Bài 44

BÀI 44 :
A/ MỤC TIÊU:
1. Kiến thức :
 HS hiểu và trình bày được thế nào là nhân tố sinh vật
 Mối quan hệ giữa các sinh vật cùng loài và sinh vật khác loài
 Ý nghóa của các mối quan hệ trên .
2. Kỹ năng :
 Rèn kỹ năng quan sát hình và rút ra nhận xét.
 Rèn kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tế.
3. Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ thiên nhiên ( đặc biệt là động vật )
B/ TRỌNG TÂM :nh hưởng lẫn nhau giữa các sinh vật cùng loài và khác loài.
C/ ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
 H.44.1 phóng to
 HS xem hình ở sgk ( H.44.2 ; H.44.3 )
 Bảng phụ cho HS xác đònh mối quan hệ của sinh vật trong các thí dụ.
D/ HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC :
- KIỂM TRA BÀI CŨ :
Câu 1 : Nêu ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật . Cho thí dụ dẫn chứng nhiệt độ làm
ảnh hưởng đến hình thái của sinh vật.
Câu 2 : nh hưởng của độ ẩm tới đời sống sinh vật ? Nêu các nhóm sinh vật được hình thành do
ảnh hưởng của độ ẩm môi trường . Cho thí dụ .
- BÀI MỚI :
* VÀO BÀI : GV giới thiệu 1 số tranh : đàn bò , ruộng lúa , con hổ đang ngoạm con mồi …
H: Những bức tranh này cho em thấy được điều gì về mối quan hệ giữa các sinh vật?
Hoạt động 1 :TÌM HIỂU QUAN HỆ CÙNG LOÀI
- Mục tiêu : Tìm hiểu những mối quan hệ giữa các sinh vật cùng loài và ý nghóa của mối quan hệ
đó.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- y/c 1 HS đọc thông tin ( đoạn đầu sgk trang
131 )

H: Các sinh vật cùng loài sống gần nhau có
những mối quan hệ nào ?
-y/c HS quan sát H.44.1 ; thảo luận nhóm nhỏ
( đôi bạn ) trả lời 2 câu hỏi :
- Hoạt động lớp :
1 HS đọc thông tin , lớp theo dõi thông tin và
trả lời câu hỏi.
* Các sinh vật cùng loài sống gần nhau thường
hỗ trợ hoặc cạnh tranh lẫn nhau .
- Hoạt động nhóm ( đôi bạn ) : đại diện 2 nhóm
trả lời 2 câu hỏi , các nhóm còn lại bổ sung.
-y/c trả lời :
Bài : nh hưỡng lẫn nhau giữa các sinh vật
TIẾT :46
NS :
ND :
1) Khi có gió bão, thực vật sống thành nhóm có
lợi gì so với sống riêng rẽ ?
2) Trong tự nhiên , động vật sống thành bầy
đàn có lợi gì ?
- Cho 1 HS đọc tiếp thông tin và cả lớp cùng
suy nghó để tìm câu đúng theo lệnh ∇ sgk trang
131.
* Câu hỏi tiểu kết :
1) Thế nào là quan hệ cùng loài ? Bao gồm
những mối quan hệ nào ?
2 ) Ý nghóa của hiện tượng 1 số cá thể phải tách
ra khỏi nhóm khi gặp điều kiện bất lợi ?
* Câu hỏi liên hệ thực tế :Trong chăn nuôi
người dân đã lợi dụng mối quan hệ hỗ trợ cùng

loài để làm gì ?
* Thực vật sống thành nhóm cản bớt sức thổi
của gió  cây không bò ngã đổ .
* Động vật sống thành bầy đàn sẽ tìm kiếm
nhiều thức ăn hơn , phát hiện kẻ thù nhanh
hơn , tự vệ tốt hơn .
Đáp án đúng : câu thứ ba.
- y/c trả lời :
* theo phần tóm tắt sgk
-y/c HS đáp được ý sau :Nuôi vòt đàn , lợn đàn
để chúng tranh nhau ăn và sẽ lớn nhanh.
Hoạt động 2 :
- Mục tiêu : Tìm hiểu về mối quan hệ giữa các sinh vật khác loài và ý nghóa của các mối quan hệ
này
.
GV HS
* Chuyển ý : Xem lại tranh hổ đang ngoạm con
mồi  H: Hãy phân tích và gọi tên mối quan
hệ của các sinh vật trong tranh.
- y/c cảlớp theo dõi thông tin ở bảng 44/ trang
132 sgk
- Gọi 1 HS đọc thông tin về mối quan hệ hỗ trợ
-1HS khác đọc thông tin về mối quan hệ đối
đòch.
-y/c 1HS lên bảng hoàn thành sơ đồ ( trống ) về
mối quan hệ khác loài .
- y/c HS thảo luận nhóm để thực hiện lệnh ∇
trang 132
 Mỗi thí dụ gọi đại diện 1 nhóm lên bảng ,
gọi đại diện 1-2 nhóm khác nhận xét , bổ sung

- Sau khi hoàn chỉnh các câu trảlời  GV liên
- Hoạt động lớp : theo dõi thông tin  hoàn
thành sơ đồ :
- Hoạt động nhóm : y/c trả lời :
 Ở đòa y , sợi nấm và tảo  quan hệ hỗ trợ
( cộng sinh )
 Lúa và cỏ dại  quan hệ đối đòch ( cạnh
tranh)
 Rận ,bét  quan hệ đối đòch ( kí sinh )
 Đòa y bám cành cây  quan hệ hỗ trợ ( hội
sinh )
Bài : nh hưỡng lẫn nhau giữa các sinh vật
Quan hệ khác loài
Hỗ trợ Đối đòch
Cộng
sinh
Hội
sinh
Cạnh
tranh
Kí sinh
( nửa kí
sinh)
SV ăn
SV
khác
hệ thực tế bằng câu hỏi :
H: Trong nông nghiệp vàlâm nghiệp con người
đã lợi dụng mối quan hệ giữa các sinh vật khác
loài để làm gì ? Điều đó có ý nghóa như thế nào

? ( TL: dùng sinh vật có ích tiêu diệt sinh vật có
hại  không gây ô nhiễm môi trường  gọi là
biện pháp sinh học
* Câu hỏi kết luận : Vậy quan hệ khác loài
gồm có những mối quan hệ nào ?
 Cá ép bám rùa biển  quan hệ hỗ trợ ( hội
sinh )
 Dê , bò  quan hệ cạnh tranh
 Giun đũa trong ruột người  quan hệ kí
sinh
 Vi khuẩn trong nốt sần ở rễ cây họ đậu 
cộng sinh
 Cây nắp ấm bắt côn trùng  sinh vật ăn
sinh vật khác
- KẾT LUẬN CHUNG : Cho 1HS đọc phần tóm tắt sgk trang 134
- CỦNG CỐ BÀI :
Câu 1 : Nêu sự khác nhau chủ yếu giữa quan hệ hỗ trợ và quan hệ đối đòch của các sinh vật khác
loài là gì ?
( y/c : * Quan hệ hỗ trợ là quan hệ có lợi hoặc ít nhất là không có hại
* Quan hệ đối đòch là 1 bên sinh vật được lợi , bên kia bò hại hoặc cả 2 bên cùng bò hại
Câu 2 : Cho 2 dãy bàn thi đua nhau ( cử đại diện 1 bên đọc thông tin về đặc điểm bất kỳ nào đó
 bên còn lại xác đònh đó là mối quan hệ gì ?)
- DẶN DÒ :
* Học bài ( chú ý bảng 44 sgk trang 132 )
* Kẻ sẵn vào vỡ bài tập bảng có nội dung sau :
Stt Tên sinh vật Môi trường
sống
Đặc điểm thích nghi
với môi trường .
1

2
3
4
* ôn các khái niệm về môi trường – Nhân tố sinh thái
* Mỗi HS ép 1 lá cây vào vỡ ( ghi chú : phải biết tên lá , thuộc nhóm cây ưa sáng , ưa
bóng hay sống trong hồ nước … )
* Tiết sau xuống hội trường  xem phim minh họa ( mang theo phiếu thực hành + vỡ bài
tập )
Bài : nh hưỡng lẫn nhau giữa các sinh vật
TIỂU KẾT :
 HS kẻ sơ đồ
 Nội dung bảng 44 sgk / trang 132 .