GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG LẮP MÁY ĐIỆN NƯỚC HÀ NỘI HAWEICCO

B
TR

GIÁO D Că ÀOăT O
NGă I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU KINH
DOANH C A CÔNG TY C PH N XÂY D NG
L PăMÁYă I NăN
C HÀ N I ậ HAWEICCO

SINH VIÊN TH C HI N
MÃ SINH VIÊN
CHUYÊN NGÀNH

HÀ N I - 2016

: LÊ TH H NG LOAN
: A21002
: TÀI CHÍNH


B
TR

GIÁO D Că ÀOăT O

NGă I H CăTH NGăLONG
---o0o---

KHÓA LU N T T NGHI P

TÀI:

GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU KINH
DOANH C A CÔNG TY C PH N XÂY D NG
L PăMÁYă I NăN
C HÀ N I - HAWEICCO

Giáoăviênăh ng d n
Sinh viên th c hi n
Mã sinh viên
Chuyên ngành

: Th.s Nguy n H ng Nga
: Lê Th H ng Loan
: A21002
: Tài chính

HÀ N I - 2016

Thang Long University Library


L I C Mă N
h

Trong quá trình th c t p và hoàn thành khóa lu n t t nghi p, em đã nh n đ
ng d n t n tình, đ ng viên và góp ý t các th y cô, các anh ch và các b n.

cs

Em xin g i l i c m n sâu s c đ n các th y cô gi ng d y t i tr ng
ih c
Th ng Long đã trang b cho em nh ng ki n th c c n thi t, giúp em có n n t ng trong
quá trình h c t p và nghiên c u.
Em xin chân thành c m n Th c s Nguy n H ng Nga, ng i đã tr c ti p h ng
d n ch b o t n tình và giúp em có nh ng đ nh h ng đúng đ n, kh c ph c sai sót
trong su t quá trình làm khóa lu n.
Em c ng xin chân thành c m n b n lãnh đ o c ng nh toàn th nhân viên trong
Công ty C ph n Xây d ng L p máy i n n c Hà N i đã t o đi n ki n cho em trong
su t quá tình th c t p, cung c p cho em s li u c n thi t, chính xác đ em có th hoàn
thành khóa lu n c a mình.
Cu i cùng em xin c m n gia đình, b n bè và nh ng ng
giúp đ em trong su t th i gian qua.

i thân đã luôn bên c nh

Hà N i, ngày tháng n m 2016
Sinh viên

Lê Th H ng Loan


L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan Khóa lu n t t nghi p này là do t b n thân th c hi n có s h
tr t giáo viên h ng d n và không sao chép các công trình nghiên c u c a ng i

khác. Các d li u thông tin th c p s d ng trong Khóa lu n là có ngu n g c và đ c
trích d n rõ ràng.
Tôi xin ch u hoàn toàn trách nhi m v l i cam đoan này!
Sinh viên

Lê Th H ng Loan

Thang Long University Library


M CL C
CH
NG 1. C S LÝ LU N V HI U QU KINH DOANH C A
DOANH NGHI P............................................................................................................... 1
1.1. T ng quan v hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p .......................................... 1
1.1.1. Khái ni m v hi u qu kinh doanh ........................................................................ 1
1.1.2. B n ch t c a hi u qu kinh doanh ....................................................................... 2
1.1.3. S c n thi t ph i nâng cao hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p .................. 2
1.1.4. Ph ng pháp phân tích hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p ....................... 4
1.1.4.1. Ph ng pháp phân tích tài chính Dupont ............................................................... 4
1.1.4.2. Ph ng pháp t s ................................................................................................... 4
1.1.4.3. Ph ng pháp so sánh .............................................................................................. 5
1.1.4.4. Ph ng pháp đ th ................................................................................................. 5
1.2. N i dung phân tích hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p ................................. 5
1.2.1. Phân tích báo cáo tài chính ................................................................................... 5
1.2.1.1. Phân tích báo cáo k t qu kinh doanh .................................................................... 5
1.2.1.2. Phân tích b ng cân đ i k toán ............................................................................... 7
1.2.2. H th ng ch tiêu đánh giá hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p .................. 7
1.2.2.1. Ch tiêu đánh giá khái quát hi u qu kinh doanh ................................................... 7
1.2.2.2. Phân tích hi u qu s d ng tài s n c a doanh nghi p ........................................... 8

1.2.2.3. Phân tích hi u qu s d ng v n ............................................................................ 12
1.2.2.4. Phân tích hi u qu s d ng chi phí ....................................................................... 13
1.3. Nh ng nhân t nhăh ngăđ n hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p ........... 14
1.3.1. Môi tr ng bên trong ........................................................................................... 15
1.3.1.1. Y u t v n .............................................................................................................. 15
1.3.1.2. Ngu n nhân l c ..................................................................................................... 15
1.3.1.3. Trình đ k thu t công ngh .................................................................................. 16
1.3.2. Môi tr ng bên ngoài........................................................................................... 16
1.3.2.1. Y u t kinh t ......................................................................................................... 16
1.3.2.2. Y u t chính tr xã h i và pháp lu t ...................................................................... 17
1.3.2.3. Y u t thông tin ...................................................................................................... 17
1.3.2.4. Y u t v n hóa ....................................................................................................... 17
CH
NG 2. TH C TR NG HI U QU KINH DOANH T I CÔNG TY C
PH N XÂY D NG L P MÁY I N N
C HÀ N I - HAWEICCO .................... 19
2.1. Khái quát v công ty C ph n Xây d ng L pămáyă i năn c Hà N i............... 19
2.1.1. Gi i thi u chung v công ty ................................................................................. 19
2.1.2. Quá trình hình thành và phát tri n ..................................................................... 19


2.1.3. Ngành ngh ho t đ ng c a công ty ..................................................................... 20
2.1.4. C c u t ch c c a công ty .................................................................................. 21
2.2. Th cătr ngăhi uăqu ăkinhădoanhăc aăCôngătyăC ăph năXơyăd ngăL pămáyă
i năn căHƠăN iăgiaiăđo nă2012ă- 2014 ........................................................................ 23
2.2.1. Phân tích báo cáo tài chính ................................................................................. 23
2.2.1.1. Phân tích báo cáo k t qu kinh doanh .................................................................. 23
2.2.1.2. Phân tích b ng cân đ i k toán ............................................................................. 28
2.2.2. H th ng ch tiêu đánh giá hi u qu kinh doanh c a công ty C ph n Xây
d ng L p máy i n n c Hà n i ..................................................................................... 45

2.2.2.1. Ch tiêu đánh giá khái quát hi u qu kinh doanh ................................................. 45
2.2.2.2. Phân tích hi u qu s d ng tài s n c a công ty.................................................... 46
2.2.2.3. Phân tích hi u qu s d ng v n ............................................................................ 54
2.2.2.4. Phân tích hi u qu s d ng chi phí ....................................................................... 57
2.3. ánhăgiáăchungăv hi u qu kinh doanh v công ty C ph n Xây d ng L p
máyă i năn c Hà N iătrongăgiaiăđo n 2012-2014........................................................ 58
2.3.1. K t qu đ t đ c ................................................................................................... 58
2.3.2. H n ch và nguyên nhân ..................................................................................... 59
CH
NG 3. M T S GI I PHÁP NH M NÂNG CAO HI U QU KINH
DOANH C A CÔNG TY C PH N XÂY D NG L P MÁY I N N
C HÀ
N I – HAWEICCO.......................................................................................................... 61
3.1.
nhăh ng phát tri n c a công ty C ph n Xây d ng L pămáyă i năn c
Hà N i ậ Haweicco ............................................................................................................ 61
3.2. M t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu kinh doanh t i công ty C ph n
Xây d ng L pămáyă i năn c Hà N i ........................................................................... 62
3.2.1. Gi i pháp t ng doanh thu .................................................................................... 62
3.2.1.1. Nâng cao ch t l ng công trình xây d ng ............................................................ 62
3.2.1.2. Hoàn thi n và đ y m nh công tác nghiên c u th tr ng ..................................... 63
3.2.1.3. Nâng cao trình đ k thu t công ngh .................................................................. 63
3.2.2. Gi i pháp gi m chi phí ......................................................................................... 64
3.2.2.1. Gi m chi phí dành cho ng i lao đ ng ................................................................. 64
3.2.2.2. T ng tính an toàn trong lao đ ng .......................................................................... 65
3.2.2.3. Các th t c đánh giá và đ m b o tính hi u qu .................................................... 65
3.2.2.4. Gi m thi t h i cho các thi t b .............................................................................. 66
3.2.2.5. Tìm ki m nhà cung c p t t nh t ............................................................................ 66
3.2.3. Xây d ng c c u v n h p lý................................................................................. 66

Thang Long University Library


DANH M C VI T T T
Ký hi u vi t t t
BH
BQLDA
C HH
CP
DN
DV
GTGT
GVHB
H KD
HTK
LN
LNST
NH
PTKH
PTNB
QLDN
TNDN
TS
TSC
TSDH
TSNH
TTS
VCSH
XDCBDD

Tênăđ yăđ
Bán hàng
Ban qu n lý d án
C đ nh h u hình
Chi phí
Doanh nghi p
D ch v
Giá tr gia t ng
Giá v n hàng bán
Ho t đ ng kinh doanh
Hàng t n kho
L i nhu n
L i nhu n sau thu
Ng n h n
Ph i thu khách hàng
Ph i tr ng i bán
Qu n lý doanh nghi p
Thu nh p doanh nghi p
Tài s n
Tài s n c đ nh
Tài s n dài h n
Tài s n ng n h n
T ng tài s n
V n ch s h u
Xây d ng c b n d dang


DANH M C CÁC B NG BI U, HÌNH V ,ă
B
B

B
B
B
B
B
B
B
B
B

TH

ng 2.1: B ng báo cáo k t qu kinh doanh 2012 - 2014 .............................................24
ng 2.2: Tài s n c a công ty giai đo n 2012 – 2014...................................................29
ng 2.3: Ngu n v n c a công ty giai đo n 2012 – 2014 ............................................36
ng 2.4: C c u tài s n – ngu n v n ...........................................................................43
ng 2.5: Hi u qu s d ng t ng tài s n c a công ty giai đo n 2012 – 2014 ..............46
ng 2.6: Các nhân t nh h ng đ n ROA giai đo n 2012 – 2014 ............................48
ng 2.7: Hi u qu s d ng tài s n ng n h n c a công ty giai đo n 2012 – 2014 .......50
ng 2.8: Hi u qu s d ng TSDH c a công ty trong giai đo n 2012 – 2014 .............52
ng 2.9: Hi u qu s d ng v n vay c a công ty giai đo n 2012 -2014 ......................54
ng 2.10: Các nhân t nh h ng đ n ROE giai đo n 2012 – 2014 ...........................55
ng 2.11: Hi u qu s d ng chi phí c a công ty trong giai đo n 2012 – 2014 ..........57
th 2.1: T su t sinh l i c a doanh thu (ROS) giai đo n 2012 - 2014 .....................45
th 2.2: Hi u qu s d ng VCSH c a công ty trong giai đo n 2012 – 2014 ...........55

S đ 2.1: C c u t ch c c a công ty ..........................................................................21

Thang Long University Library

L IM

U

1. S c n thi t c aăđ tài
Hi u qu kinh doanh là m c tiêu quan tr ng t t y u đ i v i m i doanh nghi
là m i quan tâm c a t t c các nhà qu n tr kinh doanh. Trong n n kinh t th tr
m i thành ph n kinh t đ u ph i canh tranh kh c li t, ph i tìm cho mình m t c
kinh doanh phù h p v i các đi u ki n th c t , th ng nh t m t ph ng th c qu
đi u hành. Nh v y, các doanh nghi p m i có th t n t i và phát tri n trong th tr

p và
ng,
c u
n lý
ng.

Vì th trong n n kinh t hi n nay, đòi h i các doanh nghi p ph i c nh tranh đ
t n t i và phát tri n. Trong cu c c nh tranh đó có nhi u doanh nghi p tr v ng song
c ng có không ít doanh nghi p ph i tuyên b phá s n.
có th tr v ng trong n n
kinh t này, v n đ đ t lên hàng đ u c a các doanh nghi p là hi u qu kinh doanh.
đ t đ c hi u qu kinh doanh cao, doanh nghi p ph i th ng xuyên ki m tra, đánh giá
m i di n bi n c a quá trình s n xu t kinh doanh c ng nh tình hình tiêu th , s d ng
lao đ ng. Trên c s đó, đ ra nh ng gi i pháp đúng đ n nh m nâng cao hi u qu kinh
doanh, hay nói cách khác m c tiêu c a các doanh nghi p là t i đa hóa l i nhu n. Do
đó, đ t hi u qu kinh doanh hay nâng cao hi u qu kinh doanh luôn là m i quan tâm
hàng đ u c a các doanh nghi p đ có th t n t i và phát tri n trên th tr ng. Chính vì
v y, vi c th ng xuyên phân tích các ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p giúp các

nhà qu n tr đánh giá đ y đ , chính xác m i di n bi n và k t qu ho t đ ng kinh
doanh.
ng th i bi t đ c các nhân t nh h ng đ n hi u qu kinh doanh, d a vào
d li u quá kh đ làm c s cho các quy t đ nh hi n t i đ l p d báo, ho ch đ nh
chính sách trong t ng lai, t đó không ng ng nâng cao hi u qu kinh doanh c a
doanh nghi p.
Xu t phát t th c tr ng đó, đ làm phong phú thêm cho c s lý lu n và th c ti n
trong hi u qu kinh doanh, đ ng th i ý th c đ c t m quan tr ng, c n thi t c a m i
ho t đ ng kinh doanh đ t đ c, em xin ch n và t p trung nghiên c u đ tài: “Gi i
pháp nâng cao hi u qu kinh doanh c a công ty C ph n Xây d ng L p máy i n
n c Hà N i - HAWEICCO”.
2. M căđíchănghiênăc u
M c đích nghiên c u c a đ tài:
 Nghiên c u nh ng v n đ lý lu n c b n v hi u qu kinh doanh c a doanh
nghi p
 Phân tích đánh giá th c tr ng v hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p


xu t gi i pháp nâng cao hi u qu kinh doanh c a công ty C ph n Xây
d ng L p máy i n n c Hà N i


iăt

3.

ng và ph m v nghiên c u


i t ng nghiên c u: Hi u qu kinh doanh c a công ty C ph n Xây d ng

L p máy i n n c Hà N i.
 Ph m vi nghiên c u: Hi u qu kinh doanh c a công ty C ph n Xây d ng L p
máy i n n c Hà N i giai đo n 2012 – 2014.
4. K t c u c aăđ tài
tài g m 3 ch
Ch

ng:

ng 1. C s lý lu n v hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p

Ch ng 2. Th c tr ng hi u qu kinh doanh t i công ty C ph n Xây d ng L p
máy i n n c Hà N i – HAWEICCO
Ch ng 3. M t s gi i pháp nh m nâng cao hi u qu kinh doanh c a công ty C
ph n Xây d ng L p máy i n n c Hà N i – HAWEICCO

Thang Long University Library


CH

NGă1. C ăS

LÝ LU N V HI U QU KINH DOANH C A
DOANH NGHI P

1.1. T ng quan v hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m v hi u qu kinh doanh
Hi u qu kinh doanh là m t v n đ đ c các nhà kinh t và qu n lý kinh t r t
quan tâm. M i ho t đ ng kinh doanh c a b t k doanh nghi p nào c ng đ u h ng t i

m c tiêu hi u qu . Các doanh nghi p đ u có m c đích chung là làm th nào đ m t
đ ng v n b vào kinh doanh mang l i hi u qu cao nh t, kh n ng sinh l i nhi u nh t.
Tuy nhiên, có r t nhi u quan đi m đ c đ a ra khi nói v hi u qu kinh doanh.
Có quan đi m cho r ng: hi u qu kinh doanh là k t qu thu đ c trong ho t đ ng
kinh doanh, là doanh thu tiêu th hàng hoá. Quan đi m này đ n nay không còn phù
h p n a. Tr c h t, quan đi m này đã đ ng nh t hi u qu kinh doanh v i k t qu kinh
doanh. Theo quan đi m này, chi phí kinh doanh không đ c đ c p đ n do v y n u k t
qu thu đ c trong hai k kinh doanh nh nhau thì ho t đ ng kinh doanh hai k kinh
doanh y cùng đ t đ c m t m c hi u qu . M t khác, th c t cho th y, doanh thu c a
doanh nghi p có th t ng lên n u chi phí cho đ u t các ngu n l c đ a vào kinh doanh
t ng lên và do đó n u t c đ t ng c a doanh thu nh h n t c đ t ng c a chi phí thì
trong m t s tr ng h p, l i nhu n c a doanh nghi p s b âm, doanh nghi p b thua
l .
Có quan đi m l i cho r ng: hi u qu kinh doanh chính là ph n chênh l ch tuy t
đ i gi a k t qu thu đ c và chi phí b ra đ có đ c k t qu đó. Quan đi m này đã
g n k t đ c k t qu thu đ c v i chi phí b ra, coi hi u qu kinh doanh là s ph n
ánh trình đ s d ng các ngu n l c (các chi phí). Tuy nhiên, k t qu và chi phí là
nh ng đ i l ng luôn v n đ ng vì v y quan đi m này còn b c l nhi u h n ch do
ch a bi u hi n đ c m i t ng quan v l ng và ch t gi a k t qu và chi phí.
Có quan đi m l i đ nh ngh a: hi u qu kinh doanh là đ i l ng đ c đo b ng
th ng s gi a ph n t ng thêm c a k t qu thu đ c v i ph n t ng thêm c a chi phí.
Theo quan đi m này, hi u qu kinh doanh đ c xem xét thông qua các ch tiêu t ng
đ i. Kh c ph c đ c h n ch c a các quan đi m tr c đó, quan đi m này đã ph n ánh
m i t ng quan gi a k t qu thu đ c v i chi phí b ra, ph n ánh s v n đ ng c a k t
qu kinh doanh và chi phí kinh doanh, đ c bi t ph n ánh đ c s ti n b c a ho t
đ ng kinh doanh trong k th c hi n so v i các k tr c đó. Tuy v y, nh c đi m l n
nh t c a đ nh ngh a này là doanh nghi p không đánh giá đ c hi u qu kinh doanh
trong k th c hi n do không xét đ n m c đ tuy t đ i c a k t qu kinh doanh và chi
phí kinh doanh. Theo đó, ph n t ng c a doanh thu có th l n h n r t nhi u so v i ph n
t ng c a chi phí nh ng ch a th k t lu n r ng doanh nghi p thu đ c l i nhu n.

1


Có quan đi m l i kh ng đ nh: hi u qu kinh doanh ph i ph n ánh đ c trình đ
s d ng các ngu n l c đ c s d ng trong l nh v c kinh doanh. Quan đi m này đã chú
ý đ n s v n đ ng c a k t qu kinh doanh và chi phí kinh doanh, m i quan h gi a k t
qu thu đ c v i chi phí b ra đ thu đ c k t qu đó. M c dù v y, quan đi m này
ch a ch ra hi u qu kinh doanh đ c đánh giá thông qua ch tiêu tuy t đ i hay t ng
đ i.
M i quan đi m v hi u qu kinh doanh đ u ch a đ ng nh ng u nh c đi m và
ch a hoàn ch nh. Qua các quan đi m trên, chúng ta có th đ a ra đ nh ngh a đ y đ v
hi u qu kinh doanh nh sau: Hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p là m t ph m trù
kinh t ph n ánh trình đ s d ng các ngu n l c trong ho t đ ng kinh doanh; trình đ
t ch c, qu n lý c a doanh nghi p đ th c hi n m c đ cao nh t các m c tiêu kinh t
– xã h i v i m c chi phí th p nh t.
1.1.2. B n ch t c a hi u qu kinh doanh
B t k m t ho t đ ng nào c a m i t ch c đ u mong mu n đ t hi u qu cao nh t
trên m i ph ng di n kinh t , xã h i và b o v môi tr ng. Ho t đ ng kinh doanh
trong c ch th tr ng yêu c u hi u qu càng đòi h i c p bách, vì nó là đ ng l c thúc
đ y các doanh nghi p c nh tranh và phát tri n. Hi u qu kinh doanh c a các doanh
nghi p ch y u xét trên ph ng di n kinh t có quan h v i hi u qu xã h i và môi
tr ng.
Th c ch t hi u qu kinh doanh là s so sánh các k t qu đ u ra v i các y u t
đ u vào c a m t t ch c kinh t đ c xét trong m t k nh t đ nh, tùy theo yêu c u c a
các nhà qu n tr kinh doanh. Các ch tiêu tài chính ph n ánh hi u qu kinh doanh là c
s khoa h c đ đánh giá trình đ c a các nhà qu n lý, c n c đ a ra quy t đ nh trong
t ng lai. Song đ chính xác c a thông tin t các ch tiêu hi u qu phân tích ph thu c
vào ngu n s li u, th i gian và không gian phân tích.
Các ch tiêu ph n ánh hi u qu kinh doanh th ng th hi n m t k phân tích, do
v y s li u dùng đ phân tích các ch tiêu này c ng là k t qu c a m t k phân tích.

Nh ng tùy theo m c tiêu c a vi c phân tích và ngu n s li u s n có, khi phân tích có
th t ng h p các s li u t thông tin k toán tài chính và k toán qu n tr khi đó các ch
tiêu phân tích m i đ m b o chính xác và ý ngh a.
1.1.3. S c n thi t ph i nâng cao hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p
Hi u qu kinh doanh là m t trong các công c h u hi u đ nhà qu n tr th c hi n
ch c n ng c a mình. Vi c xem xét và tính toán hi u qu kinh doanh không nh ng ch
cho bi t vi c s n xu t đ t trình đ nào mà còn cho phép các nhà qu n tr phân tích,
tìm ra các nhân t đ đ a ra các bi n pháp thích h p trên c hai ph ng di n t ng k t
qu và gi m chi phí kinh doanh nh m nâng cao hi u qu kinh doanh. V i t cách là
2

Thang Long University Library


m t công c đánh giá và phân tích kinh t , ph m trù hi u qu không ch đ c s d ng
giác đ t ng h p, đánh giá chung trình đ s d ng t ng h p đ u vào trong ph m vi
toàn doanh doanh nghi p mà còn s d ng đ đánh giá trình đ s d ng t ng y u t đ u
vào ph m vi toàn b ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p c ng nh
t ng b ph n c u thành c a doanh nghi p.
Ngoài ra, vi c nâng cao hi u qu kinh doanh còn là s hi u bi t c a vi c l a ch n
ph ng án s n xu t kinh doanh. Doanh nghi p ph i t l a ch n ph ng án s n xu t
kinh doanh c a mình cho phù h p v i trình đ c a doanh nghi p.
đ tđ cm c
tiêu t i đa hóa l i nhu n, doanh nghi p bu c ph i s d ng t i u ngu n l c s n có.
Nh ng vi c s d ng ngu n l c đó b ng cách nào đ có hi u qu nh t l i là m t bài
toán mà nhà qu n tr ph i l a ch n cách gi i. Chính vì v y, ta có th nói r ng vi c
nâng cao hi u qu kinh doanh không ch là công c h u hi u đ các nhà qu n tr th c
hi n các ch c n ng qu n tr c a mình mà còn là th c đo trình đ c a nhà qu n tr .
Ngoài nh ng ch c n ng trên c a hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p, nó còn
là vai trò quan tr ng trong c ch th tr ng.

Th nh t, nâng cao hi u qu kinh doanh là c s c b n đ đ m b o s t n t i và
phát tri n c a doanh nghi p. S t n t i c a doanh nghi p đ c xác đ nh b i s có m t
c a doanh nghi p trên th tr ng, mà hi u qu kinh doanh l i là nhân t tr c ti p đ m
b o s t n t i đó, đ ng th i m c tiêu c a doanh nghi p là luôn t n t i và phát tri n m t
cách v ng ch c. Do v y, vi c nâng cao hi u qu kinh doanh là m t đòi h i t t y u
khách quan đ i v i t t c các doanh nghi p đang ho t đ ng trong c ch th tr ng
hi n nay. Do yêu c u c a s t n t i và phát tri n c a m i doanh nghi p đòi h i ngu n
thu nh p c a doanh nghi p không ng ng t ng lên. Nh ng trong đi u ki n ngu n v n
và các y u t k thu t c ng nh các y u t khách quan, quá trình s n xu t ch thay đ i
trong khuôn kh nh t đ nh thì đ t ng l i nhu n đòi h i các doanh nghi p ph i nâng
cao hi u qu kinh doanh. Nh v y, hi u qu kinh doanh là h t s c quan tr ng trong
vi c đ m b o s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p.
M t cách nhìn khác s t n t i c a doanh nghi p đ c xác đ nh b i s t o ra hàng
hóa, c a c i, v t ch t và các d ch v ph c v cho nhu c u c a xã h i đ ng th i t o ra
s tích l y cho xã h i.
th c hi n đ c nh v y thì m i doanh nghi p đ u ph i v n
lên và đ ng v ng đ đ m b o thu nh p đ bù đ p chi phí b ra và có lãi trong quá trình
ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Có nh v y m i đáp ng đ c nhu c u tái s n xu t
trong n n kinh t . Nh v y chúng ta bu c ph i nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh
m t cách liên t c trong m i khâu c a quá trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh nh là
m t nhu c u t t y u. Tuy nhiên, s t n t i m i ch là yêu c u mang tính ch t gi n đ n
còn s phát tri n và m r ng c a doanh nghi p m i là yêu c u quan tr ng b i s t n
3


t i c a doanh nghi p luôn ph i đi kèm v i s phát tri n m r ng c a doanh nghi p, đòi
h i ph i có s tích l y đ m b o cho quá trình s n xu t m r ng theo đúng quy lu t
phát tri n.
Th hai, nâng cao hi u qu kinh doanh là nhân t thúc đ y s c nh tranh và ti n
b trong kinh doanh. Chính vi c thúc đ y c nh tranh yêu c u các doanh nghi p ph i t

tìm tòi, đ u t t o nên s phát tri n trong kinh doanh. Ch p nh n c ch th tr ng là
ch p nh n s c nh tranh song khi th tr ng ngày càng phát tri n thì c nh tranh gi a
các doanh nghi p ngày càng gay g t và kh c li t h n, đ phát tri n m r ng thì doanh
nghi p ph i chi n th ng trong c nh tranh trên th tr ng. Do đó, doanh nghi p c n
ph i có hàng hóa, d ch v ch t l ng và giá c h p lý. M t khác hi u qu ho t đ ng là
đ ng ngh a v i vi c gi m giá thành t ng kh i l ng hàng hóa, ch t l ng, m u mã
không ng ng đ c c i thi n nâng cao…
Th ba, vi c nâng cao hi u qu kinh doanh chính là nhân t c b n t o ra th ng
l i cho doanh nghi p trong quá trình ho t đ ng kinh doanh trên th tr ng. Mu n t o
ra s th ng l i trong c nh tranh đòi h i các doanh nghi p ph i không ng ng nâng cao
hi u qu kinh doanh c a mình. Chính s nâng cao hi u qu kinh doanh là con đ ng
nâng cao s c c nh tranh và kh n ng t n t i, phát tri n c a m t doanh nghi p.
1.1.4. Ph ng pháp phân tích hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p
1.1.4.1. Ph ng pháp phân tích tài chính Dupont
V i ph ng pháp này, các nhà phân tích s nh n bi t đ c các nguyên nhân gây
ra hi n t ng t t, x u trong ho t đ ng c a doanh nghi p. B n ch t c a ph ng pháp
này là tách m t t s t ng h p ph n ánh s c sinh l i c a doanh nghi p nh t su t sinh
l i c a t ng tài s n (ROA), t su t sinh l i c a v n ch s h u (ROE), phân tích thành
chu i các t s có m i quan h nhân qu v i nhau. i u đó cho phép ph n ánh s nh
h ng c a các t s đó t i các t s t ng h p.
D ng c b n c a Dupont nh sau:
ROA

ROE

=

L i nhu n ròng

x

Doanh thu thu n

Doanh thu thu n
T ng tài s n
= ROS x Hi u su t s d ng t ng tài s n
L i nhu n ròng
Doanh thu thu n
T ng tài s n
=
x
x
Doanh thu thu n
T ng tài s n
V n ch s h u
= ROS x Hi u su t s d ng t ng tài s n x

1.1.4.2. Ph

òn b y tài chính

ng pháp t s

ây là ph ng pháp đ c áp d ng lâu đ i nh t trong phân tích tài chính. Nguyên
t c áp d ng c a ph ng pháp này là vi c l p các t s gi a ch tiêu này v i ch tiêu
4

Thang Long University Library

khác, r i m i ch tiêu đ t ra các ng ng đ so sánh nh ng t s này v i ng ng tham
chi u r i đ a ra k t lu n. ây là ph ng pháp áp d ng ch y u trong phân tích tài
chính b i:
 Ngu n thông tin k toán và tài chính ngày càng đ

c c i ti n và đ y đ h n.

 Vi c phát tri n công ngh tin h c giúp vi c l u tr và x lý hàng lo t t s tr
nên d dàng h n
 Giúp nhà phân tích khai thác hi u qu và phân tích đ
gian ho c t ng chu k .
1.1.4.3. Ph

c chu i t s theo th i

ng pháp so sánh

ây là ph ng pháp nh m nghiên c u s bi n đ ng và xác đ nh m c đ bi n
đ ng c a các ch tiêu phân tích. Ph ng pháp này th ng đ c s d ng k t h p v i
các ph ng pháp phân tích khác (ph ng pháp t s , ph ng pháp Dupont).
Nguyên t c áp d ng c a ph ng pháp này là các ch tiêu so sánh ph i đ
nh t v th i gian và không gian, n i dung, tính ch t,…

c đ ng

Quá trình th c hi n so sánh g m ba hình th c:
 So sánh theo chi u d c, phân tích bi n đ ng v c c u hay nh ng quan h t l
gi a các ch tiêu trong h th ng báo cáo tài chính doanh nghi p.
 So sánh theo chi u ngang, vi c đ i chi u tình hình bi n đ ng c tuy t đ i l n
t ng đ i trên t ng ch tiêu, t ng báo cáo tài chính.

 So sánh và xác đ nh xu h
1.1.4.4. Ph ng pháp đ th

ng, tính ch t liên h gi a các ch tiêu.

th là m t ph ng pháp nh m ph n ánh tr c quan các s li u phân tích b ng
bi u đ ho c đ th . Qua đó, mô t xu h ng, m c đ bi n đ ng c a các ch tiêu phân
tích, ho c th hi n m i quan h k t c u c a các b ph n trong m t t ng th nh t đ nh.
Trên c s đó, xác đ nh rõ nh ng nguyên nhân bi n đ ng c a ch tiêu phân tích. T đó,
đ a ra các gi i pháp nh m nâng cao hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p.
1.2. N i dung phân tích hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p
1.2.1. Phân tích báo cáo tài chính
1.2.1.1. Phân tích báo cáo k t qu kinh doanh
Vi c phân tích báo cáo k t qu kinh doanh là quá trình đi phân tích, tìm hi u quá
trình kinh doanh c a doanh nghi p hi n đang tình tr ng nào, t t hay x u, tìm ra
nh ng đi m còn h n ch trong quá trình ho t đ ng kinh doanh đ kh c ph c và đi u
ch nh phù h p thông qua ba ch tiêu chính là doanh thu, chi phí và l i nhu n.

5


 Doanh thu
Quá trình phân tích doanh thu c a doanh nghi p là quá trình đi đánh giá, so sánh
doanh thu t bao quát t i c th .
u tiên, đánh giá quy mô c a doanh thu theo t ng n m b ng ph ng pháp so
sánh (so sánh liên hoàn, so sánh đ nh g c), đánh giá và rút ra k t lu n v doanh thu c a
doanh nghi p trong các n m ho c các chu k .
Sau đó, phân tích k t c u c a doanh thu đánh giá xem s n ph m ho c d ch v
chi m t tr ng nh th nào trong doanh thu c a doanh nghi p, đánh giá đ c s bi n
đ i c a các t tr ng, d đoán xem doanh nghi p đang ho t đ ng kinh doanh ra sao, xu

h ng d ch chuy n nh th nào, đánh giá t tr ng c a t ng lo i doanh thu trong k và
s thay đ i qua t ng n m.
Phân tích nh ng nh h ng t i doanh thu c a doanh nghi p nh giá c , chính
sách c a Nhà n c, lao đ ng,…
 Chi phí
Quá trình phân tích chi phí c ng t ng t nh phân tích doanh thu c a doanh
nghi p, tìm hi u t tr ng c a các lo i chi phí (giá v n hàng bán, chi phí bán hàng, chi
phí qu n lý doanh nghi p, chi phí tài chính, chi phí khác) trong quá trình ho t đ ng
c a doanh nghi p.
M t khác, phân tích chi phí có th thông qua vi c so sánh t c đ t ng gi m c a
các ch tiêu doanh thu và chi phí. Thông th ng, các doanh nghi p khi ho t đ ng n
đ nh thì t c đ t ng c a doanh thu th ng l n h n t c đ t ng c a chi phí. Do v y, khi
nguyên t c này b phá v nhà qu n tr c n ph i xem xét c th các nguyên nhân nh
h ng đ n s gia t ng c a chi phí đ có các gi i pháp h u hi u.
ánh giá các y u t nh h ng t i chi phí c a doanh nghi p (giá c , lãi su t, l m
phát, công tác qu n lý chi phí,…).
Thông qua các ch tiêu trên Báo cáo k t qu ho t đ ng kinh doanh có th phân
tích, đánh giá tình hình th c hi n k ho ch t ng, gi m giá v n hàng bán, chi phí bán
hàng, chi phí qu n lý doanh nghi p, chi phí tài chính, chi phí khác.
 L i nhu n
Quá trình phân tích l i nhu n c a doanh nghi p c ng s d ng ph ng pháp so
sánh theo chi u d c và chi u ngang đ tìm hi u v quá trình ho t đ ng tài chính trong
k c a doanh nghi p bi n đ ng nh th nào, t đó có th nh n đ nh đ c doanh nghi p
có đang ho t đ ng hi u qu không, các ngu n l i nhu n đ c phân b ra sao, ngu n
l i nhu n nào đóng góp ph n l n cho doanh nghi p.
6

Thang Long University Library

Ngoài ra, s d ng ph ng pháp t s đ đánh giá ho t đ ng sinh l i t doanh
nghi p, xem quá trình ho t đ ng c a doanh nghi p đã t t ch a, đánh giá đ c quá
trình bi n đ i t doanh thu ra l i nhu n, chi phí đ có l i nhu n hi n t i là bao nhiêu.
1.2.1.2. Phân tích b ng cân đ i k toán
M t doanh nghi p mu n ho t đ ng kinh doanh thì đi u không th thi u là ngu n
l c, chính vì v y vi c n m rõ ngu n l c hi n t i mình đang có là m t đi u h t s c quan
tr ng trong quá trình ho t đ ng kinh doanh, ch có n m rõ ngu n l c và th c tr ng s
d ng ngu n l c nh th nào thì doanh nghi p m i có th ho t đ ng t t và hi u qu .
Th nên quá trình phân tích b ng cân đ i k toán c ng chính là quá trình đi tìm hi u và
xem xét ngu n l c c a doanh nghi p đ n t đâu và s d ng nh th nào thông qua hai
ch tiêu chính là tài s n và ngu n v n.
Phân tích quy mô tài s n – ngu n v n
Phân tích quy mô tài s n ngu n v n là quá trình xem xét s bi n đ ng c a t ng
tài s n (ngu n v n) c ng nh t ng lo i tài s n (ngu n v n) thông qua vi c so sánh k t
qu c a t ng n m c v tuy t đ i l n t ng đ i c a t ng tài s n (ngu n v n) và chi ti t
c a t ng lo i tài s n (ngu n v n). Qua đó th y đ c s bi n đ ng v quy mô kinh
doanh, n ng l c kinh doanh c a doanh nghi p. Ngoài ra, s d ng ph ng pháp t s
đ tính toán t c đ t ng tr ng c a t ng lo i tài s n (ngu n v n) đ có th đánh giá
đ c hi u qu quá trình s d ng các lo i tài s n (ngu n v n) c a doanh nghi p nh th
nào và tìm ra các gi i pháp nâng cao hi u qu s d ng tài s n (ngu n v n).
Phân tích c c u tài s n – ngu n v n
Phân tích c c u tài s n – ngu n v n là quá trình xem xét c c u v n có h p lý
không? C c u v n đó có tác đ ng nh th nào đ n hi u qu kinh doanh. Thông qua
vi c xác đ nh t tr ng c a t ng lo i lo i tài s n và ngu n v n đ xem xét s bi n đ ng
c a c c u v n b ng vi c áp d ng ph ng pháp so sánh và t s . Ta có th xem xét
đ n các ch s nh t tr ng tài s n ng n h n, t tr ng tài s n dài h n, t tr ng n , t
tr ng v n ch s h u đ xem xét m i quan h c a tài s n và ngu n v n.
1.2.2. H th ng ch tiêu đánh giá hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p
1.2.2.1. Ch tiêu đánh giá khái quát hi u qu kinh doanh
 T su t sinh l i c a doanh thu (ROS)

Kh n ng t o ra doanh thu c a doanh nghi p là nh ng chi n l c dài h n, quy t
đ nh t o ra l i nhu n và nâng cao hi u qu kinh doanh. Song m c tiêu cu i cùng c a
nhà qu n tr không ph i doanh thu mà là l i nhu n sau thu . Do v y, đ t ng l i nhu n
sau thu c n ph i duy trì t c đ t ng c a doanh thu nhanh h n t c đ t ng c a chi phí,
khi đó m i có s t ng tr ng b n v ng. M t khác, ch tiêu này c ng th hi n trình đ
7


ki m soát chi phí c a các nhà qu n tr nh m t ng s c c nh tranh c a doanh nghi p trên
th tr ng, ch tiêu này đ c xác đ nh nh sau:
T su t sinh l i c a
doanh thu

L i nhu n sau thu
=

Doanh thu thu n

x 100

Ch tiêu này cho bi t, trong m t k phân tích, doanh nghi p thu đ c 100 đ ng
doanh thu thu n, thì thu đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu thu nh p doanh
nghi p, ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s d ng chi phí càng t t. ó là nhân t
giúp nhà qu n tr m r ng th tr ng, t ng doanh thu. Ch tiêu này th p thì nhà qu n tr
c n t ng c ng ki m soát chi phí c a các b ph n.
Có th s d ng ch tiêu này đ so sánh v i t su t c a các n m tr c hay so sánh
v i các doanh nghi p khác cùng ngành. N u đem so sánh ROS c a doanh nghi p v i
ngành mà cho th y th p h n đi u đó ch ng t doanh nghi p đang bán v i giá th p h n,
ho c giá thành s n ph m c a doanh nghi p cao h n (có chi phí s n xu t kinh doanh
cao h n) so v i các doanh nghi p khác cùng ngành. M t khác, n u m t doanh nghi p

có t su t sinh l i c a doanh thu cao h n n m tr c thì l i nhu n c a doanh nghi p
t ng v i t c đ l n h n doanh thu, đi u đó ch ng t các chi n l c nâng cao ch t
l ng s n ph m, tiêu th s n ph m,…c a doanh nghi p đ t k t qu t t. Còn n u t
su t l i nhu n c a n m sau th p h n n m tr c thì doanh nghi p c n ph i xem xét các
chi n l c c a mình đ nâng cao ch tiêu này.
1.2.2.2. Phân tích hi u qu s d ng tài s n c a doanh nghi p
 Ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng t ng tài s n
 Hi u su t s d ng t ng tài s n
Ch tiêu này đ

c tính nh sau:

Hi u su t s d ng t ng
tài s n

Doanh thu thu n
=

T ng tài s n

T ng tài s n đ c hình thành t ngu n v n c a doanh nghi p, do v y vi c s
d ng t t ngu n v n c a doanh nghi p hi n có là v n đ có ý ngh a kinh t r t l n, nh
h ng tr c ti p t i s t ng tr ng c a doanh nghi p. V i ý ngh a đó, vi c xem xét ch
tiêu hi u su t s d ng t ng tài s n đ c coi là m t n i dung h t s c quan tr ng. Ch
tiêu này cho bi t, c 1 đ ng tài s n thì đem l i cho doanh nghi p bao nhiêu đ ng
doanh thu thu n. Ch tiêu này càng l n ch ng t kh n ng qu n lý tài s n đ t o ra
doanh thu c a doanh nghi p càng t t. T ch tiêu này, doanh nghi p s có nh ng c n
c xác đáng đ đ a ra các quy t đ nh tài chính phù h p v đ u t , đi u ch nh quy mô
s n xu t cho phù h p và đ ra nh ng bi n pháp h u hi u nh m khai thác ti m n ng s n
có, nâng cao hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p.

8

Thang Long University Library


 T su t sinh l i c a t ng tài s n (ROA)
Ch tiêu này th hi n kh n ng t o ra l i nhu n sau thu c a tài s n mà doanh
nghi p s d ng cho ho t đ ng kinh doanh, ch tiêu này đ c tính nh sau:
T su t sinh l i c a
tài s n

L i nhu n sau thu
=

T ng tài s n

x 100

Ch tiêu này cho bi t, trong m t k phân tích, doanh nghi p đ u t 100 đ ng tài
s n, thì thu đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu thu nh p doanh nghi p, ch tiêu
này càng cao ch ng t hi u qu s d ng tài s n c a doanh nghi p là t t, góp ph n nâng
cao kh n ng đ u t c a ch doanh nghi p.
Vi c phân tích t su t sinh l i c a tài s n là m t trong nh ng t s đ đánh giá
tình hình tài chính c a doanh nghi p qua đó giúp nhà qu n lý đ ra nh ng quy t đ nh
qu n lý nh m nâng cao hi u qu s d ng v n kinh doanh v kh n ng sinh l i c a vi c
s d ng tài s n.
T su t sinh l i c a tài s n ph thu c vào t ng th i kì kinh doanh và ngành ngh
kinh doanh. Do đó, ng i phân tích tài chính doanh nghi p ch s d ng t s này trong
so sánh doanh nghi p v i bình quân toàn ngành ho c v i doanh nghi p khác cùng
ngành và so sánh cùng m t th i k .

T su t sinh l i c a tài s n là ch tiêu quan tr ng ph n ánh hi u qu ho t đ ng
s n xu t kinh doanh c a m t doanh nghi p, m t ngành ho c m t lo i hình kinh t , qua
đó đánh giá ch t l ng, s phát tri n s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. T su t
sinh l i cao hay th p còn ph thu c vào t ng ngành s n xu t, ph ng h ng s n xu t
kinh doanh c a t ng ngành. Doanh nghi p n u bi t cách k t h p ch t ch các ch tiêu
t ng đ i và tuy t đ i thì s đánh giá đ y đ , chính xác h n tình hình ho t đ ng s n
xu t kinh doanh. ây s là c n c đ các nhà qu n lý doanh nghi p, nhà đ u t , nhà
ho ch đ nh chính sách đ a ra các quy t đ nh phù h p v i th c ti n.
 Su t hao phí c a tài s n so v i doanh thu thu n
Kh n ng t o ra doanh thu thu n c a tài s n là m t ch tiêu kinh t c b n đ d
ki n v n đ u t khi doanh nghi p mu n m t m c doanh thu thu n nh d ki n, ch
tiêu này th ng đ c xác đ nh nh sau:
Su t hao phí c a tài s n
so v i doanh thu thu n

T ng tài s n
=

Doanh thu thu n

Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích, doanh nghi p thu đ c m t đ ng doanh
thu thu n thì c n bao nhiêu đ ng tài s n đ u t , ch tiêu này càng th p hi u qu s
9


d ng càng t t, góp ph n ti t ki m tài s n và nâng cao doanh thu thu n trong k c a
doanh nghi p.
 Su t hao phí c a tài s n so v i l i nhu n sau thu
Ch tiêu này ph n ánh kh n ng t o ra l i nhu n sau thu c a các tài s n mà
doanh nghi p đang s d ng cho ho t đ ng kinh doanh, ch tiêu này th ng đ c xác

đ nh nh sau:
T ng tài s n

Su t hao phí c a tài s n so
=
v i l i nhu n sau thu

L i nhu n sau thu

Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích, doanh nghi p thu đ c m t đ ng l i
nhu n sau thu thu nh p doanh nghi p thì c n bao nhiêu đ ng tài s n, ch tiêu này càng
th p hi u qu s d ng các tài s n càng cao, h p d n các t ch c đ u t .
 Ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng tài s n ng n h n
 Hi u su t s d ng tài s n ng n h n
Ch tiêu này đ

c tính nh sau:

Hi u su t s d ng tài
s n ng n h n

Doanh thu thu n
=

Tài s n ng n h n

Hi u su t s d ng tài s n ng n h n th hi n m i quan h gi a doanh thu thu n và
tài s n ng n h n v i ý ngh a: c 1 đ ng tài s n ng n h n thì t o ra bao nhiêu đ ng
doanh thu thu n. Ch tiêu này càng cao ch ng t công tác qu n lý tài s n ng n h n c a
doanh nghi p càng t t.

 T su t sinh l i c a tài s n ng n h n
Ch tiêu này đ

c xác đ nh nh sau:

T su t sinh l i c a
tài s n ng n h n

L i nhu n sau thu
=

Tài s n ng n h n

x 100

Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích doanh nghi p đ u t 100 đ ng tài s n
ng n h n thì t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu , ch tiêu này càng cao hi u qu
s d ng tài s n ng n h n là t t góp ph n nâng cao hi u qu kinh doanh cho doanh
nghi p.
 S vòng luân chuy n c a hàng t n kho
Ch tiêu này đ

c xác đ nh nh sau:

S vòng luân
chuy n HTK

Giá v n hàng bán

=

Hàng t n kho
10

Thang Long University Library


Ch tiêu này cho bi t, trong k phân tích v n đ u t cho hàng t n kho quay đ c
bao nhiêu vòng, ch tiêu này càng cao ch ng t hàng t n kho v n đ ng không ng ng
đó là nhân t đ t ng doanh thu, góp ph n t ng l i nhu n cho doanh nghi p.
 S vòng quay ph i thu khách hàng
S vòng quay ph i thu
khách hàng

Doanh thu thu n

=

S d ăph i thu khách hàng

Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích các kho n ph i thu quay đ c bao nhiêu
vòng, ch tiêu này càng cao ch ng t doanh nghi p thu h i ti n hàng k p th i, ít b
chi m d ng v n. Tuy nhiên ch tiêu này cao quá có th ph ng th c thanh toán ti n
c a doanh nghi p quá ch t ch , khi đó s nh h ng đ n s n l ng hàng tiêu th . Ch
tiêu này cho bi t m c đ h p lý c a các kho n ph i thu đ i v i t ng m t hàng c th
c a doanh nghi p trên th tr ng.
 Ch tiêu ph n ánh hi u qu s d ng tài s n dài h n
 Hi u su t s d ng tài s n dài h n
Ch tiêu này đ

c tính nh sau:

Hi u su t s d ng tài
s n dài h n

Doanh thu thu n
=

Tài s n dài h n

Ch tiêu này cho bi t, c 1 đ ng tài s n dài h n thì đem l i cho doanh nghi p bao
nhiêu đ ng doanh thu thu n. Qua ch tiêu này, nhà qu n tr có th đánh giá kh n ng
qu n lý và s d ng tài s n dài h n c a doanh nghi p. Ch tiêu này càng cao ch ng t
kh n ng qu n lý tài s n dài h n c a doanh nghi p càng t t.
 T su t sinh l i c a tài s n dài h n
L i nhu n sau thu

T su t sinh l i c a
tài s n dài h n

=

Tài s n dài h n

x 100

Ch tiêu này cho bi t c 100 đ ng tài s n dài h n bình quân s d ng trong k thì
t o ra bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu . Ch tiêu này càng cao ch ng t hi u qu s
d ng tài s n dài h n c a doanh nghi p là t t, đó là nhân t h p d n các nhà đ u t .
 T su t sinh l i c a tài s n c đ nh

T su t sinh l i c a
tài s n c đ nh

L i nhu n sau thu
=

Giá tr còn l i c aăTSC ă

x 100

Ch tiêu này cho bi t c 100 đ ng giá tr tài s n c đ nh s d ng trong k thì t o
ra bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu thu nh p doanh nghi p. Ch tiêu này càng cao
11


ch ng t hi u qu s d ng tài s n c đ nh c a doanh nghi p là t t, đây là nhân t h p
d n các nhà đ u t .
1.2.2.3. Phân tích hi u qu s d ng v n
Ngu n v n c a doanh nghi p đ c hình thành t ba ngu n là v n vay, v n đ c
c p b i ngân sách Nhà n c và v n ch s h u, nh ng ph n l n ngu n v n c a các
doanh nghi p đ c hình thành t v n vay và v n ch s h u. Vì v y, khi phân tích v
hi u qu s d ng v n, ta ch đ c p đ n v n vay và v n ch s h u.


Hi u qu s d ng v n vay

 Hi u qu s d ng lãi vay
Ch tiêu này đ

c xác đ nh nh sau:

H s đ m b o lãi vay

L i nhu n tr

=

c thu và lãi vay

Chi phí lãi vay

Ch tiêu này ph n ánh đ an toàn, kh n ng thanh toán lãi ti n vay c a doanh
nghi p, ch tiêu này càng cao kh n ng sinh l i c a v n vay càng t t, đó là s c h p d n
c a doanh nghi p v i các t ch c tín d ng vào ho t đ ng kinh doanh.
 T su t sinh l i c a ti n vay
Ch tiêu này đ

c xác đ nh nh sau:

T su t sinh l i c a ti n vay

L i nhu n sau thu

=

T ng ti n vay

x 100

Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích, doanh nghi p s d ng 100 đ ng ti n vay

ph c v cho ho t đ ng kinh doanh thì thu đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n sau thu . Ch
tiêu này càng cao ch ng t hi u qu kinh doanh t t, đó là nhân t h p d n nhà qu n tr
đ a ra quy t đ nh vay ti n đ u t vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Ch tiêu này
c ng ch ng t t c đ t ng tr ng c a doanh nghi p.
 Hi u qu s d ng v n ch s h u
 T su t sinh l i c a v n ch s h u (ROE)
Ch tiêu này đ

c xác đ nh nh sau:

T su t sinh l i c a
v n ch s h u

L i nhu n sau thu
=

V n ch s h u

x 100

Ch tiêu này cho bi t, c 100 đ ng v n ch s h u đ u t thì t o ra đ c bao
nhiêu đ ng l i nhu n sau thu thu nh p doanh nghi p. Ch tiêu này càng cao, càng
bi u hi n xu th tích c c. Ch tiêu này cao th ng giúp cho các nhà qu n tr có th đi
huy đ ng v n m i trên th tr ng tài chính đ tài tr cho s t ng tr ng c a doanh
nghi p. Ng c l i n u ch tiêu này nh và v n ch s h u d i m c v n đi u l thì
12

Thang Long University Library

hi u qu kinh doanh th p, doanh nghi p s g p khó kh n trong vi c thu hút v n. Tuy
nhiên, s c sinh l i c a v n ch s h u cao không ph i lúc nào c ng thu n l i vì có th
là do nh h ng c a đòn b y tài chính, khi đó m c đ m o hi m càng l n.
Các nhà đ u t r t quan tâm đ n ch tiêu này vì đây là kh n ng thu nh p mà h
có th đ t đ c n u h quy t đ nh đ u t v n c a mình vào doanh nghi p. N u t su t
sinh l i c a v n ch s h u cao và t ng liên t c qua các n m thì doanh nghi p có k
v ng thu hút đ c nhi u nhà đ u t trên th tr ng đ u t vào doanh nghi p mình vì
h th y r ng v n c a h có th b ra s đ c s d ng có hi u qu , l i nhu n k v ng
cao do đó h có th đ c chia nhi u c t c h n và giá tr c ph n c a h trong doanh
nghi p s t ng lên, đ c bi t đ i v i nh ng doanh nghi p tham gia niêm y t trên th
tr ng ch ng khoán thì giá c phi u c a doanh nghi p s t ng cao, thu hút đ c nhi u
nhà đ u t trong n c c ng nh n c ngoài. Ng c l i, n u ROE c a doanh nghi p
th p và gi m d n qua các n m thì doanh nghi p khó có th thu hút đ c nhà đ u t .
1.2.2.4. Phân tích hi u qu s d ng chi phí
Chi phí trong k c a doanh nghi p chi ra th ng bao g m: chi phí giá v n hàng
bán, chi phí bán hàng, chi phí qu n lý doanh nghi p, chi phí tài chính, chi phí khác. ó
là các kho n chi phí b ra nh m thu l i l i nhu n trong k . Tuy nhiên khi phân tích
hi u qu s d ng chi phí, chúng ta ch t p trung vào phân tích hi u qu s d ng giá
v n hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí qu n lý doanh nghi p và t ng chi phí.
 T su t sinh l i c a giá v n hàng bán
Ch tiêu này đ

c xác đ nh nh sau:

T su t sinh l i c a giá
v n hàng bán

L i nhu n g p v bán hàng
=

Giá v n hàng bán

x 100

Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích, doanh nghi p b ra 100 đ ng giá v n
hàng bán thì thu đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n g p, ch tiêu này càng cao ch ng t
m c l i nhu n trong giá v n hàng bán càng l n, th hi n các m t hàng kinh doanh có
l i nh t, do v y doanh nghi p càng đ y m nh kh i l ng tiêu th . Ch tiêu này th ng
ph thu c vào đ c đi m kinh doanh c a t ng ngành ngh c th .
 T su t sinh l i c a chi phí bán hàng
Ch tiêu này đ

c xác đ nh nh sau:

T su t sinh l i c a chi
phí bán hàng

L i nhu n thu n t H KD
=

Chi phí bán hàng

x 100

Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích doanh nghi p b ra 100 đ ng chi phí bán
hàng thì thu đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n, ch tiêu này càng cao ch ng t m c l i
13


nhu n trong chi phí bán hàng càng l n, doanh nghi p đã ti t ki m đ

hàng.

c chi phí bán

 T su t sinh l i c a chi phí qu n lý doanh nghi p
Ch tiêu này đ

c xác đ nh nh sau:

T su t sinh l i c a chi
phí qu n lý DN

L i nhu n thu n t H KD
=

x 100

Chi phí qu n lý DN

Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích doanh nghi p b ra 100 đ ng chi phí
qu n lý doanh nghi p thì thu đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n, ch tiêu này càng cao
ch ng t m c l i nhu n trong chi phí qu n lý doanh nghi p càng l n, doanh nghi p đã
ti t ki m đ c chi phí qu n lý.
 T su t sinh l i c a t ng chi phí
Ch tiêu này đ

c xác đ nh nh sau:

T su t sinh l i c a
t ng chi phí

L i nhu n k toánătr
=

T ng chi phí

c thu
x 100

Ch tiêu này cho bi t trong k phân tích doanh nghi p b ra 100 đ ng chi phí thì
thu đ c bao nhiêu đ ng l i nhu n k toán tr c thu , ch tiêu này càng cao ch ng t
m c l i nhu n trong chi phí càng l n, doanh nghi p đã ti t ki m đ c các kho n chi
phí chi ra trong k .
T ng chi phí đ

c xác đ nh nh sau:

T ng chi phí = Giá v n hàng bán + Chi phí tài chính + Chi phí bán hàng +
Chi phí qu n lý doanh nghi p + Chi phí khác
1.3. Nh ng nhân t

nhăh

ngăđ n hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p

Ho t đ ng kinh doanh trên th tr ng b nh h ng b i nhi u nhân t khác nhau
t môi tr ng kinh doanh. Các y u t tác đ ng tr c ti p ho c gián ti p vào quá trình
v n hành c a doanh nghi p. Vì v y khi phân tích hi u qu kinh doanh c a doanh
nghi p, nhà qu n tr c n xác đ nh các nhân t tác đ ng t i tình hình ho t đ ng c a
doanh nghi p đ xác đ nh các thách th c c ng nh là tìm ki m c h i kinh doanh trên

th tr ng.
Các y u t nh h ng đ c th hi n d i nhi u hình thái khác nhau g m 2 nhóm
chính: nhóm nhân t bên trong và nhóm nhân t bên ngoài doanh nghi p. Phân tích,
qu n lý, đánh giá c a các y u t tác đ ng nh th nào nh m đ a ra các chi n thu t
phát tri n h p lý, khai thác t i đa ngu n l c c a doanh nghi p luôn n m trong chi n
l c phát tri n c a doanh nghi p trong t ng th i k . Vi c nh h ng c a tác đ ng
14

Thang Long University Library


m nh hay y u đ n doanh nghi p ph thu c vào th c tr ng ho t đ ng và b i c nh kinh
t khác nhau c a t ng ngành, t ng qu c gia.
1.3.1. Môi tr ng bên trong
1.3.1.1. Y u t v n
Không m t doanh nghi p nào có th ti n hành các ho t đ ng s n xu t kinh doanh
mà không có v n. V n có ý ngh a vô cùng quan tr ng, quy t đ nh tr c ti p t i ho t
đ ng kinh doanh c a doanh nghi p. V n trong doanh nghi p đ c hình thành t 3
ngu n chính: V n t có, v n ngân sách nhà n c c p và v n vay: đ c phân b d i
hai hình th c là v n c đ nh và v n l u đ ng. Tu đ c đi m c a t ng doanh nghi p,
doanh nghi p nhà n c thì v n ngân sách nhà n c c p là ch y u, doanh nghi p t
nhân v n ch s h u và v n vay là ch y u. N u v n ch s h u chi m t tr ng cao
trong t ng ngu n v n, doanh nghi p có đ kh n ng t đ m b o v m t tài chính và
m c đ đ c l p c a doanh nghi p đ i v i các ch n là cao (ngân hàng, nhà cung
c p,…). Ng c l i, n u v n vay chi m t tr ng ch y u trong t ng ngu n v n thì kh
n ng b o đ m v m t tài chính s th p, an ninh tài chính thi u b n v ng, gây ra khó
kh n trong vi c thuy t ph c các nhà đ u t , t ch c tín d ng cho vay. Tuy nhiên, vi c
ngu n v n đ c phân b nh th nào còn ph thu c vào nhi u y u t nh quy mô
doanh nghi p, lo i hình doanh nghi p, đ c đi m kinh doanh c a doanh nghi p,…
1.3.1.2. Ngu n nhân l c

Nhân l c là y u t quy t đ nh đ n s n xu t kinh doanh, nó bao g m m t s n i
dung ch y u sau:
 Ban giám đ c doanh nghi p
Là nh ng cán b qu n lý c p cao nh t trong doanh nghi p, nh ng ng i v ch
ra chi n l c, tr c ti p đi u hành, t ch c th c hi n công vi c kinh doanh c a doanh
nghi p.
i v i nh ng công ty c ph n, nh ng t ng công ty l n, ngoài ban giám đ c
còn có h i đ ng qu n tr là đ i di n cho các ch s h u doanh nghi p quy t đ nh
ph ng h ng kinh doanh c a doanh nghi p.
Các thành viên c a ban giám đ c có nh h ng r t l n đ n k t qu ho t đ ng s n
xu t kinh doanh c a doanh nghi p. N u các thành viên có trình đ , kinh nghi m và
kh n ng đánh giá, n ng đ ng, có m i quan h t t v i bên ngoài thì h s đem l i cho
doanh nghi p không ch nh ng l i ích tr c m t nh : t ng doanh thu, t ng l i nhu n
mà còn uy tín l i ích lâu dài cho doanh nghi p. ây m i là y u t quan tr ng tác đ ng
đ n kh n ng c nh tranh và hi u qu kinh doanh c a doanh nghi p.

15