bệnh và tật di truyền ở người

CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP

MÔI TRƯỜNG VÀ SỨC KHỎE

MÔN SINH HỌC 9


KIỂM TRA BÀI CŨ
Hãy sắp xếp các dạng đột biến theo sơ đồ sau:
ĐỘT BIẾN
1 GEN

DỊ BỘI
5 THỂ

ĐỘT BIẾN SỐ
LƯỢNG
4 NST

ĐỘT BIẾN

ĐỘT BIẾN
2 NST

ĐA BỘI
6 THỂ
ĐỘT BIẾN CẤU
TRÚC
3 NST

Tiết 30_ Bài 29: BỆNH VÀ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI
I. Một vài bệnh di truyền ở người

Bộ NST nam giới bình thường

Bộ NST của nữ giới bình thường

Bộ NST bệnh nhân Đao

Bộ NST của bệnh nhân Tơcnơ

Bệnh nhân Đao

Bệnh nhân Tơcnơ

Quan sát hình và đọc thông tin SGK, thảo luận nhóm hoàn thành bảng sau
Bệnh

Biểu hiện của bệnh

1. Đao

- Hình thái:
- Sinh lý:

2.Tơc nơ

-Hình thái:
- Sinh lý:

Dạng đột biến

Cơ chế phát sinh


Tiết 30_ Bài 29: BỆNH VÀ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI
I. Một vài bệnh di truyền ở người
Bệnh
1. Đao

2.Tơc nơ
(OX)

Biểu hiện của bệnh

Dạng đột biến

- Hình thái:
Bé, lùn, cổ rụt, má phệ, miệng
hơi há, lưỡi hơi thè, mắt hơi
sâu, một mí, khoảng cách giữa
hai mắt xa nhau, ngón tay ngắn
- Sinh lý: Si đần, không có con

- Dạng dị bội
thể: 2n+1
(3 NST 21)

Cơ chế phát sinh
-Rối loạn sự phân ly

của cặp NST 21
trong giảm phân
- Sự thụ tinh giữa
giao tử 2 NST 21 với
GT bình thường


Rối loạn giảm phân ở cặp NST 21
Cặp NST 21

Cặp NST 21

P

GP

Hợp tử
Cặp NST số 21 có 3 NST

Bệnh
Bệnh Đao
Đao


Tiết 30_ Bài 29: BỆNH VÀ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI
I. Một vài bệnh di truyền ở người
Bệnh
1. Đao
(Down)

2.Tơc nơ
OX
(Turner)

Biểu hiện của bệnh

Dạng đột biến

Cơ chế phát sinh

- Hình thái:
Bé, lùn, cổ rụt, má phệ, miệng
hơi há, lưỡi hơi thè, mắt hơi
sâu, một mí, khoảng cách giữa
hai mắt xa nhau, ngón tay ngắn
- Sinh lý: Si đần, không có con

- Dạng dị bội
thể: 2n+1
(3 NST 21)

-Rối loạn sự phân ly
của cặp NST 21
trong giảm phân
- Sự thụ tinh giữa
giao tử 2 NST 21 với
GT bình thường

-Hình thái:
là nữ: lùn, cổ ngắn, tuyến vú

không phát triển
- Sinh lý: Không có kinh
nguyệt, tử cung nhỏ, thường
mất trí và không có con

- Dạng dị bội
thể: 2n-1
(Chỉ có 1NST
giới tính X)

-Rối loạn sự phân ly
của cặp NST giới tính
trong GP
- Sự thụ tinh giữa giao
tử 0 NST giới tính với
giao tử X


Rối loạn giảm phân ở cặp NST giới tính

P

Bố XY

GP

X

XX

O

Y

Mẹ

XX

Hợp tử
OX
Bệnh
BệnhTơcnơ
Tơcnơ

XXX
Siêu
Siêunữ
nữ

XXY
Bệnh
BệnhClaiphentơ
Claiphentơ


Tiết 30_ Bài 29: BỆNH VÀ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI
I. Một vài bệnh di truyền ở người
1. Đao (Down)
2.Tơc nơ (OX)
3. Bệnh bạch tạng và câm điếc bẩm sinh

* Bệnh bạch tạng: Có da và tóc màu trắng, mắt màu hồng.
* Bệnh câm và điếc bẩm sinh:
Có thể nhận biết bệnh nhân
bạch tạng qua những đặc
điểm bên ngoài nào?

Mắt người bình
thường

Mắt người bạch
tạng

Người bình thường

Người bạch tạng


Tiết 30_ Bài 29: BỆNH VÀ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI
I. Một vài bệnh di truyền ở người
1. Đao (Down)
2. Tơc nơ (OX)
3. Bệnh bạch tạng và câm điếc bẩm sinh
* Bệnh bạch tạng:
* Bệnh câm và điếc bẩm sinh:
Do đột biến gen lặn
Bệnh DT là các rối loạn sinh lí bẩm sinh

II. Một số tật di truyền ở người
Thế nào là bệnh di truyền?

Tiết 30_ Bài 29: BỆNH VÀ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI
I. Một vài bệnh di truyền ở người Thế nào là tật di truyền?
II. Một số tật di truyền ở người Nhóm 1: Kể tên các tật DT do đột biến NST.
- Đột biến NST gây các tật: Hở khe môihàm, bàn tay mất một số ngón, bàn tay
nhiều ngón, bàn chân mất ngón và dính
ngón…

Nhóm 2: Kể tên các tật DT do đột biến gen trội.

- Đột biến gen trội: Tật xương chi ngắn,
bàn chân nhiều ngón…
Tật DT là các khiếm khuyết về
hình thái bẩm sinh.

Bàn chân mất ngón
và dính ngón

Bàn tay nhiều ngón

Tật khe hở môi-hàm

Bàn tay mất một số ngón

Tật xương chi ngắn Bàn chân có nhiều ngón


Tiết 30_ Bài 29: BỆNH VÀ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI
I. Một vài bệnh di truyền ở người
II. Một số tật di truyền ở người

III. Các biện pháp hạn chế phát sinh tật, bệnh di truyền

Máy bay Mĩ rải chất độc màu da cam

- Mĩ đã rải chất độc màu da cam xuống Việt Nam vào thời gian nào?
Rải xuống vùng đất nào của nước ta?
- Thành phần chính của chất độc da cam? Có khoảng bao nhiêu người
là nạn nhân chất độc màu da cam?


“ Em có mắt nhưng em không thể ngắm nhìn
Đôi môi xinh nhưng em không thể cười nói
Em có đôi tay nhưng em không thể nâng niu
Em có đôi chân nhưng em không thể bước”


Phát huy truyền thống: “Tương thân tương ái”

Lãnh đạo Hội nạn nhân chất độc da cam 
tỉnh tặng quà cho gia đình nạn nhân
Nguyễn Công Đốc ở thành phố Việt Trì. 

TS Hoàng Thị Thuận trao quà cho nạn 
nhân chất độc màu da cam ở Vân Phú

Em đã làm gì để giảm bớt nỗi đau cho nạn nhân chất độc màu da cam.


Nhà máy hạt nhân

Hóa chất thực phẩm

Thử vũ khí hạt nhân

Rác thải

Sử dụng thuốc trừ sâu

Cháy rừng


Khói bụi giao thông

Hút thuốc lá

Khói bụi nhà máy


Tæng quan bÖnh tËt do thuèc l¸

Khói bụi giao thông

Hút thuốc lá

Khói bụi nhà máy


Tiết 30_ Bài 29: BỆNH VÀ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI
I. Một vài bệnh di truyền ở người
II. Một số tật di truyền ở người

III. Các biện pháp hạn chế phát sinh tật, bệnh di truyền

Phụ nữ sinh con ở độ tuổi nào thì mắc bệnh Đao chiếm tỉ lệ cao? Vì
sao?


Tiết 30_ Bài 29: BỆNH VÀ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI
I. Một vài bệnh di truyền ở người
II. Một số tật di truyền ở người
III. Các biện pháp hạn chế phát sinh tật, bệnh di truyền

Nguyên nhân phát sinh các bệnh, tật di truyền ở người?
- Do ảnh hưởng của các tác nhân vật lí và hóa học trong tự
nhiên
- Do ô nhiễm của môi trường
- Do rối loạn trao đổi chất nội bào
Những người mắc các bệnh, tật di truyền có nên sinh con
không? Vì sao?
- Không. Vì con sinh ra dễ mắc bệnh, tật di truyền


Tiết 30_ Bài 29: BỆNH VÀ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI
I. Một vài bệnh di truyền ở người
II. Một số tật di truyền ở người
III. Các biện pháp hạn chế phát sinh tật, bệnh di truyền

Hãy giải thích tại sao bố mẹ bình thường mà con lại bị bệnh bạch tạng?


Tiết 30_ Bài 29: BỆNH VÀ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI

I. Một vài bệnh di truyền ở người
II. Một số tật di truyền ở người
III. Các biện pháp hạn chế phát sinh tật, bệnh di truyền
- Đấu tranh chống sản xuất, sử dụng vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học
- Ngăn chặn các hoạt động gây ô nhiễm môi trường
- Sử dụng hợp lí thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, thuốc bảo vệ thực vật
- Hạn chế sinh con ở những người mang gen gây tật, bệnh di truyền,

Sử dụng thuốc trừ sâu

Nhà máy hạt nhân

Hút thuốc lá


Em làm gì để hạn chế phát sinh bệnh, tật di truyền

Tích cực tham gia bảo vệ môi trường

Sử dụng phương tiện ít gây ô nhiễm môi trường

Sử dụng thực phẩm an toàn


Bênh đao ( 3 NST 21)
I. Một vài bệnh di truyền ở người

Bệnh tơc nơ (OX)
Bệnh bạch tạng và bệnh câm
điếc bẩm sinh ( đột bến gen lặn)

II. Một số tật di truyền ở người

BỆNH VÀ TẬT
DT Ở NGƯỜI

Do đột biến NST: Tật
khe hở môi-hàm…
Do đột biến gen trội:
Tật xương chi ngắn…
Đấu tranh chống sản xuất, sử dụng vũ
khí hạt nhân, vũ khí hóa học

III. Các biện pháp hạn chế
phát sinh tật, bệnh di truyền

Ngăn chặn các hoạt động gây ô nhiễm
môi trường
Sử dụng hợp lí thuốc trừ sâu, thuốc
diệt cỏ, thuốc bảo vệ thực vật
Hạn chế sinh con ở những người mang
gen gây tật, bệnh di truyền,


TRÒ CHƠI


Thôøi gian
C ÂU H ỎI 1
Người bệnh Đao trong bộ NST có:

A. 2 NST 21

B. 3 NST 21

C. 1 NST giới tính X

D. 3 NST giới tính X

Đáp án: B

Đáp án


Thôøi gian
C ÂU H ỎI 2
Hội chứng bệnh Tớcnơ xuất hiện với tỷ lệ
khoảng 1/3000 ở nữ. Chỉ khoảng 2% bệnh
nhân Tớcnơ sống đến tuổi trưởng thành.
A. Đúng

B. Sai

Đáp án: A
Đáp án