Suy giáp TS lê văn chi

SUY GIAÏP
Chi

BS Lã Vàn

1


AI CặNG

Suy giaùp: hỏỷu quaớ giaớm SX hay giaớm taùc
duỷng hormon giaùp.
SG tión phaùt: thổồỡng gỷp (99%).
Tng theo tuọứi (1,4/1.000 ồớ tuọứi 20-25,
14/1.000 ồớ tuọứi 75-80). Tuọứi trung bỗnh: 60
tuọứi.
Nổợ > nam (10/1).
SG cỏỷn lỏm saỡng > SG roợ.
2


NGUYN NHN

1. SUY GIAẽP TIN PHAẽT . 99 %
Vióm TG Hashimoto: hay gỷp nhỏỳt. TG coù
thóứ lồùn hoỷc teo
Vióm tuyóỳn giaùp baùn cỏỳp Quervain: coù
NG õi trổồùc, suy giaùp taỷm thồỡi.
Vióm tuyóỳn giaùp sau sinh.
Giaớm hoaỷt TG nguyón phaùt tổỷ mióựn.
Vióm teo tuyóỳn giaùp maỷn tờnh

3


NGUYN NHN (tt)


Do õióửu trở:



Ph. thuỏỷt cừt TG.



ióửu trở iode phoùng xaỷ.



ióửu trở xaỷ vuỡng cọứ (Hodgkin, K voỡm, K vuù)



Khaùng giaùp tọứng hồỹp, Lithium



Cung cỏỳp iode khọng hồỹp lyù (thổỡa, thióỳu iode)

Interferon
4


NGUYN NHN (tt)

Nguyón nhỏn khaùc : (hióỳm).


Thióỳu men tọứng hồỹp hormon giaùp bỏứm sinh.



Caùc chỏỳt khaùng giaùp trong thổùc n (bừp caới,
cuớ caới, su haỡo, muỡ taỷc).

5


NGUYN NHN (tt)

SUY TG BỉM SINH HAY S SINH:
Khọng coù TG ngay trong baỡo thai
Thióỳu TG tổồng õọỳi: thai chố coù mọỹt sọỳ
lổồỹng chuớ mọ TG hoaỷt õọỹng,
Rọỳi loaỷn Hor. giaùp: TG lồùn phỗ õaỷi, coù thóứ
do thióỳu yóỳu tọỳ nọỹi sinh (men cỏửn thióỳt cho
tọứng hồỹp hor. giaùp), hoc ngoaỷi sinh do
thióỳu iode hoỷc caùc chỏỳt khaùng TG.
Duỡng khaùng giaùp tọứng hồỹp ồớ meỷ khi coù thai:

suy giaùp taỷm thồỡi hay thoaùng qua.
6


NGUYN NHN (tt)
2. SUY GIAẽP THặẽ PHAẽT
Suy tuyóỳn yón:
U

laỡnh tuyóỳn yón (adenoma)

Bóỷnh

rọựng tuyóỳn yón, Simonds

Sheehan
Phỏựu

thuỏỷt hay tia xaỷ.
7


8


NGUYN NHN (tt)
3. SUY GIAẽP TAM CP .
Do rọỳi loaỷn chổùc nng vuỡng dổồùi õọửi.
U saỡn soỹ hỏửu.
4. SUY GIAẽP DO ệ KHAẽN G NGOAI

BIN VẽI HORMON GIAẽP

9


NGUYÃN NHÁN

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Suy giaïp tiãn phaït coï bæåïu giaïp
Suy giaïp tuyãún giaïp teo
Suy giaïp thoaïng qua (sau viãm giaïp)
Suy giaïp do tiãu thuû
Suy giaïp trung æång
Âãö khaïng våïi hormon giaïp.

10


1. Suy giaùp tión phaùt coù bổồùu giaùp
Mừc phaới:
+ VTG Hashimoto (VG tổỷ mióựn typ 2A)
+ Thióỳu iode
+ Thuọỳc ổùc chóỳ tọứng hồỹp hay phoùng thờch T4
+ Chỏỳt sinh bổồùu giaùp trong thổùc n.

+ Cytokine (Interferon alpha, IL-2).
+ Thỏm nhióựm TG (amyloidosis, sarcoidosis,
hemochrromatosis)
11


1. Suy giaùp tión phaùt coù bổồùu giaùp (tt)
Bỏứm sinh:
+ RL v.chuyóứn hay sổớ duỷng iode
+ Thióỳu men iodotyrosine dehalogenase
+ RL hổợu cồ hoaù iode (thióỳu hay RL men
TPO).
+ RL tọứng hồỹp thyroglobulin.

12


2. Suy giaùp coù tuyóỳn giaùp teo
Mừc phaới :
+ VTG Hashimoto (VTG tổỷ mióựn typ 2B)
+ .trở Iode PX, ph.thuỏỷt, tia xaỷ õ.trở BL aùc tờnh khọng
phaới tuyóỳn giaùp
Bỏứm sinh:
+ Bỏỳt saớn hay loaỷn saớn TG.
+ Khióỳm khuyóỳt thuỷ thóứ TSH.
+ Bỏỳt thổồỡng protein Gs tuyóỳn giaùp (giaớ suy phoù giaùp
typ 1a)
+ Khọng õaùp ổùng vồùi TSH vọ cn.
3. Chỏứn õoaùn nguyón nhỏn
13

3. Suy giaïp thoaïn g qua (sau viãm TG
baïn cáúp hay viãm TG sau sinh)
4. Suy giaïp do tiãu thuû
Hormon giaïp bë phaï huyí nhanh do sæû hiãûn
diãûn cuía men D3 (3 iodothyronine
deiodinase) trong u maïu kêch thæåïc låïn.

14


5.Suy giaùp trung ổồng
Mừc phaới :
+ Do tuyóỳn yón (SG thổù phaùt)
+ Do vuỡng dổồùi õọửi (SG bỏỷc 3)
+ Bexarotene (chỏỳt õọửng vỏỷn Retinoid X receptor
trong õióửu trở lymphoma TB T).
+ Dopamine vaỡ/hoỷc bóỷnh lyù nỷng.
Bỏứm sinh:
+ Thióỳu TSH hay bỏỳt thổồỡng cỏỳu truùc TSH.
+ Khióỳm khuyóỳn thuỷ thóứ TSH.
6. óử khaùn g vồùi hormon giaùp
- Toaỡn thóứ
- Trọỹi ồớ tuyóỳn yón.

15


LM SAèN G

ngổồỡi lồùn, SG thổồỡng xaớy ra chỏỷm:
mỏỳt nhióửu thaùng hay nhióửu nm TCLS mồùi roợ
khọng õổồỹc ngổồỡi nhaỡ, ngổồỡi quen phaùt hióỷn.
Tr.chổùng SG xaớy ra nhanh nóỳu ngổỡng õióửu trở ồớ
SG tión phaùt hoỷc cừt boớ TG ồớ ngổồỡi bỗnh
thổồỡng sau 6 tuỏửn.
Bióứu hióỷn LS cuớa SG hióỷn taỷi ờt roợ hồn caùch õỏy
50 nm. Ng.nhỏn: nhồỡ caùc test õỷc hióỷu vaỡ
nhaỷy.
16


LM SAèN G SUY GIAẽP

1. Da, nióm maỷc :
- Phuỡ nióm:
da, n.maỷc thỏm nhióựm chỏỳt daỷng nhỏửy chổùa
polysaccarid acid huùt nổồùc, gỏy phuỡ cổùng ỏỳn
khọng loợm.
lồùp bỗ da bở thỏm nhióựm bồới
glycosaminoglycans trong nọỹi baỡo, vaỡ acide
hyaluronic trong mọ keợ.
17


LM SAèN G SUY GIAẽP (tt)

Da mỷt daỡy ờt bióứu lọỹ tỗnh
caớm, traùn nhióửu nóỳp nhn

Mỷt troỡn
Veớ mỷt vọ caớm.
Mi mừt phuỡ, roợ ồớ mi dổồùi
Goỡ maù tờm, nhióửu mao maỷch
bở daợn; mọi dỏửy vaỡ tờm.
Da ồớ vuỡng mỷt vaỡ baỡn tay coù
maỡu vaỡng (thỏm nhióựm
caroten), kóỳt maỷc khọng
vaỡng.
18


19


LÁM SN G SUY GIẠP (tt)

 Bn tay dy, cạc ngọn
tay khọ gáúp,
 Lỉåỵi to, ging khn
tráưm
 tai, nghe kẹm
 Ng ngạy to
 Tọc khä, dãù rủng; âi
chán my thỉa hồûc
rủng (dáúu Queen Anne)
 läng nạch, läng mu
rủng. Ráu cháûm mc.
20

1. Da nióm maỷc (tt)
Da khọ, bong vaớy, do tuyóỳn baợ vaỡ tuyóỳn
mọử họi teo,



Da laỷnh,



Da baỷc do thióỳu maùu,



Rọỳi loaỷn sừc tọỳ



Moùng tay, chỏn coù vaỷch, dóự gaợy.

Vóỳt

thổồng lỏu laỡnh.
21


2. Thióỳu maùu

ất nhỏỳt coù 4 cồ chóỳ gỏy thióỳu maùu:

Giaớm tọứng hồỹp Hb do thióỳu thyroxin, giaớm
SX erythropoietin.
Thióỳu Fe (rong kinh, giaớm hỏỳp thu ồớ ruọỹt).
Thióỳu folate (giaớm hỏỳp thu a. folic ồớ ruọỹt).
Thióỳu maùu aùc tờnh vồùi thióỳu B12 (tổỷ KT
khaùng TB thaỡnh).
22


3. Giaớm chuyóứn hoùa
Laỡ dỏỳu soi gổồng cuớa nhióựm õọỹc giaùp.
Sồỹ laỷnh, thỏn nhióỷt giaớm, tay chỏn laỷnh.
Uọỳng ờt, tióứu ờt, baỡi tióỳt nổồùc tióứu chỏỷm sau
uọỳng.
Tng cỏn duỡ n keùm, do phuỡ nióm.
Tióu hoùa: taùo boùn dai dúng, keỡm giaớm nhu
õọỹng ruọỹt.
Yóỳu cồ, chuọỹt ruùt, õau cồ.
Giaớm tióỳt mọử họi.
23


4. Tim maỷc h

Tim chỏỷm <60l/phuùt, HA max thỏỳp
Giaớm cung lổồỹng tim, tióỳng tim yóỳu
Thỏm nhióựm mucoid ồớ cồ tim
Traỡn dởch maỡng ngoaỡi tim
Tim to mọỹt phỏửn do phuỡ khoaớng keợ, phọửng
sồỹi cồ khọng õỷc hióỷu vaỡ daợn thỏỳt traùi

au thừt ngổỷc, khoù thồớ khi gừng sổùc.
ECG: õióỷn thóỳ thỏỳp, coù thóứ coù thióỳu maùu cồ
tim nhỏỳt laỡ SG ồớ ngổồỡi giaỡ.






24


25