Bài 6 cảnh ngày xuân

LỚP 9A
Giáo viên thực hiện

Nguyễn Thị Thu Hiền


Tiết: 28
Văn bản:

Trích “Truyện Kiều” của Nguyễn Du


Tiết 28 - VĂN BẢN:

CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)

I/ Đọc hiểu văn bản
1/ Vị trí đoạn trích:

- Nằm ở phần đầu của truyện
- ( Từ câu 39 đến 56 )
2. Đọc


Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi

CẢNH NGÀY XUÂN

Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa

Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.
Tà tà bóng ngả về tây
Chị em thơ thẩn dan tay ra về
Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang


Tiết 28 - VĂN BẢN:

CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)

I/ Đọc hiểu văn bản
1/ Vị trí đoạn trích:

- Nằm ở phần đầu của truyệ
- ( Từ câu 39 đến 56 )
2. Đọc
3/ Bố cục: Ba phần
Phần 1: 4 câu đầu: Khung cảnh thiên nhiên ngày xuân
Phần 2 :8 câu tiếp: Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh
Phần 3 : 6 câu cuối: Chị em Thúy Kiều du xuân trở về

II/ Tìm hiểu văn bản
1/ Khung cảnh thiên nhên ngày xuân (4 câu đầu)


Tiết 28 - VĂN BẢN:

CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)

II/ Tìm hiểu văn bản

1/ Khung cảnh thiên nhên ngày
xuân (4 câu đầu)

Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa


Thiều quang…

Con én đưa thoi

Cỏ non…

Cành lê trắng điểm…


Tiết 28 - VĂN BẢN:

CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)

II/ Tìm hiểu văn bản

1/ Khung cảnh thiên nhên ngày
xuân (4 câu đầu)

Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa

- “con én đưa thoi”: -> ẩn dụ, nhân
hóa
- “thiều quang”, “chín chục”
“ngoài sáu mươi” , “đã”
-> từ ngữ gợi tả, số từ, phó từ
- “cỏ non”, “tận”“trắng điểm”:
-> từ ngữ miêu tả, bút pháp
chấm phá, đảo ngữ
Bức tranh sinh động, có hồn về
một buổi sáng mùa xuân tinh khôi,
thanh khiết, trong sáng và tràn đầy
sức sống

Phương thảo liên thiên bích
Lê chi sổ điểm hoa

Tiết 28 - VĂN BẢN:

CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)

2/ Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh
minh (8 câu tiếp theo)

II/ Tìm hiểu văn bản

1/ Khung cảnh thiên nhên ngày
xuân (4 câu đầu)
- “con én đưa thoi”: -> ẩn dụ, nhân
hóa
- “thiều quang”, “chín chục”
“ngoài sáu mươi” , “đã”
-> từ ngữ gợi tả, số từ, phó từ
- “cỏ non”, “tận”“trắng điểm”:
-> đảo ngữ, bút pháp chấm phá
Bức tranh sinh động, có hồn về
một buổi sáng mùa xuân tinh khôi,
thanh khiết, trong sáng và tràn đầy
sức sống.

Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,

Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.



Tiết 28 - VĂN BẢN:

CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)

h lễ hội trong tiết thanh
ếp theo)

Danh từ

Động từ

Tính từ

yến anh
chị em
tài tử
giai nhân

sắm sửa
dập dìu

Không khí
đông vui,
nhiều
người

Hoạt động
Không khí và
của người đi tâm trạng
dự lễ hội
của người đi
dự hội (rộn
ràng, náo
nức)

gần xa
nô nức
ngổn ngang

Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.


Tiết 28 - VĂN BẢN:

CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)

Câu 1: Cảnh chị em Thúy Kiều du
tà
bóng ngả

vềgiả
tây diễn
xuân trởTàvề
được
tác
qua
Thanh
minh
trong
tiếttả
tháng
những
chithơ
tiết
thời
ba,
Chị em
thẩn
dangian
tay ravà
vềkhông gian
Từ hai âm tiết, từ láy: danh từ, động từ,
điển hình nào?
LễBước
là tảo
hộingọn
là đạp
dầnmộ
theo
tiểuthanh.

khê
tính từ -> không khí, hoạt động và tâm
xacảnh
nô nức
anh,
trạng người tham gia lễ hội
Lần xemGần
phong
có bềyến
thanh
thanh
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
NaoDập
nao dòng
nước
dìu tài
tử uốn
giaiquanh
nhân,
Ẩn dụ: gợi từng đoàn người nhộn nhịp đi
Câu 2: Những từ ngữ trong đoạn
Ngựa
xe như
nước
áo quần
như nêm.
chơi xuân như chim én, chim oanh
cầu nho
nhỏ cuối
ghềnh

thơDịp
cho
thấy tâm
trạng
củ bắc
conngang
người
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
cảnh vật? Đó là tâm trạng gì?
So sánh: gợi tả cảnh lễ hội mùa xuân tưng phủ lên
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.
bừng, náo nhiệt.

h lễ hội trong tiết thanh
ếp theo)

Khung cảnh lễ hội đông vui, tưng bừng, náo
nhiệt

húy Kiều du xuân trở về

Câu 3: Cảnh vật, không khí mùa
xuân ở 6 câu cuối và bốn câu thơ đầu
có gì giống và khác nhau.


Tiết 28 - VĂN BẢN:

CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)

h lễ hội trong tiết thanh
ếp theo)
- Từ hai âm tiết, từ láy:
+ Danh từ: kh«ng khÝ đông vui, rộn ràng
+ Động từ: hoạt động của người đi dự lễ hội
+ Tính từ : tâm trạng của người đi dự hội
- Ẩn dụ: gợi cảnh từng đoàn người nhộn nhịp
đi chơi xuân như chim én, chim oanh.
- So sánh: gợi tả cảnh lễ hội mùa xuân tưng
bừng, náo nhiệt.

Câu 1: Cảnh chị em Thúy Kiều du
tà
bóng ngả
vềgiả
tây diễn
xuân trởTàvề
được
tác
qua
Thanh
minh
trong
tiếttả
tháng
những
chithơ
tiết
thời
ba,

Chị em
thẩn
dangian
tay ravà
vềkhông gian
điển hình nào?
LễBước
là tảo
hộingọn
là đạp
dầnmộ
theo
tiểuthanh.
khê
xacảnh
nô nức
anh,
Lần xemGần
phong
có bềyến
thanh
thanh
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
NaoDập
nao dòng
nước
dìu tài
tử uốn
giaiquanh
nhân,

Câu 2: Những từ ngữ trong đoạn
Ngựa
xe như
nước
áo quần
như nêm.
cầu nho
nhỏ cuối
ghềnh
thơDịp
cho
thấy tâm
trạng
củ bắc
conngang
người
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
phủ lên cảnh vật? Đó là tâm trạng gì?
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.

- Cách ngắt nhịp: góp phần tạo sự sinh động
Khung cảnh lễ hội đông vui, tưng bừng, náo
nhiệt

húy Kiều du xuân trở về

Câu 3: Cảnh vật, không khí mùa
xuân ở 6 câu cuối và bốn câu thơ đầu
có gì giống và khác nhau.

Tiết 28 - VĂN BẢN:

CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)

Tà tà bóng ngả về tây
Chị em thơ thẩn dan tay ra về
Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang


Tiết 28 - VĂN BẢN:

CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)

Thúy Kiều du xuân trở về
)
-Thời gian: Tà tà: chiều tối

Ghi nhớ

nao nao

nho nhỏ
+ Phong cảnh thanh thanh
+ Dịp cầu

+ Chị em

III/
kết
Chị Tổng
em
thẩn ngả
dan về
taytây
ra về
Tàthơ
tà bóng
Bước
tiểu
Chị em
thơdần
thẩntheo
danngọn
tay ra
về khê

- Không gian:
+ Dòng nước

Tà tà bóng ngả về tây

thơ thẩn

Cảnh chuyển động nhẹ nhàng,
không khí nhạt dần, lặng dần. Tâm
trạng bâng khuâng, lặng buồn, luyến

tiếc của chị em Thúy Kiều.

Lần xem
phong
cảnhngọn
có bềtiểu
thanh
Bước
dần theo
khêthanh
Nao nao
dòng
nước
uốnthanh
quanh
Lần xem
phong
cảnh
có bề
thanh
Dịp cầu
cuối
ghềnh
ngang
Naonho
naonhỏ
dòng
nước
uốn bắc
quanh

Đoạn thơ Cảnh ngày xuân
là bức tranh thiên nhiên,
lễ hội mùa xuân tươi đẹp,
trong sángđược gợi lên
qua từ ngữ, bút pháp miêu
tả giàu tính tạo hình của
Nguyễn Du.
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang


Câu hỏi tổng kết
Câu 1: Ý nào nói đúng nhất về vẻ đẹp mùa xuân được gợi
ra từ hai câu thơ sau: “Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.”

A. Mới mẻ, tinh khôi và giàu sức sống
B. Khoáng đạt và trong trẻo
C. Nhẹ nhàng và thanh khiết
D
D. Cả 3 ý trên


Câu 2: Nhận định nào nói lên đầy đủ nhất đặc sắc
trong nghệ thuật tả cảnh của Nguyễn Du ở 4 câu thơ
cuối?
A. Sử dụng nhiều từ láy
B. Tạo dựng không gian và thời gian (có sự
biến đổi so với 4 câu đầu)
C. Cảnh được miêu tả qua tâm trạng con người

D
D. Cả A, B, C đều đúng.


Hướng dẫn học tập
- Lập bảng so sánh cảnh mùa xuân trong 4 câu đầu và 6 câu
cuối theo mẫu
Địa điểm
1. Cảnh xuân
2. Không khí
3. Tâm trạng con người

Cảnh 4 câu đầu

Cảnh 6 câu cuối


CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du) Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.
Tà tà bóng ngả về tây

Chị em thơ thẩn dan tay ra về
Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang