Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (936.73 KB, 22 trang )
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
MỤC LỤC
f¦e
Nội dung
Mục lục
I. PHẦN MỞ ĐẦU
1
2
Lí do chọn đề tài
Cơ sở thực tiễn
II. NỘI DUNG
I
MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
II PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
III PHẠM VI NGHIÊN CỨU
IV 4 GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
1 Thực trạng
2 Tồn tại
3 Nội dung
4 Nội dung tích hợp kiến thức vào bài dạy cụ thể
V KẾT LUẬN
1 Nội dung
2 Ý nghĩa
3 Hiệu quả
4 Bài học kinh nghiệm
VI KIẾN NGHỊ
1 Kiến nghị đối vời nghành giáo dục
2 Kiến nghị đối với ban giám hiệu nhà trường
2 Kiến nghị đối với giáo viên
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Trang
1
2
2
3
4
4
4
4
4
5
6
7
17
18
19
19
19
19
20
20
20
21
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP TÍCH HỢP LIÊN MÔN TRONG DẠY HỌC
LỊCH SỬ NHẰM PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC HOẠT ĐỘNG ĐỘC LẬP
CỦA HỌC SINH TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ
I. PHẦN MỞ ĐẦU.
1. Lí do chọn đề tài.
Trang - 1 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
Như chúng ta đã biết. dân tộc Việt nam không chỉ có lịch sử lâu đời với truyền
thống dựng nước và giữ nước oai hùng, mà còn nhiều kinh nghiệm trong truyền
thống giáo dục thế hệ trẻ. Điều này được Bác Hồ khái quát về sự cần thiết phải học
môn lịch sử.
Dân ta phải biết sử ta.
Cho tường gốc tích nước nhà Việt nam.
Hai câu trên ngoài ý nghĩa phương pháp luận sử học( mối quan hệ giữa quá
khứ và hiện tại) còn có giá trị về phương pháp phải biết để tường hiểu sâu sắc. Vì
vậy học tập môn lịch sử không chỉ để biết quá khứ mà còn trên cơ sở biết đúng quá
khứ hiểu rõ hiện tại, tham gia cuộc đấu tranh trong hiện tại và dự đoán sự phát triển
trong tương lai hợp quy luật của lịch sử.
Trước hết ta cần nắm được đặc trưng của môn lịch sử. Học tập lịch sử là quá trình
nhận thức những điều đã diễn ra trong quá khứ của xã hội để hiểu về hiện tại và
chuẩn bị cho tương lai. Khi nghiên cứu các hiện tượng tự nhiên người ta có thể trực
tiếp quan sát chúng ở trong thiên nhiên hoặc trong phòng thí nghiệm. Khác với giới
tự nhiên, lịch sử xã hội loài người không thể trực tiếp quan sát và không thể khôi
phục lại diễn biến của nó trong phòng thí nghiệm. Đặc trưng nổi bật của nhận thức
lịch sử là con người không thể tri giác trực tiếp những gì thuộc về quá khứ. Mặt
khác lịch sử là những sự việc đã diễn ra là hiện thực trong quá khứ là tồn tại khách
quan không thể phán đoán, suy luận để biết lịch sử. Vì vậy nhiệm vụ đầu tiên tất
yếu của bộ môn lịch sử ở trường trung học cơ sở là tái tạo lịch sử tức là cho học
sinh tiếp xúc với những chứng cứ vật chất, những dấu vết của quá khứ tạo ra ở họ
những hình ảnh quá khứ tạo ra ở học sinh những biểu tượng về con người hoạt
động của họ trong bối cảnh thời gian, không gian xác định trong những điều kiện
cụ thể. Trong thực tế nhiệm vụ quan trọng đầu tiên là các sự kiện, hiện tượng lịch
sử phải được tái tạo.
- Học tập lịch sử để hình dung rõ ràng, giải thích đúng, có cơ sở khoa học về lịch
sử. Các sự kiện, hiện tượng lịch sử, biến cố lịch sử không phải xuất hiện một cáh
tùy ý, hoàn tòan ngẫu nhiên mà chính là điều kiện lịch sử nhất định. Bộ môn lịch sử
Trang - 2 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
có nhiệm vụ giúp học sinh nắm được bản chất của lịch sử, hình thành các khái
niệm lịch sử phát triển ra mối quan hệ trong các quá trình lịch sử rút ra các bài học
lịch sử.
- Lịch sử đã qua đi nhưng không hoàn toàn biến mất mà còn để lại “Dấu vết “ của
nó qua ký ức của nhân loại( văn học dân gian, phong tục tập quán, lễ hội..) qua
những thành tựu văn hóa vật chất ( thành quách, nhà cửa, lâu đài, đình chùa nhà
thờ, đền miếu, tượng đài) qua các hiện tượng lịch sử, qua ghi chép của người xưa
qua tên đất, tên làng, tên đường phố, qua tranh ảnh báo chí.
- Chỉ có trên cơ sở những chứng cứ vật chất nói trên mới có sự nhận thức và trình
bày về lịch sử. Ngày nay người ta hết sức quan tâm đến các tổ chức dạy học lịch sử
đa dạng tạo điều kiện cho học sinh tiếp xúc với các nguồn sử liệu nói trên. Căn cứ
vào việc xác định đặc trưng của bộ môn lịch sử ta còn phải đổi mới phương pháp
dạy học lịch sử đó là cần tổ chức cho học sinh làm vệc với các nguồn sử liệu dưới
nhiều hình thức và mức độ khác nhau một cách hứng thú tích cực, tự lập càng cao,
càng tốt. Giáo viên dạy lịch sử không chỉ là người cung cấp thông tin về quá khứ
của xã hội loài người mà chủ yếu là người tổ chức hướng dẫn điều khiển giúp đỡ
học sinh tiếp nhận và sử lý các thông tin đó. Chính học sinh tạo ra cho mình những
hình ảnh cụ thể về lịch sử, sự kiện, hiện tượng lịch sử khi mình đánh giá chúng chứ
không phải chủ yếu là ghi nhớ những điều nói trên thì sự trình bày của giáo viên từ
sách giáo khoa.
Trang - 3 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
2. Cơ sở thực tiễn.
Việc đổi mới phương pháp dạy học lịch sử trong giai đoạn hiện nay là điều
cần thiết phù hợp với mục tiêu đào tạo, Hệ thống giáo dục, nội dung dạy học đã có
nhiều thay đổi, việc đổi mới dạy học lịch sử trước hết đòi hỏi sự nổ lực và tìm ra
phương thức giải quyết hợp lý nó diễn ra trên nhiều lĩnh vực của quá trình dạy học.
Một trong những phương pháp đổi mới giảng dạy lịch sử để giúp học sinh hiểu bài
tốt đó là phương pháp tích hợp kiến thức liên môn nhằm phát huy tính tích cực hoạt
động độc lập của học sinh trong dạy học lịch sử.
II. NỘI DUNG
I. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.
Rút kinh nghiệm trong việc tích hợp kiến thức liên môn trong giảng dạy Lịch
sử 7 nói riêng và bộ môn lịch sử ở trường THCS nhằm đưa ra những cách dạy học
tối ưu nhất, góp phần nâng cao khả năng tích hợp kiến thức liên môn cho giáo viên.
Giúp học sinh có khả năng nhận thức kiến thức và tự hoàn thiện kiến thức.
Giúp cho đồng nghiệp - giáo viên dạy môn Lịch sử cải tiến phương pháp dạy
học theo hướng tích cực, nhằm giúp cho học sinh yêu thích học tập môn Lịch sử ,
đồng thời học sinh nắm vững kiến thức.
II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
Vừa thực hành trên lớp, vừa đánh giá rút kinh nghiệm từ năm học 2013–
2014 đến năm học 2014 – 2015.
III. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Áp dụng cho nhiều bài học Lịch sử lớp 7 phù hợp với chuẩn kiến thức kĩ
năng, giới hạn trong việc tạo kĩ năng tích hợp liên môn cho giáo viên và học sinh,
giúp học sinh hình thành kĩ năng, phương pháp học tập tốt hơn.
IV. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN.
1.Thực trạng
Trong thực tế, hầu hết học sinh chưa ham học, chưa thực sự yêu thích bộ
môn lịch sử, chỉ đối phó tức thời, năng lực tiếp thu còn hạn chế, điều kiện học tập
Trang - 4 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
của các em còn chưa đáp ứng được với yêu cầu nội dung và đổi mới phương pháp
giáo dục hiện nay. Chất lượng của bộ môn lịch sử đang trên đà “báo động”.
Bên cạnh đó một số giáo viên soạn bài chưa chu đáo, có phần còn khiếm khuyết
khi xác định nhiệm vụ và vai trò bộ môn lịch sử trong nhà trường. Hoặc có thể khi
giảng dạy, người giáo viên chưa thực sự tâm huyết với bộ môn, giảng dạy còn nặng
một chiều truyền thụ kiến thức, tạo sự gò bó, nhàm chán trong lĩnh hội kiến thức
của học sinh.
Thực ra từ trước đến nay, đa số giáo viên ở trường do điều kiện dạy học, thiết bị
còn có phần hạn chế nên khi giảng dạy hầu như giờ học chưa sôi nổi, học sinh chưa
có hứng thú học tập, giờ học nhàm chán, nên hiệu quả giờ học đạt kết quả chưa
cao. Qua khảo sát đầu năm tôi thu được kết quả như sau:
Kết quả.
Tổng số
Khối lớp.
học sinh
7
2. Tồn tại.
75
Khá-Giỏi
Trung bình
16 %
50 %
Dưới trung
bình
34 %
+ Khách quan:
- Trường THCS Định Hiệp đóng trên địa bàn có khoảng 90 % con công nhân
cao su, trình độ dân trí thấp, việc quan tấm đến việc học của con cái còn thấp. Sự
quan tâm đến giáo dục của các cấp ngành chưa cao.
- Nhìn chung trình độ học sinh không đồng đều, phụ huynh chưa thực sự
quan tâm đến việc học tập của con em mình.
- Việc tiếp cận kiến thức môn học còn hạn chế, phần lớn học sinh còn coi
lịch sử là môn phụ nên chưa nhiệt tình với môn học.
- Phương tiện dạy học còn thiếu, thiếu các loại sa bàn, máy chiếu, băng
hình,... chất lượng đội ngũ giáo viên chưa thực sự đồng bộ.
Trang - 5 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
+ Chủ quan:
- Giáo viên chưa thực sự đầu tư cho giờ dạy vì khi dạy tâm lý của học sinh
thường xem lịch sử là môn phụ nên chất lượng bài soạn các tiết dạy chưa cao, nếu
có thì cũng hời hợt.
- Các giờ học lịch sử chưa gây được sự hứng thú cho học sinh vì giáo viên
thì chỉ dạy cho hết bài, hết giờ.
- Học sinh chưa yêu thích bộ môn lịch sử vì phần lớn các em đều cho rằng
học lịch sử rất khó, rất khô khan, rất trừu tượng, quá nhiều sự kiện cần ghi nhớ…
- Giáo viên và học sinh chưa bắt kịp với sự đổi mới phương pháp dạy và
học.
Lí do: Ở nông thôn, sự đổi mới bao giờ cũng chậm trễ hơn vùng thành phố .
Nhiều giáo viên còn chưa quyết liệt trong việc bỏ đi phương pháp dạy học truyền
thống. Hơn nữa, trong thời đại ngày nay điều kiện để tiếp cận với công nghệ thông
tin và ứng dụng vào dạy học đối với bộ môn lịch sử đang còn là vấn đề khó khăn
đối với giáo nông thôn.
- Thiết bị dạy học còn hạn chế do chưa được cung cấp đầy đủ và đồng bộ, nếu có
thì chất lượng chưa tốt. Nhà trường không có đủ kinh phí để mua sắm các thiết bị
dạy học hiện đại.
4. Nội dung.
Trong dạy học nói chung và dạy học lịch sử nói riêng việc sử dụng các
phương pháp truyền miệng truyền thống là cần thiết nhưng sẽ hấp dẫn hơn nếu
chúng ta kết hợp với đồ dùng trực quan, tài liệu tham khảo của các khoa học khác.
Dạy học liên môn bằng cách sử dụng nội dung và phương pháp các bộ môn khác
như văn học, nghệ thuật kiến trúc, hội họa, điêu khắc, nhiếp ảnh, âp nhạc .. ..là hết
sức cần thiết.
Tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học lịch sử là việc thực hiện tính kế
thừa trong nhận thức các khóa trình lịch sử dân tộc và lịch sử thế giới từ cổ đến
hiện đại, làm cho học sinh hiểu rõ sự phát triển của xã hội một cách liên tục, thống
Trang - 6 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
nhất, thấy được mối liên hệ hữu cơ giữa các lĩnh vực của đời sống xã hội, tính toàn
diện của lịch sử, khắc phục tình trạng nắm kiến thức lịch sử một cách lẻ tẻ , rời
rạc.trong kiến thức của học sinh. Giúp cho học sinh học bài với sự hứng thú, say
mê học tập hiểu bài và tiếp thu bài tốt hơn.
- Có nhiều biện pháp để tạo hứng thú học tập cho học sinh. Trong khuôn khổ
của một bài kinh nghiệm, tôi xin trình bày một số biện pháp mà tôi đã sử dụng
trong quá trình soạn giảng phù hợp với điều kiện dạy và học ở trường tôi, đối với 1
số tiết lớp 7 lượng kiến thức không quá dài, nội dung tổng hợp của cả bài học và
đã thu được kết quả tốt trong hội thi giáo viên giỏi, được bạn bè đồng nghiệp đánh
giá cao.
4.1. Tích hợp kiến thức địa lý trong dạy học lịch sử.
- Tích hợp kiến thức liên môn Địa lý để hiểu sâu sắc và cụ thể địa danh ,Việc
xác định điều kiện tự nhiên, khí hậu, địa hình của một khu vực đóng vai trò vô
cùng quan trọng đối với lịch sử của khu vực đó.
4.2. Tích hợp kiến thức văn học trong dạy học lịch sử
- Tích hợp kiên thức văn học vào dạy học lịch sử nó có ý nghĩa to lớn trong
giáo dục, giáo dưỡng và phát triển của học sinh.
- Bằng những hình tượng cụ thể, các tài liệu, hình tượng văn học có tác động
mạnh mẽ đến tư tưởng tình cảm của người đọc. Văn học trình bày những nét đặc
trưng, điển hình về kinh tế, chính trị, xã hội, do đó văn học và sử học có mối liên
hệ khăng khít với nhau.Văn học dân gian như thần thoại, truyền thuyết, cổ tích, ca
dao .. văn học dân gian góp phần cung cấp cho học sinh những nhận thức về người
xưa về tự nhiên, xã hội, về cuộc đấu tranh vật lộn với thiên nhiên để dựng nước,
góp phần minh họa những sự kiện lịch sử, nêu lên tinh thần đấu tranh của nhân
dân chống áp bức bóc lột, tinh thần chống ngoại xâm bảo vệ tự do của dân tộc.
- Các tác phẩm văn học yêu nước, cách mạng như những tác phẩm về các sự
kiện đấu tranh cách mạng, về các nhân vật yêu nước. Nội dung của những tác phẩm
văn học này phản ánh các sự kiện lịch sử, tình hình kinh tế xã hội, những tấm
Trang - 7 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
gương yêu nước mà giáo viên có thể khai thác để minh họa cho những nội dung
lịch sử, giáo dục tư tưởng tình cảm cho học sinh.
4. 3. Tích hợp kiến thức khoa học - kĩ thuật, phim ảnh trong việc dạy học
lịch sử
- Trong dạy học lịch sử việc sử dung phim tư lệu lịch sử có tác dụng rất lớn
trong việc nâng cao hiệu quả dạy học lịc sử. Vì vậy chúng ta cũng nên tìm hiểu các
loại hình khoa học – kĩ thuật để tích hợp vào bài giảng như máy tính …
4.4.1. Giải phápTích hợp kiến thức âm nhạc và phim ảnh vào dạy bài 8:
NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
Khi dạy phần 3. Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước .
Giáo viên trước hết cho học sinh xem một đoạn phim truyện cổ tích “ Vua cờ
Lau, Đinh Bộ lĩnh”.
+ Giáo viên đặt câu hỏi: Bộ phim trên nói về nhân vật lịch sử nào?sau khi học
sinh trả lời giáo viên hỏi Đinh bộ lĩnh là ai? Ông đã làm gì để thống nhất đất nước?
+ Sau khi học sinh trả lời giáo viên giảng bài và kết thúc bài bằng bài hát “
Ngọn cờ lau” do ca sĩ Ngọc Anh trình bày .
Trang - 8 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
Tượng Đinh Bộ Lĩnh lúc nhỏ
4.4.2. Giải pháp: Tích hợp phim tài liệu và hình ảnh, địa lí để dạy
Bài 10: NHÀ LÝ ĐẨY MẠNH CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC
- Giáo viên đặt câu hỏi Tại sao Lý Công Uẩn quyết định dời đô về Đại La đổi
tên là Thăng Long
Giáo viên: sử dụng bản đồ hành chính Hà Nội ( Thăng Long Xưa ) giới thiệu
cho học sinh về địa thế thuận lợi và là nơi hội tụ của bốn phương, nơi mà Lý Công
Uẩn muốn xây dựng đất nước giàu mạnh và khẳng định ý chí tự cường của dân tộc.
Trang - 9 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
Bản đồ hành chính Hà Nội
- Giáo viên cho học sinh xem phim tài liệu về đại lễ “nghìn năm Thăng LongHà Nội” diễn ra vào ngày 10 tháng 10 năm 2010
Chiếu dời Đô
Trang - 10 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
Vua Lê Thái Tổ
Một phần của Đại Lễ
Trang - 11 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
Một phần của Đại Lễ
Một phần của Đại lễ
- Kết thúc bài giảng giáo viên cho học sinh xem trích đoạn trong ca khúc Thăng
Long nghìn năm lịch sử.
4.4.3. Giải pháp: Tích hợp môn địa lý trong dạy học lịch sử
- Khi dạy phần I. bài 12 ĐỜI SỐNG KINH TẾ VĂN HÓA
Trang - 12 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
Tôi sử dụng câu hỏi . Em hãy cho biết tại sao khu vực Đông Nam Á lại phù hợp
cho việc trồng lúa nước và các loại cây ăn củ, ăn quả?
- Sau khi học sinh trả lời, giáo viên sử dụng bản đồ Đông Nam Á để giúp các
hiểu thêm về vị trí địa lý khu vực Đông Nam Á, thông qua bản đồ các em sẽ
hiểu vì sao khu vực Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng lại phù hợp
cho việc trồng lúa nước và các loại cây ăn củ ăn quả.
-
Bản đồ Đông Nam Á
4. 4.4. Giải pháp: Tích hợp kiến thức khoa học - kĩ thuật trong dạy học lịch
sử
- Tích hợp kiến thức khoa học kĩ thuật : Giáo viên sử dụng máy tính và máy
chiếu cho học sinh xem hình ảnh được tái tạo lại thông qua lễ cày tịch điền tại
làng Đọi Sơn – Hà Nam để học sinh thấy được sự quan tâm của nhà nước trong
việc phát triển nền kinh tế nông nghệp thời phong kiến cũng như thời kì hiện
nay thì nông nghệp vẫn là nên kinh tế có va trò quan trong đối với sự phát triển
của đất nước Đại Việt xưa, và Việt Nam ngày nay.
Trang - 13 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
Chủ tịch nước nguyễn minh triết thực hiện đường cày khai hội tịch điền
ở Đọi Sơn - Hà Nam năm 2010
- Giáo viên đặt câu hỏi theo em hiên nay Việt Nam là nước xuất khẩu gạo thứ
mấy trên thế giới? Để có đuôc thành quả đó nhờ vào những yếu tố nào?
- Giáo viên cho học sinh xem phim tài liệu để học sinh hiểu quá trình phát
triển của nền nông nghiệp nước nhà, Áp dụng những tiến bộ của khoa học kĩ
thuật, đó là nhờ vào việc nghiên cứu thành công các loại giống mới tạo năng
xuất cao, chế tạo ra các máy móc thay cho sức lao động như máy cày, máy
tưới nước tự động, công nghệ trồng rau sạch trong nhà và nhờ những cộng
nghệ - và khoa học tiên tiến Việt Nam đã trở thành nước xuất gạo thứ hai
trên thế giới rất nhiều sản phẩm nông nghiệp khác.
Trang - 14 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
Giống lúa mới cho năng xuất cao
Trồng rau sạch tại nhà
Trang - 15 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
Máy cày
Hệ thống tưới nước tự động
4.4.5. Giải pháp. Tích hợp kiến thức văn học văn học trong dạy học lịch sử.
Trang - 16 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
Để diễn tả nổi vất vả của người nông dân trong quá trình sản xuất nông nghiệp
họ phải chịu rất nhiều sự khắc nghiệt của thời tiết và phụ thuộc vào thiên nhiên,
cũng thông qua các tác phẩm văn học để giáo dục học sinh trong việc tiết kiệm
và quý trọng của cải, vật chất do ba mẹ vất vả làm ra.
- Giáo viên đặt câu hỏi. Em hãy trình bày một vài bài ca dao, tục ngữ, viết về
việc sản xuất nông nghiệp , tâm tư nguyện vọng của người ân lúc bây giờ.
Ví dụ 1.
Đời vua Thái Tổ Thái Tông
Lúa chỗ đầu đồng, trâu chẳng thèm ăn
Ví dụ 2.
Ai ơi đừng bỏ ruộng hoang
Bao nhiêu tấc đất tấc vàng bấy nhiêu.
Ví dụ 3.
Người ta đi cấy lấy công
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề
Trông trời, trông đất, trông mây,
Trông mưa, trông nắng, trông ngày, trông đêm,
Trông cho chấn cứng đá mềm.
Trời yên biển lặng mới yên tấm lòng.
Ví dụ 4.
Cầy đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thâm thoát như mưa ruộng cầy,
Ai ơi ăn bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.
V. KẾT LUẬN:
1. Về nội dung:
Tích hợp hiệu quả kiến thức liên môn trong dạy học sẽ mang lại nhiều kết
quả tốt và đáng khích lệ trong phương thức học tập của học sinh và phương pháp
giảng dạy của giáo viên.
Học sinh sẽ học được phương pháp học tập, tăng tính chủ động, sáng tạo và
phát triển tư duy. Giáo viên sẽ tiết kiệm được thời gian, tăng sự linh hoạt trong bài
giảng, và quan trọng nhất sẽ giúp học sinh nắm được kiến thức thông qua một“ví trí
địa lí hay một tác phẩm văn học“ thể hiện các liên kết chặt chẽ của tri thức.
Trang - 17 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
Việc tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học Lịch sử ở trường THCS
Định Hiệp sẽ dần dần hình thành cho học sinh tư duy mạch lạc, hiểu biết vấn đề
một cách sâu sắc, có cách nhìn vấn đề một cách hệ thống, khoa học. Việc sử dụng
kiến thức liên môn trong dạy và học giải quết được phần nào bài toán dạy chay học chay, đảm bảo tính vừa sức - chuẩn kiến thức kĩ năng, lồng ghép giáo dục môi
trường, linh hoạt kết hợp với nhiều phương pháp khác nhau trong 1 tiết dạy như
phương pháp nêu vấn đề và giải quyết vấn đề…
2. Ý nghĩa:
- Tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học giúp học sinh học tập một cách
chủ động, tích cực và huy động được tất cả 100% học sinh tham gia xây dựng bài
một cách hào hứng. Với sản phẩm độc đáo “kiến thức + hội họa” là niềm vui sáng
tạo hàng ngày của học sinh và cũng là niềm vui của chính thầy cô giáo và phụ
huynh học sinh khi chứng kiến thành quả lao động của học sinh của mình. Cách
học này còn phát triển được năng lực riêng của từng học sinh không chỉ về trí tuệ,
hệ thống hóa kiến thức, khả năng hội họa (hình thức trình bày, kết hợp hình vẽ, chữ
viết, màu sắc), sự vận dụng kiến thức được học qua sách vở vào cuộc sống.
- Tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học Lịch sử bước đầu tạo một
không khí sôi nổi, hào hứng của cả thầy và trò trong các hoạt động dạy học của nhà
trường, là một trong những nội dung quan trọng của phong trào thi đua “Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực” mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đang đẩy
mạnh triển khai.
3. Hiệu quả:
Sau một thời gian tôi áp dụng phương pháp tích hợp kiến thức liên môn trong
các tiết dạy ở Lịch sử lớp 7 đã hình thành được năng lực tự tìm tòi nghiên cứu
của học sinh.
Hiệu quả của đề tài không chỉ góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của
cá nhân mà còn góp phần nâng cao chất lượng của nhóm bộ môn trong nhà trường.
Kết quả học kì I 2014-2015
Trang - 18 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
Kết quả
Tổng số
Khối lớp.
học sinh
7
75
Khá-Giỏi
Trung bình
60 %
38%
Dưới trung
bình
2%
4. Bài học kinh nghiệm:
Trong quá trình giảng dạy giáo viên có thể kết hợp hài hoà giữa nhiều
phương pháp, giáo viên lịch sử phải luôn tìm tòi sáng tạo và đổi mới trong phương
pháp dạy học. Có kế hoạch cụ thể trong việc tìm kiếm và thiết kế các đồ dùng dạy
học đẹp chính xác phù hợp với nội dung bài dạy.
Giáo viên cần nghiên cứu kĩ sách giáo khoa, thường xuyên nghiên cứu thêm
tài liệu tham khảo để cung cấp thêm thông tin và kiến thức ở mỗi bài học. kết hợp
các phương tiện dạy học khác nhau như đồ dùng trực quan, hình ảnh, tranh vẽ, hệ
thống thao tác sư phạm khi lên lớp.. để góp phần phát huy tính tích cực chủ động
của học sinh trong mỗi tiết học, nâng cao hiệu quả giờ dạy.
Giáo viên phải biết hướng dẫn tổ chức cho học sinh tự mình khám phá kiến
thức mới, dạy cho học sinh không chỉ có kiến thức mà cả phương pháp học trong
đó, cốt lõi là tự học. Chính trong các hoạt động tự lực được giao cho từng cá nhân
hoặc nhóm nhỏ tiềm năng sáng tạo của mỗi học sinh được bộc lộ và phát huy, Giáo
viên phải biết luyện tập cho các em có thói quen nhìn nhận sự kiện dưới những góc
độ khác, biết đặt ra nhiều giả thuyết khi lí giải một hiện tượng.
Người giáo viên lịch sử cần bồi dưỡng năng khiếu hát, đọc thơ, lược đồ khoa
học chính xác, sử dụng các phương pháp dạy học tích cực nhằm thu hút sự chú ý
của học sinh làm cho học sinh yêu thích môn học.
VI. KIẾN NGHỊ
1- Đối với ngành giáo dục: Cần chú trọng phát huy các mô hình câu lạc bộ
lịch sử, ngược dòng lịch sử…trong các nhà trường để nhằm thúc đẩy quá trình dạy,
học có hiệu quả.
2- Đối với nhà trường: trong các hoạt động ngoại khoá, sinh hoạt chủ đề
nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn: 22/12, 3/2, 8/3, 30/4, 19/5… nên lồng ghép một số
Trang - 19 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
trò chơi tìm hiểu lịch sử, em yêu lịch sử, nhằm kiểm tra kiến thức học sinh, kích
thích sự tìm tòi học hỏi, tạo ra sân chơi bổ ích đối với mọi lứa tổi học sinh.
3- Đối với giáo viên: Cần thực sự tâm huyết với bộ môn, đầu tư chú trọng
đến chất lượng từng tiết dạy, hệ thống kiến thức một cách khoa học, sắp xếp thời
gian hợp lý để tổ chức thực hiện các trò chơi trên trong các tiết học một cách có
hiệu quả nhất.
Trên đây là một kinh nghiệm nhỏ của riêng tôi nên không tránh khỏi những
khiếm khuyết, vậy tôi rất mong nhận được sự góp ý kiến xây dựng của bạn bè,
đồng nghiệp và hội đồng chuyên môn để kinh nghiệm của tôi hoàn thiện hơn.
Định Hiệp ngày 10 tháng 1 năm 2015
Người Viết
Cao Thị Bảy
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.
Thiết kế bài giảng lịch sử 7
NXB Hà Nội
Trang - 20 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
2.
Đổi mới phương pháp dạy và học lịch sử trường NXB Đại học sư phạm
phổ thông
thành phố Hồ chí Minh
3.
Sách giáo viên lịch sử 7
NXB Giáo dục
4.
Sách giáo khoa lịch sử 7
NXB Giáo dục
5.
Chuẩn kiến thức kĩ năng lịch sử 7
NXB Giáo dục
6.
Tài liệu văn học dân gian việt nam
Tìm
hiểu
qua
mạng
Inernet
7.
8.
Phim tài liệu, phim truyện cổ tích, bài hát, tranh
Tìm hiểu qua mạng
ảnh..
Inernet
Sách giáo khoa môn công nghệ 7
NXB Giáo dục
ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CƠ SỞ
Trang - 21 -
Sử Dụng Phương Pháp Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học Lịch Sử Nhằm Phát Huy Tính
Tích Cực Hoạt Động Độc Lập Của Học Sinh Trong Dạy Học Lịch Sử
- Cao ThÞ B¶y -
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG CẤP TRÊN
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Trang - 22 -
