Tiểu luận coa học đấu tranh chống tình trạng tham nhũng quan liêu, tham ô, lãng phí của một số bộ phận đảng viên hiện nay

MỞ ĐẦU
Trong đời sống xã hội hiện nay vấn đề quan liêu, tham ô, lãng phí một tệ
nạn gây nhức nhôi và nó gắn liền với nhiều tệ nạn khác như buôn lậu ...
Quan liêu, tham ô là lợi dụng quyền hành để nhũng nhiễu nhân dân , ăn
hối lộ tiền ,của nhân dân và ăn cắp tài sản của nhà nước .Hầu hết các đối tượng
tham ô đều ở vị trí nắm giữ cơ sở vật chất nhà nước ,người có chức vụ quyền hạn
cụ thể là cán bộ, nhân viên cơ quan nhà nước .
Các tổ chức xã hội dựa vào chức quyền của mình để làm việc phi pháp .Từ
nhiều năm qua Đảng và nhà nước ta đã đặc biệt quan tâm đến vấn đề này , nhiều
nghị quyết ,chĩ thị, quyết định được ban hành nhằm vận động chấn chỉnh làm
trong sạch và nâng cao sức chiến đấu của các tổ chức Đảng . Đồng thời xác định
những nguy cơ đang tác động lớn đến công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở
Việt Nam mà biểu hiện của nó đang diễn ra hằng ngày , hằng giờ đó là bệnh
quan liêu, tham ô , lãng phí.
Thực tế trong những năm qua công tác đấu tranh chông quan liêu,tham ô ,
lãng phí đã đạt được những kết qủa nhất định. Các vụ vi phạm ngày càng được
phát hiện nhiều hơn, thu hồi một phần tài sản không nhỏ của nhà nước và nhân
dân, xử lý nghiêm minh những vi phạm đúng với hậu qủa ,tội trạng mà các đối
tượng đã gây ra .Mặt khác tác động lổn đến sự nhận thức của các cấp ủy , chính
quyền , đảng viên ngày một khá hơn .
Tuy nhiên cuộc đấu tranh chống quan liêu, tham ô , lãng phí còn nhiều hạn
chế , tình hình ngăn chặn phát hiện và xử lý nhiều nơi còn chưa phản ánh đúng
thực tế .Tham ô ngày càng tinh vi dưới nhiều hình thức ,có tổ chức và được bao
che thậm chí nhiều lúc gây khó khăn không nhỏ trong công tác điều tra xử ly",
nhiều vụ phát hiện sau nhưng hậu qủa thì lại cao hơn vụ trước. Tệ quan liêu ,
tham ô đã gây hậu qủa lớn đến công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc ,làm suy


yếu hệ thông chính tậ, làm tha hóa biến chất một bộ phận không nhỏ cán bộ ,
đảng viên và là một nguy cơ thách thức cho một xã hội và quốc gia trên con
đường phát triển .

Do đó việc chống quan liêu , tham ô , lãng phí phải dược thực hiện một
cách kiên quyết,triệt để trong toàn bộ máy ở tất cả các cấp ,các ngành từ trung
ương đến địa phương cơ sở và xem đây là vấn đề nóng bỏng , bức bách nhất hiện
nay .


CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1. Khái niệm Tham nhũng, tham ô, lãng phí theo tư tưởng HCM
Bác Hồ đã chỉ rõ: Bệnh quan liêu hết sức nguy hiểm. Những người và
những cơ quan nào mắc phải bệnh này thì “có mắt mà không thấy suốt, có tai mà
không nghe thấu, có chế độ mà không giữ đúng, có kỷ luật mà không nắm
vững”(l). Nguy hiểm hơn, bệnh quan liêu đã ấp ủ, dung túng, che chở cho nạn
tham ô, lãng phí. Có nạn tham ô, lãng phí là vì có bệnh quan liêu. Nơi nào bệnh
quan liêu càng nặng thì nơi ấy càng nhiều lãng phí, tham ô. Bệnh quan liêu
không phải đơn thuần là sai lầm về tác phong, phương pháp công tác mà chính là
một căn bệnh nguy hiểm, tác động đến lập trường tư tưởng, đạo đức cách mạng,
ảnh hưởng trực tiếp đến tồn vong của Đảng và Nhà nước... Nó làm “biến dạng”
các tổ chức đảng và cơ quan nhà nước dẫn đến cửa quyền, coi thường quần
chúng, làm khó cho họ... Do tác hại to lớn mà Bác Hồ đã lên án tham ô, lãng phí
và bệnh quan liêu là kẻ thù của nhân dân, là “giặc ở trong lòng”, “giặc nội xâm”,
là tội ác.
Bác chỉ rõ: Những cán bộ và cơ quan mắc bệnh quan liêu thường không đi
sâu, đi sát phong trào, không nắm được tình hình cụ thể của đơn vị, địa phương
mình, không gần gũi học hỏi quần chúng... Họ ngại đi xuống cơ sở để hiểu đúng
thực tế. Bác bảo: Biểu hiện bệnh quan liêu rất nhiều, nhưng bộc lộ rõ nhất là xa
rời quần chúng và xa rời thực tế. Bác chỉ rõ một sô" nguyên nhân cơ bản dẫn đến
bệnh quan liêu: Do cái tâm người cán bộ, đảng viên, công chức nhà nước không
trong sáng, động cơ vào Đảng không rõ ràng, giác ngộ Đảng thấp, quan điểm
quần chúng lệch lạc...
1.2. Quan điểm của đảng về tham nhũng

Nghị quyết Trung ương 9 (khóa IX) đã nhấn mạnh: “Bức xúc nhất hiện


nay là tình trạng quan liêu, tham nhũng, lãng phí, suy thoái về tư tưởng, chính tn
và phẩm chất đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên...”. Mới đây,
Kết luận số 04/TƯ của Ban chỉ đạo TƯ 6 (2) đã nêu: Trong 2 năm qua, cuộc vận
động xây dựng, chỉnh đôn Đảng, đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí đã tạo ra
những chuyển biến tích cực, nhưng vẫn chưa đạt yêu cầu, chưa tạo được những
chuyển biến cơ bản, chưa chặn đứng và đẩy lùi được tệ quan liêu, tham nhũng,
lãng phí. Trong thực tế hiện tượng quan liêu, tham nhũng, lãng phí đã, đang diễn
ra hết sức phức tạp.
Theo ông Trần Bạch Đằng thì “ quan liêu là sản phẩm của một cơ chế lấy
đẳng cấp làm chuẩn , lấy quyền lực làm phương châm hành xử , lấy hư danh làm
xúc cảm . Người ta thường đổ cho chế độ phong kiến vỗ béo bệnh quan liêu .
Quả vua chúa đã gây ra tai nạn này nhưng không phải chỉ có vua chúa , chế độ tư
sản cũng quan liêu không kém . Ngay ở những nước mà vua chúa, tư bản cuốn
gói đi từ lâu , bệnh quan liêu vẫn ở lại . Không chỉ “muôn tâu bệ hạ ” , “ khép
nép kính trình ông chủ ” mà ngay gọi nhau bằng đồng chí ở nơi này nơi khác với
“ báo cáo với anh ” vẫn chứa vi trùng quan liêu . Có quan liêu thời bao cấp và có
luôn quan liêu thời kinh tế thị trường . Những thủ tục , những lề lối nào phê
duyệt, nào thông qua , nào xét đơn , nào duyệt dự án này , dự án kia như một sô"
sơ đồ của mọi hành trình quan liêu . Đôi khi quan liêu không đồng nghĩa với
tham nhũng , song một cái hấp hàm , một cái quắc mắt , trịch thượng trí giá
không kém hơn một vụ ăn hội lộ . Đồng bào ta tham phiền khi có việc đến cửa
công . Những cán bộ trẽ tiếp dân lạnh hơn “ gió mùa đông bắc ” . Những người
ấy không cần biết những nhu cầu bức xúc của dân còn nói gì đến nổi khổ của
dân . Guồng máy của Đảng và Nhà nước tắc nghẽn từ những nhân vật: người gác
cổng , người thư kí riêng của thủ trưởng . ” (2)
Tệ quan liêu biểu hiện ra bằng những mệnh lệnh , hách dịch , cửa quyền ,

ức hiếp , và đàn áp quần chúng , độc đoán chuyên nghề , đặc quyền , đặc lợi ; sợ
dân chủ và công khai .Ngoài ra quan liêu còn phô trương , hình thức , thích tăng
quan tiến chức , thích địa vị , thích chức vụ , muôn một bộ máy tổ chức cồng
kềnh nhiều tầng nấc , nhiều biên chế, nhưng là một bộ máy không có hiệu lực,
một bộ máy ăn bám.
Quan liêu vô trách nhiệm , bảo thủ , trì trệ , sợ trách nhiệm và lẫn tránh
những vấn đề do thực tiễn đặt ra. Như chúng ta đã biết Quốc hội là cơ quan
quyền lực cao nhất mà còn phải phát biểu rằng các bộ trưởng cần nghiêm túc hơn
trong vấn đề chất vấn , bộ trưởng đi công tác đúng lúc chất vấn thế này như đi du
ngoạn . Bộ trưởng khác thì nhận kiến nghị của nhân dân mấy tháng sau mới trả
lời, khi trả lời thì sai nặng nề (3). Ây chính vì quan liêu vô trách nhiệm mà các
bộ trưởng lẩn tránh những vấn đề do Quốc hội chất vấn , vậy là đi ngược lại dân
chủ , xem thường kiến nghị của nhân dân .
Chính Thủ Tướng Phan Văn Khải trong kì họp Quốc Hội cuối năm 1999
có nêu vấn đề chính sách đúng đắn của Chính phủ đôi khi bị méo mó biến dạng
qua những tầng lớp qua liêu Và cũng chính vì quan liêu mà niềm tin của nhân
dân vào Đảng suy giảm hình ảnh “Đảng là đạo đức ” đang có sự suy giảm
tronglòng nhân dân , do một bộ phận cán bộ , đảng viên mắc vào quan liêu, tham
nhũng . Họ là số ít nhưng họ lại ở trong sô" những người có chức , có quyền nên
tác hại không nhỏ .”(4) Đó cũng là trăn trở day dứt đối với một bộ phận trong nội
bộ Đảng và Chính quyền hư hỏng , thoái hoá làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng
và nhà nước . Bệnh quan liêu trong bộ máy hành chính đã gây trắc trở về thông
tin giữa người lãnh đạo với cơ sở , với dân vẫn còn tồn tại trong bộ máy của
Đảng và nhà nước ta hiện nay .(5)
Chúng ta thấy tệ quan liêu tai hại biết chừng nào , phải tìm ra những biện
pháp để chống chủ nghĩa quan liêu .vấn đề cơ bản nhất , quyết định nhất là thực
hiện chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa ; hoàn thiện các hình thức dân chủ đại

diện . Thí dụ Quốc hội phải là cơ quan quyền lực cao nhất đúng nghĩa do dân
bầu ra và có quyền bãi nhiệm những thành viên trong Chính phủ làm việc kém
năng lực . Thu hút nhân dân lao động vào việc tham gia quản lý nhà nước , quản
lý kinh tế, phát triển những hình thức dân chủ, nhân dân trực tiếp quản lý .
Kế đến là vấn đề cải cách bộ máy tổ chức nhà nước , cơ cấu tổ chức và cơ
chế quản lý của nhà nước ; định rõ chức năng lãnh đạo của Đảng và quản lý của
nhà nước ; định rõ chức năng lãnh đạo của Đảng và quản lý của nhà nước . Tinh
giảm bộ máy nhà nước cho gọn nhe bớt cồng kềnh .
Chúng ta thấy hai vấn đề trên , thực hiện chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa
và cải cách bộ máy tổ chức là hai phạm trù độc lập nhưng gắn bó mật thiết với
nhau .
Theo chủ tịch Trần Đức Lương thì cải cách hành chính phải được tập
trung vào ba tuyến chủ yếu : một là phải thực hiện cho bằng được quyền dân chủ
của nhân dân , nhất là dân chủ cơ sở . Gắn các phong trào thi đua yêu nước với
thực hiện quyền dân chủ là để xoá quan liêu , khắc phục sự xa cách giữa hệ
thống chính quyền , công chức Nhà nước với nhân dân . Chúng ta đã có quy
chế , đã có nhiều kinh nghiệm quý báu , cần được triển khai một cách sâu rộng .
Hai là phải tập trung chống tham nhũng , chống tiêu cực , chống sự sách nhiễu
của cán bộ , công chức đối với dân .
Tất cả những Nghị quyết trung ương 6 lần 2, pháp lệnh chông tham
nhũng , pháp lệnh thực hành tiết kiệm chông lãng phí cần được tổ chức thực hiện
một cách có hiệu qủa ba là phải tiếp tục hoàn thiện hệ thông chính sách ,hoàn
thiện hệ thống luật pháp , như quốc hội chúng ta đang làm, khắc phục cho được
những bất hợp lý , tránh sự chồng chéo và hướng dẫn thi hành cho sát với cơ scf,
sát với người dân, để mọi công dân ,mọi tổ chức trong xã hội ta đều am hiểu
pháp luật , chủ động chấp hành pháp luật . Đó là những điều rất cơ bản trong qúa
trình thúc đẩy cải cách hành chính ở nước ta .


Ngoài ra , để cải cách nền hành chánh vừa cồng kềnh , nặng nề vừa kém

hiệu qủa này chúng ta phải xem xét thêm ba mặt : một là hệ thống tổ chức ,hai là
chế độ trách nhiệm và ba là cơ chế vận hành của tổ chức này .Chỉ xem xét và
giải quyết riêng vấn đề bộ máy cồng kềnh không thì chưa đủ ,còn chế độ trách
nhiệm là yếu tô" rất quan trọng, vì hiện nay nhiều chủ trương chính sách thực
hiện không tốt nhưng trách nhiệm không rõ .Vì vậy chúng ta vừa phải giải quyết
hệ thống tổ chức bộ máy ,làm sao cho nó bớt chồng chéo ,bổt xa cách với dân ,
vừa phải tăng cường và xác định rõ ràng chế độ trách nhiệm của mỗi cán bộ,công
chức .về cơ chế vận hành ,hiện nay không phải chỉ có cấp trên quan liêu mà tệ
quan liêu ,xa cách dân cũng khá nặng nề ở nhiều cơ sở ,nên phải tiến hành cải
cách , đổi mới từ cấp cơ sở trở đi .(6)


CHƯƠNG II
THƯC TRANG THAM NHŨNG GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHI:
2.1. Thực trạng
Hiện nay trong Đảng, trong đội ngũ cán bộ đương giữ các trọng trách lãnh
đạo và quản lý còn có một bộ phận không thực hiện như lời Bác Hồ dạy "Cần,
kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư", còn tệ tham nhũng, lợi dụng chức quyền để
làm giàu bất chính. Hậu quả là làm giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng,
bản chất và sức chiến đấu của Đảng bị tổn thương, nội bộ Đảng mất đoàn kết,
nhất là giữa những đảng viên chân chính, trung thực với đảng viên cơ hội, làm
giàu bất chính; giữa đảng viên có chức có quyền không trong sạch với những
đảng viên thường, đảng viên đã nghỉ hưu. Vì vậy, chống tham nhũng không chỉ
là nhiệm vụ vừa thường xuyên, vừa bức xúc còn là việc làm cụ thể, thiết thực để
bảo vệ Đảng, bảo vệ sự đoàn kết thống nhất trong Đảng.
Từ khi nước ta thực hiện nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, mở
cửa, hội nhập kinh tế quốc tế, cùng với những thành tựu to lổn đã đạt được thì
tham nhũng cũng diễn biến phức tạp. Trong đó, tập trung nhiều ở lĩnh vực đầu tư
xây dựng cơ bản, quản lỷ sử dụng đất, quản lý doanh nghiệp nhà nước, thu, chi
ngân sách nhà nước và sử dụng tài sản công... ở lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản,

tình trạng “chạy”, “xin” dự án, gian lận trong đấu thầu, mua bán thầu, chỉ định
thầu, mua đi bán lại quyền thi công, khai không vật tư, thiết bị, khôi lượng đào,
đắp, dùng vật liệu kém chất lượng, bớt xén vật tư, nguyên liệu so với thiết kế...
xảy ra ở nhiều dự án. Theo kết quả điều tra của nhiều đoàn thanh tra thì tỉ lệ thất
thoát trong xây dựng cơ bản thường lên tới trên 10%, cá biệt có công trình đến
30 - 40% tổng giá trí công trình. Mỗi năm, Nhà nước đầu tư cho xây dựng cơ bản
lên tới hàng trăm nghìn tỉ đồng thì số tiền tham nhũng là bao nhiêu? Trong lĩnh
vực quản lý sử dụng đất, tham nhũng xảy ra khi giao, cấp, chuyển đổi mục đích


sử dụng, sai thẩm quyền, sai quy hoạch. Đất là tài sản lớn của quốc gia, nhưng ở
nhiều địa phương, cơ quan, đơn vị coi đất như “vô chủ”, để những cán bộ có
chức, quyền lấn chiếm, cấp không, bán rẻ cho nhau hoặc bán cho người khác với
giá thấp để nhận hối lộ... Trong khu vực doanh nghiệp nhà nước, tham nhũng
xảy ra khi ký kết các hợp đồng kinh tế, đấu thầu các dự án, mua, bán thiết bị
máy, nguyên, vật liệu hoặc trong đánh giá tài sản doanh nghiệp khi cổ phần hoá,
khi cán bộ ngân hàng móc nối với các doanh nghiệp cho vay sai nguyên tắc, sai
quy trình với những khoản vốn lổn, khi phân phối hạn ngạch xuất khẩu, kiểm tra
hàng hoá xuất nhập khẩu, hoàn thuế giá trí gia tăng... Trong khu vực sử dụng
ngân sách nhà nước, sử dụng tài sản công, tham nhũng xảy ra khi xây dựng, sửa
chữa trụ sở làm việc, mua sắm, sử dụng ô tô, trang thiết bị phục vụ công tác, tổ
chức lễ kỷ niệm, hội nghị v.v... Ngoài ra, tham nhũng còn xuất hiện ở cả những
lĩnh vực nhạy cảm như thực hiện chính sách xã hội. Đã có không ít vụ, việc cán
bộ, công chức nhận hối lộ để làm hồ sơ thương binh giả hoặc chiếm đoạt tiền của
chương trình xoá đói, giảm nghèo, tiền cứu trợ, ủng hộ đồng bào bão lụt. Thậm
chí, hoạt động của cơ quan bảo vệ luật pháp cũng xuất hiện hối lộ, tông tiền...
trong các khâu điều tra, truy tô", xét xử. Tham nhũng đang trở thành vấn đề xã
hội bức xúc, giặc nội xâm nguy hiểm cần được loại trừ khỏi xã hội ta.
Ngày xưa vào thời phong kiến ,tệ quan liêu tham nhũng đè nặng trên đầu
người dân ,nhưng cũng có những vi vua có lòng thương dân đôi khi cải trang

thành dân thường để tìm hiểu dân tình .Chuyện kể rằng vua Lê Thánh Tông rất
thích vi hành để được tai nghe mắt thấy mọi chuyện vui , buồn sướng khổ của
dân,ngõ hầu điều chỉnh chủ trương ,chính sách làm cho quốc thái dân an .(7)
Ay là ngày xưa thông tin liên lạc còn kém ,vua phải tự vi hành để tìm hiểu
trực tiếp dân tình, để bớt xa cách dân .Nếu cứ võng lọng ,tiền hô hậu ủng thì
chẳng bao giờ biết được nổi khổ của dân .Và cũng cái thời phong kiến ấy ,người


dân bị điều oan ức có thể gióng trông kêu oan ồ sân chầu nhà vua. Trong khi đó
thời đại chúng ta hiện nay là thời đại dân chủ, thông tin liên lạc hiện đại,không
cần cải trang vi hành mà vẫn biết được những gì xảy ra khắp đất nước .Thế
nhưng cũng vẫn có những người dân bị ức hiếp như ở tỉnh Thái Bình ,như ở tĩnh
Kiên Giang một ông nông dân theo đuổi kiện cáo 15 năm để đòi đất bị chiếm ...
Hay xung quanh vụ tham ô của ông Nguyễn văn Toản, nguyên là giám
đ ố c doanh nghiệp nhà nước osc Việt Nam, tọa lạc tại sô" 2 đường Lê Lợi thành
phô" Vũng Tàu .Thời điểm này osc Việt Nam sở hữu khá nhiều tài sản mà trong
đó có một sô" khách sạn được coi như sang trọng nhất ở Vũng Tàu như :Grand,
Thái Bình Dương , Rex ... Trong suốt qúa trình ông Toản làm giám đốc đã xảy ra
một sô" sai phạm về quản lý và chi tiêu mà cụ thể là kỷ hợp đồng khống ,nâng
giá cao hơn giá trị thật để rút tiền chia nhau .Bên cạnh đó ông còn sử dụng danh
nghĩa của osc Việt Nam để mua thẻ hội viên ,loại VIP giá 12.000 USD của sân
golt Vũng Tàu Paradise,nhưng thẻ lại mang tên cá nhân ông , mua một chiếc ô tô
hiệu Toyota của công ty đông Sài Gòn bỏ túi 131 triệu đồng là 10% trên tổng
chiếc xe mà công ty khuyến mãi .Chưa hết sai phạm tiếp sai phạm ông ký hợp
đồng vẽ biển quảng cáo giải tennics với gía 55 triệu .Tuy nhiên tấm biển chưa
bao giờ xuất hiện vì hợp đồng này thực chất là hợp đồng không .Đặc biệt hơn
nữa những việc làm khó tin nhưng có thật là ông Toản ký 2 bản hợp đồng khống
với tiến sĩ M, chủ nhiệm khoa du lịch với tổng sô" 150 triệu để nâng cao tay
nghề cho một sô" cán, nhưng hoàn toàn đều là hợp đồng không .Hay theo sổ nhật
ký chi tiêu của phòng kế toán trong một tháng mà tiền mua kẹo cao su cho giám

đốc nhai chơi là 1 triệu đồng .Nếu tính theo giá thị trường ,một phong kẹo là 2
nghìn thì một triệu mua được 5 trăm phong .Mỗi phong có 5 thanh nên vị chi
mỗi ngày giám đ ố c Tỏan nhai hết... 83 thanh kẹo cao su .
Thực trạng hiện nay của đơn vị xã,phường tư cách cán bộ và nạn quan liêu


sách nhiễu của một sô" cán bộ chủ chốt,gây không ít sự bất bình trong dân chúng
. Ví dụ như quy định của cơ quan giờ làm việc trong ngày bắt đầu từ 7 giờ sáng,
nhưng thực sự khi người dân có công việc đến liên hệ thì 8 giờ hoặc có khi gần 9
giờ mà cán bộ tiếp dân vẫn chưa đến cơ quan .Nên khi người dân trình được giấy
tờ thì nhiều khi chủ tịch ,phó chủ tịch đã đi vắng gây không ít khó khăn cho họ
khi phải sắp xếp thời gian cho lần liên hệ sau vì họ là những người công nhân
trực tiếp khai thác tại các vườn cây.Hay vẫn còn đó những nguyên tắt cứng nhắc
đáng lỷ ra phải được thay đổi cho phù hợp theo từng hoàn cảnh nhưng các cán
bộ vẫn cố tình làm khó dân .Đó là một chuyện có thật tại địa phương xảy ra vào
đêmngày 7/1/2006 có 2 thanh niên đến báo chính quyền xã,kẻ gian vừa lấy trộm
xe tẩu thoát ,nhưng trực ban trả lời anh nên về báo với công an thôn .Điều này có
đúng không khi mà chính quyền xã có đầy đủ phương tiện liên lạc với các xã lân
cận phôi hợp truy bắt đối tượng hơn là công an thôn .
Bản thân là Hiệu trưởng của một trường,đóng trên địa bàn xã nên hằng
qúy thường có báo cáo cho chính quyền địa phương. Khi nộp báo cáo được bộ
phận có trách nhiệm tiếp nhận ký vào sổ công văn đi của nhà trường, nhưng sau
đó lại làm thất lạc và cho rằng nhà trường không thực hiện và đòi phát văn bản
khiển trách. Thiết nghĩ đây là việc làm hết sức vô trách nhiệm của cán bộ xã chứ
đâu phải của nhà trường, và may là cơ quan nên có sổ công văn làm chứng từ để
giải trình, chứ nếu là dân thì hậu qủa mà họ phải gánh chịu không thể lường hết
được .
Với thực trang trên nguyên nhân của quan liêu ,tham nhũng có nhiều, song
chỉ xin nêu một sô" nguyên nhân chủ yếu sau:
* Một là, ở nước ta mới thực hiện nền kinh tế thị trường định hướng

XHCN, cơ chế quản lý kinh tế - xã hội chưa hoàn thiện, còn không ít sơ hở. Cơ
chế “xin - cho” các chương trình, dự án, nguồn vốn đầu tư, vốn tín dụng ưu đãi,


vốn ODA... còn tồn tại ở không ít nơi. Cơ chế quản lý đầu tư xây dựng cơ bản,
quản lý đất, vốn, tài sản nhà nước, tài sản doanh nghiệp, hoạt động xuất, nhập
khẩu chưa chặt chẽ. Chức năng, nhiệm vụ của không ít cơ quan chồng chéo hoặc
chưa rõ ràng. Quyền hạn, trách nhiệm của tập thể và cá nhân, nhất là người đứng
đầu ở không ít nơi chưa được xác định rõ. Việc thực hiện chế độ, chính sách
thiếu công khai, minh bạch. Hoạt động thu, chi tài chính, tuyển dụng, đề bạt, bổ
nhiệm cán bộ chưa nghiêm. Việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở trong các cơ
quan, đơn vị chưa tốt. Nhiều thủ tục hành chính phiền hà chậm được xoá bỏ.
*

Hai là, một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, công chức, viên

chức suy thoái về phẩm chất đạo đức, sa ngã trước sự cám dỗ vật chất, lợi dụng
chức vụ, quyền hạn của mình để trục lợi hoặc để gia đình, người thân làm trái
pháp luật. Nhiều cấp uỷ đảng, chính quyền và người đứng đầu các cơ quan chưa
kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, chống sự suy thoái về đạo đức trong
một bộ phận cán bộ, đảng viên thuộc cấp mình quản lý. ở không ít nơi chưa tập
trung cao cho công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Nhiều tổ chức đảng và đảng
viên trong tự phê bình và phê bình nể nang, né tránh nên rất ít nơi tìm ra được
tham nhũng, tiêu cực từ trong sinh hoạt chi bộ.
*

Ba là, ban cán sự đảng hoặc cấp ủy trong các cơ quan bảo vệ pháp

luật (công an, kiểm sát, toà án, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán) chưa quan tâm
đúng mức đến lãnh đạo hoàn thiện cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, quyền

hạn, quy chế của đơn vị và ngành mình; chưa tăng cường đúng mức cán bộ có
bản lĩnh vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, tinh thần trách nhiệm cao vào các vị
trí chủ chốt của đơn vị, ngành. Một số không ít vụ việc tham nhũng được dư
luận, báo chí phát hiện chậm được xem xét, kết luận hoặc xử lý không triệt để,
chưa tạo được sự đồng tình cao của nhân dân, chưa bảo đảm được sự công minh
của pháp luật. Một sô" cán bộ trong ngành vi phạm về phẩm chất đạo đức, lối


sống chưa được xem xét, xử lý kỷ luật nghiêm.
*

Bốn là, công tác tuyên truyền, giáo dục về cuộc đấu tranh chống

tham nhũng chưa được các cấp ủy chỉ đạo thường xuyên, chưa huy động được
sức mạnh của toàn xã hội tô" giác các hành vi tham nhũng, chưa tạo được dư
luận xã hội phê phán, lên án mạnh mẽ những cán bộ có chức, có quyền tham
nhũng. Việc biểu dương người tốt, việc tốt, người có công trong cuộc đấu tranh
chống tham nhũng làm chưa tốt.
2.2. Giải pháp và kiến nghị
A/ Giải pháp :
* Việc đấu tranh ngăn chặn tệ tham nhũng, tiêu cực, lãng phí phải được
tiến hành thường xuyên, liên tục.
Thực tế cho thấy, tệ quan liêu ,tham nhũng, lãng phí là hiện tượng xã hội,
là mặt trái trong hoạt động của các tổ chức trong hệ thống chính trị, ở nơi nào và
vào thời điểm nào, các tổ chức trong hệ thống chính trị, nhất là tổ chức đảng lơi
lỏng, chủ quan, không tiến hành các biện pháp đấu tranh chống tiêu cực, sai trái
thì nơi đó sẽ xuất hiện tệ quan liêu ,tham nhũng, lãng phí. Bài học "xây" và
"chống", phát triển nhân tô" mới và loại bỏ điều lỗi thời phải được tiến hành
đồng bộ và thường xuyên. Nội dung cụ thể của việc chông tệ quan liêu ,tham
nhũng, lãng phí đã được chỉ rõ trong các văn bản pháp luật của Nhà nước, Điều

lệ Đảng, Quy định "những điều đảng viên không được làm" của Bộ Chính trị.
Tuỳ theo thực tế tình hình, cấp uỷ có thẩm quyền ban hành những quy định cụ
thể để điều chỉnh một loại hành vi cụ thể (chẳng hạn, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ
Đồng Tháp có Chỉ thị sô" 01 ngày 16-2-2001 về việc tiếp tục nâng cao phẩm
chất, đạo đức, lối sông trong cán bộ, đảng viên theo Nghị quyết Trung ương 6
(lần 2), trong đó chấn chỉnh việc cán bộ, đảng viên tiếp khách ở các nhà hàng,
cửa hàng ăn uống).
*

Chỉ đạo việc tổ chức tự phê bình và phê bình chặt chẽ, nghiêm túc,


thực chất và biết chọn trọng điểm, trọng tâm.
Cấp uỷ cấp trên phải chỉ đạo cấp ủy, tổ chức đảng cấp dưới tiến hành tự
phê bình và phê bình nghiêm túc. Tổ chức trong sạch, đảng viên dám nói thẳng,
nói đúng thì tự phê và phê bình có chất lượng, ở những nơi có vấn đề nổi cộm,
ban thường vụ cấp uỷ phải thảo luận để gợi ý nội dung kiểm điểm và thường trực
cấp uỷ hoặc ủy viên ban thường vụ cấp uỷ phụ trách trực tiếp tham dự để tham
gia đóng góp ý kiến. Nếu người tự phê bình chưa tự giác nói rõ bản chất khuyết
điểm của mình thì tập thể thường trực cấp uỷ phải nêu vấn đề để tập thể xem xét.
vấn đề cốt lõi trong tự phê bình và phê bình là phải phát huy được tính tự giác
của các chủ thể tự phê bình và phê bình, xem việc tự phê bình và phê bình là vì
đảng bộ trong sạch, vững mạnh, vì sự tiến bộ của mỗi người, là giúp đỡ lẫn nhau
trên tình thương yêu đồng chí. Qua tự phê bình và phê bình, các hành vi sai trái
phải được phân tích, xử lý nghiêm minh, không bao che, nể nang nhưng có lý, có
tình và phải công tâm. Việc xử lý đúng mực sẽ nâng cao ý thức tự giác trong
Đảng.
*

Lãnh đạo chủ chốt của cấp uỷ và người đứng đầu từng cơ quan phải

nêu gương.
Các quy định của Đảng, Nhà nước về chống quan liêu ,tham nhũng, lãng
phí có tác dụng răn đe, cảnh báo nên nó cần phải được tổ chức học tập thường
xuyên bằng nhiều hình thức khác nhau. Những tấm gương tốt, mẫu mực có sức
thuyết phục, cảm hoá dẫn dắt lớn. Thực tế cuộc sống càng khẳng định thêm lời
dạy của Bác Hồ: "Một tấm gương sống còn có giá tn hơn một trăm bài diễn văn
tuyên truyền"(l). Ớ những địa phương, đơn vị mà người đứng đầu thanh liêm,
chính trực thì ở đó hiếm có hiện tượng tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Người
lãnh đạo mà nói đi đôi với làm, không lãng phí thì cán bộ cấp dưới không dám
chi xài phung phí. Do đó, việc chọn người có đức, tài làm cán bộ lãnh đạo, quản


lý địa phương, đơn vị là vấn đề có ý nghĩa quyết định về nhiều mặt, trong đó có
việc ngăn chặn tệ tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.
* Phát huy dân chủ, nghiên cứu và khai thác các kênh thông tin và duy trì
chế độ kiểm tra, thanh tra.
Một thực tế đáng lo ngại là phần lớn các đơn vị và cá nhân bị phát hiện có
tham nhũng, tiêu cực, lãng phí đều tự đánh giá là trong sạch, vững mạnh và có
trường hợp còn được đề nghị khen thưởng cao! ở những đơn vị này, tập thể lãnh
đạo, kể cả tập thể chi bộ không còn tính chiến đấu. Do đó, việc phát huy dân chủ
và kiểm tra việc thi hành Quy chế dân chủ là rất quan trọng. Các cơ quan lãnh
đạo, tham mưu phải hết sức chú ý nghiên cứu, khai thác, phân tích các kênh
thông tin, khi nhận được thông tin đáng tin cậy phải làm rõ và đồng thời duy trì
chế độ kiểm tra theo đúng quy định.
Tiến hành cuộc đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí phải
thường xuyên, liên tục và lâu dài với nhiều biện pháp tổng hợp. Cuộc vận động
xây dựng, chỉnh đốn Đảng nếu được tiến hành thường xuyên, sẽ góp phần ngăn
chặn tham nhũng, tiêu cực, lãng phí trong nội bộ cơ quan đảng, nhà nước và
ngoài xã hội.

B / Kiến nghi :
*

Các cấp ủy Đảng cần bám sát các dự luật chống quan liêu, tham

nhũng mà quốc hội vừa mới ban hành để xây dựng nghị quyết, quản lý cơ sở tốt
hơn .
*

Các cơ quan bảo vệ pháp luật cần thường xuyên phối hợp, sớm kết

luận, đưa ra truy tô" những vụ án tham nhũng đã phát hiện mà quần chúng quan
tâm.Việc xét xử phải đúng người, đúng tội,đúng pháp luật.Những người bao che
hoặc biết người không tốt mà vẫn đề bạt dẫn đến sai trái cũng phải được xử lý .
*

Cần nghiên cứu chế độ tiền lương để thu hút nhân tài vào bộ máy


nhà nước. Tạo sự yên tâm cho đội ngũ cán bộ công chức trong cuộc sống bằng
chính thu nhập chính đáng của mình .
*

Những trường hợp cán bộ giàu lên đột biến so với thu nhập hợp

pháp của mình hoặc có dấu hiệu tham nhũng cần đặt dấu hỏi, kiểm tra,kê khai tài
sản .
* Thường xuyên kiểm tra, giám sát đối với những ngành dễ có khả năng
tham nhũng, chẳng hạn như hải quan, ngân hàng .Mặt khác phải thực sự khơi
dậy phong trào quần chúng (trước hết trong cán bộ hưu trí, cựu chiến binh, ngưởi

lao động tố t ) để mọi người hiến kế,vạch mặt những con sâu quan liêu, tham ô,
lãng phí đưa cán bộ tốt xuống cơ sở tiếp xúc cử tri để dân dám phản ánh những
điều dân biết được .
*

Cán bộ lãnh đạo xuống cơ sở nên đến với dân, xóa bỏ cách thức

đưa đón ngoại giao hình thức,như có xe công an dẫn đường vì nếu như vậy dân
khó gần cán bộ,bệnh quan liêu càng nặng.


KẾT LUẬN
Khi Đảng đã xác định quan liêu ,tham nhũng, lãng phí là một nguy cơ, trở
thành "quốc nạn" thì phải coi nhiệm vụ chống tham nhũng như chống dịch, bất
luận người đó là ai, giữ chức vụ gì nếu đã dính đến tham nhũng thì phải xử lý,
không được “nhẹ trên, nặng dưới". Thời gian qua, các vụ tham nhũng của cán
bộ, đảng viên được phanh phui và được xử lý nghiêm là nhờ có sự phát hiện của
quần chúng nhân dân, nhờ cơ quan công an điều tra, kết luận và sự tham gia tích
cực của công luận. Vì vậy, muốn chống tham nhũng cùng với việc phát huy vai
trò, trách nhiệm của các cơ quan chức năng, của công luận, cần sớm thực hiện cơ
chế dân được quyền giám sát cán bộ, đảng viên. Dân là người biết rõ nhất kẻ
tham nhũng, chỉ cần tổ chức đảng và chính quyền các cấp thực sự chịu nghe
tiếng nói của dân, chỉ đạo kiểm tra, xác minh, kết luận rõ ràng, xử lí nghiêm
minh đơn thư có liên quan đến cán bộ, đảng viên thì nhất định chúng ta sẽ chống
quan liêu, tham nhũng, lãng phí có hiệu quả. Trước mắt giúp cho công tác lựa
chọn nhân sự phục vụ đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội X của Đảng,
không để cán bộ dính đến tham nhũng, cơ hội, suy thoái về đạo đức, lối sống lọt
vào cấp ủy đảng các cấp. Đó chính là việc làm có ý nghĩa để bảo vệ Đảng thực
sự trong sạch, vững mạnh, xứng đáng là một đảng cầm quyền, lãnh đạo sự
nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN giàu, đẹp.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

HỒ Chí Minh tuyển tập,tập 1 /1980 trang 506 - 517

2.

Hồ Chí Minh toàn tập ,NXBCTQG ,H.2002 tập 6 trang 490

3.

Trần Bạch Đằng ,tạp chí văn nghệ số 5,6,7 /2000 trang 14

4.

Trích lời thủ tướng Phan Văn Khải trong kỳ họp quốc hội cuối năm

5.

Trích lời chủ tịch nước Trần Đức Lương trong kỳ họp quốc hội

6.

PGS.TS Nguyễn Văn Thạo phó văn phòng trung ương Đảng

7.

Nghị quyết TW 6 lần 2

1999 .