Nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng của công ty cổ phần DINCO

LỜI CAM ĐOAN
Trong quá trình thu thập số liệu và làm luận văn này, tôi xin cam đoan số liệu
và kết quả nghiên cứu trong luận văn là hoàn toàn trung thực và chưa hề sử dụng để
viết báo cáo một học vị nào.
Tôi xin cam đoan các thông tin được cập nhật và trích dẫn trong luận văn này
đã được sự cho phép và tạo điều kiện giúp đỡ của tất cả các cơ quan liên quan và đã
được chỉ rõ nguồn trích dẫn.

Ế

Huế, năm 2014

TÊ

́H

U

Tác giả

Đ
A

̣I H

O

̣C

K

IN

H

Ngô Thiện Lợi

i


LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu, tác giả luôn nhận được sự
quan tâm, giúp đỡ của quý thầy cô giáo, các bạn bè và người thân. Nhân dịp này tác
giả xin bày tỏ lòng biết ơn đến các thầy cô giáo giảng dạy trường Đại học Kinh tế
Huế, Ban Lãnh đạo Công ty Cổ phần DINCO, các phòng ban, các đồng nghiệp đã
tạo điều kiện giúp đỡ, động viên tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy giáo PGS.TS Nguyễn

Ế

Khắc Hoàn người trực tiếp hướng dẫn luận văn đã tận tình giúp đỡ, hướng dẫn tôi

U

trong quá trình học tập và nghiên cứu.

́H

Để hoàn thành luận văn này bản thân tác giả đã nỗ lực hết sức để có kết quả

TÊ

tốt nhất, nhưng khả năng và thời gian còn có hạn nên luận văn không thể tránh khỏi
những thiếu sót. Vậy, tác giả rất mong nhận được sự quan tâm, chỉ bảo, góp ý tận

H

tình của các nhà khoa học, các quý thầy, cô giáo và các bạn bè để ngày càng nâng

IN

cao hơn kiến thức của mình, phục vụ tốt hơn cho công việc.

K

Một lần nữa xin chân thành cảm ơn

Huế, năm 2014

̣I H

O

̣C

Tác giả

Đ
A

Ngô Thiện Lợi

ii


TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ
Họ và tên học viên:

Ngô Thiện Lợi

Chuyên ngành:

Quản trị kinh doanh

Niên khóa:

2012 - 2014

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Khắc Hoàn
Tên đề tài: Nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng của Công ty Cổ
phần DINCO
1. Tính cấp thiết của đề tài

Ế

Ngày nay, đấu thầu được áp dụng trên nhiều lĩnh vực nhưng nhiều nhất vẫn là trong

U

lĩnh vực xây dựng công trình. Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, phương thức đấu thầu

́H

trong lĩnh vực xây dựng có vai trò to lớn đối với chủ đầu tư, nhà thầu và nhà nước.
Trong những năm qua, Công ty Cổ phần DINCO đã tham gia đấu thầu và giành được

TÊ

một số công trình lớn, có hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay khi thị
trường xây dựng đang sôi động và cạnh tranh quyết liệt bởi các yếu tố như: xu thế hội nhập

H

nên nhiều doanh nghiệp nước ngoài xuất hiện ngày càng nhiều, các doanh nghiệp xây dựng

IN

trong nước ngày càng phát triển mạnh; luật đấu thầu có hiệu lực, hình thức đấu thầu rộng rãi
gần như áp dụng cho tất cả các gói thầu

K

Từ cách đặt vấn đề đó, tôi chọn đề tài “Nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu

̣C

thầu xây dựng của Công ty Cổ phần DINCO” làm luận văn thạc sĩ quản trị kinh doanh.

O

2. Phương pháp nghiên cứu

̣I H

Trong quá trình nghiên cứu, luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp: phương
pháp tổng hợp tài liệu, thông tin lý luận; phương pháp thống kê mô tả, phân tích dữ liệu;

Đ
A

phương pháp so sánh; phương pháp chuyên gia, chuyên khảo.
3. Kết quả nghiên cứu và những đóng góp của luận văn
Luận văn đã hệ thống hóa những lý luận cơ bản mang tính khoa học về đấu thầu,

năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng của doanh nghiệp.
Trên cơ sở nhận thức về tính cần thiết của cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng, luận
văn phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng của Công ty Cổ phần
DINCO, chỉ ra những vấn đề tồn tại trong năng lực làm ảnh hưởng tới kết quả cạnh tranh trong
đấu thầu của Công ty.
Từ đó, luận văn đề xuất các nhóm giải pháp cơ bản nhằm nâng cao năng lực cạnh
tranh trong đấu thầu xây dựng của Công ty Cổ phần DINCO.

iii


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Cổ phần

DN

Doanh nghiệp

ĐT

Đấu thầu

ĐTXD

Đầu tư xây dựng

HSMT

Hồ sơ mời thầu

HSDT

Hồ sơ dự thầu

MTV

Một thành viên

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

UBND

Ủy ban Nhân dân

H

TÊ

́H

U

Ế

CP

Xây dựng

IN

XD

Xây dựng Công trình

Đ
A

̣I H

O

̣C

K

XDCT

iv


DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1 : Quá trình cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng .......................................23

Đ
A

̣I H

O

̣C

K

IN

H

TÊ

́H

U

Ế

Sơ đồ 2.1: Mô hình tổ chức quản lý ..........................................................................46

v


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1:

Cơ cấu tài sản và nguồn vốn của Công ty giai đoạn 2010 - 2012 .........47

Bảng 2.2:

Kết quả kinh doanh của Công ty giai đoạn 2010-2012 .........................49

Bảng 2.3:

Một số công trình Công ty trúng thầu trong 5 năm qua có giá trị từ 10 tỷ
đồng trở lên............................................................................................52

Bảng 2.4:

Kết quả số lần trúng thầu/số lần dự thầu giai đoạn 2010-2012.............53

Bảng 2.5:

So sánh kết quả số lần trượt thầu của Công ty với các đối thủ cạnh tranh
giai đoạn 2010-2012 ..............................................................................54
Mức giá bỏ thầu.....................................................................................55

Bảng 2.7:

Đánh giá kết quả về mặt kỹ thuật các nhà thầu .....................................56

Bảng 2.8:

Kết quả mở thầu của các nhà thầu .........................................................57

Bảng 2.9:

Kết quả đánh giá biện pháp thi công .....................................................58

TÊ

́H

U

Ế

Bảng 2.6:

Bảng 2.10: Kết quả đánh giá tiến độ thi công..........................................................58

H

Bảng 2.11: Kết quả đánh giá thiết bị thi công..........................................................59

IN

Bảng 2.12: Kết quả đánh giá nhân sự chủ chốt........................................................59
Bảng 2.13: So sánh kết quả chấm thầu ở Công trình không trúng thầu thứ nhất ....60

K

Bảng 2.14: So sánh kết quả chấm thầu ở Công trình không trúng thầu thứ hai ......62

̣C

Bảng 2.15: Tiến độ thi công các công trình xây dựng của Công ty giai đoạn 2010-

O

2012 .......................................................................................................65

̣I H

Bảng 2.16: Bảng kê kinh nghiệm hoạt động của Công ty.........................................67
Bảng 2.17: So sánh kinh nghiệm của Công ty và các đối thủ cạnh tranh .................67

Đ
A

Bảng 2.18: Chất lượng thực hiện các công trình xây dựng của Công ty
giai đoạn 2010-2012 ..............................................................................69

Bảng 2.19: Các Công trình tiêu biểu của Công ty Cổ phần DINCO ........................70
Bảng 2.20: So sánh chất lượng thực hiện các công trình xây dựng (giá trị trúng thầu
lớn hơn 30 tỷ) của Công ty với các đối thủ cạnh tranh trong

năm 2012 ...............................................................................................72
Bảng 2.21: Cơ cấu nguồn nhân lực của Công ty năm 2010 – 2012..........................73
Bảng 2.22 : Cơ cấu chuyên môn kỹ thuật của cán bộ Công ty Cổ phần DINCO .....74
Bảng 2.23: Tình hình tài chính của Công ty giai đoạn 2010-2012 ...........................77

vi


Bảng 2.24: So sánh năng lực tài chính của Công ty với các đối thủ cạnh tranh (số
liệu tính đến 31.12.2012).......................................................................81
Bảng 2.25: Danh sách máy móc/thiết bị thi công của Công ty Cổ phần DINCO.....82
Bảng 2.26: So sánh giá trị đầu tư thiết bị của Công ty với một số đối thủ cạnh tranh
(số liệu tính đến 31.12.2012).................................................................84
Bảng 2.27: Trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ làm công tác đấu thầu ..........85
Bảng 2.28: Kiến thức và kinh nghiệm đấu thầu của đội ngũ cán bộ tham gia đấu

Đ
A

̣I H

O

̣C

K

IN

H

TÊ

́H

U

Ế

thầu ........................................................................................................86

vii


MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ....................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................... iv
DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ...........................................................v
DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................ vi
MỤC LỤC............................................................................................................... viii
PHẦN MỞ ĐẦU.......................................................................................................12

Ế

1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................................12

U

2. Mục tiêu nghiên cứu..............................................................................................13

́H

3.Phương pháp nghiên cứu........................................................................................14

TÊ

4.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu..........................................................................14
5.Nội dung nghiên cứu ..............................................................................................15
CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ĐẤU THẦU VÀ CẠNH TRANH

H

TRONG ĐẤU THẦU XÂY DỰNG.........................................................................16

IN

1.1. Những vấn đề cơ bản về đấu thầu ......................................................................16

K

1.1.1. Khái niệm đấu thầu .........................................................................................16
1.1.2. Khái niệm đấu thầu xây dựng .........................................................................17

̣C

1.1.3. Nhà thầu ..........................................................................................................17

O

1.1.4. Gói thầu ...........................................................................................................17

̣I H

1.1.5. Dự án ...............................................................................................................17
1.1.6. Chủ đầu tư .......................................................................................................17

Đ
A

1.1.7. Bên mời thầu ...................................................................................................18
1.1.8. Các hình thức đấu thầu....................................................................................18
1.1.8.1. Đấu thầu rộng rãi..........................................................................................18
1.1.8.2. Đấu thầu hạn chế ..........................................................................................18
1.1.8.3. Chỉ định thầu ................................................................................................18
1.2. Vai trò của đấu thầu ...........................................................................................19
1.2.1. Đối với chủ đầu tư...........................................................................................19
1.2.2. Đối với các nhà thầu........................................................................................20
1.2.3. Đối với Nhà nước............................................................................................20
1.3. Cạnh tranh và năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng ............................21

viii


1.3.1. Khái niệm cạnh tranh và cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng .......................21
1.3.2. Khái niệm năng lực cạnh tranh và năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây
dựng của doanh nghiệp .............................................................................................25
1.3.2.2. Năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng của doanh nghiệp................26
1.4 Ý nghĩa của việc nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng............27

1.5 Các chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng của............28
doanh nghiệp .............................................................................................................28
1.5.1 Chỉ tiêu số lượng công trình và giá trị trúng thầu ............................................28
1.5.2 Chỉ tiêu về kinh nghiệm thi công và giá bỏ thầu của nhà thầu ........................29

Ế

1.5.3 Chỉ tiêu về tài chính, lợi nhuận ........................................................................30

U

1.6. Các công cụ cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng ..............................................32

́H

1.6.1. Cạnh tranh bằng giá dự thầu ...........................................................................32

TÊ

1.6.2. Cạnh tranh bằng tiến độ thi công ....................................................................33
1.6.3. Cạnh tranh bằng năng lực tài chính.................................................................33
1.6.4. Cạnh tranh bằng máy móc thiết bị thi công ....................................................33

H

1.7. Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng

IN

của doanh nghiệp.......................................................................................................34

1.7.1. Các nhân tố bên trong .....................................................................................34

K

1.7.2. Các nhân tố bên ngoài .....................................................................................40

̣C

CHƯƠNG 2: NĂNG LỰC CẠNH TRANH TRONG ĐẤU THẦU XÂY DỰNG

O

CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN DINCO .......................................................................44

̣I H

2.1. Giới thiệu về Công ty Cổ phần DINCO.............................................................44
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển......................................................................44

Đ
A

2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Công ty ..................................................................44
2.1.3 Quyền hạn của Công ty ....................................................................................45
2.1.4. Cơ cấu tổ chức bộ máy Công ty.....................................................................45
2.1.5 Tình hình tài sản và nguồn vốn ........................................................................47
2.1.6 Kết quả sản xuất kinh doanh ............................................................................49
2.1.7. Tình hình đấu thầu của Công ty thời gian qua ................................................52
2.1.8 Phân tích một số công trình mà Công ty đã trúng thầu/không trúng thầu thời
gian qua .....................................................................................................................55

2.2. Thực trạng năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng của Công ty Cổ phần
DINCO ......................................................................................................................65

ix


2.2.1. Năng lực thi công ............................................................................................65
2.2.2 Kinh nghiệm thi công .......................................................................................66
2.2.3. Chất lượng công trình .....................................................................................68
2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng của
Công ty Cổ phần DINCO..........................................................................................73
2.3.1 Các nhân tố bên trong ......................................................................................73
2.3.2 Các nhân tố bên ngoài ......................................................................................93
CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC
CẠNH TRANH TRONG ĐẤU THẦU XÂY DỰNG CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN

Ế

DINCO ....................................................................................................................100

U

3.1 Chiến lược quy hoạch, phát triển kinh tế và đường bộ Miền Trung đến năm

́H

2020, định hướng đến năm 2030.............................................................................100

TÊ

3.1.1 Mục tiêu phát triển kinh tế và đường bộ Miền Trung....................................100
3.1.2 Quy hoạch kinh tế và đường bộ Miền Trung .................................................101
3.1.3. Quy hoạch phát triển cơ sở hạ tầng thành phố Đà Nẵng đến năm 2020.......103

H

3.2. Định hướng và mục tiêu phát triển của Công ty Cổ phần DINCO giai đoạn

IN

2013-2020................................................................................................................106
3.2.1. Định hướng....................................................................................................106

K

3.2.2. Mục tiêu ........................................................................................................106

̣C

3.3. Các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây

O

dựng của Công ty Cổ phần DINCO ........................................................................107

̣I H

3.3.1. Giải pháp về nâng cao năng lực cán bộ, nhân viên.......................................107
3.3.2. Giải pháp về tài chính ...................................................................................109

Đ
A

3.3.3 Giải pháp về tăng cường tổ chức thi công và quản lý chất lượng công trình ......112
3.3.4. Giải pháp về máy móc thiết bị thi công ........................................................113
3.3.5. Giải pháp về marketing .................................................................................115
3.3.6. Giải pháp về tổ chức đấu thầu.......................................................................118
3.3.7 Tham gia các hiệp hội nhà thầu .....................................................................121
3.3.8 Tăng cường liên danh, liên kết .......................................................................122
3.3.9 Nâng cao uy tín của Công ty, tạo mối quan hệ tốt với các Chủ đầu tư, các ngân
hàng, nhà cung cấp, cơ quan chính quyền Nhà nước, địa phương ...........................123
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................................................126
1. Kết luận ...............................................................................................................126

x


2. Kiến nghị .............................................................................................................128
2.1 Đối với Công ty Cổ phần DINCO.....................................................................128
2.2 Đối với Nhà nước và các ban ngành có liên quan ............................................128
2.2.1 Quy định pháp lý về giá tối thiểu của từng gói thầu ......................................128
2.2.2 Nhà nước cần tổ chức quản lý công tác đấu thầu...........................................129
2.2.3 Áp dụng những ưu đãi cho các nhà thầu xây dựng trong nước .....................129
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................................131
Biên bản của Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ
Bản nhận xét của phản biện 1

U

Ế

Bản nhận xét của phản biện 2

Đ
A

̣I H

O

̣C

K

IN

H

TÊ

́H

Bản giải trình nội dung chấm luận văn

xi


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngày nay, đấu thầu được áp dụng trên nhiều lĩnh vực nhưng nhiều nhất vẫn là

trong lĩnh vực xây dựng công trình. Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, phương
thức đấu thầu trong lĩnh vực xây dựng có vai trò to lớn đối với chủ đầu tư, nhà thầu
và nhà nước.

Ế

Đối với doanh nghiệp, vì mục tiêu khi tham gia đấu thầu là phải giành được

U

chiến thắng nên việc xây dựng năng lực cạnh tranh trong đấu thầu có ý nghĩa rất

́H

quan trọng. Chính mục tiêu này sẽ là động lực để doanh nghiệp phát huy được tính

TÊ

năng động, sáng tạo trong đấu thầu, tích cực tìm kiếm thông tin, xây dựng các mối
quan hệ, tìm mọi cách nâng cao uy tín, thương hiệu trên thị trường. Và trong quá

H

trình thực hiện dự án, với yêu cầu phải đảm bảo đúng tiến độ, đúng kế hoạch và

IN

hoàn thành càng sớm càng tốt đã thúc đẩy doanh nghiệp tìm mọi cách nâng cao
năng lực về kỹ thuật công nghệ tiên tiến để rút ngắn thời hạn thi công, điều này sẽ

K

giúp ích rất nhiều cho doanh nghiệp trong các cuộc đấu thầu sau này.

̣C

Việc thắng thầu sẽ giúp doanh nghiệp tạo được công ăn việc làm và thu nhập

O

cho người lao động, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp,

̣I H

ngược lại nếu doanh nghiệp trượt thầu thì sẽ không có việc làm, không tạo được thu
nhập cho người lao động, hiệu quả kinh doanh giảm sút, nếu kéo dài thì sẽ dẫn đến

Đ
A

thua lỗ, phá sản.

Mặc khác hiện nay nhiều nhà thầu không chú trọng đến công tác xây dựng

năng lực cạnh tranh của mình dẫn đến hệ quả là không đáp ứng được yêu cầu đề ra
của chủ đầu tư, dẫn đến công trình bị chậm tiến độ, chất lượng kém, thậm chí không
đủ năng lực để hoàn thành công trình.
Công ty Cổ phần DINCO có chức năng chính là thi công các công trình giao thông,
cơ sở hạ tầng, xây dựng công trình nhà máy công nghiệp, thi công công trình cao ốc,
khách sạn, resort tại địa bàn thành phố Đà Nẵng và các tỉnh miền Trung-Tây Nguyên.

12


Trong những năm vừa qua Công ty đã tham gia đấu thầu và giành được một
số công trình lớn, có hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay khi
thị trường xây dựng đang sôi động và cạnh tranh quyết liệt bởi các yếu tố như:
- Xu thế hội nhập, các doanh nghiệp xây dựng nước ngoài xuất hiện ngày
càng nhiều.
- Các doanh nghiệp xây dựng trong nước mạnh lên sau quá trình đổi mới, sắp xếp,
cổ phần hóa.

Ế

- Hầu như tất cả các hợp đồng thi công của công ty nhận được trước đây chủ yếu

U

thông qua hình thức đấu thầu hạn chế hoặc giao thầu. Tuy nhiên kể từ khi Luật đấu thầu

TÊ

nhà thầu có đủ năng lực đều được tham gia dự thầu).

́H

có hiệu lực thì hình thức đấu thầu rộng rãi gần như áp dụng cho tất cả các gói thầu (các

- Công tác quản lý, giám sát của các chủ đầu tư và các cơ quan quản lý nhà nước về

H

xây dựng được tăng cường và xiết chặt sau một thời gian dài bị buông lỏng. Các yêu cầu

IN

về kỹ thuật, chất lượng cũng được nâng cao hơn.

Tất cả những sự kiện trên dự báo mức độ cạnh tranh giữa các doanh nghiệp xây

K

dựng sẽ quyết liệt hơn. Do đó, để tồn tại và phát triển thì đòi hỏi các doanh nghiệp xây

̣C

dựng phải không ngừng tìm tòi các giải pháp để xây dựng năng lực cạnh tranh, từ đó

O

nâng cao khả năng thắng thầu. Đây là phương thức cạnh tranh đặc trưng được sử dụng

̣I H

rộng rãi và gần như bắt buộc trong lĩnh vực xây dựng cơ bản. Cạnh tranh thông qua
việc nâng cao chất lượng, hạ giá thành sản phẩm, rút ngắn thời gian thi công.

Đ
A

Từ cách đặt vấn đề đó, tôi chọn đề tài “Nâng cao năng lực cạnh tranh

trong đấu thầu xây dựng của Công ty Cổ phần DINCO” làm luận văn thạc sĩ quản
trị kinh doanh.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1 Mục tiêu chung
Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh
trong đấu thầu xây dựng của Công ty Cổ phần DINCO tại thành phố Đà Nẵng trong
thời gian tới.

13


2.2 Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa những lý luận cơ bản về đấu thầu, năng lực cạnh tranh trong
đấu thầu xây dựng.
- Phân tích, đánh giá năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng và các nhân
tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng của Công ty Cổ
phần DINCO trong thời gian qua.
- Đề xuất các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu

Ế

thầu xây dựng của Công ty Cổ phần DINCO trong thời gian tới.

U

3. Phương pháp nghiên cứu

́H

3.1. Thu thập thông tin, tài liệu, số liệu

TÊ

Thu thập thông tin, tài liệu, số liệu từ các báo cáo tài chính, bảng cân đối kế
toán, báo cáo nguồn nhân lực, báo cáo tổng kết hàng năm, số liệu, thông tin của

H

Công ty Cổ phần DINCO, các Chủ đầu tư, các Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng

IN

và các Công ty cạnh tranh.

Thông tin số liệu được thu thập nhằm khái quát đặc điểm của ngành xây

K

dựng, việc phát triển ngành xây dựng ở Việt Nam nói chung, thành phố Đà Nẵng

̣C

nói riêng và thực trạng năng lực, khả năng cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng của

O

Công ty Cổ phần DINCO

̣I H

Xử lý số liệu: phần mềm Microsoft Excel

Đ
A

3.2. Phương pháp phân tích dữ liệu
Trong quá trình nghiên cứu, luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp

nghiên cứu sau:
 Phương pháp tổng hợp tài liệu, thông tin lý luận;
 Phương pháp thống kê mô tả, phân tích dữ liệu;
 Phương pháp so sánh;
 Phương pháp chuyên gia, chuyên khảo.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1 Đối tượng nghiên cứu

14


Luận văn tập trung nghiên cứu cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng, các nhân
tố ảnh hưởng, thực trạng và giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu
xây dựng của Công ty Cổ phần DINCO.
4.2 Phạm vi nghiên cứu
+ Về không gian: Luận văn nghiên cứu những vấn đề về nâng cao năng lực
cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng của Công ty Cổ phần DINCO giới hạn trong
phạm vi thành phố Đà Nẵng.

Ế

+ Về thời gian: Luận văn phân tích đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh

U

trong đấu thầu xây dựng của Công ty Cổ phần DINCO từ năm 2010 đến năm 2012

TÊ

của Công ty Cổ phần DINCO trong thời gian tới.

́H

và đề xuất một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng

5. Nội dung nghiên cứu

IN

của Công ty Cổ phần DINCO”

H

Tên luận văn “Nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng

Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, phụ lục, danh mục các chữ viết tắt,

K

các bảng, các hình vẽ và đồ thị, nội dung của luận văn gồm 3 chương chính:

O

xây dựng

̣C

Chương 1: Một số vấn đề lý luận về đấu thầu và cạnh tranh trong đấu thầu

̣I H

Chương 2: Thực trạng năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng của
Công ty Cổ phần DINCO

Đ
A

Chương 3: Các giải pháp chủ yếu nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu
thầu xây dựng của Công ty Cổ phần DINCO

15


CHƯƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ĐẤU THẦU VÀ CẠNH TRANH
TRONG ĐẤU THẦU XÂY DỰNG

1.1. Những vấn đề cơ bản về đấu thầu
1.1.1. Khái niệm đấu thầu
Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng các điều kiện của bên mời

U

Ế

thầu để thực hiện các gói thầu về mua sắm hàng hóa, xây dựng, dịch vụ tư vấn.

́H

Đấu thầu là phương thức tổ chức quá trình cạnh tranh giữa những người bán
để nhằm tối đa hoá lợi ích của người mua. Thực chất đây là quá trình mua và bán có

TÊ

cạnh tranh diễn ra giữa một người mua với nhiều người bán trong trường hợp mà
việc xác định tương quan giữa giá cả với số lượng và chất lượng hàng hóa, dịch vụ

H

gặp khó khăn.

IN

Theo Luật đấu thầu được Quốc hội nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

K

thông qua ngày 29/11/2005 thì: “Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng
được các yêu cầu bên mời thầu để thực hiện các gói thầu theo các dự án quy định tại

̣I H

quả kinh tế” [3].

O

̣C

điều 1 của luật này trên cơ sở đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu

Đấu thầu là một hoạt động của nền kinh tế thị trường, tuân theo các quy luật

Đ
A

khách quan của thị trường: quy luật cung - cầu, quy luật giá cả - giá trị. Đây là
phương thức mua bán khá thông dụng và có hiệu quả được sử dụng phổ biến trong
nền kinh tế thị trường.
Thông qua hoạt động đấu thầu, những người mua có nhiều cơ hội để lựa chọn
những người bán phù hợp với mình, mang lại hiệu quả cao nhất - xứng với giá trị của
đồng tiền mà người mua sẵn sàng bỏ ra. Đồng thời những người bán (nhà thầu) có
nhiều cơ hội để cạnh tranh nhằm đạt được các hợp đồng, có thể cung cấp các hàng hóa
sản xuất ra, cung cấp các kiến thức mà mình có hoặc các dịch vụ mà mình có khả năng
đáp ứng nhằm tối đa hóa lợi nhuận.

16


1.1.2. Khái niệm đấu thầu xây dựng
Đấu thầu xây dựng (hay còn gọi là đấu thầu thi công xây dựng) là phương thức

cạnh tranh được áp dụng rộng rãi đối với các dự án đầu tư trong lĩnh vực xây dựng
cơ bản. Đấu thầu xây dựng là cuộc cạnh tranh công khai giữa các nhà thầu với cùng
một điều kiện nhằm dành được công trình (hay dự án) xây dựng do chủ đầu tư mời
thầu, xét thầu và chọn thầu theo các quy định về đấu thầu của nhà nước.
Đấu thầu xây dựng là quá trình lựa chọn các nhà thầu có năng lực thực hiện

Ế

những công việc có liên quan đến quá trình tư vấn, xây dựng, mua sắm thiết bị và

U

lắp đặt các công trình, hạng mục công trình xây dựng nhằm đảm bảo tính hiệu quả

́H

kinh tế, và các yêu cầu kỹ thuật của dự án [3].
1.1.3. Nhà thầu

TÊ

Nhà thầu là tổ chức, cá nhân có đủ tư cách hợp lệ theo quy định của pháp
luật tham gia đấu thầu. Nhà thầu có thể là nhà xây dựng trong đấu thầu xây dựng,

H

nhà cung cấp trong đấu thầu mua sắm, nhà tư vấn trong đấu thầu cung cấp dịch vụ.

IN

1.1.4. Gói thầu

K

Là toàn bộ dự án hoặc một phần công việc của dự án được phân chia theo tính
chất kỹ thuật hoặc trình tự thực hiện dự án, có quy mô hợp lý nhằm đảm bảo tính

O

̣C

đồng bộ của dự án. Trong trường hợp mua sắm thì gói thầu có thể là một loại đồ

̣I H

dùng, trang thiết bị hoặc phương tiện.
1.1.5. Dự án

Đ
A

Theo định nghĩa chung nhất thì dự án là tổng thể các hoạt động phụ thuộc lẫn
nhau nhằm tạo ra một sản phẩm đơn chiếc trong giới hạn cho phép về thời gian,
không gian và nguồn lực. Dự án là tập hợp các đề xuất để thực hiện một phần hay
toàn bộ công việc nhằm đạt được mục tiêu hay yêu cầu nào đó trong một thời gian
nhất định dựa trên nguồn vốn xác định.
1.1.6. Chủ đầu tư
Chủ đầu tư là người sở hữu vốn hoặc được giao trách nhiệm thay mặt chủ
sở hữu, người vay vốn trực tiếp quản lý và thực hiện dự án theo quy định của
pháp luật.

17


1.1.7. Bên mời thầu
Bên mời thầu là chủ đầu tư hoặc tổ chức chuyên môn có đủ năng lực và kinh
nghiệm được chủ đầu tư sử dụng để tổ chức đấu thầu theo các quy định của pháp
luật về đấu thầu.
1.1.8. Các hình thức đấu thầu
1.1.8.1. Đấu thầu rộng rãi
Đấu thầu rộng rãi là hình thức đấu thầu không hạn chế số lượng nhà thầu

Ế

tham dự. Trước khi phát hành hồ sơ mời thầu, bên mời thầu phải thông báo mời

U

thầu theo quy định tại điều 5 của Luật đấu thầu để các nhà thầu có thông tin tham

́H

dự. Bên mời thầu phải cung cấp hồ sơ mời thầu cho các nhà thầu có nhu cầu tham
gia đấu thầu. Trong hồ sơ mời thầu không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn

TÊ

chế sự tham gia của các nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà
thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng [3].

H

Đây là hình thức áp dụng chủ yếu trong đấu thầu.

IN

1.1.8.2. Đấu thầu hạn chế

Đấu thầu hạn chế là hình thức đấu thầu mà bên mời thầu phải mời tối thiểu

K

năm nhà thầu được xác định là có đủ năng lực và kinh nghiệm tham gia đấu thầu.

̣C

Hình thức này được áp dụng trong các trường hợp sau:

O

+ Theo yêu cầu của nhà tài trợ nước ngoài đối với nguồn vốn sử dụng cho

̣I H

gói thầu.

+ Gói thầu có yêu cầu cao về kỹ thuật hoặc kỹ thuật có tính đặc thù; gói thầu

Đ
A

có tính chất nghiên cứu thử nghiệm mà chỉ có một số nhà thầu có khả năng đáp ứng
yêu cầu của gói thầu.
Trường hợp thực tế có ít hơn năm nhà thầu tham dự thì chủ đầu tư phải trình

người có thẩm quyền xem xét, quyết định cho phép tiếp tục tổ chức đấu thầu hạn
chế hoặc áp dụng hình thức khác.
1.1.8.3. Chỉ định thầu
Chỉ định thầu là hình thức chọn trực tiếp nhà thầu đáp ứng yêu cầu của gói
thầu để đàm phán ký kết hợp đồng, đây là hình thức đặc biệt được áp dụng trong
các trường hợp sau:

18


+ Sự cố bất khả kháng do thiên tai địch họa, sự cố cần khắc phục ngay thì
chủ đầu tư hoặc cơ quan chịu trách nhiệm quản lý công trình, tài sản đó được chỉ
định ngay nhà thầu để thực hiện; trong trường hợp này chủ đầu tư được chỉ định
tiến hành thủ tục chỉ định thầu theo quy định trong thời hạn không quá mười lăm
ngày kể từ ngày chỉ định thầu
+ Gói thầu do yêu cầu của nhà tài trợ nước ngoài
+ Gói thầu thuộc dự án bí mật quốc gia, dự án cấp bách vì lợi ích quốc gia,

Ế

an ninh an toàn năng lượng do Thủ tướng quyết định khi thấy cần thiết

U

+ Gói thầu mua sắm các loại vật tư, thiết bị để phục hồi, duy tu, mở rộng

́H

công suất của thiết bị, dây chuyền công nghệ mà trước đó đã được mua từ một nhà

TÊ

thầu cung cấp và không thể mua từ các nhà thầu khác do phải đảm bảo tính tương
thích của thiết bị, công nghệ

H

+ Gói thầu dịch vụ tư vấn có giá trị dưới năm trăm triệu đồng, gói thầu mua

IN

sắm hàng hóa, xây dựng có giá trị dưới một tỷ đồng thuộc dự án phát triển; gói thầu
mua sắm hàng hóa có giá trị dưới một trăm triệu đồng thuộc dự án hoặc dự toán

̣C

1.2. Vai trò của đấu thầu

K

mua sắm thường xuyên; trường hợp thấy cần thiết thì tổ chức đấu thầu.

O

Đấu thầu nói chung và đấu thầu xây dựng nói riêng là một trong những

̣I H

phương thức kinh doanh có hiệu quả cao, điều này đã được khẳng định không chỉ ở
Việt Nam mà còn ở nhiều nước trên thế giới. Nó góp phần thúc đẩy sản xuất phát

Đ
A

triển, đặc biệt là trong ngành xây dựng, mang lại nhiều lợi ích to lớn cho các nhà
thầu, chủ đầu tư và nền kinh tế quốc dân.
1.2.1. Đối với chủ đầu tư
Thông qua đấu thầu chủ đầu tư sẽ lựa chọn được nhà thầu có khả năng đáp ứng
cao nhất các yêu cầu đề ra, tiết kiệm vốn, đúng tiến độ công trình. Việc áp dụng đấu
thầu trong xây dựng sẽ giúp cho công tác quản lý vốn đầu tư được hiệu quả hơn,
hạn chế và khắc phục tình trạng thất thoát vốn đầu tư ở các khâu trong quá trình
thực hiện dự án.

19


Mặt khác đấu thầu sẽ giúp chủ đầu tư chủ động trong việc lựa chọn đối tác,
tránh lệ thuộc vào một nhà thầu duy nhất, dễ dẫn đến tình trạng độc quyền. Ngoài ra
trong quá trình đấu thầu, từ khâu chuẩn bị tổ chức, xét thầu, thương thảo ký kết hợp
đồng, giám sát thi công, ... đều đòi hỏi đội ngũ cán bộ của chủ đầu tư phải có trình
độ chuyên môn, quản lý cao để lựa chọn được nhà thầu tốt nhất và tổ chức giám sát
nhà thầu trong suốt quá trình thực hiện dự án đảm bảo chất lượng và đúng tiến độ.
Điều này đòi hỏi các cán bộ của chủ đầu tư bắt buộc phải tự nâng cao trình độ của

Ế

mình để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công việc

U

1.2.2. Đối với các nhà thầu

́H

Hoạt động đấu thầu đã giúp nhà thầu có được môi trường cạnh tranh lành

TÊ

mạnh, phát huy tối đa tính chủ động, năng động trong công việc tìm kiếm cơ hội
tham gia đấu thầu. Cũng chính nhờ đấu thầu đã thúc đẩy nhà thầu phải không ngừng

H

nâng cao trình độ mọi mặt như tổ chức quản lý, đào tạo nâng cao tay nghề đội ngũ

IN

cán bộ, đầu tư nâng cao năng lực máy móc thiết bị, ... từ đó góp phần nâng cao năng

K

lực cạnh tranh của nhà thầu. Đồng thời thông qua các cuộc đấu thầu dù thắng hay
trượt cũng sẽ giúp nhà thầu tích luỹ được kinh nghiệm cạnh tranh, tiếp thu được

̣C

những kiến thức, công nghệ mới, tiên tiến hiện đại.

̣I H

O

1.2.3. Đối với Nhà nước

Thông qua đấu thầu, công tác quản lý trong lĩnh vực đầu tư và xây dựng cơ

Đ
A

bản của nhà nước ngày càng được nâng cao, nguồn vốn được sử dụng có hiệu quả,
hạn chế được thất thoát, lãng phí. Khi đấu thầu các doanh nghiệp phải sử dụng mọi
biện pháp cạnh tranh để thắng thầu, trong đó có biện pháp giảm giá. Vì vậy nhà
nước phải bỏ ra một khoản tiền ít hơn dự toán để xây dựng công trình và từ đó tiết
kiệm tối đa cho ngân sách Nhà nước.
Đấu thầu giúp nhà nước tạo ra được môi trường cạnh tranh lành mạnh, đồng
thời qua đó có đủ thông tin thực tế và khoa học để đánh giá đúng năng lực thực sự
của chủ đầu tư, của nhà thầu.

20


1.3. Cạnh tranh và năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng
1.3.1. Khái niệm cạnh tranh và cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng
Theo tiến trình của lịch sử các học thuyết kinh tế, các học giả cũng đã đưa ra
rất nhiều những quan niệm về cạnh tranh.

Trong tác phẩm “Quốc phú luận” của Adam Smith, tác giả đã cho rằng cạnh
tranh có thể phối hợp kinh tế một cách nhịp nhàng, có lợi cho xã hội. Vì sự cạnh
tranh trong quá trình của cải quốc dân tăng lên chủ yếu diễn ra thông qua thị trường

Ế

và giá cả, do đó cạnh tranh có quan hệ chặt chẽ với cơ chế thị trường. Theo Adam

U

Smith “cạnh tranh và thi đua thường tạo ra sự cố gắng lớn nhất. Ngược lại, chỉ có

́H

mục đích lớn lao nhưng lại không có động cơ thúc đẩy thực hiện mục đích ấy thì rất

TÊ

ít có khả năng tạo ra được bất kỳ sự cố gắng lớn nào”.

Trong lý luận cạnh tranh của mình, trọng điểm nghiên cứu của K.Mark là cạnh

H

tranh giữa những người sản xuất và liên quan tới sự cạnh tranh này là cạnh tranh

IN

giữa những người sản xuất và người tiêu dùng. Những cuộc cạnh tranh này diễn ra
dưới ba góc độ: cạnh tranh giá thành thông qua nâng cao năng suất lao động giữa

K

các nhà tư bản nhằm thu được giá trị thặng dư siêu ngạch; cạnh tranh chất lượng

̣C

thông qua nâng cao giá trị sử dụng hàng hoá, hoàn thiện chất lượng hàng hoá để

O

thực hiện được giá trị hàng hoá; cạnh tranh giữa các ngành thông qua việc gia tăng

̣I H

tính lưu động của tư bản nhằm chia nhau giá trị thặng dư. Ba góc độ cạnh tranh cơ
bản này diễn ra xoay quanh sự quyết định giá trị, sự thực hiện giá trị và sự phân

Đ
A

phối giá trị thặng dư, chúng tạo nên nội dung cơ bản trong lý luận cạnh tranh của
Các Mác.

Đến nửa cuối thế kỷ XIX, các nhà kinh tế học thuộc trường phái cổ điển mới

xây dựng lý luận cạnh tranh trên cơ sở tổng kết sự phát triển lý luận kinh tế ở nửa
đầu thế kỷ ấy nhằm vạch ra nguyên lý cơ bản về sự vận động của chế độ tư bản chủ
nghĩa để chỉ đạo cạnh tranh, kết quả là họ đã cho ra đời tư tưởng về thể chế kinh tế
cạnh tranh hoàn hảo, lấy thị trường tự do hoặc chế độ trao đổi làm cốt lõi. Cạnh

tranh hoàn hảo là một trong những giả thiết cơ bản của lý luận kinh tế này. Trong

21


kinh tế học cổ điển mới, thị trường được giả định là thị trường không có độc quyền,
không có cọ sát, tự động giữ được cân đối, những người tham gia thị trường cũng
được giả định là có đầy đủ thông tin như nhau. Trong nền kinh tế cạnh tranh hoàn
hảo, người sản xuất phải bố trí sản xuất theo thị hiếu của người tiêu dùng, còn người
tiêu dùng phải chọn lựa hàng hoá và dịch vụ bằng hình thức tiền tệ.
Theo tác giả Tôn Thất Nguyễn Thiêm trong tác phẩm Thị trường, chiến
lược, cơ cấu thì cạnh tranh trong thương trường không phải là diệt trừ đối thủ của

Ế

mình mà chính là phải mang lại cho khách hàng những giá trị gia tăng cao và mới lạ

U

hơn để khách hàng lựa chọn mình chứ không lựa chọn đối thủ cạnh tranh. [18,

́H

tr.118]

TÊ

Theo tác giả Đặng Đức Thành trong tác phẩm Nâng cao năng lực cạnh tranh
của doanh nghiệp thời hội nhập cho rằng: “Cạnh tranh là một quan hệ kinh tế, tất

H

yếu phát sinh trong cơ chế thị trường với việc các chủ thể kinh tế ganh đua gay gắt

IN

để giành giật những điều kiện có lợi về sản xuất và tiêu thụ hàng hóa nhằm chiếm
lĩnh thị trường, giành lấy khách hàng để thu được lợi nhuận cao nhất. Mục đích

K

cuối cùng trong cuộc cạnh tranh là tối đa hóa lợi ích đối với doanh nghiệp và

̣C

đối với người tiêu dùng là lợi ích tiêu dùng và sự tiện lợi”.[19,tr. 74]

O

Từ những định nghĩa và các cách hiểu không giống nhau trên có thể rút ra các

̣I H

điểm hội tụ chung sau đây: Cạnh tranh là sự tranh đua giữa những cá nhân, tập thể,
đơn vị kinh tế có chức năng như nhau thông qua các hành động, nỗ lực và các biện

Đ
A

pháp để giành phần thắng trong cuộc đua, để thỏa mãn các mục tiêu của mình. Các

mục tiêu này có thể là thị phần, lợi nhuận, hiệu quả, an toàn, danh tiếng….
Như vậy, cạnh tranh là một công cụ mạnh mẽ và là một yêu cầu tất yếu cho sự

phát triển kinh tế của mỗi doanh nghiệp và mỗi quốc gia.
Cạnh tranh giúp khai thác một cách hiệu quả nguồn lực thiên nhiên và tạo ra
các phương tiện mới để thoả mãn nhu cầu ở mức giá thấp hơn và chất lượng cao
hơn, từ đó, nâng cao được đời sống vật chất và tinh thần của con người. Nhờ cạnh
tranh đã thúc đẩy đổi mới công nghệ và gia tăng năng suất, tạo ra những thành tựu
mới trên nhiều lĩnh vực.

22


Do sự phát triển của thương mại và chủ nghĩa tư bản công nghiệp cùng với
ảnh hưởng của tư tưởng kinh tế, cạnh tranh ngày càng được xem như là cuộc đấu
tranh giữa các đối thủ. Trong thực tế đời sống kinh tế, cạnh tranh ngày càng được
xem như là cuộc đấu tranh giữa các đối thủ với mục đích đánh bại đối thủ. Đặc biệt,
trước xu thế hội nhập như hiện nay, cạnh tranh giữa các đối thủ ngày càng phức tạp
và khốc liệt hơn. Bây giờ, cạnh tranh không còn ý nghĩa là đối lập với độc quyền,
thị trường cạnh tranh không chỉ đơn thuần là đối lập với thị trường độc quyền. Cạnh

Ế

tranh không còn là phương tiện để đạt mục tiêu, khả năng cạnh tranh đã đạt đến

U

trạng thái như là một một tư tưởng.

́H

Cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng giữa các doanh nghiệp là sự cố gắng
giành được quyền thực hiện các dự án thông qua gọi thầu với điều kiện thuận lợi và

TÊ

tối ưu nhất trên cơ sở nguồn nội lực và ngoại lực có khả năng khống chế được của
doanh nghiệp nhằm mục đích tối đa hóa lợi ích kinh tế - xã hội.

IN

H

Có thể mô tả quá trình cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng bằng sơ đồ 1.1.

Đ
A

̣I H

O

̣C

TÌM KIẾM
THÔNG TIN

K

Trượt thầu

NGHIỆM THU
BÀN GIAO

Chuẩn bị và

THAM GIA
ĐẤU THẦU

Đưa ra biện pháp
Trúng
thầu
Giai đoạn thực
hiện hợp đồng

KÝ HỢP
ĐỒNG

Sơ đồ 1.1 : Quá trình cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng
Cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng có thể được hiểu trên các khía cạnh sau:
- Theo nghĩa hẹp: Cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng là sự phát huy sức
mạnh của nhà thầu này so với các nhà thầu khác về giá bỏ thầu, chất lượng công
trình, tiến độ thi công nhằm thoả mãn tối ưu các yêu cầu của bên mời thầu. Quan
niệm này cho thấy mục tiêu cạnh tranh của các doanh nghiệp là thắng thầu, sự cạnh

23


tranh chỉ bó hẹp trong phạm vi một cuộc đấu thầu công trình, chưa chỉ ra được sự
cạnh tranh của doanh nghiệp trong suốt quá trình sản xuất kinh doanh vì mỗi doanh

nghiệp hàng năm đều tham gia đấu thầu rất nhiều công trình khác nhau với nhiều
đối thủ khác nhau trong những thời điểm và địa điểm khác nhau, do đó theo định
nghĩa như trên thì các vấn đề cạnh tranh trong đấu thầu không thể xác định một
cách toàn diện và đầy đủ vì vậy ta có thể hiểu cạnh tranh theo một nghĩa khác.
- Theo nghĩa rộng, cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng là sự ganh đua quyết
liệt giữa các doanh nghiệp trong quá trình tìm kiếm thông tin, đưa ra các giải pháp

U

Ế

về kỹ thuật, ưu thế về kinh nghiệm, điều kiện thực hiện dự án, giá bỏ thầu... nhằm

́H

đảm bảo trúng thầu và thực hiện các cam kết theo hợp đồng ký kết với chủ đầu tư.
Cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng thường được hiểu theo nghĩa rộng, nó có một

TÊ

số đặc điểm sau:

Thứ nhất, về chủ thể tham gia cạnh tranh đấu thầu xây dựng. Cạnh tranh

H

trong đấu thầu xây dựng thường có nhiều chủ thể tham gia, các chủ thể này có cùng

IN

mục tiêu theo đuổi đó là phải giành được những lợi thế về phía mình. Các chủ thể
tham gia cạnh tranh đấu thầu phải tuân thủ các qui định của pháp luật, các thông lệ

K

quốc tế và các ràng buộc về điều kiện tham gia đấu thầu do cơ quan quản lý dự án

̣C

đặt ra. Các chủ thể khi tham gia đấu thầu đều phải cạnh tranh với nhau, điều này

O

dẫn tới sự hình thành nhiều mối quan hệ cạnh tranh giữa các chủ thể khi tham gia

̣I H

đấu thầu. Đó là, mối quan hệ cạnh tranh giữa người bán và người mua, theo đó,
người mua (bên mời thầu) thì muốn mua được công trình xây dựng có chất lượng

Đ
A

cao, thời gian thi công ngắn, chi phí hợp lý, về phía những người bán (nhà thầu) thì
muốn bán được công trình trong tương lai có giá cao với chi phí hợp lý và có lợi
nhuận lớn nhất trong hạn độ bảo đảm các qui chuẩn của xây dựng.
Thứ hai, về đối tượng của cạnh tranh đấu thầu xây dựng. Khi đánh giá và
quyết định lựa chọn nhà thầu, chủ đầu tư thường căn cứ vào các tiêu chí để xét thầu,
đó là: kinh nghiệm, năng lực của nhà thầu; khả năng tài chính; trình độ chuyên môn,
kỹ thuật; tiến độ thi công và giá dự thầu. Trong đó, bên mời thầu chú ý nhiều nhất tới

chất lượng, tính năng ưu việt về kỹ thuật và giá thành sản phẩm, đó cũng chính là đối
tượng cạnh tranh giữa các nhà thầu với nhau.

24


Thứ ba, về hình thức cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng. Trong đấu thầu
xây dựng, tồn tại hai hình thức cạnh tranh chủ yếu là: cạnh tranh theo chiều rộng và
cạnh tranh theo chiều sâu.
Cạnh tranh theo chiều rộng (cạnh tranh có giới hạn) bao gồm các yếu tố
chính như: Đa dạng hóa các công trình xây dựng mà doanh nghiệp kinh doanh trên
cơ sở nguồn lực hiện có; cải tiến phương thức thanh toán và các điều kiện thi công
trong hợp đồng nhận thầu; nâng cao năng lực xây dựng hồ sơ dự thầu, đặc biệt là

Ế

hoạt động giới thiệu và thông tin về doanh nghiệp; đổi mới công tác tổ chức thi

U

công; tăng cường hoạt động tìm kiếm thông tin kinh tế; đẩy mạnh hoạt động

́H

marketing, truyền thông...

Cạnh tranh theo chiều sâu (cạnh tranh không có giới hạn) là sự đầu tư của

TÊ

doanh nghiệp thông qua việc nâng cấp thiết bị thi công, nghiên cứu và ứng dụng
những tiến bộ của khoa học - công nghệ vào thi công, nâng cao trình độ chuyên môn

H

cho đội ngũ cán bộ khoa học và công nhân, viên chức trong doanh nghiệp. Cạnh tranh

IN

theo chiều sâu thực chất là sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp thông qua việc đầu tư

K

nghiên cứu nhằm nâng cao hàm lượng khoa học - kỹ thuật của hàng hóa chào bán nói
riêng (công trình) và năng lực khoa học của doanh nghiệp nói chung.

̣C

Trong thực tế, doanh nghiệp thường thực hiện cả hai hình thức trên để nâng

O

cao năng lực cạnh tranh của mình.

̣I H

1.3.2. Khái niệm năng lực cạnh tranh và năng lực cạnh tranh trong đấu thầu
xây dựng của doanh nghiệp

Đ

A

1.3.2.1 Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp
Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp là sự thể hiện thực lực và lợi thế của

doanh nghiệp so với đối thủ cạnh tranh trong việc thỏa mãn tốt nhất các đòi hỏi của
khách hàng để thu lợi nhuận ngày càng cao, bằng việc khai thác, sử dụng thực lực
và lợi thế bên trong, bên ngoài nhằm tạo ra những sản phẩm, dịch vụ hấp dẫn người
tiêu dùng để tồn tại và phát triển, thu được lợi nhuận ngày càng cao và cải tiến vị trí
so với các đối thủ cạnh tranh trên thị trường.
Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp được tạo ra từ thực lực của doanh
nghiệp và là các yếu tố nội hàm của mỗi doanh nghiệp. Năng lực cạnh tranh không

25