Vấn đề việc làm và thu nhập của lao động nhập cư trên địa bàn Hà Nội Thực trạng và giải pháp

Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents
TR

NG

I H C KINH T QU C DÂN
----------0O0---------

TR N NG C Y N

N

VI C LÀM VÀ THU NH P C A LAO
NG NH P C

TRÊN

A BÀN HÀ N I:

TH C TR NG VÀ GI I PHÁP

Chuyên ngành: Kinh t lao

ng

TÓM T T LU N V N TH C S

HÀ N I - 2007


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents

1

U

I. S c n thi t c a

tài

ô th hoá là m t quá trình phát tri n t t y u
nào trên th gi i, trong ó có Vi t Nam. Tính

i v i b t c qu c gia

n cu i n m 2004, Vi t Nam

có 4 ô th lo i I, 8 ô th lo i II, 12 ô th lo i III, 61 ô th lo i IV và trên
500 ô th lo i V, nâng t l dân thành th t 20,1% vào n m 1989 lên thành
26% vào n m 2005.
Là thành ph
tr

u tiên c a Vi t Nam

c x p h ng ô th lo i I vào

c n m 1975, Hà N i tr thành m t trong nh ng thành ph có t c

hoá l n nh t trên c n

ô th

c. T l dân s thành th c a Hà N i t ng t 57,9%

vào n m 2000 lên thành 64,9% vào n m 2004 và 65,3% vào n m 2006. Bên
nh ó, v i v th là th
chính tr

ô c a Vi t Nam, t p trung toàn b các c quan

u não và là m t thành ph có t c

n nh t trong c n

c (t c

t ng tr

ng nh p c t các t nh/thành ph

i lao

ng

a ph

c v nguyên t c là không có s phân bi t

ng và ng

i lao

ng nh p c . Tuy nhiên trên

th c t , v th và c h i c a lao

ng nh p c so v i lao

không ph i luôn luôn gi ng nhau.

u này

l

t 12% n m

c v Hà N i sinh s ng và làm vi c.

Các chính sách c a Nhà n
gi a ng

ng kinh t vào lo i

ng kinh t c a thành ph

2006), ã t o thành nh ng l c hút cho lao
trong c n

t ng tr

ng và ch t l

ng vi c làm c a lao

ng

a ph

ng

t ra nhi u khó kh n trong v n
ng nh p c . Theo Báo cáo

u tra

di c Vi t Nam n m 2004 (T ng c c th ng kê và UNFPA ph i h p th c hi n)
cho th y, tình tr ng ng

i di c hi n ang có vi c làm t i Hà N i là 89%. Tuy

nhiên, báo cáo c ng cho th y, a s lao
c dù so sánh v trình
a ph

h c v n lao

ng nh p c là lao

ng gi n

ng nh p c không th p h n lao

ng. M t khác, v thu nh p c a lao

n
ng

ng nh p c c ng th p h n so v i


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents
lao

ng

nh p

2

a ph

ng. Ph i ch ng có m t rào c n trong v n

i v i lao

ng nh p c . Vi t Nam ã chính th c gia nh p WTO - m t

sân ch i l n v i nguyên t c là không phân bi t
vi c làm sáng t th c tr ng và
nh p c a lao

vi c làm và thu

i x và minh b ch, vì v y

a ra các gi i pháp

ng nh p c t i Hà N i là m t v n

Lu n v n “

n

i v i vi c làm và thu

c n thi t.

vi c làm và thu nh p c a lao

ng nh p c trên

a bàn Hà N i: th c tr ng và gi i pháp” hi v ng s mang l i m t b c tranh
ng quát v v n
i.
lao

ng th i, lu n v n c ng s

it
it

i lao

ng nh p c t i Hà

óng góp vào các nghiên c u v chính sách

ng, vi c làm, thu nh p c a c n
II.

lao

vi c làm và thu nh p c a ng

c nói chung và t i Hà N i nói riêng.

ng nghiên c u

ng

c nghiên c u trong lu n v n là vi c làm và thu nh p c a

ng nh p c t i Hà N i. Thông qua ó

thu nh p c a lao

ng nh p c v i lao

tài có s so sánh vi c làm và

ng s t i (ng

i không di c ).

III. M c ích nghiên c u
Xem xét v n

vi c làm và thu nh p c a ng

i lao

ng nh p c trên

a bàn Hà N i. Thông qua ó, lu n v n d ki n tìm hi u rõ h n v các v n
sau:
- Th c tr ng vi c làm c a lao

ng nh p c và các y u t

nh h

ng

- Th c tr ng thu nh p c a lao

ng nh p c và các y u t

nh h

ng

- Các

xu t, ki n ngh cho v n

vi c làm và thu nh p c a ng

i lao

ng nh p c t i Hà N i.
IV. Ngu n s li u và ph
nghiên c u,
th ng kê t ng h p và
các b

c sau:

ng pháp nghiên c u

tài v n d ng k t h p các ph
u tra kh o sát.

tài nghiên c u

ng pháp: phân tích,
c th c hi n qua


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents

3

- Nghiên c u tài li u: nghiên c u nh ng v n
làm, thu nh p, di c . Các v n
c n thi t… t

ó

nh l

m lu n v n

t khác, vi c
ng bi n

c i t khái ni m, n i dung,

a ra khung lý thuy t s d ng cho toàn b

- Nghiên c u
i th i

lý lu n này

lý lu n chung v vi c

ng:

tài.

tài ch s d ng b s li u di c 2004. So

c th c hi n là n m 2007 thì s li u này ã khá c .

tài ch s d ng m t b s li u không cho th y

ng v vi c làm và thu nh p c a lao

kh c ph c m t ph n h n ch này,

c xu

ng nh p c qua các n m.

tài s d ng các thông tin

nh tính

sung.
- Nghiên c u

nh tính:

làm rõ th c tr ng, nh ng khó kh n và thu n

i khi ti p c n vi c làm và thu nh p c a ng
tài thi t k m t l
nh ng ng

V.

i lao

i ph ng v n sâu.

ng nh p c , t tr

i lao
i t

ng nh p c

n Hà N i,

ng ph ng v n sâu chính là

ng t dân ph và lao

ng

a ph

ng.

a bàn nghiên c u

Nghiên c u trên

a bàn thành ph Hà N i, bao g m c khu v c nông

thôn và thành th .
VI. K t c u c a
Ngoài l i m
Ch

tài

u, k t c u c a

tài g m 3 ph n:

ng 1: C s lý lu n nghiên c u vi c làm và thu nh p c a lao

ng

nh p c
Ch

ng 2: Phân tích th c tr ng vi c làm và thu nh p c a lao

ng nh p

t i Hà N i và các nguyên nhân
Ch

ng 3: Các gi i pháp cho v n

vi c làm và thu nh p c a lao

nh p c t i Hà N i
CH
NH NG V N

NG 1

CHUNG V LAO

NG NH P C

VI C LÀM VÀ THU NH P

–

ng


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents
1.1. Lao

4

ng nh p c và khái ni m v vi c làm, thu nh p

1.1.1 Khái ni m,

c tr ng c a di c và lao

ng nh p c

* Khái ni m di c
Theo khái ni m mà Liên h p qu c

a ra vào n m 1958 v di c : “Di

là m t hình th c di chuy n trong không gian c a con ng
a lý hành chính này và m t

nv

ng

ng nh p c t i Hà N i nh sau: “Lao
i lao

nh”.

ng nh p c

Trong khuôn kh c a lu n v n, ng
lao

n

a lý hành chính khác nh m thi t l p

t n i c trú m i trong kho ng th i gian nh t
* Khái ni m v lao

i gi a m t

i vi t xin

c s d ng khái ni m

ng nh p c t i Hà N i là nh ng

ng t các t nh/thành ph khác v sinh s ng, làm vi c t i Hà N i

nh ng ch a có h kh u th

ng trú t i Hà N i”

1.1.2. Khái ni m vi c làm và thu nh p
Theo B Lu t Lao
“m i ho t

ng lao

ng n

c ta, khái ni m “vi c làm”

c xác

nh là

ng t o ra ngu n thu nh p không b lu t pháp ng n c m”

u 13 - B Lu t Lao

ng). Nh v y không ch nh ng ng

trong các ngành c a n n kinh t qu c dân, mà nhi u ng

i làm vi c

i khác c ng

c

coi là có vi c làm, n u h gián ti p góp ph n t o ra thu nh p.
Theo t

n Bách khoa toàn th m , thu nh p là ph n chênh l ch gi a

kho n thu v và kho n chi phí ã b ra.
c u c a thu nh p bao g m thu nh p t lao

ng và thu nh p tài

chính và các thu nh p khác.

1.2. Các nhân t

nh h

ng

n vi c làm và thu nh p c a lao

1.2.1. Các y u t

nh h

ng

n vi c làm

1.2.1.1. S c c u c a th tr

ng lao

ng

ng nh p


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents

5

Các nhân t v mô tác
kinh t

tn

ng

n c u lao

c; c c u ngành ngh và s phân b ngh gi a nông thôn và

thành th , gi a các vùng lãnh th . Trình
d ng s
Chi n l

ng g m: Kh n ng phát tri n

nh h

ng

ns l

công ngh , máy móc thi t b

ng, ch t l

ng lao

c

ng, t l th t nghi p…

c phát tri n kinh t xã h i.

1.2.1.2. H th ng thông tin tuy n d ng và ph
ng c a nhà tuy n d ng (thuê lao
* H th ng thông tin tuy n d ng:

ng th c thông tin tuy n

ng)
m h th ng internet và m ng tuy n d ng,

th ng trung tâm gi i thi u vi c làm và h i ch vi c làm.
* Chính sách và ph

ng th c thông tin tuy n d ng c a nhà tuy n d ng

1.2.1.3. N ng l c c a ng
Nh ng ng

i có

i lao

ng

u ki n s c kho t t, có trình

h c v n, k n ng và

kinh nghi m thì c h i vi c làm c a h s cao h n, n
ng trình

nh h

ng

n thu nh p

i v i các kho n thu nh p ngoài lao

tr

ng thì các nhân t

nh h

u ki n kinh t xã h i, s phát tri n c a các lo i th tr

ng v n, th tr

ng ch ng khoán, th tr

c c a t ng cá nhân; kh n ng qu n lý và
i v i các kho n thu nh p t lao
m:

i

h c v n th p.

1.2.2. Các y u t

bao g m:

nh h n nh ng

u ki n kinh t xã h i; Lu t lao

tài chính c a doanh nghi p; V trí
vi c và tài n ng c a ng

ng b t

ng s n..); trình

u ti t v mô c a Nhà n
ng thì các nhân t
ng; Th tr

ng lao

nh h

ng

ng (th
, n ng
c.
ng bao

ng; Kh n ng

a lý và giá sinh ho t t ng vùng; Công

i th c hi n nó…

1.3. S c n thi t ph i hoàn thi n vi c làm và thu nh p cho lao

ng nh p

t i Hà N i
1.3.1. Xu t phát t th c tr ng vi c làm và thu nh p c a ng
nói chung trên

a bàn Hà N i

i lao

ng

Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents

6

Vi c làm là m t trong ba k t qu quan tr ng nh t c a th tr
ng (vi c làm, giá c s c lao
làm c a lao
lao

ng trên

ng và th t nghi p). Do v y th c tr ng vi c

a bàn Hà N i xu t phát t các

ng Hà N i. Các nghiên c u v th tr

t lu n r ng: Th tr

ng lao

ng lao

ng Hà N i m i

tri n do v y còn mang tính t phát, thi u n
ng và qu n lý có hi u qu ; Cung lao
ng nhanh, c c u lao
ng t ng
ng

c; H th ng chính sách qu n lý và

ng Hà N i ã

ng lao

ng

a ra các

c hình thành và ang phát
nh, ch a

ut n

c Nhà n

c

nh

ng có xu

c ngoài và c u lao

các thành ph n kinh t ngoài Nhà
u ti t th tr

u ti t v mô c a Nhà n

Các t ch c tham gia vào th tr
ng ã d n

m c a th tr

ng có c c u tr v i quy mô l n và

c bi t là trong khu v c có v n

Hà N i ch y u v n t p trung

và c u lao

c

ng qua ào t o ch a h p lý; C u lao

xây d ng tuy nhiên vai trò

ng lao

ng lao

ng ã

c

c còn nhi u h n ch ;

ng v i t cách là c u n i gi a cung

c hình thành nh ng m c

áp ng còn th p và

hi u qu ch a cao.
1.3.2. Xu t phát t
n

c

m vi c làm và thu nh p c a lao

dân nh p c vào thành ph tr c ti p tác

ng nh p c

ng lên toàn b ti n

trình phát tri n kinh t xã h i c a thành ph trong nh ng n m t i trong ti n

trình ô th hoá nhanh.. Không ai có th ph nh n nh ng nh h
do lao

ng nh p c

em l i nh : óng góp vào t ng tr

sung h p lý cho ngu n lao

ng tích c c

ng kinh t , là ngu n

ng; phát tri n s n xu t c a thành ph ; góp

ph n t ng thu nh p, c i thi n cu c s ng, xóa ói gi m nghèo; góp ph n vào
vi c phát tri n
nh p c

ng

u gi a các vùng. Tuy nhiên, bên c nh ó, lao

n Hà N i c ng mang l i nh ng nh h

vi c làm, c s h t ng, y t , an ninh, nhà

ng tiêu c c: t o thêm s c ép
i v i Hà N i.

Do v y, nghiên c u vi c làm và thu nh p c a lao
i s góp ph n hoàn thi n h n th tr

ng lao

ng

ng nh p c

n Hà

ng c a Hà N i và nh ng n i


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents

7

xu t c , giúp các nhà ho ch

nh chính sách hoàn thi n h n các chính sách v

vi c làm và thu nh p.
1.4. Kinh nghi m gi i quy t v n
nh p c

vi c làm và thu nh p cho lao

ng

n các ô th l n c a Trung Qu c.

Th nh t là c i cách h kh u.
Th hai là xây d ng các ô th v tinh nh m gi m b t s c ép v vi c
làm cho các thành ph l n.
Th ba là

a dân i có t ch c.

Th t là b o

m vi c

Th n m là các

a ph

i x bình
ng ch

ng v i lao

ng nh p c .

ng khuy n khích phát tri n các mô

hình xây nhà chung c c p th p cho ng

i di c thuê, còn các doanh nghi p

xây d ng các khu nhà

i công nhân.

CH

mi n phí cho ng

NG 2:
TH C TR NG VI C LÀM VÀ THU NH P C A
LAO

2.1.

c

NG NH P C

T I HÀ N I

m kinh t xã h i c a thành ph Hà N i tác

vào thành ph và vi c làm, thu nh p c a lao
2.1.4.

c

m v lao

* V quy mô và t c

ng
t ng l c l

m 2001, dân s ho t

ngày càng l n
* V ch t l
Trình

n vi c nh p

ng nh p c

ng lao

ng

Hà N i là m t trong nh ng t nh có quy mô lao

m 2005 l c l

ng

ng t

ng

i l n. N u

ng kinh t c a Hà N i là 1.380 nghìn ng

ng này ã là 1576 nghìn ng

i. L c l

ng lao

i thì

n

ng t p trung

khu v c thành th .

ng c a l c l

ng lao

h cv nc al cl

theo t ng n m. Theo ó, t l lao

ng
ng lao

ng Hà N i có xu h

ng có trình

c t ng và chi m t l l n, t l lao

có trình

ng t ng lên

t t nghi p ph thông trung
trung h c c s ho c ti u


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents

8

c có xu h

ng gi m. So v i m t b ng chung c a c n

thành ph có l c l

ng lao

n còn 38% l c l

ng có trình

ng lao

h cv n

c thì Hà N i là

m c cao, tuy nhiên,

ng ch a t ng qua ào t o ngh và có s b t c p

trong c c u ào t o.
* V quy mô c u lao

ng

Trong nh ng n m qua Hà N i thu hút l
n. V quy mô, s l

nghìn ng

ng lao

ng có vi c làm th

a s lao

ng làm vi c

khu v c ngoài Nhà n

ng gi m và t tr ng lao

c ngoài có xu h

ng

i

i vào n m 2005.

ng theo thành ph n kinh t

th ) chi m 63,9% (n m 2005). T tr ng lao
c có xu h

ng t

ng xuyên t ng t 1392,6

i vào n m 2002 lên thành 1511,2 nghìn ng

* V chuy n d ch c c u lao

ut n

ng c u lao

c (t nhân, cá th , t p

ng làm vi c trong khu v c nhà

ng làm vi c trong khu v c có v n

ng t ng m c dù khu v c này ch chi m t l r t

nh
* V chuy n d ch c c u lao
c b n c c u lao
n t tr ng lao

ng theo ngành kinh t
ng c a thành ph chuy n d ch theo h

ng làm vi c trong nhóm ngành d ch v và công nghi p, xây

ng c b n, gi m d n t tr ng lao
2.2. Các

ng t ng

c tr ng c a lao

ng trong ngành nông, lâm, ng nghi p.

ng nh p c

n Hà N i

Theo báo cáo th ng kê c a công an thành ph Hà N i thì tính
5/2005 dân s Hà N i là 3.098.000 ng
ng

i, KT4 là 210.000 ng

n tháng

i, trong ó di n KT3 là 108.000

i. C hai lo i này chi m kho ng 9.5% so v i t ng

dân s Hà N i. Ngoài ra còn có kho ng 110.000 h c sinh, sinh viên t m trú
th

ng xuyên1. Phân tích b s li u di dân 2004 cho th y, lao

ng n nh p

vào Hà N i nhi u h n nam gi i và a s là nhóm tu i tr (t 20

tu i). Trình
1

S li u

h c v n c a nam lao

ng nh p c cao h n n lao

c l y t Báo cáo k t qu nghiên c u ánh giá chính sách di dân

n ô th

n 29

ng nh p


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents

9

. So v i lao
bi t v trình

ng s t i (nh ng ng
h c v n gi a lao

h c v n th p.

các trình

i cao h n so v i lao
ngh c a lao
2,5%
ã

i không di c ) cho th y: ít có s khác

ng nh p c và lao

cao h n, nhìn chung trình

i v i nam, 3% so v i 1,9%

nhi u lao
Nam

ng nh p c

ng nh p c

n

ng b ng sông H ng. Hà Tây là t nh có

n Hà N i nh t (14%), sau ó là H ng Yên (13%),

nh (9,7%).

2.3. Th c tr ng vi c làm c a lao

ng nh p c

2.3.1. Th c tr ng vi c làm c a lao

ng nh p c

2.3.1.1. Ho t

ng nh p c

ng hi n t i c a lao

a s lao
tr

ng s t i (5,2% so v i

ng trú t i n i ang sinh s ng. Lao

ng nh p c

ng s

ng qua ào t o

i v i n ). Có 94,16% lao

Hà N i có ngu n g c xu t c t vùng

các trình

c a lao

ng nh p c . Tuy nhiên, t l lao

ng nh p c cao g p ôi so v i lao

ng ký h kh u th

ng s t i

ng nh p c

c ph ng v n. T l lao

n Hà N i

n Hà N i hi n ang có vi c làm trong 6 tháng
ng nh p c có vi c làm cao h n so v i lao

ng

t i (85,6% so v i 77,1%). T l th t nghi p (ch a có vi c nh ng có nhu c u
tìm vi c) và không mu n làm vi c
t i. T l lao

lao

ng nh p c

u th p h n lao

ng

ng s t i làm công vi c n i tr cao h n 2 l n so v i lao

ng nh p c .

u này cho th y, lao

ng và tuy t

i trong s h có th tìm

ng nh p c có nhu c u khá l n v lao
c vi c làm

n i

n

2.3.1.2. Ngh nghi p
Không có s khác bi t l n v ngh nghi p gi a lao
ng s t i. Nhìn chung, lao

ng nh p c và lao

ng nh p c tham gia nhi u h n vào nh ng

ngh có CMKT b c trung, th th công và th k thu t l p ráp v n hành thi t
còn lao
trình

ng s t i tham gia nhi u h n vào ngh lãnh

CMKT b c cao. 1/3 lao

và không có ai làm ngh lao

o và các ngh có

ng nh p c v n làm các công vi c gi n

ng có k thu t trong nông nghi p, lâm nghi p.

n


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents

10

Nam lao

ng nh p c có xu h

ng tham gia nhi u h n vào nh ng

ngh có tính n ng nh c, òi h i CMKT cao còn n gi i tham gia nhi u h n
vào nh ng ngh nh nhân viên v n phòng, lao

ng gi n

n.

2.3.1.3. Lo i hình kinh t
Ng

i lao

ng nh p c làm vi c nhi u nh t cho lo i hình kinh t cá th

ti u ch (39,2%), sau ó
c (27,4%). Lao

ng nh p c tham gia nhi u h n vào lo i hình kinh t t

n t nhân và có v n
so v i lao

n lo i hình kinh t t b n t nhân (28,8%), Nhà

ut n

ng s t i.

c ngoài, ít h n

u này cho th y, lao

lo i hình kinh t Nhà n

ng nh p c vào Hà N i tham

gia ch y u vào nh ng lo i hình kinh t t nhân và làm vi c
c dù lao

c

c l p.

ng nh p c tham gia ch y u vào lo i hình kinh t cá th

và t nhân nh ng l i có s khác bi t gi a nam, n và gi a các nhóm tu i.
Theo ó, khi tu i càng t ng, nam lao
nhi u vào lo i hình kinh t Nhà n
gi i có xu h

Nhìn chung lao

c, tham gia ít vào lo i hình t b n t nhân.

ng lao

ng

ng nh p c ký h p

ng s t i (56,4% so v i 54,5%

), nam ký h p
Lao
nh t và

ng tham gia

ng tham gia nhi u vào lo i hình cá th ti u ch .

2.3.1.4. Tình tr ng ký h p

lao

ng nh p c l i có xu h

ng lao

ng nhi u h n so v i

i v i nam, 51,2% so v i 48,4%

iv i

ng nhi u h n n gi i.

ng nh p c
tu i 30-44 ký h p

tu i tr t 15-29 ký h p
ng lao

ng ít nh t.

ng lao

ng nhi u

u này úng v i c nam

và n .
2.3.1.5. D

nh vi c làm trong t

c

nh p c . Lao
i.

u này

n

ng lai

nh trong công vi c c a lao

ng nh p c có xu h

ng s t i cao h n lao

ng “nh y vi c” nhi u h n lao

c th hi n qua t l lao

chuy n sang làm vi c khác cao h n lao

ng
ng s

ng nh p c tr l i là có ý
ng s t i (10,2% lao

nh

ng s t i và


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents
14,1% lao

11

ng nh p c ). N gi i có xu h

nam gi i ( úng v i c 2 lo i lao

ng).

tu i càng tr thì càng có xu h
úng v i c nam và n , c lao
ng

i tr có tâm lý t mãn h n ng
Lao

ng mu n chuy n vi c nhi u h n

ng chuy n vi c nhi u.

ng nh p c và lao

ng s t i. Có l là do

i già.

ng nh p c có h kh u thu c di n KT3 xu h

n so v i lao
chuy n vi c t

u này

ng nh p c thu c di n KT4 ho c ch a
ng ng c a KT3, KT4 và ch a

ng nh y vi c ít

ng ký (t l mu n

ng ký là 12,5%, 14,5% và

24,3%).
2.3.2. Th c tr ng thu nh p c a lao

ng nh p c và m c

th a mãn v i

thu nh p hi n t i
2.3.2.1. Thu nh p
Phân tích các k t qu thu
ng s t i cao h n lao

c cho th y, thu nh p bình quân c a lao

ng nh p c .

B ng 2.12. Phân b ph n tr m thu nh p bình quân c a lao ng nh p c
và lao ng s t i
Thu nh p bình quân
Lao ng s t i Lao ng nh p c
T
i 500000 ng
6.6
3.7
T 500 nghìn n 1 tri u ng
34.9
53.3
Tu 1 tri u n d i 2 tri u ng
42.2
33.5
T 2 tri u n d i 5 tri u ng
14.9
8.6
T 5 tri u n d i 10 tri u

0.9
0.7
Trên 10 tri u ng
0.5
0.1
S l ng
773
674
Ngu n: H c viên t phân tích trên c s d li u

u tra di dân 2004

Phân tích theo nhóm tu i, gi i tính, trình
lo i hình kinh t c a lao

ng nh p c và lao

tr ng nhân kh u h c xã h i, lao
n lao
lao

ng nh p c . Nam lao

ng
5.3
43.5
38.1
12.0
0.8
0.3

1447

h c v n, ngh nghi p và
ng s t i cho th y,

m i

c

ng s t i luôn có thu nh p trung bình cao
ng nh p c có thu nh p trung bình cao h n

ng nh p c . Tu i càng t ng thì thu nh p càng t ng.


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents

12

Thu nh p trung bình c a nh ng ng

i lao

ng nh p c làm trong khu

c kinh t cá th , ti u ch và t b n t nhân là th p nh t và khu v c có v n
ut n

c ngoài là cao nh t.

Thu nh p bình quân tháng c a lao
tình tr ng

ng nh p c có xu h

ng gi m theo

ng ký h kh u.

B ng 2.14. M c thu nh p trung bình, thu nh p l n nh t, thu nh p nh nh t
c a lao ng nh p c theo tình tr ng ng ký h kh u

n v ( ng)
Tình tr ng KHK Thu nh p trung bình Thu nh p l n nh t Thu nh p nh nh t
Ch a ng ký
762.162
1.500.000
200.000
KT3
1.221.844
8.000.000
100.000

KT4
925.016
10.000.000
100.000
Ngu n: H c viên t phân tích trên c s d li u i u tra di dân 2004

Bên c nh ti n l

ng, ti n công, phúc l i lao

ng t i n i làm vi c c ng

óng góp v trí quan tr ng trong c u thành thu nh p c a ng
i lao

ng g m có: ti n th

phúc l i nhi u h n m t chút so v i lao

ti n n ca và nh n
khích nh ti n th
th c t nh n

ng nh p c nh n

ng s t i các kho n ti n làm thêm,

c ít h n các kho n ti n mang tính
ng, ti n h tr

c các kho n

ng s t i (52,4% so v i 47,1%). Lao

c nhi u h n lao

c thì lao

ng. Phúc

ng, ti n làm thêm, ti n i l i, ti n qu n áo, ti n

n, ti n nhà và các kho n ti n khác. Lao

ng nh p c nh n

i lao

ng viên khuy n

i l i…Do v y, n u so sánh v thu nh p

ng nh p c s th p h n r t nhi u so v i lao

ng

t i.
2.3.2.2. M c

tho mãn v i thu nh p hi n t i

So sánh thu nh p c a lao

ng nh p c tr

c và sau khi di chuy n cho

th y, a s ý ki n cho r ng thu nh p sau di chuy n cao h n ho c cao h n
nhi u (chi m 89%).

u này úng v i c nam và n . Tuy nhiên, t l nam

cho r ng thu nh p hi n t i “cao h n nhi u” cao h n n (27,5% so v i 24,2%).
a tu i càng cao thì m c

tho mãn v thu nh p càng gi m. Lao

làm vi c trong khu v c kinh t có v n

ut n

ng nh p

c ngoài có m c

c i


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents

13

thi n thu nh p l n nh t, làm vi c trong khu v c nhà n

c và TBTN có m c

i thi n th p nh t.
2.3.2.3. S h u nhà

và thu nh p nh n

Ch có 24,7% lao
lao

ng nh p c

ng s t i là 64,4%.

c

nhà c a b n thân, trong khi ó t l này

a s lao

ng nh p c cho bi t h

nhà tr (57,1%). Thu nh p trung bình c a lao
nhà c a b n thân, sau ó

n nhà c a b m , nhà

nhà thuê ho c

ng nh p c cao nh t khi h
nh ng

2.4.2. Nh ng óng góp v vi c làm và thu nh p c a ng

i thân.
i lao

ng nh p c

i v i Hà N i và n i xu t c
*

i v i Hà N i

Th nh t, m t b ph n c a lao
ng cao (

ng nh p c là ngu n nhân l c có ch t

c ào t o v khoa h c, k thu t, tay ngh , qu n lý..), cung ng

cho các ngành ngh kinh t khác nhau c a thành ph và cho các khu công
nghi p.
Th hai, lao

ng nh p c góp ph n bù

ng c a thành ph ,

c bi t

thu nh p th p mà lao

ng

góp ph n hình thành th tr
Th ba, lao

các ngành n ng nh c,
a ph

ng không làm. T

ng lao

ng phù h p h n.

ng nh p c góp ph n thúc

, cung c p các d ch v cho dân c
sinh ô th , v n chuy n và khuân vác
*
Lao

p s thi u h t l c l

ô th (ng

ng lao

c h i, nguy hi m và có
ó, lao

ng nh p c

y phát tri n các ngành d ch
i giúp vi c nhà, nhân viên v

c).

i v i n i xu t c
ng nh p c s

thành ph v trao

em các ki n th c, kinh nghi m mà h

i và ph bi n cho n i h sinh s ng tr

c dù thu nh p c a lao

ng nh p c th p h n lao

ng

ã

ch

c khi di chuy n.
a ph

ng nh ng

i s ti n h g i v gia ình hàng tháng ho c hàng n m c ng góp ph n quan
tr ng trong vi c xoá ói gi m nghèo

n i mà h

ã xu t c .


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features

Unlimited Pages

Documents

14

2.4.3. Các h n ch c a lao
*

ng nh p c

i v i Hà N i và n i xu t c

i v i Hà N i
Lao

ng nh p c khi

n Hà N i th

n hoá xã h i c a n i h sinh s ng tr
ã

ng mang theo nh ng

c ây. V i nh ng lao

ng ký h kh u d ng KT3 ( ng ký t m trú dài h n), th

ng

thích nghi v i hoàn c nh s ng và công vi c t i n i

nh ng lao

ng nh p c

c tr ng

ng nh p c
ng là h s c
m i.

iv i

ng ký h kh u KT4, h khó kh n trong vi c thích

nghi v i tác phong làm vi c m i (mà v n d tr

c ây là tác phong nông

nghi p), các quy

n n ng su t lao

i cu c s ng th

nh t i n i làm vi c… tác

ng

ng ngày, h c ng g p nhi u khó kh n

ng.

i

i v i các quy

nh

a ô th (an ninh, giao thông, v n hoá ng x , hành vi..) t o ra nh ng mâu
thu n gi a nh ng thói quen c a lao
quy

nh c a ng
Lao

ép v v n
*

ng nh p c

n t nông thôn v i nh ng

i ô th . ây là y u t làm x u i hình nh c a thành ph .

ng nh p c góp ph n t o nên s

ô th hoá quá m c, gây ra s c

vi c làm, nhà , giáo d c, y t và c s h t ng c a thành ph .

i v i n i xu t c
Vi c d i b quê h

ng c a lao

ng nh p c lên thành ph s d n d n

làm suy y u n ng l c kinh t c a c ng

ng n i i, gia ình thi u lao

chính. S m t d n các thành viên n ng

ng c a c ng

ng s t o nên quá

trình g i là ch y máu ch t xám, có th làm ch m quá trình t ng tr
a

a ph

ng, làm gia t ng s cách bi t v t ng tr

ng

ng kinh t

ng gi a các vùng kinh

.
2.4.4. Các rào c n cho vi c ti p c n vi c làm và thu nh p c a lao
n Hà N i
2.4.4.1. Rào c n v ti p c n h th ng thông tin vi c làm
* Qua m ng internet, qua báo

ng nh p


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents

15

Kh n ng ti p c n m ng internet và
không cao. Có 76% lao
trong khi ó t l này

c báo c a lao

ng nh p c tr l i là có
lao

ng

a ph

ng nh p c là

c ít nh t m i l n m t l n,

ng là 79%.

* Qua trung tâm gi i thi u vi c làm
Ch có 7.9% và 10.2% lao nh p c bi t
a nhà n
này

c và c a t nhân. Trong ó, ch 2/3 s ng

i bi t tìm

n các c

liên h vi c làm. Ít có s khác bi t gi a nam và n nh p c .

2.4.4.2. Rào c n v chính sách, ph

ng th c tuy n d ng c a nhà tuy n d ng

n còn nhi u doanh nghi p
tuy n d ng,
lao

n c s gi i thi u vi c làm

a v n

h kh u vào ph

c bi t là kh i doanh nghi p nhà n

c.

ng th c

ây là m t rào c n cho

ng nh p c n u h mu n vào làm vi c trong khu v c kinh t này. Có

10,7% lao

ng nh p c cho bi t do không

khó kh n trong v n

c

ng ký h kh u nên h g p

tìm vi c làm.

2.4.4.3. Rào c n t chính sách pháp lu t c a Nhà n
•

chính sách
n

tr c ti p

c

ng ký h kh u

ng ký h kh u th
n cu c s ng c a ng

ng trú t i thành ph
i lao

ã và ang nh h

ng

ng nh p c (xem ph n phân tích

trên). Tuy nhiên trong v n b n Lu t c trú (s 81/2006/QH11

c Qu c h i

thông qua ngày 29/11/2006) có hi u l c ngày 1/7/2007 m i ây thì vi c

ng

ký h kh u t i Hà N i và các thành ph l n m i th c s c i m h n và t o
u ki n d dàng h n cho ng
Trong lu t này quy

i dân trong vi c

nh t t c nh ng công dân có ch

trú liên t c t i thành ph tr c thu c trung
ng ký th
•

ng trú t i thành ph

nh s

h p pháp và ã t m

ng t m t n m tr lên thì

c

ng

71/2005/Q -TTg ngày 5/4/2005 c a Th

Chính ph v c ch qu n lý

ng trhú.

ó.

V chính sách vi c làm, ti n l
i Quy t

ng ký h kh u th

t

ng

u hành v n cho vay c a qu c gia v vi c làm


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents
ã quy

nh các

kh u th
quy n

16

u ki n

ng trú t i

a ph

c van v n t i

a ph

u 4. Trong ó quy

ng n i vay v n và ph i có xác nh n c a chính

ng n i th c hi n d án. Vi c quy

n, gây khó kh n cho lao

ng nh p c

nh nh v y ã t o ra rào

n Hà N i có nguy n v ng vay v n

phát tri n s n xu t nh ng ch a có h kh u th

ng trú t i ó.

2.4.4.4. Rào c n t chính b n thân ng

ng nh p c

n còn 20% lao

i lao

ng nh p c làm vi c cho các thành ph n kinh t nhà

c, t b n t nhân, có v n
i ch s d ng lao

ut n

c ngoài không ký h p

ng. Có 11% lao

ng

ng ký h

ng ký b ng cách nào.

u này d n t i các quy n l i và trách nhi m c a lao

ng nh p c không

m b o.
CH

NG 3

CÁC GI I PHÁP V V N

VI C LÀM VÀ THU NH P C A LAO

NG NH P C
3.1.

ng lao

ng nh p c cho r ng vi c

kh u là không c n thi t và 8% cho r ng không bi t

c

nh ph i có

nh h

3.1.1.2. Quan

T I HÀ N I

ng phát tri n kinh t xã h i c a Hà N i

n n m 2010

m phát tri n

th c hi n m c tiêu chi n l

c trên, khi ho ch

nh và tri n khai k

ho ch phát tri n kinh t - xã h i trong t ng th i k 5 n m và hàng n m, ph i
quán tri t nh ng quan

m sau:

- Phát tri n Hà N i v i không gian m , phù h p v i v th c a Th
nâng cao tính liên k t v i c n

c.

- Phát huy m i ngu n l c; tranh th s ch
ng, s ph i h p c a các

a ph

tri n kinh t vùng, phát tri n
- Y u t con ng

tri n kinh t -xã h i Th

ô,

ng trong c n

ng b các lo i th tr

i có tính quy t
ô. Phát tri n

nh hàng

o toàn di n c a Trung
c, t ng c

ng h p tác phát

ng.
u trong chi n l

c phát

i ng trí th c, doanh nhân, ngh


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents

17

nhân, công nhân k thu t lành ngh ,

n ng l c, trình

nghi p công nghi p hoá, hi n

ô.

i hoá Th

3.1.1.3. Nh ng ch tiêu ch y u

th c hi n th ng l i

n n m 2010

- Dân s n m 2010: 3,2-3,3 tri u ng

i

- GDP t ng 2,4 l n so v i n m 2000
- GDP bình quân

u ng

i: 2100 USD/ng

ô th bình quân 8-9 m 2/ng

- Di n tích nhà

- Thu nh p bình quân

u ng

- Gi m t l th t nghi p

trên

i

i dân t ng trên 2 l n

ô th còn

3.2. M t s gi i pháp cho v n

i (theo PPP)

m c 6%

vi c làm và thu nh p c a lao

ng nh p

a bàn Hà N i

* Quan

m v lao

ng nh p c

i v i s phát tri n kinh t xã h i nói

chung
n nhìn nh n di dân và ng

i lao

trình t t y u c a s phát tri n và là m t

ng nh p c

n ô th là m t quá

ng l c cho s phát tri n h n là gánh

ng cho các ô th l n. Di dân không ch là quá trình ch n l c t nhiên c a
con ng

i mà còn là h qu t t y u c a s phát tri n kinh t th tr

* Quan

m v lao

ng nh p c

ng.

i v i s phát tri n kinh t xã h i c a

Hà N i trong th i gian t i
C n nhìn nh n r ng lao

ng nh p c c n cho t ng tr

thành ph Hà N i. Khi t ng tr
2010 t ng tr

ng kinh t theo chi u r ng (d tính

ng kinh t c a thành ph

n xu t, nhu c u s d ng thêm lao
ph thì lao

ng kinh t c a
nn m

t 12%) kéo theo nhu c u m r ng

ng, v

t kh n ng áp ng c a thành

ng nh p c là ngu n nhân l c b sung k p th i và quan tr ng

thành ph ti p t c t ng tr

ng kinh t .

Phân tích th c tr ng
ph n làm cho b c tranh th tr

ch

ng 2 cho th y, lao

ng lao

ng nh p c

ã góp

ng c a Hà N i tr lên hoàn thi n h n


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents

18

(c v s l

ng và ch t l

ô. Ngoài ra, lao

ng), bù

p s thi u h t v c u nhân l c cho th

ng nh p c c ng góp ph n c i thi n cu c s ng và c i thi n

ng l c s n xu t cho n i xu t c .
3.2.1. Nhóm gi i pháp nh m
làm và thu nh p c a lao

i m i chính sách v mô liên quan

ng nh p c .

3.2.1.1. Chính sách phát tri n
t s c ép v lao

Lao

n vi c

ng

u gi a các vùng lãnh th nh m gi m

ng nh p c

ng nh p c

n Hà N i ch y u

ng, trong ó các t nh có s l

ng lao

nh t là Hà Tây, H ng Yên, H i D

n t vùng

ng di chuy n

ng, Thái Bình.

ng b ng sông
n Hà N i nhi u

ây là các t nh, thành ph

giáp danh Hà N i. Vì v y, trong th i gian t i c n phát tri n và m r ng h n ô
th

các t nh thành ph này nh m giãn dân, gi m b t s c ép v lao

ng nh p

i v i Hà N i. Vi c thành l p các thành ph v tinh xung quanh Hà N i,
giúp chia s và phân b lu ng dân nh p c h p lý h n.
3.2.1.2. Chính sách v vi c làm và thu nh p
m b o quy n l i cho ng

i lao

ng nói chung và ng

nh p c nói riêng, Chính ph c n k t h p v i B Lao
i c n nghiên c u, c i ti n v n

thu nh p c a ng

ng, th
i lao

qu lao

ng

ng binh và xã

ng trong các khu

c kinh t nói chung ch không ch riêng cho khu v c có v n
ngoài. Nhà n

i lao

ut n

c

c c n th c hi n t t h n nguyên t c phân ph i ch y u theo k t

ng và hi u qu kinh t ,

ng th i phân ph i theo m c óng góp v n

và các ngu n l c khác. Bên c nh ó, Nhà n

c c ng c n có chính sách

u

ti t thu nh p m t cách h p lý, tránh s b t công b ng gi a các khu v c kinh t
và các ngành kinh t .
Khi ti p nh n các d án
ng, t

ó

u t c n quan tâm

a ra các quy ho ch lao

ch ti p nh n các d án

ut

ng h p lý.

òi h i nhi u lao

n lo i lao

ng

cs

i v i Hà N i, nên h n

ng ph thông.


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features

Unlimited Pages

Documents

19

M r ng di n h tr vay v n, t o vi c làm nh m gi i quy t vi c làm cho
lao

ng nh p c và giúp h phát tri n s n xu t.

3.2.1.3. Chính sách v nhà ,

ng ký h kh u và ti p c n các thông tin v

vi c làm
Chính ph cùng v i các ngành, các c p và nhà
ra m t ph n di n tích xây d ng nhà

u t nên xem xét

tr cho công nhân thuê ho c

“Có an c thì m i l p nghi p”, do v y, khi v n

nhà

quy t n tho , các d ch v khác c ng s phát tri n theo, t

d

mi n phí.

c xem xét và gi i
ó ng

i lao

ng

c xem xét và c i thi n theo chi u h

ng

yêu tâm làm vi c và t o ra thu nh p.
n

h kh u ã và ang

có l i h n cho ng

i lao

ng

c bi t là sau khi Lu t c trú ra

nhiên, ch nên coi h kh u là m t ph

i. Tuy

ng ti n qu n lý và k ho ch hoá s phát

tri n dân s ch không nên coi là m t công c hành chính h u hi u nh m h n
ch ng

i lao

ng nh p c vào thành ph c ng nh các rào c n khi ti p c n

vi c làm và các d ch v khác.
Ti p t c xã h i hoá công tác thông tin nh m t ng c

ng kh n ng ti p

n các thông tin v vi c làm, các chính sách pháp lu t có liên quan qua m ng
internet cho ng

i lao

ng.

3.2.1.4. Chính sách v giáo d c ào t o
B Giáo d c ào t o c n hoàn thi n và chu n hoá n i dung và ch

ng

trình d y h c. Có k ho ch ào t o thích h p gi a ào t o c b n v i ào t o
chuyên nghi p, gi a ào t o
th y thi u th

ng

i h c và ào t o ngh , tránh tình tr ng th a

ang r t ph bi n hi n nay. C n làm t t các công tác t

u t , tri n khai th c hi n

nh

n các chính sách có liên quan. Phát tri n

th ng giáo d c không phân bi t gi a lao
xóa b các rào c n v m t hành chính. Lao

ng nh p c và lao
ng nh p c c ng c n

ng s t i,
c ti p


Click Here & Upgrade

PDF
Complete

Expanded Features
Unlimited Pages

Documents
n bình

20

ng v i các chính sách v giáo d c ào t o nh chính sách tín d ng,

chính sách h c phí, chính sách h c b ng, chính sách s d ng sau ào t o.
3.2.2. Nhóm gi i pháp nh m nâng cao n ng l c và trình
nh p c nh m áp ng yêu c u c a s phát tri n
*

c a lao

ng

t ra.

i v i chính quy n và các ban ngành t nh/thành ph
Chính quy n

a ph

ng c n i xu t c và Hà N i c n ph i h p v i các

ban ngành (y t , giáo d c) nh m nâng cao ch t l
công tác ào t o, theo quan

m phát tri n nh

n ti p t c c ng c h th ng các tr
các tr

ng

i h c, cao

ng cao t i
*

a ph

ng c ng

ng

ng c a lao
ã

c p

ng. Trong

trên, thành ph

i h c và chuyên nghi p. T ch c

ng nh m m c ích ào t o nhân l c ch t

ng, phù h p v i yêu c u c a phát tri n.

i v i doanh nghi p
Doanh nghi p c n th

ng xuyên t ch c các khoá ào t o nâng cao

nâng cao tay ngh , nâng cao trình

chuyên môn k thu t ng

i lao

ng

nh p c nh m c i thi n thu nh p c a h so v i các nhóm khác. Các khoá ào
o này có th

c th c hi n t i n i làm vi c ho c c ng

nghi p c ng c n cam k t h
ng

i lao

ng d n các ki n th c v pháp lu t lao

ng nh p c nh m

o b o quy n l i cho ng

trách nhi m c a h v i doanh nghi p (ký k t h p
ng, th
*

i i h c. Doanh

i lao

ng lao

ng cho

ng và g n bó
ng, các ch

ng…)

i v i ng
Ch

i lao

ng

ng nâng cao trình

th c v xã h i, rèn luy n s c kho

h c v n, trình

áp ng các yêu c u c a công vi c

ra. Nh y bén trong vi c ti p c n thông tin t
ng nh lao

chuyên môn, các ki n
t

ó t o ra c h i và v th bình

ng s t i (v vi c làm, y t , giáo d c).