Bản tin thời sự phát thanh địa phương (khảo sát trên đài phát thanh truyền hình bắc giang, bắc ninh, lạng sơn từ tháng 10 2014 đến tháng 4 2015)

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------------------------

TRƢƠNG THỊ HƢƠNG DIỄM

BẢN TIN THỜI SỰ PHÁT THANH ĐỊA PHƢƠNG
(Khảo sát trên đài phát thanh truyền hình Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn
từ tháng 10/2014 đến tháng 4/2015)

LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Báo chí học

Hà Nội – 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----------------------------------------

TRƢƠNG THỊ HƢƠNG DIỄM

BẢN TIN THỜI SỰ PHÁT THANH ĐỊA PHƢƠNG
(Khảo sát trên đài phát thanh truyền hình Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn
từ tháng 10/2014 đến tháng 4/2015)

Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Báo chí học
Mã số: 60 32 01 01

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Trần Bảo Khánh

Hà Nội - 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các số liệu, kết quả điều tra nêu trong luận văn
này hoàn toàn trung thực, ghi rõ nguồn gốc trích dẫn. Đề tài
nghiên cứu này chưa từng được công bố ở bất kỳ đâu.
Hà Nội, tháng 6 năm 2016
Tác giả luận văn

Trƣơng Thị Hƣơng Diễm


LỜI CẢM ƠN
Đề tài “Bản tin thời sự phát thanh địa phương” (Khảo sát trên đài phát
thanh truyền hình Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn từ tháng 10/2014 đến
tháng 4/2015) đƣợc hoàn thành là nhờ sự hƣớng dẫn của TS Trần Bảo Khánh.
Tôi xin chân thành cảm ơn TS Trần Bảo Khánh đã tận tình và nhiệt tâm
hƣớng dẫn tôi tiến hành nghiên cứu đề tài luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn PGS. TS Đặng Thị Thu Hƣơng, các thầy, cô
giảng viên trong khoa Báo chí – Truyền thông và các thầy, cô giảng dạy các
bộ môn đã tạo điều kiện cho tôi hoàn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo, các anh chị phóng viên, biên
tập viên Đài PT-TH Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn đã cộng tác, cung cấp tƣ
liệu, động viên tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn.
Trân trọng cảm ơn !
Hà Nội, tháng 6 năm 2016
Tác giả luận văn

Trƣơng Thị Hƣơng Diễm


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 1
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ........................................................................ 3
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................ 8
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ............................................................. 9
5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu ............................................... 9
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài .................................................... 10
7. Cấu trúc của của luận văn ....................................................................... 11
Chƣơng 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BẢN TIN THỜI SỰ PHÁT
THANH ĐỊA PHƢƠNG ............................................................................... 12
1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài .................................................. 12
1.1.1. Khái niệm Tin, Tin phát thanh ....................................................... 12
1.1.2. Khái niệm bản tin, bản tin thời sự .................................................. 15
1.2. Đặc điểm của Đài Phát thanh Truyền hình địa phƣơng ....................... 19
1.2.1. Đặc điểm chung .............................................................................. 19
1.2.2. Đối tƣợng tiếp nhận thông tin của các Đài phát thanh truyền hình
địa phƣơng ................................................................................................ 21
1.3. Vị trí, vai trò của bản tin thời sự đối với phát thanh trong bối cảnh cạnh
tranh thông tin. ............................................................................................. 25
1.3.1. Vai trò đáp ứng nhu cầu thông tin nhanh chóng ............................ 25
1.3.2. Vai trò định hƣớng tƣ tƣởng........................................................... 26
1.3.3. Vai trò ảnh hƣởng tới xã hội .......................................................... 28
1.4. Tiêu chí xây dựng bản tin thời sự phát thanh của các đài phát thanh
truyền hình địa phƣơng ................................................................................ 29
1.4.1. Tiêu chí lựa chọn của bản tin thời sự ............................................. 29
1.4.2. Tiêu chí sắp xếp, bố trí thứ tự thông tin trong bản tin thời sự ....... 34

Tiểu kết chƣơng 1............................................................................................ 37


Chƣơng 2: ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG BẢN TIN THỜI SỰ PHÁT
THANH TRÊN ĐÀI PHÁT THANH TRUYỀN HÌNH BẮC GIANG,
BẮC NINH, LẠNG SƠN .............................................................................. 38
2.1. Khái quát về các Đài Phát thanh truyền hình địa phƣơng đƣợc khảo sát ... 38
2.1.1. Đài Phát thanh và Truyền hình Bắc Giang ................................... 38
2.1.2. Đài Phát thanh và Truyền hình Bắc Ninh ...................................... 39
2.1.3. Đài Phát thanh và Truyền hình Lạng Sơn ..................................... 40
2.2. Thực trạng bản tin thời sự phát thanh của Đài Phát thanh- Truyền hình
Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn ................................................................. 42
2.2.1. Số lƣợng bản tin thời sự ở ba đài PT-TH Bắc Giang, Bắc Ninh,
Lạng Sơn .................................................................................................. 42
2.2.2. Nội dung các bản tin thời sự trên đài phát thanh truyền hình Bắc
Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn ..................................................................... 42
2.2.3. Thứ tự sắp xếp thông tin trong bản tin thời sự ............................... 48
2.3. Đánh giá ƣu, nhƣợc điểm của bản tin thời sự phát thanh địa phƣơng.............. 49
2.3.1. Ƣu điểm của bản tin thời sự phát thanh địa phƣơng ...................... 49
2.3.2. Hạn chế của Bản tin thời sự phát thanh địa phƣơng ...................... 51
2.4. Nguyên nhân thành công và hạn chế của bản tin thời sự ..................... 58
2.4.1. Nguyên nhân thành công ................................................................ 58
2.4.2. Nguyên nhân hạn chế ..................................................................... 60
Tiểu kết chƣơng 2............................................................................................ 63
Chƣơng 3: GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI BẢN TIN THỜI SỰ PHÁT THANH
ĐỊA PHƢƠNG ............................................................................................... 64
3.1. Nhiệm vụ đặt ra đối với Đài Phát thanh-Truyền hình địa phƣơng trong
thời gian tới .................................................................................................. 64
3.1.1. Đòi hỏi từ thực tiễn ....................................................................... 64
3.1.2. Đòi hỏi từ xu hƣớng phát triển của ngành phát thanh .................... 65

3.2. Những giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lƣợng bản tin thời sự phát
thanh địa phƣơng ......................................................................................... 66


3.2.1. Tiếp cận với các vấn đề lý luận trong phƣơng pháp làm tin hiện đại .. 66
3.2.2. Thay đổi tƣ duy làm tin .................................................................. 68
3.2.3. Xây dựng hệ thống cộng tác viên ở cơ sở ...................................... 70
3.3. Một số kiến nghị đề xuất riêng cho từng đài trong khảo sát ................ 71
3.3.1. Đối với đài phát thanh truyền hình Bắc Giang .............................. 71
3.3.2. Đối với đài Phát thanh Truyền hình Bắc Ninh ............................... 73
3.3.3. Đối với đài Phát thanh Truyền hình Lạng Sơn .............................. 76
Tiểu kết chƣơng 3............................................................................................ 78
KẾT LUẬN .................................................................................................... 80
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 83
PHỤ LỤC ....................................................................................................... 85


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Bảng tỷ lệ các lĩnh vực thông tin của bản tin thời sự phát thanh của
đài PT-TH Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn ................................................... 43
Bảng 2.2: Hồ sơ bản tin thời sự phát thanh đài phát thanh truyền hình Bắc
Giang (phát vào 20 ngày 10/3/2015)............................................................... 45
Bảng 2.3: Hồ sơ bản tin thời sự phát thanh đài phát thanh truyền hình Bắc
Giang thay đổi thứ tự sắp xếp thông tin trong bản tin. ................................... 49
Bảng 2.4. Hồ sơ bản tin thời sự phát thanh 20h đài PT-TH Bắc Giang đƣa tin
hội nghị ............................................................................................................ 54
Bảng 2.5: Tỷ lệ tin bài liên quan đến các địa phƣơng của tỉnh Bắc Giang..... 57


MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Trong thời đại ngày nay, cùng với sự phát triển của khoa học, công nghệ,
các phƣơng tiện báo chí truyền thông ở Việt Nam đã có những bƣớc phát triển
mạnh mẽ, góp phần tạo nên một kỷ nguyên thông tin phong phú, đa dang. Nằm
trong xu thế chung đó, các đài Phát thanh – Truyền hình (PT- TH) địa phƣơng
cũng đang từng bƣớc phát triển và khẳng định đƣợc chỗ đứng của mình.
Là bộ phận quan trọng của báo chí cách mạng Việt Nam, báo chí địa
phƣơng không chỉ là cầu nối giữa Đảng, Nhà nƣớc với nhân dân, là cơ quan
tuyên truyền, giải thích, vận động nhân dân thực hiện đƣờng lối, chính sách
mà còn định hƣớng chính trị, tƣ tƣởng cho nhân dân trƣớc các sự kiện, vấn đề
trong tỉnh, thành, khu vực, trong nƣớc cũng nhƣ quốc tế. So với các cơ quan
báo chí ở Trung ƣơng và của ngành, báo chí ở địa phƣơng có lợi thế là nắm
chắc hoàn cảnh cụ thể, phong tục tập quán địa phƣơng, đi sâu vào từng đối
tƣợng riêng biệt, từ đó thông tin gần gũi, góp phần tác động vào tƣ tƣởng, tình
cảm của ngƣời dân địa phƣơng một cách trực tiếp.
Mỗi địa phƣơng đều có những truyền thống và đặc điểm riêng về đời sống
kinh tế, xã hội, có sắc thái riêng trong tâm lý của công chúng báo chí. Công
chúng địa phƣơng thích đọc báo, nghe đài địa phƣơng trƣớc hết vì họ luôn luôn
muốn biết đƣợc những thông tin của địa phƣơng mình, những thông tin đã và
đang diễn ra xung quanh mình. Đó chính là lợi thế của hệ thống báo chí này.
Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, Đài PT-TH địa phƣơng luôn
chú trọng đầu tƣ và phát triển hệ thống các chƣơng trình Thời sự, nhất là các bản
tin thời sự là một phần nội dung của các chƣơng trình thời sự. Bởi những thông
tin thời sự nóng hổi, những thông tin chính yếu trên mọi lĩnh vực nhƣ chính trị,
kinh tế, văn hóa, xã hội … trong tỉnh, trong nƣớc, quốc tế luôn là món ăn tinh
thần không thể thiếu của mỗi ngƣời trong xã hội thông tin nhƣ hiện nay.

1

Với thế mạnh là sự gần gũi, dễ hiểu, dễ tiếp cận nên bản tin thời sự phát
thanh địa phƣơng đã trở thành ngƣời bạn thân thiết trong mỗi gia đình và ngày
càng khẳng định chỗ đứng của mình. Thế mạnh của phát thanh không chỉ ở tin tức
nhanh, trực tiếp, đa dạng và phong phú, mà bằng lời nói, âm nhạc, tiếng động,
phát thanh đƣa ngƣời nghe đến tới gần sự kiện, nhân vật nhƣ đƣợc hòa mình, cảm
nhận đầy đủ sự kiện, sự vật đó. Do đó, thông qua bản tin thời sự, phát thanh các
địa phƣơng thực hiện cung cấp liên tục thông tin thời sự trong tỉnh, trong nƣớc
một cách chính thống, chuẩn xác, kịp thời nhằm tuyên truyền chủ trƣơng, đƣờng
lối của Đảng và Nhà nƣớc, đáp ứng nhu cầu thông tin của nhân dân.
Những năm gần đây, các bản tin thời sự phát thanh phát trên các đài
PT-TH của các tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn đã có nhiều đổi mới về
nội dung, hình thức, về sự nhanh nhạy trong thông tin và phần nào đáp ứng
đƣợc yêu cầu của công chúng thính giả các địa phƣơng. Tuy nhiên đánh giá
một cách khách quan, các bản tin thời sự phát thanh ở đài PT-TH Bắc Giang,
Bắc Ninh, Lạng Sơn vẫn chƣa thực sự phong phú, hấp dẫn về mặt đề tài, nội
dung phản ánh và tính thời sự chƣa cao.
Trong xu thế cạnh tranh thông tin giữa các loại hình báo chí nhƣ hiện
nay, để thu hút công chúng thính giả theo dõi chƣơng trình của đài mình, đòi
hỏi các bản tin thời sự trong các chƣơng trình thời sự phát thanh của các đài
PT-TH các địa phƣơng nói chung, đài PT-TH Bắc Giang, đài PT-TH Bắc
Ninh và đài PT-TH Lạng Sơn nói riêng phải có sự thay đổi, phải đƣợc chú
trọng vấn đề nâng cao chất lƣợng nội dung lẫn hình thức để phù hợp với thị
hiếu của công chúng. Trong đó để thực sự đáp ứng đƣợc yêu nhiệm vụ này
đòi hỏi rất lớn sự đổi mới phù hợp về cả mặt nội dung, hình thức thể hiện và
vấn đề liên quan đến các bản tin thời sự.
Xuất phát từ những lý do trên, tác giả chọn nghiên cứu vấn đề “Bản tin
thời sự phát thanh địa phương” (Khảo sát trên đài phát thanh truyền hình
Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn từ tháng 10/2014 đến tháng 4/2015) làm đề
2

tài nghiên cứu tốt nghiệp cao học chuyên ngành Báo chí học. Với mong muốn
qua việc triển khai đề tài này sẽ đánh giá đúng thực trạng chất lƣợng bản tin
thời sự phát thanh, đồng thời góp phần thiết thực vào việc cải tiến và nâng cao
chất lƣợng bản tin thời sự của các đài PT-TH địa phƣơng.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Trên thế giới và ở Việt Nam, vấn đề chủ thể truyền thông và các sản
phẩm truyền thông phải thay đổi để thích ứng với nhu cầu, thị hiếu của công
chúng đã đƣợc nói tới trong các công trình nghiên cứu về công chúng. Các tác
giả trong khi phân tích vai trò quan trọng của công chúng trong quy trình
truyền thông đều khẳng định vai trò tích cực, chủ động tác động trở lại của
yếu tố này, trở thành động lực để truyền thông, báo chí phát triển. Cuốn sách
viết về sự phát triển của báo chí nói chung cũng khẳng định: khi công nghệ đã
khác, khi đời sống và công chúng cũng đã khác thì báo chí cũng tự phải thay
đổi để thích ứng. Ngƣợc lại sự thay đổi của báo chí cũng tác động trở lại, đáp
ứng thỏa mãn và thúc đẩy nhu cầu công chúng đồng thời góp phần tích cực
vào sự vận động, phát triển của đời sống xã hội nói chung. Trong quá trình
khảo sát nghiên cứu về bản tin phát thanh, tác giả luận văn nhận thấy đã có
nhiều cuốn sách nghiên cứu cụ thể về tin và cách thức đƣa tin cũng ít nhiều có
liên quan đến đề tài.
Trên thế giới, đề cập tới nguyên dẫn đến sự cần thiết phải thay đổi của
tin từ góc độ công chúng, cuốn giáo trình nổi tiếng News Reporting and
Writing đã đƣợc tái bản 8 lần (tạm dịch là Cách viết và đƣa tin) của Ban biên
soạn The Missouri Group thuộc Khoa báo chí Đại học Missouri có nhận
định: Người phán quyết tối hậu cái gì là quan trọng và sự kiện nào đáng được
phản ánh chính là những người tiêu thụ báo chí, là công chúng. Công chúng
thay đổi, và điều đó đòi hỏi những nhà báo cũng phải thay đổi.
Stuart Allan trong cuốn Online News (tạm dịch là Tin tức trực tuyến) đã
trích lời của ông Rupert Murdoch (Chủ tịch, giám đốc điều hành News
3

Corporation) phát biểu tại cuộc họp hàng năm của các tổng biên tập báo in
của Mỹ năm 2005: “Chúng ta cần phải nhận ra rằng những thế hệ tiếp tới sẽ
tiếp cận tin tức dù từ các tờ báo in hay bất cứ nguồn nào khác cũng sẽ có
một mong muốn khác đi về kiểu tin tức mà họ sẽ tiếp nhận”.
Theo cuốn Cách viết tin năm 1987, ở những trang đầu tiên của cuốn
sách này, hai tác giả T.J.S. Giooc và B. Sumanta đã phân tích sự thay đổi cách
làm tin do sự tác động của công nghệ đang không ngừng phát triển. Ngƣời
làm tin đã không sử dụng giấy và bút nữa mà sử dụng màn hình máy vi tính.
Đáng kể hơn là kỹ thuật điện tử đã làm cho việc gửi tin từ khắp nơi trên thế
giới trở nên dễ dàng và nhanh chóng. Nhà báo có thể sử dụng điện thoại để
phỏng vấn và thu thập thông tin. Kỹ thuật truyền tin qua vệ tinh đã khiến cho
việc đƣa tin đƣợc vƣợt ra ngoài các biên giới. Từ việc chứng minh cách làm
tin thay đổi, ông cũng nhận định, các yếu tố trong tin hiện nay đã có sự đổi
mới rõ rệt so với trƣớc đây..
Một số tác giả khác đã so sánh cách làm tin trƣớc đây so với hiện nay.
Trong cuốn Chúng tôi làm tin, tác giả L.A. Vaxilepva nhận định: tin tức hiện
nay đang quan tâm tới một số đặc tính trong sự kiện, đó là tính kịp thời, rõ
nét; tính gần gũi; tính xung đột; quy mô của sự kiện, …v.v. Ông cũng khẳng
định, báo chí hiện đại tiếp cận và truyền tải thông tin một cách trực tiếp.
Những thay đổi trong cách làm tin đó bắt nguồn từ nguyên nhân là: … người
tiêu dùng tiếp xúc với thông tin luôn chờ những tin chân thực và mới lạ … về
bản chất nội tại, mối quan tâm của người tiếp nhận hoạt động như một cái
phin lọc, nó hoặc là để cho thông tin đi qua đến nhận thức của con người
hoặc chặn nó lại, hoặc biến thể nó dưới tác động của những định hướng được
hình thành chắc chắn ..”.
Trong cuốn Sau đây là bản tin chi tiết, các tác giả Marray Masterton và
Roger Patching đã phân tích cách thức để báo phát thanh ở Ôxtraylia vận
động để thích ứng trong sự cạnh tranh với truyền hình, trong bối cảnh công

4


chúng đang thay đổi là hƣớng đến các bản tin đến với những nhóm công
chúng riêng biệt, từ đó hình thành các phong cách đƣa tin khác nhau trên các
kênh phát thanh.
Tác giả V.V Xmirnop trong cuốn Các thể loại báo chí phát thanh nhận
định: sự hình và phát triển của hệ thống các thể loại báo phát thanh, trong đó
có tin phát thanh là một quá trình phức tạp và “phụ thuộc vào đời sống chính
trị của xã hội và sự hoàn thiện của kỹ thuật, vào sự phát triển nội tại của
nó”. Ông cho rằng: Quá trình này được đặc trưng bởi tính năng động của tất
cả các thành tố trong hệ thống các thể loại báo chí. Quá trình này gắn chặt
vai trò của phát thanh trong hệ thống các phương tiện thông tin đại chúng và
đời sống con người, gắn liền với sự chuyển hóa của các thể loại phát thanh
trong tiến trình khai thác các khả năng của báo chí phát thanh trong bối
cảnh có sự thay đổi quan hệ với công chúng thính giả”.
Ở Việt Nam đã có một số công trình nghiên cứu đề cập đến thể loại tin
báo chí nói chung. Nhận định chung của các nhà nghiên cứu là thể loại tin đã
và cần đƣợc tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lƣợng để đáp ứng tốt nhu cầu của
công chúng hiện đại. Tác giả Đinh Hƣờng trong chƣơng Tin cuốn Thể loại
báo chí đã nêu nhận định cụ thể: “Các dạng tin vẫn tiếp tục đổi mới, phát
triển và sẽ xuất hiện những dạng tin mới trong hoạt động thực tiễn năng
động, sôi động và sáng tạo của báo chí và người làm báo”.
Trong chƣơng Tin phát thanh thuộc cuốn Báo phát thanh (2002), tác
giả Vũ Thúy Bình cũng có nhận định: Nhu cầu thông tin của người nghe đài
ngày càng tăng về số lượng và chất lượng. Nhịp sống hiện đại đòi hỏi con
người lựa chọn hình thức thông tin nhanh gọn, trực tiếp, dễ hiểu, dễ nhớ …
sao cho với một lượng thời gian vật chất nhỏ nhất có thể tiếp thu được một
lượng thông tin lớn nhất”.
Điều này dẫn đến những thay đổi về cách thức đƣa tin phát thanh. Và

các đài phát thanh cũng xây dựng các dải chƣơng trình tin tức liên tục với
5


các bản tin đầu giờ, bản tin thời sự nhằm tăng khả năng cập nhật tin tức,
đáp ứng nhu cầu của thính giả và thực hiện định hƣớng dƣ luận xã hội.
Đặc biệt, trong cuốn Phát thanh trực tiếp (2007), các tác giả đã phân
tích sâu về sự thay đổi của báo phát thanh nói chung, của thể loại tin phát
thanh nói riêng từ khi phƣơng thức sản xuất chƣơng trình phát thanh trực tiếp
đƣợc đƣa vào ứng dụng ở nƣớc ta, bắt đầu từ năm 1993. Cuốn sách nêu rõ:
Trong bối cảnh bùng nổ thông tin và công chúng có quá nhiều nguồn để lựa
chọn thì các tác phẩm phát thanh đang có xu hướng co ngắn lại về mặt thời
lượng … một tin ngắn trung bình chỉ nên dao động khoảng 30 giây. Sự ngắn
gọn này sẽ giúp người nghe tiếp nhận được nhiều thông tin hơn, làm cho phát
thanh trực tiếp đảm bảo được tính thời sự, nhanh nhạy của thông tin, phát
huy được tối đa đặc trưng của loại hình báo phát thanh”. Cuốn sách này
cũng ghi lại những sự thay đổi lớn của Đài Tiếng nói Việt Nam từ khi ứng
dụng phƣơng thức sản xuất chƣơng trình này và cho thấy Đài tiếng nói Việt
Nam đã lấy các chƣơng trình thời sự , trong đó thể loại tin chiếm ƣu thế làm
mũi nhọn để thực hiện những thay đổi đó.
Ngoài ra còn một số công trình nghiên cứu nhƣ “Đổi mới cách viết tin
và đưa tin trên đài Tiếng nói Việt Nam” thực hiện năm 2008 đặt ra vấn đề cần
đẩy mạnh hiện đại hóa cách làm tin phát thanh. Các tác giả phân tích những
hạn chế trong cách viết và đƣa tin của Đài Tiếng nói Việt Nam nhƣ “hạn chế
về cấu trúc viết tin”, “hạn chế về sử dụng ngôn ngữ”, “hạn chế về sử dụng
tiếng động”, từ đó kiến nghị những giải pháp để nâng cao chất lƣợng tin. Đề
tài cũng cho thấy Đài Tiếng nói Việt Nam đã thực hiện một số cải tiến trong
cách làm tin nhƣng yêu cầu tiếp tục cải tiến vẫn đang đƣợc đặt ra mạnh mẽ.
Ngoài ra, đề cập đến các chƣơng trình tin tức, đề tài “Nghiên cứu xây
dựng quy trình sản xuất bản tin và chương trình thời sự trên Hệ thời sự chính

trị tổng hợp (VOV1)” (2005) của Đài Tiếng nói Việt Nam đã cho thấy những
nỗ lực cải tiến các chƣơng trình thời sự, các bản tin và cách làm tin nhằm đáp
6


ứng tốt hơn nhu cầu của công chúng và tăng cƣờng năng lực cạnh tranh với
các loại hình báo chí khác. Các đề tài này chỉ ra những cải tiến của Đài trong
thời gian qua đã mang lại những khởi sắc trong cách tổ chức sản xuất tin,
nâng cao chất lƣợng tin theo hƣớng đƣa tin nhanh hơn, phong phú và sinh
động hơn. Các tác giả cũng đặt ra yêu cầu tiếp tục đổi mới phƣơng pháp thể
hiện tin, nâng cao chất lƣợng tin phát thanh để đáp ứng nhu cầu của công
chúng hiện đại.
Luận văn thạc sỹ Đổi mới và nâng cao chất lượng chương trình Thời
sự Đài Tiếng nói Việt Nam của tác giả Đồng Mạnh Hùng (bảo vệ năm 2008)
cũng đã phân tích chất lƣợng của các chƣơng trình thời sự trong đó thể loại tin
là nòng cốt sau những bƣớc cải tiến, đổi mới trong việc tổ chức sản xuất.
Theo đó, Tin của Đài Tiếng nói Việt Nam đã đi vào phản ánh nhiều lĩnh vực
của đời sống, thể hiện tốt tính định hƣớng và đang từng bƣớc phát huy những
ƣu thế của phƣơng thức sản xuất chƣơng trình phát thanh trực tiếp để thông
tin nhanh gọn hơn. Tác giả cũng chỉ ra những bất cập trong quy trình tổ chức
thực hiện các chƣơng trình tin tức và đặt ra yêu cầu cần thiết phải nâng cao
chất lƣợng tin tức nhằm khẳng định vai trò của Đài Tiếng nói Việt Nam trong
lòng công chúng.
Hay một số khóa luận đã đề cập đến đề tài này nhƣ “Thể loại Tin trong
chương trình thời sự trên sóng phát thanh khảo sát trên đài PT-TH tỉnh Nghệ
An năm 2008 -7/2009” (Khóa luận tốt nghiệp cử nhân của tác giả Lê Thị
Nhung-2009) đã phân tích, đánh giá hiện trạng sử dụng thể loại tin trong
chƣơng trình thời sự của đài PT-TH Nghệ An. Trong đó đã khái quát đầy đủ
cách thức viết và đƣa tin phát thanh của một đài địa phƣơng. Hay khóa luận
“Nâng cao chất lượng và hiệu quả bản tin Thời sự của Đài phát thanh huyện

Nghĩa Hưng, Nam Định” (Khóa luận tốt nghiệp cử nhân của tác giả Hoàng
Thị Tƣ- 2004). Trong đó các đề tài này đã đề cập đến chất lƣợng và hiệu quả
của bản tin thời sự trên đài phát thanh trong phạm vi cấp huyện.
7


Nhƣ vậy, đối với vấn đề tin phát thanh, đã có một số tác giả trên thế
giới cũng nhƣ Việt Nam đã đƣa ra một số nhận định có liên quan đến bản tin
thời sự. Tuy nhiên, chƣa có công trình nào nghiên cứu sâu về bản tin thời sự ở
các đài PT-TH địa phƣơng (nhất là chƣa có đề tài nào nghiên cứu, khảo sát
trên đài phát thanh truyền hình Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn). Vì vậy đề
tài “Bản tin thời sự phát thanh địa phương” (Khảo sát trên đài phát thanh
truyền hình Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn từ tháng 10/2014 đến tháng
4/2015) là một đề tài mới, có ý nghĩa khoa học và giúp cho việc nhận diện,
đổi mới và nâng cao chất lƣợng bản tin thời sự trên sóng phát thanh ở các đài
phát thanh- truyền hình địa phƣơng.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của đề tài là trên cơ sở khảo sát về nội dung,
hình thức và phƣơng thức sản xuất bản tin thời sự của Đài PT-TH Bắc
Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn, luận văn sẽ hình thành một khung lý thuyết cơ
bản có thể chỉ rõ những ƣu điểm, nhƣợc điểm của bản tin thời sự phát
thanh địa phƣơng. Từ đó đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lƣợng các
bản tin thời sự sao cho đến đƣợc với thính giả nhiều hơn nữa, góp phần
thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị mà Đảng và Nhà nƣớc giao phó cho
ngành PT-TH địa phƣơng.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt đƣợc mục đích trên, luận văn phải thực hiện những nhiệm vụ sau:
- Hệ thống hóa các khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài nhƣ tin, bản
tin, bản tin thời sự … để tạo thành một khung lý thuyết cơ bản tiếp cận vấn đề

nghiên cứu.
- Thông qua các phƣơng pháp khảo sát, phân tích, so sánh, đánh giá
một cách khoa học để đƣa ra những nhận định về chất lƣợng của bản tin thời
sự trên sóng đài Phát thanh truyền hình Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn.
8


- Từ việc nghiên cứu các yếu tố tác động đến quá trình sản xuất bản tin
để có thể đề xuất những giải pháp nâng cao chất lƣợng bản tin thời sự phát
sóng trên đài PT-TH Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là bản tin thời sự phát thanh
địa phƣơng.
Đối tƣợng nghiên cứu và khảo sát trực tiếp của luận văn là nội dung,
hình thức và phƣơng thức sản xuất các bản tin thời sự phát thanh phát trên
sóng đài PT-TH Bắc Giang, đài PT-TH Bắc Ninh và đài PT-TH Lạng Sơn
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu của luận văn là các bản tin thời sự với tƣ cách là
một phần nội dung của chƣơng trình thời sự phát thanh phát trên đài PT-TH
Bắc Giang, Đài PT-TH Bắc Ninh và Đài PT-TH Lạng Sơn từ tháng 10/2014
đến tháng 04/2015.
5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận:
Luận văn đƣợc thực hiện dựa trên cơ sở lý luận là chủ nghĩa Mác –
Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về báo chí; quan điểm đƣờng lối, chính sách
của Đảng, Nhà nƣớc về phát thanh và hoạt động báo chí, lý luận về báo chí
cách mạng Việt Nam.
Luận văn cũng sử dụng một số lý thyết về báo chí – truyền thông nói
chung và một số lý luận về báo chí phát thanh nói riêng làm cơ sở cho việc

nghiên cứu và đánh giá.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu, ngƣời viết luận văn đa dử dụng một số
phƣơng pháp sau đây:
Phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp: đƣợc thực hiện trong việc khảo
sát các công trình nghiên cứu, các văn bản, chỉ thị, Nghị quyết, quyết định … có
9


liên quan đến đề tài. Phƣơng pháp này cũng đƣợc sử dụng để nghiên cứu các tài
liệu lý luận báo chí cũng nhƣ hệ thống hóa những vấn đề lý luận báo chí, phát
thanh để tạo cơ sở cho đề tài nghiên cứu. Ví dụ nhƣ phân tích các dữ liệu thực
tiễn của 57 bản tin phát trong tháng 3 và tháng 4 năm 2015 của đài PT-TH Bắc
Giang, 52 bản tin phát trong tháng 3 và tháng 4 năm 2015 của đài PT-TH Lạng
Sơn, 55 bản tin phát trong tháng 3 và tháng 4 năm 2015.
Phương pháp khảo sát: dùng để khảo sát thực trạng các bản tin thời sự phát
thanh phát trên sóng phát thanh truyền hình Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn.
Phương pháp phân tích, tổng hợp: dùng để nhận diện, phân tích các
yếu tố thể hiện nội dung và hình thức của các bản tin thời sự.
Phương pháp thống kê: trong quá trình khảo sát, tác giả sử dụng
phƣơng pháp này kết hợp với phƣơng pháp phân tích, tổng hợp để rút ra các
thông số về nội dung và hình thức của bản tin thời sự trong diện khảo sát.
Phương pháp so sánh: dùng để so sánh số liệu giữa 03 đài đƣợc khảo
sát với nhau làm nổi bật lên những thành công, hạn chế trong nội dung và
hình thức của bản tin thời sự phát thanh ở các đài thuộc diện khảo sát. Tác giả
cũng sử dụng phƣơng pháp này để nhìn nhận điểm chung và sự khác biệt giữa
bản tin thời sự của các đài địa phƣơng với nhau.
Phương pháp phỏng vấn: đƣợc thực hiện với các đối tƣợng là những
ngƣời làm lãnh đạo, quản lý, biên tập và các phóng viên đang trực tiếp tham
gia thực hiện bản tin thời sự ở 03 đài khảo sát, qua đó có thêm căn cứ để đề

xuất các giải pháp nâng cao chất lƣợng bản tin thời sự cho phù hợp.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
6.1. Ý nghĩa lý luận:
Đề tài làm rõ những khái niệm và vấn đề lý luận liên quan đến bản tin
thời sự của các đài phát thanh truyền hình địa phƣơng. Đề tài góp phần đƣa ra
những giải pháp, cách thức cụ thể, cơ bản nhằm nâng cao chất lƣợng bản tin
thời sự phát thanh ở các đài phát thanh truyền hình địa phƣơng.
10


6.2. Ý nghĩa thực tiễn:
Về mặt ý nghĩa thực tiễn, đề tài sẽ đem đến cái nhìn sơ lƣợc về thực
trạng của bản tin thời sự phát thanh ở các đài phát thanh truyền hình địa
phƣơng hiện nay, giúp cho những ngƣời làm bản tin thời sự phát thanh thấy
đƣợc những thành công, hạn chế của bản tin thời sự phát thanh địa phƣơng.
Đề tài đóng góp những đề xuất, giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng bản tin
thời sự phát thanh phát trên các đài PT-TH Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn.
Ngoài ra, đề tài là tài liệu tham khảo phục vụ cho sinh viên báo chí, đặc
biệt là sinh viên chuyên ngành phát thanh, phóng viên, biên tập viên phát
thanh và những ngƣời quan tâm đến lĩnh vực này.
7. Cấu trúc của của luận văn
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, luận văn này đƣợc kết cấu thành 03
chƣơng với nội dung sau:
Chƣơng 1: Một số vấn đề lý luận về bản tin thời sự phát thanh địa phƣơng
Chƣơng 2: Thực trạng bản tin thời sự phát thanh trên đài phát thanh và truyền
hình Bắc Giang, Bắc Ninh, Lạng Sơn.
Chƣơng 3: Giải pháp đổi mới nâng cao chất lƣợng bản tin thời sự phát thanh
địa phƣơng

11

Chƣơng 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BẢN TIN THỜI SỰ PHÁT
THANH ĐỊA PHƢƠNG
1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài
1.1.1. Khái niệm Tin, Tin phát thanh
1.1.1.1. Khái niệm Tin
Tin là thể loại cơ bản nhất của báo chí bởi “nếu tính theo tỷ lệ bài đăng
trên mỗi tờ báo lƣợng tin có thể chiếm tới 70%” . Ngƣợc dòng lịch sử, tin còn
là thể loại ra đời sớm nhất và làm nền để hình thành nên những thể loại báo
chí khác. Mặc dù vậy, cho đến nay các nhà nghiên cứu vẫn chƣa thống nhất
một khái niệm chính thức của thể loại tin. Liên quan đến định nghĩa về tin
hiện có rất nhiều ý kiến.
Đại từ điển Tiếng Việt giải nghĩa tin là: 1/ Điều báo cho biết về sự
việc, tình hình xảy ra; 2/ Sự truyền đạt, sự phản ánh dƣới các hình thức
khác nhau , cho biết về thế giới xung quanh và những quá trình xảy ra
trong nó”.
Theo tác giả Đức Dũng: “...Tin là thể loại phổ biến nhất, năng động nhất
và thể hiện rõ nhất sự nhạy bén, tính xác thực của báo chí trong việc phản ánh
một hiện thực luôn vận động, biến đổi”. Tin “có nhiệm vụ thông tin kịp thời về
những sự việc, sự kiện thời sự”, và “Tin có nhiệm vụ phản ánh các sự kiện mới
chứ không có nhiệm vụ đi sâu vào giải quyết các vấn đề” [5 , tr.68].
Cũng có quan điểm cho rằng: “Tin là dữ kiện thực tế, đƣợc ghi lại
một cách trung thực về các sự kiện xảy ra trên thế giới”.
Trong cuốn Tác phẩm báo chí tập 1, tác giả Tạ Ngọc Tấn và Nguyễn
Tiến Hài định nghĩa tin là “thể loại thông dụng nhất của báo chí. Nó phản
ánh nhanh những sự kiện thời sự có ý nghĩa trong đời sống xã hội với ngôn
ngữ cô đọng, ngắn gọn, trực tiếp và dễ hiểu” [17, tr.50].

12

Tác giả Đinh Văn Hƣờng trong bài giảng Thể loại Tin (tại khoa Báo
chí trƣờng Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội)
định nghĩa: “Tin là một trong những thể loại thuộc nhóm thông tấn báo chí,
trong đó thông báo, phản ánh, bình luận có mức độ một cách ngắn gọn, chính
xác và nhanh chóng nhất về sự kiện, vấn đề, con người, có ý nghĩa chính trị
xã hội nhất định”[ 14, tr.15].
Nhƣ vậy qua phân tích, chắt lọc những điểm tƣơng đồng từ những quan
niệm khác nhau về tin, tác giả đƣa ra một khái niệm về tin nhƣ sau:
+ Tin là một thể loại thông dụng, cơ bản của báo chí.
+ Tin phản ánh nhanh sự kiện thời sự.
+ Tin được thể hiện một cách ngắn gọn, xúc tích.
+ Tin có ý nghĩa chính trị xã hội nhất định.
1.1.1.2. Khái niệm Tin phát thanh
Nói đến tin phát thanh, trƣớc hết nói đến một thể loại của báo chí – thể
loại tin với những đặc điểm về nội dung và hình thức của thể loại này. Ngoài
ra thể loại tin phát thanh còn chịu tác động từ những đặc trƣng của loại hình
báo phát thanh nhƣ: sử dụng âm thanh tổng hợp; thông tin nhanh, tiếp nhận
đồng thời; tỏa sóng rộng khắp; tiếp nhận theo trình tự thời gian. Do vậy, ngoài
những đặc điểm của thể loại báo chí nói chung, tin phát thanh còn mang
những đặc điểm riêng.
Năm 1993, tác giả Nguyễn Đình Lƣơng trong cuốn Nghề báo nói xuất
bản năm 1993 cho rằng: “Tin tức phát thanh là sự kiện hoặc sự biến của con
người, sự vật và hiện tượng được truyền đạt đến người tiếp nhận bằng
phương tiện truyền thông radio” [15, tr.73].
Khái niệm này đề cập đến một khía cạnh nội dung của tin là phản ánh
sự kiện, sự biến đồng thời chỉ ra con đƣờng tác động của tin phát thanh là
thông qua phƣơng tiện truyền thông radio. Tuy nhiên, theo chúng tôi, định
nghĩa này còn mang tính chung chung bởi chƣa chỉ ra những đặc điểm cụ thể

13


của tin trong khi mọi thể loại đƣợc sử dụng trên báo phát thanh đều phản ánh
sự kiện, sự biến và đƣợc truyền đạt tới ngƣời tiếp nhận thông qua phƣơng tiện
truyền thông radio.
Năm 2002, tác giả Vũ Thúy Bình trong chƣơng Tin phát thanh cuốn
Báo phát thanh định nghĩa: “Tin phát thanh là sự kiện mới, biến cố mới, tình
hình mới về con người, sự vật hiện tượng đã xảy ra, đang tiếp diễn được
truyền đạt một cách ngắn gọn, trực tiếp, dễ hiểu tới người nghe bằng phương
tiện truyền thông radio” [8, tr.245].
Định nghĩa này đã làm rõ hơn tin phát thanh ở đặc điểm, có nội dung
phản ánh nhanh những sự kiện, biến cố mới, có hình thức ngắn gọn, trực tiếp,
dễ hiểu, và con đƣờng tác động của thể loại này là bằng phƣơng tiện truyền
thông radio. Tuy nhiên định nghĩa trên còn có điểm chƣa nhận đƣợc sự thống
nhất của các nhà nghiên cứu do cách gọi tin phát thanh là sự kiện, biến cố
mới. Bởi tin phát thanh trƣớc hết là một thể loại của báo phát thanh, tức là
một chỉnh thể nội dung và hình thức tƣơng ứng. Sự kiện là nội dung của tin
nhƣng không phải mọi sự kiện đều là tin bởi có những sự kiện không đƣợc
nhà báo nhận thức, khám phá, phản ánh vào tác phẩm. Đời sống diễn ra với
vô số sự kiện xuất hiện mỗi ngày, chỉ những sự kiện phản ánh trong tin mới
trở thành nội dung của tin.
Trong cuốn sách Hướng dẫn sản xuất chương trình phát thanh của
trƣờng phát thanh truyền hình điện ảnh – Australia cho rằng: “Tin phát thanh
là nói súc tích, rõ ràng trong một thời gian khá ngắn để diễn tả được cái gì
xảy ra, cái gì đang diễn ra và nếu có thể cái gì sắp xảy ra dựa trên những
suy đoán độc lập”.
Trong cuốn “Thể loại báo chí: Tin, Tƣờng thuật, ghi nhanh”, nhà xuất bản
Chính trị - Hành chính năm 2013, T.S Phạm Thị Thanh Tịnh có viết: “Tin phát
thanh, truyền hình là một thể loại báo chí có nhiệm vụ phản ánh sự kiện mới, biến

cố mới, tình hình mới về con người, sự vật, hiện tượng đã xảy ra, đang tiếp diễn
14


được truyền đạt một cách ngắn gọn, trực tiếp, dễ hiểu tới công chúng bằng phương
tiện truyền thông Radio và Tivi” [19, tr. 17]. Theo TS Phạm Thị Thanh Tịnh thì
“tin thời sự trên sóng phát thanh, truyền hình có thời lượng thường khoảng 20-40
giây. Tin có tiếng động, lời nói nhân vật thường một phút”. [19, tr. 23]
Theo đó, tác giả luận văn có thể đúc rút những điểm chính gắn với cách
hiểu về tin phát thanh:
+ Tin phát thanh là một thể loại cơ bản, thông dụng nhất của
báo phát thanh.
+ Nó phản ánh nhanh những sự kiện mới vừa, đang, sắp, sẽ xảy ra.
+ Nó được thể hiện dưới dạng âm thanh với ngôn ngữ cô đọng,
ngắn gọn, dễ hiểu, trực tiếp và được truyền tải trên sóng phát thanh.
1.1.2. Khái niệm bản tin, bản tin thời sự
1.1.2.1. Khái niệm bản tin, bản tin thời sự
Báo chí ra đời chính từ các bản tin. Và cho đến bây giờ, thể loại tin vẫn
luôn khẳng định đƣợc vai trò quan trọng không thể thiếu của mình đối với bất
kỳ loại hình báo chí nào. Phần tin thời sự là chƣơng trình có tính bắt buộc v à
quyết định sự tồn tại định hƣớng cảu một tờ báo nói chung. Với phát thanh,
các chƣơng trình thời sự luôn thu hút sự quan tâm của thính giả nhiều nhất,
tiếp đó mới đến các chuyên mục giải trí.
Bản tin là một trong những hình thức chuyển tải thông tin báo chí. Đối
với một đài phát thanh với tƣ cách là cơ quan báo chí, bản tin là tồn tại ở hai
hình thức. Thứ nhất là một chƣơng trình phát thanh độc lập. Thứ hai, bản tin
là một phần nội dung của chƣơng trình thời sự phát thanh. Trong nghiên cứu
của luận văn này, do tác giả luận văn nghiên cứu theo hƣớng thứ hai, vì bản
tin là một phần nội dung của chƣơng trình thời sự trên các đài phát thanh địa
phƣơng chiếm đa số.

Theo trang www.wattpad.com nói về bản tin đã có định nghĩa: bản tin
là một thể loại của văn bản báo chí nhằm thông tin một cách chân thực, kịp
15


thời những sự kiện thời sự có ý nghĩa trong đời sống. Bản tin thƣờng có 3
phần: tiêu đề, phần mở đầu bản tin, phần triển khai chi tiết bản tin. Trong đó,
tiêu đề và phần mở đầu thƣờng nêu trực tiếp, chứa đựng những thông tin khái
quát quan trọng nhất. Phần triển khai chi tiết bản tin có thể chi tiết hóa, giải
thích nguyên nhân hoặc kết quả, tƣờng thuật chi tiết sự kiện.
Còn trang luonluon.com cho rằng: bản tin là đơn vị cơ sở của thông tin
báo chí nhằm truyền đạt, phản ánh về một sự kiện mới xảy ra được mọi người
hoặc một số người quan tâm.
Yếu tố cốt lõi của bản tin thời sự là thông tin. Mọi chức năng của báo
chí (trong đó có phát thanh) đều đƣợc thực hiện thông qua con đƣờng thông
tin. Hiểu khái quát, thông tin là lƣợng tri thức mà ngƣời này hoặc đối tƣợng
này muốn chuyển cho ngƣời khác hoặc đối tƣợng khác, là cái mà A nghĩ là B
chƣa biết và cần biết, B muốn biết và A muốn chuyển. Đối với báo chí, thông
tin trở thành phần tri thức, tƣ tƣởng (do nhà báo sáng tạo, tái tạo từ hiện thực)
đƣợc chuyển dịch từ nhà báo đến công chúng để cung cấp kiến thức, thay đổi
nhận thức và cảm biến hành vi. Nói cách khác thông tin chính là điểm khởi
đầu, gốc rễ cơ bản nhất của quá trình truyền thông, quyết định hiệu quả - kết
quả so với mục đích ban đầu của ngƣời làm truyền thông.
Trong thời đại ngày nay, do nhu cầu nắm bắt, trao đổi thông tin của xã
hội là hết sức cấp thiết nên bản tin có vai trò vô cùng quan trọng trong đời
sống hàng ngày. Trong đó cũng phân loại bản tin có nhiều loại nhƣng có hai
loại chủ yếu là tin ảnh và tin chữ. Trong đó tin chữ gồm có tin vắn, tin
thƣờng, tin tƣờng thuật, tin tổng hợp. Ở dạng đầy đủ nhất, bản tin thƣờng có
cấu trúc hai phần là đầu đề (tít bài, tiêu đề, tên tin) và nội dung. Trong đó
yêu cầu đầu đề phải ngắn gọn, gây tò mò, hấp dẫn, hé lộ lƣợng thông tin

quan trọng nhất. Còn nội dung phải chính xác về thời gian, địa điểm, diễn
biến, kết quả của các sự kiện, hiện tƣợng đã xảy ra. Các sự kiện quan trọng
hơn đƣợc nêu trƣớc.
16


Theo Từ điển Tiếng Việt của Trung tâm từ điển học, Nhà xuất bản Đà
Nẵng năm 1998 giải thích: “Thời sự là tổng thể nói chung những sự việc ít nhiều
quan trọng trong một lĩnh vực nào đó, thường là xã hội- chính trị, xảy ra trong
một thời gian gần nhất và đang được nhiều người quan tâm” [20, tr.956]
Còn theo Từ điển Tiếng Việt của Trung tâm ngôn ngữ và văn hóa Việt
Nam, nhà xuất bản Văn hóa Thông tin năm 1999: Thời sự là toàn bộ sự việc ít
nhiều quan trọng vừa mới xảy ra được nhiều người quan tâm”. [21, tr.159]
Bản tin thời sự là sự ghi lại những sự kiện lịch sử theo thời gian bao
gồm các thể loại tin đƣợc phát bằng lời.
1.1.2.2. Phân biệt bản tin thời sự phát thanh và chương trình thời sự
Theo tác giả G.V Cu dơ nhet xốp, X.L. Xvich, A.La.Iu rốp xki trong cuốn
Báo chí truyền hình: “chương trình thời sự” đơn giản giống nhƣ một bản tin trên
báo, thông báo các sự việc, hơn nữa đó là những sự việc đƣợc phân tích, khái
quát, … Trên thực tế, chủ đề của bản tin là không giới hạn: nông nghiệp, nghệ
thuật, kinh doanh, sáng chế, các sự kiện trong đời sống quốc tế ”[22, tr.83-84].
Nhƣ vậy nói đến “thời sự” là nói đến sự mới mẻ, cập nhật, nhanh
chóng. Trên cơ sở những tìm hiểu và phân tích nêu trên, tác giả luận văn xin
đƣa ra một quan niệm nhƣ sau về thuật ngữ “chƣơng trình thời sự phát
thanh”: chƣơng trình thời sự phát thanh là chƣơng trình chuyển tải một cách
nhanh chóng, kịp thời những thông tin về các sự kiện, vấn đề đang đƣợc nhiều
ngƣời quan tâm trên sóng phát thanh.
Thuật ngữ “chƣơng trình” thƣờng đƣợc nhắc tới phổ biến ở loại hình phát
thanh và truyền hình. Ở loại hình truyền hình cũng có “chƣơng trình thời sự”, ở
loại hình phát thanh cũng có “chƣơng trình thời sự”. Tuy nhiên dạng chƣơng trình

này ở mỗi loại hình sẽ có những đặc trƣng riêng do đặc điểm loại hình, do phƣơng
thức truyền tải chi phối. Thực tế, dù hai loại hình khác nhau nhƣng trong bối cảnh
cạnh tranh thông tin gay gắt nhƣ hiện nay, chƣơng trình thời sự của hai loại hình
này đều luôn phấn đấu để đƣa nội dung thông tin đến với công chúng nhanh nhất.
17