Tin 10 CH2

Nguyễn Thái Đức  Trường THPT Cam Lộ
Tiết : 22 Ngày soạn : ..../...../...........
Tuần : ..... Ngày giảng : ..../...../...........
§ 10. KHÁI NIỆM VỀ HỆ ĐIỀU HÀNH
A. MỤC TIÊU
I. Kiến thức :
Cung cấp cho HS các khái niệm cơ bản về hệ thống, chức năng của phần mềm
trong hệ thống. Phân loại hệ điều hành.
II. Kỷ năng :
Phân loại hệ điều hành.
III. Thái độ :
Thấy được tầm quan trọng của hệ điều hành trong máy tính.
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
Phương pháp thuyết trình gợi mở
Phương pháp vấn đáp, giải quyết vấn đề
C. CHUẨN BỊ
Giáo viên: Giáo án, tài liệu và dụng cụ dạy học.
Học sinh : Sách vở và đồ dùng học tập
D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
I. Ổn định lớp : (1 phút) Kiểm tra sĩ số :
II. Kiểm tra bài củ : (4 phút)
III.Nội dung bài dạy:
1. Đặt vấn đề :
2. Triển khai bài:
HOẠT ĐỘNG THẦY & TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC
HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu khái niệm HĐH
* Vấn đề cần làm rõ:
- Chỉ khi đó mới có thể sử dụng được MT.
- HĐH đảm bảo co việc khai thác MT có
hiệu quả.
- MT không bị gắn cứng với HĐH cụ thể.

- Hiện nay có nhiều HĐH
- Tất cả các HĐH có những chức năng và
tính chất chung.
? MT gồm mấy phần?
HS: Phần cứng và phần mềm.
? Nếu MT chỉ có phần cứng thì có hoạt
động được không?
HS: Không
? Làm thế nào để MT hoạt động được?
HS: Cần có chương trình điều khiển các
1. Khái niệm hệ điều hành
(Operating System)
* Khái niệm:
HĐH là tập hợp các chương trình được tổ
chức thành một hệ thống với nhiệm vụ
đảm bảo tương tác giữa người dùng với
MT, cung cấp các phương tiện và dịch vụ
để điều phối việc thực hiện các chương
trình, quản lí chặt chẽ các tài nguyên của
máy, tổ chức khai thác chúng một cách
thuận tiện và tối ưu.
Giáo án

65

Tin học 10
Nguyễn Thái Đức  Trường THPT Cam Lộ
thiết bị trong MT => Phần mềm hệ thống
? HĐH là gì?
HS:

? Vì sao cần có HĐH?
HS: Tạo môt trường giao tiếp và điều
khiển các thiết bị MT hoạt động theo yêu
cầu.
? Hãy nêu một số HĐH phổ biến?
HS:
MS-DOS, Windows, UNIX, LINUX..
HOẠT ĐỘNG 2 : Tìm hiểu chức năng HĐH
? Nêu các chức năng của HĐH?
HS:
? Chức năng của HĐH xác định dựa trên
yếu tố nào?
HS: - Loại công việc mà HĐH đảm nhiệm
- Đối tượng mà hệ thống tác động
? Trong MT có các thành phần nào?
HS:
? Để khai thác triệt để các thành phần thì
ta làm thế nào?
HS:

2. Chức năng và thành phần của
hệ điều hành
- Tổ chức giao tiếp giữa người dùng và hệ
thống.
- Cung cấp tài nguyên cho các chương
trình và tổ chức thực hiện CT đó.
- Tổ chức lưu trữ thông tin, cung cấp các
công cụ để tìm kiềm và truy cập thông tin.
- Kiểm tra hổ trợ bằng phần mềm cho các
thiết bị ngoại vi giúp khai thác thuận tiện

và hiệu quả.
- Cung cấp các dịch vụ tiện ích và hệ
thống.
HOẠT ĐỘNG 3 : Phân loại HĐH
? Nêu các loại HĐH?
HS:
? Phân biệt sự khác nhau giữa các loại
HĐH?
HS:
3. Phân loại hệ điều hành
- Đơn nhiệm một người dùng
- Đa nhiệm một người dùng
- Đa nhiệm nhiều người dùng
IV. Cũng cố : (4 phút)
 HS cần nắm được HĐH là gì?
 Các chức năng của HĐH
 Phân loại HĐH
V. Dặn dò : (1 phút)
- Về nhà học bài làm bài đầy đủ.
- Chuẩn bị bài: “Giao tiếp với HĐH”
E. RÚT KINH NGHIỆM
Giáo án

66

Tin học 10
Nguyễn Thái Đức  Trường THPT Cam Lộ
Tiết : 23 Ngày soạn : ..../...../...........
Tuần : ..... Ngày giảng : ..../...../...........
§ 12. GIAO TIẾP VỚI HỆ ĐIỀU HÀNH (Tiết 1)

A. MỤC TIÊU
I. Kiến thức :
- Nạp hệ điều hành.
- Một số thao tác lệnh trong DOS: tạo thư mục, xem thư mục, tạo tệp, xem tệp
II. Kỷ năng :
- Biết thao tác nạp HĐH và ra khỏi hệ thống.
- Thực hiện được một số thao tác cơ bản trong DOS tạo và xem thư mục, tệp.
III. Thái độ :
- Hình thành phong cách làm việc chuẩn mực, thao tác dứt khoát.
- Giáo dục học sinh tinh thần tích cực trong học tập.
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
Phương pháp thuyết trình gợi mở
Phương pháp vấn đáp, giải quyết vấn đề, minh họa.
C. CHUẨN BỊ
Giáo viên: Giáo án, tài liệu và dụng cụ dạy học.
Học sinh : Sách vở và đồ dùng học tập
D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
I. Ổn định lớp : (1 phút) Kiểm tra sĩ số :
II. Kiểm tra bài củ : (4 phút)
III.Nội dung bài dạy:
HOẠT ĐỘNG THẦY & TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC
HOẠT ĐỘNG 1 : Nạp hệ điều hành
? Máy tình hoạt động được cần có chương
trình gì?
HS: Hệ điều hành
? HĐH sẽ được hoạt động khi nào?
HS: Cần phải kích hoạt HĐH khi khởi
động máy để nó điều khiển các thiết bị của
máy tính.
GV: Khi nạp HĐH nó sẽ được đưa vào bộ

nhớ trong.
? Có máy cách nạp HĐH?
HS:
=> Thông thường HĐH được tạo ra trên
đĩa cứng C, nếu ổ đĩa C có trở ngại ta có
thể dùng các ổ đĩa khác để khởi động như
ở ổ A hoặc đĩa CD.
GV: Minh họa các cách khởi động.
1. Nạp hệ điều hành
Muốn nạp HĐH ta cần:
- Có đĩa khởi động
- Thực hiện một trong các thao tác sau:
+ Bật nguồn: máy đang tắt
+ Nhấn RESET: máy đang hoạt động
Giáo án

67

Tin học 10
Nguyễn Thái Đức  Trường THPT Cam Lộ
HOẠT ĐỘNG 2 : Tìm hiểu cách làm việc với HĐH
? Có mấy cách làm việc với HĐH?
HS: Dùng lệnh và cửa sổ thoại.
? Khi dùng bằng lệnh có gì khó khăn
không?
HS: Cần nhớ đầy đủ câu lệnh muốn thực
hiện.
? Để dùng lệnh ta gõ như thế nào?
HS:
GV: Xét một số lệnh thao tác trong DOS

? Các câu lệnh bên cho ta cây thư mục
nào?
HS:
? Trong K10 tạo 2 thư mục A1, A2?
HS: MD D:\THPT\K10\A1
MD D:\THPT\K10\A2
GV: Gọi HS lên thực hiện trên máy tính.
HS:
? Để xem thư mục ta làm thế nào?
Cho ví dụ?
HS:
? Viết lệnh xem thư mục THPT?
HS: DIR D:\THPT
GV: Gọi HS lên thực hiện trên máy tính.
HS:
? Để tạo một tập tin ta làm cách nào?
HS:
? Ví dụ tạo một tập tin trong K10?
HS:
GV: Gọi HS lên thực hiện trên máy tính.
HS:
? Để xem tập tin vừa tạo ta làm thế nào?
HS:
GV: Gọi HS lên thực hiện trên máy tính.
HS:
GV: - Các câu lệnh thao tác trong DOS
2. Cách làm việc với HĐH
Cách 1: Sử dụng lệnh (command)
Cách 2: Sử dụng các đề xuất do hệ thống
đề ra thường dưới dạng bảng chọn (Menu),

nút lệnh (Button), cửa sổ (Windows) chứa
hộp thoại…
a) Dùng lệnh trong MS-DOS
-Tại dấu nhắc chờ lệnh, gõ vào dòng lệnh
cần thực hiện rồi Enter.
i) Tạo thư mục:
CP: MD [ổ đĩa][đường dẫn]<tênTM>
VD: MD D:THPT
MD D:THPT\K10
MD D:THPT\K11
ii) Xem thư mục:
CP: DIR [ổ đĩa][đường dẫn][TM xem][/P]
VD: DIR D:/P
iii) Tạo tập tin:
CP: COPY CON [ổ đĩa][đường dẫn]<tên tập tin>
VD: COPY CON D:\THPT\K10\dshs.doc
{Gõ vào nôi dụng rồi gõ F6 để kết thúc}
iv) Xem nội dung tập tin:
CP: TYPE[ổ đĩa][đường dẫn]<tên tập tin>
VD: TYPE D:\THPT\K10\dshs.doc
Giáo án

68

Tin học 10
D:\THPT
K10
K11
Nguyễn Thái Đức  Trường THPT Cam Lộ
yêu cầu về đọc thêm tài liệu để nghiên

cứu.
Trên đây chỉ giới thiệu các câu lệnh để
tham khảo.
- Thực hiện một số thao tác trong
Windows để so sánh giữa hai cách giao
tiếp và rút ra ưu nhược điểm của hai cách?
IV. Cũng cố : (4 phút)
Học sinh cần nắm được:
+ Điều kiện để nạp được HĐH
+ Các thao tác thực hiện nạp HĐH.
+ Có mấy cáchlàm việc với HĐH.
+ Một số thao tác lệnh trong DOS
V. Dặn dò : (1 phút)
- Về nhà học bài làm bài đầy đủ.
- Chuẩn bị bài: đọc nghiên cứu các thao tác lệnh trong Windows.
E. RÚT KINH NGHIỆM
Giáo án

69

Tin học 10
Nguyễn Thái Đức  Trường THPT Cam Lộ
Tiết : 24 Ngày soạn : ..../...../...........
Tuần : ..... Ngày giảng : ..../...../...........
§ 12. GIAO TIẾP VỚI HỆ ĐIỀU HÀNH (Tiết 2)
A. MỤC TIÊU
I. Kiến thức :
- Một số thao tác giao tiếp cơ bản trong Windows: mở thư mục, File; tạo thư
mục; sao chép, di chuyển, xóa thư mục hoặc File.
II. Kỷ năng :

- Mở thư mục, File; tạo thư mục; sao chép, di chuyển, xóa thư mục hoặc File.
III. Thái độ :
- Hình thành phong cách làm việc chuẩn mực, thao tác dứt khoát.
- Giáo dục học sinh tinh thần tích cực trong học tập.
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
Phương pháp thuyết trình gợi mở
Phương pháp vấn đáp, giải quyết vấn đề, minh họa.
C. CHUẨN BỊ
Giáo viên: Giáo án, tài liệu và dụng cụ dạy học.
Học sinh : Sách vở và đồ dùng học tập
D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
I. Ổn định lớp : (1 phút) Kiểm tra sĩ số :
II. Kiểm tra bài củ : (4 phút)
III.Nội dung bài dạy:
HOẠT ĐỘNG THẦY & TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC
HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu cách dùng lệnh trong Windows
? Để sử dụng các lệnh trong Windows ta
làm thế nào?
HS:
? Để chọn, kích hoạt đối tượng ta làm thế
nào? Nêu cách dùng phím và chuột?
HS:
GV: Dùng máy tính để minh họa
Gọi HS lên làm lại
Minh họa một số thao tác trong Windows
? Có cách nào để gọi một chương trình
hoạt động không?
HS:
GV: Ngoài ra ta có thể gọi chương trình
khác hoạt động bằng lệnh Run

2. Cách làm việc với HĐH
b) Dùng lệnh trong Windows
* Dùng bàn phím:
- Các phím di chuyển: Tab, , Home,
End, PageUp, PageDown…
- Kích hoạt đối tượng thi hành: Enter ( )
* Dùng chuột:
- Kích trái (1 lần)lên đối tượng để chọn
- Kích đôi lên đối tượng để kích hoạt
- Kích phải lên đối tượng để chọn một số
lệnh tác động lên đối tượng
* Gọi chương trình khác hoạt động bằng
Run:
Bước 1: Vào Start \Run..
Bước 2: Gõ vào tên chương trình gọi rồi
Giáo án

70

Tin học 10
Nguyễn Thái Đức  Trường THPT Cam Lộ
? Nêu cách thực hiện?
HS:
GV minh họa
VD: Gọi chương trình máy tính tay
B1: Vào Start \Run..
B2: calc 
HOẠT ĐỘNG 2 : Tìm hiểu một số thao tác lệnh trong Windows
? Trong Windows để xem thư mục hoặc ổ
đĩa ta làm thế nào?

HS:
Dùng máy tính để minh họa
? Trong Windows để tạo thư mục ta làm
thế nào?
HS:
Dùng máy tính để minh họa
? Trong Windows để đổi tên tệp, thư mục
ta làm thế nào?
HS:
Dùng máy tính để minh họa
? Trong Windows để sao chép hoặc di
chuyển tệp, thư mục ta làm thế nào?
HS:
Dùng máy tính để minh họa
? Trong Windows để xóa tệp, thư mục ta
làm thế nào?
HS:
Dùng máy tính để minh họa
c)Một số thao tác lệnh trong Windows
c1) Xem nội dung đĩa, thư mục:
- Mở My Computer
- Kích hoạt vào biểu tượng đĩa, thư mục
muốn xem
c2) Tạo thư mục mới:
- Vào thư mục chứa thư mục cần tạo
- Vào FILE\New\Folder
- Gõ vào tên thư mục mới rồi Enter
c3) Đổi tên thư mục/ tệp:
- Chọn TM/tệp cần đổi tên
- Vào FILE\Rename

- Gõ vào tên mới rồi Enter
c4) Sao chép hoặc di chuyển TM, tệp:
- Chọn các TM/tệp cần sao chép hoặc di
chuyển
- Nếu: Sao chép chọn EDIT\Copy
Di chuyển chọn EDIT\Cut
- Vào thư mục chứa
- Chọn EDIT\Paste
c5) Xóa TM, tệp:
- Chọn các TM/tệp cần xóa
- Nhấn phím Delete
* Chú ý: Không xóa các thư mục không
phải do mình tạo ra.
IV. Cũng cố : (4 phút)
Học sinh cần nắm được các thao tác lệnh trong Windows như: mở thư mục, File;
tạo thư mục; sao chép, di chuyển, xóa thư mục hoặc File.
V. Dặn dò : (1 phút)
- Về nhà học bài làm bài đầy đủ.
- Chuẩn bị bài: nghiên cứu lệnh xem nội dung tệp trong Windows, khởi động và
thoát chương trình. Ra khỏi hệ thống
E. RÚT KINH NGHIỆM
Giáo án

71

Tin học 10
Nguyễn Thái Đức  Trường THPT Cam Lộ
Tiết : 25 Ngày soạn : ..../...../...........
Tuần : ..... Ngày giảng : ..../...../...........
§ 12. GIAO TIẾP VỚI HỆ ĐIỀU HÀNH (Tiết 3)

A. MỤC TIÊU
I. Kiến thức :
Thao tác trong Windows: xem nội dung tệp, mở đóng chương trình, thoát khỏi hệ
thống.
II. Kỷ năng :
Xem nội dung tệp, mở đóng chương trình, thoát khỏi hệ thống.
III. Thái độ :
- Hình thành phong cách làm việc chuẩn mực, thao tác dứt khoát.
- Giáo dục học sinh tinh thần tích cực trong học tập.
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
Phương pháp thuyết trình gợi mở
Phương pháp vấn đáp, giải quyết vấn đề, minh họa.
C. CHUẨN BỊ
Giáo viên: Giáo án, tài liệu và dụng cụ dạy học.
Học sinh : Sách vở và đồ dùng học tập
D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
I. Ổn định lớp : (1 phút) Kiểm tra sĩ số :
II. Kiểm tra bài củ : (4 phút)
III.Nội dung bài dạy:
HOẠT ĐỘNG THẦY & TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC
HOẠT ĐỘNG 1 : Tìm hiểu một số thao tác lệnh trong Windows
? Trong Windows để xem nội dung tệp, ta
làm thế nào?
HS:
Dùng máy tính để minh họa
? Trong Windows để khởi động một
chương trình có sẳn có mấy cách? Nêu
cách mà em biết?
HS:
Dùng máy tính để minh họa

2. Cách làm việc với HĐH
c)Một số thao tác lệnh trong Windows
c6) Xem nội dung tệp:
- Nháy đúp vào biểu tượng của tệp
Hoặc: Chọn tên tệp rồi Enter
c7) Khởi động chương trình có sẳn:
- Nháy đúp vào biểu tượng của chương
trình trên màn hình nếu có
Hoặc: Start\Program tìm chọn chương
trình để mở
Hoặc: Vào thư mục chứa chương trình rồi
chọn kích hoạt lên tệp chương trình.
Giáo án

72

Tin học 10
Nguyễn Thái Đức  Trường THPT Cam Lộ
? Trong Windows để đóng một chương
trình đang hoạt động có những cách nào?
HS:
Dùng máy tính để minh họa
c8) Thoát chương trình đang hoạt động:
Chọn một trong các cách sau: (tùy theo
chương trình)
- Lệnh FILE\Exit
- Lệnh FILE\Close
- Lệnh FILE\Quit
- Nhấn phím: Alt + F4
- Nhấn phím: Ctrl +F4

…
HOẠT ĐỘNG 2 : Cách ra khổi hệ thống
? Trong Windows để ra khỏi hệ thống ta
làm thế nào?
HS:
Dùng máy tính để minh họa
3. Ra khỏi hệ thống
* Trong Windows có 3 chế độ chính để
thoát khỏi hệ thống:
- Tắt máy: Shutdown/ Turn Off
- Tạm ngưng: Stand by
- Ngủ đông: Hibernate
* Các bước thực hiện:
- Tắt hết các chương trình đang hoạt động
- Vào Start
chọn Turn Off (hoặc Shutdown)
- Trong hộp thoại chọn chế độ thoát (OK)
IV. Cũng cố : (4 phút)
Học sinh cần nắm:
Xem nội dung tệp, mở đóng chương trình, thoát khỏi hệ thống.
V. Dặn dò : (1 phút)
- Về nhà học bài làm bài đầy đủ.
- Bài tập về nhà:
1. Hãy vẽ cây thư mục tùy ý
2. Viết các lệnh MS-DOS để tạo cây thư mục đó
3. Tạo cây thư mục đó bằng lệnh trong Windows
E. RÚT KINH NGHIỆM
Giáo án

73


Tin học 10
Nguyễn Thái Đức  Trường THPT Cam Lộ
Tiết : 26 Ngày soạn : ..../...../...........
Tuần : ... Ngày giảng : ..../...../...........
BÀI TẬP - THỰC HÀNH 3
A. MỤC TIÊU
I. Kiến thức :
Vào ra hệ thống.
Các thao tác cơ bản trên bàn phím và chuột
II. Kỷ năng :
Rèn luyện kỷ năng thao tác trên bàn phím và chuột: cách gõ các phím, thao tác kích
chuột, kéo rê.
III. Thái độ :
Nghiêm túc, chính xác, khoa học
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
Phương pháp hướng dẫn thực hành
Phương pháp vấn đáp, giải quyết vấn đề.
C. CHUẨN BỊ
Giáo viên: Giáo án, tài liệu và dụng cụ dạy học.
Học sinh : Sách vở và đồ dùng học tập
D. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
I. Ổn định lớp : (1 phút) Kiểm tra sĩ số :
II. Kiểm tra bài củ : (4 phút)
III.Nội dung bài dạy:
HOẠT ĐỘNG THẦY & TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC
HOẠT ĐỘNG 1 : Hệ thống lại kiến thức
? Nêu các cách vào hệ thống? Cách khởi
động máy và thoát máy?
HS:

I. Lý thuyết
1. Đăng nhập hệ thống
2. Ra khỏi hệ thống
3. Các thao tác với chuột, phím
HOẠT ĐỘNG 2 : Thực hành thao tác cơ bản trên HĐH
Nêu yêu cầu thực hành
Phân nhóm thực hành
Cho HS thực hành
HS: Thao tác trên máy tính để thực hiện
theo các yêu cầu
GV: Giám sát hướng dẫn HS thực hành
Yêu cầu:
II. Thự hành
- Bật máy
- Thao tác trên chuột
+ Di chuyển chuột
+ Nháy chuột trái/phải
+ Nháy đúp chuột
+ Kéo thả chuột
Giáo án

74

Tin học 10