NHU cầu HÀNG hóa và DỊCH vụ CÔNG TRONG THỜI kỳ hội NHẬP KINH tế

BÀI TIỂU LUẬN:
CHỦ ĐỀ 3
NHU CẦU HÀNG HÓA VÀ DỊCH VỤ
CÔNG TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP
KINH TẾ

1


“Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa – Đô thị hóa” là một xu thế tất yếu của mọi
quốc gia muốn đạt đến sự phát triển và nó đóng vai trò rất quan trọng đối với một
quốc gia đang phát triển như Việt Nam hiện nay. Theo xu thế chung của thế giới,
Việt Nam đã và đang từng bước cố gắng chủ động hội nhập kinh tế quốc tế. Để làm
được điều đó thì Chính phủ cần phải có chính sách phù hợp với vấn đề “ Nhu cầu
hang hóa và dịch vụ công trong thời kỳ hội nhập kinh tế” nên em quyết định chọn
đề tài này để đi sâu vào nghiên cứu phân tích nhằm để hiểu biết rõ hơn về hang hóa
và dịch vụ công.
ĐẶT VẤN ĐỀ:
Ở nước ta trước thời kỳ đổi mới, Nhà nước nắm giữ hầu hết các hoạt động,
tự hoạt động kinh tế đên dịch vụ văn hóa, xã hội, tự quản lý hành chính đến giáo
dục, y tế, ngân hang…Còn hoạt động của tư nhân chỉ tồn tại trong một số lĩnh vực,
chủ yếu là buôn bán nhỏ lẻ, không có điều kiện phát triển.Mặc dù đất nước ta đổi
mới nhưng sự công bằng hiệu quả trong cung cấp hang hóa vẫn còn sự bất bình
đẳng trong phân phối dịch vụ công giữa người giàu và người nghèo,giữa các địa
phương và các vùng kinh tế trong xã hội. Do đó, yêu cầu đặt ra la phải làm sao để
mọi người đều có quyền lợi bình đẳng trong việc tiêp cận hang hóa nhằm đạt được
công bằng và hiệu quả trong cung cấp hang hóa cho xã hội.
Hy vọng qua bài viết này sẽ giúp chúng ta có cái nhìn đầy đủ hơn về hang
hóa và dịch vụ công của Chính Phủ trong công việc cung cấp và quản lý chúng
trong giai đoạn hiện nay.
I. Tình hình nền kinh tế Việt Nam trong thời kỳ hội nhập kinh tế

Quá trình hội nhập kinh tế của nước ta ngày càng sâu rộng, để dân tộc không
đánh mất mình trong thế giới luôn phát triển và biến động khó lường, để hội nhập
mà không hòa tan, hơn bao giờ hết, Đảng ta đã chủ trương tích cực triển khai “
2


Chiến lược phát triển văn hóa đến 2020”. Việc tiếp thu chọc lọc các giá trị nhân
văn, khoa học, tiến bộ của nước ngoài, học tập những kinh nghiệm tốt xây dựng và
phát triển văn hóa của cac nước trên thế giới được đẩy mạnh. Mở rộng giao lưu văn
hóa với nước ngoài đi đôi với việc giữ gìn, bồi đắp bản sắc văn hóa của dân tộc, từ
đó phát triển văn hóa Việt Nam lên một tầm cao mới, góp phần vào vào sự phát
triển của nhân loại. Theo đó, sự phát triển của nền sản xuất hang hóa hướng ra xuất
khẩu đã thúc đẩy hoạt động ngoại thương và thu hút đầu tư nước ngoài. Cơ cấu
kinh tế theo lãnh thổ cũng chuyển biến rõ rệt. Một mặt, hình thành vùng kinh tế
trọng điểm, phát triển các vùng chuyên canh quy mô lớn, các trung tâm công
nghiệp và dịch vụ lớn.Mặt khác, những vùng sâu, vùng xa, vùng núi và biên giới và
hải đảo cũng được ưu tiên phát triển.Nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn
trong xóa đói giảm nghèo, đời sống vật chất và tinh thần của đông đảo nhân dân
được cải thiện.
Tuy nhiên, trong quá trình phát triển, nước ta cũng gặp không ít khó
khan.Vấn đề việc làm, phát triển văn hóa, giáo dục, y tế, xóa đỏi giảm nghèo vẫn
chưa đáp ứng được nhu cầu của xã hội. Để khắc phục những điều đó, Chính phủ
phải tang cường cung cấp hang hóa và dịch vụ công, phục vụ nhu cầu đời sống của
nhân dân một cách tốt nhất.
II. Khái niệm và thuộc tính cơ bản của hang hóa
1. Khái niệm hàng hóa:
Hàng hóa là sản phẩm của lao động có thể thỏa mãn một nhu cầu nào đó của
con người và có thể trao đổi với các hàng hóa khác.
Ởđây,

có

3

điều

cần

lưu

ý:

- Một vật dù có ích to lớn đối với đời sống con người như nước và không
khí, nhưng không phải là sản phẩm của lao động thì không phải là hàng hóa;
3


- Đã là sản phẩm của lao động,nhưng không đưa ra trao đổi, mua bán cũng
không

phải

là

hàng

hóa;

- Hàng hóa là một phạm trù kinh tế, trong đó chứa dựng mối quan hệ xã hội
giữa

những

người

sản

xuất

và

trao

đổi

hàng

hóa

với

nhau.

Hàng hóa có thể ở dạng vật thể (hữu hình) và ở dạng phi vật thể (vô hình).Trong
nền kinh tế thị trường hiện đại, bên cạnh hàng hóa hữu hình còn tồn tại ngày càng
nhiều hàng hóa vô hình (dịch vụ). Chúng có đặc điểm sau: quá trình sản xuất và
tiêu dùng diễn ra đồng thời (dạy học, chữa bệnh…) không tồn tại độc lập nên
không thể tích lũy hay dự trữ được.
2. Thuộc tính cơ bản của hàng hóa
Hàng hóa có 2 thuộc tính: giá trị sử dụng và giá trị của hàng hóa.

- Giá trị sử dụng: là công dụng của một vật phẩm có thể thỏe mãn một nhu cầu nào
đó của con người, như lương thực, thực phẩm thỏa mãn nhu cầu nuooi dưỡng con
người hay máy móc thiết bị thỏa mãn nhu cầu sản xuất của xã hội.
Công dụng của một vật do thuộc tính tự nhiên (lý, hóa học) của vật phẩm quy định.
Khoa học – công nghệ ngày càng phát triển, người ta càng tìm thấy nhiều thuộc
tính

hữu

ích

của

vật

phẩm

đối

với

đời

sống.

Giá trị sử dụng của hàng hóa được biểu hiện ra khi con người tiêu dùng nó. GÍa trị
sử dụng là nội dung của của cải đó như thế nào. Do đó giá trị sử dụng là phạm trù
vĩnh

viễn

- Giá

trị

.

của

hàng

hóa:

Một vật phẩm có giá trị sử dụng chưa hẳn đã là hàng hóa. Muốn trở thàh hàng hóa,
sản phẩm của lao động phải được đưa ra trao đổi, mua – bán. Do đó, trong kinh tế
hàng

hóa,

giá

trị

sử

dụng

là

vật

mang

giá

trị

trao

đổi.

Giá trị sử dụng trước hết biểu hiện ra là một quan hệ về số lượng, là một tỷ lệ trao
đổi với nhau giữa những giá trị sử dụng khác nhau.
4


*

Mối

quan

hệ

giữa

hai

thuộc

tính

của

hàng

hóa:

Hàng hóa là sự thống nhất giữa hai thuộc tính: giá trị và giá trị sử dụng, song đây là
sự thống nhất của hai mặt đối lập chứa đựng trong hàng hóa, thể hiện ở chỗ:
Một là, người sản xuất tạo ra hàng hóa để bán, nên họ chỉ quan tâm tới giá trị của
hàng hóa, tuy nhiên để có được giá trị buộc họ phải quan tâm tới giá trị sử dụng.
Hai là, người tiêu dùng (người mua) chỉ quan tam tới giá trị sử dụng, song muốn có
được giá trị sử dụng họ phải trả tiền (hình thái biểu hiện của giá trị) cho người sản
xuất (tức là phải thực hiện giá trị của hàng hóa).Như vậy, trong kinh tế hàng hóa,
quá trình thực hiện giá trị hàng hóa và sử dụng tách rời và diễn ra sau quá trình
thực hiện giá trị nên đã tạo ra nguy cơ tiềm ẩn của một cuộc khủng hoảng kinh
tế.Vậy nên, mâu thuẫn giữa giá trị và giá trị sử dụng chứa đựng trong hàng hóa
chính là mâu thuẫn cơ bản của nền sản xuất hàng hóa.
III. Dịch vụ công
1. Khái niệm:
Theo nghĩa rộng, dịch vụ công là những hàng hoá, dịch vụ mà Chính phủ can
thiệp vào việc cung cấp nhằm mục tiêu hiệu quả và công bằng. Theo đó, dịch vụ
công là tất cả những hoạt động nhằm thực hiện các chức năng vốn có của Chính
phủ, bao gồm từ các hoạt động bah hành chính sách, pháp luật, toà án… cho đến
những hoạt động y tế, giáo dục, giao thông công công.
Theo nghĩa hẹp, dịch vụ công được hiểu là những hàng hoá, dịch vụ phục vụ
trực tiếp nhu cầu của các tổ chức và công dân mà Chính phủ can thiệp vào việc
cung cấp nhằm mục tiêu hiệu quả và công bằng.
2. Đặc trưng cơ bản của dịch vụ công

- Thứ nhất, đó là những hoạt động phục vụ cho lợi ích chung thiết yếu, các
quyền và nghĩa vụ cơ bản của các tổ chức và công dân
5


- Thứ hai, do Nhà nước chịu trách nhiệm trước xã hội (trực tiếp cung ứng
hoặc uỷ nhiệm việc cung ứng). Ngay cả khi Nhà nước chuyển giao dịch vụ này cho
tư nhân cung ứng thì Nhà nước vẫn có vai trò điều tiết đặc biệt nhằm đảm bảo sự
công bằng trong phân phối các dịch vụ này, khắc phục các điểm khuyền khuyết của
thị trường.
- Thứ ba, là các hoạt động có tính chất phục vụ trực tiếp, đáp ứng nhu cầu,
quyền lợi hay nghĩa vụ cụ thể và trực tiếp của các tổ chức và công dân.
- Thứ tư, mục tiêu nhằm bảo đảm tính công bằng và tính hiệu quả trong cung
ứng dịch vụ.
3. Các loại dịch vụ công
Dịch vụ công có thể phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, xét theo tiêu chí
chủ thể cung ứng, dịch vụ công được chia thành 3 loại, như sau:
- Dịch vụ công do cơ quan nhà nước trực tiếp cung cấp: Đó là những dịch vụ
công cộng cơ bản do các cơ quan của nhà nước cung cấp. Thí dụ, an ninh, giáo dục,
phổ thông, chăm sóc y tế công cộng, bảo trợ xã hội…
- Dịch vụ công do các tổ chức phi chính phủ và khu vực tư nhân cung cấp,
gồm những dịch vụ mà Nhà nước có trách nhiệm cung cấp, nhưng không tực tiếp
thực hiện mà ủy nhiệm cho tổ chức phi chính phủ và tư nhân thực hiện, dưới sự đôn
đốc, giám sát của nhà nước. Thí dụ các công trình công cộng do chính phủ gọi thầu
có thể do các công ty tư nhân đấu thầu xây dựng.
- Dịch vụ công do tổ chức nhà nước, tổ chức phi chính phủ, tổ chức tư nhân
phối hợp thực hiện. Loại hình cung ứng dịch vụ này ngày càng trở nên phổ biến ở
nhiều nước.Như ở Trung Quốc, việc thiết lập hệ thống bảo vệ trật tự phối hợp thực
hiện.
6

Dựa vào tính chất và tác dụng của dịch vụ được cung ứng, có thể chia dịch
vụ công thành các loại sau:
- Dịch vụ hành chính công: Đây là loại dịch vụ gắn liền với chức năng quản
lý nhà nước nhằm đáp ứng yêu cầu của người dân, Do vậy, cho đến nay, đối tượng
cung ứng duy nhất các dịch vụ công này là cơ quan công quyền hay các cơ quan do
nhà nước thành lập được ủy quyền thực hiện cung ứng dịch vụ hay dịch vụ công.
Đây là một phần trong chức năng quản lý nhà nước, Để thực hiện chức năng này,
nhà nước phải tiến hành những hoạt động phục vụ trực tiếp như cấp giấy phép, giấy
chứng nhận, đăng ký, công chứng, thị thực, hộ tịch,…(Ở một số nước, dịch vụ hành
chính công được coi là một loại hoạt động riêng, không nằm trong phạm vi dịch vụ
công. Ở nước ta, một số nhà nghiên cứu cũng có quan điểm như vậy). Người dân
được hưởng những dịch vụ này không theo quan hệ cung cầu, ngang giá trên thị
trường, mà thông qua việc đóng lệ ohis hoặc ohis cho cơ quan hành chính nhà
nước. Phần lệ phí này mang tính chất hỗ trợ cho ngân sách nhà nước.
- Dịch vụ sự nghiệp công: Bao gồm các hoạt động cung cấp phúc lợi xã hội
thiết yếu cho người dân như giáo dục, văn hóa, khoa học, chăm sóc sức khỏe, thể
dục thể thao, bảo hiểm, an sinh xã hội,… Xu hướng chung hiện nay trên thế giới là
nhà nước chỉ thực hiện những dịch vụ công nào mà xã hội không thể làm được
hoặc không muốn làm nên nhà nước đã chuyển giao một phần việc cung ứng loại
dịch vụ công này cho khu vực tư nhân và các tổ chức xã hội.
- Dịch vụ công ích: Là các hoạt động cung cấp các hàng hóa, dịch vụ cơ bản,
thiết yếu cho người dân và cộng đồng như: Vệ sinh môi trường, xử lý rác thải, cấp
nước sạch, vận tải công cộng đô thị, phòng chống thiên tai… chủ yếu do các doanh
nghiệp nhà nước thực hiện. Có một số hoạt đọng ở địa bàn cơ sở do khu vực tư
nhân đứng ra đảm nhiệm như vệ sinh môi trường, thu gom vận chuyển rác thải ở
một số đô thị nhỏ, cung ứng nước sạch ở một số vùng nông thôn…
7

4. Các đặc điểm của dịch vụ công
Các lại hình dịch vụ công có những đặc điểm chung cơ bản sau đây:
- Dịch vụ công có tính xã hội, với mục tiêu chính phục vụ lợi ích cộng đồng
đáp ứng nhu cầu của tất cả công dân, không phân biệt giai cấp, địa vị xã hội và bảo
đảm công bằng và ổn định xã hội, mang tính quần chúng rộng rãi. Mọi người đều
có quyền ngang nhau trong việc tiếp cận các dịch vụ công với tư cách là đối tượng
phục vụ của nhà nước.Từ đó, có thể thấy tính kinh tế, lợi nhuận không phải là điều
kiện tiên quyết chi phối hoạt động dịch vụ công.
- Dịch vụ công cung ứng loại “hàng hóa” không phải bình thường mà là hàng
hóa đặc biệt do nhà nước cung ứng hoặc ủy nhiệm do tổ chức cá nhân thực hiện,
đáp ứng nhu cầu toàn xã hội bất kể sản phầm được tạo ra có hình thái hiện vật hay
phi hiện vật.
- Việc trao đổi dịch vụ công không thông qua quan hệ thị trường đầy đủ.
Thông thường, người sử dụng dịch vụ công không trực tiếp trả tiền, hay đúng hơn
là đã trả tiền dưới hình thức đóng thuế vào ngân sách nhà nước, Cũng có những
dịch vụ công mà người sử dụng vẫn phải trả một phần hoặc toàn bộ kinh phí; song
nhà nước vẫn có trách nhiệm đảm bảo cung ứng các dịch vụ này không nhằm mục
tiêu lợi nhuận.
- Từ góc độ kinh tế học, dịch vụ công là các hoạt động cung ứng cho xã hội
một loại hàng hóa công cộng. Loại hàng hóa này mang lại lợi ích không chỉ cho
những người mua nó, mà cho cả những người không phải trả tiền cho hàng hóa
này.Ví dụ giáo dục đào tạo không chỉ đáp ứng nhu cầu cảu người đi học mà còn
góp phần nâng cao mặt bằng dân trí và văn hóa của xã hội.Đó là nguyên nhân khiến
cho chính phủ có vai trò và trách nhiệm quan trọng trong việc sản xuất hoặc đảm
bảo cung ứng các loại hàng hóa công cộng.
8


Với sự đa dạng của các loại hình dịch vụ công, của các hình thức cung ứng

dịch vụ công, và những đặc điểm của dịch vụ công, có thể thấy rằng cung ứng loại
dịch vụ này là một cách có hiệu quả không phải là một vấn đề đơn giản. Nhà nước
phải xác định rõ loại dịch vụ nào nhà nước cần giữ vai trò cung ứng chủ đạo, loại
dịch vụ nào nhà nước về vấn đề này như thế nào.Kinh nghiệm của nhiều nuơcs
những năm qua cho thấy rằng trong cung ứng dịch vụ công, nhà nước chỉ trực tiếp
tực hiện những loại dịch vụ công mà khu vực phi nhà nước không thể làm được và
không muốn làm. Nếu nhà nước không chuyển giao việc cung ứng dịch vụ công ở
các lĩnh vực tích hợp cho khu vực phi nhà nước và cải cách việc cung ứng dịch v ụ
công của các cơ quan nhà nước, thì hiệu quả cung ứng dịch vụ công về tổng thể sẽ
bị giảm sút, ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của người dân và sự phát triển chung
của toàn xã hội. Điều cốt lõi là nhà nước phải cân nhắc, tính toán và giải quyết thỏa
đáng mối quan hệ giữa lợi ích của nhà nước, của xã hội với lợi ích của tổ chức và
cá nhân tham gia cung ứng dịch vụ công.
IV. Một số giải pháp nhằm đổi mới cung cấp dịch vụ công
Cá nhân tôi cho rằng cần tăng cường việc giám sát một cách thường xuyên,
nhằm đảm bảo chất lượng cung ứng dịch vụ công. Cụ thể, phải rà soát lại số lượng,
chất lượng hoạt động cung ứng dịch vụ công để có những điều chỉnh phù hợp cho
công tác quy hoạch, định hướng phát triển, đáp ứng nguyện vọng chính đáng của
người dân…
- Nâng cao chất lượng dịch vụ công là một vấn đề quan trọng, theo một cách
tiếp cận khác, việc nâng cao chất lượng dịch vụ công được thể hiện qua việc quản
lý chất lượng dịch vụ. Đó là một quá trình giảm thiểu khoảng cách tổ chức thực
hiện giữa chủ thể trực tiếp phụ trách cung ứng dịch vụ mà ở đây là những cán bộ,
người quản lý trực tiếp phụ trách, theo dõi lĩnh vực quản trị công của các sở, ban,
ngành, địa phương với những mong muốn của người dân. Theo đó, tôi thấy rằng
9


việc quan tâm đào tạo cán bộ trực tiếp theo dõi, phụ trách cung ứng dịch vụ công là
việc làm rất thiết thực. Hơn hết, thông qua các chương trình đào tạo, với ý kiến

đóng góp, kinh nghiệm của các chuyên gia trong lĩnh vực hành chính công ở các
nước phát triển sẽ giúp ích rất nhiều cho các bạn trong việc áp dụng, xây dựng quy
trình cung ứng dịch vụ công một cách hợp lý, hiệu quả.
- Việc trao đổi những kinh nghiệm là cách thiết thực để các bạn không bị lặp
lại những sai lầm, đồng thời rút ngắn thời gian trong quá trình xây dựng hệ thống
dịch vụ công một cách hoàn thiện, hiệu quả.
- Tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở vật chất ban đầu.
- Từng bước tách cơ sở bán công ra khỏi đơn vị công lập, không nên để tình
trạng công – tư lẫn lộn, rất khó kiểm soát về mặt tài chính và lao động.
- Quy định xử lý nghiêm minh đối với các cơ sở vi phạm quy định của Nhà
nước về cung ứng dịch vụ công.
KẾT LUẬN
Theo tôi mọi xã hội đều có những vấn đề chung liên quan đến cuộc sống của
tất cả mọi người, đó là các vấn đề như trật tự trị an, giáo dục, y tế, dân số, môi
trường, tài nguyên… Trong khi đó, hàng hóa và dịch vụ công là những hoạt động
phục vụ các lợi ích tối cần thiết của xã hội, đảm bảo cho xã hội phát triển bền vững
có kỷ cương, trật tự. Do vậy, tính ưu việt của một xã hội được phản chiếu một cách
rõ ràng qua chất lượng cung ứng hàng hóa và dịch vụ công. Để giải quyết thành
công các vấn đề trên, cần có sự góp sức của cả nhà nước, cộng đồng và các tổ chức
xã hội thông qua việc cung ứng các dịch vụ công. Nếu các dịch vụ công bị ngừng
cung cấp hoặc cung cấp không đầy đủ, chất lượng thấp thì sẽ dẫn đến những rối
loạn trong xã hội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của mỗi người dân, đồng
thời tác động tiêu cực đến sự phát triển của mỗi địa phương, mỗi quốc gia…
10


Nhu cầu hàng hóa và dịch vụ ngày càng cao, ngày càng phong phú và đa
dạng, nếu chỉ dựa vào các cơ sở công lập thì không thể nào đáp ứng được nên cần
phải tạo được sự cạnh tranh lành mạnh giữa các cơ sở ngoài công lập với các cơ sở
công lập nhằm không ngừng nâng cao hiệu quả và chất lượng của hàng hóa và dịch

vụ công.
Tài liệu tham khảo:
1.
2.
3.
4.

www.text.123doc.org
Timtailieu.vn
www.most.gov.vn
Các giải pháp nâng cáo chất lượng hàng hóa và dịch vị công trong thời
gian hiện nay.

11