Khóa học dành cho các nhà quản trị cao cấp tại Tổng Công ty
điện lực Miền Bắc
Chủ đề:
TÀI CHÍNH DÀNH CHO
NHÀ QUẢN TRỊ
Hà Nội, 01/2016
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
1
Lời bạt của tác giả
Báo cáo tài chính chỉ thể hiện những điều đã qua,
là “hệ quả” của các quyết định quản trị trong quá
khứ;
QUẢN TRỊ LÀ RA QUYẾT ĐỊNH CHO TƯƠNG LAI,
từ mong muốn cải thiện quá khứ sao cho tốt đẹp
hơn, thông minh và phù hợp hơn.
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
2
Nội dung chủ đề này:
I.
Báo cáo tài chính dưới góc nhìn
nhà quản trị
II. Phân tích ngân lưu
III. Phân tích báo cáo tài chính
IV. Quản lý tăng trưởng
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
3
I.
Báo cáo tài chính dưới góc
nhìn của nhà quản trị
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
4
•
Mục tiêu và hoạt động doanh nghiệp
•
Hoạt động doanh nghiệp và các báo cáo tài chính
•
Những hạn chế của các báo cáo tài chính
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
5
Mục tiêu và hoạt động
doanh nghiệp
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
6
Tổng quát mục tiêu và
hoạt động doanh
nghiệp
Mục tiêu, chiến lược
doanh nghiệp
• Giàu có hơn
• Sản phẩm, thị trường
Đầu tư
(ngắn, dài hạn)
Huy động vốn
(ngắn, dài hạn)
TÀI SẢN
NỢ + VỐN CHỦ
Kinh doanh
LÃI, LỖ
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
7
MỤC TIÊU CÔNG TY
Tối đa hoá giá trị (lợi ích) vốn cổ đông
Những mâu thuẩn lợi ích nào có thể
có giữa chủ sở hữu và nhà quản ly?
Có phải tối đa hoá lợi nhuâân bằng
mọi giá? Và vấn đề đạo đức?
8
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
8
HOẠT ĐỘNG DOANH NGHIỆP
Bất kể cơ chế kinh tế - chính trị, ngôn ngữ và
biên giới quốc gia, loại hình sở hữu, lĩnh vực
kinh doanh và quy mô tổ chức lớn nhỏ ra sao,
các doanh nghiệp, thậm chí quốc gia và mỗi
gia đình, cá nhân đều có 03 hoạt động giống
hệt như nhau:
• Hoạt động đầu tư
• Hoạt động tài chính (huy động vốn)
• Hoạt động kinh doanh
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
9
HOẠT ĐỘNG DOANH NGHIỆP (tiếp)
Liên hệ 03 câu hỏi khởi nghiệp:
(Một chút về khái niệm Entrepreneurship)
• Đầu tư lĩnh vực nào? ra sao?
• Lấy tiền ở đâu để đầu tư?
• Làm thế nào để “giàu có” hơn?
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
10
Hoạt động đầu tư
(Investing activity)
(i) Đầu tư tài sản dài hạn:
•Mua sắm tài sản cố định để sản xuất, kinh doanh
•Mua bán chứng khoán với mục đích đầu tư kiếm lãi
•Cho vay, hùn vốn, liên doanh và đầu tư tài chính
dài hạn khác.
(ii) Đầu tư tài sản ngắn hạn:
•Tồn quỹ tiền mặt (do duy trì thanh khoản)
•Khoản phải thu (do bán chịu)
•Hàng tồn kho (do dự trữ)
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
11
Hoạt động tài chính
(Financing activity)
Bao gồm:
•Huy động vốn chủ sở hữu (tùy vào loại hình sở hữu)
• Rút vốn, chi trả cổ tức
•Huy động vốn đi vay
• Hoàn trả nợ vay
• Lãi vay thì sao?
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
12
Hoạt động kinh doanh
(Operating activity)
Những hoạt động thường xuyên: sản xuất,
kinh doanh, dịch vụ của doanh nghiệp
nhằm tìm kiếm lợi nhuận, với mục tiêu
“giàu có hơn” cho vốn chủ sở hữu (thể
hiện ở lợi nhuận giữ lại):
• Hoạt động sản xuất, chế biến
• Hoạt động mua bán, trao đổi
• Hoạt động cung ứng dịch vụ, tư vấn
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
13
HAI CÂU HỎI
Bất kỳ đối tượng nào có liên quan đến doanh
nghiệp (có quyền lợi hay có trách nhiệm) thảy
đều muốn biết hai thông tin cơ bản:
(1) Tình hình tài chính hiện tại ra sao?
(2) Kết quả kinh doanh thời gian qua như
thế nào?
Thảo luận:
• Những ai liên quan đến doanh nghiệp?
• Muốn biết thông tin để làm gì?
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
14
VÀ CÂU TRẢ LỜI
KẾT QUẢ
HOẠT ĐỘNG DOANH NGHIỆP
THỂ HIỆN QUA
CÁC BÁO CÁO TÀI CHÍNH
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
15
Giới thiệu các báo cáo tài
chính
(Introduction to Financial
Statements)
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
16
Hoạt động đầu tư và Hoạt động tài chính
thể hiện kết quả trên Bảng cân đối kế toán
TÀI SẢN
-Tài sản ngắn hạn:
Tiền mặt
Khoản phải thu
Hàng tồn kho
-Tài sản dài hạn
-Đầu tư dài hạn
HUY ĐỘNG VỐN
-Nợ phải trả:
Mua chịu
Vay mượn
-Vốn chủ:
Vốn góp
Lợi nhuận giữ lại
HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ
HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
17
Hoạt động kinh doanh
thể hiện kết quả trên Báo cáo thu nhập
Doanh thu:
(-) Giá vốn hàng bán (chi phí hàng đã bán)
(=) Lợi nhuận gộp
(-) Chi phí kinh doanh (bán hàng, quản lý)
(=) Lợi nhuận trước thuế và lãi vay (EBIT)
(-) Chi phí lãi vay
(=) Lợi nhuận trước thuế
(-) Thuế thu nhập
(=) Lợi nhuận ròng
(-) Chia cổ tức
(=) Lợi nhuận giữ lại
HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
18
Quan hệ giữa bảng cân đối kế toán và
báo cáo thu nhập
Bảng cân
đối kế toán
(31/12/2013
)
Kết quả kinh doanh
Bảng cân
đối kế toán
(31/12/2014
)
Các lưu ý:
•Lợi nhuận từ các hoạt động trên báo cáo thu nhập sẽ làm tăng (nếu
lãi) hoặc làm giảm (nếu lỗ) lợi nhuận giữ lại trên bảng cân đối kế
toán.
•Vì lợi nhuận giữ lại (là vốn của chủ sở hữu) = Doanh thu – Chi phí
Nên có thể nói:
Doanh thu làm tăng vốn chủ sở hữu
Chi phí làm giảm vốn chủ sở hữu
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
19
Dòng ngân lưu (dòng tiền mặt thu vào, chi ra)
thể hiện kết quả trên Báo cáo ngân lưu
DÒNG THU VÀO
DÒNG CHI RA
(cash in flows)
(cash out flows)
Hoạt động
kinh doanh
Bán hàng hóa,
dịch vụ
Mua hàng hóa,
dịch vụ
Hoạt động
đầu tư
Bán thanh lý
tài sản cố định
Mua sắm
tài sản cố định
Hoạt động
tài chính
Huy động vốn
Trả cổ tức, trả
vốn, trả lãi
11/08/16
(cổ phiếu, trái phiếu)
Nguyễn Tấn Bình
20
Tóm tắt dạng đẳng thức
các báo cáo tài chính
Bảng cân đối kế toán:
TÀI SẢN = NỢ PHẢI TRẢ + VỐN CHỦ SỞ HỮU
(thể hiện tình hình tài chính tại một thời điểm nhất định, ví dụ:
ngày 31/12/2014)
Báo cáo thu nhập:
DOANH THU - CHI PHÍ = LỢI NHUẬN
(thể hiện kết quả kinh doanh của một thời kỳ, ví dụ: năm 2014)
Báo cáo ngân lưu (dòng tiền):
DÒNG TIỀN VÀO – DÒNG TIỀN RA = DÒNG TIỀN RÒNG
(thể hiện dòng ngân lưu của một thời kỳ, ví dụ: năm 2014)
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
21
Báo cáo tài chính dưới góc nhìn của
nhà quản trị (hay là các hạn chế của
chúng khi sử dụng trong phân tích,
đánh giá tình hình hoạt động)
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
22
Hạn chế của
bảng cân đối kế toán
• Giá trị trên bảng cân đối kế toán là giá trị sổ sách
(BV: book value)
• Bảng cân đối kế toán thể hiện tình hình đã qua,
trong khi các nhà quản trị lại hướng đến tương lai.
• Giá trị trên bảng cân đối là tại thời điểm
(không cho biết dòng chảy nguồn lực trong hoạt
động đầu tư, hoạt động huy động vốn trong suốt
một thời kỳ, cũng không cho biết tiền từ đâu đến
và tiền đã đi về đâu [nguồn tạo ra tiền và cách sử
dụng tiền])
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
23
Hạn chế của
báo cáo thu nhập
• Doanh thu và chi phí được ghi nhận theo nguyên
tắc “kế toán thực tế phát sinh” (accrual) và nguyên
tắc phù hợp (matching), do đó không cho biết dòng
tiền mặt thu vào, chi ra trong kỳ.
• Lợi nhuận báo cáo có thể bị bóp méo (thổi phồng
hoặc che dấu) bởi các nguyên tắc và quan điểm
của kế toán.
• Thảo luận về:
• Phương pháp kế toán hàng tồn kho, khấu hao, phân bổ chi phí
• Hiểu cho đúng vai trò của chi phí khấu hao
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
24
Hạn chế của
báo cáo thu nhập (tiếp)
• Doanh nghiệp có lãi nhưng không có tiền, và
ngược lại
• Doanh nghiệp có lãi nhưng không có gì đảm bảo
rằng nó không bị phá sản nếu không đủ tiền để
trả lương, trả nợ khi đáo hạn hoặc để tái sản
xuất
• Vấn đề “lãi giả, lỗ thật” và ngược lại
• Một số trường hợp điển hình:
– Enron
– Ngân hàng thương mại
11/08/16
Nguyễn Tấn Bình
25