ĐIỀU DƯỠNG vô khuẩn khử khuẩn

Khử khuẩn-tiệt khuẩn

Ths. TRƯƠNG QUANG TRUNG
com


Mục tiêu học tập

•

Sau khi học xong bài này sinh viên có khả năng
1. Nêu được các khái niệm: Làm sạch, khử khuẩn và tiệt khuẩn.
2. Trình bầy được tầm quan trọng của công tác khử khuẩn, tiệt khuẩn trong bệnh viện.
3. Trình bầy được cách phân loại dụng cụ theo nguy cơ nhiễm khuẩn từ thấp đến cao.
4. Trình bầy được các phương pháp khử khuẩn, tiệt khuẩn dụng cụ.

5. Vẽ được qui trình tiệt khuẩn dụng cụ trong bệnh viện.


Một số đoạn video clip thực tế


KSNK & An toàn người bệnh




Thông tư 18/2009 TT-BYT về
Hướng dẫn tổ chức thực hiện công tác KSNK trong các cơ sở khám – chữa bệnh

CÁC KỸ THUẬT CHUYÊN MÔN VỀ KIỂM SOÁT NHIỄM KHUẨN

CÁC ĐIỀU KIỆN BẢO ĐẢM CÔNG TÁC KIỂM SOÁT NHIỄM KHUẨN

HỆ THỐNG TỔ CHỨC, NHIỆM VỤ VÀ QUYỀN HẠN

TRÁCH NHIỆM THỰC HIỆN


Khái niệm
1. Khử khuẩn: sự tiêu diệt các vi sinh vật trừ các bào tử của vi khuẩn trên tế bào
sống
2. Tiệt khuẩn: sự tiêu diệt hoàn toàn các vi sinh vật bao gồm cả virut và nha bào
bằng nhiệt hoặc phóng xạ
3. BPKSNK: tạo nên môt môi trường vô khuẩn ngăn không cho VSV thâm nhập
vào cơ thể, làm tổ chức của cơ thể không bị nhiễm khuẩn


Chu trình nhiễm khuẩn


Nhiễm khuẩn xuất hiện ở đâu

 85% nhiễm khuẩn xuất hiện ở tất cả các bệnh viện: vị trí mổ, cơ quan hô
hấp và thở máy, trong máu, đường tiết niệu
 Khoảng 4.5 tỷ đôla tiêu tốn mỗi năm cho nhiễm khuẩn bệnh viện t ại Mỹ
 Một số nơi khác tại cơ thể:
Da, màng não, dạ con.


Tác nhân gây bệnh

•

Phụ thuộc vào :

Số lượng
Độc tính và khả năng gây bệnh
Đường xâm nhập và tồn tại trong vật chủ
Tính cảm thụ của chủ thể


Các yếu tố của chu trình
nhiễm khuẩn

•

Tác nhân:

Vi khuẩn
Vi rút
Nấm

S. epidermidis. Scanning EM.

Động vật nguyên sinh
Bào tử

Chu ỗi E.coli m ọc trên thạch

Streptococcus pyogenes. GS

Vi sinh vật

•

Gây bệnh

– Tác nhân nhiễm khuẩn nguyên nhân gây bệnh ở người khoẻ mạnh
– Mầm bệnh cơ hội là nguyên nhân gây bệnh ở người dễ bị tổn thương

•

Không gây bệnh

– Vi khuẩn thường trú
– Trực khuẩn đường ruột
– Chỉ có thể gây bệnh khi di chuyển đến các khu vực khác của cơ thể


Phân loại nhiễm khuẩn

•

Khu trú

– Khu trú tại một khu vực nào đó của cơ thể

•

Hệ thống

– Nhiễm khuẩn thông qua máu và hạch đến các bộ phận khác trong cơ thể

•
•

Cấp tính
Mãn tính


Nguồn chứa

•
•
•
•

Người bị bệnh hoặc người mang mầm bệnh
Động vật hoặc côn trùng
Vật dụng mà có thể vận chuyển
Môi trường


Đường ra

•
•
•
•

•
•
•

Da, niêm mạc
Hô hấp (nước bọt)
Nước tiểu
Tiêu hoá (miệng-phân)
Dental plaque, scanning EM diversity of microbes .

Dịch tiết của cơ quan sinh dục
Máu
Dịch tiết của vết thương

Dental plaque, scanning EM diversity of microbes .


Phương thức lây truyền

•
•
•
•
•
•

Trực tiếp: người-người
Gián tiếp: vật dụng- người, chất thải có mầm bệnh
Không khí: trực khuẩn lao
Giọt nhỏ (nước bọt): nhiễm khuẩn hô hấp

Vật dụng (nơi chứa thức ăn, nước uống)
Sinh vật mang mầm bệnh(muỗi, bọ chét, ve)


Đường xâm nhập
Da, niêm mạc bị tổn thương
Hô hấp
Tiêu hoá
Tiết niệu
Sinh dục
Mẹ sang con


Tính cảm thụ của chủ thể

•
•
•

Chủ thể mang vi sinh vật nhiễm khuẩn
Hệ thống miễn dịch có sức đề kháng tốt- không bị bệnh
Số lượng vi sinh vật lớn, có độc tính- bị bệnh


Đối tượng nguy cơ nhiễm khuẩn

Nguy cơ cao:
• Trẻ em và người già
• Bênh nhân nội trú (nằm lâu)
• Dinh dưỡng kém

• Chấn thương, vết thương hở
• Tác dụng phụ về thuốc
• Sang chấn mãn tính
• Bệnh mạn tính
• Suy giảm miễn dịch


Phản ứng cơ thể mang tính bảo vệ

•
•
•
•
•
•
•
•

Da còn nguyên vẹn như một hàng rào bảo vệ nhiễm khuẩn
Màng nhày
Ho và hắt hơi
Nồng độ acid trong dạ dày
Chảy nước mắt
Đại thực bào phế nang
Nước tiểu
pH thấp ở môi trường âm đạo


Đáp ứng miễn dịch đối với
nhiễm khuẩn

•
•
•
•
•

Đại thực bào
Thực bào
Phản ứng viêm
Miễn dịch dịch thể và miễn dich tế bào
Kháng thể


Nhiễm khuẩn bệnh viên

•
•

“ Chăm sóc y tế nguyên nhân gây nhiễm khuẩn”
Nhiễm khuẩn xảy ra tại bệnh viện, đơn vị chăm sóc và điều trị bệnh nhân ngoại
trú

•

Chính phủ và các công ty bảo hiểm sẽ không chi trả dài cho những trường hợp
nhiễm khuẩn xảy ra tại bệnh viện


Nhiễm khuẩn bệnh viện

Phơi nhiễm với nhiều vi sinh vật khác nhau
Nhiều nguồn chứa
Những vật chủ có nguy cơ cao liên quan đến bệnh, nằm điều trị dài ngày tại
viện
Sử dụng kháng sinh- sự kháng lại kháng sinh của các vi sinh vật


Nhiễm khuẩn y sinh

•

Kết quả nhiễm khuẩn từ chẩn đoán và quy trình điều trị:

o Nhiễm khuẩn huyết sau đặt catheter tĩnh mạch trung tâm
o Loạn khuẩn ruột sau khi bị nhiễm bẩn trong suốt quá trình nội soi
o Loạn khuẩn ruột sau khi dùng nhiều loại kháng sinh khác nhau

•

Kết quả tăng biến chứng và chi phí điều trị