He tuan hoan y2

HÖ tuÇn hoµn


Mục tiêu học tập:
1. Mô t được cấu tạo các lớp của thành động
mạch. Và phân loại động mạch.
2. So sánh được cấu tạo của động mạch và tĩnh
mạch. Liên hệ với chức nng của chúng.
3.Mô t được cấu tạo chung của mao mạch máu
và phân loại mao mạch.
4. Mô t được nhng đặc điểm cấu tạo của hệ
tuần hoàn bạch huyết.


§¹i c­¬ng

HÖ tuÇn hoµn b¹ch huyÕt gåm c¸c mao m¹ch b¹ch huyÕt vµ tÜnh m¹ch b¹ch huyÕt


1. HÖ tuÇn hoµn m¸u
1.1. Đéng m¹ch
CÊu t¹o chung:
Tõ trong ra ngoµi: 3 líp ¸o
1. ¸o trong

2. ¸o gi÷a
3. ¸o ngoµi


1.áo trong :
Từ trong ra ngoài gồm ba lớp:

5
2
4
1.1- Lớp nội mô. Là lớp
1
mỏng nhất, hợp thành bởi
nhưng tế bào nội mô, nhân
lồi vào lòng mạch, bào tư
3
ơng mỏng.
Sơ đồ cấu tạo của động mạch .
1.2- Lớp dưới nội mô. Là
1. áo trong; 2. áo giữa; 3. áo ngoài; 4. Lớp
mô liên kết thưa, rải rác có nội mô; 5. Màng ngăn chun trong.
những sợi cơ trơn.
1.3-Màng
trong.

ngn

chun

Là một màng chun, ngn
cách áo trong với áo gĩưa


. áo gia
Là lớp dày nhất của động mạch. áo gia bao gồm nhiều lớp
sợi cơ trơn chạy theo hướng vòng quanh lòng mạch, xen kẽ
là nhũng lá chun và sợi chun, nhng sợi collagen và chất

gian bào proteoglycan v màng ngn chun ngoài
. áo ngoài
Là mô liên kết có nhiều sợi collagen và sợi chun chạy dọc
theo động mạch.
ở nhũng động mạch cỡ lớn, áo ngoài còn có nhưng mạch
của mạch, nhũng mạch bạch huyết và dây thần kinh.


Phân loại:
* Căn cứ vào thành phần cấu tạo của lớp áo giữa
ĐM chun :

ĐM cơ :

- Vị trí : ĐM chủ, ĐM phổi, ĐM - Vị trí: ĐM cỡ trung bình, cỡ
cảnh, ĐM dưới đòn...
nhỏ.
- Cấu tạo :
+ áo trong:
màng ngăn chun trong không rõ

- Cấu tạo:
+ áo trong: màng ngăn chun
trong rõ

+ áo giữa: rất nhiều sợi cơ trơn,
+ áo giữa: rất nhiều sợi chun, ít cơ
có thể thấy cả màng ngăn chun
trơn
ngoài (ĐM cơ cỡ lớn)

+ áo ngoài: mỏng


1
2
3
6

4
5

. S¬ ®å cÊu t¹o cña ®éng
m¹ch c¬ [1].
1. Líp néi m«; 2. Líp d­íi
néi m«; 3. Mµng ng¨n
chun trong; 4. ¸o gi÷a; 5.
¸o ngoµi; 6. M¹ch cña
m¹ch.

Đéng m¹ch chun


Ph©n lo¹i:
• TiÓu §M :
- VÞ trÝ : §M c¬ lo¹i
nhá...
- CÊu t¹o :
+ ¸o trong : líp
d­íi néi m« rÊt máng
+ ¸o gi÷a

: 1-5
líp TB c¬ tr¬n
+ ¸o ngoµi :
kÐm ph¸t triÓn


1.3. Tĩnh mạch
Tĩnh mạch dẫn máu từ các mao mạch về tim. Thông thường,
tĩnh mạch đi kèm với động mạch tương ứng. Trên đường trở về
tim, đường kính của tĩnh mạch lớn dần và thành cũng dày dần
lên.
1.3.1. Cấu tạo chung
So với động mạch, thành tĩnh mạch có nhưng điểm khác sau:
- Thành tĩnh mạch mỏng hơn thành động mạch cùng cỡ.
- Không thấy màng ngan chun trong, các lá chun hướng vòng kém phát
triển.
- Thành phần cơ ít hơn ở động mạch.
-Thành phần collagen hướng dọc phát triển mạnh.
-Tĩnh mạch cũng có ba lớp áo nhưng không rõ ràng như ở động mạch


tĩnh mạch
So sánh ĐM và TM cùng cỡ:
đặc điểm

Tĩnh mạch

động mạch

Hinh dạng

Thành mỏng, lòng rộng

Thành dày, lòng hẹp

áo trong

Màng ngn chun trong không rõ

Màng ngn chun trong
rõ

áo gia

Lớp cơ mỏng

Lớp cơ phát triển

áo ngoài

Dày hơn (do sợi Collagen phát triển ) Mỏng hơn
Có nhiều mạch của mạch

ặc biệt

Có van trong lòng

Không có van

Thành động mạch cơ (A) và tĩnh mạch cơ
(B) [1].
1. áo trong; 2. áo giữa; 3. áo ngoài;
a. Lớp nội mô; b. Màng ngăn chun trong.


tĩnh mạch
Phân loại:
Căn cứ vào thành phần cấu tạo của lớp áo giữa Chia:
TM xơ (tĩnh mạch
não và màng não).
TM xơ chun

TM hỗn hợp:

TM xơ cơ
TM cơ chun

TM cơ (tĩnh mạch chi).
Tiểu TM


-Cn cứ vào đường kính của tĩnh mạch,
- chia thành ba loại:
- Tiểu tĩnh mạch
-Tĩnh mạch cỡ trung binh
-Tĩnh mạch cỡ lớn
1.4. Nhng hệ thống cửa
Hệ thống cửa tĩnh mạch (hệ thống gánh) hinh thành bởi một
tĩnh mạch nằm xen gẫưa hai lưới mao mạch.

Hệ thống cửa động mạch hinh thành bởi một động mạch
nằm xen gia hai lưới mao mạch.


Cấu tạo :

mao mạch
6
4

77
2

7

Từ trong ra ngoài: 3
lớp
Lớp nội mô

8

3
1

5
9
A

B

. Mao mạch kín (A) và tế bào
quanh mạch (B)

Màng đáy

1. Tế bào nội mô; 2. Dải bịt; 3,4. Vết lõm

Lớp tế bào quanh
mao mạch

quanh mạch; 6. Nhánh bào tương tế bào

siêu vi và không bào vi ẩm; 5. Tế bào
quanh mạch; 7. Màng đáy; 8. Nhánh bào
tương bậc một; 9. Nhánh bào tương bậc
hai.


1.2.1. Cấu tạo
1.2.1.1. Lớp nội mô
Là một hàng tế bào đa giác dẹt
lợp mặt trong thành mao mạch..
Các tế bào nội mô liên kết với
nhau bởi nhng di bịt hoặc mối
liên kết khe, cũng có nơi bào tương
của hai tế bào chỉ chờm lên nhau.
Dưới kính hiển vi điện tử có thể
thấy ở lá bào tương tế bào nội mô
có nhng cửa sổ (hay lỗ nội mô),
màng bào tương ở ca hai mặt tế

bào có nhng vết lõm siêu vi




1.2.1.2. Màng đáy
Dày khong 50nm bọc ngoài lớp
nội mô.
Một số mao mạch màng đáy cũng
có cửa sổ. ở một số nơi mao mạch
không có màng đáy.

1..2.1.3. Tế bào quanh
mạch (pericyte)
Tế bào này có nhng nhánh bào tư
ơng dài bao quanh thành mạch và
màng đáy bao lấy chúng ca phía
trong và phía ngoài.

6
4

77
7

8

3
2

1

5
9
A

B

. Mao mạch kín (A) và tế bào
quanh mạch (B)


mao mạch
Phân loại:
Căn cứ vào đặc điểm cấu tạo
Chia 3 loại MM:
4

MM kín
MM có lỗ thủng
MM kiểu xoang

1 2

3

Mao mạch có cửa sổ
(lỗ nội mô) [1].
1. Tế bào nội mô; 2. Cửa
sổ (lỗ nội mô); 3. Màng

đáy; 4. Hồng cầu.


2. TuÇn hoµn b¹ch huyÕt
Mao m¹ch BH
TÜnh m¹ch BH ( m¹ch BH )
èng ngùc ( BH qu¶n gèc)