Sáng kiến kinh nghiệm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh lớp 4

I ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN.
Tăng cường giáo dục đạo đức cho học sinh là một trong những tư tưởng đổi
mới trong Giáo dục và đào tạo hiện nay .Điều đó được thể hiện rất rõ trong nghị
quyết của Đảng , Luật giáo dục và các văn bản của Bộ Giáo dục. Điều 23-Luật giáo
dục 2005 đã xác định : “Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp cho học sinh phát
triển toàn diện về đạo đức , trí tuệ , thể chất, thẩm mỹ, và các kĩ năng cơ bản nhằm
hình thành nhân cách con người Việt Nam Xã hội Chủ nghĩa.”
Có thể nói đạo đức là cái tốt, cái đúng ở bên trong con người được biểu hiện ra
bên ngoài bằng lời nói, hành vi tốt đẹp bên ngoài. Tức là con người phải có nhận
thức đúng, tốt về sự vật hiện tượng thì từ đó mới có lời nói, hành vi tốt đẹp, đúng
đắn với sự vật hiện tượng. Để có được nhận thức đúng cần phải có giáo dục. Đạo
đức con người không phải có sẵn mà phải được giáo dục như chủ tịch Hồ Chí Minh
đã dạy :
"Hiền dữ phải đâu là tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên".
Trẻ em là tương lai của đất nước .Vì vậy trong nhiệm vụ giáo dục hiện nay ,
việc giáo dục đạo đức cho học sinh là một vấn đề hết sức quan trọng . Muốn
trở thành người có ích cho xã hội thì cần phải hội đủ hai điều kiện : đức và tài
như Bác Hồ đã từng nói :
“ Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó , còn có tài mà không có đức
thì là người vô dụng ”.
Một vấn đề đang được quan tâm hiện nay là đạo đức học sinh được đánh giá
theo nhiều ý kiến khác nhau: khen ngợi, đồng tình ủng hộ và phê phán gay
gắt.Không phải là tất cả nhưng những hiện tượng con sâu làm rầu nồi canh đang
làm đau đầu các nhà giáo dục đó là hiện tượng học sinh đánh, đe dọa thầy cô giáo;
hiện tượng học sinh đánh bạn rồi tải lên mạng như một thành tích ; hiện tượng học
sinh đánh nhau hội đồng nhất là vấn đề vô cảm khi nhìn thấy bạn mình gây lộn
đánh nhau mà không có biểu hiện gì vẫn ung dung xem rồi cười nói với nhau. Hầu
như trong các lớp học vẫn còn có những học sinh thuộc dạng cá biệt chưa ngoan,
mất lễ phép với người lớn yếu kém về đạo đức. Cũng chính vì sự chưa ngoan đó
mà dẫn đến tình trạng học lực yếu, học lực kém dẫn đến bỏ học làm ảnh hưởng
không ít đến những thành viên khác trong lớp học và ảnh hưởng đến toàn trường,

sâu xa hơn là gánh nặng của xã hội.

1


Muốn phát triển con người toàn diện, muốn đào tạo nhân tài của đất nước,
chúng ta không chỉ dạy cho các em giỏi về văn hoá mà còn phải làm tốt công tác
giáo dục đạo đức cho các em. Đặc biệt là giáo dục các em học sinh Tiểu học.
Người xưa đã dạy:
“Dạy con từ thuở còn thơ” hay “Tiên học lễ hậu học văn”
Có nhiều cách giáo dục đạo đức cho trẻ tiểu học nhưng có lẽ trường tiểu học
là nơi có thể làm tốt công tác giáo dục đạo đức. Trẻ tiểu học dễ dàng học được điều
tốt và cũng dễ dàng nhiễm điều xấu. Nếu ngay từ bậc học này không có sự đầu tư
quan tâm giáo dục đạo đức thì rất khó cho việc hình thành nhân cách người sau
này. Chính vì thế môn học Đạo đức trong nhà trường tiểu học đã được học ngay từ
lớp 1 có nhiệm vụ cung cấp những tri thức cơ bản ban đầu về phẩm chất đạo đức
con người và rèn luyện những hành vi ứng xử theo các chuẩn mực đạo đức xã hội.
Là một giáo viên dạy và chủ nhiệm lớp 4 với mong muốn vừa truyền thụ
kiến thức vừa có nhiệm vụ nâng đỡ và uốn nắn để giúp học sinh có sự phát triển
đúng đắn về nhân cách, về đạo đức. Tôi mạnh dạn chọn đề tài :
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH LỚP 4

2


II MÔ TẢ GIẢI PHÁP
1. MÔ TẢ GIẢI PHÁP TRƯỚC KHI TẠO RA SÁNG KIẾN
THỰC TRẠNG
• Những thuận lợi
* Những thuận lợi chung

Trong năm học này Trường Tiểu học Giao Xuân đang giữ vững và phát huy
có hiệu quả “Trường chuẩn Quốc gia mức độ II”, “Trường Xanh - Sạch - Đẹp An toàn” là 1 trong 6 trường tiểu học tiên phong của huyện đưa chương trình
Vnen vào giảng dạy.
Nhà trường luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng ủy, Hội đồng
nhân dân, UBND xã Giao Xuân, sự hỗ trợ nhiệt tình của các ban ngành đoàn thể
địa phương nhất là sự tận tình, tâm huyết của ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp,
của trường nên cơ sở vật chất của nhà trường ngày một khang trang sạch sẽ và đi
vào hoàn thiện.
Ban giám hiệu nhà trường năng động nhiệt tình sáng tạo, giáo viên của trường
đều đạt chuẩn, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc.
Trong những năm qua hiệu quả giáo dục của nhà trường luôn đứng tốp đầu
của huyện. Đặc biệt năm học 2014-2015 nhà trường được đón cờ thi đua cấp
Tỉnh.Các phong trào thi đua đầu năm như thi như Tiếng Anh qua mạng, thi Hùng
biện Tiếng anh, Hội khỏe Phù đổng đang đứng tốp đầu cấp huyện.
Năm học 2015 - 2016 tôi được phân công chủ nhiệm và giảng dạy lớp 4A với
tổng số học sinh là 33 em trong đó:
+Học sinh có những năng khiếu đặc biệt: 2 em có năng khiếu về Âm
nhạc ( em Ánh, em Chi ) , 2 em có năng khiếu về Mĩ thuật ( em Quang, em Nhung)
2em điều hành tốt Hội đồng tự quản ( em Đăng, em Yến ) ...
+ Học sinh trong lớp tôi chủ nhiệm có tinh thần đoàn kết cao, có ý thức học
tập vươn lên.
+Phụ huynh học sinh của lớp rất quan tâm tạo mọi điều kiện học tập tốt cho con
em mình : trang bị đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập, lắp đèn chống cận , mua ti vi nối
mạng Internet....hào hứng triển khai xây dựng Mô hình lớp học mới( Vnen).

3


* Chương trình môn đạo đức lớp 4- môn học chính hình thành những chuẩn mực
đạo đức cho các em.

a) Về nội dung sách giáo khoa Đạo đức lớp 4:
Chương trình môn đạo đức lớp 4 gồm 14 bài, đề cập đến các chuẩn mực
hành vi trong các mối quan hệ (quan hệ với bản thân; với gia đình; với nhà trường;
với cộng đồng xã hội; với môi trường tự nhiên)... có tích hợp kĩ năng sống cho học
sinh .
Mỗi bài học được cấu trúc như sau: Thông tin/ sự kiện / tình huống ... để
đặt vấn đề .Các dạng bài tập rất phong phú và đa dạng : Đóng vai, quan sát tranh và
kể chuyện tranh, xây dựng phần kết của câu truyện có kết cục mở, thảo luận, phân
tích tình huống, tranh tình huống, trò chơi có liên quan đến bài học, xử lí tình
huống, điền từ thích hợp vào chỗ trống, bày tỏ ý kiến, thái độ, hát múa, kể chuyện,
đọc thơ, đọc cao dao, tục ngữ hoặc vẽ tranh về chủ đề đạo đức ... rất phù hợp với
học sinh
b) Về tổng thời lượng dành cho môn đạo đức lớp 4: là 1tiết/tuần
Đặc biệt có 3 tiết - phần mềm dành cho việc giáo dục các vấn đề liên quan
đến đạo đức và pháp luật của địa phương . Nó gắn giáo dục và dạy học môn đạo
đức với thực tiễn đời sống đạo đức ngay trong cộng đồng dân cư nhằm giáo dục
truyền thống văn hóa địa phương ,tình yêu quê hương từ đó giáo dục ngăn chặn sự
xâm phạm của các tệ nạn xã hội ở chính địa phương mình
c) Về quan điểm khi dạy môn đạo đức lớp 4: Dạy môn đạo đức thông qua các
hoạt động với phương pháp là phù hợp với khả năng nhận thức và kinh nghiệm
sống, nhu cầu hiểu biết : Học bằng chơi, chơi mà học .
• Những khó khăn trong công tác giáo dục
a. Đặc điểm tâm lí chung của học sinh khối 4 và của lớp:
Qua những năm làm công tác chủ nhiệm lớp 4 và năm học 2015-2016 này,
tôi cùng các bạn đồng nghiệp có chung nhận xét như sau:
- Các em học sinh khối lớp 4 rất hiếu động và thiếu sự kiềm chế, thích bắt
chước, rất tò mò và ham học hỏi. Tuy trình độ nhận thức của các em có phát triển
hơn so với học sinh ở độ tuổi lớp 2, 3 nhưng kinh nghiệm sống của các em vẫn còn
quá non nớt, chưa có đủ năng lực nhận thức các chuẩn mực đạo đức trên bình diện
lí luận nên các em dễ dàng học được điều tốt và cũng dễ dàng nhiễm điều xấu.

4


-Khi khảo sát chất lượng về hai mặt giáo dục và đạo đức ở thời điểm đầu
năm học, chúng tôi rất trăn trở vì lớp cũng còn "một số thành viên đặc biệt" cần
quan tâm kịp thời ( Có em còn nói dối, có em lười học, lười lao động, nghỉ học
không có lí do, có em còn nhút nhát sống thu mình) . Dù mỗi một trường hợp đặc
biệt có thể khác nhau, song vẫn là tồn tại những mặt hạn chế cần khắc phục.
-Theo trào lưu xã hội do sự bùng nổ của các phương tiện thông tin đã ảnh
hưởng rất nhiều đến môi trường giáo dục cho trẻ. Các em có xu hướng thích vui
chơi nhiều hơn học tập dẫn đến việc một số em chưa có tinh thần vượt khó trong
học tập, thường xuyên vi phạm nội qui trường, lớp ... Nếu không tìm cách khắc
phục thì chắc chắn kết quả mỗi năm sẽ đạt không cao.
Bước đầu , tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng học sinh, kết quả như sau:
+ Học sinh có hoàn cảnh khó khăn: 3 em
+ Học sinh còn chưa tự tin, ngại giao tiếp: 3 em
b. Tìm hiểu những nguyên nhân ảnh hưởng đến quá trình phát triển toàn diện
của học sinh:
* Gia đình:
Trong số 33 học sinh tôi dạy năm học này điều kiện hoàn cảnh của các em
khác nhau nên những mặt hạn chế cũng khác nhau chẳng hạn: một số học sinh có
cha mẹ đi làm xa phải ở với ông bà, một cha mẹ các em làm nghề nông chủ yếu là
làm biển thời gian phụ thuộc vào con nước nên việc quản lí con cái thất thường và
ít có điều kiện theo sát con em trong việc học tập hàng ngày cũng như quản lý chặt
chẽ hoạt động vui chơi từng giờ của các em, một số trường hợp phụ huynh rất quan
tâm đến việc học tập của con em nhưng vì quan tâm chưa đúng cách như mua máy
tính có nối mạng cho con học nhưng không kiểm soát thường xuyên nên đã ảnh
hưởng rất nhiều đến quá trình giảng dạy của giáo viên.
Bên cạnh đó, ở gia đình hay xã hội có rất nhiều điều trái ngược với các nội

dung đạo đức được dạy học trong nhà trường. Những điều trái ngược này do người
lớn thực hiện một cách thường xuyên trực tiếp trước mắt các em. Đó là các ý thức
như: giữ gìn vệ sinh chung nơi công cộng, chấp hành luật lệ giao thông, giúp đỡ
người già neo đơn, giúp người có hoàn cảnh khó khăn, gặp hoạn nạn, nói lời hay
lịch sự, v.v. không được cha mẹ, anh chị, những người xung quanh làm đúng như
nhà trường, thầy cô chỉ dạy.
* Về sở thích vui chơi của các em:
5


Các em đang có xu hướng yêu thích nhạc trẻ, nghiện chơi game..
* Xã hội
Nơi tôi dạy xã Giao Xuân là một xã vùng ven biển trong những năm gần đây
tỉ lệ nghiện ma túy khá nhiều : đứng thứ hai trong huyện . Xuất hiện nhiều tụ điểm
buôn bán ma túy, những vụ trộm cắp do những người sử dụng ma túy gây nên điều
đó ảnh hưởng không tốt tới sự phát triển đạo đức của các cháu.
c .Thực trạng việc dạy và học môn đạo đức lớp 4
Nhiều đồng chí giáo viên còn xem nhẹ môn Đạo đức. Theo quan niệm của
các đồng chí này môn Đạo đức không liên quan nhiều, rõ rệt đến chất lượng đại trà
như môn Toán, Tiếng Việt cho nên thời gian đầu tư cho môn học này của các đồng
chí còn ít .Giáo viên sử dụng đơn điệu các phương pháp chủ yếu là thuyết trình
,giảng giải ,dạy học chưa đi đôi với hành khiến học sinh chưa nói lên được suy nghĩ
của mình bằng ngôn ngữ của bản thân nên việc khắc sâu kiến thức hành vi chưa cao
dẫn đến việc hình thành thái độ cũng không được rõ ràng.
Mặc dù đã được tập huấn phương pháp giáo dục đạo đức học sinh theo hướng
tích cực ( không dùng roi vọt, những lời khiển trách nặng nề ảnh hưởng đến tâm lý
của các em, những hình phạt ...) nhưng một số giáo viên chưa thực hiện tốt đấy
cũng là một nguyên nhân khiến cho học sinh cảm thấy xa lạ sợ cô giáo ảnh hưởng
không tốt đến giáo dục đạo đức cho các em.
Đồ dùng dành cho môn Đạo đức 4 còn quá ít. Mà nội dung môn Đạo đức bao

hàm nhiều mối quan hệ của học sinh với bản thân, với gia đình, với nhà trường, với
cộng đồng xã hội. Vì vậy trong các tiết dạy Đạo đức giáo viên còn dạy chay dẫn
đến hiệu quả giờ dạy chưa cao.
Nhiều đồng chí giáo viên quá phụ thuộc hoặc sử dụng sách Sách Giáo viên
Đạo đức 4 một cách rập guôn mà không để ý xem nội dung có phù hợp với trình
độ học sinh hay không với đặc điểm vùng miền hay không .
Học sinh chưa yêu thích môn học này, phụ huynh coi là môn học phụ không thi
không ảnh hưởng nhiều đến việc thi đua của các em nên không quan tâm vì vậy
việc học của các em lơ là .
2. MÔ TẢ GIẢI PHÁP SAU KHI TẠO RA SÁNG KIẾN
Những vấn đề cơ bản về giáo dục đạo đức cho học sinh được thể hiện qua hai
con đường cơ bản :
* Con đường dạy và học các môn học trong và ngoài nhà trường rõ nhất là môn
Đạo đức.
6


* Con đường hoạt động giáo dục ngoài giờ trong và ngoài nhà trường.
Trước thực trạng đặt ra như trình bày ở trên tôi đã nghiên cứu và đề ra 8 giải
pháp sau :
Giải pháp 1 : Xác định đúng mục tiêu từng bài dạy, tiết dạy:
Mục tiêu bài dạy chính là "kim chỉ nam" cho giáo viên khi tiến hành tổ chức
giờ dạy, mục tiêu của từng bài được thực hiện trong 2 tiết. Vì vậy, cần xác định rõ
các hoạt động trong từng tiết: Cần hình thành kĩ năng gì? Chúng sẽ giúp học sinh
ứng xử như thế nào? Cần hình thành thái độ đạo đức gì cho học sinh ?.....
Giải pháp 2: Xem xét nội dung từng bài:
Bước tiếp theo tôi đọc kĩ từng nội dung, kiến thức được thể hiện ở sách giáo
khoa nhằm mục đích xem xét nội dung có phù hợp với lớp chưa? Từ đó có thể sưu
tầm và chọn một truyện, tình huống khác ... hay thay thế những bài tập có nội dung
gần gũi với thực tế của lớp. Điều quan trọng là căn cứ vào gợi ý của sách nhưng

phải tính đến hoàn cảnh cụ thể của địa phương mình, lớp mình để đi đến một
quyết định thích hợp với yêu cầu :mục tiêu nội dung, phương pháp, hình thức tổ
chức dạy học cụ thể.
Ví dụ 1:
Nội dung bài "Giữ gìn các công trình công cộng" (SGK Đạo đức trang 34) có
bài tập 2a: Em hãy cùng các bạn trong nhóm thảo luận về cách ứng xử trong tình
huống sau đây:
- Một hôm, khi đi chăn trâu ở gần đường sắt, Hưng thấy một số thanh sắt nối
đường ray đã bị bọn trộm lấy đi mất. Nếu em là bạn Hưng, em sẽ làm gì khi đó? Vì
sao?
Nhận xét : Khi xem xét nội dung này tôi nghĩ học sinh lớp mình có thể không
tưởng tượng được rõ thanh sắt nối đường ray là gì? Tính nguy hiểm của hành động
trộm cắp mà bọn thanh niên đã làm và các em không thể vận dụng được nội dung
này vào cuộc sống thực của mình, cho nên tôi đã thay tình huống bằng một dạng
khác như sau:
- Trên đường đi học về, Hưng thấy bạn nam đang dùng súng cao su thi nhau
bắn vào bóng đèn ở cột điện bên đường. Nếu em là Hưng em sẽ làm gì khi đó? Vì
sao?
Ví dụ 2 :

7


Ở bài "Hiếu thảo với ông bà, cha mẹ" (SGK Đạo đức trang 17, 18, 19) bài tập
(1d) có nội dung: Cách ứng xử của các bạn trong tình huống dưới đây là đúng hay
sai? Vì sao?
- Ông nội của Hoài rất thích chơi cây cảnh Hoài đến nhà bạn mượn sách, thấy
ngoài vườn nhà bạn có khóm hoa lạ, liền xin bạn một nhánh mang về cho ông
trồng.
Nhận xét : Việc làm trên của Hoài cho thấy, Hoài rất quan tâm đến ông.

Đang đi mượn sách mà thấy khóm hoa lạ bèn nghĩ đến sở thích của ông mình liền
xin bạn một nhánh mang về cho ông trồng. Nhưng xét về mặt thực tế tôi thấy chưa
được hợp lý lắm. Rõ ràng, vì muốn thể hiện lòng hiếu thảo với ông, Hoài đã xin
bạn để biếu ông. Trong thực tế, chưa chắc gì bạn của Hoài có quyền quyết định cho
bạn một nhánh hoa giống đó. Cách ứng xử của Hoài trong tình huống trên là đúng Hoài được khen ngợi nhưng lại đặt ra một tình huống khác nếu các bạn sẽ bắt
chước Hoài (thích gì xin nấy) để biếu lại cho người khác (bởi các em chưa có đủ
năng lực nhận thức các chuẩn mực đạo đức trên bình diện lí luận) thì lại không phù
hợp nữa. Trong tình huống này, tôi đổi nội dung như sau:
- Biết ông ngoại hay uống cà phê, nên mỗi lần chuẩn bị về quê thăm ông,
Hoài nhắc mẹ "Mẹ ơi ! Mẹ nhớ mua cà phê để biếu ông mẹ nhé".
Ngoài ra còn có thể nêu thêm phần câu hỏi cho học sinh dự đoán tiếp:
-Theo em, mẹ bạn Hoài có thái độ như thế nào khi nghe con mình nhắc thế?
(... rất vui vì con mình nghĩ tới ông bà).
- Nếu ông ngoại của Hoài nhận được quà biếu của hai mẹ con Hoài thì thái độ
ông như thế nào? (... ông rất vui vì con cháu biết quan tâm đến ông, biết ông thích
những món quà này ...).
Giải pháp 3: Lựa chọn và vận dụng linh hoạt các phương pháp, hình
thức, phương tiện giảng dạy môn đạo đức lớp 4 vào từng bài:
Đây cũng là vấn đề trọng tâm quyết định thành công trong tiết dạy. Vì vậy,
phải cân nhắc khi lựa chọn vận dụng các phương pháp, hình thức, phương tiện để
giảng dạy.
Ví dụ 1:
Trong bài " Hiếu thảo với ông bà, cha mẹ" (SGK trang 17) có truyện "Phần
thưởng". Tôi đã không dùng phương pháp kể chuyện và đàm thoại mà cho học sinh
sắm vai theo mẫu hành vi vì truyện này các em có thể tham gia đóng tiểu phẩm nên
8


tôi đã giao việc cho các em như sau: Mỗi nhóm tập sắm vai theo hành vi truyện kể,
tuần sau cô sẽ mời đại diện các nhóm bốc thăm lên diễn.

Kết quả: Theo dõi, tôi thấy các em rất tích cực và sôi nổi tập luyện để
được diễn. Có nhóm tập lúc đầu giờ, giờ chơi, có nhóm hẹn nhau cùng học nhóm ở
nhà một người bạn nào đó để tập. Hóa ra tôi đã đưa các em đến với một hoạt động
vui chơi giải trí bổ ích mà lại rèn luyện được cho các em sự tự tin, bạo dạn trước
đám đông.
Ví dụ 2:
Khi dạy bài "Kính trọng biết ơn người lao động" (SGK trang 27) lúc kiểm tra
bài, ta không nên ép học sinh phải thuộc làu làu tri thức được tóm tắt trong phần
ghi nhớ mà phải chú trọng việc học tập chuẩn mực.
Tôi yêu cầu học sinh hãy nêu một ví dụ của bản thân trong việc thực hiện
"kính trọng biết ơn người lao động?" . Vì sao em thực hiện được tốt như thế ?.
Nếu học sinh biết xác định và giải thích tức học sinh đã nắm được tri thức bài
học.
Ví dụ 3:
Khi dạy bài "Tiết kiệm tiền của" (SGK trang 11) giáo viên có thể liên hệ trong
thực tế, gần gũi, nêu gương những em đã gom góp những tờ giấy còn thừa của năm
trước đóng thành tập để làm nháp, những bạn mượn sách của anh chị năm trước để
sử dụng vì muốn cha mẹ đỡ tốn kém.
Chú ý : Khi vận dụng các phương pháp trong giờ dạy, tôi không quá bám theo
sách giáo viên mà tổ chức giờ dạy.
Ví dụ:
Khi dạy bài "Tôn trọng luật giao thông" (SGK trang 40) sau phần cung cấp
thông tin nói về tai nạn giao thông thì tiếp theo sau là một số câu hỏi phân tích
những thông tin.
+ Phần này không nên áp dụng phương pháp hoạt động thảo luận nhóm(như
Sách giáo viên) mà tôi cho học sinh làm việc cá nhân vì : Qua thực dạy bài này
( bài rất gần gũi với thực tế ) tôi thấy cho các em hoạt động cá nhân sẽ đạt được
hiệu quả cao hơn.Tôi cho các em tự liên hệ thực tế tự kể về những vụ tan nạn giao
thông ở xung quanh em. Từ đó mỗi người một ý hiểu về hậu quả, nguyên nhân
cũng như nêu những việc cần làm để tham gia giao thông an toàn vì :Nếu cho các

em thảo luận rồi báo cáo sẽ có nhiều ý trùng lặp hoặc các nhóm bạn đã báo cáo"hết
ý" của nhóm mình tìm ra cho nên các em không có gì mới để báo cáo kịp thời (bị
9


giới hạn thời gian). Rồi thời gian để học sinh và giáo viên nhận xét sẽ kéo dài
những hiệu quả chưa chắc đạt cao hơn so với cách tổ chức hoạt động cá nhân.
Kết quả : Học sinh đưa ra rất nhiều đáp án trong từng câu hỏi :
1. Tai nạn giao thông để lại những hậu quả gì? (người chết, người bị thương,
bị tàn tật, xe hư, giao thông bị ngưng trệ ... tổn thương về người và của).
2. Tại sao lại xảy ra tai nạn giao thông ? (do lái xe nhanh, vượt ẩu, lái xe
trong tình trạng say rượu, chạy hàng đôi, hàng ba, đánh võng trên đường, vượt đèn
đỏ, xe bị trục trặc về kỹ thuật ... không chấp hành tốt luật lệ giao thông).
3. Em cần làm gì để tham gia giao thông an toàn ? (chuẩn bị xe tốt trước khi
xử dụng, không lạng lách, đánh võng trên đường, không chạy băng ngang đường
mà không ngó trước, ngó sau ... chấp hành tốt luật lệ giao thông).
Giải pháp 4: Kết hợp chặt chẽ ba môi trường giáo dục:
a) Trao đổi với phụ huynh:
-Ngay từ đầu năm, nhà trường đã tổ chức cho giáo viên và phụ huynh gặp gỡ nhau
qua buổi họp phụ huynh nhân cơ hội đó với tư cách là giáo viên chủ nhiệm tôi đã :
+ Chia sẻ với phụ huynh học sinh tầm quan trọng của gia đình với việc giáo dục
đạo đức cho học sinh vì gia đình là trường học đầu tiên và suốt đời của con người.
Gia đình và truyền thống gia đình ảnh hưởng rất lớn đến việc hình thành và giáo
dục đạo đức cho học sinh. Mọi người trong gia đình có quan hệ đối xử tốt, quan
tâm chăm sóc lẫn nhau, có tôn ti trật tự, ông bà, cha mẹ, anh chị thật sự là tấm
gương để học sinh noi theo thì bản thân học sinh đó bước đầu sẽ có nền tảng đạo
đức tốt.
+ Nhấn mạnh giúp phụ huynh hiểu : Đạo đức là một tiêu chí quan trọng để đánh
giá học sinh . Học sinh có ý thức tốt thì mới có tinh thần phấn đấu vươn lên.
+ Ngoài việc báo cáo về đặc điểm, tình hình lớp, tôi còn phối hợp với phụ

huynh nhiều biện pháp hỗ trợ cho các em học tốt: như trang trí góc học tập, lập thời
gian biểu cụ thể cho các em ở nhà, góp ý với phụ huynh những hạn chế cho các em
tiền tiêu. Động viên phụ huynh có điều kiện mua báo nhi đồng, truyện thiếu nhi ...
cho các em đọc.
- Thường xuyên liên lạc với phụ huynh qua điện thoại, gặp gỡ trực tiếp khi có
những vấn đề cần trao đổi.
b) Hướng dẫn học sinh học tập, vui chơi ở nhà:
10


-Tôi còn hướng dẫn các em mượn sách, báo của thư viện trường. Nếu em
nào có điều kiện mua thì chuyền tay cho các bạn cùng nhau đọc, cùng nhau sưu tầm
những gương tốt, mở rộng tầm hiểu biết.
- Tôi đã giới thiệu cho các em những chương trình dành cho thiếu nhi bổ ích
phù hợp với lứa tuổi : Những bông hoa nhỏ, Đồ rê mí, Những đứa trẻ hay chuyện,
Con biết tuốt, Bố ơi mình đi đâu thế ?…..
- Tùy theo bài đạo đức, tôi gợi ý hướng dẫn cho các em cùng sưu tầm thông
tin, hình ảnh từ báo, đài, hay gương người thật việc thật có ở những nơi các em ở ...
khâu chuẩn bị này tốt đã giúp cho tiết dạy môn đạo đức của tôi càng sinh động, đạt
hiệu quả.
- Đặc biệt giao cho ban văn nghệ của lớp hướng dẫn các bạn các trò chơi dân
gian (vì trò chơi dân gian rất dễ chơi lại gần gũi là một cơ hội để các bạn hòa đồng,
hứng thú với các hoạt động nhóm) cũng là gián tiếp tránh các trò chơi không lành
mạnh:

Ban văn nghệ đang hướng dẫn các bạn chơi trò chơi “ Mèo đuổi chuột”
- Tổ chức ký cam kết chấp hành Luật Giao thông, không buôn bán, tàng trữ,
sử dụng pháo nổ để giáo dục việc chấp hành pháp luật và rèn kỹ năng sống có quy
tắc, có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội cho học sinh.

c) Hướng dẫn các em hiểu về những hoạt động khác ngoài giờ học
Ví dụ:
11


- Với các gian hàng trong Ngày hội an toàn trường học mà trường tôi tổ
chức 5/1 tôi đã giới thiệu, phân tích cho các em hiểu rằng mỗi phần quà mình mua
là đã trích một phần tiền tặng cho các bạn nghèo trong trường nhân dịp Tết nguyên
đán " hay phong trào "Mua tăm giúp Hội người mù", "Ủng hộ học sinh trong
trường bị bệnh hiểm nghèo " tôi cho các em thảo luận để tự các em thấy đây là
những việc nên làm từ đó các em sẽ tự nguyện tích cực tham gia tức là các em hiểu
được tinh thần tương thân, tương ái.
- Giảng giải giúp học sinh hiểu Phong trào "Vở sạch chữ đẹp" , " điểm 10
tặng thầy, cô " nhằm giúp các em hiểu được nếu phấn đấu đạt kết quả tốt sẽ mang
lại niềm vui cho thầy, cô giáo.
- Giảng giải, khích lệ phong trào "Đôi bạn cùng tiến trong lớp" rèn cho các
em ý thức quan tâm giúp đỡ bạn.
Giải pháp 5: Phối hợp với nhà trường tổ chức tốt các hoạt động thực hành
đạo đức qua các tiết Giáo dục ngoài giờ lên lớp
Tôi đã cho HS hoạt động thật - tức là cho các em trải nghiệm thật cuộc sống xã
hội, điều này có ý nghĩa rèn luyện kỹ năng sống và hình thành nền tảng đạo đức
cho các em. Niềm tin của các em hình thành trong cuộc sống thật chứ không chỉ là
từ rao giảng đạo đức trong lớp học”,
Trong năm có các ngày lễ lớn ở mỗi tháng như: 15/10 kỷ niệm ngày Bác Hồ
gửi thư lần cuối cùng cho ngành giáo dục, 20/11 kỷ niệm ngày Nhà Giáo Việt Nam,
22/12 kỷ niệm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, v.v. tôi kết hợp với
nhà trường tổ chức kỷ niệm các ngày lễ với các hoạt động sinh hoạt dã ngoại, tham
quan di tích, văn nghệ, thể dục thể thao, báo tường, thăm gia đình thương binh liệt
sĩ, giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh khó khăn,viết thư thăm hỏi các chú bộ đội ở đồn
biên phòng ,nêu gương những gương mặt tiêu biểu trên bảng tin nhà trường hay

trong những buổi chào cờ v.v.

12


Giáo viên, học sinh tham gia tập múa sạp

Tổ chức cho các em tìm hiểu và trải nghiệm, làm sạch môi trường ở vườn Quốc gia
Xuân Thuỷ
Các hoạt động này nhằm mục đích giúp cho học sinh thực hành những lý
thuyết đạo đức thành lời nói, là cơ hội để hành vi đạo đức được thể hiện trước mắt
nhiều người. Những lời nói, hành vi của các em sẽ được nhiều người nhận xét đánh
giá. Dựa vào đó mà tôi có những biện pháp kịp thời uốn nắn những sai lệch trong
học sinh hoặc phát huy những điều tốt giúp học sinh rèn luyện hình thành thói quen
đạo đức.
Giải pháp 6: . Nêu cao tấm gương người thầy.
13


Đối với trẻ tiểu học, ngoài cha mẹ, thầy cô giáo có vị trí hết sức quan trọng
và có sức tác động rất lớn đối với trẻ. Có thể trong khoảng thời gian dài những điều
cha mẹ dạy bảo, thuyết phục mà trẻ nhỏ không chịu nghe theo, không chấp nhận
nhưng nếu cũng với những điều đó được thầy cô giáo yêu cầu thì các em lại phục
tùng một cách tuyệt đối . Tôi luôn gương mẫu để học sinh noi theo.
III .HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI
Khi xác định "Môn đạo đức định hướng cho các môn học khác và tạo tiền
đề cho các hoạt động đạo đức ..." Tôi đã chọn cho mình phương pháp giảng dạy
như đã nêu trên và vận dụng sự hiểu biết của bản thân đồng thời phối hợp nhịp
nhàng trong các tiết lên lớp kết hợp giáo dục rèn luyện kỹ năng cho học sinh dẫn
đến kết quả mỗi năm học đạt được kết quả khả quan không phụ lòng tôi mong đợi:

Hiệu quả về mặt xã hội
Với sự cố gắng của tôi trong suốt thời gian qua tôi Tôi thật sự hài lòng về kết
quả đạo đức của các em: các em đã gần gũi hơn với bạn bè trong lớp, cởi mở hơn
với thầy cô, không nói tục, chửi bậy. Các em ngày càng lễ phép hơn với người lớn,
với thầy cô, không còn học sinh cá biệt về đạo đức và tính tập thể trong lớp được
phát huy cao hơn cho nên học kì I kết quả thi đua lớp tôi như sau:
* Lớp 4A đạt Tập thể lớp xuất sắc – Chi Đội vững mạnh, 100% đội viên đạt
danh hiệu cháu ngoan Bác Hồ.
* Về các môn học và hoạt động giáo dục: Các em có tiến bộ thực sự.Kết quả
đánh giá thường xuyên, và hoạt động giáo dục các môn học cuối học kì I:
+ Hoàn thành: 33/33 học sinh đạt 100%
+ Kết quả các môn kiểm tra bằng điểm số: 25/331học sinh Giỏi, 8/33
học sinh Khá
+ Đánh giá sự hình thành và phát triển năng lực phát triển phẩm chất: Đạt:
33/33 học sinh = 100 %
*Trong những đợt ủng hộ học sinh nghèo vượt khó, ủng hộ sách vở cho các
bạn khó khăn lớp tôi luôn đứng đầu toàn khối .
*Xuất hiện nhiều tấm gương điển hình : em Huy nhặt được của rơi có giá trị
nhưng đã đem trả lại người mất, em Quang dành toàn bộ số tiền tiết kiệm của mình
để ủng hộ một bạn có hoàn cảnh trong lớp.
* Trong lớp không còn xuất hiện những học sinh cá biệt , khó bảo, các em
14


chấp hành nghiêm chỉnh những nội quy của trường lớp.
* 3 em đầu năm còn rụt rè nhút nhát đến giờ đã tự tin hòa đồng với bạn bè,
thầy cô hơn...
* Đặc biệt hơn nữa có rất nhiều phụ huynh phản ánh cảm thấy hài lòng vì sự
tiến bộ của con mình trong lời ăn tiếng nói, hành vi ứng xử hàng ngày, trong nề
nếp sinh hoạt cá nhân.

* Kết quả các phong trào thi đua:
+ Thi giữ vở sạch viết chữ đẹp cấp trường có 12 em đạt giải nhất, 18em đạt giải
nhì, trong đó có 5 em đại diện cho khối gửi bài Luyện chữ đẹp đi cấp huyện.
+ Đội văn nghệ của lớp dành giải nhất cấp trường có 5 em đạt giải được nhà
chọn là tiết mục tiêu biểu trong buổi lễ kỉ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 .
+ Thi phát triển năng lực học sinh theo chủ đề "Nhà lãnh đạo nhỏ tuổi" lớp tôi
đạt giải nhất cấp trường.
V ĐỀ XUẤT KIẾN NGHỊ
Qua nghiên cứu đề tài trên tôi có một vài đề xuất kiến nghị sau:
A. ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN

1/ Phải có lòng kiên trì. Với những học trò “cá biệt”, người thầy cần phải luôn
luôn đặt câu hỏi, nếu em HS là con của mình thì mình sẽ ứng xử thế nào? Nhờ thế
tôi đã “giáo dục ” được rất nhiều HS cá biệt.
2/ Xây dựng kế hoạch thực hiện công tác chủ nhiệm và giáo dục đạo đức học sinh
theo chương trình công tác Đội và phong trào thiếu nhi gắn với chủ đề năm học
ngay từ đầu năm học . Phát huy tốt vai trò chủ nhiệm, phụ trách chi đội.
3/ Tăng cường giáo dục đạo đức tích hợp qua các môn học có liên quan.: Xác định
trách nhiệm dạy bất kỳ môn học nào cũng phải tham gia thực hiện công tác giáo
dục đạo đức học sinh, kết hợp việc giáo dục đạo đức vào những bài giảng, những
tình huống sư phạm có liên quan, khai thác bài tập thực hành, xử lý tình huống đạo
đức. Phải xem nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh là nền tảng để rèn nền nếp,
kỷ cương của trường lớp.
4/ Giáo viên phải nắm vững quy định về đạo đức nhà giáo, làm cơ sở để tự rèn
luyện phẩm chất đạo đức nhà giáo, qui tắc ứng xử sư phạm, có lối sống và cách
ứng xử chuẩn mực để thực sự làm tấm gương đạo đức học sinh noi theo ( lời nói
gắn liền hành động thực tiễn).
5/ Khuyến khích học sinh tự giác, tự chủ tham gia tích cực các hoạt động phong
trào đội, các hoạt động ngoài giờ lên lớp các hoạt động ở địa bàn cư trú của các em.
15

B.ĐỐI VỚI NHÀ TRƯỜNG, ĐỘI THIẾU NIÊN TIỀN PHONG HỒ CHÍ MINH, CẤP
TRÊN

1/ Thường xuyên tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo kế hoạch
hoạt động theo chủ điểm từng tháng.Hàng tuần, sinh hoạt dưới cờ có đánh giá nhắc
nhở khắc phục hạn chế tồn tại, phát huy mặt tích cực, biểu dương tập thể lớp, cá
nhân học sinh tiêu biểu.
2/Tăng cường tủ sách đạo đức và các hoạt động liên quan (giới thiệu sách, kể
chuyện theo sách, kể chuyện đạo đức Bác Hồ,Tiểu phẩm...) Xây dựng và cụ thể hóa
kế hoạch thực hiện chủ đề : “ Rạng ngời trang sử Đội, vững bước tiến lên Đoàn .
3/Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, tài liệu tham khảo đồ dùng dạy
học môn Đạo đức để hiệu quả cao hơn
4/ Giới thiệu tìm hiểu các di tích văn hóa, di tích lịch sử ở địa phương tổ chức cho
học sinh tham quan thăm viếng, học tập.( Đài liệt sĩ xã, Bảo tàng Trường Chinh,
Vườn Quốc gia Xuân Thủy . . .)
5/ Tổng phụ trách Đội cần tham mưu kế hoạch, biện pháp hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp, hướng dẫn giáo viên chủ nhiệm phụ trách chi đội, đoàn viên
TNCS hỗ trợ, phối hợp tổ chức hoạt động ,giáo dục đạo đức theo chủ điểm, phong
trào thi đua, phong trào hoạt động khác.
6/ Tăng cường các hình thức tuyên truyền thông tin qua bảng tin, đài phát thanh
xã , giáo dục theo chủ đề, biểu dương gương tốt, phát động phong trào chia sẽ giúp
bạn, giúp người hoạn nạn.
7/Ngành giáo dục nên thường xuyên mở các đợt hội thảo, tổ chức hội giảng phân
môn Đạo đức để giáo viên nhuần nhuyễn với phương pháp giảng dạy môn Đạo đức

IV. CAM KẾT KHÔNG SAO CHÉP HOẶC VI PHẠM BẢN QUYỀN.
Tôi xin cam kết trong quá trình tạo ra sáng kiến không sao chép hoặc vi phạm
bản quyền của bất kì cá nhân nào.

Trên đây là những kinh nghiệm của bản thân tôi được rút ra trong những năm
công tác vừa qua. Tôi rất mong sự đóng góp nhiệt tình của quý thầy cô để đề tài của
tôi được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!

16


GiaoXuân, ngày 18 tháng 3 năm 2016
CƠ QUAN ĐƠN VỊ

TÁC GIẢ SÁNG KIẾN

ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
(xác nhận)
.....................................................................
.....................................................................

Ngô Thị Duyên

(Ký tên, đóng dấu)

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

(Xác nhận, đánh giá, xếp loại) .
………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………….

(LĐ phòng ký tên, đóng dấu)

17