Sử dụng phương pháp phân tích chi phí lợi ích đánh giá hiệu quả thu gom rác thải của Hà Nội

L/O/G/O

Sử Dụng Phương pháp Phân Tích Chi
Phí- Lợi Ích Để Đánh giá hiệu quả dự
án thu gom rác thải SH trên địa bàn
TP Hà Nội

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Cấu Trúc Bài
Chương 1: Tổng Quan
1. Tổng quan về chất thải rắn, rác thải sinh hoạt
2. Khái quát về phương pháp phân tích chi phí, lợi ích ( CBA)
Chương 2: Thực trạng rác thải, và quản lý
• 1.Hiện trạng rác thải trên toàn thành phố ( dân số cũng ảnh hưởng tới)
• 2. Hiện trạng môi trường tại khu vực xung quanh bãi chôn lấp rác Nam
Sơn
• 3. Hiện trạng quản lý
Chương 3: Phân tích Pp Chi Phí- Lợi Ích
• Phương án 1: Không phân loại rác tại nguồn
• Phương án 2: Phân loại rác tại nguồn
Chương 4. Kết Luận

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Chương 1: Tổng quan
CTSH: tất cả các
loại chất thải còn
lại xuất phát từ

mọi khía cạnh của
hoạt động con
người trong cuộc
sống hàng ngày.

CT NN: phát sinh
trong quá trình sản
xuất nông nghiệp như
các loại báo, túi, lọ
trong đó còn tồn dư
của thuốc trừ sâu,
thuốc bảo vệ thực vật,
phân, sản phẩm dư
thừa của gia súc

Khái
niệm
CTR

Phát Sinh từ hoạt
động của con
người, hoặc khu
công nghiệp: CT
từ KDC, VP, BV,..
Và trong quá
trình sản xuất

CT công nghiệp:
như đất đá từ
nghành khai

thác mỏ, trong
nghành công
nghiệp luyện
kim.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Chất Thải Sinh Hoạt
•Rác thải hữu cơ
( rau, củ quả,
thực vật )

•Rác thải có thể
tái chế ( giấy,
bìa, kim loại, cao
su …)

•Rác thải chôn
lấp: đó là những
chất vô cơ
Sự ô nhiễm bởi rác thải sinh hoạt chủ không còn giá trị
yếu do rác phát sinh từ các khu vực sử dụng như đất
đá, vỏ ốc…
đông dân cư với khối lượng lớn nhưng
•không được xử lí hợp lí. Ô nhiễm chủ
yếu là ô nhiễm không khí, ô nhiễm
nguồn nước và đặc biết các bãi rác sẽ
trở thành ổ dịch bệnh khi rác thải bị
phân hủy.

•Rác thải độc
hại: ( ắc quy…)

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Một số pp xử lý
rác thải SH
Nhược:+ không tận dụng
được tối đa vật liệu tái chế:
+ quỹ đất có hạn nên đây k
phải là phương pháp lâu dài.

Chôn lấp
hợp vệ sinh:

Ưu điểm: chi phí rẻ so
với các phương pháp
xử lí rác thải khác, phù
hợp với các nước ĐPT

+ Là nguồn của vật chủ trung
gian gây bệnh như ruồi,
muỗi…
+ Gây ra ô nhiễm môi trường
đặc biệt là môi trường không
khí cho các vùng xung quanh.
+ Dễ gây cháy nổ do khí thải.
+ Rò rỉ chất thải bằng các
nước rác, gây ô nhiễm môi

trường nước mặt và nước
ngầm.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


b)Ủ phân làm phân hữu cơ.

c)Ủ tạo khí gas.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


d) Thiêu đốt

e) Thu hồi tài nguyên.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Phân tích chi phí - lợi ích
(CBA)
• KN: Pp để đánh giá sự mong muốn tương đối giữa các
phương pháp cạnh tranh nhau, khi sự lựa chọn được
đo lường bằng giá trị kinh tế tạo ra cho toàn xã hội.
Xác định có nên ra quyết định đầu tư
hay không (tính đúng đắn/ khả thi)

•

Mục đích

Cung cấp một cơ sở để so sánh dự
án. (Liên quan đến việc so sánh
tổng chi phí dự kiến của từng lựa
chọn so với tổng lợi ích dự kiến, để
xem liệu những lợi ích có lớn hơn
chi phí, và lớn hơn bao nhiêu)
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Các bước thực hiện trong phân
tích chi phí lợi ích ( 8 Bước)
Nhận dạng vân đề và xây dựng
các phương án giải quyết

Đưa ra kiến nghị.

Nhận dạng các lợi ích và chi
phí xã hội của mỗi phương án.

Phân tích độ nhạy.

Đánh giá lợi ích và chi phí của
mỗi phương án ( lượng hóa
bằng tiền

So sánh các phương án
theo lợi ích xã hội ròng

Lập bảng lợi ích và chi phí hàng
năm để chiết khấu các lợi ích và

chi phí để đưa về hiện tại.

Tính toán lợi ích xã hội
ròng của mỗi phương án.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


• Các đại lượng được sử dụng trong phân tích CP- LI
Giá trị hiện tại ròng NPV ( Net Present Value)
• NPV = ]
• Trong đó:
• Bt: Lợi ích năm thứ t.

r : hệ số chiết khấu.

• t : thời gian (năm).

Ct: Chi phí năm thứ

• n: tuổi thọ dự án.

Co: chi phí ban đầu.

Với tiêu chí giá trị hiện tại ròng, dự án được xem là có ý
nghĩa kinh tế nếu NPV > 0, dự án bị từ chối nếu NPV < 0
và tiêu chuẩn hiệu quả là NPV → Max
www.trungtamtinhoc.edu.vn


• b) Hệ số hoàn vốn nội tại IRR

• Hệ số hoàn vốn nội tại IRR được định nghĩa như là hệ số mà
qua đó giá trị hiện thời của lợi ích và chi phí là bằng nhau

• Một dự án được xem là đáng giá về mặt kinh tế khi tỷ suất
sinh lời nội tại của dự án lớn hơn hoặc bằng suất thu lợi hấp
dẫn tối thiểu chấp nhận được: IRR ≥ MARR
• Đối với các phương án loại trừ nhau, tiêu chuẩn hiệu quả là
IRR ≥ MARR và IRR → Max.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


• c)Tỷ suất lợi ích – chi phí. (B/C)

• Tỷ lệ này so sánh lợi ích và chi phí ñã ñược chiết
khấu. Thông qua chỉ tiêu này người ta xác định một
đồng vốn bỏ ra so với lợi ích thu về chiếm tỉ lệ là bao
nhiêu. Một dự án được xem là đáng giá theo tiêu chí
B/C là: B/C > 1 Tiêu chuẩn hiệu quả là: B/C → Max

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Ưu, nhược điểm của Pp

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Chương 2: Thực trạng rác
thải và quản lý
1.Hiện trạng rác thải và quản lý trên toàn thành phố

Hiện trạng: Tốc độ đô thị hóa, tăng trưởng dân số  trung bình mỗi
ngày Việt Nam phát sinh 12 triệu tấn rác thải sinh hoạt. Dự kiến đến
năm 2020, lượng rác thải đô thị phát sinh là 20 triệu tấn/ngày.
Hà Nội, khối lượng rác sinh hoạt tăng trung bình 15% một năm, tổng
lượng rác thải ra ngoài môi trường lên tới 5.000 tấn/ngày
Quản lý: Ước tính, tỉ lệ thu gom chất thải sinh hoạt ở các quận nội
thành đạt khoảng 95%, còn các huyện ngoại thành chỉ đạt 60%

www.trungtamtinhoc.edu.vn


BCL Nam Sơn
2. Hiện trạng môi trường tại khu vực xung quanh
bãi chôn lấp rác Nam Sơn
Bắt đầu hoạt động :1999
Diện tích 83,5 ha với 9 ô chôn lấp rác và các khu xử lý
nước rác
Nằm sát bãi rác Nam Sơn là 3 xã: Bắc Sơn, Nam Sơn và
Hồng Kỳ  3 xã đều có tình trạng ô nhiễm  về
không khí và nước sinh hoạt  người dân mắc bệnh về
đường hô hấp có biểu hiện tăng đáng kể.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Quy trình chôn lấp tại BCL

www.trungtamtinhoc.edu.vn

Chương 3: Phân tích CP- LI
Đề xuất lựa chọn phương án thu gom chất thải
rắn
• Bảng so sánh chi phí lợi ích hai phương án
Chi
phí

•
•
•
•
•

Phương án 1
Phương án 2
Chi phí các khâu thu gom rác • Giảm lợi ích của
thải SH đến bãi rác Nam Sơn.
hộ gia đình đổ rác
Chi phí vận chuyển đến bãi
do phải phân loại
rác Nam Sơn.
rác
ngay
tại
Chi phí xử lý ở bãi rác Nam
nguồn.
Sơn.
• Thu nhập bị mất
Thiệt hại do ô nhiễm môi
của người đồng

trường.
nát.
Thu nhập bị mất của
URENCO do không thu gom,
tận dụng được rác thải tái
chế.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


• Phương án 1
Lợi
ích

•

Lợi ích của hộ gia đình
đổ rác được hướng dịch
vụ thu gom rác thải.
• Lợi ích về môi trường
của việc thu gom, xử lý
rác.
• Thu nhập của những
người đồng nát.

• Phương án 2
• Giảm chi phí thu gom, vận
chuyển, xử lý rác thải.
• Lợi ích thu được từ việc
giảm thiểu ô nhiễm môi
trường.

• Lợi ích về môi trường của
việc thu gom, xử lý rác.
• Lợi ích của URENCO từ
rác tái chế.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Phương án 1:

Không phân loại tại nguồn : rác từ hộ gia đình được thu
gom qua hình thức gõ kẻng thu rác nhà dân, tại các thùng rác
vụn, quét và nhặt rác trên đường phố.
Rác không được phân loại mà được chở trực tiếp đến bãi
chôn lấp bằng các xe chuyên dụng.
Phương án 2:

Phân loại rác tại nguồn.Các hộ gia đình tiến hành phân loại rác → 1.
Có thể tái chế được, chuyển đến các nhà máy tái chế hoặc nhà máy ủ
phân Compost.
2. Không thể tái chế, vận chuyển đến bãi chôn lấp Nam Sơn bằng xe
chuyên dụng, Hiện nay cty MTĐT Hà Nội có khoảng 200 xe vận
chuyển có trọng tải từ 5 tấn đến 15 tấn, 70% xe có hệ thống nén ép rác.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


PHƯƠNG ÁN 1

LỢI ÍCH HAY CHI PHÍ
Chi phí thu gom rác thải

2016
38,09

2017
38,77

2018
39,44

2019
40,12

2020
40,80

Chi phí vận chuyển rác thải

139,40

146,71

154,02

161,33

168,64

Chi phí xử lý rác

11,2

11,8

12,4

13,04

13,65

Thiệt hại do ô nhiễm môi trường
xung quanh bãi chôn lấp

12.3

12.9

13.5

14.1

14.8

154,84
154,84

162.67
162.67

-15.45

-15.45

-15.74
-15.74

Thiệt
Thiệt hại
hại của
của URENCO
URENCO do
do không
không
thu
gom,
tận
dụng
được
rác
thu gom, tận dụng được rác thải
thải
tái
tái chế
chế
Lợ
Lợii ííc
ch
h về
về môi
môi trườ
trườn

ng
g củ
của
a việ
việc
c
thu
thu gom,
gom, xử
xử lý
lý rá
rác
c..

12,04/năm
135.62
135.62

141.35
141.35

25,05/năm
25,05/năm

Thu
Thu nhập
nhập của
của người
người đồng
đồng nát

nát
(( đã
trừ
cá
c
chi
phí
cơ
hộ
i
)
đã trừ các chi phí cơ hội )
Lợi
Lợi ích
ích của
của hộ
hộ gia
gia đình
đình được
được
hướng
hướng dịch
dịch vụ
vụ thu
thu gom
gom rác
rác thải.
thải.

NPV=

148.08
148.08

42,34/năm
42,34/năm
-9,42
-9,42

-11.99
-11.99

-14.17
-14.17

( r = 6%)
www.trungtamtinhoc.edu.vn


www.trungtamtinhoc.edu.vn


Phương
án 2:

Khi tiến hành phân loại
rác SH ngay tại nguồn,
người công nhân thu gom
rác cần làm thêm một số
công việc:

- Nhắc nhở người dân
phân loại rác.
- Phân loại các túi rác theo
từng loại trước khi đưa
lên xe vận chuyển

Chi phí khâu thu gom
tăng 10% so với khi
chưa tiến hành phân
loại rác tại nguồn.
Sau khi phân loại rác, ô
nhiễm môi trường tại bãi
Nam Sơn do rác thải SH
giảm khoảng: 50% đến
60% (lấy 55%).

www.trungtamtinhoc.edu.vn


LỢI ÍCH HAY CHI
PHÍ
Chi phí thu gom rác
thải
(tăng 10%)

2016

2017

2018

2019

2020

41.9

42.65

43.38

44.13

44.88

Chi phí vận chuyển
rác thải
( giảm 20%)

111.52

117.37

123.22

129.06

Chi
Chi phí
phí xử

xử lý
lý rác
rác
(giả
m
40%)
(giảm 40%)
Thiệt
Thiệt hại
hại do
do ô
ô
nhiễm
môi
trường
nhiễm môi trường
tại
tại vùng
vùng xung
xung
quanh
bãi
rác
quanh bãi rác Nam
Nam
Sơn.
Sơn.

4.5
4.5

4.7
4.7

4.9
4.9

5.2
5.2

5.5
5.5

5.5
5.5

5.8
5.8

6.0
6.0

6.4
6.4

6.6
6.6

Thu nhập bị mất
Thungười

nhập đồng
bị mấtnát
của
của người đồng nát

Lợi ích về môi trường
Lợ
ch cvề
môi
trườ
nglý
củai íviệ
thu
gom,
xử
củca. việc thu gom, xử lý
rá
rác.
Lợi ích có được từ rác
thả
Lợii ítá
chi chế
có được từ rác
thả
tái chế
Lợii ích
của hộ gia đình
được
Lợi íchhướng
của hộdịch

gia vụ
đình
thu
gom
rác
thải.
được hướng dịch vụ
thu gom rác thải.
NPV=
( r = 6%)

139.92

25.05/năm
25.05/năm

135.62
135.62

141.35
141.35

148.08
148.08

154,84
154,84

162.67
162.67

25.85
25.85

28.94
28.94

30,03
30,03
42,34/năm
42,34/năm

32.12
32.12

37.55
37.55

15.34
15.34

15.83
15.83

16.18
16.18

16.87
16.87

17.11
17.11
www.trungtamtinhoc.edu.vn


• Qua kết quả phân tích tính toán trên,
ta thấy phương án 2 có NPV lớn
hơn phương án 1
→ Lựa chọn phương án 2: Tiến hành
phân loại rác ngay tại nguồn.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Kết Luận
Việc phân loại rác thải Sinh hoạt đem lại nhiều lợi ích:
• Giảm chi phí vận chuyển, xử lý rác.
• Giảm chi phí thiệt hại do ô nhiễm môi trường.
• Tích kiệm quỹ đất chôn lấp có hạn.
• Tận dụng tối đa mọi nguồn tài nguyên từ rác thải: Rác hữu cơ, rác tái
chế.
• Tách riêng được rác độc hại để có biện pháp xử lý đặc biệt.
• Giảm được ô nhiễm môi trường và sức ép Xã hội do những người
nhặt rác gây nên.

www.trungtamtinhoc.edu.vn