ôn tập tiếng việt

ÔN TẬP TIẾNG
VIỆT LỚP 10


Kết quả cần đạt
- Nắm vững các kiến thức về PCNN sinh
hoạt và PCNN nghệ thuật, về hoạt động
giao tiếp bằng ngôn ngữ, về những yêu cầu
trong việc sử dụng tiếng Việt, về lòch sử tiếng
Việt, về văn bản tự sự và sự phân biệt VB
nói và VB viết.
- Biết vận dụng những kiến thức nói trên
vào việc rèn luyện các kó năng sử dụng tiếng
Việt.


Đặc điểm của PCNN sinh hoạt và
PCNN nghệ thuật
PCNN nghệthuật
PCNN sinh hoạt
- Tính cá thể.

-Tính thẩm mó.

- Tính sinh động cụ thể.

- Tính đa nghóa.

- Tính cảm xúc

- Dấu ấn riêng của tác giả

Nêu những đặc điểm
chung và cách sử
dụng phương tiện
ngôn ngữ trong
PCNN sinh hoạt và
PCNN nghệ thuật?


Cách sử dụng các phương tiện ngôn ngữ trong PCNN
sinh hoạt và PCNN nghệ thuật
PCNN sinh hoạt

Về ngữ
âm và
chữ
viết
Về
từ
ngữ

- Ph¸t ©m theo thãi
quen ph¸t ©m ®Þa ph­
¬ng.
- Dùng ngữ điệu và các
phương tiện kèm ngôn
ngữ.
- Thường dùng những từ
ngữ biểu cảm, mang tính
chất thân mật suồng sã.

- Dùng nhiều từ tình thái.

PCNN nghệ thuật
- Các yếu tố ngữ âm
được khai thác tối đa để
xây dựng hình tượng.
- ngữ âm phát huy tác
dụng gợi tả, tạo các nét
nghóa bổ sung tinh tế
- Sử dụng có chọn lọc
những yếu tố của tất cả
các lớp từ ngữ khác
nhau.

- Dùng nhiêù từ đòa - Sử dụng lớp từ ngữ
riêng thường dùng trong
phương, biệt ngữ xã hội
thơ ( lớp từ thi ca).


PCNN sinh hoạt
Về
kiểu
câu

Về
biện
pháp
tu từ
Về bố

cục,
trình
bày

-Dùng tất cả các kiểu câu với
tính cụ thể, sinh động.

PCNN nghệ thuật
- Sử dụng rộng rãi các kiểu
câu.

- Dùng một số kiểu câu riêng:
- Vận dụng các kiểu câu đặc
dùng “nó” làm CN giả, “thì, là”
thù , taọ nên kiểu cú pháp thi
đặt ở đầu câu, dùng cá kết cấu có
ca.
ý nghóa phủ đònh, dùng cấu trúc
với nhiều từ ngữ chêm xen: thì,
là, rất là, coi như là…
- Ưa dùng lối nói ví von, so sánh - Tận dụng mọi BPTT để xây
để miêu tả sự vật mộtcách sinh dựng hình tượng, tổ chức tác
động.
phẩm văn chương.
- Ưa dùng cách nói “iêc” hoá như - BPTT ngữ âm, ngữ pháp
là cách bộclộ cảm xúc của người
nói
- Diễn biến tự nhiên.
- dùngtừ ngữ, câu lặp hoặc cố
ý hoặc vô ý.

Coi trọng vẻ đẹp cân đối hài
hoà trong chiều sâu bố cục,
trình bày của tác phẩm.


Chức năng của ngôn ngữ
- Chức năng thông báo.
-Chức năng bộc lộ.

Nêu các chức năng của ngôn ngữ,
- Chức năng tác động.
các nhân tố của hoạt động giáo tiếp
- Chức năng thẩm mó.
bằng ngôn ngữ?
Các nhân tố của hoạt động giao tiếp
-Nhân vật giao tiếp.
- Công cụ giao tiếp và kênh giao tiếp.
- Nội dung giao tiếp.
- Hoàn cảnh giao tiếp.


Về ngữ âm và chữ viết.
•Khi nãi: ph¶i ph¸t ©m theo ngữ ©m tiÕng ViƯt. Ng­êi nãi cÇn
cã ý thøc ®iỊu chØnh thãi quen ph¸t ©m thn t ®Þa ph­¬ng,
h­íng tíi c¸ch ph¸t ©m ®­ỵc nhiỊu ng­êi Việt Nam chÊp
Nêu các yêu cầu
nhËn.
•Khi viÕt: Ph¶i viÕttrong
®óng quy

việct¾c
sửchÝnh
dụngt¶ tiÕng ViƯt, tr¸nh
viÕt c¸c ©m theo c¸ch ph¸t
tiế©m
ngcđa
Việ®Þa
t?ph­¬ng.
Về từ ngữ

-Dùng từ đúng nghóa
- cần coi trọng tính nghệthuật trong việc sử dụng
từ ngữ.
Về ngữ pháp
-Phải tuân thủ các quy tắc cấu tạo câu, cụm từ.
- để đảm bảo tính nghệ thuật cần vận dụng linh hoạt
và sanùg tạo các quy tắc đó.


Hoµn
c¶nh
vµ
®iỊu
kiƯn
sư
dơng

Văn bản nói

Văn bản viết

Ng­êi viÕt, ng­êi ®äc ph¶i biÕt
c¸c ký hiƯu chữ viÕt, c¸c quy
t¾c chÝnh t¶, c¸ch tỉ chøc văn
b¶n.

Ng­êi viÕt, ng­êi ®äc ph¶i
biÕt c¸c ký hiƯu chữ viÕt, c¸c
quy t¾c chÝnh t¶, c¸ch tỉ chøc
văn b¶n.

Ng­êi ®äc cã ®iỊu kiƯn ®äc l¹i,
ph©n tÝch kü, nghiỊn ngÉm.

Ng­êi ®äc cã ®iỊu kiƯn ®äc
l¹i, ph©n tÝch kü, nghiỊn
ngÉm.

Nêu đặc điểm của
§­ỵc thĨ hiƯn b»ng viÕt trong
Đ­ỵc thĨ hiƯn b»ng chữ viÕt
văntiÕp
bảnnhËn
nóib»ng
và văntrong văn b¶n, ®­ỵc tiÕp nhËn
văn b¶n, ®­ỵc
thÞ gi¸c.
bản viết?
b»ng thÞ gi¸c.

Ghi chÐp b»ng chữ viÕt trong
văn b¶n nªn ®Õn ®­ỵc víi ®«ng
®¶o b¹n ®äc trong ph¹m vi
réng lín vµ thêi gian dµi.

Ghi chÐp b»ng chữ viÕt trong
văn b¶n nªn ®Õn ®­ỵc víi
®«ng ®¶o b¹n ®äc trong ph¹m
vi réng lín vµ thêi gian dµi.


Văn bản nói
Đặc
điểm
chủ
yếu
của
từ và
câu

+VỊ tõ:
- Tõ ngữ ®­ỵc sư
dơng kh¸ ®a d¹ng
- Cã những líp tõ
khÈu ngữ, tõ ngữ ®Þa
ph­ỵng, tiÕng lãng, biƯt
ngữ c¸c trỵ tõ, th¸n tõ,
c¸c tõ ngư®­a ®Èy ,
chªm xen
+ VỊ c©u:

Dïng hình thøc tØnh l­
ỵc, cã u tè d­, trïng
lỈp.

Văn bản viết
Tõ ngữ: đ­ỵc lùa chän,
thay thÕ nªn cã ®iỊu kiƯn
®¹t ®­ỵc tÝnh chÝnh x¸c Sư
dơng tõ hỵp phong c¸ch.
Tr¸nh dïng c¸c tõ ngữ
mang tÝnh khÈu ngữ tõ ®Þa
ph­¬ng, tiÕng lãng, tiÕng
tơc.
C©u: Th­êng dïng c©u
dµi, nhiỊu thµnh phÇn ®­
ỵc tỉ chøc m¹ch l¹c, chỈt
chÏ nhê c¸c quan hƯ tõ vµ
sù s¾p xÕp c¸c thµnh phÇn
phï hỵp.


Văn bản nói

Các
yếu
tố
phụ
trợ

KÕt hỵp giữa lêi

nãi víi ngữ ®iƯu,
nÐt mỈt, ¸nh
m¾t, cư chØ, ®iƯu
bé cđa ng­êi nãi.

Văn bản viết
HƯ thèng dÊu c©u,
c¸c ký hiƯu văn tù,
c¸c hình ¶nh minh
ho¹, c¸c b¶ng biĨu,
s¬ ®å.