bài giảng ngữ văn lớp 9 tiet 47 bai tho ve tieu doi xe khong kinh

THÁNG 11 - 2010


Tiết 47 :

bài thơ về tiểu đội xe không kính
(Phạm Tiến Duật)

I. Đọc - tìm hiểu chung:
- Tác giả:
Là nhà thơ thuộc lớp nhà
thơ trẻ trưởng thành trong
cuộc kháng chiến chống Mỹ.
- Tác phẩm:
Bài thơ ra đời năm 1969,
khi tác giả đang hot ng
trên tuyến đường Trường
Sơn.
- Đọc và giải nghĩa từ khó:
tiểu đội, bếp Hoàng Cầm


Tiết 47 : bài thơ về tiểu đội xe không kính
(Phạm Tiến Duật)
Chiến tranh đÃ

I. Đọc - tìm hiểu chung: HÃy xác định: thể
thích
làmCách
cho giải
chiếc

xe
Em có phát hiệnthơ,
gì về đề tài
nguyên
nhânthế Xe
trở lên như
- Thể thơ: tự do
cách viết hai câu thơ
khôngnào?
kính có gì
bài
thơ.
mở
đầu?
- Đề tài: người lính
đáng chú ý, bằng
giọng điệu như thế
- Nhan đề bài thơ: lạ, độc
nào?
đáo -> thể hiện cách nhìn, cách
khai thác chất thơ từ hiện thực
khốc liệt.
II. Đọc- hiểu chi tiết văn bản
Không có kính không phải vì xe không
1. Hình ảnh chiếc xe không kính có kính
- Câu thơ như một câu văn xuôi
- Cách giải thích nguyên nhân:
giản dị mà chân thực, bằng giọng
điệu thản nhiên

Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi

Không có kính, rồi xe không có đèn
Không có mui xe, thïng xe cã x­íc


bài thơ về tiểu đội xe không kính
(Phạm Tiến
VậyDuật)
qua hình ảnh
chiếccóxenhận
bị biến
Em
xét gì về
I. Đọc - tìm hiểu chung:
dạng,
muốn
hình tác
ảnhgiả
những
chiếc
phảnxeánh
điềukính?
gì?
không
II. Đọc- hiểu chi tiết văn bản
1 .Hình ảnh chiếc xe không kính
Tiết 47

-Chiến tranh làm cho xe:

+ Không kính
+ Không đèn
+ Không mui
+ Thùng xe xước

Xe bị
biến
dạng
->Sự tàn phá
khốc liệt của
chiến tranh

=>Là hình ảnh sáng
tạo đầy chất thơ


bài thơ về tiểu đội xe không kính
Biện pháp
nghệ
(Phạm Tiến
Duật
)
Chỉ ra
biện
pháp
thuật
trên
mang
lại
I. Đọc - tìm hiểu chung:

nghệhiệu
thuật
được
quả
gì? tác
Tư thếgiả
người
lính đư
sử dụng
trong
II. Đọc- hiểu chi tiết văn bản
ợc thể hiện
quathơ
những
đoạn
trên?
câu
thơ
nào?
1 .Hình ảnh chiếc xe không kính
2. Hình ảnh người lính lái xe
Tiết 47

a. Tư thế người lính
- Đảo ngữ
- Điệp từ: nhìn, nhìn thấy
-> Tư thế ung dung, hiên ngang,
sảng khoái đến bất tận

Ung dung buồng lái ta ngồi

Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng
vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa như ùa vào buồng lái


bài thơ về tiểu đội xe không kính
Cấu trúc đó mang lại
(Phạm
Tiến
Cấu
trúc
haiDuật)
đoạn
Với giọng
điệu
dó
giọng
điệu
gì cho
I. Đọc - tìm hiểu chung:
thơ
trên
có
gì
đặc
thể hiện thái
độ

gì
đoạn thơ?
biệt?
của người
lính?
II. Đọc- hiểu chi tiết văn bản
1 .Hình ảnh chiếc xe không kính
2. Hình ảnh người lính lái xe
a. Tư thế người lính
b. Thái độ của người lính
- Cấu trúc được lặp lại: ừ thìchưa
+ Không có kính, ừ thì có bụi
cần

-Giọng điệu hóm hỉnh, ngang tàn, bất
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
chấp, lời thơ gần với với lời nói tự nhiên + Không có kính, ừ thì ướt áo
Tiết 47

->Thái độ bất chấp khó khăn, nguy hiểm


Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa


Biện
pháppháp
nghệ
Tiết 47 bài thơ về tiểu đội xe không kính
Chỉ

ra biện
thuậtthuật
đó mang
nghệ
đượclại
(Phạm Tiến
Duật)
hiệutrong
quả gì?
sử dụng
câu
I. Đọc - tìm hiểu chung:
thơ trên?
II. Đọc- hiểu chi tiết văn bản
Những chiếc xe từ trong bom rơi
ĐÃ về đây họp thành tiểu đội
1 .Hình ảnh chiếc xe không kính
Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
2. Hình ảnh người lính lái xe
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi
a. Tư thế người lính
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
b. Thái độ của người lính
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
c. Tình đồng đội
Vỗng mắc chông chênh đường xe chạy

-Hành động : bắt tay qua cửa kính vỡ
->là sự bù đắp những thiếu thốn
-Quan niệm về gia đình: Sự chia sẻ

-Câu thơ: Lại đi, lại đi trời xanh thêm
+ Gieo vần : toàn vần bằng
+Điệp ngữ: lại đi
-> Tạo âm điệu thanh thản, lạc quan

Lại đi, lại đi trời xanh thêm


thơ phần
cuối có
Qua
đà sử
tìm
bài thơ về tiểu đội xe khôngKhổ
kính
dụnghiểu,
hình em
ảnhcó
tương
cảm
(Phạmphản,
Tiến
Duật)
đó làgìhình
ảnh
nhận
về hình
I. Đọc - tìm hiểu chung:
ảnhnào?
người lính

thời chống Mỹ?
II. Đọc- hiểu chi tiết văn bản
1 .Hình ảnh chiếc xe không kính
Không có kính, rồi xe không có đèn
2. Hình ảnh người lính lái xe
Không có mui xe, thùng xe có xước
a. Tư thế người lính
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
b. Thái độ của người lính
c. Tình đồng đội
d. ý chí chiến đấu
-Tương phản: giữa cái không và cái

Tiết 47

có
-> Đó là ý chí quyết tâm chiến đấu vì
miền Nam ruột thịt
=> Đó là những người lính trẻ trung, sôi
nổi, ngang tàn, bất chấp, có ý chí chiến
đấu sắt đá


Tiết 47 bài thơ về tiểu đội xe không kính
(Phạm Tiến Duật)

III.Tổng kết:
1.Nghệ thuật:
-Ngôn ngữ giản dị, khẩu khí gần với văn xuôi.

Giọng điệu: trẻ trung, tinh nghịch pha chút ngang tàng.
2.Nội dung:
Qua hình ảnh những chiếc xe không kính bài thơ ca
ngợi vẻ đẹp người lính lái xe ở Trường Sơn: hiên
ngang, lạc quan, dũng cảm, có ý chí quyết tâm chiến
đấu vì miềm Nam ruột thịt Hình ảnh tiêu biểu của
lớp trẻ anh hùng trong kháng chiến chèng MÜ.


IV. LuyÖn tËp


Bài tập 1 Bài thơ về tiểu đội xe không kính
khắc hoạ hình ảnh những người lính
lái xe bằng
cách nào? Trên những phương diện
nào?BàiTrả
bằng
thơ vềlời
tiểucâu
đội xehỏi
không
kính cách điền
vào sơ đồ sau:
Hình ảnh những chiếc xe không kính

Tư thế
ung dung
hiên ngang

Tinh thần
lạc quan
dũng cảm

Người lính lái xe Trường Sơn

Tình
ý chí quyết
cảm đồng
đội ấm áp, tâm chiến đấu
yêu thương vì miền Nam
thân yêu


Bài tập 2
So sánh hai bài thơ
Đồng chí và Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Điểm chung
Nét riêng
A.Cùng là những người lính
áo nâu.
B. Cùng phải chịu hoàn
B
cảnh gian khổ khó khăn,
hiểm nguycủa chiến trư
ờng.
C. Cùng có ý chí, nghị
C
lực,niềm tin, lí tưởng và
tinh thần yêu nước; có

tình đồng chí, đồng đội
gắn bó.
D. Cùng là những người
lính trẻ trung sôi nổi, yêu
đời.

Đồng chí
-Xuất thân từ
nông dân
nghèo
-Trang bị
còn thô sơ
-Tình cảm
thầm lặng

Bài thơ kính
-Xuất thân
từ nhiều
tầng lớp
-Trang bị
hiệnđại hơn
-Tình cảm
sôi nổi,
trẻ trung h¬n