Cách đọc một cuốn sách khó

Cách đọc một cuốn sách khó
Thứ Tư, 09/08/2006, 10:46 GMT+7
Tiến sĩ Adler là tác giả nổi tiếng với nhiều cuốn sách hay,
nhưng rất khó đọc vì tính học thuật cao. Hôm nay, chính
ông là người chỉ cho chúng ta cách đọc 1 cuốn sách như vậy.
Thưa tiến sĩ Adler,
Nói thật với ông, tôi nhận thấy những cuốn sách gọi là vĩ đại rất khó đọc.
Tôi sẵn lòng tin lời ông rằng chúng vĩ đại. Nhưng làm sao tôi có thể đánh
giá cao sự vĩ đại của chúng nếu như đối với tôi chúng quá khó đọc? Ông
có thể cho tôi vài gợi ý hữu ích về cách đọc một cuốn sách khó không?
I.C.
I.C. thân mến,
Nguyên tắc đọc quan trọng nhất là nguyên tắc mà tôi cứ nói đi nói lại với
nhóm nghiên cứu về những tác phẩm lớn của tôi: Trong khi đọc một cuốn
sách khó lần đầu tiên, cứ đọc nó một mạch không dừng lại. Hãy chú ý đến
những gì anh có thể hiểu, và đừng dừng lại vì những gì anh chưa nắm bắt
được ngay lập tức. Cứ làm như vậy. Đọc một mạch cuốn sách không nản
lòng vì những đoạn, những chú thích, những luận điểm, những tham khảo
mà anh không nắm bắt được. Nếu anh dừng lại ở bất kỳ những chướng
ngại này, nếu anh cứ trì hoãn, anh sẽ thất bại. Trong hầu hết các trường
hợp, anh sẽ không thể giải đáp được sự việc bằng việc bám lấy nó. Anh
có cơ hội hiểu nó nhiều hơn qua lần đọc thứ hai, nhưng điều đó đòi hỏi
anh phải đọc cuốn sách một mạch trong lần đầu.
Đây là phương pháp thực tiễn nhất mà tôi biết để bẻ gãy vỏ bọc của một
cuốn sách, để có được cảm tưởng khái quát về nó, và chấp nhận cấu trúc
của nó một cách nhanh chóng và dễ dàng như có thể. Anh càng lần lữa
trong việc tìm hiểu nghĩa tổng thể của một cuốn sách, anh càng lâu hiểu
nó. Đơn giản là anh phải hiểu biết tổng thể trước khi anh có thể xem xét
những phần trong phối cảnh thực của chúng – hoặc trong bất kỳ phối cảnh
nào.
Giá trị của Shakespeare bị phá hỏng vì bao thế hệ học sinh trung học bị

buộc phải nghiên cứu kỹ Julius Caesar, Hamlet, hoặc Macbeth từng cảnh
một, tra cứu tất cả những từ quá mới mẻ đối với họ, và học tất cả những
chú thích quá chuyên môn. Kết quả là họ không hề thực sự đọc vở kịch.
Thay vào đó họ bị kéo lê qua nó, từng chút một, qua nhiều tuần lễ. Đến
khi họ tới phần cuối vở kịch, chắc chắn họ đã quên mất phần đầu. Lẽ ra
người ta nên khích lệ họ đọc vở kịch một mạch. Chỉ có như thế họ mới
hiểu chút ít về nó và khiến họ có thể hiểu nó nhiều hơn.
Những gì anh hiểu khi đọc một mạch cuốn sách từ đầu đến cuối – thậm
chí nếu chỉ năm mươi phần trăm hay ít hơn – sau đó sẽ giúp anh có thêm
nỗ lực trở lại những nơi anh đã qua trong lần đọc ban đầu. Thực ra anh sẽ
đi giống như bất kỳ người lữ hành nào trên những đoạn chưa biết. Đã
từng đi qua địa thế đó một lần, anh sẽ có thể khám phá nó lại từ những lợi
thế mà trước đó có thể anh chưa biết. Anh sẽ ít có khả năng nhầm những
con đường phụ với con đường chính. Anh sẽ không bị những bóng mát
lúc giữa trưa đánh lừa, bởi anh sẽ nhớ lại chúng ra sao lúc mặt trời lặn. Và
bản đồ trong tâm trí mà anh đã lập ra sẽ chỉ tốt hơn những thung lũng và
núi đồi là tất cả bộ phận của một phong cảnh như thế nào.
Không hề có phép thần thông nào về việc đọc nhanh lần đầu. Nó không
thể đạt được kết quả tốt và chắc chắn không thể được coi như một cách
thay thế cho việc đọc cẩn thận đáng dành cho một cuốn sách hay. Nhưng
việc đọc nhanh lần đầu làm cho việc nghiên cứu cẩn thận dễ dàng hơn
nhiều.
Thực tiễn này giúp anh giữ được sự nhạy bén trong khi lao vào một cuốn
sách. Đã bao lần anh mơ mộng theo cách của anh qua hết trang này đến
trang khác để khi tỉnh dậy trong đầu anh không có một ý tưởng nào về nơi
anh đã qua? Điều đó có thể xảy ra nếu như anh để mình tự trôi một cách
thụ động suốt cuốn sách. Chưa ai từng hiểu được gì nhiều theo cách ấy.
Anh phải có một cách nắm bắt mạch chung.
Người đọc tốt luôn tích cực trong mọi nỗ lực để hiểu. Bất kỳ cuốn sách
nào cũng là một vấn đề, một điều bí ẩn. Thái độ của người đọc phải là thái

độ của một thám tử tìm kiếm những manh mối đi vào những ý tưởng cơ
bản và nhạy bén với tất cả những gì làm cho chúng rõ ràng hơn. Nguyên
tắc về việc đọc nhanh lần đầu giúp duy trì thái độ này. Nếu bạn theo cách
đó, bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy mình tiết kiệm được bao nhiêu là thời gian,
bạn sẽ hiểu thấu đáo hơn biết bao nhiêu, và nó sẽ dễ dàng hơn biết bao
nhiêu.
Theo chungta