Hoạch định chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần trường sơn thời kỳ 2016 2020

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là
trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
Tôi cũng xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này

Ế

đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.

TÊ

́H

U

Tác giả luận văn

Đ
A

̣I H

O

̣C

K

IN

H

HỒ ANH BẢO

i


LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn này tôi được
sự giúp đỡ tận tình của rất nhiều Quý thầy cô giáo, các cơ quan và các địa phương.
Trước hết tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Nguyễn Văn Phát đã tận tình
hướng dẫn tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.

Ế

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến lãnh đạo Trường Đại học kinh tế Huế; Phòng

U

Khoa học công nghệ - Hợp tác quốc tế và Đào tạo sau đại học; các Khoa, Phòng ban

́H

chức năng đã trực tiếp hoặc gián tiếp giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và

TÊ

nghiên cứu đề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo và cán bộ công nhân viên Công ty cổ

H

phần Trường Sơn; Các đối tác của công ty Cổ phần Trường Sơn; Các lãnh đạo Sở

IN

ban ngành tỉnh Thừa Thiên Huế; Các đồng nghiệp và bạn bè đã nhiệt tình cộng tác,
cung cấp những tài liệu thực tế và thông tin cần thiết để tôi hoàn thành luận văn

K

này.

̣C

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn đến tất cả người thân, bạn bè đã nhiệt

̣I H

O

tình giúp đỡ, động viên tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu đề tài.

Đ
A

Tác giả luận văn

HỒ ANH BẢO

ii


TÓM LƯỢC LUẬN VĂN
Họ và tên học viên:

HỒ ANH BẢO

Chuyên ngành:

Quản trị kinh doanh; Niên khóa : 2013 -2015

Người hướng dẫn khoa học:

PGS.TS NGUYỄN VĂN PHÁT

Tên đề tài : HOACH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY
CỔ PHẦN TRƯỜNG SƠN THỜI KỲ 2016 – 2020
1. Tính cấp thiết của đề tài

Ế

Trong điều kiện kinh tế thị trường như hiện nay, môi trường kinh doanh ngày

U

càng đa dạng, cạnh tranh giữa các doanh nghiệp càng trở nên gay gắt, Vì vậy việc

́H

lựa chọn và xây dựng chiến lược sản xuât kinh doanh đúng đắn sẽ là yếu tố sống

TÊ

còn, quyết định sự thành công hai thất bại của công ty.

Xuất phát từ đó, với vị trí công tác của mình tác giả chọn đề tài : “ Hoạch định

H

chiến lược kinh doanh của Công ty cổ phần Trường Sơn thời kỳ 2016 -2020”

IN

làm luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế của mình.

K

2. Phương pháp nghiên cứu

̣I H

O

̣C

Luận văn sử dụng các phương pháp: phân tích thống kê, phân tích kinh tế và phân
tích kinh doanh; phương pháp so sánh; phương pháp phân tích ma trận bên trong và ma

trận bên ngoài; phương pháp điều tra và xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS, Ecxel.
3. Kết quả nghiên cứu của luận văn

Đ
A

Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận cơ bản mang tính khoa học về chiến lược
kinh doanh, phân tích đánh giá công tác hoạch định chiến lược kinh doanh, phương
pháp hoạch định chiến lược kinh doanh của Công ty cổ phần Trường Sơn trong thời
gian qua, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế làm kinh nghiệm thực tiễn để hoạch định
chiến lược kinh doanh của Công ty cổ phần Trường Sơn trong thời gian tới.
Vận dụng phương pháp phân tích ma trận bên trong và ma trận bên ngoài, sử dụng
các công cụ thiết lập chiến lược để xác định một số chiến lược khả thi cho Công ty cổ
phần Trường Sơn giai đoạn 2016 - 2020.
Trên cơ sở đó, Luận văn đã đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm thực thi chiến lược
đã chọn của công ty. Luận văn cũng mạnh dạn đưa ra một số kiến nghị, đề xuất đối với
Nhà nước, Công ty Cổ phần Trường Sơn.

iii


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU

Từ viết tắt
ASEAN
ATVSLĐ
BAP

H

TÊ

́H

U

Ế

CP
CSH
DN
ĐG
ĐHD
ĐVT
EFE
GDP
GE

IN

GLOBALGAP

̣C
O

̣I H

KTXH

K

GS
IE
IFE
ISO

QSPM

Đ
A

SO
ST
SUB
SWOT
TNHH
WO
WT
WTO
XN
XN NTTS

Nghĩa
Hiệp hội các nước Đông Nam Á
An toàn vệ sinh lao động
Best Aquaculture Practices Standards - Tiêu
chuẩn thực hành nuôi tốt nhất
Cổ phần
Chủ sở hữu
Doanh nghiệp

Đánh giá
Điểm hấp dẫn
Đơn vị tính
Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài
Thu nhập quốc nội
General Electric
Global Good Agricultural Practice - Thực
hành nông nghiệp tốt toàn cầu
Ma trận các chiến lược chính
Ma trận các yếu tố bên trong – ngoài
Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong
International Organization for
Standardization - Tổ chức tiêu chuẩn hoá
quốc tế
Kinh tế xã hội
Ma trận hoạch định chiến lược có thể định
lượng
Điểm mạnh,Cơ hội
Điểm mạnh, đe doạ
Đơn vị kinh doanh chiến lược
Ma trận điểm mạnh, điểm yếu,cơ hội, đe doạ.
Trách nhiệm hữu hạn
Điểm yếu, cơ hội
Điểm yếu, Đe dọa
Tổ chức thương mại thế giới
Xí nghiệp
Xí nghiệp nuôi trồng thủy sản

iv

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii
TÓM LƯỢC LUẬN VĂN ........................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU ............................................... iv
MỤC LỤC...................................................................................................................v
PHẦN 1: MỞ ĐẦU.....................................................................................................1

Ế

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu .......................................................................1

U

2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2

́H

3. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................................2
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................3

TÊ

5. Phương pháp nghiên cứu.........................................................................................3
6. Kết cấu của đề tài ....................................................................................................4

H

PHẦN THỨ HAI ........................................................................................................5

IN

NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..............................................................5

K

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN HOẠCH ĐỊNH
CHIẾN LƯỢC ............................................................................................................5

O

̣C

1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA DOANH

̣I H

NGHIỆP ......................................................................................................................5
1.1.1. Khái niệm chiến lược và chiến lược kinh doanh...............................................5

Đ
A

1.1.2. Vai trò của chiến lược kinh doanh ....................................................................5
1.1.3. Phân loại chiến lược ..........................................................................................6
1.1.3.1. Theo quy mô của tổ chức ...............................................................................6
1.1.3.2. Theo mục tiêu tăng trưởng .............................................................................6
1.1.3.3. Theo phạm vi chiến lược................................................................................7
1.2. HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH.................................................7

1.2.1. Khái niệm về hoạch định chiến lược................................................................7
1.2.2. Yêu cầu và nguyên tắc về hoạch định chiến lược .............................................8
1.2.2.1. Yêu cầu hoạch định chiến lược kinh doanh ..................................................8

v


1.2.2.2. Nguyên tắc hoạch định chiến lược kinh doanh ..............................................8
1.2.3. Các căn cứ để hoạch định chiến lược...............................................................9
1.2.4. Quy trình hoạch định chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp ....................10
1.2.4.1 Xác định tầm nhìn, sứ mệnh và mục tiêu chiến lược của Doanh nghiệp......10
1.2.4.2. Phân tích các yếu tố môi trường bên ngoài..................................................13
1.2.4.3. Phân tích các yếu tố môi trường bên trong doanh nghiệp............................17
1.2.4.4. Thiết lập chiến lược kinh doanh...................................................................18

Ế

1.2.4.5. Xây dựng các giải pháp thực hiện chiến lược kinh doanh ...........................18

U

1.2.4.6. Đánh giá hiệu quả chiến lược đã lập ............................................................19

́H

1.3. CÔNG CỤ PHÂN TÍCH VÀ LỰA CHỌN CHIẾN LƯỢC KINH DOANH ...19
1.3.1. Ma trận các yếu tố bên ngoài (EFE) ...............................................................19

TÊ

1.3.1.1. Khái niệm.....................................................................................................19
1.3.1.2. Cách xây dựng .............................................................................................19

H

1.3.2. Ma trận các yếu tố bên trong (IFE) .................................................................20

IN

1.3.2.1. Khái niệm .....................................................................................................20

K

1.3.2.2. Cách xây dựng..............................................................................................20
1.3.3. Ma trận SWOT ................................................................................................20

O

̣C

1.3.4. Phân tích danh mục đầu tư trên ma trận Mc Kinsey – General Electric.........22

̣I H

1.3.5. Ma trận chiến lược chính ................................................................................24
1.3.6. Ma trận vị trí chiến lược và đánh giá hoạt động (ma trận SPACE) ................26

Đ
A

1.3.7. Phương pháp lựa chọn chiến lược kinh doanh bằng ma trận hoạch định
chiến lược có thể định lượng (QSPM) ......................................................................27
1.4. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH
CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM .............................................................29
1.4.1. Những sai lầm thường gặp về tư duy chiến lược của các doanh nghiệp Việt
Nam ...........................................................................................................................29
1.4.2. Kinh nghiệm hoạch định chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ phần Thủy
hải sản Minh Phú.......................................................................................................33

vi


1.4.3. Bài học kinh nghiệm trong hoạch định chiến lược cho Công ty CP Trường
Sơn.............................................................................................................................35
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH VÀ CHIẾN LƯỢC
KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TRƯỜNG SƠN................................36
2.1 KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN TRƯỜNG SƠN ................................36
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển......................................................................36
2.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty ..................................................38

Ế

2.1.3. Đặc điểm về hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty ..............................41

U

2.1.3.1. Lĩnh vực Khai thác và chế biến đá xây dựng...............................................41

́H

2.1.3.2. Lĩnh vực Kinh doanh vận tải........................................................................42
2.1.3.3. Lĩnh vực nuôi trồng thủy sản .......................................................................42

TÊ

2.2 THỰC TRẠNG SỬ DỤNG CÁC NGUỒN LỰC CỦA CÔNG TY..................42
2.2.1 Tình hình lao động của Công ty.......................................................................42

H

2.2.2 Tình hình tài chính của Công ty.......................................................................44

IN

2.3. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH

K

CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TRƯỜNG SƠN ..........................................................46
2.3.1. Môi trường bên ngoài......................................................................................46

O

̣C

2.3.2. Môi trường nội bộ của Công ty.......................................................................46

̣I H

2.3.3 Các kế hoạch hiện có tại Công ty Cổ Phần Trường Sơn.................................47

2.3.3.1. Kế hoạch chiến lược.....................................................................................47

Đ
A

2.3.3.2. Tình hình thực hiện kế hoạch hoạt động sản xuất kinh doanh qua các năm
của Công ty Cổ phần Trường Sơn.............................................................................48
2.3.4. Các chiến lược kinh doanh của Công ty đang thực hiện.................................51
2.3.4.1. Chiến lược đa dạng hóa sản phẩm ...............................................................51
2.3.4.2. Chiến lược dựa vào chi phí thấp ..................................................................52
2.3.5. Đánh giá chung về công tác hoạch định chiến lược của Công ty Cổ phần
Trường Sơn ...............................................................................................................52
2.3.5.1. Những kết quả đạt được ...............................................................................52
2.3.5.2 Những tồn tại.................................................................................................53

vii


CHƯƠNG 3: CÁC CHIẾN LƯỢC ĐỀ XUẤT CHO CÔNG TY CỔ PHẦN
TRƯỜNG SƠN GIAI ĐOẠN 2016-2020 ................................................................55
3.1. Các căn cứ xây dựng chiến lược kinh doanh Của Công ty CP Trường Sơn giai
đoạn 2016-2020.........................................................................................................55
3.1.1. Xác định sứ mệnh và mục tiêu của công ty ....................................................55
3.1.2 Phân tích môi trường bên trong và bên ngoài của công ty cổ phần
Trường Sơn ...............................................................................................................56

Ế

3.1.2.1. Đặc điểm của tổng thể khảo sát ...................................................................56

U

3.1.2.2. Phân tích ma trận các yếu tố bên trong của công ty cổ phần Trường Sơn

́H

(Ma trận IFE).............................................................................................................57
3.1.2.3 Phân tích ma trận các yếu tố bên ngoài của công ty cổ phần Trường Sơn (Ma

TÊ

trận EFE) ...................................................................................................................63
3.2. XÂY DỰNG VÀ LỰA CHỌN CHIẾN LƯỢC CỦA CÔNG TY ....................72

H

3.2.1 Các chiến lược có thể có ..................................................................................72

IN

3.2.2 Lựa chọn chiến lược.........................................................................................78

K

3.3. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN ........................................................................81
3.3.1. Xây dựng hoàn thiện bộ máy tổ chức, tuyển dụng và đào tạo nguồn nhân lực

O

̣C

có trình độ cao ...........................................................................................................81

̣I H

3.3.1.1. Chủ động sắp xếp lại cơ cấu tổ chức, hoạt động cho phù hợp với mô hình
hoạt động ...................................................................................................................81

Đ
A

3.3.1.2. Nâng cao trình độ kỹ thuật, chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ
công nhân viên trong công ty ....................................................................................81
3.3.1.3. Thưc̣ hiêṇ chế độ đãi ngộ và thu hút lao động .............................................82
3.3.2. Giải pháp ổn định nguồn tài chính ..................................................................83
3.3.3. Giải pháp đầu tư về kỹ thuật, công nghệ hiện đại...........................................84
3.3.4. Giải pháp tăng cường hoạt động nghiên cứu thị trường nâng cao năng lực
cạnh tranh ..................................................................................................................85
3.3.4.1. Mở rôṇg thị trường tiêu thụ..........................................................................85
3.3.4.2. Tăng cường quảng bá sản phẩm...................................................................86

viii


3.3.4.3. Cải tổ công tác sản xuất ...............................................................................86
3.3.4.4. Xây dựng phát triển nhiều hình thức thanh toán..........................................87
3.3.4.5. Tăng cường công tác nghiên cứu thị trường ................................................87
3.3.5. Giải pháp xây dựng văn hóa Công ty..............................................................87
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................................................90
1. KẾT LUẬN ...........................................................................................................90

2. KIẾN NGHỊ ..........................................................................................................90

Ế

2.1 Đối với nhà nước.................................................................................................90

U

2.2. Đối với Công ty..................................................................................................91

́H

TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................92

Đ
A

̣I H

O

̣C

K

IN

H

TÊ

PHỤ LỤC..................................................................................................................94

ix


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1

Ma trận SWOT ......................................................................................21

Bảng 1.2:

Ma trận Mc.Kinsey (General Electric) ..................................................23

Bảng 1.3:

Ma trận chiến lược chính.......................................................................24

Bảng 2.1.

Tình hình sử dụng lao động của Công ty CP Trường Sơn qua 3 năm
2012- 2014.............................................................................................43

Bảng 2.2.

Một số chỉ tiêu tài chính chủ yếu của Công ty Cổ phần Trường Sơn giai

Ế

đoạn năm 2012- 2014 ............................................................................45
Một số chỉ tiêu thực hiện kế hoạch trong năm 2012 – 2014 ................50

Bảng 3.1.

Đặc điểm của tổng thể khảo sát.............................................................56

Bảng 3.2.

Mức độ quan trọng trung bình của từng tiêu chí theo ý kiến

́H

U

Bảng 2.3.

Bảng 3.3:

TÊ

chuyên gia..............................................................................................60
Mức độ quan trọng của các yếu tố bên trong ảnh hưởng đến hoạt động

Mức độ quan trọng trung bình của các tiêu chí bên ngoài ảnh hưởng đến

IN

Bảng 3.4.

H

của doanh nghiệp ...................................................................................63

Bảng 3.5.

K

hoạt động của công ty............................................................................70
Mức độ quan trọng của các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến hoạt động

Ma trận điểm mạnh – điểm yếu, cơ hội – thách thức (SWOT) .............73

̣I H

Bảng 3.6.

O

̣C

của doanh nghiệp ...................................................................................72

Bảng 3.7.

Bảng đánh giá và lựa chọn phương án chiến lược kinh doanh (ma trận

Đ
A

QSPM) của Công ty Cổ phần Trường Sơn............................................79

x


DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

Sơ đồ 1.1. Quy trình hoạch định chiến lược kinh doanh ..........................................11

Đ
A

̣I H

O

̣C

K

IN

H

TÊ

́H

U

Ế

Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức .........................................................................................38

xi


PHẦN 1: MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Nền kinh tế Việt Nam đã và đang hội nhập ngày càng sâu với nền kinh tế
trong khu vực và thế giới, môi trường kinh doanh của các công ty được mở rộng,
song sự cạnh tranh ngày càng trở nên khốc liệt hơn, điều này sẽ mở ra các cơ hội
kinh doanh sâu rộng hơn đồng thời cũng chứa đựng những nguy cơ tiềm tàng đe

Ế

dọa đến sự phát triển của các doanh nghiệp.

U

Năm 2014 là năm tình hình nền kinh tế Việt Nam tiếp tục gặp nhiều bất ổn,

́H

nguy cơ tái lạm phát cao kèm theo sự trì trệ của thị trường sẽ làm cho tình hình khó
khăn thêm, tình hình nợ xấu chưa được cải thiện, nên dòng tín dụng vẫn bị tắc

TÊ

nghẽn, nền kinh tế không hấp thụ được vốn. Theo tổng cục thống kê năm 2014 cả
nước có 67.823 doanh nghiệp gặp khó khăn buộc phải giải thể, hoặc đăng ký tạm

H

ngừng hoạt động có thời hạn, hoặc ngừng hoạt động chờ đóng mã số doanh nghiệp

IN

hoặc không đăng ký.

K

Vấn đề đặt ra cho các doanh nghiệp là phải tìm cách tự đổi mới, hoàn thiện
mình cả về trình độ, năng lực, kinh nghiệm, hiện đại hoá công nghệ nâng cao năng

O

̣C

lực để vượt lên chiếm lĩnh thị trường và kinh doanh đạt hiệu quả cao nhất. Vấn đề

̣I H

hoạch định chiến lược kinh doanh cho các doanh nghiệp hiện nay hơn bao giờ hết
càng trở nên quan trọng và cấp thiết, vì nó quyết định sự tồn tại và phát triển của

Đ
A

doanh nghiệp, đem đến cho doanh nghiệp sự năng động, linh hoạt trong kinh doanh
cùng với khả năng nắm bắt và chiếm lĩnh thị trường.
Từ khi thành lập Công ty Cổ phần Trường Sơn (tiền thân là Công ty TNHH

Trường Sơn được thành lập năm 1995) với vốn điều lệ 200 triệu đồng, Công ty
chưa có chiến lược kinh doanh rõ ràng. Nhưng sau khi cổ phần hóa vào năm 2005,
Công ty cổ phần Trường Sơn đã từng bước xây dựng cho mình một chiến lược phát
triển và dần khẳng định được thương hiệu của mình tại tỉnh Thừa Thiên Huế.
Tuy nhiên, trong môi trường kinh doanh ngày càng đa dạng, cạnh tranh giữa
các công ty càng trở nên gay gắt, vì vậy việc lựa chọn và xây dựng chiến lược sản

1


xuât kinh doanh đúng đắn sẽ là yếu tố sống còn, quyết định sự thành công hay thất
bại của công ty.
Xuất phát từ những lý do trên, với vị trí công tác của mình chúng tôi chọn đề
tài: “Hoạch định chiến lược kinh doanh của Công ty cổ phần Trường Sơn thời
kỳ 2016 -2020” làm luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu
a. Mục tiêu chung

Ế

Trên cơ sở phân tích kết quả thực hiện chiến lược của Công ty trong thời

U

gian qua, đánh giá tiềm năng, lợi thế, cơ hội và thách thức của công ty trong thời

để nâng cao hiệu quả hoạt động của Công ty.

TÊ

b. Mục tiêu cụ thể

́H

gian đến, đề xuất giải pháp hoạch định chiến lược kinh doanh giai đoạn 2016 - 2020

 Hệ thống hoá những vấn đề lý luận và thực tiễn về hoạch định chiến lược

H

kinh doanh của doanh nghiệp.

IN

 Phân tích thực trạng công tác hoạch định chiến lược và kết quả thực hiện

K

chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ phần Trường Sơn.
 Đề xuất các giải pháp thực hiện chiến lược kinh doanh giai đoạn 2016 –

O

̣C

2020 nhằm nâng cao vị thế cạnh tranh của Công ty trên thương trường.

3. Câu hỏi nghiên cứu

̣I H

 Tình hình hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ Phần Trường Sơn như thế

Đ
A

nào giai đoạn từ năm 2010 đến năm 2014 ?
 Công ty Cổ phần Trường Sơn trong thời gian qua có những điểm mạnh và
điểm yếu gì, những thời cơ và thách thức từ bên ngoài ảnh hưởng thế nào
trong hoạt động kinh doanh của công ty?
 Công ty Cổ phần Trường Sơn đã tận dụng những thời cơ và điểm mạnh;
đồng thời khắc phục điểm yếu và thách thức như thế nào để hoạch định chiến
lược kinh doanh trong thời gian qua ?
 Chiến lược kinh doanh mà Công ty Cổ phần Trường Sơn nên theo đuổi là gì
từ nay đến năm 2020 ?

2


4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ phần Trường
Sơn.
Phạm vi nghiên cứu
- Về thời gian: Giai đoạn 2010 -2014 và từ đó hoạch định chiến lược từ năm
2016 - 2020.
- Về không gian: Đề tài nghiên cứu trong phạm vi hoạt động của Công ty ở

Ế

các tỉnh Bắc miền trung.

U

5. Phương pháp nghiên cứu

́H

5.1 Phương pháp thu thập số liệu

5.1.1. Thu thập số liệu thứ cấp: là nguồn số liệu chủ yếu sử dụng trong đề

TÊ

tài, được thu thập từ các báo cáo tài chính của Công ty qua các năm; Các báo cáo
hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty; Các quy định của pháp luật liên quan

H

đến việc kinh doanh sản phẩm của Công ty; các nguồn số liệu liên quan trên Niên

IN

giám thống kê, các tạp chí chuyên ngành, mạng internet...

K

5.1.2. Thu thập số liệu sơ cấp: Số liệu sơ cấp phục vụ nghiên cứu đề tài được

thu thập từ kết quả thực hiện điều tra phỏng vấn trực tiếp lấy ý kiến của các chuyên gia

O

̣C

về mức độ ảnh hưởng của các yếu tố vĩ mô, vi mô đến hoạt động kinh doanh của Công

̣I H

ty để từ đó có cơ sở tổng hợp phân tích và xây dựng ma trận nghiên cứu thích hợp.
Do tác giả cần có ý kiến các chuyên gia là các quản lý của doanh nghiệp, đối

Đ
A

tác và các chuyên viên của các sở để thu thập thông tin, quan điểm nhìn nhận sự
biến động, tác động của môi trường đến chiến lược của công ty nên tác giả có sử
dụng phương pháp điều tra phỏng vấn.
Tổng thể nghiên cứu điều tra của đề tài bao gồm: (1) Nhân sự làm chức năng
quản lý của công ty có 15 người; (2) quản lý của các đối tác kinh doanh của Công ty
Cổ phần Trường Sơn có 30 người và (3) các chuyên viên tại các sở ban ngành liên
quan là 20 người.
Với quy mô tổng thể của đề tài chỉ 65 phần tử nên tác giả quyết định điều tra
tổng thể.

3


Tác giả xây dựng mẫu thu thập thông tin trực tuyến và gửi cho các đối tượng,

phần tử trong tổng thể để yêu cầu sự trợ giúp, tham khảo ý kiến.
5.2 Phương pháp tổng hợp và phân tích số liệu
Phương pháp phân tích thống kê: Số liệu được phân tích và xử lý dựa trên
việc ứng dụng phần mềm SPSS.
Phương pháp phân tích ma trận bên trong và ma trận bên ngoài (ma trận
EIE, ma trận IFE, ma trận SWOT): để hình thành ý tưởng chiến lược tận dụng triệt

Ế

để cơ hội, tránh các rủi ro, phát huy các điểm mạnh và che chắn các điểm yếu xuất

U

hiện trong thời kỳ chiến lược xác định.

́H

6. Kết cấu của đề tài
Phần thứ nhất: Mở đầu

TÊ

Phần thứ hai: Nội dung và kết quả nghiên cứu

Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn hoạch định chiến lược

IN

Công ty Cổ Phần Trường Sơn.

H

Chương 2: Thực trạng hoạt động kinh doanh và chiến lược kinh doanh của

K

Chương 3: Các chiến lược đề xuất cho Công ty Cổ phần Trường giai đoạn
2016 -2020

Đ
A

̣I H

O

̣C

Phần thứ ba: Kết luận và kiến nghị

4


PHẦN THỨ HAI
NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN HOẠCH ĐỊNH
CHIẾN LƯỢC
1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA DOANH
NGHIỆP
1.1.1. Khái niệm chiến lược và chiến lược kinh doanh

Ế

Khi nền kinh tế bắt đầu phát triển, các doanh nghiệp cũng áp dụng khái niệm

U

chiến lược tương tự như trong quân đội. Chiến lược là kế hoạch kiểm soát và sử

́H

dụng nguồn lực của tổ chức như con người, tài sản, tài chính,… nhằm mục đích
nâng cao và bảo đảm những quyền lợi thiết yếu của mình. “Chiến lược là một tập

TÊ

hợp của các chuỗi hoạt động được thiết kế nhằm tạo ra lợi thế cạnh tranh bền
vững”.

H

Theo Michael Porter “Chiến lược là một kế hoạch hành động có quy mô lớn

IN

liên quan đến sự cạnh tranh” và khái niệm được hiểu theo ba khía cạnh sau: (1)

K

Chiến lược là sự sáng tạo ra vị thế có giá trị và độc đáo bao gồm các hoạt động khác

biệt; (2) Chiến lược là sự lựa chọn, đánh đổi trong cạnh tranh và (3) Chiến lược là

O

̣C

việc tạo ra sự phù hợp giữa tất cả các hoạt động của doanh nghiệp.

̣I H

Theo Cynthia A. Montgomery:"Chiến lược không chỉ là một kế họach, cũng
không chỉ là một ý tưởng, chiến lược là triết lý sống của một công ty".

Đ
A

1.1.2. Vai trò của chiến lược kinh doanh
Vai trò của chiến lược kinh doanh đối với doanh nghiệp được thể hiện trên

các khía cạnh sau:
Giúp doanh nghiệp nhận rõ mục đích hướng đi của mình trong tương lai, làm
kim chỉ nam cho mọi hoạt động của doanh nghiệp. Sự thiếu vắng chiến lược hoặc
chiến lược thiết lập không rõ ràng, không có luận cứ vững chắc sẽ làm cho hoạt
động của doanh nghiệp mất phương hướng, có những vấn đề nảy sinh chỉ thấy trước
mắt mà không gắn được với dài hạn hoặc chỉ thấy cục bộ mà không thấy được trong
toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp.

5

Giúp doanh nghiệp nắm bắt và tận dụng các cơ hội kinh doanh, đồng thời
có biện pháp chủ động đối phó những nguy cơ và mối đe doạ trên thương trường
kinh doanh.
Góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực, tăng cường vị thế của
doanh nghiệp, đảm bảo cho doanh nghiệp phát triển liên tục và bền vững.
Tạo ra các căn cứ vững chắc cho doanh nghiệp để trên cơ sở đó doanh
nghiệp đề ra các quyết định phù hợp với sự biến động của thị trường.

Ế

1.1.3. Phân loại chiến lược

U

1.1.3.1. Theo quy mô của tổ chức

́H

- Chiến lược cấp công ty: Chiến lược cấp công ty bao hàm định hướng chung
về vấn đề tăng trưởng của các công ty thành viên, phân bổ nguồn lực tài chính và

TÊ

các nguồn lực khác giữa những đơn vị thành viên này; xác định cơ cấu mong muốn
của các sản phẩm, dịch vụ, lĩnh vực kinh doanh mà doanh nghiệp tham gia; xác

H

định ngành kinh doanh mà doanh nghiệp đang tiến hành hoặc sẽ phải tiến hành, mỗi

IN

ngành cần được kinh doanh như thế nào chẳng hạn liên kết với các chi nhánh khác

K

của công ty hoặc kinh doanh độc lập.

- Chiến lược cấp đơn vị kinh doanh: Chiến lược cấp đơn vị kinh doanh tập

O

̣C

trung vào việc cải thiện vị thế cạnh tranh của các sản phẩm dịch, vụ của doanh

̣I H

nghiệp trong ngành hoặc kết hợp sản phẩm thị trường mà doanh nghiệp tham gia
kinh doanh.

Đ
A

- Chiến lược chức năng: Tập trung vào việc quản lý và sử dụng một cách có
hiệu quả nhất các nguồn lực của doanh nghiệp và mỗi đơn vị thành viên.
1.1.3.2. Theo mục tiêu tăng trưởng
- Chiến lược tăng trưởng tập trung: Chiến lược đặt trọng tâm vào cải tiến

các sản phẩm và thị trường hiện có bằng cách tăng cường chuyên môn hóa, phát

triển thị phần và gia tăng doanh thu, lợi nhuận. Chiến lược này được triển khai theo
các hướng cụ thể: (1) Chiến lược phát triển sản phẩm; (2) Chiến lược xâm nhập thị
trường; (3) Chiến lược phát triển thị trường
- Chiến lược tăng trưởng hội nhập: Là chiến lược phát triển doanh

6


nghiệp trên cơ sở thiết lập và mở rộng mối quan hệ liên kết với các trung gian
và đối thủ cạnh tranh trong một số lĩnh vực. Chiến lược này có thể được triển
khai theo ba hướng: (1) Chiến lược hội nhập trên; (2) Chiến lược hội nhập dưới và
(3) Chiến lược hội nhập ngang.
- Chiến lược tăng trưởng đa dạng hóa
Chiến lược tăng trưởng dựa trên sự thay đổi một cách cơ bản về công nghệ,
sản phẩm, lĩnh vực kinh doanh nhằm tạo lập những cặp sản phẩm - thị trường mới

Ế

cho doanh nghiệp. Có thể đa dạng hoá theo các hướng sau: (1) Chiến lược đa dạng

U

hoá đồng tâm; (2) Chiến lược đa dạng hoá ngang và (3) Chiến lược đa dạng hoá hỗn

́H

hợp.
1.1.3.3. Theo phạm vi chiến lược

TÊ

- Chiến lược chung: hay còn gọi là chiến lược tổng quát, đề cập đến những
vấn đề quan trọng nhất, bao trùm nhất, có ý nghĩa lâu dài và quyết định đến sự sống

H

còn của toàn bộ doanh nghiệp.

IN

- Chiến lược bộ phận: là chiến lược cấp hai áp dụng đối với từng bộ phận

K

từng lĩnh vực chiến lược chức năng cụ thể của doanh nghiệp như chiến lược
marketing, chiến lược tài chính, chiến lược nhân sự, chiến lược giá, chiến lược phân

O

̣C

phối, chiến lược chiêu thị.

̣I H

Chiến lược chung và chiến lược bộ phận liên kết chặt chẽ với nhau tạo thành
một chiến lược kinh doanh hoàn chỉnh.

Đ
A

1.2. HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH
1.2.1. Khái niệm về hoạch định chiến lược
Hoạch định chiến lược là quá trình xây dựng chiến lược một cách có hệ

thống, dựa trên cơ sở phân tích các yếu tố môi trường và cân nhắc nguồn lực, các đặc
trưng của doanh nghiệp.
Quá trình hoạch định chiến lược tập trung vào những quyết định đầu tư cần
thiết nhằm đảm bảo duy trì các tiềm lực thành công hiện có và xây dựng những tiềm
lực mới. Điều này đảm bảo sự thành công trong tương lai, cả trong khi và sau khi

7


hoạch định.Vì vậy, xây dựng các tiềm lực thành công là mục đích chính của hoạch
định chiến lược.
1.2.2. Yêu cầu và nguyên tắc về hoạch định chiến lược
1.2.2.1. Yêu cầu hoạch định chiến lược kinh doanh
Việc hoạch định chiến lược kinh doanh phải đảm bảo 6 yêu cầu sau đây:
Thứ nhất, phải tạo được lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp để đảm bảo
cho doanh nghiệp giành được ưu thế bền vững hoặc ít nhất là cầm cự lâu dài so với

Ế

các đối thủ cạnh tranh.

U

Thứ hai, phải đảm bảo an toàn trong kinh doanh: Các tác động của môi

́H

trường kinh doanh thường đem lại rủi ro đe doạ hơn là tạo ra cơ hội cho các hoạt
động của doanh nghiệp. Công tác hoạch định chiến lược phải đưa ra được các biện

TÊ

pháp nhằm hạn chế hay giảm đến mức thấp nhất những bất lợi có thể xảy ra cho
doanh nghiệp bất cứ khi nào.

H

Thứ ba, phân tích các mục tiêu và khả năng thực hiện mục tiêu..

IN

Thứ tư, dự đoán môi trường kinh doanh trong tương lai để giúp doanh

K

nghiệp hoạt động hữu hiệu hơn. Cần thu thập, phân tích và xử lý các thông tin tình
hình thị trường, nhà cung cấp, đối thủ cạnh tranh và nhất là dự báo nhu cầu của

O

̣C

khách hàng một cách có hệ thống.

̣I H

Thứ năm, dự trù các giải pháp hoặc biện pháp hỗ trợ cho chiến lược đã được
lựa chọn bởi một chiến lược kinh doanh mà doanh nghiệp đã chọn trên cơ sở phân tích

Đ
A

các nhân tố tác động thường là do chủ định của Ban giám đốc điều hành công ty.
Nhưng trong thực tế, những biến động của môi trường kinh doanh khiến cho những
giải pháp chiến lược đã được lựa chọn khó phát huy tối đa tác dụng. Vì vậy phải có kế
hoạch dự trù các giải pháp thay thế hoặc các biện pháp hỗ trợ khác.
Thứ sau, công việc hoạch định chiến lược phải được thực hiện cho một tổ
chức hoặc một nhóm tổ chức xác định ở phạm vi và mức độ riêng khác nhau.
1.2.2.2. Nguyên tắc hoạch định chiến lược kinh doanh
Quá trình kinh doanh của Công ty luôn có sự tham gia của 3 lực lượng: bản
thân doanh nghiệp, khách hàng và đối thủ cạnh tranh, hay còn gọi là nguyên tắc 3C

8


(Companyitself, Customers, Competitors). Do đó, chiến lược được xây dựng phải
tính đến ba lực lượng trên. Nguyên tắc 3C thể hiện qua các nội dung chủ yếu sau:
Thứ nhất, bản thân doanh nghiệp có những điểm mạnh và nhược điểm nào
trong quan hệ với các biến động ngoại vi, các biến động này có thể là những cơ hội
hoặc nguy cơ đe doạ trực tiếp hoặc gián tiếp đối với Công ty. Các câu hỏi cần phải
trả lời như: Sản phẩm kinh doanh của Công ty là gì, Công ty cần đa dạng hoá sản
phẩm gì thêm hay không, Công ty nên hoặc phải kinh doanh gì là phù hợp nhất

Ế

trong thời điểm đó.

U

Thứ hai, để nghiên cứu khách hàng cần trả lời các câu hỏi như: Khách hàng

́H

của Công ty là ai, họ cần gì, nhu cầu của họ là bao nhiêu và có thể đáp ứng được
bao nhiêu, Công ty dùng công cụ nào để phục vụ khách hàng tốt nhất.

TÊ

Thứ ba, tìm hiểu đối thủ cạnh tranh, đánh giá tiềm lực của đối thủ cạnh tranh
chính, xác định vị thế của từng đối thủ trên cơ sở phân tích mô hình SWOT thông

H

qua việc xem xét các điểm mạnh, điểm yếu của đối thủ, cơ hội và rủi ro đe doạ đối

IN

với đối thủ cạnh tranh.

K

1.2.3. Các căn cứ để hoạch định chiến lược
Căn cứ vào Khách hàng: doanh nghiệp cần phân đoạn thị trường thành

O

̣C

những nhóm khách hàng rồi chọn một hay vài nhóm khách hàng để tập trung nổ lực

̣I H

đáp ứng nhu cầu của họ tốt nhất. Biết rõ đặc điểm của khách hàng doanh nghiệp có
khả năng thiết lập được sự phân biệt tích cực.

Đ
A

Căn cứ vào doanh nghiệp: Chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp cần phải
căn cứ vào thực lực của doanh nghiệp nhằm khai thác tối đa các nguồn lực và sử
dụng nó vào các lĩnh vực, chức năng có tầm quan trọng quyết định đối với sự thành
công của doanh nghiệp trong việc kinh doanh các sản phẩm, dịch vụ đã xác định.
Các lĩnh vực, chức năng cần phải xác định có thể lựa chọn theo các căn cứ cụ thể
như sau: (1) Đầu tư vào sản phẩm, dịch vụ nào?; (2) Đầu tư vào giai đoạn công
nghệ nào?; (3) Tập trung mở rộng quy mô hay phấn đấu giảm chi phí thấp?; (4) Tổ
chức sản xuất đồng bộ hay mua bán thành phẩm về lắp ráp?

9


Việc xác định đúng các lĩnh vực, chức năng của doanh nghiệp sẽ tạo điều
kiện để doanh nghiệp hướng mọi nỗ lực của mình vào các khâu then chốt nhằm tạo
ra ưu thế của doanh nghiệp trên thị trường đã chọn.
Căn cứ vào đối thủ canh tranh: Các đối thủ cạnh tranh cũng có những tham
vọng, những phương sách, thủ đoạn như doanh nghiệp đã trù liệu. Do vậy, chiến

lược kinh doanh của doanh nghiệp cần hướng vào việc tạo ra sự khác biệt so với các
đối thủ của mình trên những lĩnh vực then chốt bằng cách so sánh các yếu tố nói

Ế

trên của doanh nghiệp với các đối thủ cạnh tranh. Sự khác biệt chủ yếu cần xác định

U

được là những ưu thế mà doanh nghiệp đã có hoặc có thể tạo ra bao gồm cả những

́H

giá trị hữu hình và vô hình.

Trên cơ sở những căn cứ nêu trên thì chiến lược kinh doanh của doanh

TÊ

nghiệp có thể có độ tin cậy cần thiết. Song môi trường kinh doanh không chỉ có
những nhân tố trên mà tùy vào từng trường hợp cụ thể doanh nghiệp còn phải xét

H

thêm các nhân tố thuộc môi trường vĩ mô như: các nhân tố chính trị, pháp luật, khoa

IN

học công nghệ,… và môi trường vi mô như: các nhà cung cấp, sản phẩm thay thế,…

K

để xác định và lựa chọn phương án chiến lược kinh doanh có độ tin cậy cao hơn.
1.2.4. Quy trình hoạch định chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp

O

̣C

Quá trình hoạch định được thực hiện theo một trình tự nhất định, song

̣I H

thường có sự lồng ghép, kết hợp song song hay tính lặp lại của các bước để quá
trình thực hiện hoạch định chiến lược là có hiệu quả nhất.

Đ
A

Theo Cẩm nang kinh doanh Havard [16] thì quy trình hoạch định chiến lược
kinh doanh được thể hiện qua sơ đồ 1.1 dưới đây (trang 11):
1.2.4.1 Xác định tầm nhìn, sứ mệnh và mục tiêu chiến lược của Doanh nghiệp
a. Xác định tầm nhìn

Bên cạnh việc nghiên cứu các triết lý kinh doanh của Doanh nghiệp, chúng ta
còn phải thực hiện nhiệm vụ hết sức quan trọng nữa là nghiên cứu ý đồ, quan điểm
cũng như những mong muốn của lãnh đạo Doanh nghiệp ở thời kỳ kinh doanh chiến
lược [26].

10

Tầm nhìn bao hàm một ý nghĩa của một tiêu chuẩn tuyệt hảo, một điều lý tưởng.
Nó ám chỉ một sự lựa chọn các giá trị. Tầm nhìn còn có tính chất của sự độc đáo và
tạo ra một điều gì đó đặc biệt.
Xác định tầm nhìn chiến lược phải trải qua hai bước cơ bản:
+ Phát hiện tầm nhìn: Tầm nhìn có thể ở bất cứ nơi đâu, quan trọng là nó
phải có cơ sở khoa học thực tế và điều mà mọi người mong muốn hướng đến để đạt
kết quả cao nhất. Tầm nhìn cũng có thể thay đổi linh hoạt sao cho phù hợp với thời

Ế

gian và nhu cầu của Doanh nghiệp.

U

+ Phổ biến tầm nhìn: Truyền đạt cho mọi thành viên trong Doanh nghiệp để

TÊ

́H

mọi người cùng nhau thực hiện theo đúng hướng đi của tầm nhìn đã chọn.

Nhiệm vụ /

IN

H

Sứ mạng

O

Môi trường

̣C

K

Mục tiêu

Lập chiến lược

bên ngoài

Đ
A

̣I H

bên trong

Môi trường

Giải pháp
thực hiện

Đánh giá
hiệu quả

Sơ đồ 1.1. Quy trình hoạch định chiến lược kinh doanh
Nguồn: Cẩm nang kinh doanh Havard (2006)

11


b. Xác định sứ mệnh
Một kế hoạch mang tính chiến lược bắt đầu với một sứ mệnh kinh doanh đã được
xác định một cách rõ ràng. Mintzberg định nghĩa về sứ mệnh như sau: “Một sứ mệnh cho
biết chức năng cơ bản của một tổ chức trong xã hội xét theo khía cạnh hàng hoá và dịch
vụ tổ chức đó sản xuất ra nhằm phục vụ cho đối tượng khách hàng của nó”.
c. Xác định mục tiêu kinh doanh
Bước tiếp theo của quá trình hoạch định chiến lược kinh doanh là phải xác

Ế

định được mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp. Mục tiêu chính là kết quả hay là

U

cái đích mà doanh nghiệp cần hướng tới, nó chính là cơ sở quan trọng để xây dựng

́H

chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Nhiệm vụ hay sứ mạng của doanh nghiệp
mang tính tổng quát còn mục tiêu là cụ thể hóa nhiệm vụ của doanh nghiệp.

TÊ

Mục tiêu của doanh nghiệp có thể được xác định cho toàn bộ quá trình tồn tại

và phát triển hoặc cũng có thể chỉ gắn với từng giai đoạn phát triển nhất định của

IN

một thời kỳ chiến lược xác định.

H

nó. Hệ thống mục tiêu chiến lược là cái tiêu đích mà doanh nghiệp xác định trong

K

Xác định mục tiêu tức là xác định các chuẩn đích, các thành quả mong đợi
thực hiện chiến lược.

̣C

mà doanh nghiệp phấn đấu, theo đuổi đạt được trong một tương lai nhất định khi

O

Tùy theo góc độ quan sát và cách tiếp cận mà có các phương pháp hình thành

̣I H

khác nhau các mục tiêu chiến lược của doanh nghiệp. Song dù tiến hành theo
phương pháp nào thì việc xác định mục tiêu phải đảm bảo các yêu cầu sau:

Đ
A

- Mục tiêu phải phù hợp với các điều kiện khách quan và chủ quan, tức là

cần phải được cân nhắc khi xây dựng và điều chỉnh trên cơ sở xem xét các yếu tố
thuộc môi trường bên trong và môi trường bên ngoài doanh nghiệp;
- Các mục tiêu phải xác định rõ ràng trong từng thời gian tương ứng và phải
có các mục tiêu chung cũng như mục tiêu riêng cho từng lĩnh vực hoạt động;
- Các mục tiêu phải đảm bảo tính liên kết tương hỗ lẫn nhau. Mục tiêu này
không cản trở việc thực hiện các mục tiêu khác;
- Phải xác định rõ được mục tiêu ưu tiên. Điều đó thể hiện tính thứ bậc của
hệ thống mục tiêu.

12


1.2.4.2. Phân tích các yếu tố môi trường bên ngoài
Các yếu tố môi trường bên ngoài chính là các yếu tố khách quan có tác động
đến quá trình kinh doanh của doanh nghiệp, bao gồm cả yếu tố tích cực và tiêu cực.
Việc phân tích các yếu tố môi trường bên ngoài chính là phân tích các cơ hội và đe
dọa của doanh nghiệp.
Để phân tích cơ hội, chúng ta tập hợp tất cả các yếu tố từ môi trường bên
ngoài doanh nghiệp, phân tích đánh giá cơ hội do những yếu tố đó mang lại, đồng

Ế

thời chỉ ra cơ hội nào là tốt nhất, cần phải nắm bắt ngay.

U

Để phân tích những đe dọa, cần tập hợp hợp tất cả các yếu tố từ môi trường

́H

bên ngoài doanh nghiệp, phân tích đánh giá mức độ tác động xấu đến quá trình kinh
doanh của doanh nghiệp của từng yếu tố đó đồng thời chỉ ra yếu tố nào có tác động

TÊ

xấu nhất đến doanh nghiệp cần phải né tránh ngay, yếu tố nào cần phải quan tâm
tiếp theo…

H

Môi trường các yếu tố bên ngoài có thể phân ra thành hai loại: môi trường vi

IN

mô và môi trường vĩ mô.

K

 Môi trường vĩ mô là môi trường tổng quát bao trùm lên mọi tổ chức hoạt
động bao gồm các yếu tố tác động gián tiếp hoặc trực tiếp đến hoạt động của doanh

O

̣C

nghiệp. Các yếu tố trong môi trường vĩ mô luôn tương tác và chi phối lẫn nhau khi

̣I H

tác động tới hoạt động của doanh nghiệp. Môi trường vĩ mô bao hàm các yếu tố như:
- Chính trị và luật pháp: Là yếu tố đầu tiên mà các nhà quản trị quan tâm

Đ
A

phân tích để dự báo mức độ an toàn trong hoạt động kinh doanh, từ đó đưa ra những
quyết định chiến lược thích hợp và kịp thời. Những sự kiện trong môi trường chính
trị có ảnh hưởng ngày càng to lớn đến hoạt động của doanh nghiệp. Môi trường này
bao gồm: Sự ổn định chính trị, luật pháp của nhà nước, vai trò của Chính phủ, chủ
trương, quan điểm, đường lối của Đảng cầm quyền…
- Kinh tế: Đây là yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp và năng động hơn so với các
yếu tố khác. Những diễn biến của môi trường kinh tế bao giờ cũng chứa đựng
những cơ hội và đe dọa đối với doanh nghiệp cũng như có ảnh hưởng tiềm tàng đến
các chiến lược của doanh nghiệp. Các yếu tố gồm: Tốc độ tăng trưởng kinh tế, lãi

13


suất, chính sách tiền tệ và tỷ giá hối đoái, lạm phát, thất nghiệp, chính sách phát
triển kinh tế của Chính phủ, chu kỳ phát triển kinh tế, hệ thống thuế v.v…
- Văn hóa - Xã hội: Chất lượng cuộc sống của người dân; các chuẩn mực về
đạo đức và phong cách sống; tình hình về nhân lực: Lực lượng lao động nữ, lực
lượng dự trữ lao động; trình độ văn hóa và nghề nghiệp của người dân; truyền thống
văn hóa và tập tục xã hội; các tôn giáo; tình hình nhân khẩu, tỉ lệ tăng dân số, cơ cấu
dân cư.

Ế

- Yếu tố tự nhiên và cơ sở hạ tầng: Điều kiện địa lý thuận lợi hay khó khăn

U

như thế nào; dự trữ tài nguyên dùng cho sản xuất của doanh nghiệp như thế nào;

́H

nguồn cung cấp năng lượng và nước; các chính sách của Nhà nước về bảo vệ môi
trường và tài nguyên ra sao?

TÊ

- Công nghệ: Môi trường công nghệ bao gồm: Sự phát hiện ra những công
nghệ mới, tốc độ chuyển giao công nghệ, chi tiêu của chính phủ về nghiên cứu phát

H

triển [15]. Đây là yếu tố rất năng động chứa đựng nhiều cơ hội và đe dọa đối với

IN

doanh nghiệp. Những áp lực và đe dọa có thể là ra đời của công nghệ mới làm xuất

K

hiện và tăng tính cạnh tranh của các sản phẩm thay thế; sự bùng nổ của công nghệ
mới làm vòng đời của công nghệ có xu hướng ngắn lại. Bên cạnh những đe dọa thì cơ

̣C

hội có thể đến từ môi trường công nghệ có thể là sản xuất sản phẩm với chất lượng

O

cao, nhiều tính năng mới, giá thành rẻ hơn, tăng tính cạnh tranh của sản phẩm.

̣I H

- Nhân khẩu học: Việc nghiên cứu khuynh hướng thay đổi dân số là rất quan
trọng đặc biệt các sản phẩm dịch vụ gia đình. Các nhà quản trị chiến lược khi xây

Đ
A

dựng chiến lược doanh nghiệp cần phải quan tâm đến môi trường dân số ở các mặt:
Tổng dân số xã hội, tỷ lệ gia tăng dân số, kết cấu và xu hướng thay đổi kết cấu dân
số về tuổi tác, giới tính, nghề nghiệp, mức thu nhập, tuổi thọ trung bình, sự dịch
chuyển dân cư từ nông thôn lên thành thị...
Các tổ chức nói chung và các doanh nghiệp nói riêng không có khả năng
kiểm soát các yếu tố của môi trường vĩ mô mà chỉ có thể tìm cách thích nghi với
chúng mà thôi.
 Môi trường vi mô là môi trường tác nghiệp mang tính đặc thù mà các
doanh nghiệp hoạt động trong cùng một ngành, một lĩnh vực nào đó, bao gồm các

14