Bài 15 định luật bảo toàn khối lượng

Kiểm tra bài cũ:
Bài tập: Ghi lại phương trình chữ của phản ứng
hóa học trong các hiện tượng dưới đây:
a. Nung đá vôi thu được vôi sống và khí cacbonic.
b. Cho viên kẽm vào ống nghiệm đựng axit clohiđric
thấy sủi bọt khí hiđrô và sinh ra muối kẽm clorua.
c. Đốt lưu huỳnh ngoài không khí, lưu huỳnh cháy
sinh ra khí có mùi hắc gọi là khí sunfurơ.
d. Nhỏ dung dịch bari clorua vào axit sunfuric thấy
sinh ra kết tủa trắng là muối bari sunfat và axit
mới tạo thành là axit clohiđric.


Tit 21: ẹềNH LUAT
BAO TOAỉN KHOI LệễẽNG


Tiết 21: Đònh Luật Bảo Toàn Khối Lượng
1. Thí nghiệm :
2. Định luật :
“Trong một phản ứng hóa học, tổng khối lượng của các chất sản
phẩm bằng tổng khối lượng của các chất tham gia phản ứng”
* Giải thích:
Vì trong phản ứng hóa học, chỉ có liên kết giữa các ngun tử thay đổi, còn số
ngun tử mỗi ngun tố giữ ngun và khối lượng các ngun tử khơng đổi.

3. Áp dụng :
* Phương trình tổng qt :
A + B → C + D
• Theo ĐLBTKL, ta có biểu thức về khối lượng:

 Ví dụ:

mA + m B

=

mC

+

mD

 Trong một phản ứng có n chất, kể cả chất phản ứng và sản phẩm, nếu biết
khối lượng của (n – 1) chất thì tính được khối lượng của chất còn lại.


 Thí nghiệm :
- Đặt trên đĩa cân A hai cốc :

1

2

+ Cốc (1) : chứa dung dịch bari clorua
+ Cốc (2) : chứa dung dịch natri sunfat

A

- Đặt quả cân lên đĩa cân B cho đến khi
cân thăng bằng.

Quan sát, nhận xét vị trí của kim
cân trước phản ứng ?

Trước phản ứng, kim cân ở vị trí cân bằng

B


- Đổ hóa chất từ cốc (1) vào cốc (2) , lắc
nhẹ cho 2 dung dịch trộn lẫn vào nhau.
Quan sát, nhận xét :
+ Hiện tượng xảy ra trong cốc (2) ?
+ Sau phản ứng, vị trí của kim cân
như thế nào?

1

2
A

B

- Trong cốc (2) xuất hiện chất rắn màu trắng không tan.
- Sau phản ứng, vị trí của kim cân vẫn ở vị trí cân bằng.

Viết phuơng trình chữ
cho thí nghiệm trên ?

Bari clorua + Natri sunfat → Bari sunfat + Natri clorua

1

2

A

1
B

2
B

A

Trước phản ứng

Sau phản ứng

Trước và sau phản ứng hóa học xảy ra,
kim cân vẫn giữ nguyên vị trí cân bằng,
Chứng tỏ điều gì?

Khối lượng các
chất không thay
đổi


MIKHAIN VAXILIEVICH LƠMANÔXOP
(1711 - 1765)

• Sơ đồ tượng trưng cho phản ứng hóa học giữa Bari clorua và Natri sunfat :

Cl
Cl

Ba
Ba

Cl
Na 0
Na
Na

00

S

0
00

Trước phản ứng

Sau phản ứng

• Hãy quan sát sơ đồ, nêu nhận xét :

Trong một phản ứng hóa học,
+ Số nguyên tử của mỗi nguyên tố trước

và sau phản ứng như thế nào?

không thay đổi (bảo toàn)

+ Khối lượng của mỗi nguyên tử trước
và sau phản ứng có thay đổi không?

không thay đổi (bảo toàn)


Ví dụ : Áp dụng ĐLBTKL, hãy viết công thức về khối lượng của
phản ứng trong thí nghiệm ở phần 1.
mBari clorua

+

mNatri sunfat

→

mBari sunfat

• Nếu giả sử : mBari clorua = a (g)
mNatri sunfat = b (g)
m Bari sunfat = c (g)
→ mNatriclorua = ?

mNatri clorua

=

a + b -

c

+

mNatriclorua


Bài tập củng cố:
 Bài tập 1 :

Các câu sau đúng hay sai ?

a) Trong một phản ứng hóa học tổng khối
lượng các chất sản phẩm có thể lớn hơn hay
nhỏ hơn tổng khối lượng các chất tham gia
phản ứng.
b) Trong một phản ứng hóa học tổng khối
lượng các chất sản phẩm bằng tổng khối
lượng các chất tham gia phản ứng.

S

Đ

c) Trong một phản ứng hóa học số nguyên
tử của các nguyên tố được bảo toàn.

Đ

d) Trong một phản ứng hóa học số phân tử
của các chất được bảo toàn.

S


Bài tập củng cố:
 Bài tập 2 : Đốt cháy hoàn toàn 5,4 gam nhôm trong không khí,

ta thu được 10,2 gam hợp chất nhôm oxit.
a. Viết phương trình chữ của phản ứng ?
b. Tính khối lượng oxi đã phản ứng ?
Đáp án :
a. Phương trình chữ :

t°

Nhôm + oxi
Nhôm oxit
b. Theo định luật bảo toàn khối lượng ta có :
mNhôm

+

5,4
→ moxi

moxi

+

=

=

moxi

10,2

-

mNhôm oxit
=

5,4

10,2
=

4,8 (gam)


Bài tập củng cố:
 Bài tập 3 : Một lưỡi dao để ngoài trời, sau một thời gian sẽ bị gỉ.
Hãy cho biết khối lượng của lưỡi dao bị gỉ có bằng khối lượng của lưỡi
dao trước khi gỉ không?
Đáp án :
 Khối lượng của lưỡi dao bị gỉ lớn hơn khối lượng của lưỡi dao

trước khi bị gỉ. Vì sắt đã kết hợp với oxi trong không khí để tạo
thành sắt oxit, theo phương trình sau :
sắt

+

t°

oxi

sắt oxit

Theo định luật bảo toàn khối lượng ta có :
msắt oxit

=

msắt

+

moxi


 Học bài + làm bài tập 1, 2, 3 SGK trang 54
 Chuẩn bị trước bài : “Phương Trình Hóa Học”
Tìm hiểu:
+ Phương trình hóa học là gì?
+ Các bước lập phương trình hóa học.
 Ôn lại kiến thức bài trước :

- Cách viết phương trình chữ.
- Hóa trị các nguyên tố và nhóm nguyên tử.
- Cách lập CTHH nhanh của hợp chất.