KỸ THUẬT
SHOCK ĐIỆN CHUYỂN NHỊP
ĐỐI VỚI RUNG NHĨ
ThS. BS Lê Võ Kiên
Viện Tim mạch Việt Nam
Điện tâm đồ BN rung nhĩ
Chỉ định chuyển nhịp nói chung ở
BN rung nhĩ
Rung nhĩ có huyết động không ổn định
Rung nhĩ mới mắc lần đầu tiên hoặc mới được chẩn đoán
ở BN < 80 tuổi
Rung nhĩ cơn không thường xuyên mà không tự chuyển
nhịp được
Rung nhĩ bền bỉ có triệu chứng
Triệu chứng lâm sàng tồi đi liên quan đến rung nhĩ.
Các BN không nên chuyển nhịp
RN có triệu chứng ít, kèm nhiều bệnh phối hợp
RN kịch phát (cơn thường ngắn, tự chuyển nhịp)
Rung nhĩ kéo dài > 1 năm
Đường kính nhĩ trái > 5 cm
BN > 80 tuổi
Kèm suy chức năng thất trái
RN tái đi tái lại nhiều lần mặc dù đã dùng đủ liều thuốc
chống loạn nhịp sau khi chuyển nhịp.
Chưa giải quyết được nguyên nhân gây RN: nhiễm độc
giáp trạng, hẹp hai lá, viêm màng ngoài tim, viêm cơ tim
…
Phương thức chuyển nhịp
Chuyển nhịp bằng thuốc
Chuyển nhịp bằng sốc điện
Sốc điện chuyển nhịp
đối với rung nhĩ
Chuẩn bị để sốc điện chuyển nhịp
BN được dùng thuốc chống đông kháng vitamin K với
INR đạt đích điều trị trong vòng tối thiểu 3 tuần trước
shock.
Dùng thuốc chống loạn nhịp (VD: amiodarone, fleicanide
…) trước shock để có ngay tác dụng duy trì nhịp xoang
sau shock.
Siêu âm tim qua thực quản trong vòng 24 giờ trước shock
không thấy có huyết khối trong nhĩ trái và tiểu nhĩ trái.
Điện giải đồ vào ngày shock điện trong giới hạn bình
thường.
Nhịn ăn 8 – 10 tiếng trước shock.
Phương tiện chuẩn bị cho shock
điện chuyển nhịp
Máy sốc điện
Máy monitor theo dõi
Bóng Ambout
Canuyl Guedel
Dây thở oxy kính
Propofol
Đường truyền tĩnh mạch
Bộ đặt nội khí quản
Bơm tiêm, chạc ba
Gel
Có đầy đủ các thuốc và phương tiện cấp cứu tim mạch
khác
Máy sốc điện
3 dây điện cực của máy shock điện
2 bản cực của máy sốc điện
2 loại máy sốc điện
Máy sốc điện sử dụng dòng điện 1 pha
Máy sốc điện sử dụng dòng điện 2 pha
So sánh sốc điện 1 pha và 2 pha
Sốc điện 1 pha
-Cần mức năng lượng
cao hơn
- Hiệu quả sau lần sốc đầu
tiên thấp hơn
- Tổn thương cơ tim và da
cơ nhiều hơn do cần năng
lượng sốc cao
Sốc điện 2 pha
- Cần mức năng lượng
thấp hơn
- Hiệu quả cao sau lần sốc
đầu tiên
- Tổn thương cơ tim va da
cơ ít hơn do cần năng
lượng sốc thấp
ƯU ĐIỂM HƠN !
Máy sốc điện 2 pha
Sốc điện đồng bộ
hay không đồng bộ ?
CHẾ ĐỘ SỐC ĐỒNG BỘ
- Máy tìm sóng R.
- Khi ấn nút phóng
điện, dòng điện không
phóng ra ngay mà
“tích” lại, chờ đến
đúng sườn xuống của
sóng R thì mới phóng
ra dòng điện.
- Do đó, tránh được
tình cờ phóng dòng
điện vào đúng thời
gian sóng T gây ra
rung thất.
- Dùng trong sốc điện
chuyển nhịp
Các dụng cụ khác cần chuẩn bị
QUY TRÌNH
SỐC ĐIỆN CHUYỂN NHỊP
Đưa BN nằm lên giường thủ thuật
Mắc 3 dây điện cực của máy sốc
Mắc monitor theo dõi huyết áp, SpO2, nhịp thở.
Đặt đường truyền tĩnh mạch, có sẵn chạc ba.
Cho BN thở oxy kính 3 lít/phút.
Chuẩn bị sẵn Canuyl Mayo và bóng Ambout bên cạnh BN.
Đặt máy shock chế độ đồng bộ (Synchronization).
Làm test sốc 50 Joules để kiểm tra xem cú sốc có đánh
trúng sườn xuống của sóng T hay không.
Cài mức năng lượng sốc 50 – 100 Joules (máy 2 pha) hoặc
100 – 200 Joules (máy 1 pha)
Bôi gel lên vị trí đặt bản cực sốc trên người BN.
Ấn nút bật chế độ đồng bộ
Tiêm Propofol với liều 1mg/kg để gây mê ngắn.
Hướng dẫn BN đếm 1 100
Khi BN có dấu hiệu giảm tri giác BS tiến hành sạc điện và
đánh sốc trên người BN.
Đặt 2 bản cực đúng vị trí (1 bản cực cạnh bờ phải xương ức, 1
bản cực ở dưới vú trái).
Ép chặt 2 bản cực lên da BN với một lực khoảng 12 kg, cho
đến khi đèn xanh báo hiệu tiếp xúc tốt bật sáng.
Bấm nút phóng điện, chờ đến khi cú sốc được phóng ra.
Quan sát ngay monitor điện tim. Nếu nhịp vẫn là rung nhĩ, sốc
ngay lần 2, lần 3 với mức năng lượng cao hơn (BN vẫn còn
mê).
Đặt canuyl Guedel để tránh tụt lưỡi.
Nếu BN ngừng thở bóp bóng Ambout hỗ trợ cho đến khi
tỉnh lại, tự thở
Thường với liều Propofol vừa đủ, BN sẽ tỉnh lại rất nhanh sau
3 – 5 phút mà không cần hỗ trợ hô hấp.
Tiếp tục theo dõi BN sau khi sốc điện: tình trạng lâm sàng, dấu
hiệu liệt khu trú, nhịp tim, huyết áp, nhịp thở, SpO2.
Lưu ý
Khi sốc điện không cần phải tháo các điện cực theo dõi
monitor điện tim trên người BN.
Không cần phải đặt nội khí quản khi sốc điện chuyển nhịp
BIẾN CHỨNG
Rối loạn nhịp
Tổn thương cơ tim
Bỏng da
Tắc mạch do huyết khối: TBMN, tắc mạch ngoại biên.
Điện giật NVYT