0.06O4.62
x
Sau một thời gian dài nghiên c
ă
. Em
â
mơ
đề tài t t nghi p, m đã
ô
PG .
ắ
đã ực tiếp
ư ng dẫn, chỉ b o t n tình cho em không chỉ kiến th c khoa h c mà còn c thực
nghi m trong su t thời gian nghiên c u.
Em xin gửi lời c m ơ đến các thầy cô giáo trong bộ môn Công Ngh Hóa
Dầu, các anh, chị phụ trách phòng thí nghi m ộ mô
ô
ơ-
ầ
m L c Hóa Dầu và V t li u xúc tác, Vi n AIST, T ường
Bách Khoa Hà Nộ đã
iH c
đ ều ki n t t cho em tiến hành nghiên c u và làm t t
nghi p.
Cho em gửi lời c m ơ sâ sắ đế
nhở, khích l tinh thần, t
Xin k
đì
đã
động lực cho em hoàn thành t
ầ
ôs
ô động viên, nhắc
đề tài
ô
.
.
Hà Nội, ngày 14 tháng 11 năm 2013.
Đinh Quốc Việt
-1-
0.06O4.62
x
L
Tôi
m đ
l
ă
A
ĐOA
“
x
”
BiMoSn0.06O4.62 cho
là công trình nghiên c u c a riêng tôi.
Các s li u, kết qu trong lu
ă là trung thự
ư ừ
được ai công b trong
b t kỳ công trình nào khác. Tôi chịu trách nhi m cho các kết qu nghiên c u c a
mình trong lu
ă .
Tác giả
Đ
-2-
0.06O4.62
x
A
A
........................................................................................................ 1
A
L
ĐOA .................................................................................................. 2
.............................................................................................................. 3
DANH M C CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU ......................................... 5
A
................................................................................... 6
A
........................................................................................ 8
ả
I.1 Giới thi
ớ
3H6 ......................................... 11
ả
......................................... 14
I.3. Xúc tác của phản ng ch n l c C3H6 ........................................................ 16
I.4. Xúc tác của phản ng ch n l c C3H8 ........................................................ 20
I.5. Giới thi u v propylen ................................................................................ 22
I.6. Giới thi u v propan................................................................................... 23
I.7. Giới thi u v Acrolein ............................................................................... 24
PHẦN II THỰC NGHIỆM ............................................................................... 27
II.1. Tổng hợp xúc tác ...................................................................................... 27
II.1.1. Hóa Ch t ............................................................................................. 27
II.1.2. Thiết Bị ............................................................................................... 27
II.1.3. Tổng hợp xúc tác................................................................................. 28
á
ươ
á
ý
II. . . P ươ
II. . . P ươ
P
ươ
II.3. . ơ đồ ph n
II.3. . P ươ
PHẦN III
đ
ú
á ....................... 31
-RAY) .......................................... 33
ể
á
ư
định di n tích bề mặt BET ....................... 31
p phụ
II. .3 P ươ
3
đặ
đ n tử SEM................................................ 35
á định hoạt tính xúc tác. ............................................. 36
ươ
......................................... 36
sắc ký: ............................................................................ 37
KẾT QU VÀ TH O LUẬN ...................................................... 45
-3-
0.06O4.62
x
III.1. Kết quả đ d n tích b mặt (BET) của các xúc tác ........................... 45
III.2. Kết quả phân tích SEM ......................................................................... 47
3
ế
ả
-XRF .................................................................. 50
ế
ả
.......................................................................... 52
III.5. Hoạt tính của xúc tác cho phản ng oxi hóa ch n l c Propylen . ...... 55
ạ
I
ủ
ú
á A
O
ả
3H6 . 62
III.7. Hoạt tính của xúc tác cho phản ng oxi hóa ch n l c propan (C3H8)65
ả
III.8.
á
ạ
ư
ư
ủ
ủ
ả
ú
đ d
á
đế
ớ
O
ớ
ú
á
A
O ............ 80
... 76
á
........................................................................................... 82
KẾT LUẬN .......................................................................................................... 84
Ệ
A
O .................................................................................. 85
-4-
0.06O4.62
x
DANH M C CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU
UIPAC
Internatinal Union of Pure and Applied Chemistry
BET
Brunauer- Emmett-Teller (Tên riêng)
SEM
Scanning Electron Microscopy (Hiể
XRD
X-Ray Diffraction (Nhi u x Rơ
ICP
Inductive coupled plasma.
XRF
X-ray photoelectron spectroscopy
GC
Gas Chromatography (Sắc ký khí)
TCD
Thermo Conductivity Detector (Detector dẫn nhi t)
FID
Flame Ionization Detector (Detector ion hóa ng n lửa)
COx
Oxides of Carbon (các oxit Cacbon)
đ n tử quét)
)
C3H8/O2=2/1
m min C3H8/20 ml/min O2
C3H8/O2=2/2
30 ml/min C3H8/30 ml/min O2
C3H8/O2=2/3
24 ml/min C3H8/36 ml/min O2
C3H6/O2=1/1
30 ml/min C3H6/30 ml/min O2
C3H6/O2=1/5
10 ml/min C3H6/50 ml/min O2
-5-
0.06O4.62
x
A
.
s
ì
mm
itril (ACN)[29]. ......................................21
. .
s n phẩm
được từ chế biến propylen (phầ ăm
ượng)[45]
........................................................................................................................22
. 3.
t v t lý c a propylen[45]............................................................22
. . Tính ch t v t lý Propan ...........................................................................23
. .
t v t lý c a acrolein[45] .............................................................25
. . Tổng hợp các hóa ch t sử dụ
đề tài ........................................... 27
. 2.
ượ
. 3.
ổ
ờ
. .
ợ
ư c a một s ch đ i v
ô
........................................30
ươ
ì
........40
s trong quá trình phân tích cột HC .......................................42
. .
ều ki n phân tích cột COx .................................................................42
3. .
n tích bề mặt c a các oxit và hỗn hợp oxit. ..................................... 45
3.
ị
đị
ươ
3. 3
ộ
3.
ộ
ể
3.
ộ
ể
3.
ộ
mẫ
.......................................56
)
mẫ
......................................58
ể
)
mẫ
3 H8
3.
ể
3 H8
......................................64
........................................................64
)
mộ
m
ộ
..........................................63
mẫ
mẫ
độ
:
........................................................60
)
ộ
ế
)
mẫ
2/C
3.
3.
3 H6
3 H6
3.
ế
I P-XRF ...........................................................51
2
3.
3.
mẫ
)
.s))
. ................66
mẫ
mẫ
độ
....................67
3H8/O2=1/1 68
m
.s)
mẫ
C3H8/O2=2/3 ...................................................................................................69
3. 3
ộ
3.
ể
3 H8
mẫ
độ
m
3H8/O2=2/1......71
.s)
mẫ
C3H8/O2 =2/1 ..................................................................................................72
3.
ộ
ể
)
mẫ
BiMoSn0.06O4.62 ..............................................................................................78
-6-
0.06O4.62
x
3.
độ
)
3.
ộ
m
.s)
mẫ
BiMoSn0.06O4.62. .......................................................................78
ể
độ
Mg3V2O8
BiMoSn0.06O4.62 .......................................................................80
3.
ể
ộ
AlVO (đã
độ
)
BiMoSn0.06O4.62 ở
-7-
C3H8/O2 =2/3 ..........................82
0.06O4.62
x
A
ì
. .Sự v n chuyển c a oxi trong m
ư i xúc tác trong quá trình oxi hoá. 13
ì
. .
ẩm
ơ đồ ư
s
.. ....................................................................................................15
ì
ì
.3. ư
ự
-VTe-Nb–O [22]. ...........................................................................................20
.1. Quy trình tổng hợp β-bismuth molybdate có bổ sung SnO2 ................... 29
ì
. .
ơ đồ đ ề
ì
.3
ồ thị BET ...............................................................................................33
ì
. .
ơ đồ tia t i và tia ph n x X-Ray ...........................................................34
ì
. . Thiết bị đ
ì
. . Nguyên tắ
ì
. .
ơ đồ
ì
. .
ơ đồ nguyên lý c a sắc ký khí ................................................................37
ì
ế
...................................................................31
-RAY mẫu xúc tác ..............................................................35
ươ
E
................................................................36
......37
3. . P ổ đ
ụ
mẫ
.
..........................................................................................................................46
ì
3. . P ổ đ
ụ
mẫ
.
..........................................................................................................................47
ì
3. 3
ì
3. .
ì
3. . ết qu
ì
ết qu chụp SEM mẫ mẫ
E
3.
mẫ
E
E
0.06O4.62 ........................... 48
.
mẫ
. ................................................49
.
.
mẫ
.
BiMoSn0.06O4.62 s
ì
3.
ì
3.
P ổ R mẫ
) .........................49
. đã
)
. ..............................................50
.
. ...........................................................51
s
R
đã
ế
ự
ếđ
mẫ
ươ
.
I P
đề
. .........................................................................................................52
ì
3.
ư
P ổ
mẫ
.
. .................................................................................................53
-8-
0.06O4.62
x
ì
3.
P ổ
mẫ
ư
ì
3.
mẫ
0
3.
ì
ì
ể
3.
ộ
ể
s
đề
3.
ếở
)
ế
mẫ
. ..................................................................................58
ộ
)
ế
3.
ư
c nhau..................................................57
ộ
3.
.
3 H6
đề
đề
ì
ư
..............................................................................57
đề
ì
ườ
.
3 H6
.
s
ì
mô
3 ờ ..................................................................................55
ộ
ở
.
mẫ
0
3. 3
ườ
3 ờ ..................................................................................54
P ổ
ở
mô
. ...............................................................................54
P ổ
ở
ì
.
mô
mẫ
ườ
....................................................59
ộ
)
mẫ
BiMoSn0.06O4.62 ................................................................................................60
ì
3.
mô
ì
ườ
3.
mô
ì
3.
ì
3.
ì
3.
ì
3. 3
ì
3.
ì
3.
ì
3.
mẫ
2
.........................................................................................61
mẫ
2
ườ
. ................................................................................62
ộ
ể
đơ
3 H8
độ
ộ
mẫ
ể
mẫ
ể
3H8/O2=2/3 ..70
mẫ
3H8/O2=2/1
độ
ộ
. ...................................67
3H8/O2=2/3 ....................69
độ
ộ
......................66
3H8/O2
ể
mẫ
ở
.............72
=2/1...............73
3H8/O2
nhau. .................................................................................................................73
ì
3.
:
C3H8/O2
ộ
ể
mẫ
ở
. .........................................................................................74
-9-
0.06O4.62
x
ì
3.
độ
mẫ
ở
3H8/O2
. .........................................................................................................75
ì
3.
độ
mẫ
3. 3
ộ
ể
đã
ì
3.3
)
đã
) ...........................................77
độ
đã
)
ì
ở
. ..........................................................................................76
C3H8/O2
ì
đơ
3. 3
đã
ộ
ể
). ......................................................77
mẫ
. ............................................................................................78
ì
3. 33
độ
đã
3 H4
. ................79
BiMoSn0.06O4.62
ì
3. 3 : ộ
ì
3. 3
ì
3.3
ể
Mg3V2O8
độ
ộ
AlVO .....80
3V2O8
ể
)
)
AlVO ..81
.
độ
0.06O4.62
ổ
ở
.
đã
3H8/O2
=2/3
..........................................................................................................................82
ì
3.3
độ
0.06O4.62
.
độ
ổ
-10-
ở
.
3H8/O2
đã
)
=2/3. .....83
0.06O4.62
x
PHẦN I
I.1 Giới thi u
TỔNG QUAN
ả
Ế
3H6
Quá trình oxi hoá ch n l c propylen thành acrolein tiến hành qua hai giai
đ n, v i s n phẩm
ượu propenic CH2=CH-CH2OH. Quá trình oxi
hoá ch n l c propylen thành acrolein và acrylic axit có thể biểu di
ưs
28]:
S n phẩm phụ c a quá trình oxi hoá ch n l c propylen thành acrolein là CO2,
axit acrylic và mộ ượng nh acetandehyt, axit acetic. Hi u su t thu s n phẩm chính
acrolein trên 70%, hi u su t c a s n phẩm phụ axit acrylic kho ng 10%. S n phẩm
phụ CO2 là kết qu c a quá trình oxi hoá hoàn toàn acrolein và axit acrylic [30].
S n phẩm phụ acetandehyt và formandehyt t o ra trong quá trình oxi hoá ch n
l c do sự bẻ gẫy các n
đô
n ng.
S n phẩm phụ acetandehyt và formandehyt có thể bị oxi hoá hoàn toàn t o
thành khí CO2 và H2O.
Quá trình oxi hoá ch n l c propylen thành acrolein trong công nghi
ường
được tiến hành ở nhi độ 400÷500oC trong các thiết bị ph n ng tầng sôi [35].
Ph n ng oxi hoá ch n l c propylen thành acrolein là ph n ng dị thể được
tiến hành trên bề mặt xúc tác rắn. Các ph n ng c a quá trình oxi hoá có thể chia
làm hai nhóm: nhóm th nh t là nhóm ph n ng oxi hoá electrophin, nhóm th hai:
-11-
0.06O4.62
x
được tiến
nhóm ph n ng oxi hoá nucleophin. Các ph n
động c a oxi m
hành thông qua sự ho
ư
đư
ng thái kích
thích. Các ph n ng oxi hoá nucleophin là ph n ng ho t hoá propylen trên bề mặt
đ
đ
đầu và ph n ng cộ
đư
t hoá [35]
vai trò tác nhân nucleophin trong quá trình oxi hoá ch n l c
propylen thành acrolein. Quá trình h p phụ oxi trên các tâm ho
động c a xúc tác
sơ đồ sau [27] :
x
Sự tồn t i c a các ion O 2 , O , 2O 2 đã được thực nghi m xác nh n. Từ vi c
đị
được các ion trên đã
ần làm sáng t vai trò c a ch t xúc tác trong
đều có vai trò khác nhau trong quá trình
quá trình oxi hoá ch n l c. Mỗi ion c
oxi hoá.
đã
n ra r ng: oxi m
.Ô
ũ
ư i O 2 đ
n th y r ng: khi s
thì ho t tính xúc tác gi m. Oxi m
ư
vai trò là tác nhân oxi
ượng c a oxi m
độ
độ
ư i gi m sút
độ ch n l
ơ
n so
v i oxi phân tử tr ng thái khí [10].
Quá trình oxi hoá gồm
đ
. G
propylen thành acrolein trên xúc tác oxit kim lo .
-12-
đ n mộtđ
đ n oxi hoá
m
đ
vai
0.06O4.62
x
trò tác nhân oxi hoá nucleophin. Oxi m
làm xu t hi n lỗ tr ng trong m
độ
ho
ư i t n công vào phân tử propylen sẽ
ư
.
đ
để tái sinh các tâm ho t tính, xúc tác cần ph
đ n hai. Lỗ tr ng do oxi m
ư
để l
ở tr ng thái không
được hoàn nguyên trong
được bổ sung b ng các ion m ng
ư i lân c n. Lỗ tr ng dịch chuyển dần về phía các tâm tái oxi hoá, t i các tâm này
oxi phân tử trong dòng khí nguyên li u phân ly và t o liên kết v i các tâm ho t tính
này. Nhờ đ m
ng thái oxi hoá c a xúc tác oxit kim lo
ư
được tái thiết l p gi ng
đầu.
nh 1. 1.Sự v n chuyển c a oxi trong m ng lư i xúc tác trong quá trình oxi
hoá [35].
Trong đó:
Vai trò c a oxi h p phụ đến nay vẫ
ư i. Tuy nhiên khi nhi
trò c a oxi m
ư được làm sáng t
ư
i
độ ph n ng kho ng 300oC thì oxi ở
tr ng thái h p phụ trực tiếp tham gia vào quá trình oxi hoá. Nhi
độ ph n
ă
dần lên thì vai trò c a oxi h p phụ tham gia trực tiếp vào ph n ng oxi hoá mờ nh t
dần. Khi nhi
chiếm ư
â
độ c a ph n ng oxi hoá ở 400oC thì tác nhân oxi hoá oxi m
ế hoàn toàn. Nhìn chung khi oxi ở tr ng thái h p phụ đ
ì
đẩy ph n
đ
ề
-13-
ư i
vai trò là tác
ư ng gi m độ ch n l c, t o ra
0.06O4.62
x
nhiều s n phẩm không mong mu n. Tuy nhiên oxi ở tr ng thái h p phụ có vai trò to
l n trong vi c bổ sung oxi cho xúc tác trong quá trình tái sinh l i các tâm ho t tính
[35].
ớ
ả
Quá trình oxy hóa c a propan có thể x y ra qua nhiề đườ
minh h a trong hình 1.2. G
s
nhiều so v
ư
m
ẩm
được nhi
phẩm oxy hóa khôn
a nó có thể d
để
được tiếp tục oxy hóa thành oxit
ặ
ế
l
.
đề
ết qu
n ng
.
ể được hiể
ầ mộ ượ
mm
-
ô
mộ ượ
x
ham gia
ề
ơ
độ đ để kích ho t propan, t t c các s n
carbon. Kết qu là, không có ch t xúc tác thích hợ
hoặ
độ
ô
[2828]. Khi không kiểm s
P
ư
đ
ể ă
. Trong thực tế
ế
ượ
ă
-H c
để kích ho t
ượ
ư
đ để phá vỡ các liên kết carbon - carbon c a nhiều s n phẩm oxy hóa
y là
ô
28].
đặ
Vì v y, thách th
ừ
kích ho t propan
ị.
gắ
ì
á trị. Nh ng thách th c bao gồm
m
trong khi b o qu n các ch t trung gian
ể ượt qua nh ng thách th c và s n xu t một s
ầ
ế
ìm được xúc tác
.
-14-
ượ
ợ
ầ
0.06O4.62
x
nh 1.2.
đ h
ng h n ng t o r
n h m
ro
h n ng [28].
ợ
ể
.
-15-
m
n
nth n
0.06O4.62
x
P
)
propylen tuân theo ơ
đ
ế oxy
ử Mars-van Krevelen ồm các giai
sau đâ [48]:
ụ ế lên ề mặ xúc tác
(i) Propan
ờ ươ
oxi m
tác
ư
C3H8 + O* ⇌ C3H8O*
(ii) Tách một nguyên ử H
phân ử propan ị
ụ
ờ nguyên ử oxi
hóa liên ế C-H:
bên
C3H8O* + O*
(iii)
C3H7O* + OH*
ụ phân ử propylen:
nhóm OH,
C3H7O* C3H6 + OH*
)
m
ế
ợ
ư
đã ị
tâm kim
ử
OH* + OH* ⇌ H2O + O*
)
âm kim
đượ
ở khí O2
ụ
½O2 + * 2O*
Trong đ
m
O* :
ư
OH* : nhóm
trong
đ
trúc oxit kim
trong M-O-H
C3H7O* : nhóm ankyl liên ế
*: ỗ
(MOx)
kim
trên ề mặ oxit kim
M qua nguyên ử O
.
I.3. Xúc tác của phản ng ch n l c C3H6
đồ
a. Xúc tác
ăm
.
I)
ms
đ
2O
đã
không ngừ
được t o thành do sự biế đổi c a CuO ở 400oC.
ho
đ
H
ực hi n ph n ng oxi hóa propylen trên xúc
ơ
ồm hỗn hợp c a Cu-Cu2O-CuO. Xúc tác này
được c i tiế để nâng cao ho
ng oxi hóa propylen. Mộ
ũ
ư ng nghiên c u khác cho r
ư độ ch n l c cho ph n
đơ
đ yêu cầu về ho t tính xúc tác và có thể coi là mẫu xúc tác hi
.
độ chuyể
độ ch n l c c a ph n
50% [35].
b. Xúc tác
ơ sở Antimoan
-16-
ũ
2
đầy
đ i cho ph n ng
ỉ dừng ở m c
0.06O4.62
x
H xúc tác uranium-antimoan (USb3O10) lầ đầ
được tìm th
ăm
ư
1966[46]. H xúc tác sắt-antimoan: Fe10Sb25Si50 bao gồm nhiều c u tử ho
m
FeSbO4, Sb2O4 và SiO2. Thiếcăm
tiếp tục trong nh
) được nghiên c u từ ăm
ư c. S
a thế k
ượ
được trên các
h xúc tác này là khá l n. Tuy nhiên, từ khi h xúc tác Bitmut-Molipdat được phát
được sử dụng. Các oxit kim lo
hi n thì các h
ư
sắt, oxit antimoan, oxit thiếc,... ngày nay ch yế được nghiên c u và sử dụ
ư
ch t phụ trợ xúc tác [35].
c. H xúc tác Bismuth-Molipdat
f
Ph n ng oxi hoá ch n l
được xúc tiến bởi nhiều h xúc tác khác
được biế đế
nhau. Tuy nhiên, h xúc tác bitmut-m
ộ h nl cs
ch n l c và ho t tính xúc tác cao nh t.
độ ch n l c t t nh t n m trong kho ng từ
ă
ẩm và ho t
β
sát th y r ng th tự
độ
đến 2/3 [35]. Tuy nhiên,
α β
và độ ch n l c
γ
Batist quan sát th y r
γ.
ụ, Gorshkov và Beres
α
, tiế
t. Nghiên c u gầ đâ
α> β> γ.
β> α> γ.
s ìm
ũ
ự
ìm
đượ
ếm
ế
ầ
ư
2,
Al2O3 ũ
m
s
ươ
đ
ư
ẫ
3
ô
.
ng oxi hóa ch n l c
m
ờ
độ
ưở
ế
đượ
đế
ầ
ũ
-17-
ế
độ
độ 400-4500C.
ở
ờ
E
.
SnO2
độ
ế
m
ế
m ượ
propylen v i t l
ơ sở
m
Xúc tác BiMoSn0.06O4.62 nghiên c u cho ph n
ể
ư
α > pha γ [35] .
ổs
m
y r ng tr t tự
ì ho t tính c a h
được sắp xếp theo dãy: pha β ≥
m
γ.
ởi Agaquseinova quan
Monnier và Keulks [201.a.i.20].
sm
c a xúc
động và ch n l c t t nh t vẫn còn gây tranh cãi. Có ít
nh t ba ý kiến về th tự ho động
c a ho
độ
ưởng bởi t l Bi/Mo. Tuy nhiên t l Bi/Mo cho ho t tính xúc
tác Bi-Mo bị
th y r
ư mộ
ỉ
đị
ì
0.06O4.62
x
ô
m
đượ
ờ
0.06O4.62
độ
[3].
sm
m
3
Bi2Mo3O12, pha α t
để
ì
ha α có công th c phân tử
i MoO3 ở 615oC v i 71% nguyên tử
đ ểm ơ
molipden. Có thể biểu di n sự hình thành c a pha α
(Bi2O3 –MoO3 )l
ưs
Bi2Mo3O12 + MoO3
ng
Ngoài ra pha α còn có kh
ă
i pha β ở 640oC v i 59 %
ơ
nguyên tử molipden.
(Bi2O3 –MoO3 )l
P
α
Bi2Mo3O12 + Bi2Mo2O9
ng
đến 650oC. t i 650oC
α ền trong kho ng nhi độ rộng từ nhi độ
ực hi n quá trình chuyển pha, chuyển từ tr ng thái rắn sang tr ng thái l ng
[35].
P
β
ô
kho ng hẹp từ 540–665o . P
MoO3 l
ng
β được t o thành ở nhi độ 665oC theo ph n ng:
+ Bi2MoO6
Bi2Mo2O9
Ở nhi độ ư i 540o
β
2Bi2Mo2O9
Bi2MoO6
Tuy nhiên, t
ư
α
thành c
+
γ
Bi2Mo3O12
ị lẫn t p ch
α
β ồn t i ở d ng tinh thể ă
Về mặt c
ưs
m
ô
γ.
ụ v i các thông s c u
m β 90,15o. Mỗi ô m
m
ch a tám tiểu phân Bi2Mo2O9. Kh
γ
â
độ ph n ng phân hu x y r t ch m nên c u trúc Bi2Mo2O9 có
thể tồn t được ở nhi t độ
P
độ bền hoá c a pha trong một
c phân tử Bi2Mo2O9. Nhi
ượng riêng c
ơ sở
β là 6,52 g/cm3 [35].
c phân tử Bi2MoO6 được t o thành ở nhi
độ cao theo ph n
ng:
MoO3 l
ng
+ 3Bi2O3.2MoO3
2Bi2MoO6
γ ền nhi t nh t, nhi độ nóng ch y c a nó là 933oC .
So v
α
β
Ph γ
u trúc tinh thể ă
ụ, v i các thông s c u
ơ sở gồm b n tiểu phân Bi2MoO6 .
nm, b=1,624 nm, c=0,549 nm. Mỗi ô m
Kh
ượng riêng c
γ
ưs
8,26 g/ cm3. C u trúc c
-18-
γ ồm các l p (BiO+)2n
0.06O4.62
x
và các l p (MoO42-)n xếp chồng liên tiếp lên nhau. Các l p (MoO42-)n được t o
m
thành do sự biến d ng c a bát di
di n tiếp giáp v i b
đ
đỉnh c a mỗi bát
đỉnh c a b n bát di n oxo - molybden xung quanh trong cùng
một l p[35].
P ươ
đề
sm
ắ
ế
m
s
đượ đ ề
ế
ươ
pháp phổ biến nh
ươ
ế
. P ươ
ết t
ươ
để tổng hợp h xúc tác Bi-Mo. Bitmut nitrat pentahydrat
Bi(NO3)3.5H2O hoà tan trong dung dịch axit HNO3. Mu i hepta molipdat
ư c. Hai dung dị
(NH4)6Mo7O24
theo một t l nguyên tử Bi/Mo nh
đ ều chỉ
kho ng từ 1-9 b
đồng thể được trộn lẫn vào nhau
định, pH c a dung dị
được duy trì trong
ượng HNO3 hoặc NH3 b ng vi c thêm vào
s
dung dịch. Khi kết t a t o thành, tiến hành l c kết t
đ đ m s y ở 120oC và
nung ở 480–580oC. Một s tác gi khác mu n tránh sự m t mát Bi3+ và Mo6+ trong
dung dịch sẽ làm t
đổi t l nguyên tử Bi/Mo trong xúc tác nên không l c kết
t a ngay khi nó t o thành mà tiếp tục b
t
ơ
đế
được kết t a khô. Kết
đ đ m s y ở 120oC và nung ở 480–580oC [35].
s
P ươ
sử dụ
n ng ở tr ng thái rắ
để đ ều chế h xúc tác Bi –
ươ
ổ đ ển nh
. P ươ
đã được
ực hi n b ng cách
nung hỗn hợp bột rắn c a Bi2O3 và MoO3 hoặc mu i bitmut nitrat pentahydrat
Bi(NO3)3.5H2O và mu i hepta molipdat (NH4)6Mo7O24 ở nhi
â
tr ng thái rắn các h t ph n ng v i nhau thông qua bề mặ
được tổng hợp b
ươ
ươ
độ 500 – 600oC. Ở
đ
ượng không cao [35].
ế
ung dịch mu i c a bismuthnitrat
Bi(NO3)3 và mu i hepta molipdat (NH4)6Mo7O24 trộn lẫn vào nhau theo một t l
nh định. pH c a dung dịch duy trì trong kho ng từ 2 – 6 b ng dung dịch NH3 hoặc
HNO3. Dung dị
được ổn nhi t t i 140oC trong kho ng từ 2 – 3 giờ s
dị
đượ đư
nhi
độ nung c a xúc tác th
để
được xúc tác ở
ờ.
α γ
ơ
ươ
ươ
-19-
nhi t,
ổng hợ
độ nung xúc tác th
ơ
đ
.
ô
ường
C, nhi
độ nung
o
0.06O4.62
x
c a xúc tác pha β
o
ơ
C. Bề mặt riêng trung bình c a xúc tác tổng hợp theo
ng 9 – 10 m2/g [35].
ươ
P ươ
s -
đâ . P ươ
ươ
đ
được nghiên c u và phát triển gần
ơ sở: dung dịch gel hoá bao gồm ion Bi3+ và Mo6+
ự
đượ đ ều chỉnh sao cho
và tác nhân t o ph c citric axit. pH c a dung dị
quá trình t o gel x y ra thu n lợi, không xu t hi n kết t a trong quá trình. Dung
đượ đ
dị
ơ được s y t i nhi
b
i nhi độ 60 – 80oC. Ge
ơ
nhi độ 500–600o để
được từ
độ 120–130oC trong hai giờ s
được các tr
α β γ
ì
đ
đ
được nung ở
a xúc tác [35].
I.4. Xúc tác của phản ng ch n l c C3H8
ừ
đầ
ểs
đượ
sử ụ
lo
đã được
. Gầ đâ
ì
thực hi
ề s
ẩm
một s hỗn hợp oxit kim
mm
ăm
axit acrylic hoặc acrylonitrile. Sự phát hi n ch t xúc tác Mo-V-Te-Nb–O
đã
y tiềm ă
.
n cho các ph n ng
độ
Mo1V0.3Te0.23Nb0.12Ox
s
ể
độ
ẩm
x
độ
-3
3-
668K[15].
nh 1.3.
ng h n ng o
hó
ro
n
r
h th
h n tr n
tá
o-V-
Te-Nb–O[22].
ầ
X
SiO2
)
m
ự
γ-Al2O3, TiO2,
đ
ầ
ầ
ượ
3
)
độ
độ
ể
mẫ
m
B2O3(30 wt%)/A12O3 /Zn7Bi5Mo12Ox
2
.3)
-20-
[13].
7Bi5Mo12Ox
ở
0.06O4.62
x
-5500
độ
độ
ể
3 .
.
COx [13].
X
ũ
x
đã đượ
ừ â
.
pr
đồ
đề
đượ đ ề
ế
ươ
ầ amoni metavanadat (NH4VO3)
sự
m
ế
ế
mm
ườ
AlVOx
ế
(Al(NO3)3.9H2 )
trì
độ
ưở
độ s
s
đế
m ượ
các ch t xúc tác VAl
ư .
ô
4OH.
3
ôm
ị
m
ị
đượ
đầ .
ơ s
độ
s t
đã
ơ s
ế
x
mm
VSbMeOx.
.
độ
đ
độ
ể
60% [29].
ng 1. 1:
tr nh mmo
o ánh ho t t nh
hó
ro
n th nh
tá
á
r on tr
ộ
tá
há trong
29].
ộ
propan (%)
s
(%)
(%)
Mo-V-Nb-Te-O
89.1
60.0
53.5
V-Sb-W-Al-O
77
48
37
V-Sb-O
30
26.6
8
Fe-Sb-O
22
23
5
Ca-Bi-Mo
15
63
9.5
AlVON
59
50
29.5
đ
c VOx/SiO2 đượ
đ đượ
C3H8/O2>10).
độ
ế
ộ
ũ
độ
3-843K[39].
-21-
ởđề
ể
á
và
0.06O4.62
x
I.5. Giới thi u v propylen
ượng phân tử là 42,081
Propylen có công th c c u t o là CH2=CH-CH3 , kh
m .P
h
được biế đế
ơ- hóa dầ .
ư
đầu quan tr ng trong công nghi p
ăm ở l i đâ
yế được sử dụ
ư
xu t iso-propanol. Mặc dù vai trò c a propylen không l
ũ
để s n
ư
ồn nguyên li u vô cùng quan tr ng cho s n xu t các hợp ch t có giá trị
ư
oxit.[45]
a.Phạm vi ng dụng của propylene
Propylen có nhiều ng dụng trong công nghi .
được sử dụ
để làm nhiên li
đ t, cung c p nhi
ư
đâ
yếu
ượng cho sinh ho t và s n xu t.
Hi n nay, propylen còn có nh ng ng dụng khác trong công nghi
ă
ô ô
ì
được sử dụ
m
ư
u tử
…
để tổng hợp nhiều hợp ch t có giá trị cao khác. Các s n
phẩm đ ừ nguyên li u propylen được trình bày trên b ng 1.2 .
ng 1. 2. Các s n ph m th đ ợc từ chế biến propylen (phần trăm hố
ợng)[45]
Sản phẩm
1980 1982 1984 1986 1988 1990 1995*
Polypropylen
30% 33% 36% 38% 40% 44% 50%
Acrylonitrile
19% 18% 18% 17% 15% 14% 12%
Oxo alcohols
19% 18% 16% 16% 16% 15%
Propylen oxit
9%
9%
Cumen
10%
9%
Các Oligome
8%
7%
6%
Các s n phẩm khác
5%
8%
9%
8%
8% 8%
8%
7%
6%
5%
5%
4%
3%
7%
7%
7%
6%
7%
9%
9%
9%
4%
b. Tính chất vật lý của propylen
được trình bày ở b ng 1.3.
Một s tính ch t v t lý quan tr ng c
ng 1. 3. Tính chất vật lý c a propylen[45]
ểm
– 185.25 °C
-22-
0.06O4.62
x
ểm sô
– 47.70 °C
M độ v i không khí
1.49
Nhi t nóng ch y
71.37 kJ/kg
Nhi t trị
45 813 kJ/kg
Enthalpy t o thành H298
20.43 kJ/mol
0.227 kJ mol–1 K–1
Entropy S298
ă
ượng t o thành G298
Gi i h
62.65 kJ/mol
2.0 vol % (35 g/m3)
ư i
11.1 vol % (200 g/m3)
Gi i h n trên
Nhi độ bắt cháy
455 °C
I.6. Giới thi u v propan
a. Tính ch t v t lý
Propan (propane) là một hydrocacbon thuộc nhóm ankan có công th c
C3H8 , propan tồn t i ở d ng khí ,khí không màu.
ng 1. 4. Tính chất vật lý Propan
Tính ch t
Thông s
Kh
ượng phân tử,g/mol
Kh
ượng riêng,g/cm3
44,096
1,83
Nhi độ nóng ch y,0C
- 187,6
Nhi độ sôi, 0C
- 42,09
ểm b c cháy, 0C
-104
Nhi độ tự b c cháy, 0C
432
b. Tính ch t hóa h c
P
ũ
ng tính ch t hóa h c c a alkan
Ph n ng cháy
C3H8 +5 O2
3CO2 + 4H2O
-23-
0.06O4.62
x
Ph n ng thế
đ một nguyên tử hay một nhóm nguyên
Ph n ng thế là ph n
tử c a phân tử
được thay thế bởi một nguyên tử hay một nhóm nguyên tử c a
phân tử kia.
C3H8 + Cl2
C3H7Cl + HCl
Ph n ng nhi t phân
C3H8
3C + 4H2
Ph n ng oxi hóa ch n l c
2C3H8 + 3O2
2C3H4O +4 H2O
c. Ứng dụng
LPG: Liquefied Petroleum Gas (kh đ t hóa l ng có nguồn g c từ dầu
m )
được từ quá trình chế biến dầ được hóa l ng. Thành phần hóa h c
ch yếu c a khí hóa l ng LPG hỗn hợp gồm Propane C3H8 và Butane C4H10 được
nén theo t l % Propane / %Butane.
được ng dụ
đ ều chế thành các s n phẩm hoa dầu
ư
quan tr ng dùng trong sinh ho t và công nghi
…[8].
I.7. Giới thi u v Acrolein
Acrolein (propenal, acryaldehyde) có công th c c u t o là CH2=CHCHO,
ô
ượng phân tử
.
đơ
ô
m
ô
m
được nghiên c u và tổng hợp lầ đầ
ô
ị kh i
ăm
1942 bởi Degussa. Ngày nay, acrolein là một hợp ch t trung gian vô cùng quan
tr ng trong công nghi p và có giá trị
ươ
m i r t l n. Acrolein ch yế được s n
xu t từ ph n ng oxi hóa ch n l c propylen [27],[45] .
a. Phạm vi ng dụng của acrolein
Acrolein có nh ng ng dụng r t quan tr ng trong công nghi p. Nó là một
monome quan tr ng cho quá trình tổng hợp Polyvinyl Axetat (PA), công nghi p s n
xu t nhựa ABS r t quan tr
đ i v i nội th t v sinh.
-24-
0.06O4.62
x
Ngoài ra, acrolein là hợp ch
để tổng hợp các amino axit dùng
ă
s [45]. Một ng dụng r t quan tr ng c a
trong công nghi p s n xu t th
acrolein trong công nghi p l c dầu là lo i b các hợp ch độ
ư
2
… .[27]
b. Tính chất vật lý của acrolein
Tính ch t v t lý c a Acrol
được tổng kết trong b ng 1.5
ng 1. 5. Tính chất vật lý c a acrolein[45]
Kh
ượng phân tử,g/mol
56.06
Nhi độ sôi, °C
52.69
Nhi độ nóng ch y, °C
–86.95
T tr ng,( d 2020 )
0.8427
Chiết su t ( nD20 )
1.4013
ơ
Áp su
°C), kPa
29.3
ộ nh t (20 °C), mPa. s
0.35
Nhi độ t i h n, °C
233
Áp su t t i h n, Mpa
5.07
Thể tích t i h n, mL/mol
189
ơ
28.2
Nhi
.3 kPa),
kJ/mol
Nhi đ t cháy (25 °C), kJ/mol
1632
Nhi độ ch p cháy c c hở, °C
-18
Nhi độ ch p cháy c c kín, °C
-26
c. Tính chất hóa h c của acrolein
Acrolein là một ch t r t ho
động về mặt hóa h c do có sự liên hợp gi a
nhóm vinyl và nhóm aldehyde trong phân tử.
m
đầ đ các tính ch t
hóa h c c a một ch t không no và c a một aldehyde. V i sự liên hợp c a nhóm
-25-