giáo án tích hợp liên môn môi TRƯỜNG và sự PHÁT TRIỂN bền VỮNG (địa lí 10 – BAN cơ bản)

 Môi trường và sự phát triển bền vững

THÔNG TIN GIÁO VIÊN

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
TRƯỜNG THPT XUÂN ĐỈNH
Địa chỉ : 178 Đường Xuân Đỉnh – Phường Xuân Đỉnh - Quận Bắc
Từ Liêm – Hà Nội

Điện thoại : 04.38387717, 0438361107

Email:

HỌ VÀ TÊN GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ LỆ PHƯƠNG
NGÀY SINH: 19 – 5 – 1980
MÔN: Địa Lí
ĐIỆN THOẠI: 0915421980 Email:

Trường THPT Xuân Đỉnh

1


 Môi trường và sự phát triển bền vững

MỤC LỤC

Trường THPT Xuân Đỉnh

2

 Môi trường và sự phát triển bền vững

1. TÊN HỒ SƠ DẠY HỌC:
Chủ đề dạy học tích hợp liên môn

MÔI TRƯỜNG VÀ SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
(ĐỊA LÍ 10 – BAN CƠ BẢN)
2. MỤC TIÊU: Sau dự án, học sinh cần biết:
2.1 Về kiến thức:
2.1.1 Môn: Địa lí

- Hiểu và trình bày được các khái niệm môi trường, tài nguyên thiên nhiên
và phát triển bền vững.
- Trình bày được một số vấn đề về môi trường và phát triển bền vững trên
phạm vi toàn cầu và ở các nhóm nước.
 Bài học cần đạt: Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN
NHIÊN; bài 42 MÔI TRƯỜNG VÀ SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG, SGK Địa
lí 10 (ban cơ bản)
2.1.2 Môn: Công nghệ
- Hiểu được độ phì của đất và các biện pháp làm tăng độ phì của đất
- Biết được các ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến quần
thể sinh vật và môi trường.
- Đưa ra được các biện pháp để hạn chế ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học
bảo vệ thực vật.
 Địa chỉ nội dung tích hợp:

 Bài 7. MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA ĐẤT TRỒNG (mục III: Độ phì nhiêu
của đất). Trang 23
 Bài 19. ẢNH HƯỞNG CỦA THUỐC HÓA HỌC BẢO VỆ THỰC VẬT

ĐẾN QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MÔI TRƯỜNG trang 58 SGK Công
nghệ 10 – ban cơ bản.
2.1.3 Môn: Giáo dục công dân
- Hiểu được một số vấn đề cấp thiết của nhân loại hiện nay như ô nhiễm
môi trường...
- Thấy được trách nhiệm của công dân và học sinh trong việc tham gia giải
quyết những vấn đề của nhân loại như ô nhiễm môi trường.
 Địa chỉ nội dung tích hợp:
Trường THPT Xuân Đỉnh

3


 Môi trường và sự phát triển bền vững
 Bài 15 CÔNG DÂN VỚI MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẤP THIẾT CỦA NHÂN LOẠI
(Mục 1: Ô nhiễm môi trường và trách nhiệm của công dân trong việc bảo
vệ môi trường) SGK giáo dục công dân 10 ban cơ bản trang 103
2.1.4 Kiến thức liên môn đạt được thông qua việc dạy học theo chủ đề
tích hợp:
Hiểu được kiến thức liên môn Địa lí – Công nghệ và giáo dục công dân.
Giải thích được một cách chặt chẽ, khoa học nguyên nhân gây ra hiện tượng ô
nhiễm môi trường, thủng tầng ozon và biến đổi khí hậu toàn cầu. Trên cơ sở đó
thấy được trách nhiệm của mình trong việc tham gia giải quyết vấn đề ô nhiễm
môi trường.
2.2 Về kĩ năng:
2.2.1 Các kỹ năng chung
- Viết, trình bày báo cáo.
- Rèn luyện kỹ năng giao tiếp.
- Kỹ năng làm việc nhóm
- Rèn luyện khả năng tư duy

- Kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình học tập một
cách tích cực và hiệu quả.
- Kỹ năng liên hệ thực tế
2.2.2 Các kỹ năng bộ môn
* Địa lí:
- Phân tích bảng số liệu, tranh ảnh về các vấn đề môi trường
- Biết cách tìm hiểu một vấn đề môi trường ở địa phương
- Thu thập, phân tích các thông tin, xử lý số liệu liên quan đến các nguồn
tài nguyên, môi trường, ô nhiễm môi trường, phát triển bền vững và sử dụng
tiết kiệm tài nguyên trong sinh hoạt và sản xuất.
- Xác định được các loại tài nguyên có nguy cơ cạn kiệt.
- Nhận thức được các nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường, biến đổi khí
hậu và suy giảm tầng ozon.
- Rèn kỹ năng tự nghiên cứu và hoạt động nhóm, phân tích tổng hợp tài
liệu để báo cáo về vấn đề môi trường theo chủ đề.
* Công nghệ:

Trường THPT Xuân Đỉnh

4


 Môi trường và sự phát triển bền vững
- Vận dụng vào thực tế để đề ra các giải pháp làm tăng độ phì của đất, cải
tạo đất và hạn chế ảnh hưởng xấu của thuốc hóa học
* GDCD:
- Tham gia các hoạt động phù hợp với khả năng của bản thân để góp phần
giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường hiện nay.
2.2.3 Kĩ năng liên môn đạt được thông qua việc dạy học theo chủ đề tích

hợp:
- Học sinh có được cái nhìn tổng thể, logic và biện chứng để giải thích
được hiện tượng ô nhiễm môi trường, mối quan hệ giữa môi trường và sự phát
triển kinh tế của các nhóm nước.
- Thông qua đó học sinh có thể vận dụng sự hiểu biết giữa liên môn Địa lí –
Công nghệ và Giáo dục công dân để làm hạn chế sự ô nhiễm môi trường và ứng
phó được với những thay đổi của môi trường tự nhiên do tác động bởi các hoạt
động kinh tế của con người.
2.3 Về thái độ:
- Tích cực ủng hộ những chủ trương của Đảng, nhà nước trong việc giải
quyết vấn đề ô nhiễm môi trường.
- Tích cực tham gia các hoạt động góp phần giải giải quyết vấn đề môi
trường do trường và địa phương tổ chức.
- Hình thành ý thức bảo vệ môi trường, sử dụng tiết kiệm các nguồn tài
nguyên.
- Tham gia vào việc tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ môi
trường cho người dân tại địa phương mình sinh sống.
- Có thái độ phê phán đối với các hành vi làm ảnh hưởng không tốt đến
môi trường, phát hiện tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi
trường.
 Thái độ giáo dục thông qua việc dạy học theo chủ đề tích hợp kiến thức
liên môn Địa lí – Công nghệ và giáo dục công dân:
- Giáo dục cho học sinh ý thức tham gia một cách tích cực các hoạt động
góp phần giải quyết ô nhiễm môi trường tại trường, lớp và địa phương mình
sinh sống.
- Giúp các em hình thành thói quen sử dụng một cách tiết kiệm tài nguyên:
nước, điện, đổ rác đúng nơi quy định… đồng thời hạn chế sử dụng các chất gây
ô nhiễm và phá hủy tầng ozon. Trên cơ sở đó giúp các em thay đổi các hành vi,
Trường THPT Xuân Đỉnh

5


 Môi trường và sự phát triển bền vững
nhất là những hành vi có liên quan trực tiếp đến môi trường sống của con
người.
2.4 Định hướng năng lực được hình thành
- Góp phần hình thành phẩm chất có trách nhiệm với bản thân, cộng đồng, đất
nước và môi trường tự nhiên.
- Năng lực sử dụng số liệu thống kê
- Năng lực sử dụng bản đồ, biểu đồ, tranh ảnh
- Năng lực sử dụng công nghệ thông tin trong học tập
- Năng lực giao tiếp
- Năng lực hợp tác trong học tập và làm việc
- Năng lực giải quyết vấn đề
- Năng lực tự học : giúp học sinh chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong quá
trình tìm hiểu và tiếp nhận tri thức.
3. ĐỐI TƯỢNG DẠY HỌC CỦA CHUYÊN ĐỀ
- Số lượng: 80 học sinh
- Số lớp : (10A1, 10A2)
- Khối lớp : 10
MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CỦA HỌC SINH THEO HỌC DỰ ÁN
3.1 Thuận lợi:
- Đa số học sinh đã được tiếp cận với nội dung giáo dục môi trường ở
nhiều khía cạnh khác nhau trong các môn học ở THCS nên các em không bị bỡ
ngỡ với những yêu cầu mà dự án đặt ra.
- Nhiều em có trình độ tin học tương đối tốt, thường xuyên cập nhật các
thông tin về vấn đề môi trường trên các phương tiện thông tin đại chúng và nhất
là mạng internet.
- Đa số các em nhiệt tình, tích cực khi được phân công, giao nhiệm vụ. Có

hứng thú khi được tham gia học tập.
3.2 Khó khăn:
- Là học sinh đầu cấp, các em đến từ nhiều trường THCS trên địa bàn các
quận Bắc từ Liêm, Nam Từ Liêm, Tây Hồ do vậy chất lượng và khả năng nhận
thức không đồng đều.
- Đa số các em chưa từng được tham gia các tiết học tích hợp kiến thức
liên môn trước đó.
Trường THPT Xuân Đỉnh

6


 Môi trường và sự phát triển bền vững
- Khả năng làm việc nhóm và hợp tác trong giải quyết vấn đề còn nhiều
hạn chế.
- Kỹ năng thuyết trình vấn đề chưa tốt
- Một số học sinh còn chưa tích cực trong các hoạt động nhận thức, có
nhiều em còn thụ động trong quá trình học tập.

4. Ý NGHĨA CỦA BÀI HỌC
4.1 Đối với thực tiễn dạy học:
Dạy học liên môn là một trong những nguyên tắc quan trọng trong quá
trình dạy học. Đây được coi là một quan điểm dạy học hiện đại nhằm phát huy
tính tích cực của học sinh, đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà
trường.
Dạy học vận dụng kiến thức liên môn sẽ làm cho giờ học trở nên sinh động
hơn vì không chỉ có giáo viên trình bày mà học sinh cũng phải tham gia vào quá
trình tiếp nhận kiến thức, từ đó phát huy được tính tích cực của học sinh.
Phương pháp dạy học này giúp cho học sinh hệ thống hoá được kiến thức,
kĩ năng về môi trường và sự phát triển bền vững ở các môn học khác nhau, giúp

định hướng hình thành các năng lực cho học sinh.
Dạy học liên môn cũng góp phần phát triển tư duy liên hệ, liên tưởng ở học
sinh. Tạo cho học sinh thói quen trong tư duy, lập luận khi xem xét một vấn đề
phải đặt chúng trong một hệ quy chiếu, từ đó mới có thể nhận thức vấn đề một
cách thấu đáo.
Qua thực tế chuẩn bị và giảng dạy dự án tôi nhận thấy việc tích hợp kiến
thức giữa các môn học để giải quyết một vấn đề nào đó là hết sức cần thiết.
Điều đó đòi hỏi giáo viên bộ môn không chỉ nắm bắt nhuần nhuyễn kiến thức
bộ môn mình giảng dạy mà còn phải không ngừng trau dồi kiến thức của các
môn học khác để có được cái nhìn tổng quát dưới nhiều khía cạnh để giúp học
sinh có thể giải quyết được các tình huống, các vấn đề đặt ra trong môn học một
cách nhanh nhất và hiệu quả nhất. Nhờ đó mà giờ học trở lên sinh động và hấp
dẫn hơn.
Việc dạy học theo hướng tích hợp liên môn cũng giúp cho học sinh hiểu
vấn đề và tình huống một cách sâu sắc. Trên cơ sở đó sẽ giúp các em phát triển
khả năng tư duy, sự sáng tạo trong học tập cũng như khả năng ứng dụng vào
thực tiễn qua đó góp phần đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá.

Trường THPT Xuân Đỉnh

7


 Môi trường và sự phát triển bền vững
Qua bài học tích hợp liên môn học sinh hiểu được mối quan hệ chặt chẽ
giữa các môn học, từ đó xác định cần phải phân bố thời gian hợp lí cho việc tìm
hiểu, học đều tất cả các môn không phân biệt môn “chính”, môn “phụ” để có sự
hiểu biết đồng bộ tất cả các môn học. Có kỹ năng sống, thích ứng với thiên
nhiên, giảm nhẹ những thiên tai do tác động của biến đổi khí hậu và ô nhiễm
môi trường.

4.2 Đối với thực tiễn xã hội
Môi trường là không gian sinh sống của con người và các loài sinh vật.
Nhưng cùng với sự phát triển nhanh về dân số, khoa học kỹ thuật đặc biệt là sự
phát triển tăng tốc của nền kinh tế, con người đã tác động đến chính môi trường
sống của mình và làm cho nó bị suy thoái và ô nhiễm.
Phần lớn các vấn đề môi trường là do tác động không hợp lý của con người
lên môi trường trong các hoạt động kinh tế, do sự chạy đua vũ trang, chiến
tranh và xung đột quân sự... Vì vậy, trong khi đưa ra các giải pháp về môi
trường, cần phải tìm thấy căn nguyên của các vấn đề này có tính chất kinh tế xã hội.
Chính vì vậy, vấn đề môi trường không tách rời với vấn đề phát triển. Vấn
đề này, vừa có tính toàn cầu, vừa có tính khu vực và vừa có những nét riêng của
từng nước, từng khối nước...
Tuy nhiên, cần phải nhấn mạnh rằng môi trường lành mạnh và sự phát
triển, sự hưng thịnh của xã hội loài người hoàn toàn có thể cùng tồn tại. Đây
chính là thông điệp của sự phát triển bền vững.
Giáo dục có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc giải quyết vấn đề môi
trường và phát triển bền vững, vì nó tác động đến từng thành viên trong xã hội,
làm thay đổi từ kiến thức, ý thức đến hành vi của họ trong mọi hoạt động.
Để góp phần vào hoạt động bảo vệ môi trường và nâng cao ý thức bảo vệ
môi trường cho các em học sinh, tôi đã chọn đề tài “Môi trường và sự phát triển
bền vững” cho dự án dạy học liên môn của mình để giúp các em biết vận dụng
các kiến thức của các môn học khác nhau ở trường phổ thông để nhận biết được
các tác nhân gây ô nhiếm môi trường, biến đổi khí hậu và suy giảm tầng ozon.
Để từ đó các em có thể đề ra các hướng giải quyết tốt vấn đề ô nhiễm môi
trường và hạn chế được những ảnh hưởng tiêu cực từ hiện tượng biến đổi khí
hậu và suy giảm tầng ozon.

Trường THPT Xuân Đỉnh

8

 Môi trường và sự phát triển bền vững
Từ việc nhận thức đúng đắn được vấn đề sẽ làm cho các em có những hành
động cụ thể, góp phần vào việc sử dụng tiết kiệm các nguồn tài nguyên và bảo
vệ tốt môi trường sống tại địa phương mình như:

- Sử dụng hợp lí và tiết kiệm điện, nước
- Vứt rác đúng nơi quy định, giữ vệ sinh chung tại lớp học, trường học, nơi ở
và các nơi công cộng.
- Tích cực tham gia tổng vệ sinh trường lớp, nơi ở, đường làng, ngõ xóm, tích
cực tham gia trồng cây, trồng rừng, phủ xanh đất trống, đồi núi trọc.
- Có thái độ phê phán đối với các hành vi làm ảnh hưởng không tốt đến môi
trường, phát hiện tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường.
- Hạn chế sử dụng các chất gây ô nhiễm như CFC,... có trong các loại bình
xịt, hay thiết bị làm lạnh.
- Tích cực tuyên truyền và vận động mọi người sử dụng các dạng năng lượng
sạch, năng lượng tái chế. Không sử dụng các chất hóa học độc hại trong sản
xuất nông nghiệp.....

5. THIẾT BỊ DẠY HỌC, HỌC LIỆU
5.1. Chuẩn bị của giáo viên
5.1.1 Thiết bị dạy học

- Máy tính, máy chiếu, máy chiếu hắt, bút laze, máy in.
- Tranh ảnh, băng hình về các hoạt động khai thác tài nguyên, chặt phá
rừng, sử dụng thuốc hóa học bảo vệ thực vật, các nguồn gây ô nhiễm tại các
nhóm nước phát triển và đang phát triển...
5.1.2 Đồ dùng dạy học

Phấn, bảng, bút, nháp, giáo án word, giáo án điện tử, một số hình ảnh và video
clip sưu tầm được.
5.1.3 Học liệu

- Sách giáo khoa Địa lí 10 (ban cơ bản)
- Sách giáo khoa Công nghệ 10 (ban cơ bản)
- Sách giáo khoa giáo dục công dân 10 (ban cơ bản)
- Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức kỹ năng các môn Địa lí, Công
nghệ, Giáo dục công dân.
- Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên giáo viên trung học phổ thông các
môn Địa lí, công nghệ và GDCD.

Trường THPT Xuân Đỉnh

9


 Môi trường và sự phát triển bền vững
- Những vấn đề chung về đổi mới giáo dục trung học phổ thông môn
Địa lí.
- Tài liệu bồi dưỡng giáo viên thực hiện chương trình sách giáo khoa
lớp 10 THPT các môn Địa lí, Công nghệ và GDCD.
- Một số sách tham khảo môn Địa lí, công nghệ và GDCD có liên quan
đến kiến thức của bài học.
Một số thông tin về biến đổi khí hậu, suy giảm tầng ozon trên thế giới, hậu
quả và tác động của nó tới Việt Nam.
Một số thông tin về Hội Nghị thượng đỉnh tại Rio de Janeiro, Brazil.
5.2 Chuẩn bị của học sinh
- Máy tính có kết nối internet
- Sách giáo khoa Địa lí 10 (ban cơ bản)

- Sách giáo khoa Công nghệ 10 (ban cơ bản)
- Sách giáo khoa giáo dục công dân 10 (ban cơ bản)
- Giấy A0, bút màu, giấy màu, compa, thước kẻ....
5.3 Các ứng dụng CNTT trong việc dạy và học dự án
5.3.1 Trong việc dạy:
- Máy tính có kết nối Internet: Sưu tầm tài liệu, soạn giáo án, bài giảng
- Máy chiếu: Trình chiếu bài giảng
- Máy chiếu vật thể: Kiểm tra phần làm ra nháp và các phiếu học tập của học
sinh.
- Nội dung ghi bảng (ghi tóm tắt các đầu mục và công thức cần thiết) để học sinh
tự ghi chép các nội dung trên bảng và những điều cần thiết vào vở.

 Chuẩn bị một số hình ảnh trên Powerpoint:
+ Môn Địa lí: Các hình ảnh về môi trường tự nhiên, môi trường nhân tạo,
các loại tài nguyên khoáng sản, đất, không khí, tình trạng ô nhiễm nguồn nước,
không khí, đất…, hình ảnh mô phỏng hiện tượng hiệu ứng nhà kính, phân bố
bức xạ mặt trời đến bề mặt trái đất. Hình ảnh điều tra thực trạng môi trường tại
địa phương của mình sinh sống: làng nghề bánh kẹo cổ truyền Xuân Đỉnh,
Thụy Phương, Đông Ngạc, Cổ Nhuế
+ Môn công nghệ: Hình ảnh về các biện pháp cải tạo đất, phun thuốc hóa
học bảo vệ thực vật và những tác động của thuốc hóa học bảo vệ thực vật đến
môi trường.

Trường THPT Xuân Đỉnh

10


 Môi trường và sự phát triển bền vững
+ Môn Giáo dục công dân: Các hình ảnh về ô nhiễm môi trường và môi

trường bị suy thoái, các biện pháp mà các em học sinh đã thực hiện nhằm hạn
chế tình trạng ô nhiễm môi trường

 Chuẩn bị một số đoạn video, clip:
+ Môn Địa lí: Video “Những vấn đề cấp bách hiện nay”. Clip về bài phát
biểu của em SeverSuzuki (12 tuổi) đến từ Canada đại diện tổ chức ECO tổ chức
trẻ em vì môi trường tại hội nghị thượng đỉnh về trái đất tại Rio đe Jannero vào
tháng 6/1992. Video hãy xem con người đang làm gì với môi trường.
+ Công nghệ: Clip về hiện trạng sử dụng thuốc hóa học bảo vệ thực vật

-

5.3.2 Trong việc học:
Máy tính kết nối Internet: Học sinh sưu tầm tài liệu, thiết kế sản phẩm, đánh

-

máy báo cáo của nhóm mình.
Máy chiếu: Để học sinh trình bày các sản phẩm của nhóm mình trước cả lớp

-

và cô giáo.
Lớp được chia thành 5 nhóm, mỗi nhóm có 8 học sinh. Nhóm trưởng phân
công nhiệm vụ cho các bạn, HS trong nhóm trao đổi thảo luận để thực hiện
nhiệm vụ của giáo viên. Các nhóm chuẩn bị trước (tìm hiểu ở nhà) và nộp
báo cáo và các sản phẩm đúng hạn.

6. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC VÀ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
6.1 Chuẩn bị

6.1.1 Giáo viên:
- Máy tính, máy chiếu overhead, projector, loa, phòng thao giảng
- Bản kế hoạch phân công, tổ chức nhiệm vụ cho học sinh
- Các tài liệu, website cần thiết giới thiệu cho học sinh
- Giấy A0, bút dạ, phiếu học tập.... để học sinh thảo luận nhóm
- Các phiếu đánh giá phiếu hỏi: Trước khi bắt đầu dự án
+ Phiếu điều tra người học
+ Nhật ký cá nhân
+ Hợp đồng học tập
- Trong khi thực hiện dự án:
+ Phiếu học tập định hướng
+ Biên bản làm việc nhóm
+ Phiếu đánh giá cá nhân trong hoạt động nhóm,
+ Phiếu đánh giá cá nhân trong hoạt động định hướng
+ Phiếu đánh giá báo cáo
- Kết thúc dự án:
Trường THPT Xuân Đỉnh

11


 Môi trường và sự phát triển bền vững
+ Phiếu ghi nhận thông tin
+ Biên bản nghiệm thu và thanh lý hợp đồng
+ Nhật ký cá nhân
+ Báo cáo tổng kết
6.1.2 Học sinh:
- Sưu tầm tài liệu về các vấn đề có liên quan đến bài học, clip, tranh ảnh
minh họa họa về ô nhiễm môi trường
- Bút dạ, giấy A0, bút màu, giấy màu...

- Các ấn phẩm do học sinh tự thiết kế
6 .2 Hoạt động học tập
Dự án được thực hiện trong 4 tuần (4 tiết)
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

TUẦN 1:
Hoạt động 1: KHỞI ĐỘNG VÀ GIAO NHIỆM VỤ

1. Mục tiêu:
- Thành lập được các nhóm theo sở thích
- Phổ biến nhiệm vụ cho các nhóm
- Rèn luyện kĩ năng làm việc nhóm

2. Thời gian: tuần 1 – tiết 1
Giáo viên giới thiệu dự án cho học sinh: là một chuyên gia về môi
trường, có nhiệm vụ đi tìm hiểu về thực trạng môi trường của thế
giới và Việt Nam trên cơ sở đó đưa ra những đề xuất để giải quyết
những vấn đề trên.
GV cho HS xem các clip: Các vấn đề cấp bách trên trái đất hiện nay, hãy
xem con người đã làm gì với môi trường.
Yêu cầu học sinh nhận xét
GV nhận xét và vào dự án: 2 Clip chúng ta vừa xem cho thấy con người
ngay từ khi mới xuất hiện cho đến nay đã tác động và làm cho môi trường thay
đổi mạnh mẽ. Chính con người là nguyên nhân chính gây ra ô nhiễm môi
Trường THPT Xuân Đỉnh

12


 Môi trường và sự phát triển bền vững

trường, suy giảm đa dạng sinh học và làm giảm chất lượng cuộc sống của
chính mình. Vậy chúng ta phải làm thế nào để hạn chế được những tác động
tiêu cực do chính mình gây ra với môi trường sống và làm thế nào để sự phát
triển của ngày hôm nay không làm ảnh hưởng đến chất lượng sống của các thế
hệ mai sau, hay nói cách khác là làm thế nào để phát triển bền vững?

Giáo viên và học sinh cùng thảo luận để xác định các chủ đề của
dự án.
Chủ đề 1: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên
Chủ đề 2: Ô nhiễm môi trường, vấn đề cấp thiết mang tính toàn cầu
Chủ đề 3: Ô nhiễm môi trường ở nhóm nước phát triển
Chủ đề 4: Ô nhiễm môi trường ở các nước đang phát triển.
Chủ đề 5: Phát triển bền vững
- Bước 1: Phát phiếu thăm dò sở
- HS điền phiếu số 1
thích nhóm (Phụ lục I).
- Bước 2: Công bố kết quả sắp xếp - Các nhóm bàn bạc bầu nhóm
nhóm theo sở thích.
trưởng, thư kí
Điều chỉnh các đối tượng học khác nhau
Học sinh có năng lực học tập trung bình và yếu: Tập hợp các
văn bản đã xử lí, nhập các nội dung văn bản cần trình bày
trên powerpoint và trang web. Tham gia tìm kiếm thông tin
trong SGK, trên mạng interrnet

Theo trình độ
Học sinh có năng lực học tập khá: Tham gia tìm kiếm thông
học sinh
tin trên mạng internet, tóm tắt các nội dung tìm kiếm được.

Học sinh có năng lực học tập tốt: Tóm tắt, chắt lọc và chỉnh
sửa các thông tin tìm kiếm được
Học sinh có năng lực tìm kiếm thông tin trên mạng: Tìm kiếm
Theo năng lực các thông tin trên mạng
sử dụng CNTT Học sinh có năng lực sử dụng Powerpoint và các ứng dụng
của học sinh khác: Chuyển các nội dung lên bản trình bày trên
Powerpoint…

- Bước 3: GV giao nhiệm vụ cho từng nhóm, hướng dẫn lập kế hoạch
nhóm.

Nhóm

Trường THPT Xuân Đỉnh

Nội dung nhiệm vụ

Điều
chỉnh
nhiệm
vụ
13


 Môi trường và sự phát triển bền vững

I

- Tìm hiểu về Môi trường (Khái niệm, các loại môi
trường, chức năng, vai trò của môi trường trong sự

phát triển của xã hội loài người. Phân biệt được môi
trường tự nhiên, môi trường nhân tạo).
- Tìm hiểu về Tài nguyên thiên
hiên (Khái niệm, phân loại, kể tên các loại tài nguyên
theo khả năng hao kiệt)
- Tìm hiểu về ô nhiễm môi trường (khái niệm, biểu
biện, nguyên nhân hậu quả và các biện pháp khắc
phục)

II

- Những biểu hiện của ô nhiễm môi trường ở địa
phương em sinh sống.
- Trách nhiệm của học sinh trong việc giải quyết vấn
đề ô nhiễm môi trường.
- Tìm hiểu về thực trạng ô nhiễm môi trường ở các
nước phát triển.

III

- Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường
- Biện pháp mà các nước thuộc nhóm phát triển đã
thực hiện nhằm khắc phục tình trạng ô nhiễm
- Tìm hiểu về vấn đề ô nhiễm môi trường ở các nước
đang phát triển.
- Nguyên nhân và biện pháp khắc phục

IV

- Các nước đang phát triển gặp những khó khăn gì

trong việc giải quyết mâu thuẫn giữa phát triển kinh tế
với các biện pháp nhằm hạn chế biến đổi khí hậu
(trong nông nghiệp, khai thác khoáng sản, phát triển
công nghiệp).
- Tìm hiểu về phát triển bền vững (Khái niệm, cơ sở,
phương hướng, mục tiêu).

V

- Môi trường và phát triển có mối quan hệ với nhau
như thế nào?
- Thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đã làm gì
để hướng tới mục tiêu phát triển bền vững

- Bước 4: Phát phiếu học tập định - Nghiên cứu phiếu học tập
hướng (Phụ lục 6) và gợi ý cho học sinh định hướng
một số nguồn tài liệu có thể tham khảo - Lắng nghe, ghi chép, hỏi GV
Trường THPT Xuân Đỉnh

14


 Môi trường và sự phát triển bền vững
giúp hoàn thành nhiệm vụ

những nội dung chưa hiểu

- Bước 5: Kí hợp đồng học tập (Phụ lục - Kí kết hợp đồng học tập
2)
/>TUẦN 2

Hoạt động 2: TRIỂN KHAI DỰ ÁN

1. Mục tiêu:
- Các nhóm tự phân công tìm hiểu, nghiên cứu, sưu tầm tranh
ảnh, video về các nội dung được phân công.
- Rèn luyện được kĩ năng làm việc nhóm.
- Góp phần hình thành kĩ năng thu thập thông tin, phỏng vấn,
điều tra thực tế,…Kĩ năng viết báo cáo và trình bày vấn đề.
2. Thời gian: Tuần 2
- GV giúp đỡ, định hướng cho học
sinh và các nhóm trong quá trình làm
việc.
- Đặt lịch giải đáp thắc mắc cho HS.
Giúp đỡ HS khi HS yêu cầu.

- Các nhóm HS phân công nhiệm
vụ, xây dựng kế hoạch sinh hoạt
nhóm để hoàn thành nhiệm vụ.
- Viết nhật kí và biên bản làm
việc nhóm.
- Viết báo cáo, sắp xếp các nội
dung đã tìm hiểu nghiên cứu
được.
- Chuẩn bị tổ chức báo cáo kết
quả làm việc thông qua thuyết
trình, thảo luận.

/>_NHOM.avi
TUẦN 3
Hoạt động 3: KẾT THÚC DỰ ÁN

1. Mục tiêu:
- Học sinh báo cáo được kết quả làm việc của các nhóm: trình bày báo
cáo thông qua thuyết trình, thảo luận

Trường THPT Xuân Đỉnh

15


 Môi trường và sự phát triển bền vững
- Biết tự đánh giá sản phẩm của nhóm và đánh giá sản phẩm của các
nhóm khác.
- Hình thành được kĩ năng: lắng nghe, thảo luận, nêu vấn đề và thương
thuyết.
- Góp phần rèn luyện các kĩ năng bộ môn.
- Bồi dưỡng ý thức bảo vệ môi môi trường và sử dụng tiết kiệm tài
nguyên.
2.Thời gian: Tuần 3- tiết 3,4
3. Thành phần tham dự:
- Ban Giám hiệu và tổ trưởng chuyên môn
- GVBM Địa lí, Hóa học, công nghệ, giáo dục công dân và GVCN lớp
tham gia dự án
- Học sinh lớp 10A1, A2
4. Nhiệm vụ của học sinh
- Báo cáo các nội dung chủ đề theo sự phân công.
- Thảo luận và chuẩn bị các câu hỏi cho các nhóm khác.
- Tự đánh giá sản phẩm của nhóm mình và tham gia đánh giá sản phẩm
của các nhóm khác.
5. Nhiệm vụ của giáo viên

- Dẫn dắt vấn đề, tổ chức thảo luận
- Quan sát, đánh giá
- Hỗ trợ, cố vấn.
- Thu hồi các sản phẩm và các phiếu giao việc trong nhóm
- Nhận xét và đánh giá các sản phẩm của học sinh
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

Bước 1: GV phát cho HS và các đại biểu tham dự phiếu đánh giá và tự
đánh giá sản phẩm của các nhóm.
- Dẫn dắt vấn đề cho học sinh tiến hành báo cáo và thảo luận:
Chúng ta đang sống trong môi trường tự nhiên, tác động vào tự nhiên
để phục vụ cho cuộc sống và sự phát triển của mình. Những tác động ấy
Trường THPT Xuân Đỉnh

16


 Môi trường và sự phát triển bền vững
đã làm cho môi trường tự nhiên thay đổi. Do vậy chúng ta cần phải có
những hiểu biết về môi trường và tài nguyên thiên nhiên để có những tác
động hợp lí, để sự phát triển của hôm nay không phải là trở ngại cho sự
phát triển của các thế hệ tương lai.
* Các nhóm cử đại diện báo cáo các nội dung chủ đề theo sự phân công
Nhóm 1: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên
(Hình thức báo cáo: Thuyết trình + thảo luận
Sản phẩm: Poster)
- Đại diện nhóm trình bày bài thuyết trình
/>- HS các nhóm khác lắng nghe bài thuyết trình và hoàn thành phiếu ghi
nhận thông tin.
Sau khi nhóm 1 thuyết trình xong, Gv yêu cầu các học ở các nhóm

khác đưa ra các câu hỏi về vấn đề môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
- HS nhóm 1 ghi chép lại các câu hỏi và đưa ra các phương án trả lời
GV nhận xét về bài thuyết trình của nhóm 1
+ Nội dung
+ Hình thức
+ Cách trình bày và trả lời câu hỏi của các bạn
GV nhấn mạnh môi trường sống của con người là sự kết hợp của 3 loại
môi trường (Cho học sinh xem các hình ảnh minh họa về các loại môi
trường)

GV yêu cầu học sinh thảo luận theo cặp:
Trường THPT Xuân Đỉnh

17


 Môi trường và sự phát triển bền vững

GV cho học sinh xem một số hình ảnh minh họa cho các loại tài nguyên thiên
nhiên và yêu cầu học sinh
Hãy chứng minh rằng trong lịch sử phát triển của xã hội loài người, số
lượng các loại tài nguyên được bổ sung không ngừng

Trả lời: Từ khi biết trồng trọt, đất trở thành tài nguyên quan trọng; khi
công nghiệp ra đời, khoáng sản trở thành tài nguyên quan trọng.
Điều này cho thấy con người đang thực sự khai thác tự nhiên theo chiều
sâu. Do vậy con người cần phải giữ gìn cả những gì của tự nhiên mà hôm nay
chúng ta chưa sử dụng được (VD: Giữ cho tuyết ở vùng cực Nam cực và Bắc
cực không bị ô nhiễm, làm kho nước ngọt dự trữ cho tương lai).

Trường THPT Xuân Đỉnh

18


 Môi trường và sự phát triển bền vững

- Đất trồng là loại tài nguyên có khả năng khôi phục được.
+ Độ phì của đất là gì?
+ Yếu tố nào quyết định độ phì nhiêu của đất? Muốn làm tăng độ phì của đất
phải áp dụng những biện pháp kỹ thuật nào?
HS trả lời
GV nhận xét và chốt kiến thức:
- Độ phì nhiêu của đất là khả năng cung cấp nước, chất dinh dưỡng, không
chứa chất độc hại cho cây, đảm bảo cho cây đạt năng suất cao.
Yếu tố quyết định: Chất dinh dưỡng của đất
Các biện pháp kỹ thuật nhằm làm tăng độ phì nhiêu cho đất (GV cho HS xem
các hình ảnh về cải tạo đất của người nông dân nước ta).

+ Các loại tài nguyên không bị hao kiệt: năng lượng mặt trời, không khí,
Trường THPT Xuân Đỉnh

19


 Môi trường và sự phát triển bền vững
nước... Tuy nhiên không khí và nguồn nước đang bị đe dọa ô nhiễm, thậm chí
ô nhiễm nghiêm trọng...

Nhóm 2: Ô nhiễm môi trường, vấn đề cấp thiết mang tính toàn cầu

(Hình thức báo cáo: Thuyết trình, sản phẩm: PowerPoint)
/>MOITRUONG
- HS các nhóm khác lắng nghe bài thuyết trình và hoàn thành phiếu ghi
nhận thông tin.
- Sau khi nhóm 2 thuyết trình xong, Gv yêu cầu các học ở các nhóm khác
đưa ra các câu hỏi về ô nhiễm môi trường.
HS nhóm 2 ghi nhận câu hỏi và đưa ra các phương án trả lời.
GV nhận xét về bài thuyết trình của nhóm 2
+ Nội dung
+ Hình thức
+ Cách trình bày và trả lời câu hỏi của các bạn
GV nhấn mạnh cho học sinh biết rằng: Ở tầng cao OZON là chất bảo vệ,
nhưng ở tầng thấp OZON lại là một tác nhân gây ô nhiễm và là một trong
những nhân tố gây nên hiện tượng hiệu ứng nhà kính

Trường THPT Xuân Đỉnh

20


 Môi trường và sự phát triển bền vững

GV cũng phân tích rõ nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính và thủng tầng
ozon là do các tác động của các oxit nitơ…..
Đồng thời GV cũng cho HS nhận xét bảng so sánh các khí nhà kính để
HS thấy được CFC chính là “thủ phạm chính” gây suy giảm tầng ozon và
hiệu ứng nhà kính.
Cuối cùng GV đưa ra sơ đồ tổng kết những tác động của biến đổi khí hậu
để khắc sâu kiến thức cho học sinh.

GV tổ chức trò chơi giải ô chữ:
Có 8 ô hàng ngang và 1 ô hàng dọc
Câu 1: Lũ lụt, hạn hán được gọi chung là gì? (THIÊN TAI)

Trường THPT Xuân Đỉnh

21


 Môi trường và sự phát triển bền vững
Câu 2: Đây được gọi là lá phổi xanh của trái đất? (RỪNG)
Câu 3: Nơi cung cấp nước ngọt chủ yếu cho con người (SÔNG HỒ)
Câu 4: Loại khoáng sản được khai thác chủ yếu ở Quảng Ninh ( THAN)
Câu 5: Gấu, hươu, nai được gọi chung là gì? (ĐỘNG VẬT)
Câu 6: Đây là nguồn thức ăn bị con người khai thác và đánh bắt nhiều nhất
(CÁ)
Câu 7: Gạch, cát, đá là nguyên liệu của hoạt động này? (XÂY DỰNG)
Câu 8: Hệ thống xử lí nước thải được đặt ở đâu? (NHÀ MÁY)
Hàng dọc: Là hành động góp phần bảo vệ môi trường ( TRỒNG CÂY)

Tuy nhiên vấn đề ô nhiễm môi trường lại rất khác nhau giữa các nhóm
nước
Nhóm 3: Ô nhiễm môi trường ở nhóm nước phát triển
(Hình thức báo cáo: Clip + thảo luận
Sản phẩm: Clip)

- HS xem clip và hoàn thành phiếu ghi nhận thông tin.
GV yêu cầu các học ở các nhóm khác đưa ra các câu hỏi về ô nhiễm môi
trường ở các nước phát triển.
HS nhóm 3 ghi nhận câu hỏi và đưa ra các phương án trả lời.

GV nhận xét về bài thuyết trình của nhóm 3
/>+ Nội dung
+ Hình thức
+ Cách trình bày và trả lời câu hỏi của các bạn
GV cho học sinh xem lược đồ MƯA AXIT và clip giải thích hiện tượng
Axit là gì. Yêu cầu HS nhận xét để rút ra kết luận: Hiện tượng mưa AXIT diễn
ra chủ yếu ở các nước phát triển.

Trường THPT Xuân Đỉnh

22


 Môi trường và sự phát triển bền vững

GV yêu cầu HS nhận xét biểu đồ 10 quốc gia có lượng phát thải khí CO 2
lớn nhất thế giới và bản đồ 10 thành phố ô nhiễm nhất thế giới

Trường THPT Xuân Đỉnh

23


 Môi trường và sự phát triển bền vững
Yêu cầu HS nhận xét để các em nhận thấy rằng: Trong 10 quốc gia có
lượng khí CO2 phát thải lớn nhất thế giới thì có 8 quốc gia thuộc nhóm phát
triển. Trong khi đó trong 10 địa điểm ô nhiễm nhất hành tinh thì có 8 điểm
thuộc về các nước đang phát triển.
Vậy thì thực sự các nước đang phát triển đang gặp vấn đề gì về môi
trường?

Nhóm 4: Ô nhiễm môi trường ở các nước đang phát triển.
( Hình thức báo cáo: Thuyết trình + thảo luận
Sản phẩm: Sơ đồ tư duy trên phần mềm Fezi)
/>en.rar

- HS các nhóm khác lắng nghe bài thuyết trình và hoàn thành phiếu ghi
nhận thông tin.
- Sau khi nhóm 4 thuyết trình xong, GV yêu cầu các học ở các nhóm khác
đưa ra các câu hỏi.
HS nhóm 4 ghi nhận câu hỏi và đưa ra các phương án trả lời.
GV nhận xét về bài thuyết trình của nhóm 4
+ Nội dung
+ Hình thức
+ Cách trình bày và trả lời câu hỏi của các bạn
GV đưa ra kết luận về mối quan hệ giữa hai nhóm nước phát triển và
đang phát triển bằng cách yêu cầu học sinh trả lời các câu hỏi:
- Trong quan hệ với các nước phát triển, các nước đang phát triển có những
lợi ích gì? Và phải chịu những thiệt hại gì?
- Các nước đang phát triển đem lại cho các nước phát triển những nguồn
lợi gì?

Trường THPT Xuân Đỉnh

24


 Môi trường và sự phát triển bền vững

Trong sự hợp tác bất bình đẳng ấy, các nước đang phát triển bao giờ cũng

chịu thiệt và phải trả giá đắt về sự ô nhiễm và suy thoái môi trường.

Cuộc đấu tranh chống lại nạn đói đang hoành hành ở nhiều nước đang phát
triển là nguyên nhân trực tiếp của sự mở rộng diện tích đồi núi trọc và hoang
mạc hóa ở nhiều nước Châu Á và Châu Phi.
Việc theo đuổi mục tiêu Tự túc lương thực bằng mọi giá cũng trở thành
một trong những nguyên nhân gây Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
Do cần tăng năng suất cây trồng, giảm thiểu thất thoát trong trồng trọt
nhiều loại thuốc trừ sâu, phân bón hóa học đã được sử dụng một cách bừa bãi
gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
GV cho HS xem Clip về hiện trạng sử dụng thuốc hóa học bảo vệ thực vật
ở Việt Nam, trả lời câu hỏi:

Trường THPT Xuân Đỉnh

25