Giáo án Vật lí 12C

Tuan 13 Giaựo aựn vaọt lớ 12 cụ baỷn
Tit 25
I. MC TIấU :
- Nờu lờn c tớnh cht chung ca mch in xoay chiu mc ni tip.
- Nờu c nhng im c bn ca PP gin Fre-nen.
- Vit c cụng thc tớnh tng tr.
- Vit c cụng thc nh lut ụm cho on mch xoay chiu RLC ni tip.
- Vit c cụng thc tớnh lch pha gia u v i i vi mch RLC ni tip.
- Nờu c c im ca mch RLC nụ tip khi xy ra cng hng.
II. CHUN B :
- HS: Phộp cng vộc t; PP gin vect.
III. T CHC HOT NG DY HC:
TG Hot ng ca GV Hot ng ca HS Kin thc
H 1: n nh lp, kim tra bi c, t vn
13
HS bỏo cỏo s s lp.
nh ngha dũng in xoay
chiu? biu thc?
iu kin cú dũng in xoay
chiu trong mt mch xc?
Gi s:
2 cosi I t

=
, hóy
vit biu thc in ỏp xoay
chiu gia hai u mch ch cú
R, hoc L, hoc C?
Vit biu thc L ễm cho
mi loi on mch?
12C1:..

12C2:..
12C3:..
HS suy ngh tr li.
Gia hai u mch xc phi tn
ti mt in ỏp xoay chiu?
HS trỡnh by:
+ R:
R R
2 cosu U t

=
+ L:
2 cos( )
2
L L
u U t


= +
+ C:
2 cos( )
2
C C
u U t


=
* Nu:
2 cosi I t

=
thỡ:
+ R:
R R
2 cosu U t

=
+ L:
2 cos( )
2
L L
u U t


= +
+ C:
2 cos( )
2
C C
u U t


=
H 2: Vn dng phng phỏp gin Fre-nen.
10

1 2 3
R ntR ntR
: Cho dũng in
mt chiu i qua, tớnh cht U

gia hai u mch c xỏc
nh ntn?
Nu t vo 2 u mch 1
in ỏp xoay chiu: Ti mt
thi im xỏc nh, dũng in
xc l dũng mt chiu. Vỡ th cú
th ỏp dng tớnh cht trờn cho
cỏc giỏ tr tc thi ca dũng xc.
Gi s trong mch nụi tip,
in ỏp tc thi hai u tng
on mch l
1 2 3
, , ,...u u u
thỡ
in ỏp tc thi gia 2 u?
Khi gii cỏc mch in xoay
chiu, ta phi cng (i s) cỏc

1 2 3
...U U U U= + + +
HS ghi nhn vn .

1 2 3
...u u u u= + +
HS c ni dung L sgk/75.
Chỳng u l nhng i lng
I. PP gin Fre-nen.
1. nh lut v in ỏp tc
thi.
- Trong mch xoay chiu gm

nhiu on mch mc ni tip
thỡ in ỏp tc thi gia hai
u mch bng tng i s
cỏc in ỏp tc thi gia hai
õu tng on mch y.
2. PP gin Fre-nen.
BI 14: MCH Cể R, L, C MC NI TIP
Tuan 13 Giaựo aựn vaọt lớ 12 cụ baỷn
in ỏp tc thi, cỏc in ỏp tc
thi ny cú c im gỡ?
Ta s s dng PP gin
Fre-nen biu din nhng i
lng hỡnh sin trờn ( quan sỏt
Hỡnh 14.1)
GV hng dn s dng kqu
KT bi c tỡm hiu bng.
Tr li C2?
xoay chiu hỡnh sin cựng tn s.
HS theo dừi nghiờn cu.
Chỳ ý: - Mt i lng hỡnh sin
c biu din bi vộc t quay cú
di th l vi giỏ tr hiu dng
ca i lng ú.
- Cỏc vect quay ng phng,
trong ú chn 1 hng lm gc v
1 chiu gi l chiu dng ca
pha tớnh gúc pha.
- Gúc gia 2 vect quay l lch
gia 2 i lng xc.
Dũng 1:

R
I U
r r
Z Z
(cựng pha)
- Dũng 2:
C
I U
r r
(
C
U
r
nm di
I
r
) do
C
U
r
tr pha so
I
r
gúc
2

.

- Phộp cng i s cỏc i
lng xoay chiu hỡnh sin

(cựng f) c thay th bng
phộp tng cỏc vộct quay
tng ng.
H 3: Tỡm hiu mch RLC ni tip.
Vn : Tỡm mi liờn h
gia u v I trong on mch
gm R, L v C ni tip.
t vo hai u mch RLC:
2 cosu U t

=
, theo L in
ỏp tc thi cú th vit khỏc l
gỡ?

Chỳ ý:
LC L C
U U U= +
r r r
+
L C LC L C
U U U U U> =

+
L C LC C L
U U U U U< =
Phỏt biu L ễm trong
HS tip nhn vn .

R L C

u u u u= + +
HS phỏt biu.
II. Mch RLC ni tip.
1. L ễm cho on RLC ni
tip. Tng tr.
+
2 cosi I t

=
+ Gi s:
R L C
u u u u= + +
+ Dựng PP gin Fre-nen
( H14.2).
+ Biu din bng cỏc vect
quay:
R L C
U U U U= + +
r r r r
Trong ú:
U
R
= RI, U
L
= Z
L
I, U
C
= Z
C

I
- Theo gin :
= + = +

= +

2 2 2 2 2
2 2 2
( )
( )
R LC R L C
L C
U U U U U U
R Z Z I
2 2
( )
L C
U U
I
Z
R Z Z
= =
+
(nh lut ễm trong mch cú
R, L, C mc ni tip).
R
C
A
B
L

O

L
U
r
C
U
r
LC
U
r
R
U
r
U
r
I
r
Tuan 13 Giaựo aựn vaọt lớ 12 cụ baỷn
on mch RLC ni tip?
vi
2 2
( )
L C
Z R Z Z
= +
gi l tng tr ca mch.
Da gin vec t, lch
pha gia in ỏp v dũng in
c xỏc nh ntn?

Nu
0

>
thỡ
U
r
nm trờn
trc dũng in (
I
r
lm gc).
Nu
0

<
thỡ
U
r
nm trờn trc
dũng in (
I
r
lm gc).
Da vo gin vect hỡnh
14.2 v 14.3 núi gỡ v pha u v
i?
Nu mch ch cú RL, RC,
LC cú th núi gỡ v lch pha
gia u v i?

HS ghi nhn vn .
H14.2: u sm pha

so i.
H14.3: u tr pha

so i.
RL ( khuyt C):
0

>
RC (khuyt L):
0

<
LC ( khuyt R):
2


=
2. lch pha gia u v i.
tan
L C L C
R
U U Z Z
U R


= =
* Chỳ ý:

Z
L
> Z
C

0

>
: u sm pha
hn i gúc

( cm khỏng).
Z
L
< Z
C

0

<
: u tr pha
hn i gúc

( dung khỏng).
Khi
L C
Z Z=
, iu gỡ xy
ra?

0

=
, u v i cựng pha.
Tng tr
min
Z R=
.
Cng hiu dng:
axm
U
I
R
=
3. Cng hng in.
+ Nu
L C
Z Z=
0

=
:u, i
cỡng pha.
+ Khi ú:
min
Z R=
v
axm
U
I

R
=
(HT cng hng
in)
+ K cú cng hng in:

2
1
1
1
L C
Z Z L
C
LC
LC




= =
=
=

H 4: Cng c - dn dũ.
c, tr li bi tp s 2/79.
GV gi i din mt nhúm
lờn tr li, cỏc nhúm khỏc nhn
xột, b xung.
Bi tp 4/79.
R =

20
, C =
1
2000

F
60 2 cos100u t

=
(V)
?i
=
HS tho lun nhúm ụi.
1-e; 2-c; 3-a; 4-a; 5-c; 6-f.

20
C
Z =

2 2
3
...
2
C
U U
I A
Z
R Z
= = = =
+

tan ... 1
4
L C C
Z Z Z
R R




= = = =
=
Vy:
3cos(100 )
4
i t A


= +

Tuan 13 Giaựo aựn vaọt lớ 12 cụ baỷn
Tit 26 BI TP
A/ MC TIấU:
- Cng c cỏc mi quan h gia u v i trong mch in xoay chiu RLC.
- HS nm vng nh lut ụm cho cỏc on mch cha R, C, hoc L, hoc RLC.
- Vn dng gii cỏc bi tp n gin.
B/ Chun b:
- GV: Mt s bi tp ngoi SGK cho HS lm nh.
- Gii cỏc bi tp trong SGK/74, kin thc cú liờn quan.
C/ Tin trỡnh lờn lp.

TG Hot ng ca GV Hot ng ca HS Bng
H 1: n nh lp, kim tra bi c.
13
HS bỏo cỏo s s lp.
N d..x.c?
Quan h gia u v i trong
mch x.c ch cha R, L, hoc C
hoc RLC?
Biu thc L ễm tng
ng?
NX lch pha gia u v i?
Khi no xy ra hin tng
cng hng?
12C1:..
12C2:..
12C3:..
HS suy ngh tr li.
HS nhn xột b xung.

>>> Trong mch xoay chiu

2 cosi I t

=
+ R:
R
2 cosu U t

=
;

U
I
R
=
+ C:
2 cos( )
2
C
u U t


=

1
;
C
C
U
Z I
C Z

= =
+ L:
2 cos( )
2
L
u U t


= +

;
L
L
U
Z L I
Z

= =
+ RLC:
2 cos( )u U t

= +
U
I
Z
=
;
2 2
( )
L C
Z R Z Z= +
tan
L C
Z Z
R


=
H 2: Vn dng L ễm, vit biu thc d..x.c, in ỏp gia hai u mch.

10 Bi 7 trang 80.
GV gi HS bi, túm
tt theo yờu cu.
Lm th no tỡm c
Z
L
?
Phi tỡm U
R
gia hai u R:
Bit U
L
= 40, U =
80
2
V ?
Mch cú tớnh cm hay dung
khỏng? Tớnh

?

:RL

40R =
,
40
L
U =

80cos100 ( )u t V

=
a. Tỡm
L
Z
=?
b.
?i
=
Bit U
L
, phi tỡm I.
HS trỡnh by.
2 2 2
R
2 2
.... 40
L
L
U U U
U U U
= +
= = =

Mch khuyt C: Cú tớnh cm
khỏng;

>0.
Bi 7 trang 80
+ Vi U

L
= 40

;
2 2 2
R
2 2
.... 40
L
L
U U U
U U U
= +
= = =
+ Khi ú:
.... 1
U
I A
R
= = =
a.
.... 40
L
L
U
Z
I
= = =
b.
2 cos(100 )

4
i t


=
A
Tuan 13 Giaựo aựn vaọt lớ 12 cụ baỷn
Bi 9 trang 80.
Dng biu thc ca i?
Phng ỏn gii quyt ?
Yờu cu b xung: Lp biu
thc u
AM
?

1
: 40 ; ;
4000
0,1
; 120 2 cos100 ( )
RLC R C F
L H u t V



= =
= =
a) i = ? b) U
AM
= ?

Tỡm I,

.
3
tan ...
4
L C
Z Z
R


= = =
Suy
0
37


hay
37
180


=
rad
HS suy ngh tr li.
HS nhn xột b xung.
HD:
a) Z
L
= 10; Z

C
= 40 ( mch
cú tớnh dung khỏng)
2 2
( ) ... 50
L C
Z R Z Z= + = =
... 2,4
U
I A
Z
= = =
37
2,4 2 cos(100 )
180
i t A


= +
b) U
AM
= I.Z
AM

= I.
2 2
... 96 2
C
R Z+ = =
(V)

H 3: Vn dng hin tng cng hng
Bi 10 trang 80.
Gi 1 HS c bi, túm tt.
Hin tng cng hng
in?
Gi 1 HS trỡnh by

HS c , túm tt.
HS suy ngh tr li.

HD:
Mch RLC cng hng:

1
... 100
LC

= = =
(rad/s)
+
0
0
... 4
U
I A
R
= = =
+
4cos100I t

=
A
H 4: Cng c - dn dũ.
GV nhc li ni dung cn
khc sõu trong phn kim tra
bi c
Tr li TN 11_12/80
Chun b KT 15 phỳt ( bỏm
sỏt)
C11: Mch cú tớnh cm khỏng
nờn u sm pha hn i hay i tr pha
so u. Loi p/a A, B
Mt khỏc:

2
C
R L
R C
U
U UU
I
Z R Z Z
= = = =
Chn D.
RT KINH NGHIM
DUYT CA CHUYấN MễN.
Hu Vn Quyn.