Bài giảng sinh học 8 vệ sinh hô hấp thao giảng (20)

TRƯỜNG THCS TÂN ÂN
GV: ĐẶNG NGUYỄN NGỌC HÂN
MÔN: SINH HỌC 8


Xác đònh trên hình các cơ quan trong hệ hô
hấp của người?
Khoang mũi

1
2

Thanh quản
Khí quản

Lá phổi phải
Phế quản

4
7
5

3

Họng

6

Lá phổi trái

Tiết 24 - Bài 22: VỆ SINH HÔ HẤP

•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại:

• Không khí có thể bò ô nhiễm và gây tác hại tới hoạt động hô hấp từ những loại
tác nhân nào?
Bảng 22. Các tác nhân gây hại đường hô hấp
Tác nhân
Bụi

Nguồn gốc tác nhân

Tác hại
Khi nhiều quá(> 100.000 hạt/ml, cm3
không khí) sẽ quá khả năng lọc sạch của
đường dẫn khí  gây bệnh bụi phổi.

Nitơ ôxit

Từ các cơn lốc, núi lửa phun, đám
cháy rừng, khai thác than đá, khí thải
các máy móc động cơ sử dụng than
hay dầu,…
Khí thải ôtô, xe máy,…

Lưu huỳnh ôxit

Khí thải sinh hoạt và công nghiệp.

Làm cho các bệnh hô hấp thêm trầm
trọng.

Cacbon ôxit

Khí thải sinh hoạt và công nghiệp,
khói thuốc lá,…

Chiếm chỗ của oxi trong máu (hồng cầu)
làm giảm hiệu quả hô hấp, có thể gây
chết.

Các chất độc hại
(Nicôtin,
nitrozamin,…)
Các vi sinh vật
gây bệnh

Khói thuốc lá

Làm tê liệt lớp lông rung phế quản,giảm
hiệu quả làm sạch không khí, có thể gây
ung thư phổi.
Gây các bệnh viêm đường dẫn khí và
phổi, làm tổn thương hệ hô hấp, có thể
gây chết.

Trong không khí ở bệnh viện và các
môi trường thiếu vệ sinh.

Gây viêm, sưng lớp niêm mạc, cản trở
trao đổi khí, có thể gây chết ở liều cao.


• Tiết 24 - Bài 22: VỆ SINH HÔ HẤP
I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại

• Không khí có thể bò ô nhiễm và gây tác hại tới hoạt
động hô hấp từ những loại tác nhân nào?

* Các tác nhân có hại cho đường hô hấp:
- Bụi
- Các chất, khí độc như: Nitơ ôxit, lưu huỳnh ôxit,
cacbon ôxit, nicôtin,…
- Các vi sinh vật gây bệnh
 Gây nên những bệnh lao phổi, viêm phổi, ung thư
phổi…


Tiết 24 - Bài 22: VỆ

SINH HÔ HẤP

•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại Bụi

Bụi núi lửa

Bụi do cháy rừng

Bụi do PTGT

Bụi do nhà máy


Tiết 24 - Bài 22: VỆ

SINH HÔ HẤP

•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại
Nitơ
ôxit


Tiết 24 - Bài 22: VỆ SINH HÔ HẤP
•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại
Cacbon ôxit
lưu huỳnh
ôxit


Tiết 24 - Bài 22: VỆ

SINH HÔ HẤP

•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại Nicôtin

UNG THƯ PHỔI

UNG THƯ MIỆNG

CHÂN HOẠI TỬ
UNG THƯ VÚ

THAI CHẾT LƯU




Sơ đồ tác hại của thuốc lá.
- Làm

a éc
H

n
í
-

tê liệt lông mao 
bụi , vi khuẩn tích tụ  ho
hen  viêm phế quản.
- Thấm vào tế bào  ung
thư : họng, phổi, …

Ô-xít
- Thấm vào máu  hồng
các-bon
cầu không tiếp cận ô-xy 
sức khỏe giảm sút.
- Làm động mạch co thắt

lạihuyết áp cao, tắt động
mạch, nhồi máu cơ tim…

o â-c
Ni

tin

Khói
thuốc lá
chứa hơn
4000 chất
hóa học.
Trong đó,
một số
chất khi
thấm vào
cơ thể


Tiết 24 - Bài 22: VỆ

SINH HÔ HẤP

•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại
Các vi
sinh vật
gây bệnh

WHO ước tính đến năm 2014 có 7
triệu người tử vong do ô nhiễm
không khí trên toàn thế giới.

Tỉ lệ mắc bệnh phổi tắc nghẽn
mãn tính chung của người Việt
Nam hiện đã là 6,7%.

Bệnh đường hô hấp ở trẻ em chiếm
tỷ lệ khoảng 30-55 %.


Tiết 24 - Bài 22: VỆ

SINH HÔ HẤP

•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại
* Các tác nhân có hại cho đường hô hấp:
- Bụi.
- Các chất khí độc như : Nitơ ôxit, lưu huỳnh ôxit, cacbon ôxit, nicôtin,…
- Các vi sinh vật gây bệnh.
 Gây nên những bệnh lao phổi, viêm phổi, ung thư phổi…

Hãy đề ra các biện pháp bảo vệ hệ hô hấp nhằm
hạn chế và tránh các tác nhân có hại?


Tiết 24 - Bài 22: VỆ SINH HÔ HẤP
•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại
Biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh tác nhân bụi

Trồng nhiều
cây xanh

Đeo khẩu trang
khi dọn vệ sinh
và ở những nơi
có bụi


Tiết 24 - Bài 22: VỆ SINH HÔ HẤP
•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại
Biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh các chất, khí độc hại

Hạn chế sử
dụng các
thiết bò có
thải ra các
khí độc hại.


Tiết 24 - Bài 22: VỆ SINH HÔ HẤP
•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại
Biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh các chất khí độc
hại

- Không hút
thuốc và vận
động mọi người
không nên hút
thuốc

Phòng chống thuốc lá tại Việt Nam
*Theo Quyết định 1315/QĐ – TTg của Thủ tướng Chính phủ, kể từ ngày 1-1-2010,
người vi phạm quy định cấm hút thuốc lá tại lớp học, nhà trẻ, các cơ sở y tế, thư viện,
rạp chiếu phim, nhà hát, nhà văn hố, vũ trường, bến xe, bến cảng, các khu sản xuất
và nơi làm việc trong nhà, nơi có nguy cơ cháy nổ cao và phương tiện giao thơng
cơng cộng… sẽ bị nhắc nhở, cảnh cáo đến phạt tiền từ 50 đến 100 ngàn đồng cho
mỗi lần vi phạm. Thanh tra chun ngành của các bộ, ngành,UBND có nhiệm vụ
kiểm sốt việc thực hiện và xử phạt.
Bộ Y tế đang hồn thiện dự thảo sửa đổi Nghị định 46/CP của Chính phủ về xử phạt
vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế.Theo đó, cá nhân hút thuốc ở rạp hát, rạp
chiếu phim, sàn nhảy, phòng họp, trường học, nhà trẻ, trên phương tiện giao thơng
cơng cộng sẽ bị phạt từ 50.000 đến 200.000 đồng.
*Công văn số 729/LT-PGDĐT-CĐGD về việc phát động cuộc vận động “Ngành
Giáo dục nói không với thuốc lá” ngày 25/10/2013


Tiết 24 - Bài 22: VỆ SINH HÔ HẤP
•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại
Biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh các vi sinh vật gây hại

- Thường
xuyên dọn
vệ sinh
- Không
khạc nhổ
bừa bãi.

Tiết 24 - Bài 22: VỆ SINH HÔ HẤP
•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại
* Các tác nhân có hại cho đường hô hấp:
- Bụi.
- Các chất khí độc như : Nitơ ôxit, lưu huỳnh ôxit, cacbon ôxit, nicôtin,…
- Các vi sinh vật gây bệnh.
 Gây nên những bệnh lao phổi, viêm phổi, ung thư phổi…

* Các biện pháp bảo vệ hệ hô hấp:
Cần tích cực xây dựng môi trường sống và làm việc có bầu không khí
trong sạch, ít bò ô nhiễm bằng các biện pháp như:
+ Trồng nhiều cây xanh
+ Không xả rác bừa bãi
+ Không hút thuốc lá
+ Đeo khẩu trang chống bụi khi lao động hoặc ở môi trường có nhiều
bụi.
+ Hạn chế sử dụng các thiết bò có thải ra các khí độc hại.
+ Thường xuyên dọn vệ sinh, không khạc nhổ bừa bãi.
+ Đảm bảo nơi ở, nơi làm việc phải thoáng khí.


Để góp phần tham gia bảo vệ hệ hô
hấp của cộng đồng tránh các tác
nhân có hại thì mỗi học sinh chúng ta
cần phải làm gì?

•
•
•
•

•

Trả lời
- Không vức rác, xé giấy, khạc nhỗ bừa bãi
- Không hút thuốc lá
- Tham gia trồng cây xanh, làm vệ sinh trường, lớp…
- Tuyên truyền cho các bạn khác cùng tham gia.


Tiết 24 - Bài 22: VỆ

SINH HÔ HẤP

•I. Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại
•I. Cần luyện tập để có một hệ hô hấp khỏe mạnh


THẢO LUẬN

(nhóm 4 học sinh, trong 5 phút)

Xem thông tin trang 72, 73 SGK thảo luận trả lời các
câu hỏi sau:

1. Giải thích vì sao khi tập thể dục thể thao đúng cách,
đều đặn từ bé có thể có được dung tích sống lí tưởng?
2. Giải thích vì sao sau khi thở sâu và giảm số nhòp
thở trong mỗi phút sẽ làm tăng hiệu quả hô hấp?
3. Hãy đề ra các biện pháp luyện tập để có thể có một
hệ hô hấp khoẻ mạnh?

THẢO LUẬN
1. Giải thích vì sao khi tập thể dục thể thao đúng cách,
đều đặn từ bé có thể có được dung tích sống lí tưởng?

Dung tích sống là thể tích không khí lớn nhấ
t mà
Lượng
khí lưu
một cơ thể có thể hít vào và thở ra.
thông
500 ml
Dung tích sống phụ thuộc vào dung tích phổ
i và
•
150 ml nằm
dung tích khí cặn. Dung tích phổi phụ thuộc vào dung
trong
tích lồng ngực, mà dung tích lồng ngực phụ thuộc và
đườno
g dẫn
khí (khí vô
sự phát triển của khung xương sườn trong độ tuổi phá
t
ích)
triển (< 25 tuổâi ở nam, và < 20 tuổi ở nữ). Sau độ tuổi
phát triển sẽ không phát triển thêm nữa. Dung tích khí
cặn phụ thuộc vào khả năng co tối đa của các cơ thở
ra, các cơ này cần luyện tập đều từ bé.

•