Sáng kiến kinh nghiệm: VẬN DỤNG MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC NHẰM PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC – SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH TRONG PHÂN MÔN VẼ TRANH

Mĩ thuật
************************************************************

Tên Sáng kiến kinh nghiệm:
VẬN DỤNG MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC NHẰM PHÁT HUY TÍNH
TÍCH CỰC – SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH TRONG PHÂN MƠN VẼ TRANH
I.

LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Hiện nay trong trường học ngoài việc truyền thụ các kiến thức khoa
học còn phải chú ý đến giáo dục thẩm mĩ đào tạo học sinh trở thành những
con người phát triển toàn diện. Dạy mĩ thuật ở trường THCS giúp học sinh có
kiến thức ban đầu, những hiểu biết cơ bản. Từ đó giúp các em hình thành kỹ
năng quan sát, nhận xét nhằm phát triển tư duy trí tưởng tượng và óc sáng tạo,
để có được một tác phẩm đẹp trước tiên cần phải có những kiến thức cơ bản,
sự khéo léo, sáng tạo và sự kết hợp nhuần nhiễm của đôi tay.
Học vẽ giúp các em có cái nhìn mới về mọi vật, thế giới xung quanh, giúp
các em hiểu được những nguyên tắc, những phương pháp từ đó học sinh sẽ
hào hứng, tự tin thể hiện trình bày những ý tưởng trong bài vẽ.
Vẽ tranh đề tài là một trong những phân môn giúp học sinh phát triển tư
duy óc sáng tạo khi vẽ, đưa các em tiếp cận với thế giới xung quanh, tiếp cận
với cái đẹp, tạo điều kiện cho năng khiếu mĩ thuật phát triển.
Vẽ tranh là một trong những phân mơn tổng hợp tất cả các kiến thức cơ bản
nó kích thích học sinh cách quan sát, tìm tịi khám phá tính chất quy luật phát
triển của đời sống xã hội. Qua đó làm giàu thêm kiến thức, phát triển trí tưởng
tượng sáng tạo, rèn luyện cho các em thói quen làm việc chăm chỉ, nghiêm
túc, say mê và giáo dục cho các em yêu sản phẩm lao động của mình
Vẽ tranh nhằm mục đích phát triển khả năng sáng tạo của học sinh qua quá
trình học tập giáo viên hướng dẫn và cung cấp cho học sinh cách vẽ một bài
vẽ tranh đề tài nhưng đa số các em khi thực hành vẽ tranh thường lúng túng,
không xây dựng được bố cục, bài vẽ thể hiện không tốt. Một số em thường

xây dựng bố cục bức tranh đơn điệu khơng rõ nội dung đề tài khơng phác
được mảng chính mảng phụ làm cho bức tranh không sinh động màu sắc thể
hiện không rõ trọng tâm nội dung. Song ở lứa tuổi học sinh THCS việc cảm
nhận cũng như việc học vẽ tranh đề tài còn nhiều hạn chế, giảng dạy trực
quan đơi lúc cịn chưa đảm bảo do nhiều điều kiện khác nhau. Vì vậy địi hỏi
người giáo viên phải hướng cho học sinh những kiến thức, kỹ năng cơ bản.
Vì những ngun nhân đó tơi xin đưa ra một số kinh nghiệm của bản thân
nhằm nâng cao hiệu quả vẽ tranh của học sinh.
1. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
Những phương pháp dạy học nhằm tích cực hóa hoạt động của học sinh
THCS trong phân mơn vẽ tranh.
2. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu.
*************************************************************
Phan Tú Quỳnh


Mĩ thuật
************************************************************
Nghiên cứu áp dụng một số phương pháp giảng dạy nhằm phát huy tính
tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh khối 6,8 trường THCS Lê Quý Đôn
trong phân môn vẽ tranh.
II/ TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
1.CƠ SỞ LÝ LUẬN
Mĩ thuật là môn học lấy hoạt động thực hành của học sinh là chủ yếu.Do
vậy, trong phương pháp tổ chức dạy học, học sinh là đối tượng của hoạt động
“dạy”, đồng thời là chủ thể của hoạt động “học” – được cuốn hút vào các hoạt
động học tập do giáo viên tổ chức, hướng dẫn, thông qua đó học sinh tự lực
khám phá, thể hiện khả năng cảm thụ thẩm mĩ của bản thân, trên cơ sở hiểu
biết kiến thức đó học sinh được trao đổi, thảo luận và thể hiện, giải quyết vấn
đề đặt ra theo cách suy nghĩ của mình, từ đó tự trau dồi kiến thức, kĩ năng

mới, không rập theo những khuôn mẫu sẵn có, được tạo điều kiện bộc lộ và
phát huy tiềm năng sáng tạo của mình.
Trong các phương pháp học tập thì phương pháp tự học giữ vai trị quan
trọng.Nếu rèn luyện cho học sinh có được phương pháp, kĩ năng, thói quen, ý
chí tự học thì sẽ tạo cho học sinh lịng ham học, ham tìm tịi, sáng tạo và vì
thế kết quả học tập sẽ nhân lên.Học sinh không chỉ tự học ở nhà mà tự học
ngay trên lớp có sự hướng dẫn của giáo viên.Lớp học là mơi trường giao tiếp
thầy – trị, trị – trị, tạo nên mối quan hệ hợp tác giữa các cá nhân trên con
đường chiếm lĩnh nội dung học tập.Thơng qua đó học sinh có điều kiện phát
huy khả năng của mình và chia sẻ kinh nghiệm học tập cho người khác.Việc
để học sinh tự nhận xét về kết quả bài học của mình sẽ nâng cao khả năng
nhận thức, các em biết cách đánh giá và điều chỉnh cách học của mình.Học
sinh đánh giá lẫn nhau giúp các em biết so sánh kết quả bài học của mình với
các bạn khác, không những các em học tập kinh nghiệm của nhau mà còn
nâng cao nhận thức thẩm mĩ, kĩ năng đánh giá, tạo mơi trường học tập tích
cực.
a.THUẬN LỢI:
Được sự quan tâm của ngành giáo dục, Ban Giám Hiệu nhà trường, tổ chun
mơn, anh chị em cùng nhóm đã tạo mọi điều kiện về cơ sở vật chất cũng như
trang thiết bị dạy học. Đặc biệt cùng với sự nỗ lực của các em học sinh đã
giúp tơi hồn thành sáng kiến kinh nghiệm này.
b.KHĨ KHĂN
*Về phía học sinh:
-Đa số các ở vùng mới phát triển,vùng sâu kinh tế khó khăn nên diều
kiện tiếp xúc thưởng thức về mỹ thuật còn yếu.
*************************************************************
Phan Tú Quỳnh


Mĩ thuật

************************************************************
-Đa số các học sinh là con gia đình làm vườn, cuộc sống của nhiều gia
đình học sinh cịn nhiều khó khăn nên nhiều học sinh khơng đủ đồ dùng học
tập, một số phụ huynh có quan điểm coi thường các môn phụ, mà chủ yếu đầu
tư cho con em mình học các mơn chính.
- Do đó ít nhiều cũng gây khó khăn trong việc giảng dạy mơn mỹ thuật
-Năng khiếu về nghệ thuật trang trí hạn chế.
-Phưong tiện học tập: Màu, các chất liệu trang trí hạn chế.
*Về phía giáo viên:
- Thời gian để đạt được yêu cầu trong một tiết học trang trí ở bậc THCS
cịn ít so với yêu cầu.
- Số học sinh trong lớp còn đơng
2.NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
2.1. Phương pháp tìm hiểu đề tài : Mục tiêu và nhiệm vụ của phương pháp
này ở phạm vi rộng vì ngồi việc học sinh tìm hiểu đặc điểm nội dung,hình
tượng ,đường nét ,màu sắc ,bố cục…thì giáo viên phải truyền được cảm hứng
cho học sinh.
. Mục tiêu: Giúp học sinh:
- Tiếp cận với bài học,hiểu khái niệm,và hiểu sơ bộ về các nội dung của đề
tài
- Biết cách khai thác đề tài
- Cách bố cục, cách tìm hình tượng
- Cách vẽ màu
- Giúp học sinh thấy được tính giáo dục, tính thực tiễn, vẻ đẹp và sự phong
phú của đề tài
- Từ đó học sinh sẽ có cảm hứng tìm tịi, sáng tạo ý tưởng mới.
. Giải pháp thực hiện:
- Ở phương pháp này giáo viên có thể kết hợp nhiều phương pháp để
HS dễ dàng tiếp cận với nội dung bài học:
+ Sử dụng đồ dùng trực quan: Hướng dẫn HS quan sát các bức tranh

của họa sĩ , học sinh thể hiện chủ đề của bài học, hoặc hướng dẫn HS
quan sát trực tiếp ngoài thiên nhiên, cảnh sinh hoạt lao động, vui chơi…
chỉ ra cho học sinh thấy đường nét, hình khối, màu sắc giữa thực tế và ở
trong tranh.
*************************************************************
Phan Tú Quỳnh


Mĩ thuật
************************************************************
VD: bài 13: Vẽ tranh đề tài bộ đội
GV đưa một số tranh ảnh về các họat động của anh bộ đội HS quan sát từ
đó` các em có thể hình dung được về trang phục của anh bộ đội ,những
vật dụng đi kèm và anh bộ đội thường làm những cơng việc gì

+ Sử dụng phương pháp thuyết trình: GV giới thiệu đề tài ở phạm vi
rộng hơn, giới thiệu để HS được ý nghĩa và tính thực tiễn của chủ đề đối với
cuộc sống hàng ngày.
+ Sử dụng phương pháp vấn đáp gợi mở để HS hiểu đề tài ở mức độ sâu
hơn, phạm vi rộng hơn ngồi ra gợi mở để Hs có cảm xúc thể hiện được
những ý tưởng mới.

Sử dụng công nghệ thông tin để dạy học mĩ thuật
* Tóm lại ,dạy phần này cần nhẹ nhàng , hấp dẫn, có ý nghĩa đến kết quả
bài vẽ vì nó gây cảm hứng, lơi cuốn HS đến bài học. Đó là món khai vị
của giờ học.

*************************************************************
Phan Tú Quỳnh

Mĩ thuật
************************************************************
2.2. Phương pháp quan sát : Là phương pháp thơng qua việc nhìn ngắm,tìm
hiểu đối tượng để phân tích, so sánh về cấu trúc, tỉ lệ, hình khối, màu sắc,
hình ảnh…của mẫu vật, giúp HS nhận biết, cảm thụ vẻ đẹp của đối tượng,
làm cơ sở cho bài học mĩ thuật
. Mục tiêu
Qua việc quan sát đối tượng học sinh có thể đối chiếu, so sánh, nhận ra đặc
điểm riêng của đối tượng.Đặc biệt với phân môn vẽ tranh, quan sát thực tế sẽ
là tư liệu để HS thể hiện bài vẽ đúng, sinh động và “có hồn”.
. Giải pháp thực hiện
GV hướng dẫn cho HS cách nhìn, cách ngắm đối tượng với mục đích nhất
định để có những nhận xét, đánh giá chính xác về đối tượng…
Có thể vận dụng phương pháp quan sát như sau:
+ Cần xác định mục đích, yêu cầu, nhiệm vụ quan sát cho HS.
+ Hướng dẫn HS quan sát có trọng tâm, cần nêu được đặc điểm của mỗi bài.
+ Hướng dẫn cho HS cách quan sát đối tượng :
- Quan sát từ bao quát đến chi tiết.
- Quan sát cần đối chiếu, so sánh để rút ra nhận xét đúng, khách quan.

Quan sát tìm hiểu thực tế
* Tóm lại: Quan sát là cửa ngõ để đi vào bài học của môn Mĩ thuật . Phương
pháp quan sát giúp học sinh rèn luyện đơi mắt, có óc nhìn nhận, so sánh, đối
*************************************************************
Phan Tú Quỳnh


Mĩ thuật
************************************************************

chiếu sự vật hiện tượng nhanh; qua đó lĩnh hội tri thức nhanh, nhớ lâu và
hứng thú hơn khi thực hành bài vẽ của riêng mình.
2.3.Phương pháp kí họa :là phương pháp sử dụng hình thức vẽ nhanh,nhằm
ghi lại những nét chính, chủ yếu nhất ,đồng thời ghi lại cảm xúc của người vẽ
về thiên nhiên ,cảnh vật ,con người
.Mục tiêu
-Bằng việc cho học sinh vẽ kí họa ngịai trời sẽ giúp các em thong qua việc kí
họa sẽ ghi nhớ hình ảnh giúp các em dễ hình dung hơn về các hình ảnh định
thể hiện
-Giúp các em co cái nhìn tịan diện hơn trong các bài vẽ
.Giải pháp thực hiện
-Gv hướng dẫn các em quan sát các cảnh vật, con vật, con người … từ đó
nhận xét về hình dáng , độ đậm nhạt , màu sắc đặc điểm của đối tượng
-Chọn những hình dáng đẹp nhất để kí họa
-Vẽ đường nét chính rồi mới vẽ chi tiết sau
Tóm lại: vẽ kí họa là phương pháp giúp học sinh vẽ lại những cảnh vật xung
quanh từ đó ghi nhớ lại những hình ảnh và giúp các em dể hình dung ra
những dáng người , cảnh vật xung quanh để vẽ tranh đề tài
Vd: vẽ kí họa dáng người

*************************************************************
Phan Tú Quỳnh


Mĩ thuật
************************************************************
-Từ kí họa dáng người học sinh sẽ dễ hình dung về các hình dáng khi đi,
đứng, ngồi … để vẽ vào tranh đề tài

2.4. Phương pháp trực quan : Phương pháp trực quan giúp cho HS phát

triển tư duy hình tượng.Sau khi quan sát trực tiếp thơng qua các đồ dùng trực
quan là vật thật, tranh ảnh, cảnh vật, HS nắm được đặc điểm cấu trúc, hình
dạng, màu sắc của đối tượng làm cho vốn biểu tượng ngày càng phong
phú.Khi khơng có đối tượng trước mắt HS vẫn có thể tưởng tượng ra đối
tượng một cách khái quát hoặc cụ thể.Vì vậy dạy Mĩ thuật khơng thể dạy
“chay”,GV cần sưu tầm tranh ảnh, đồ dùng, vật thật; đồng thời thường xuyên
cho HS tiếp xúc thực tế, thiên nhiên quan quan sát cây cỏ, đồ vật, cảnh vật,
hoạt động, sinh hoạt của con người xung quanh.Đó sẽ là những tư liệu làm
cho trí tưởng tượng của trẻ phong phú, sinh động và hình thành các xúc cảm
thẩm mĩ, là cơ sở để phát triển tư duy sáng tạo.
. Mục tiêu
- Bằng việc sử dụng phương tiện trực quan, giáo viên cung cấp kiến thức
cho học sinh từ khái quát đến chi tiết
- HS có cách nhìn tồn diện hơn trước mỗi dạng bài
- Tạo cảm hứng để HS suy nghĩ tìm tịi ý tưởng mới của bài
. Giải pháp thực hiện
- Giáo viên nghiên cứu mục tiêu của bài để chuẩn bị đồ dùng dạy học,
đảm bảo rõ nội dung , tránh trùng lặp.Cần phân loại đồ dùng dạy học như mơ
hình, hình ảnh, tranh hoặc thăm quan…
*************************************************************
Phan Tú Quỳnh


Mĩ thuật
************************************************************
- Sử dụng đồ dùng dạy học đúng lúc, đúng chỗ, không lạm dụng. Kết hợp
nhịp nhàng giữa lời giảng và động tác chỉ đồ dùng dạy học cùng với nét vẽ
minh họa để cho sự lĩnh hội của học sinh được đồng thời bằng cả thị giác và
thính giác.
- Tùy theo nội dung bài dạy GV có cách trình bày đồ dùng dạy học khác

nhau.Cụ thể là:
+ Trình bày cùng một lúc để HS có cái nhìn bao quát về nội dung bài học
+ Trình bày theo trình tự bài giảng để HS theo dõi từng vấn đề của nội
dung bài học
+ Giới thiệu đồ dùng dạy học theo từng nội dung xong,cất đi để học sinh
tập trung vào nội dung khác.Cuối cùng trình bày tổng thể để chốt lại nội dung
tổng quát của bài.
+ Cần chú ý tới vị trí trình bày đồ dùng dạy học: phải có ánh sáng chiếu
tới,kích thước to rõ ràng …sao cho mọi HS nhìn rõ
- GV cần có kế hoạch sưu tầm bài vẽ tranh của HS hoặc của họa sĩ để làm
tư liệu giảng dạy.Sau khi đã có tư liệu , cần phân loại từng bài dạy sao cho sát
đối tượng.Chính những bài vẽ của học sinh mới là minh chứng sinh động cho
bài dạy, bởi chúng sát nội dung, yêu cầu của bài học phù hợp với khả năng
của học sinh, vì vậy có tác dụng khích lệ động viên các em học tập.
Ngoài ra GVcần nghiên cứu, làm đồ dùng dạy học sát với từng bài học và
thực tế địa phương

Sử dụng tranh vẽ của học sinh làm đồ dùng trực quan
*************************************************************
Phan Tú Quỳnh


Mĩ thuật
************************************************************
* Tóm lại: Đồ dùng dạy học là ngơn ngữ của Mĩ thuật với đường nét, hình
mảng, màu sắc , bố cục, hình khối…)Dạy học bằng đồ dùng dạy học giúp học
sinh lĩnh hội tri thức nhanh, nhớ lâu và hứng thú hơn bởi những phương tiện
trực quan đó đã dựng lên một hình ảnh, một khung cảnh sinh động trước học
sinh
2.5. Phương pháp hỏi đáp,đàm thoại : Đó là hệ thống câu hỏi để học sinh

suy nghĩ trả lời về nội dung bài học.Có khi là những câu hỏi đơn lẻ nhằm khai
thác một chi tiết,một vấn đề nào đó.
Phương pháp này phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh vì được
suy nghĩ trước và đốn được nội dung mà giáo viên sẽ giảng, các em sẽ không
bị động tiếp thu kiến thức.Phương pháp này không nhất thiết học sinh phải trả
lời tất cả các câu hỏi của giáo viên đề ra, hay phải trả lời đúng “răm rắp” về
nội dung.Có thể có những học sinh trả lời sai, hoặc khơng trả lời được thì
phương pháp này vẫn mang lại hiệu quả vì: tất cả học sinh đều phải suy nghĩ
về bài học; trả lời sai(nếu có) để rồi hiểu rõ, hiểu đúng hơn khi nghe bạn trả
lời hoặc giáo viên bổ sung.Các câu hỏi cần ngắn gọn rõ ràng và nên đặt ra
trước khi giáo viên hướng dẫn.Vd: chuẩn bị cho học sinh tìm hiểu đề tài, GV
nên đặt câu hỏi trước: Hôm nay chúng ta học về chủ đề gì? Em hãy nêu một
vài hoạt động thuộc chủ đề trên mà em biết ; Trước khi đánh giá bài vẽ nên
đặt câu hỏi trước : Theo em, bài vẽ nào đẹp ?vì sao?
Cần kết hợp nhuần nhuyễn giữa phương pháp thuyết trình, phương pháp
vấn đáp, phương pháp gợi mở.Lời giảng đan xen với câu hỏi “rành mạch” tạo
điều kiện cho học sinh Nghe – Suy nghĩ – Dự đoán….
. Mục tiêu
- GV sử dụng hệ thống câu hỏi trong các hoạt động dạy – học giúp học
sinh:
+ Khai thác nội dung đề tài
+ Chọn được nội dung mới trong phạm vi đề tài
+ Biết cách bố cục trong khung giấy
+ Vẽ hình phù hợp với nội dung, hài hịa giữa hình ảnh chính và hình
ảnh phụ
+ Vẽ màu có đậm nhạt, tạo khơng gian cho bức tranh.
*************************************************************
Phan Tú Quỳnh

Mĩ thuật
************************************************************
+ HS biết nhận xét và xếp loại bài vẽ trong lớp
. Giải pháp thực hiện
- GV nghiên cứu bài trước khi dạy để xác định các tình huống cần hỏi và
đặt giả thiết cho những câu trả lời của học sinh, kết hợp thêm các câu hỏi gợi
mở mỗi khi học sinh chưa trả được, hoặc trả lời sai.
- Mỗi hoạt động dạy – học cần sử dụng vấn đáp vào đúng trọng tâm kiến
thức của hoạt động đó. VD: Ở hoạt động 2(cách vẽ) GV sử dụng 2 bức tranh
có bố cục khác nhau và đặt câu hỏi: Em thích nhất bố cục của bức tranh nào?
Vì sao em lại thích bố cục đó?.GV có thể gọi một vài HS trả lời câu hỏi đó.
Lúc này giáo viên có thể phân tích thêm để học sinh biết về cách bố cục nói
chung. Hoặc ở phần luyện tập GVcó thể đặt câu hỏi về cách chọn đề tài,
những nội dung mới độc đáo ví dụ ngồi những hình ảnh có trong SGK em
cịn biết về những hình ảnh nào khác?.Khi học sinh trả lời được vài nội dung,
giáo viên lại đặt câu hỏi tiếp: Em thể hiện một trong những nội dung đó được
khơng? Vì nếu em thể hiện được nội dung đó thì bức tranh sẽ có tính độc đáo,
tạo được vẻ đẹp riêng.
* Tóm lại : Có thể nói phương pháp vấn đáp là phương tiện truyền dẫn của
những phương pháp khác, là tất yếu trong đổi mới PP.Việc trao đổi giữa giáo
viên và học sinh cũng thơng qua vấn đáp, ngồi ra cịn giúp cho học sinh phát
huy được tính tích cực trong học tập.Nếu thực hiện nhuần nhuyễn và có trọng
tâm thì giờ học sẽ sôi nổi, mọi học sinh sẽ được phát biểu ý kiến xây dựng bài
.Tuy nhiên nếu không thực hiện tốt, hệ thống câu hỏi rườm rà, không trọng
tâm kiến thức thì giờ học sẽ mất nhiều thời gian.Trên đây là một số giải pháp
giúp giáo viên thực hiện nhuần nhuyễn các thao tác trong PP vấn đáp.
2.6. Phương pháp luyện tập,thực hành: Môn Mĩ thuật lấy thực hành làm
hoạt động chính, và chỉ có trên cơ sở thực hành thì nhận thức lý thuyết mới rõ
dần.Học Mĩ thuật HS cần được làm nhiều bài tập, có thể là các bài tập sẽ
trùng lặp về đề tài, cách tiến hành , song mỗi bài GVcần gợi mở để HS có

cách thể hiện khác nhau từ việc khai thác đề tài, tìm chủ đề, bố cục, xây dựng
hình tượng và cách xử lí màu, đậm nhạt…
GV cần làm cho học sinh rõ mục đích, trọng tâm, và mức độ khác nhau của
các bài tập. Dựa vào trình tự nội dung, vào trình độ học sinh, giáo viên ra các
bài tập cho phù hợp, có thể là đơn lẻ, nhằm củng cố, phát triển một đơn vị
kiến thức nhỏ.VD: sắp xếp mảng chính, mảng phụ của đề tài mẹ của em.
*************************************************************
Phan Tú Quỳnh


Mĩ thuật
************************************************************
Hướng dẫn HS làm bài,GVcần tìm ra những thiếu sót về bố cục, hình vẽ,
màu sắc, gợi ý cho các em suy nghĩ và tìm ra cách sửa chữa, điều chỉnh theo
khả năng, phù hợp với từng dạng bài của các em.Cần có kế hoạch về PP đối
với từng đối tượng HS, mỗi đối tượng HS lại có gợi ý riêng cách bổ sung
khác nhau.VD: với HS kém thì yêu cầu vẽ được hoàn thành bài tập, đối với
HS khá thì bổ sung bài vẽ đầy đủ, hợp lý hơn; với HS giỏi thì gợi ý , động
viên các em suy nghĩ, tìm tịi thêm ý tưởng mới.
. Mục tiêu:
Trong quá trình học sinh làm bài giáo viên hướng dẫn về bố cục, vẽ hình
và vẽ màu.
Kiểm tra và gợi ý để các đối tượng học sinh phát huy hết khả năng của mình
Thơng qua thực hành, học sinh được củng cố về kiến thức lý thuyết, biết vận
dụng lý thuyết vào thực thành để tạo nên một bài vẽ có hiệu quả.
. Giải pháp thực hiện:
- Giáo viên giúp học sinh nhớ lại những gì đã nghe ở phần lý thuyết rồi tự
tìm cách giải quyết bài tập
- Giáo viên quan sát lớp, điều hành thời gian đảm bảo thời gian đúng tiến
độ.Cung cấp thêm kiến thức cần thiết cho cả lớp, nếu ở phần giảng lí thuyết

chưa có điều kiện hay chưa khắc sâu được cho học sinh.
- Chỉ ra thiếu sót ngay trên bài học sinh vì đối với thực hành GV dạy ngay
“hiện trạng” bài vẽ của học sinh và HS học ngay trên bài vẽ của mình là tốt
nhất, vì tất cả cái sai, cái đúng, cái hợp lí hay chưa hợp lí, cái đẹp hay chưa
đẹp đều được biểu hiện một cách rõ ràng, cụ thể ngay trên từng bài vẽ mà khi
nghe giảng chúng chỉ là những thuật ngữ chung chung, trừu tượng, đơi khi
khó hiểu.VD: HS vẽ chủ đề trị chơi dân gian, giáo viên có thể gợi ý để HS
nhớ lại một số trò chơi em đã từng chơi,một số trị chơi dân gian em
biết,những trị chơi trường mình thường tổ chức thi trong cuộc thi “trị chơi
dân gian” có đặc điểm gì về cách thức, số lượng người tham gia, các hoạt
động, cảnh quan, trang phục…Hoặc về đề tài an tồn giao thơng, GV gợi ý để
học sinh nhớ lại các động tác đi,đứng,ngồi lái xe,các loại phương tiện tham
gia giao thơng...Ngồi ra hướng dẫn cụ thể về bố cục, cách vẽ hình cho từng
em.Trong phần làm bài GV có thể dùng một số bài tốt hoặc chưa tốt để học
sinh nhận xét và rút kinh nghiệm . Được sự chỉ dẫn của giáo viên, học sinh
nhận ra ngay những thiếu sót, những gì chưa hợp lý ở bài vẽ của mình và tìm
*************************************************************
Phan Tú Quỳnh


Mĩ thuật
************************************************************
cách điều chỉnh cho bài vẽ tốt hơn. Đó chính là cách học mang lại hiệu quả
cao, vì HS tự giác học tập.

Học sinh trong giờ luyện tập vẽ tranh
* Tóm lại: Đây là một trong những phương pháp đặc thù của môn Mĩ thuật
và thường mang lại kết quả khả quan cho bài dạy. GV làm việc với từng HS,
góp ý, khích lệ để mỗi em hồn thành bài vẽ theo khả năng của mình.
2.7. Phương pháp dạy học tích hợp: Phương pháp này là sự phối hợp, mối

liên hệ giữa nhiều môn học hay giữa nhiều phân mơn của từng bộ mơn.Trong
tích hợp có tích hợp dọc và tích hợp ngang.Tích hợp dọc theo các cấp học từ
tiểu học đến THPT và cao hơn nữa, theo vòng tròn đồng phân, cấp học cao
yêu cầu kiến thức sâu hơn, cao hơn, mỗi cấp học hoàn thiện một đơn vị kiến
thức.Tích hợp ngang là sự liên hệ giữa các phân môn trong cùng bộ môn, các
môn học trong cùng một lớp học, cấp học.
. Mục tiêu:
- Giúp HS có sự liên hệ giữa các mơn học, phân mơn…từ đó đưa những
kiến thức đã học vào nội dung bài.
- Liên hệ thực tiễn địa phương, trường, lớp, gia đình, bản thân để từ đó
tác động đến thái độ học tập, tâm tư tình cảm .Góp phần hình thành nhân
cách, ý thức thẩm mĩ cho các em.
. Giải pháp thực hiện:
*************************************************************
Phan Tú Quỳnh


Mĩ thuật
************************************************************
- GV cần chọn lọc những kiến thức có thể tích hợp phù hợp nhất với bài
học và đối tượng học sinh.
- GV có thể sử dụng kết hợp với đồ dùng trực quan, câu hỏi gợi mở để
giúp HS nhớ lại những kiến thức đã được học, khéo léo lồng ghép nội dung
vào bài học Mĩ thuật.VD: Ở bài đề tài Ngày Tết và mùa xuân, tích hợp với nội
dung “học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” ta có thể liên hệ
câu nói nổi tiếng của bác:
“Mùa xuân là tết trồng cây
Làm cho đất nước càng ngày càng xn”.
Vì thế, mùa xn ngồi các hoạt động như chúng ta vẫn thường nói đến thì
người dân Việt Nam ta cịn trồng cây vào đầu năm mới.

Tích hợp nội dung vẽ tranh với chủ đề bảo vệ biển đảo Việt Nam.
* Tóm lại: Phương pháp dạy học tích hợp là phương pháp hồn tồn đổi mới
theo hướng lấy HS làm trung tâm, mang tích chất bắt buộc nhằm hình thành
phát triển thói quen và khả năng tự học, tìm tịi nghiên cứu .Qua đó số lượng
kiến thức sẽ được nâng dần lên ở những bài tiếp theo và những lớp trên.
III.HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI
Sau khi thực hiện theo các phương pháp ,các quá trình đã nêu ở trên tơi
thấy rằng các em đã có sự chuyển biến tương đối khá cụ thể đối với môn vẽ
tranh đề tài
Tranh ảnh của một số HS sau khi áp dụng phương pháp có nét vẽ ,hình ảnh
,bố cục cũng như màu sắc tốt hơn

*************************************************************
Phan Tú Quỳnh


Mĩ thuật
************************************************************
IV. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ ,KHẢ NĂNG ÁP DỤNG
1. Kết luận
Phân mơn vẽ tranh là điển hình của óc quan sát, ghi nhớ và cảm xúc của
người vẽ.Vì thể loại vẽ tranh với nhiều đề tài khác nhau, mỗi đề tài lại có
nhiều nội dung và các hình ảnh khác nhau, đó là phân mơn mà người vẽ có
điều kiện thể hiện các hoạt động trong cuộc sống của con người và phong
cảnh thiên nhiên.Bài vẽ tốt là thể hiện được sự quan sát tinh tế ở một góc độ
nào đó trong cuộc sống , đối với học sinh là sự quan sát ngộ nghĩnh đáng yêu
kết hợp với màu sắc trong sáng vui tươi.Vì vậy giờ học vẽ tranh GV cần gợi ý
để học sinh vận dụng hết khả năng quan sát tinh tế của mình, và GV cần
truyền cảm hứng cho HS điều đó sẽ quyết định cho một bài vẽ sinh động với

những điều ngộ nghĩnh đáng yêu.
Nếu GV thực hiện đầy đủ các mục tiêu đề ra thì việc dạy học đạt kết quả
cao.Song chúng ta cũng cần chú ý rằng Mĩ thuật nên được tổ chức dưới nhiều
hình thức khác nhau: ngồi những tiết ở trên lớp nên có những tiết tham quan
dã ngoại hoặc tổ chức học theo nhóm… nhằm phát huy tính tích cực, tự giác,
chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn
học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm, rèn luyện
kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại
niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”.
Và qua nghiên cứu về đề tài : “Một số phương pháp dạy học nhằm phát huy
tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh THCS trong việc học phân môn
vẽ tranh - môn Mĩ thuật. Hy vọng rằng với những phương pháp dạy học tích
cực sẽ đem lại hiệu quả cao hơn nữa cho hoạt động dạy học Mĩ thuật nói
chung và phân mơn vẽ tranh nói riêng khơng chỉ đối với trường THCS Trần
Hưng Đạo mà cịn có thể áp dụng cho nhiều trường THCS khác .
2. Kiến nghị
Đối với môn mĩ thuật tơi có một số đề xuất như sau:
+ Nên tổ chức các hội thi làm đồ dùng dạy học và tạo điều kiện vật chất để
GV làm thêm nhiều đồ dùng dạy học hơn nữa.
+ Nên tổ chức các hội thi vẽ tranh cho HS.Các em được cùng sinh hoạt, vui
chơi, tìm hiểu thực tế và cùng sáng tạo
*************************************************************
Phan Tú Quỳnh


Mĩ thuật
************************************************************
+ Song song với phong trào viết về người mẹ (20-10), viết thư cho chú bộ đội
(22-12), văn nghệ chào mừng 20-11… có thể vẽ tranh về những đề tài trên để
triển lãm,gửi tặng chú bộ đội, tặng mẹ, tặng thầy cô, vẽ báo tường; thi vẽ

tranh hưởng ứng tháng (năm) an tồn giao thơng ,thi vẽ truyện tranh …
+ Tổ chức triển lãm tranh cho HS lồng ghép trong một số phong trào của
trường, treo một số bức tranh đẹp, ý nghĩ tại văn phòng, lớp học, phòng
truyền thống…
Trong chuyên môn cần tổ chức những buổi sinh hoạt theo tổ, nhóm,
cụm chun mơn để trao đổi kinh nghiệm, thống nhất những nội dung,
chương trình mới để việc dạy và học tốt hơn nữa.
V.TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Sách giáo viên mỹ thuật :6, 7, 8,9
2.Giáo trình bố cục
Tác giả: Đặng Quý Khoa
3.Giáo trình bố cục
Tác giả: Đàm Luyện
Nhà xuất bản :Đại học sư phạm Hà Nội

*************************************************************
Phan Tú Quỳnh