.2: Xe Prevost H3-45. ........................................................................ 6
Hình 2.3: Bố trí vị trí giường nằm trên xe. .................................................. 28
Hình 3.1: Đồ thị đặc tính ngoài. .................................................................. 22
Hình 3.2: Đồ thị cân bằng công suất động cơ. ............................................. 25
Hình 3.3: Đồ thị lực kéo. ............................................................................ 27

Hình 3.4: Đồ thị nhân tố động lực học. ....................................................... 28
Hình 3.5: Đồ thị gia tốc. ............................................................................. 30
Hình 3.6: Đồ thị thời gian tăng tốc. ............................................................. 34
Hình 3.7: Đồ thị quãng đường tăng tốc. ...................................................... 36
Hình 3.8: Đồ thị quan hệ giữa thời gian và quãng đường tăng tốc. ............... 36
Hình 4.1: Sơ đồ tính toán tọa độ trọng tâm. ................................................. 40
Hình 4.2: Đồ thị xác định hệ số ổn định tĩnh. .............................................. 46
Hình 4.3: Đồ thị đường cong SSF. .............................................................. 52
Hình 4.4: Sơ đồ tính toán ổn định dọc khi xe lên dốc. .................................. 54
Hình 4.5: Sơ đồ tính toán ổn định dọc khi xe xuống dốc. ............................. 55
Hình 4.6: Sơ đồ tính tốc độ giới hạn của ô tô............................................... 59
Hình 4.7: Sơ đồ tính toán ổn định ngang của ô tô. ....................................... 61
Hình 4.8: Sơ đồ các lực ngang khi quay vòng.............................................. 63
Hình 5.1: Bố trí khách giữa các hành lang lối đi .......................................... 67
Hình 5.2 Bố trí hành lý và người quá nhiều trên tầng 2 ................................ 69
Hình 5.3: Số lượng người quá tải. ............................................................... 69

viii


DANH SÁCH CÁC BẢNG
BẢNG
TRANG
Bảng 2.1: Thống kê các thông số kỹ thuật của xe ...................................... 28
Bảng 3.1: Giá trị tính toán theo phương trình. ........................................... 31
Bảng 3.2: Giá trị vận tốc. .......................................................................... 35
Bảng 3.3: Giá trị các lực kéo. .................................................................... 37
Bảng 3.4: Các giá trị D theo tỷ số truyền. .................................................. 40
Bảng 5.1: Thống kê loại đường theo cấu tạo áo bề mặt. ............................. 68
Bảng 5.2: Bảng trị số cản lăn ứng với từng loại mặt đường. ....................... 68

Bảng 5.3: Chỉ tiêu cho phép của độ dốc mặt đường. .................................. 69
Bảng5.4: Tương quan bán kính cong,độ nghiêng mặt đường với tốc độ xe . 69

ix


Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam

CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI
1.1 Lý do chọn đề tài
Trong quá trình phát triển nền kinh tế quốc dân và phục vụ đời sống xã hội, nhu
cầu vận chuyển hàng hóa và hành khách ngày một gia tăng. Vận tải ô tô có khả năng
đáp ứng tốt hơn nhiều mặt so với các phương tiện vận tải khác do tính đơn giản, động
cơ… ô tô có thể đi đến những vùng mà các phương tiện khác không thể đến được bên
cạnh đó giá thành vận chuyển ô tô tương đối thấp. Ở nước ta, do địa hình phức tạp, sự
mở rộng và đô thị hóa tăng nhanh trong khi việc đầu tư và đáp ứng của các phương
tiện khác còn hạn chế thì vận tải ô tô càng có nhiều ưu thế hơn. Trong hoàn cảnh kinh
tế hiện nay, việc đi lại của nhân dân ta vẫn chủ yếu dựa vào vận tải hành khách đường
bộ do giá rẻ và tiện lợi.

Những năm trước đây nhu cầu của khách đi các tuyến đường dài là chỉ cần có
phương tiện để đi đến nơi mà ít có yêu cầu cao về chất lượng phương tiện. Ngày nay,
kinh tế phát triển hơn, đời sống người dân đã được nâng cao cùng với xu thế hội nhập
vào nền kinh tế thế giới, nhu cầu đi lại của ngưởi dân phải kèm theo yêu cầu về chất
lượng phục vụ. Hiện nay các loại xe khách nói chung hay xe khách giường nằm nói
riêng đang lưu thông trong nước có nguồn gốc nhập khẩu từ nước ngoài hoặc do các
liên doanh sản xuất ô tô trong nước, nhưng bên cạnh đó, vẫn có một số lượng xe khách
GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng

HVTH: Hồ Anh Cường

1


Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam

được lắp ráp và thiết kế ở các cơ sở trong nước, tiêu biểu và thịnh hành nhất hiện nay
mà hành khách hay dùng để đi những chuyến đường dài là dòng xe Thaco-Mobihome.
Do sản phẩm được đóng trên khung gầm Aero express và Thaco cải tiến một số chi tiết
tạo cho sản phẩm một nét đẹp riêng, mang bản sắc “THACO” nên còn một số vấn đề
cần giải quyết như: Sự phân bố tải trọng, đánh giá khả năng êm dịu, khả năng quay
vòng, các trị số an toàn sử dung khi xe quay vòng trên đường bằng, đường dốc, khi
phanh, việc sử dụng hết công suất của xe, đồng thời khai thác tối đa trong điều kiện
giao thông đô thị Việt Nam hiện tại …do vậy, việc nghiên cứu khai thác sử dụng xe
góp phần đề ra phương hướng và biện pháp nhằm nâng cao chất lượng ô tô lắp ráp và
thiết kế trong nước.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
Kể từ khi chiếc xe giường nằm đầu tiên chính thức được đưa vào kinh doanh,
loại xe này đã tăng nhanh đáng kể Sự phát triển này có được bởi nhu cầu đi lại bằng xe
giường nằm của hành khách, xe giường nằm vốn dĩ rất ít phổ biến ở các nước. Xe
khách giường nằm hai tầng thường có kích thước lớn, khi chở đủ khách thì trọng tâm
lớn cao hơn xe khách thông thường. Vì thế, loại xe giường nằm khi vào đường cua,
dốc hẹp thì có nguy cơ bị lật cao hơn xe nhỏ. Đó là chưa kể đến việc xe bị hạn chế về
khả năng thoát hiểm khi xảy ra tai nạn, dễ dẫn đến mức độ thương vong lớn hơn xe
khách thông thường. Do vậy mục tiêu của đề tài là:
-

Nghiên cứu mức độ an toàn khi sử dụng xe khách giường nằm bằng việc lựa
chọn các phương án hạ thấp tọa độ trọng tâm của xe

-

Nghiên cứu tính ổn định an toàn của xe khi xe quay vòng, để từ đó đưa ra
các cảnh báo cho người điều khiển xe tránh các tai nạn đáng tiếc.

1.3 Đối tượng nghiên cứu
Xe khách giường nằm THACO – MOBIHOME HB120SL

GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng

HVTH: Hồ Anh Cường

2


Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam

1.4 Phương pháp nghiên cứu
- Thu thập thông và tin tài liệu, luận văn thạc sĩ, qua internet, lý thuyết ô tô….
1.5 Ý nghĩa khoa học và tính thực tiễn của đề tài
Nghiên cứu của đề tài khi thành công sẽ tạo điều kiện khảo sát, kiểm tra, đảm
bảo tính năng, khả năng sử dụng và khai thác tốt các thông số kỹ thuật của xe, nhằm
phát huy tối đa tăng tính năng sử dụng của xe trong điều kiện giao thông Việt Nam
hiện nay.

Nội thất sang trọng và lộng lẫy
GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng

HVTH: Hồ Anh Cường

3


Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam

CHƯƠNG II : TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
2.1 Định nghĩa về xe khách giường nằm trên thế giới
o Xe khách giường nằm trên thế giới được gọi là Sleeper Bus ( cũng được biết
đến như Entertainer Coach ở mỹ hay Nightliner ở Châu Âu) là một loại xe khách
đường dài đặc biệt, thường được sử dụng để vận chuyển các ban nhạc, các kỹ thuật
viên hoặc các đoàn du lịch giữa các thành phố hoặc các show diễn.
o Ở Châu Âu, những xe này là xe khách đường dài với đầy đủ kích cỡ, nó được
thiết kế bên trong để chở được 8 đến 18 hành khách. Luôn luôn có đầy đủ bếp, ghế
bành, giường ngủ, giàn DVD, tivi Plasma cỡ lớn và những hệ thống game cho phép
hành khách ăn uống, thư giãn và nghỉ ngơi suốt hành trình để chuẩn bị cho những buổi
diễn hay các cuộc hội nghị tiếp theo. Những chiếc xe này đôi khi được làm kính mờ
bên ngoài hoặc cửa sổ đôi cho phép hành khách nhìn ra bên ngoài nhưng mọi người
bên ngoài nhìn chăm chú vào bên trong. Những xe này được trang bị tốt tiện nghi cũng
như tạo cảm giác thoải mái cho hành khách là việc rất quan trọng.

Hình 2-1 : xe giường nằm tại Anh

GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng

HVTH: Hồ Anh Cường

4


Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam

2.2 Mục tiêu của xe khách giường nằm
Đa số trên thế giới, từ thời xưa xe khách giường nằm được thiết kế, chế tạo ra
nhằm mục tiêu phục vụ hành khách đầy đủ các tiện nghi, thư giãn, thoải mái, ngắm
phong cảnh trên đưởng đi giống ngôi nhà nhỏ cho các chuyến đi dài từ thành phố này
sang thành phố khác, các tour du lịch tham quan, các ban nhạc lưu diễn qua các thành
phố, các cuộc hội nghị ở các thành phố khác nhau…
2.3

Nhu cầu sử dụng xe khách giường nằm trên thế giới

Tại Trung Quốc
Lấy số liệu thống kê quốc gia từ lễ hội suốt tuần vào mùa xuân năm 2012, có
342 triệu chuyến du lịch đường dài bằng xe khách giường nằm, cao hơn 9,9% so với
năm 2011, trong khi 7,92 triệu và 31,3 triệu chuyến đi được thực hiện bằng tàu và
đường sắt.
Tại Mỹ
Hầu hết gia tăng các loại phương tiện xe bus, có tỉ lệ năm sau cao hơn năm
trước, theo thống kê tại 50 khu vực đô thị hóa ở mỹ năm 2009 – 2010. Tthị trường xe
hoán cải công năng, chuyển đổi chuyên dụng cho du lịch đường dài vô cùng sôi động
và đa dạng. Đỉnh cao là những chiếc motorhome có giá từ 1 đến 2 triệu USD, tùy theo
độ xa xỉ của nội thất trong xe. Millennium Luxury Coach, hãng chế tạo có trụ sở tại
Florida, là một trong những ví dụ. Những chiếc coach (xe bus lữ hành) của hãng sau
khi được nâng cấp có giá từ 1 đến 1,5 triệu USD/chiếc. Mới nhất là chiếc Prevost H345 với 4 cửa trượt, có thể biến những hành trình dài thành cuộc chu du kỳ thú, theo
kiểu lối sống xa hoa thượng hạng.

Hình 2-2 : Xe Prevost H3-45 (hãng Millennium Luxury Coach)

GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng

HVTH: Hồ Anh Cường

5


Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam

Công nghệ trang bị cho xe là tối tân cho một chiếc xe bus đường dài Với lợi
thế không gian rộng lớn, các kỹ sư của hãng Millennium Luxury Coach chuyển thành
ngôi nhà di động thực sự xa xỉ và hiện đại, nội thất tiện nghi cao cấp như cung điện
hoàng gia. Bài trí trong xe thường là theo đặt hàng của chủ nhân, nhưng cơ bản bao
gồm phòng khách, phòng ngủ, phòng tắm, bếp... cho khoảng 2 - 3 người trên một hành
trình dài
2.4 Nhu cầu sử dụng xe khách giường nằm tại Việt Nam
Việt Nam có địa hình và các thành phố chính chủ yếu nằm dọc theo bờ biển,
các tuyến giao thông nội địa như đường bộ, đường sắt, đường hàng không đều đi theo
hướng Bắc - Nam. Vận chuyển hành khách chủ yếu diễn ra ở đường bộ vì đường sắt
khổ 1m, dài 2.249 km, đa phần đầu máy, toa xe và hệ thống đường rất cũ kỹ. Từ năm
2000 đến 2010, tốc độ tăng lượng hành khách hàng năm đã giảm từ 17,6% xuống
8,1%. Năng lực vận chuyển đường sắt chỉ đạt 5.400 hành khách/ngày đêm. Hàng
không tuy có phát triển nhưng do giá vé cao và sắp tới sẽ còn tăng giá nữa nên chủ yếu
phục vụ cho các hành khách có thu nhập cao hoặc đi công tác. Tuyến quốc lộ chính số
1, dài 2.260 km, đi qua 31 tỉnh thành, nếu kể đến sự kết nối các trung tâm kinh tế lớn
khác như Hà Nội – Hải Phòng, TP.HCM – Vũng Tàu, TP.HCM – Bình Dương, Tây
Ninh… thì chiều dài tổng cộng của quốc lộ chính của Việt Nam khoảng 2.500 km.
Toàn bộ tuyến quốc lộ này đều được trải nhựa hoặc bê tông nhựa, tốc độ cho phép lớn
nhất là 80 km/giờ.

GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng

HVTH: Hồ Anh Cường

6


Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam

Việc cần có một loại phương tiện vận chuyển hành khách đường dài Bắc – Nam
phục vụ số đông hành khách có thu nhập trung bình và thấp, thay thế cho tàu hỏa và
máy bay là một nhu cầu cần thiết và bức thiết của Việt Nam hiện nay và trong 10 – 15
năm nữa. Xe khách giường nằm như thực tiễn chứng minh và dự báo chiến lược sẽ là
loại xe chủ lực cho các tuyến vận chuyển đường dài và liên vận cho các nhu cầu. Đó
là, vận chuyển hành khách Bắc - Nam hiện nay khoảng 70.000 hành khách/ngày đêm,
dự đoán năm 2020 là 120.000 hành khách/ngày đêm và năm 2030 là 156.000 hành
khách/ngày đêm. Đặc biệt vào các đợt cao điểm như hè, lễ, tết nhu cầu này tăng cao
gấp 2 – 3 lần.

Trong “Chương trình hợp tác tiểu vùng sông Mê Công (GMS)” có hành lang
giao thông giữa các nước và vùng lãnh thổ có dòng sông Mê Công chảy qua, bao gồm:
Campuchia, Mianma, Lào, Thái Lan, Việt Nam và tỉnh Vân Nam - Trung Quốc để
hướng đến một tương lai phồn thịnh và phát triển bền vững trong khu vực. Nhu cầu
xuất khẩu xe khách sang khu vực ASEAN và các nước đang phát triển khác như khu
vực châu Phi, Đông Âu và Nam Mỹ.
2.5 Các kết quả nghiên cứu trong và ngoài nước đã công bố.
- Nghiên cứu giảm trọng lượng thân xe khách giường nằm
Tác giả: Trương Công Tỉnh, Đoàn Đạt Ninh, Đỗ Minh Tâm, Nguyễn Phi Hùng
Dựa trên mô hình mô phỏng chế độ tải trọng theo điều kiện thực tế của xe khi
hoạt động trên đường, sử dụng phần mềm ANSYS để mô phỏng và tính toán tối ưu.
GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng

HVTH: Hồ Anh Cường

7


Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam

Các kết quả tính toán mô phỏng nhận được bước đầu cho thấy trong cùng một chế độ
tải trọng, trọng lượng khung xương giảm được 430kg (18%). Ứng dụng trong thực tế
kết quả này cho phép giảm chi phí vật tư, nhân công trong sản xuất và giảm chi phí
nhiên liệu trong khai thác sử dụng. Đây là cơ sở để ứng dụng tiếp cho việc tối ưu hóa,
giảm trọng lượng xe khách các loại của công ty trong tương lai.
- Góp phần nghiên cứu nhân trắc hoc xe khách giường nằm
Tác giả: Phạm Văn Tài, Hồ Công Hải, Vũ Văn Sơn, Nguyễn Thảo Nguyên
Một nghiên cứu bước đầu về mẫu giường nằm phù hợp nhân trắc học con người
Việt nam, qua đó tiếp cận với các nghiên cứu kích thước, bố trí, thẩm mỹ (aesthetic)
và độ êm dịu, thoải mái, tiện nghi (comfortability) cho hành khách Việt nam khi đi xe.
Các kết quả nghiên cứu nhận được bước đầu cho thấy mẫu giường nằm đáp ứng tốt
dần các kích thước nhân trắc học, tính tiện nghi và êm dịu thoải mái cho hành khách.
Ứng dụng trong thực tế kết quả này cho phép đưa ra những mẫu xe khách giường nằm
cao cấp trong tương lai.
- Nghiên cứu dao động của xe khách giường nằm (A Study on Oscillation
of Thaco Sleeping Bus)
Tác giả: Phạm Văn Tài, Phạm Nguyễn An Dương, Phan Quỳnh Trung, Phạm
Xuân Mai
Xe khách giường nằm được đóng trên cơ sở bare chassis của xe khách Huyndai
Express loại có ghế ngồi thông thường. Khi chuyển thành xe khách giường nằm, vị trí
của hành khách ở trên xe có thay đổi: hành khách ngồi trong một tư thế khác so với
ghế ngồi thông thường, ngoài ra hành khách có thể nằm khi ghế chuyển thành giường.
Một đặc điểm nữa là hành khách ở tầng giường trên sẽ có vị trí và độ cảm nhận dao

động khác biệt so với hành khách ngồi ở tầng trệt. Bài báo này trình bày một nghiên
cứu bước đầu về dao động của xe khách giường nằm, đặc biệt là dao động của giường
nằm trong khoang hành khách, từ đó tìm ra mối quan hệ và hàm truyền dao động giữa
thân xe và giường nằm, sự dao động của hành khách nằm ở tầng trên khi xe hoạt động
trên các tuyến đường có độ nhấp nhô mặt đường khác nhau ở vận tốc thay đổi. Các kết
quả nghiên cứu nhận được bước đầu cho phép ứng dụng trong thực tế kết quả này cho
những mẫu xe khách giường nằm cao cấp trong tương lai và khả năng tiếp cận với các

GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng

HVTH: Hồ Anh Cường

8


Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam

nghiên cứu sâu hơn về dao động của giường nằm, nhằm tiếp tục cải thiện các thông số
dao động của loại xe khách này.
Phân tích ổn định chuyển động quay vòng xe khách giường nằm bằng mô
hình động lực học phẳng (KH&CN trong nước 30/12/2013)
Nhóm tác giả Trần Hữu Nhân, Nguyễn Lê Duy Khải, Nguyễn Duy Bảo (Khoa
Kỹ thuật giao thông, ĐH Bách Khoa TP.HCM) tập trung nghiên cứu ứng dụng mô
hình động lực học phẳng, kết quả tính toán cho các thông số cơ bản để xác định tính
năng động lực học chuyển động của xe.
Động lực học ổn định chuyển động quay vòng của xe khách giường nằm HB
120 được tính toán mô phỏng bằng mô hình động lực học phẳng cho cả 3 trường hợp
tải trọng: không tải, nửa tải và đầy tải. Kết quả được phân tích và so sánh với các điều
kiện tới hạn cho phép đảm bảo tính năng động lực học về độ ổn định và an toàn, cụ
thể: quay vòng thừa xảy ra trong tất cả các trường hợp tải trọng của xe; giá trị vận tốc

tới hạn cho phép đảm bảo điều kiện trượt ngang khi xe quay vòng được xác định; các
thông số động học và động lực học của xe, tại vị trí của từng bánh xe trước, sau riêng
biệt được xác định theo thời gian, làm cơ sở tham khảo trong quá trình thiết kế xe.
Để đảm bảo tốt hơn tính năng động lực học quay vòng, cũng như độ tin cậy của
kết quả mô phỏng được phân tích, cần nghiên cứu thiết kế cải tiến thông số về phân bố
khối lượng xe; các thông số tính toán mô phỏng của xe cơ sở HB 120 cần được xác
định chính xác hơn bằng phương pháp thực nghiệm.
2.6 Đánh giá về xe giường nằm trong những năm qua
Cục Đăng kiểm cho biết cả nước hiện có 4.553 xe giường nằm 2 tầng. Trong
đó, 859 xe được hoán cải từ loại chở khách ghế ngồi thông thường, 80 xe nhập khẩu
nguyên chiếc từ Trung Quốc và 3.606 xe sản xuất, lắp ráp mới. Ngoài ra, xe chở khách
giường nằm 1 tầng có khoảng 80 chiếc. Từ tháng 4/2014, Cục Đăng kiểm không cho
phép chuyển đổi xe khách ghế ngồi thông thường thành xe giường nằm.
Thống kê của cục đăng kiểm trong 2013-2014 (Theo vnexpress ngày 3/9/2014)
Cục trưởng Đăng kiểm cho biết, trong vòng 2 năm đã có 22 vụ tai nạn liên quan
xe khách giường nằm. 19 trong số 22 vụ xảy ra từ 21h đến 7h sáng hôm sau và 30%
trên đường đèo núi, còn lại phần lớn trên quốc lộ 1A, đoạn qua miền Trung. Các xe

GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng

HVTH: Hồ Anh Cường

9


Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam

gặp tai nạn đều được đăng kiểm, đảm bảo góc nghiêng, sản xuất tại các nhà máy ôtô
Trường Hải và 1/5.
Vì nhiều vụ tai nạn liên quan xe giường nằm nên Cục Đăng kiểm sẽ siết chặt

điều kiện hoạt động của loại xe này như giảm số giường, có lối thoát hiểm... tại thông
tư 18 sẽ sửa đổi trong tháng 9
Thứ trưởng Lê Đình Thọ cũng cho biết, Bộ Giao thông đã kiểm tra 650 trong số
4.500 xe giường nằm và kết quả là phần lớn đạt chất lượng. Tuy nhiên, mấu chốt là
cần phân luồng tuyến nào, quy định rõ hàng hóa đi kèm người tối đa là 20 kg, xe
khách không được phép chở thêm hàng ở gầm để tránh làm lệch trọng tâm xe.

GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng

HVTH: Hồ Anh Cường

10


Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam

GIỚI THIỆU VỀ XE HB120SL

Thaco Mobihome HB120SL

NGOẠI THẤT
Kiểu dáng trang nhã, hiện đại sang trọng thu hút mạnh mẽ sự quan tâm của
khách hàng
Thân xe được thiết kế khí động học, hạn chế tối đa sức cản của gió
Lướt gió với thiết kế hiện đại, giảm tối đa sức cản của gió.
Kính cửa sổ khoang lái điều chỉnh điện, thuận tiện cho lái xe thao tác.
Kính hông dạng liền, sang trọng và rất an toàn.

GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng

HVTH: Hồ Anh Cường

11


Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam

Nội thất được nghiên cứu, thiết kế khoa học với không gian khoang lái rộng
rãi, thoáng mát tạo cho lái xe cảm giác cực kỳ thoải mái khi vận hành xe liên tục trên
những hành trình dài.
Màn hình Camera lùi dễ quan sát.


Hệ thống đồng hồ hiển thị được bố trí khoa học, rất thuận tiện khi quan sát.

Khoang ghế hành khách

GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng

HVTH: Hồ Anh Cường

12


Nghiên cứu khai thác sử dụng loại xe giường nằm Thaco - Mobihome ở các tỉnh phía nam

Trần xe được thiết kế với sự kết hợp của máng gió kiểu vòm và công nghệ
đèn led hiện đại theo phong cách hắt ánh sáng lên trần, cùng với 4 dãy đèn led chạy
dọc theo lối đi và 2 dãy rèm màn mang lại cảm giác dễ chịu cho hành khách.

Giường nằm cao cấp
Giường nằm được sản xuất với vật liệu cao cấp, kiểu dáng phù hợp với mọi
tư thế, mang lại cảm giác êm dịu trên mọi hành trình.
- Tựa lưng giường nằm có thể điều chỉnh linh hoạt mọi góc độ.
- Dây đai an toàn được bố trí tại từng giường thuận tiện và dễ sử dụng.

Giường nằm sau
GVHD: PGS.TS Nguyễn Văn Phụng

HVTH: Hồ Anh Cường

13