Bài giảng sinh học 9 bệnh và tật di truyền ở người (5)

1


KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: - Phương pháp nghiên cứu phả hệ là gì?
- Phương pháp nghiên cứu phả hệ nhằm mục đích gì?
Bài tập: Qua phả hệ sau, hãy cho biết bệnh máu khó đông do gen trội hay gen
lặn quy định? Bệnh có di truyền liên kết với giới tính hay không?
Bình thường
Máu khó đông

Đáp án:
Câu 1:- Phương pháp nghiên cứu phả hệ là phương pháp theo dõi sự di truyền
của 1 tính trạng nhất định trên những người thuộc cùng 1 dòng họ qua nhiều thế
hệ, để xác định đặc điểm di truyền của tính trạng đó (trội, lặn, do một gen hay
nhiều gen quy định...).
Bài tập:- Bệnh máu không đông do gen lặn quy định và có liên kết với giới tính
2


Một số hình ảnh về bệnh và tật di truyền ở người

3


I - MỘT VÀI BỆNH DI TRUYỀN Ở NGƯỜI
Phiếu học tập: TÌM HIỂU VỀ BỆNH DI TRUYỀN (DT)

TÊN BỆNH ĐẶC ĐIỂM DT

BIỂU HIỆN BỆNH

1. Bệnh Đao
2. Bệnh
Tớc nơ
3. Bệnh
Bạch tạng
4. Bệnh câm
điếc bẩm
sinh
4


BỆNH ĐAO

Ảnh bệnh nhân bệnh Đao

NST của nam giới
bình thường

NST bệnh nhân Đao

Tay của
bệnh nhân Đao
5


BỆNH TƠCNƠ

Bộ NST nữ giới
bình thường

Bộ NST của
bệnh nhân Tơcnơ

Hình bệnh nhân
Tơcnơ
6


BỆNH BẠCH TẠNG
Ảnh
chụp
bệnh
nhân
bệnh
bạch
tạng

Mắt của bệnh nhân bệnh bạch tạng
Mắt bình thường

7


BỆNH CÂM ĐIẾC BẨM SINH

8


I - MỘT VÀI BỆNH DI TRUYỀN Ở NGƯỜI

Phiếu học tập: TÌM HIỂU VỀ BỆNH DI TRUYỀN (DT)
TÊN BỆNH ĐẶC ĐIỂM DT
1.

Bệnh
Đao

Cặp NST số 21 có
3 NST

BIỂU HIỆN BỆNH
Bé, lùn, cổ rụt, má phệ, miệng hơi há,
lưỡi thè ra, mắt hơi sâu và 1 mí, ngón
tay ngắn…, si đần, vô sinh.

2. Bệnh
Tớc nơ

Cặp NST giới
tính có 1 NST X
(XO)

Lùn,cổ ngắn , tuyến vú không phát
triển, mất trí, vô sinh.

3. Bệnh
Bạch tạng

Đột biến gen lặn

Da và màu tóc trắng.
Mắt hồng

4. Bệnh câm
điếc bẩm sinh

Đột biến gen lặn

Câm điếc bẩm sinh
9


I - MỘT VÀI BỆNH DI TRUYỀN Ở NGƯỜI
II- MỘT SỐ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI
TẬT KHE HỞ MÔI HÀM ( MÔI HỞ HÀM ẾCH )

10


TẬT BÀN TAY, BÀN CHÂN CÓ NHIỀU NGÓN, MẤT NGÓN HOẶC DÍNH NGÓN

11


TẬT CHÂN KHÈO

12


I - MỘT VÀI BỆNH DI TRUYỀN Ở NGƯỜI

II- MỘT SỐ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI
III- CÁC BIỆN PHÁP HẠN CHẾ PHÁT SINH TẬT, BỆNH DI
TRUYỀN.
•Các bệnh, tật di truyền phát sinh do những nguyên nhân nào ?
•

Nguyên nhân: + Do các tác nhân vật lý, hóa học trong tự nhiên.

•

+ Do ô nhiễm môi trường.

•

+ Do rối loạn quá trình trao đổi chất trong tế bào

.

13


•Đề xuất các biện pháp làm hạn chế phát sinh tật, bệnh di
truyền ?

14


I - MỘT VÀI BỆNH DI TRUYỀN Ở NGƯỜI.
II- MỘT SỐ TẬT DI TRUYỀN Ở NGƯỜI.
III- CÁC BIỆN PHÁP HẠN CHẾ PHÁT SINH TẬT, BỆNH DI

TRUYỀN.
* Các bệnh, tật di truyền phát sinh do những nguyên nhân nào ?
* Nguyên nhân: + Do các tác nhân vật lý, hóa học trong tự nhiên.
+ Do ô nhiễm môi trường.
+ Do rối loạn trao đổi chất trong tế bào.
* Đề xuất các biện pháp làm hạn chế phát sinh tật, bệnh di truyền ?
* Biện pháp hạn chế:
•

+ Hạn chế các hoạt động gây ô nhiễm môi trường.

•

+ Sử dụng đúng quy cách các loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, thuốc chữa
bệnh.

•

+ Đấu tranh chống sản xuất, sử dụng vũ khí hóa học, vũ khí hạt nhân . . . .

•

+ Hạn chế kết hôn giữa những người có nguy cơ mang gen bệnh di truyền
15
hoặc không nên sinh con.


CỦNG CỐ
Khoanh tròn vào đáp án đúng
Câu 1: Bệnh di truyền ở người do loại Câu 2: Bệnh nhân Đao có bộ NST khác với bộ

NST của người bình thường về số lượng
biến dị nào gây ra ?
của cặp NST nào?

A. Biến dị tổ hợp.
B. Đột biến gen
C. Đột biến nhiễm sắc thể (NST).
D. Đột biến gen và đột biến NST.

A.
B.
C.
D.

Cặp NST số 23
Cặp NST số 22
Cặp NST số 21
Cặp NST số 15

Câu 3: Điền từ, các cụm từ thích hợp vào chỗ trống trong bảng sau:

Tên bệnh

Biểu hiện của bệnh

Đặc điểm di truyền

Tơc nơ

Là nữ, lùn, cổ ngắn, tuyến vú

không phát triển

Cặp NST giới tính chỉ có
1NST X

Bạch tạng

Da, tóc màu trắng, mắt màu hồng

Đột biến gen lặn

Đao

Bé, lùn, cổ rụt, má phệ,mắt sâu và
một mí, ...

Cặp NST 21 có 3 NST

Câm điếc

Câm điếc bẩm sinh

Đột biến gen lặn

16


DẶN DÒ

I. Câu hỏi và bài tập trong sách giáo khoa

Trả lời các câu hỏi 1,2,3 trang 85.
Đọc mục “ Em có biết’’ trang 85.
II. Chuẩn bị bài mới
Tìm hiểu luật hôn nhân gia đình và kế hoạch hóa gia đình.
Nghiên cứu bảng 30.1, 30.2 SGK trang 87.
Tìm hiểu hậu quả do sự ô nhiễm môi trường.

17


18


Máy bay Mỹ rải chất độc màu da cam

19


Hình ảnh về bệnh, tật di truyền do ảnh hưởng chất độc màu da cam

20