Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa và danh lam thắng cảnh tỉnh Quảng Ngãi

31/12/2015

Sở Khoa học và Công nghệ

Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa và danh thắng tỉnh Quảng Ngãi.
Đăng ngày: 18/08/2015; 292lần đọc

Quảng Ngãi được biết đến là vùng đất có nhiều di sản văn hóa và danh thắng
nổi tiếng như Núi Ấn Sông Trà, Cổ Lũy Cô Thôn, An Hải Sa Bàn, Thạch Ky Điếu
Tẩu, Long Đầu Hý Thủy,… thắng cảnh biển Mỹ Khê, Đức Minh, Sa Huỳnh, khu du
lịch sinh thái núi Cà Đam, Thác Trắng, suối Chí, Thạch Nham, đảo Lý Sơn, khu
nghỉ dưỡng Vạn Tường. Quảng Ngãi còn có di chỉ văn hóa Sa Huỳnh, địa điểm
khai quật tàu cổ đắm Bình Châu. Nền văn hóa Chămpa với nhiều đền, tháp,
Thuyền lễ và tế phẩm trong thành quách, làng mạc cư trú như thành Châu Sa, tháp Khánh Vân… ​
Lễ Khao lề thế lính Hoàng Tiếp đến là văn hóa Việt gắn với hàng trăm công trình tín ngưỡng đình, chùa, đền, miếu,
Sa.
lăng thờ thần Nam Hải, lăng thờ nữ thần, cùng với hàng trăm lễ hội được diễn ra như lễ
khao lề thế lính Hoàng Sa, lễ hội Điện Trường Bà, lễ tế đình, lễ vía thần Nam Hải, hát bả trạo, hát sắc bùa, hát bài
chòi... Và nhiều di tích lịch sử cách mạng đã được người dân trong và ngoài nước biết đến như vụ thảm sát Sơn Mỹ,
Bình Hòa; khởi nghĩa Ba Tơ; chiến thắng Vạn Tường… Nơi đây còn là vùng đất địa linh nhân kiệt, sinh ra nhiều người
nổi tiếng như Trương Đăng Quế, Trương Định, Phạm Văn Đồng…
Ở các huyện miền núi Ba Tơ, Minh Long, Sơn Hà, Trà Bồng, Sơn Tây, Tây Trà có các dân tộc H’rê, Cor, Cadong sinh
sống vẫn còn giữ được các lễ tết như Lễ hiến sinh trâu, Tết Ngã rạ, Lễ mừng lúa mới, múa chiêng, múa cà đáu, hát ka
lêu, ka choi, ra nghế, xà ru, a giới… rất đặc trưng của vùng Trường Sơn - Tây Nguyên.
Thời gian qua, tỉnh ta đã đầu tư nghiên cứu, kiểm kê di sản văn hóa vật thể, mang lại những kết quả khả quan. Tính
đến năm 2014, trên toàn tỉnh Quảng Ngãi đã công nhận xếp hạng 29 di tích cấp Quốc gia, 59 di tích cấp tỉnh, 121 di
tích có quyết định công nhận bảo vệ, 7 di tích có quyết định đăng ký xếp hạng và một di sản văn hóa cấp Quốc gia (Lễ
Khao lề thế lính Hoàng Sa). Hiện nay, Quảng Ngãi vẫn tiếp tục điều tra, nghiên cứu, lập danh mục kiểm kê di tích trên
toàn tỉnh làm cơ sở chuẩn bị lập hồ sơ xếp hạng theo quy định của Luật Di sản văn hóa và thực hiện lập đề án bảo tồn,
tôn tạo, phát huy giá trị di tích. Về di sản văn hóa phi vật thể, bao gồm các loại hình lễ hội truyền thống, nghề thủ
công truyền thống, tập quán xã hội gồm luật tục, hương ước, chuẩn mực đạo đức, nghi lễ và nghệ thuật trình diễn dân

gian như âm nhạc, múa, hát, sân khấu và các hình thức trình diễn dân gian, các sinh hoạt tín ngưỡng, tâm linh cộng
đồng khác được quan tâm nghiên cứu, đề xuất lên Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận di sản văn hóa phi vật
thể như lễ hội Điện Trường Bà, hát sắc bùa, hát bài chòi là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.

data:text/html;charset=utf-8,%3Cdiv%20class%3D%22titlehotnews%22%20style%3D%22margin%3A%200px%3B%20padding%3A%200px%3B%20border%3A…

1/4


31/12/2015

Sở Khoa học và Công nghệ

​
Múa Sắc Bùa ở xã Phổ An, huyện Đức Phổ.
Quảng Ngãi là nơi còn lưu giữ nhiều tài liệu Hán Nôm liên quan đến chủ quyền biển đảo Việt Nam trên hai quần đảo
Hoàng Sa và Trường Sa như tài liệu Hán Nôm lưu giữ ở tộc họ Võ Văn, Phạm Quang, Phạm Văn, Đặng, Nguyễn ở
huyện đảo Lý Sơn; họ Nguyễn, Trần ở các huyện Tư Nghĩa và Mộ Đức... Nhiều tư liệu Hán Nôm khác đã được tìm
thấy như sắc phong, gia phả, văn từ, văn chỉ, trường biên, phổ ý… góp phần chứng minh lịch sử văn hóa về các bậc
công thần có công khai khẩn, bảo vệ, lập làng trên vùng đất Quảng Ngãi cũng đang được lập phương án sưu tầm,
nghiên cứu bảo vệ và phát huy giá trị.

Tính đến nay, tỉnh Quảng Ngãi đã thực hiện nhiều cuộc điều tra, nghiên cứu, khai quật khảo cổ học như: Khai quật
khảo cổ học văn hóa Sa Huỳnh tại các địa điểm xóm Ốc, suối Chình ở huyện Lý Sơn; Gò Quê ở Bình Sơn; Gò Ma Vương
ở huyện Đức Phổ; Dương Quang ở huyện Mộ Đức; hồ chứa nước Nước Trong ở xã Trà Thọ, xã Trà Xinh, huyện Tây
Trà… phát hiện nhiều hiện vật, mộ táng có giá trị độc đáo, chứng minh con người sinh sống ở Quảng Ngãi cách đây
hơn ba ngàn năm. Các di tích thuộc nền văn hóa Chămpa cũng được khai quật, nghiên cứu như di tích tháp Khánh
Vân, di tích thành Châu Sa đã thu được nhiều hiện vật chứng minh nền văn hóa Chămpa đã tồn tại trên vùng đất
Quảng Ngãi hàng ngàn năm trước.
Từ những kết quả đạt được, tỉnh ta đã tiến hành tu bổ, phục dựng nhiều di sản văn hóa như: Nhà trưng bày về đội

Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải, đình An Vĩnh gắn với Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa, mộ và đền thờ Võ Văn Khiết, mộ
Phạm Hữu Nhật, di tích Chùa Hang, đình An Hải, di tích Âm Linh Tự… ở huyện đảo Lý Sơn; khu bảo tồn văn hóa Sa
Huỳnh; khu lưu niệm cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng; khu chứng tích Sơn Mỹ; bảo tàng chiến thắng Vạn Tường; bảo
tàng khởi nghĩa Ba Tơ; mộ và nhà thờ Bùi Tá Hán; đền Quang Chiếu vương Mai Đình Dõng; tượng đài Khởi nghĩa Ba
Tơ; di tích quân tình nguyện Việt - Lào; di tích Điện Trường Bà và lễ hội Điện Trường Bà ở huyện Trà Bồng; di tích
chùa Khánh Vân ở huyện Sơn Tịnh; chùa Ông ở Thu Xà; đình An Định ở huyện Nghĩa Hành,…; tổ chức, phục dựng lễ
hội cồng chiêng của các dân tộc ở các huyện miền núi Quảng Ngãi.
Với những thế mạnh trên, Quảng Ngãi đã xây dựng nhiều tuyến điểm du lịch phục vụ đông đảo du khách trong và
ngoài nước. Các tour du lịch về các bảo tàng và những địa điểm di tích lịch sử, văn hóa trong tỉnh như: Bảo tàng Tổng
hợp tỉnh Quảng Ngãi; bảo tàng Chứng tích Sơn Mỹ; bảo tàng Trà Bồng; bảo tàng chiến thắng Vạn Tường; nhà trưng
bày về đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải; lễ hội Điện Trường Bà; Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa - Trường Sa; di tích
chùa Ông (Thu Xà); mộ và đền thờ Bùi Tá Hán… và nhiều khu du lịch sinh thái trong tỉnh ngày càng được quan tâm
data:text/html;charset=utf-8,%3Cdiv%20class%3D%22titlehotnews%22%20style%3D%22margin%3A%200px%3B%20padding%3A%200px%3B%20border%3A…

2/4


31/12/2015

Sở Khoa học và Công nghệ

chú trọng. Cùng với hệ thống dịch vụ nhà hàng, khách sạn được đầu tư xây dựng ngày một nhiều, đủ đáp ứng nhu cầu
của du khách đến Quảng Ngãi, tiêu biểu như huyện đảo Lý Sơn.

​
Đình làng An Vĩnh - Nơi tổ chức Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa.
Tỉnh Quảng Ngãi cũng đang tiếp tục đầu tư, xây dựng nhiều đề án phát triển du lịch, đào tạo đội ngũ cán bộ có trình
độ chuyên môn trong ngành du lịch và tiến hành những hoạt động xúc tiến, quảng bá du lịch như: Xuất bản các ấn
phẩm du lịch (đĩa DVD, tập gấp, bản tin, catalog) nhằm tuyên truyền cho du khách trong và ngoài nước. Xây dựng
chuyên mục du lịch phát sóng trên Đài Phát thanh Truyền hình Quảng Ngãi về các chuyên đề du lịch văn hóa, lễ hội

cổ truyền, du lịch sinh thái, thông tin quảng cáo, dựng hình ảnh quảng cáo tấm lớn để đưa hình ảnh du lịch Quảng
Ngãi đến với du khách trong và ngoài nước; xây dựng hệ thống các khu, tuyến, điểm du lịch; nghiên cứu nhu cầu thị
trường với những sản phẩm du lịch đặc thù phục vụ du khách. Đồng thời, quy hoạch bảo tồn và phát huy tác dụng
những giá trị di sản văn hóa, danh thắng trong tỉnh. Xây dựng hệ thống di sản văn hóa vật thể và phi vật thể để phát
triển ngành kinh tế du lịch với quan điểm: Khai thác các thế mạnh về điều kiện địa chính trị, địa kinh tế, địa nhân văn
và các điều kiện tự nhiên, tài nguyên, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, các thế mạnh về những giá trị lịch sử, văn
hóa và cảnh quan cho phát triển kinh tế - xã hội. Tăng cường vai trò của cộng đồng trong hoạt động du lịch và phát
triển du lịch địa phương. Tập trung vào nhận thức của cộng đồng, để cộng đồng hiểu sâu về giá trị của di sản văn
hóa và danh thắng đang tồn tại và khả năng khai thác những giá trị đó. Giúp đỡ, tư vấn cộng đồng về những hoạt
động du lịch và dịch vụ du lịch để nhân dân nâng cao đời sống vật chất và tinh thần. Từ đó tiến tới xã hội hóa trong
hoạt động du lịch. Xây dựng nhiều đề tài nghiên cứu khoa học để bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, danh thắng
trong tỉnh. Phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường nơi có di sản văn hóa và danh thắng một
cách toàn diện. Xây dựng cổng thông tin điện tử về di sản văn hóa và danh lam thắng cảnh tỉnh Quảng Ngãi để quảng
data:text/html;charset=utf-8,%3Cdiv%20class%3D%22titlehotnews%22%20style%3D%22margin%3A%200px%3B%20padding%3A%200px%3B%20border%3A…

3/4


31/12/2015

Sở Khoa học và Công nghệ

bá đến người dân trong nước và du khách nước ngoài. Đầu tư đào tạo đội ngũ cán bộ chuyên môn của ngành văn
hóa về công tác bảo tồn và phát huy tác dụng giá trị di sản văn hóa và danh thắng đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế
của tỉnh nhà hiện nay.

VÕ MINH TUẤN
(Theo Bản tin KH&CN, số 03/2015)​

data:text/html;charset=utf-8,%3Cdiv%20class%3D%22titlehotnews%22%20style%3D%22margin%3A%200px%3B%20padding%3A%200px%3B%20border%3A…

4/4