về lý luận xã hội

TRƯỜNG THPT QUANG TRUNG

Tiết 103: Đọc văn


I: Tiểu dẫn.
1: Tác giả.
a. Cuộc đời.
- Phan Châu Trinh (1872 1926), tự :
Tử Cán, hiệu: Tây Hồ, biệt hiệu: Hi Mã.
- Quê quán: Tõy Lc, Tiờn Phc, Tam Kỡ, Qung Nam
- Cha: Phan Văn Bình, mẹ: Lê thị Chung.
-1901 phú bng, lm quan mt thi gian sau ụng t quan, tham gia
hot ng cỏch mng
-1908 ụng b bt, b y i Cụn o, ba nm sau c th t do
- ễng l ngi sỏng lp v l lónh t ca phong tro Duy tõn vo
nhng nm cui th k XIX u th k XX, cú nh hng sõu rng
n phong tro yờu nc thi kỡ ú.
-1925 b m nng, mt ngy 24-3-1926, ỏm tang ca ụng tr thnh mt
phong tro vn ng ỏi quc rng khp.


Đám tang cụ Phan Châu trinh


b. Sự nghiệp sáng tác:
+ Văn chính luận: Đậm tính hùng biện,
lập luận chặt chẽ, đanh thép.
+ Thơ: Dạt dào cảm xúc về đất nước,
đồng bào.
=> Thấm nhuần tư tưởng yêu nước

và tinh thần dân chủ
+ Các tác phẩm: (SGK: tr84)

Bút tích của
PCT


T­îng cô Phan
§Ëp ®¸ ë C«n L«n

Tr­êng Phan Ch©u Trinh
– Hµ Néi

T¸c phÈm vÒ
PCT


2: Tác phẩm
+ Hoàn cảnh sáng tác:
- Tác phẩm được viết vào năm 1925, và được diễn thuyết
vào đêm 19 11 1925, tại nhà Hội thanh niên ở Sài
Gòn.
+ Thể loại: Văn chính luận.
+ Cấu trúc: Gồm năm phần, kể cả nhập đề và kết luận.


II: Đọc hiểu đoạn trích:
1. Đọc
- Vị trí: Phần 3 tác phẩm “Đạo đức và luân lí Đông Tây”

Phần 1: Nêu vấn đề về luân lí xã hội ở nước ta
- Bố cục: 3 phần

Phần 2: Phân tích thực trạng, nguyên
nhân, dự báo hậu quả.
Phần 3: Mong muốn của tác
giả.


2. Tìm hiểu đoạn trích.
a. Phần 1:
- Cách nêu vấn đề: Trực tiếp, dùng cách nói phủ
định
- Luận cứ:

Trong sách vở
Trong thực tế

Tác dụng:

- Gây ấn tượng mạnh mẽ.
- Giúp người đọc, người nghe dễ tiếp nhận.
- Tăng hiệu quả thuyết phục.


II: Đọc hiểu đoạn trích:

2. Tìm hiểu đoạn trích.
b. Phần 2:
b1- thực trạng xã hội Việt Nam

Học sinh thảo luận

+ Thao tác lập luận so sánh.
Nền luân lí XH ở Âu châu (Pháp)

Xã hội Việt Nam

+ Nhận định: “cái XH chủ nghĩa bên
+ Nhận định: “người bên ta thì điềm
Âu châu thịnh hành như thế, phóng đại nhiên như kẻ ngủ... chưa hiểu gì cả”
như thế”
+ Biểu hiện: “Mỗi khi người có
quyền thế....kì đến được công bình
mới nghe”
+ Nguyên nhân:
- Có đoàn thể.
- Có ý thức sẵn sàng làm việc
chung.
- Có tinh thần dân chủ.

+ Biểu hiện:
- “Ai phải tai nấy, ai chết mặc ai.”
- “Đi đường gặp người bị tai
nạn, .... Người bị nạn khốn ấy
không can thiệp gì đến mình.”


Nhóm1: T ìm nhận định của Phan
Châu Trinh về nền luân lí xã hội ở Âu

châu, những biểu hiện trong xã hội có
luân lí ở Pháp?

Nhóm 2: Tìm nhận định của Phan
Châu Trinh về nền luân lí xã hội ở
nước ta, những biểu hiện trong xã hội
Việt Nam?
(Thời gian làm việc theo nhóm: 5 phút)


+ Cách lập luận:

- Lập luận theo kiểu diễn dịch.
- Sử dụng thao tác lập luận so sánh tương phản.
- Sử dụng cách nói giàu hình ảnh, từ ngữ biểu cảm.
- Sử dụng câu cảm thán.
+ Hiệu quả:

- Nêu bật thực trạng xã hội chưa có luân lí ở nước ta.
- Thể hiện rõ thái độ, tâm trạng của tác giả.
- Tác động mạnh vào nhận thức và tình cảm của người đọc.


Bài tập củng cố:
+ Bài tập trắc nghiệm Violet