Quản lý tài chính ở Công ty Cổ phần Điện tử tin học viễn thông Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

NGUYỄN VĂN QUANG

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH Ở CÔNG TY CỔ PHẦN ĐIỆN TỬ
TIN HỌC VIỄN THÔNG HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

Hà Nội – 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

NGUYỄN VĂN QUANG

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH Ở CÔNG TY CỔ PHẦN ĐIỆN TỬ
TIN HỌC VIỄN THÔNG HÀ NỘI

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:PGS.TS.ĐỖ HỮU TÙNG

Hà Nội – 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn này là công trình khoa hoc nghiên cứu
độc lập của riêng tôi . Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và
chƣa đƣợc công bố trong bất cứ công trình khoa học nào. Các số liệu, tài liệu
tham khảo đƣợc trích dẫn có nguồn gốc rõ ràng.
Hà Nội, ngày 10 tháng 08 năm 2016
Tác giả luận văn

Nguyễn Văn Quang


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này tôi đã nhận đƣợc sự quan tâm giúp đỡ của
qúy thầy cô, gia đình và đồng nghiệp.
Trƣớc tiên tôi xin chân thành cảm ơn thầy giáo PGS.TS Đỗ Hữu Tùng
là thầy giáo hƣớng dẫn khoa học đã tận tâm giúp đỡ tôi về kiến thức khoa học
trong quá trình thực hiện luận văn.
Xin cảm ơn sự giúp đỡ của Ban lãnh đạo, các đồng nghiệp đã nhiệt tình, tạo
điều kiện cho tôi hoàn thành luận văn.
Tôi xin biết ơn sâu sắc đến những ngƣời thân trong gia đình đã quan tâm
động viên, giúp đỡ tôi để tôi có thể hoàn thành đƣợc khóa học này.
Tuy đã rất cố gắng nhƣng luận văn này không tránh đƣợc những thiếu sót,
tôi mong đƣợc sự góp ý đóng góp của quý thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp .
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 10 tháng 08 năm 2016
Tác giả luận văn

Nguyễn Văn Quang


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................ i
DANH MỤC SƠ ĐỒ ........................................................................................ii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................... iii
PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1
CHƢƠNG 1:TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU,CƠ SỞ LÝ
LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY
CỔ PHẦN.......................................................................................................... 5
1.1. Tổng quan tài liệu nghiên cứu: ................................................................ 5
1.2. Cơ sở lý luận về quản lý tài chính công ty cổ phần................................ 8
1.2.1 Khái quát về Công ty cổ phần ................................................................... 8
1.2.2 Quản lý tài chính của Công ty cổ phần..................................................... 8
1.2.3 Khái niệm, đặc điểm, vai trò,nguyên tắc của công ty cổ phần ............... 10
1.2.4 Khái niệm quản lý tài chính của Công ty cổ phần .................................. 10
Đặc điểm của Công ty cổ phần ........................................................................ 11
Vai trò của quản lý tài chính của Công ty cổ phần ......................................... 12
Nguyên tắc quản lý tài chính của công ty cổ phần ......................................... 13
1.3 Nội dung quản lý tài chính của Công ty cổ phần .................................. 16
1.3.1. Lựa chọn và quyết định đầu tư............................................................... 16
1.3.2. Quản lý hiệu quả số vốn hiện có ............................................................ 16
1.3.3 Quản lý nguồn vốn (nguồn tài trợ) ......................................................... 21
1.3.4. Quản lý doanh thu, chi phí, lợi nhuận ................................................... 23
1.3.5. Phân tích tài chính ................................................................................. 28
1.3.6. Kiểm tra, giám sát tài chính.......................... ......................................... 34
1.3.7 Các tiêu chí đánh giá hoạt động quản lý tài chính ................................. 36
1.4. Các nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý tài chính của công ty cổ phần .. 36

1.4.1. Nhóm nhân tố thuộc môi trường vĩ mô. ................................................. 36


1.4.2. Nhóm nhân tốthuộc môi trường ngành .................................................. 38
1.4.3 Nhóm nhân tố thuộc doanhnghiệp .......................................................... 39
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU ................... 42
2.1 Cơ sở phƣơng pháp luận ......................................................................... 42
2.2Các phƣơng pháp cụ thể đƣợc sử dụng để thực hiện luận văn .............. 43
2.2.1. Phân tích và tổng hợp kết hợp với thống kê mô tả................................. 43
2.2.2. Phương pháp thu thập và xử lý số liệu .................................................. 44
2.2.3 Quy trình nghiên cứu .............................................................................. 44
2.2.4 Phương pháp nghiên cứu ........................................................................ 45
2.2.5 Phương pháp so sánh .............................................................................. 45
2.2.6. Các phương pháp khác .......................................................................... 46
2.2.7 Phương pháp tỷ lệ ................................................................................... 46
CHƢƠNG 3 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY
CỔ PHẦN ĐIỆN TỬ TIN HỌC VIỄN THÔNG HÀ NỘI......................... 47
3.1. Khái quát chung về Công ty CP điện tử tin học viễn thông hà nội ... 47
3.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của công ty cổ phần điện tử tin học
viễn thông hà nội .............................................................................................. 47
3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ, ngành nghề kinh doanh chính của công ty cổ
phần điện tử tin học viễn thông hà nội............................................................. 49
3.1.3 Cơ cấu tổ chức của công ty ................................................................... 50
3.2.Khái quát tình hình tài chính của công ty cổ phần điện tử tin học viễn
thông hà nội..................................................................................................... 50
3.2.1. Khái quát chung về tình hình tài chính ................................................. 51
3.2.2. Các chỉ tiêu và tỷ lệ tài chính chủ yếu ................................................... 60
3.3. Thực trạng công tác quản lý tài chính của công ty cổ phần điện tử tin
học viễn thông hà nội: .................................................................................... 69
Lựa chọn và quyết định đầu tư ......................................................................... 70

1.3.2. Quản lý hiệu quả số vốn hiện có ............................................................ 71
1.3.3 Quản lý nguồn vốn (nguồn tài trợ) ......................................................... 72
1.3.4. Quản lý doanh thu, chi phí, lợi nhuận ................................................... 73
3.3.1. Về công tác hoạch định tài chính ........................................................... 74
3.3.2. Về công tác kiểm tra tài chính ............................................................... 76
3.4. Đánh giá chung về công tác quản lý tài chính tại công ty CP điện tử
tin học viễn thông hà nội................................................................................ 77
3.4.1. Những thành tựu đạt được ..................................................................... 77
3.4.2.Hạn chế và nguyên nhân ......................................................................... 79
CHƢƠNG 4 MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ TÀI
CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN ĐIỆN TỬ TIN HỌC VIỄN THÔNG
HÀ NỘI ........................................................................................................... 77
4.1. Phƣơng hƣớng hoạt động của công ty trong những năm tới ............. 77
4.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại Công ty cổ phần
điện tử tin học viễn thông Hà Nội ................................................................. 78
4.2.1 Giải pháp cải thiện khả năng thanh toán ............................................... 78
4.2.2 Giải pháp hoàn thiện quản lý tài sản ...................................................... 78
4.2.3. Giải pháp hoàn thiện quản lý vốn .......................................................... 79
4.2.4.Giải pháp hoàn thiện quản lý doanh thu, chi phí, lợinhuận ................... 83
Giải pháp hoàn thiện quản lý đầu tư ............................................................... 87
Hoàn thiện công tác kiểm tra, kiểm soát tàichính ........................................... 88
Hoàn thiện lập và thực hiện kế hoạch tài chính .............................................. 90
Một số giải pháp khác ...................................................................................... 93
KẾT LUẬN ..................................................................................................... 97
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..............................................................................99


DANH MỤC CÁC BẢNG

STT

Tên bảng

Nội dung

Trang

1

Bảng 3.1

Bảng cân đối kế toán năm 2014 -2015

51

2

Bảng 3.2

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

52

của Công ty CP điện tử tin học viễn
thông hà nội năm 2014 - 2015
3

Bảng 3.3

Phân tích diễn biến nguồn vốn và sử

53

dụng vốn của Công ty CP điện tử tin học
viễn thông hà nội
4

Bảng 3.4

Nhu cầu vốn lƣu động của Công ty CP

54

điện tử tin học viễn thông hà nội
5

Bảng 3.5

Vốn lƣu động của Công ty CP điện tử tin

55

học viễn thông hà nội
6

Bảng 3.6

Vốn bằng tiền của Công ty CP điện tử tin

55

học viễn thông hà nội
7

Bảng 3.7

Kết cấu tài sản của Công ty CP điện tử

56

tin học viễn thông hà nội
8

Bảng 3.8

Kết cấu nguồn vốn của Công ty CP điện

58

tử tin học viễn thông hà nội
9

Bảng 3.9

Các chỉ tiêu tài chính trung gian trong

59

báo cáo kết quả kinh doanh của Công ty

CP điện tử tin học viễn thông hà nội
10

Bảng 3.10

Các tỷ lệ tài chính của Công ty CP điện

60

tử tin học viễn thông hà nội
11

Bảng 3.11

Các chỉ tiêu tài chính của Công ty CP
điện tử tin học viễn thông hà nội

i

62


12

Bảng 3.12

Doanh thu và chi phí từ hoạt động tài

71

chính Công ty CP điện tử tin học viễn
thông hà nội
13

Bảng 3.13

Kết quả hoạt động kinh doanh Công ty
CP điện tử tin học viễn thông hà nội năm
2015

ii

72


DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

STT

Tên sơ đồ

1

Sơ đồ 3.1

Nội dung
Cơ cấu tổ chức Công ty CP điện tử tin
học viễn thông hà nội

iii

Trang
50


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt Viết đầy đủ
TSCĐ

Tài sản cố định

TSLĐ

Tài sản lƣu động

DNNN

Doanh nghiệp nhà nƣớc

ASEAN

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á

AFTA

Khu vực mậu dịch tự do ASEAN

APEC

Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu Á

WTO

Tổ chức thƣơng mại thế giới

SXKD

SXKD

iv


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài.
Trong những năm gần đây, do điều kiện kinh tế chính trị thế giới không ổn định đặc
biệt là khu vực Trung Đông, cộng với sự phát triển của một số nền kinh tế lớn trên thế giới
nhƣ Nhật Bản, Ấn Độ và các quyết định của tổ chức OPEC, giá cả của hàng hoá trên thị
trƣờng thế giới liên tục tăng lên. Trong điều kiện nền kinh tế thị truờng ngày càng phát
triển mở rộng, hội nhập mang tính toàn cầu, cạnh tranh ngày càng trở nên khốc liệt, để các
doanh nghiệp hoạt động kinh doanh có hiệu quả, phải không ngừng nâng cao vai trò quản
lý, tăng năng suất, hạ giá thành sản phẩm.., do đó vấn đề hoàn thiện công tác quản lý tài
chính là nội dung cơ bản và là nhu cầu cấp bách đối với các doanh nghiệp cũng nhƣ các tổ
chức kinh tế.

Việc quản lý tài chính sẽ giúp cho doanh nghiệp hoạch định chiến lƣợc
phát triển lâu dài, đề ra các giải pháp nhằm lành mạnh hóa tình hình tài chính,
cũng nhƣ khẳng định, tạo niềm tin cho những ngƣời sử dụng thông tin nhằm
thu hút đầu tƣ, cũng nhƣ khẳng định thƣơng hiệu trên thị trƣờng và đảm bảo
cho sự phát triển bền vững trong tƣơng lai của doanh nghiệp. Trong quy luật phát
triển có thể thấy tính tất yếu của việc hoàn thiện quản lý tài chính ở Công ty cổ phần điện

tử tin học viễn thông Hà Nội thể hiện qua các khía cạnh chủ yếu sau:

Một là, vai trò, vị trí của quản lý tài chính ngày càng được khẳng định
đặc biệt là trong những đơn vị kinh doanh.
Cần nhận thức đầy đủ hơn tầm quan trọng của quản lý tài chính, quan
tâm đến việc xây dựng và hoàn thiện nó tại đơn vị. Hoàn thiện quản lý tài
chính đƣợc coi là công việc cần thiết, thƣờng xuyên liên tục phải làm không
chỉ của doanh nghiệp mình mà là của tất cả các tổ chức, các đơn vị, đây là
quy luật tất yếu của quá trình vận động và phát triển.

1


Hai là, kinh doanh trong lĩnh vực điện nhẹ và thiết bị mạng ngày càng khó
khăn phức tạp, giá cả trên thị trường liên tục biến động, sự cạnh tranh
ngày càng gay gắt.
Từ đây nảy sinh rất nhiều vấn đề trên tất cả các lĩnh vực quản lý. Những
hạn chế của cơ chế quản lý đang cản trở sự phát triển của các doanh nghiệp.
Vì vậy hoàn thiện quản lý tài chính tại công ty là một yếu tố quan trọng nhằm
nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.
Ba là, định hướng chiến lược phát triển của Công ty cổ phần điện tử tin
học viễn thông Hà Nội là trở thành đơn vị vững mạnh.
Muốn trở thành đơn vị vững mạnh, thì ngoài vấn đề về vốn, công nghệ...
bản thân đơn vị phải mạnh về tổ chức, về cán bộ, mạnh về quản trị nội bộ, về
hệ thống kế toán, về hệ thống các quy chế kiểm soát nội bộ.., đặc biệt là vấn
đề tài chính và quản lý tài chính. Điều này chỉ có thể thực hiện đƣợc khi tất cả
các thành viên trong công ty đoàn kết và làm tốt công việc của mình theo
đúng quy định của công ty cơ chế quản lý tài chính, nâng cao hiệu quả của
công tác quản lý điều hành. Do vậy, hoàn thiện công tác quản lý tài chính của
doanh nghiệp nói chung và Công ty cổ phần điện tử tin học viễn thông Hà Nội

nói riêng là yêu cầu cấp bách để công ty thực hiện thành công chiến lƣợc phát
triển của mình, tiếp tục phát triển bền vững trong tiến trình hội nhập, chủ
động nắm bắt cơ hội, tận dụng thời cơ, vƣợt qua thách thức, giữ vững là
doanh nghiệp có sản phẩm, dịch vụ chất lƣợng cao.
Qua đây có thể thấy, quản lý tài chính có tầm quan trọng rất lớn đối
với mỗi doanh nghiệp hoặc tổ chức vì: Quyết định sự tồn tại và phát triển của
doanh nghiệp, Kiểm soát mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp. Công ty cổ phần điện tử tin học viễn thông Hà Nội là công ty
tự chủ về mặt tài chính. Do vậy việc chi tiêu, hạch toán hợp lý, tiết kiệm đƣợc
đặt lên hàng đầu trong đó quản lý tài chính tốt, hiệu quả là rất quan trọng.
2


Song hệ thống quản lý tài chính tại Công ty còn một số bất cập, hạn
chế. Chính vì những lý do đó, với mong muốn đóng góp một phần nhỏ bé
của mình vào việc nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại công ty, học viên
chọn đề tài “Quản lý tài chính ở Công ty cổ phần điện tử tin học viễn thông
Hà Nội” làm luận văn thạc sĩ của mình.
- Câu hỏi nghiên cứu: - Quản lý tài chính doanh nghiệp là gì? - Công tác
quản lý tài chính tại Công ty cổ phần điện tử tin học viễn thông Hà Nội hiện
nay nhƣ thế nào? Còn có những tồn tại gì và nguyên nhân nào dẫn đến những
tồn tại? - Trong thời gian tới, Công ty cổ phần điện tử tin học viễn thông Hà
Nội cần thực hiện những giải pháp nào để có thể hoàn thiện công tác quản lý
tài chính của mình?
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý tài chính tại các doanh nghiệp và
xây dựng khung phân tích áp dụng vào phân tích tình hình tài chính của
doanh nghiệp.
- Phân tích thực trạng tình hình tài chính của Công ty cổ phần điện tử tin
học viễn thông Hà Nội và tìm ra các ƣu điểm, hạn chế trong quản lý tài chính

của công ty cũng nhƣ nguyên nhân của các hạn chế.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cƣờng công tác quản lý tài chính
tại công ty.
3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu:
- Đối tƣợng nghiên cứu: quản lý tình hình tài chính tại Công ty cổ phần
điện tử tin học viễn thông Hà Nội.
- Phạm vi nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu những nội dung cơ
bản của hoạt động quản lý tài chính của Công ty cổ phần điện tử tin học viễn
thông Hà Nội.
- Phạm vi về lĩnh vực nghiên cứu: tình hình tài chính tại công ty cổ
3


phần.
- Phạm vi về thời gian: năm 2014 – năm 2015.
4. Kết cấu của luận văn:
Phần Mở Đầu.
Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu về quản lý tài chính của
Công ty cổ phần.
Chƣơng 2: Phƣơng pháp và thiết kế nghiên cứu.
Chƣơng 3: Thực trạng tình hình tài chính và quản lý tài chính tại Công
ty cổ phần điện tử tin học viễn thông Hà Nội.
Chƣơng 4: Một số giải pháp nhằm tăng cƣờng quản lý tài chính của
Công ty cổ phần điện tử tin học viễn thông Hà Nội.
Kết luận
Tài liệu tham khảo

4

CHƢƠNG 1:
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN.
1.1

Tổng quan tài liệu nghiên cứu:
Quản lý tài chính là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của

quản lý doanh nghiệp. Thực tiễn hoạt động sản xuất kinh doanh cho thấy,
không có một doanh nghiệp nào thành công nếu công tác quản lý tài chính
yếu kém, lỏng lẻo. Sự phối hợp nhịp nhàng, ăn ý, hiệu quả trong tất cả các
khâu thuộc lĩnh vực quản lý tài chính nhƣ lập kế hoạch và sử dụng vốn có
hiệu quả; triển khai thực hiện tốt các dự án sản xuất kinh doanh; luôn cập nhật
kịp thời các Nghị định, thông tƣ về chính sách của nhà nƣớc, theo dõi, đánh
giá và điều chỉnh kịp thời kế hoạch tài chính; quản lý vốn, doanh thu, chi phí,
công nợ khách hàng; thực hiện báo cáo cho các cấp lãnh đạo…là nhân tố
quyết định đến thành công của doanh nghiệp. Theo Tổng cục Thống kê, số
doanh nghiệp phải phá sản hoặc ngừng hoạt động năm 2015 là 81.000 doanh
nghiệp, tăng 19,9% so với năm trƣớc. Trên thế giới đã có rất nhiều vụ bê bối
tài chính của các công ty lớn nhƣ Enron, Worldcom…đã dẫn các công ty đó
đến sự sụp đổ. Gần đây tại Việt Nam nhiều tập đoàn lớn cũng chao đảo tài
chính nhƣ Vinaline, Ngân hàng ACB... Các cuộc khảo sát doanh nghiệp kinh
doanh thất bại cho thấy hầu hết các công ty này (khoảng 60%) cho biết sự thất
bại của họ toàn bộ hay phần lớn đều do gặp phải vấn đề quản lý tài chính
trong công ty. Trong bối cảnh kinh doanh theo cơ chế thị trƣờng, quá trình
sàng lọc và cạnh tranh lẫn nhau giữa các doanh nghiệp là tất yếu xảy ra. Để
thắng trong cạnh tranh, doanh nghiệp phải hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu
quả.
Một doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có lợi nhuận là tốt nhƣng việc
quản lý tài chính trong doanh nghiệp mới là điều cần thiết hơn cả.Chính vì

5


thế, ngày nay tất cả các doanh nghiệp đều phải đặc biệt quan tâm đến công tác
quản lý tài chính của doanh nghiệp mình. Quản lý tốt tài chính là chìa khóa
dẫn đến sự tồn tại và phát triển công ty. Cũng chính sự sống còn của doanh
nghiệp mà tài chính doanh nghiệp rất đƣợc quan tâm và đƣợc chú trọng
nghiên cứu bởi nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều tác giả, dƣới nhiều góc độ khác
nhau. Cụ thể về những quyết định, chế độ nhƣ sau: Bộ Tài chính, (2000), Chế
độ mới quản lý tài chính doanh nghi ệp, Nhà xuất bản Tài chính, Hà Nội. Bộ
Tài chính, (2001), Đổi mới cơ chế quản lý tài chính giải pháp quan tr ọng để
nâng cao hiệu quả đ ối với doanh nghiệp nhà nước, Nhà xuất bản Tài chính,
Hà Nội. Bộ Tài chính, (2003), Quyết định 206/2003/QĐ-BTC ngày
12/12/2003 về ban hành chế độ quản lý, sử dụng và trích khấu hao tài sản cố
định, Hà Nội. Bộ Tài chính, (2007), Hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam
ban hành và công bố theo TT161/2007/TT-BTC ngày 31/12/2007 của Bộ
Trưởng Bộ Tài chính, Hà Nội. Bộ Tài chính, (2013), TT45/2013/TT-BTC ngày
25/4/2013 về ban hành chế độ quản lý, sử dụng và trích khấu hao tài sản c ố
định của Bộ Trưởng Bộ Tài chính, Hà Nội. Bộ Thƣơng mại, (2003). Cơ chế
kinh doanh trong tình hình mới, Đề tài khoa học cấp bộ, Hà Nội. Chính phủ,
(2004), Nghị định 199/2004/NĐ-CP ban hành quy chế quản lý tài chính công
ty nhà nước và quản lý v ốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp khác, Hà Nội.
Luật Doanh nghiệp, (2005), Nhà xuất bản Chính trị Quốc Gia, Hà Nội. Luật
Thuế thu nhập doanh nghiệp, (2003), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội. Một
số công trình và tài liệu sau: - Tạ Minh Hùng, 2006, Quản lý tài chính c ủa
Công ty Thăng Long - GMT trong điều kiện hiện nay, thực trạng và giải pháp
đổi mới, luận văn thạc sĩ kinh doanh và quản lý, Học viện Chính trị quốc gia
Hồ Chí Minh.
Đỗ Thị Huyền Nhƣ, 2008, Giải pháp hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính
tại Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội, luận văn thạc sỹ quản lý kinh tế, Trƣờng

6


Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. Luận văn đã làm rõ đƣợc một số cơ sở lý
luận chung về quản lý tài chính trong các doanh nghiệp nhƣ: khái niệm, vai
trò và các yếu tố cấu thành của tài chính doanh nghiệp, một số nội dung về
quản lý tài chính tại Tổng Công ty cũng nhƣ một số giải pháp, kiến nghị. Bên
cạnh đó cũng có một số công trình khoa học đáng chú ý bàn về nội dung này
nhƣ: Trịnh Thị Vân Anh, 2009, Công tác quản lý tài chính t ại Công ty cổ
phần xây lắp điện I, luận văn thạc kinh tế, Đại học Thƣơng mại Hà Nội. Luận
văn đã trình bày cơ sở lý luận chung về quản lý tài tại . Luận văn cũng đã
phân tích thực trạng quản lý tài chính tại Công ty cổ phần xây lắp điện I và đề
xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lƣ tài chính tại công ty.
Những tài liệu này đã nghiên cứu nội dung quản lý tài chính đối với một số
nội dung cụ thể trong từng lĩnh vực sản xuất kinh doanh khác nhau tuy nhiên
cũng chƣa đề cập đến quản lý tài chính trong Công ty cổ phần có vốn của nhà
nƣớc. Một số luận văn khác có thể kể đến: Ngô Thắng Lợi, 2004, DNNN
trong phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam, Hà Nội, Nhà xuất bản Chính trị
Quốc Gia. Nguyễn Khánh Toàn, 2008, Hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ
với việc tăng cường quản lý tài chính t ại Tổng công ty Khai thác Cảng hàng
không Miền Bắc, luận văn thạc sỹ quản lý kinh tế, Trƣờng Đại học Xây dựng,
Hà Nội.
Ƣu điểm: Luận văn trình bày lý thuyết chung, nhiều công trình nghiên
cứu đối với doanh nhiệp có quy mô lớn là các Tổng Công ty, các Tập đoàn
kinh tế, rất ít công trình nghiên cứu đối với doanh nghiệp là thành viên của
các Tập đoàn, Tổng Công ty.
Nhƣợc điểm: Có rất ít công trình nghiên cứu đối với doanh nghiệp là
thành viên của các Tập đoàn, Tổng Công ty. Do vậy các luận văn trên chƣa
chỉ ra đƣợc các giải pháp đối với các doanh nghiệp với mô hình vừa và nhỏ.

7


Tuy nhiên cho đến nay chƣa có công trình nào nghiên cứu về quản lý tài
chính tại Công ty cổ phần điện tử tin học viễn thông Hà Nội. Hơn nữa Công ty
cổ phần điện tử tin học viễn thông Hà Nội cũng là doanh nghiệp đƣợc xếp vào
loại vừa và nhỏ. Vậy nên, đề tài này có ý nghĩa thiết thực đối với Công ty cổ
phần điện tử tin học viễn thông Hà Nội nói riêng và các doanh nghiệp có cùng
mô hình kinh doanh xếp vào loại vừa và nhỏ nói chung. Luận văn định hƣớng
nghiên cứu tổng quan đối với vấn đề quản lý tài chính tại Công ty cổ phần
điện tử tin học viễn thông Hà Nội, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn
thiện công tác quản lý tài chính tại công ty, thúc đẩy sự phát triển bền vững
của công ty.
1.2

Cơ sở lý luận về quản lý tài chính trong doanh nghiệp

1.2.1 Những vấn đề cơ bản về tài chính của côngg ty cổ phần.
1.2.2 Khái niệm Quản lý tài chính.
Theo tác giả Tào Hữu Phùng trong cuốn An ninh tài chính Doanh
nghiệp Nhà Nước trong điều kiện chủ động hội nhập kinh tế Quốc Tế, Nhà
xuất bản Chính trị Quốc Gia, Hà Nội. Tài chính doanh nghiệp đƣợc quan
niệm nhƣ sau: Tài chính doanh nghiệp là một khâu của hệ thống tài chính, là
một phạm trù kinh tế khách quan gắn liền với sự ra đời của nền kinh tế hàng
hoá - tiền tệ. Trên bình diện xã hội, tài chính doanh nghiệp biểu hiện là quá
trình tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ của doanh nghiệp.
Các quỹ tiền tệ của doanh nghiệp đƣợc hình thành, phân phối và sử
dụng cho những mục đích nhất định khi doanh nghiệp tiến hành hoạt động
sản xuất, kinh doanh. Quá trình tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ do phát
sinh các luồng tiền tệ đi vào và các luồng tiền tệ đi ra khỏi doanh nghiệp, tạo

thành sự vận động của các luồng tài chính của doanh nghiệp. Giáo trình Tài
chính doanh nghiệp - Trƣờng Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội có định
nghĩa nhƣ sau: “Tài chính doanh nghiệp được hiểu là những quan hệ giá trị
8


giữa doanh nghiệp với các chủ thể trong nền kinh tế”. Nhƣ vậy, về mặt bản
chất, tài chính doanh nghiệp phản ánh những quan hệ kinh tế dƣới hình thức
giá trị trong quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ của
doanh nghiệp. Các quan hệ kinh tế này gọi là quan hệ tài chính doanh
nghiệp. Cốt lõi của các quan hệ tài chính doanh nghiệp là các quyết định của
doanh nghiệp hƣớng tới mục tiêu tối đa lợi nhuận và tối thiểu rủi ro kinh
doanh. Căn cứ vào phạm vi hoạt động, ngƣời ta chia quan hệ tài chính doanh
nghiệp thành quan hệ tài chính bên ngoài doanh nghiệp và quan hệ tài chính
trong nội bộ doanh nghiệp. Quan hệ tài chính bên ngoài doanh nghiệp bao
gồm: quan hệ giữa doanh nghiệp với Nhà nƣớc đƣợc thể hiện qua việc Nhà
nƣớc cấp vốn cho doanh nghiệp hoạt động (đối với doanh nghiệp nhà nƣớc)
và doanh nghiệp thực hiện các nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nƣớc nhƣ nộp
các khoản thuế, lệ phí...; quan hệ giữa doanh nghiệp với các chủ thể kinh tế
khách nhƣ quan hệ về mặt thanh toán trong việc vay vốn, đầu tƣ vốn, mua
hoặc bán tài sản, vật tƣ, hàng hoá và các dịch vụ khác... Quan hệ tài chính
trong nội bộ doanh nghiệp đƣợc thể hiện trong thanh toán tiền lƣơng, tiền
công và thực hiện các khoản tiền thƣởng, tiền phạt với công nhân viên của
doanh nghiệp; quan hệ thanh toán giữa các bộ phận trong doanh nghiệp; việc
phân phối lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp; việc phân chia lợi tức cho
các cổ đông; việc hình thành các quỹ của doanh nghiệp...
Hoạt động của tài chính doanh nghiệp là một trong những nội dung cơ
bản của hoạt động sản xuất kinh doanh. Hoạt động này nhằm thực hiện các
mục tiêu của doanh nghiệp: Tối đa hoá lợi nhuận, tối đa hoá giá trị doanh
nghiệp hay mục tiêu tăng trƣởng phát triển.

Hoạt động tài chính là quá trình tìm tòi, nghiên cứu các nguồn lực nhằm
biến các lợi ích dự kiến thành hiện thực cho một khoảng thời gian đủ dài

9


trong tƣơng lai. Đó chính là việc phát hiện các khả năng đầu tƣ và quyết định
đầu tƣ dài hạn cho mục đích tăng trƣởng không ngừng của doanh nghiệp.
Một doanh nghiệp tồn tại và phát triển vì nhiều mục tiêu khác nhau
nhƣ: tối đa hoá lợi nhuận, tối đa hoá doanh thu hoặc tối thiểu hóa chi phí,...
song tất cả các mục tiêu cụ thể đó đều nhằm mục tiêu bao trùm nhất là tối đa
hoá giá trị tài sản cho các chủ sở hữu. Bởi lẽ, một doanh nghiệp phải thuộc
về các chủ sở hữu nhất định; chính họ phải nhận thấy giá trị đầu tƣ của họ
tăng lên khi doanh nghiệp đặt ra mục tiêu là tăng giá trị tài sản cho chủ sở
hữu. Quản lý tài chính doanh nghiệp chính là nhằm thực hiện đƣợc mục tiêu
đó.
Các quyết định tài chính trong doanh nghiệp: Quyết định đầu tƣ, quyết
định huy động vốn, quyết định về phân phối ngân quỹ có mối liên hệ chặt
chẽ.
Mặc dù còn có những ý kiến khác nhau, nhƣng nhìn chung các nhà
chuyên môn thừa nhận những nội dung cơ bản và tính chất đa dạng của hoạt
động tài chính trong doanh nghiệp.
Từ các nghiên cứu của các nhà khoa học trên có thể khái quát lại khái
niệm tài chính doanh nghiệp nhƣ sau:
Tài chính doanh nghiệp là các quan hệ kinh tế phát sinh gắn liền với
quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ trong quá trình hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp nhằm đạt tới mục tiêu nhất định.
Tài chính doanh nghiệp là một bộ phận trong hệ thống tài chính, tại đây
nguồn tài chính xuất hiện và đồng thời đây cũng là nơi thu hút trở lại phần
quan trọng các nguồn tài chính doanh nghiệp. Tài chính doanh nghiệp có ảnh

hƣởng lớn đến đời sống xã hội, đến sự phát triển hay suy thoái của nền sản
xuất.

10


1.2.3 Quản lý tài chính của Công ty cổ phần
1.2.4 Khái niệm quản lý tài chính của Công ty cổ phần
Khái niệm quản lý tài chính hiểu một cách đơn giản là công tác quản lý
các vấn đề trong doanh nghiệp có liên quan đến việc tổ chức thực hiện các
biện pháp đảm bảo sự cân đối, hài hoà các mối quan hệ tài chính của doanh
nghiệp nhằm đảm bảo quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đạt
năng suất, chất lƣợng và hiệu quả ngày càng cao.
Quản lý tài chính doanh nghiệp là việc lựa chọn và đƣa ra các quyết định
tài chính, tổ chức và thực hiện các quyết định đó nhằm đạt đƣợc mục tiêu
hoạt động tài chính của doanh nghiệp: mục tiêu tối đa hoá lợi nhuận, phát
triển ổn định, không ngừng gia tăng giá trị của doanh nghiệp và tăng khả năng
cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trƣờng. Nhƣ vậy, có thể thấy rằng quản
lý tài chính doanh nghiệp là một quá trình, từ việc phân tích tình hình của
doanh nghiệp cũng nhƣ môi trƣờng hoạt động của doanh nghiệp để đƣa ra các
quyết định tài chính hợp lý, phù hợp với tình hình của doanh nghiệp, đến đảm
bảo các quyết định tài chính đƣợc thực hiện và phù hợp với mục tiêu của hoạt
động tài chính doanh nghiệp cũng nhƣ mục tiêu phát triển chung của doanh
nghiệp. Từ phân tích trên có thể hiểu: Quản lý tài chính của Công ty cổ phần
là việc các nhà quản lý làm cách nào để huy động vốn nhanh và ổn định nhất,
phân bổ và sử dụng nguồn vốn ấy có hiệu quả nhất, đưa lại lợi nhuận cao và
ổn định cho doanh nghiệp, đảm bảo cho hoạt động tài chính và hoạt động của
doanh nghiệp phát triển ổn định. Quản lý tài chính là một nội dung cụ thể
trong công tác quản lý doanh nghiệp, nó là sự tác động của nhà quản lý tới
các hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Bao giờ công tác quản lý tài chính

DN cũng đƣợc thực hiện thông qua một cơ chế. Cơ chế quản lý tài chính
doanh nghiệp là một hệ thống tổng thể các hình thức, các phƣơng pháp, các
nguyên tắc, các công cụ đƣợc vận dụng để quản lý các hoạt động tài chính của
11


DN trong những điều kiện cụ thể nhằm đạt đƣợc những mục tiêu nhất định.
Quản lý tài chính của các loại hình doanh nghiệp khác nhau có sự khác
nhau nhƣng đều có vai trò quan trọng và tác động trực tiếp đến mọi hoạt động
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, quản lý tài chính phù hợp sẽ giúp
doanh nghiệp tìm kiếm và thu hút đƣợc các nguồn lực tài chính nhằm đáp ứng
nhu cầu vốn của mình, kích thích và điều tiết sản xuất kinh doanh nhằm nâng
cao hiệu quả sử dụng vốn. Ngoài ra, quản lý tài chính hợp lý còn đóng vai trò
là khung pháp lý cho công tác quản trị doanh nghiệp.
1.2.5 Đặc điểm của Công ty cổ phần
Công ty cổ phần mang đặc trƣng cơ bản sau: - Tồn tại lâu dài với tƣ cách
là một pháp nhân độc lập. - Chủ sở hữu là một nhóm các cổ đông (thể nhân,
pháp nhân và có thể cả Nhà nƣớc) - Giới hạn trách nhiệm tài chính của ngƣời
sở hữu: Ngƣời sở hữu chỉ phải chịu trách nhiệm tƣơng ứng với phần đóng góp
của mình. - Dễ chuyển nhƣợng quyền sở hữu (thông qua mua bán, trao đổi
chứng khoán) - Có nhiều khả năng tài chính do có thể huy động một khối
lƣợng vốn rất lớn trong xã hội. Trong các đặc trƣng nêu trên thì đặc trƣng cơ
bản, khác biệt, phân biệt Công ty cổ phần với nhiều loại hình tổ chức doanh
nghiệp khác là đặc trƣng về chủ sở hữu và khả năng chuyển nhƣợng quyền sở
hữu. Cơ cấu sở hữu trong Công ty cổ phần có tính linh hoạt. Nếu nhƣ hình
thức sở hữu trong doanh nghiệp tƣ nhân và doanh nghiệp 100% vốn nhà nƣớc
là hình thức sở hữu đơn nhất, một chủ thể thì hình thức sở hữu trong Công ty
cổ phần là một hình thức sở hữu hỗn hợp, đa nguyên nhiều chủ thể. Các chủ
thể đó có thể là nhà nƣớc và tƣ nhân, tƣ nhân và pháp nhân, hoặc các tƣ nhân
với nhau. Hình thức sở hữu này rõ ràng đã không còn mang trong mình bản

chất vốn có của sở hữu tƣ nhân tƣ bản cá biệt mà đã mang các yếu tố xã hội.
Điều đó cũng góp phần nâng cao hiệu quả quản lý của doanh nghiệp. Mô hình
Công ty cổ phần không phải là không có những hạn chế nhƣng với những đặc
12


điểm cơ bản nhƣ đã phân tích ở trên, nó chắc chắn vẫn là mô hình công ty
hiệu quả nhất, phù hợp nhất với môi trƣờng kinh tế thị trƣờng hiện đại, trong
giai đoạn hiện nay cũng nhƣ trong thời gian tới.
1.2.6 Vai trò của quản lý tài chính của Công ty cổ phần
Quản lý tài chính luôn luôn giữ vị trí trọng yếu trong hoạt động quản lý
doanh nghiệp, bởi nó quyết định tính độc lập và sự thành bại của doanh
nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Đặc biệt trong bối cảnh hội nhập
kinh tế quốc tế hiện nay, khi mà cạnh tranh ngày càng trở nên khốc liệt, quản
lý tài chính doanh nghiệp càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Bởi tất cả
các quyết định quản lý khác của doanh nghiệp đều đƣợc dựa trên kết quả rút
ra từ những đánh giá, phân tích tài chính trong quản lý tài chính doanh
nghiệp. Trong hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tƣ của doanh nghiệp có
nhiều vấn đề tài chính nảy sinh, đòi hỏi các nhà quản lý phải nhạy bén và
năng động để đƣa ra các quyết định kịp thời và khoa học để giải quyết các vấn
đề đó, có nhƣ vậy mới đảm bảo cho doanh nghiệp tồn tại và phát triển. Để tồn
tại và phát triển, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp phải đƣợc
đặt trên cơ sở công tác hoạch định cả về mặt chiến lƣợc và chiến thuật.Về mặt
chiến lƣợc phải xác định rõ mục tiêu kinh doanh, các hoạt động dài hạn và các
chính sách tài chính của doanh nghiệp.Về mặt chiến thuật phải xác định
những công việc trong thời hạn ngắn, cụ thể để phục vụ cho kế hoạch chiến
lƣợc của doanh nghiệp. Các quyết định về mặt chiến lƣợc và chiến thuật của
doanh nghiệp đƣợc lựa chọn chủ yếu trên cơ sở của sự phân tích, cân nhắc về
mặt tài chính. Quản lý tài chính doanh nghiệp là một bộ phận của quản lý
doanh nghiệp, thực hiện các nội dụng cơ bản của quản lý tài chính đối với các

quan hệ phát sinh trong hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm thực hiện các
mục tiêu doanh nghiệp đã đề ra .
Quản lý tài chính doanh nghiệp đƣợc hình thành để nghiên cứu, phân
13


tích và xử lý mối quan hệ tài chính trong doanh nghiệp, hình thành những
công cụ tài chính giúp các nhà quản lý đƣa ra đƣợc những quyết định tài
chính đúng đắn và mang lại hiệu quả cao cho doanh nghiệp. Để phát huy hết
vai trò quan trọng ấy, quản lý tài chính phải biến đổi linh hoạt và phù hợp với
đặc điểm riêng có của từng loại hình DN nhƣ: quan hệ sở hữu, cơ cấu tổ chức,
môi trƣờng kinh doanh, đặc điểm ngành nghề, mục tiêu của từng doanh
nghiệp trong từng giai đoạn cụ thể.
1.2.7 Nguyên tắc quản lý tài chính của công ty cổ phần.
Hoạt động quản lý tài chính của doanh nghiệp dù nhỏ hay lớn căn bản là
giống nhau nên nguyên tắc quản lý tài chính đều có thể áp dụng chung cho tất
cả các loại hình doanh nghiệp. Tuy nhiên giữa các doanh nghiệp khác nhau
cũng có sự hiểu biết khác biệt nhất định nên khi áp dụng nguyên tắc quản lý
tài chính phải gắn với những điều kiện cụ thể.
- Nguyên tắc đánh đổi rủi ro và lợi nhuận.
Quản lý tài chính phải dựa trên quan hệ giữa rủi ro và lợi nhuân. Nhà đầu
tƣ có thể lựa chọn những đầu tƣ khác nhau tuỳ thuộc vào mức độ rủi ro mà họ
chấp
nhận và lợi nhuận kỳ vọng mà họ mong muốn. Khi họ bỏ tiền vào
những dự án mà rủi ro cao, hy vọng dự án mang lại lợi nhuận kỳ vọng cao.
- Nguyên tắc giá trị thời gian của tiền.
Để đo lƣờng giá trị tài sản cuả chủ sở hữu, cần sử dụng khái niệm giá trị
thời gian của tiền, tức là phải đƣa lợi ích và chi phí của dự án về một thời
điểm thƣờng là thời điểm hiện tại. Theo quan điểm của nhà đầu tƣ, dự án
đƣợc chấp nhận khi lợi ích lớn hơn chi phí. Trong trƣờng hợp này, chi phí cơ

hội của vốn đƣợc đề cập nhƣ là tỷ lệ chiết khấu.
- Nguyên tắc chi trả.
Trong hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp cần đảm bảo mức ngân quỹ
14