Bài Giảng Chức Năng Vận Động Của Hệ Thần Kinh Trung Ương

Chøc n¨ng vËn ®éng
cña hÖ tk trung ­¬ng


Bµi 1

C¬ chÕ vËn ®éng ngo¹i vi
(sinh lý c¬)


Cơ thể có ba loại cơ:
- Cơ vân (cơ vân xương): hô hấp và cử
động cơ thể.
- Cơ trơn: vận động các cơ quan nội tạng.
- Cơ tim: là loại cơ đặc biệt ...


sinh lý c¬ v©n
1.CÊu tróc c¬ v©n.
- ChiÕm # 50% k/l­îng c¬
thÓ.
- 1 b¾p c¬: nhiÒu bã sîi c¬
- 1 sîi c¬ (fiber) lµ mét TB
c¬, dµi # 50-60mm, ∅10100µm.
- Trong tÕ bµo: nhiÒu nh©n
n»m s¸t mµng sîi c¬
(sarcolemma), nhiÒu t¬ c¬
(myofibril) vµ c¸c b/quan.


1.1-§¬n vÞ co c¬

(Sarcomer).

D¶i Z
B¨ng I
B¨ng A

D¶i H
Myosin
Actin


Tơ


cơ (myofibril).

Mỗi tơ cơ gồm: tơ
mập (myosin) và tơ
mảnh (actin),
- 1 Tơ mập myosin:
có # 300-500 phân tử
myosin.
Pt myosin có hai
phần: phần đuôi
(hay tiểu phần nặng)
gồm 2 chuỗi
polypeptid.


®Çu myosin (hay tiÓu

phÇn nhÑ) cã phÇn nh«
ra gäi lµ cÇu ngang
(cross-bridge) cã h/tÝnh
ATPase.
-CÇu ngang h­íng vÒ
®Çu tù do cña sîi, c¸ch
®Òu nhau 14,3nm vµ
lÖch nhau 1200.


* Tơ mảnh actin có:
- Dạng cầu (G-actin) dạng sợi (Factin).
- Mỗi sợi F-actin # 300-400 p/tử
G-actin, gồm 2 chuỗi xoắn = chu
kỳ gồm 7 phân tử G-actin.
- Trên p/tử G-actin có điểm hoạt
động (active site) có chứa ADP.


Tropomyosin:
Ngăn chặn sự tương tác của
actin và myosin.
Hai đầu của mỗi vòng xoắn
của F-actin là Troponin, có 3
đơn vị:
Troponin I,
Troponin T
Troponin C

* L­íi néi c¬ t­¬ng.
(sarcoplasmic reticulum)
Cã HÖ thèng èng ngang (hÖ thèng T).
HÖ thèng èng däc (hÖ thèng L) kh«ng
th«ng trùc tiÕp víi ngo¹i bµo,


1.2. Sự chi phối thần kinh của cơ.
Mỗi cơ được một nhánh của sợi TK.
.Các cúc tận, túi synap chứa acetylcholin và
nhiều ty lạp thể


1.2. Sù chi phèi thÇn kinh cña c¬.
. khe synap # 2030nm
.mËt ®é receptor
20.000-25.000/1µm2.
. cholinesterase .


2. Đặc tính của cơ vân.
Tính đàn hồi và tính hưng phấn.
2.1. Tính đàn hồi.
Khi cơ chịu tác động của một lực, cơ sẽ
thay đổi hình dáng; khi lực đó thôi tác
động, cơ sẽ trở về hình dáng ban đầu.
Giới hạn đó khả năng đàn hồi # 40% so
với chiều dài sợi cơ.

2.2. Tính hưng phấn (co cơ).
Nếu kích thích lên cơ hoặc sợi thần kinh
vận động chi phối cơ cơ sẽ co .
2.2.1. Các kiểu co cơ.
Cơ co đẳng trương (isotonic): cơ co rút
ngắn chiều dài mà không tăng trương lực.
Loại co cơ này sẽ tạo ra công, di chuyển..


Co cơ đẳng trường (isometric): co cơ
không rút ngắn chiều dài, nhưng trương
lực cơ tăng lên. Loại co cơ để giữ cố định
một vật, hay để xách một vật.


C¸c d¹ng co c¬.
*Co c¬2.2..2.
®¬n ®éc.
Khi kÝch ®¬n lÎ →
mét co c¬ nhanh
vµ ng¾n.
Th/gian 100msec
vµ ®­êng ghi co
c¬ gåm 3 giai ®o¹n
.

C

Thêi gian co cña c¬ m¾t: 7,5msec, cña c¬ l­ng
dµi: 100msec, cña c¬ ®ïi Õch: 100msec.

* Cơ co cứng.
- Khi tác động lên cơ nhiều KT liên tiếp cường
độ như nhau thì tập cộng.
- Nếu khoảng cách giữa hai kích thích nhỏ hơn
thời gian của một co cơ đơn giản co cứng.
Có hai hình thức cơ co cứng :
- Cơ co cứng không hoàn toàn (hay cơ co cứng
răng cưa).
-co cứng hoàn toàn (hay cơ co cứng phẳng, co
tetanos).



3. Cơ chế co cơ.
ở trạng thái yên
nghỉ, các sợi
actin và myosin
tách rời nhau,
tropomyosin
chặn lên các vị
trí hoạt động
của actin


3. Cơ chế co cơ.


Khi sợi cơ bị

kích thích:
điện thế hoạt
động đến vùng
triad, làm giải
phóng Ca++ từ
các bể tận
cùng.


4. Nguån n¨ng l­îng cho co c¬.
Gåm 3 hÖ: hÖ n¨ng l­îng phosphogen,
hÖ n¨ng l­îng lactic vµ hÖ n¨ng l­îng oxy
ho¸.
4.1. HÖ n¨ng l­îng phosphogen
HÖ n¨ng l­îng phosphogen gåm ATP vµ
creatinphosphat.
+H2O

ATP

ADP + H3PO4 + 12.000 calo.
ATPase


ATP bảo đảm cho 3 quá trình:
- Hoạt động bơm natri-kali .
- Đảm bảo quá trình "trượt" của các sợi
actin và sợi myosin,
- Hoạt động "bơm calci" cần thiết cho quá
trình giãn cơ.

Song ATP ở cơ # 5mmol/gam cơ, đủ cho
cơ h/đ # 1/2 giây đến 1 giây.
Phosphocreatin transferase
Creatinphosphat + ADP
ATP + creatin


Lượng creatinphosphat gấp 4-6 lần ATP,
đủ cho cơ co tối đa trong 5-7 giây, sau đó
cơ phải sử dụng năng lượng do oxy hoá
glucid (glucogen và glucose) và lipid .
4.2. Hệ năng lượng lactic.
Hệ năng lượng do con đường đường phân
yếm khí (anaerobic - không có oxy).
LDH
Acid pyruvic + NADH2

acid lactic + NAD+

enzym lactat dehydrogenase (LDH).


1 glucose 2 acid lactic, gf: từ glucose được
2 ATP, từ glycogen sẽ được 3 ATP.
Con đường này rất quan trọng, vì tốc độ nhanh
gấp 2,5 lần con đường oxy hoá có oxy.
Thực tế sự phân ly glycogen yếm khí xảy ra ngay
khi bắt đầu hoạt động cơ và đạt mức độ tối đa sau
30-40 giây

H/động cơ kéo dài thiếu oxy CH yếm khí
tăng tăng acid lactic máu và bị ứ lại ở cơ
đau mỏi cơ và sẽ làm ức chế các enzym của
quá trình đường phân.