Tư liệu bài 5: Các tôn giáo ở Việt Nam

Các tôn giáo ở Việt Nam
Phật giáo
Trong số các tôn giáo ở Việt Nam, Phật giáo có số tín đồ đông đảo nhất. Hiện có gần 10 triệu người quy y
Tam Bảo
[1]
, Từ 80% đến 90% dân số Việt Nam mang thiên hướng Phật giáo
[2][3][4]
.
Có hai nhánh Phật giáo ở Việt Nam là Phật giáo đại thừa và Phật giáo tiểu thừa. Phật giáo đại thừa lần đầu
tiên từ Trung Quốc vào tới vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng của Việt Nam từ khoảng năm 200 sau
Công Nguyên và trở thành tôn giáo phổ biến nhất trên toàn đất nước, trong khi Phật giáo tiểu thừa từ Ấn
Độ du nhập vào phía nam đồng bằng sông Cửu Long từ khoảng năm 300 - 600 và trở thành tôn giáo chính
ở vùng đồng bằng phía nam Việt Nam.
Tới ngày nay, Phật giáo đã trở thành tôn giáo phổ biến nhất tại Việt Nam, chiếm đa số tại hầu hết các tỉnh
của Việt Nam.
Phật giáo đại thừa được nhiều người thừa nhận là tôn giáo chính của người Việt, thiểu số người Hoa và
một số dân tộc thiểu số sinh sống ở miền núi phía Bắc như Mường, Thái, Tày... Phật giáo đại thừa tại Việt
Nam có ba tông phái chính là Thiền tông, Tịnh Độ tông và Mật tông. Trong thực tế Phật Giáo đại thừa ở
Việt Nam hòa hợp cùng Đạo giáo, Khổng giáo và các đức tin bản địa như tục thờ cúng tổ tiên, thờ Mẫu...
tạo thành Tam Nguyên hay Tam Bảo đây được coi là niềm tin chủ đạo của người Việt.
Trong khi đó Phật giáo tiểu thừa lại được coi là tôn giáo chính của dân tộc Khmer thiểu số.
Công giáo Rôma
Công giáo Rôma, hay Cơ đốc giáo La Mã, lần đầu tiên tới Việt Nam vào thời nhà Lê-Trịnh (thế kỉ 15) bởi
những nhà truyền giáo Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, trước khi Việt Nam là một thuộc địa của Pháp. Pháp
khuyến khích người dân theo tôn giáo mới bởi họ cho rằng nó sẽ giúp làm cân bằng số người theo Phật
giáo và văn hoá phương Tây mới du nhập. Đầu tiên, tôn giáo này được lan truyền trong dân cư các tỉnh
ven biển Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, sau đó lan tới vùng châu thổ sông Hồng và các
vùng đô thị.
Hiện ở Việt Nam có khoảng 5.5 triệu
[5]
tín đồ Công giáo, và khoảng 60.000 nhà thờ tại nhiều nơi trên đất

nước
[6]
.
[7]
Số giám mục người Việt được Tòa Thánh thụ phong trong 80 năm thời Pháp thuộc là 4 người, trong 30
năm chiến tranh (1945-1975) là 33 người ở cả hai miền, từ năm 1976 đến 2004 là 42 người. Vatican đã có
thỏa thuận với chính phủ Việt Nam về việc không chỉ trích hay nói xấu lẫn nhau, không hỗ trợ bên thứ ba
để chống lại nhau; khi thụ phong giám mục hoặc các chức phẩm cao hơn, Vatican sẽ tham khảo ý kiến của
chính phủ Việt Nam
[6]
.
Cao Đài
Cao Đài, hay Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ, là một tôn giáo bản địa Việt Nam do Ngô Văn Chiêu, Cao Quỳnh
Cư, Phạm Công Tắc thành lập năm 1926, với trung tâm là Tòa Thánh Tây Ninh. Tôn giáo này thờ Đức
Cao Đài (hay Thượng Đế), Phật, và Chúa Jesus. Cao Đài là một kiểu Phật giáo cải cách với những nguyên
tắc thêm vào của Khổng giáo, Lão giáo và Thiên chúa giáo. Các tín đồ Cao Đài thi hành những giáo điều
của Đạo như không sát sanh, sống lương thiện, hòa đồng, làm lành, lánh dữ, giúp đỡ xung quanh, cầu
nguyện, thờ cúng tổ tiên, và thực hành tình yêu thương vạn loại qua việc ăn chay với mục tiêu tối thiểu là
đem sự hạnh phúc đến cho mọi người, đưa mọi người về với Thượng Đế nơi Thiên Giới và mục tiêu tối
thượng là đưa vạn loại thoát khỏi vòng luân hồi
Hiện có khoảng 2.4 triệu
[8]
tín đồ Cao Đài tại Việt Nam
[9]
, phân bố chủ yếu tại các tỉnh Nam bộ (Đặc Biệt
là Tây Ninh) và khoảng 30.000 tín đồ nữa sống ở Hoa Kỳ, Châu Âu, và Úc.
Phật giáo Hòa Hảo
Hòa Hảo, hay Phật giáo Hòa Hảo, là một tôn giáo Việt Nam gắn chặt với truyền thống Phật giáo, do
Huỳnh Phú Sổ thành lập năm 1939 tại làng Hòa Hảo, quận Tân Châu (nay là An Giang), Châu Đốc.
Đạo Hoà Hảo phát triển ở miền Tây Nam Bộ, kêu gọi mọi người sống hòa hợp. Tôn giáo này đánh giá cao

triết lý "Phật tại tâm", khuyến khích nghi lễ thờ cúng đơn giản (chỉ có hoa và nước sạch) và loại bỏ mê tín
dị đoan. Những buổi lễ được tổ chức rất đơn giản và khiêm tốn, không có ăn uống, hội hè. Lễ lộc, cưới hỏi
hay ma chay không cầu kỳ như thường thấy ở những tôn giáo khác.Đạo không có tu sĩ, không có tổ chức
giáo hội mà chỉ có một số chức sắc lo việc đạo và cả việc đời.
Hiện có khoảng 1,3 triệu
[10]
tín đồ Hòa Hảo.
[9]
tập trung chủ yếu ở miền Tây Nam Bộ (Đặc biệt là tứ giác
Long Xuyên).
Tin Lành
Tin Lành được truyền vào Việt Nam năm 1911. Đầu tiên, tôn giáo này chỉ được cho phép tại các vùng do
Pháp quản lý và bị cấm tại các vùng khác. Đến năm 1920, Tin Lành mới được phép hoạt động trên khắp
Việt Nam. Năm 2004, số tín đồ Tin Lành ở Việt Nam vào khoảng 1 triệu người
[11][12]
chủ yếu tập trung ở
khu vực Tây Nguyên.
Hồi giáo
Người ta cho rằng Hồi giáo đã được truyền vào Việt Nam đầu tiên là khoảng thế kỉ 10, 11, ở cộng đồng
người Chăm. Năm 2004, tại Việt Nam có khoảng 60.000 tín đồ Hồi giáo
[13]
, chủ yếu ở Bình Thuận, Ninh
Thuận, An Giang, Tây Ninh, Đồng Nai, thành phố Hồ Chí Minh. Có hai giáo phái Hồi giáo của người
Chăm: người Chăm ở Châu Đốc, TP. Hồ Chí Minh, Tây Ninh, và Đồng Nai theo Hồi giáo chính thống,
còn người Chăm ở Bình Thuận, Ninh Thuật theo phái Chăm Bà Ni
[12]
.
Các tôn giáo khác
Ngoài 6 tôn giáo lớn Việt Nam còn có nhiều tôn giáo và tín ngưỡng khác như:
• Bửu Sơn Kỳ Hương , Tứ Ân Hiếu Nghĩa, Đạo Dừa ở Nam bộ

• Các tín ngưỡng bản địa ở Tây Nguyên và miền núi phía Bắc
• Đạo Mẫu , Đạo giáo, Khổng giáo, Bà la môn, thờ Thành hoàng...