Bai 28 cong thuc phan tu hop chat huu co

TRƯỜNG THPT THỊ XÃ TRÀ VINH
Tập Thể Lớp 11.1

Kí nh Chào
Quí Thầy Cô



Kiểm Tra Bài Cũ
Em hãy cho biết ?
Mục đích của phương pháp phân tích
định lượng?
Trình bày cách định lượng các
nguyên tố: Cacbon, hiđro, nitơ, và
cho biết các công thức tính khối
lượng và thành phần phần trăm
các nguyên tố đó ?


Để bi ể u di ễ n t hành
phần phân t ử hợp c hất
hữu c ơ người t a s ử
dụng những c ông t hức
gì ? Thế nào l à c ông
t hức phân t ử


1/

Công thức đơn giản nhất
2/ Công thức phân tử

3/ Công thức cấu tạo


Bài 28: CÔNG THỨC PHÂN
TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ

CxHyOzNt.....


I/ Công thức đơn giản nhất
1/ Công thức phân tử và công
thức đơn giản nhất
Hãy viết CTPT một số chất hữu
cơ mà em biết, tìm tỉ lệ số
nguyên tử từng nguyên tố
trong mỗi công thức, suy ra
CTĐGN


Etilen

Axetil
en

Axit
axetic

Ancol
etylic

CTPT

C 2H 4

C 2H 2

C2H4O2

C2H6O

Tỉ lệ số
ng/ tử

1: 2

1:1

1:2:1

2: 6: 1

CH2

CH

CH2O C2H6O

CTĐGN

Định nghĩa
Công thức phân tử (CTPT) cho biết số
nguyên tử của các nguyên tố
trong phân tử.
Công thức đơn giản nhất (CTĐGN) cho
biết tỉ lệ số nguyên tử của các
nguyên tố trong phân tử (biểu
diễn bằng tỉ lệ các số nguyên tối
giản


Công thức phân tử (CxHyOzNt)
có thể trùng hoặc là bội số
của công thức đơn giản
nhất (CpHqOrNs)


CxHyOzNt = (CpHqOrNs)n : n có thể
là 1, 2 hoặc 3
Ta có:
x : y : z : t = p : q :r : S


2/ Thiết lập công thức đơn giản nhất
a/ Thí dụ
Từ tinh dầu hoa nhài người ta tách
được hợp chất A có chứa cacbon,
hiđro và oxi. Phân tích định lượng
cho kết quả:

73,14%H 7,24%H

Hãy xác định công thức đơn giản nhất của A ?


Tìm % của oxi
%O = 100 – (%C + %H)
= 100 – (73,14 + 7,24)
= 19,62%
Đặt công thức phân tử của chất
hữư cơ A là CxHyOz


Tìm tỉ lệ x: : y : z , ở dạng số nguyên tối
giản

73,14 7,24 19,62
x: y:x =
:
:
= 6,095: 7,24 :1,226
12 1 16
6, 095 7, 24
1, 226
=
:
=
= 5 : 6 :1
1, 226 1.226 1, 226

Vậy: CTĐGN của A là: C5H6O
Công thức phân tử của A có
dạng:
(C5H6O)n = C5nH6nOn , n= 1, 2, 3, …


b/ Tổng quát:
- Phân tích nguyên tố  Thành
phần chất A  CTTQ (CxHyOzNt)  phân
tích định lượng (%C, %H, %O, %N…)
lập tỉ lệ số nguyên tử trong
phân tử, chuyển tỉ lệ đó thành số
%tCối%giHản%O % N
nguyên
x: y : z :t =
:
:
:
= ... = p : q : r : s

12

1

16

14

II/ Thiết lập công thức phân tử
1/ Xác định khối lượng mol phân tử
Đối với chất khí và chất lỏng dễ
hoá hơi:
Ta có:
MA = MB . dA/B

MA = 29 . dA/B


Thí dụ:
Hợp chất hữu cơ A nặng gấp 2 lần
không khí, hãy tính khối lượng
mol phân tử của A ?
MA = 29 . dA/B = 29 . 2
= 58 (g/mol)


Đối với chất rắn và chất lỏng khó hoá hơi
Để xác định khối lượng mol phân tử người ta đo
độ giảm nhiệt độ đông đặc hoặc đo độ tăng
nhiệt độ sôi của chúng. Ngày nay người ta
thường dùng phổ khối lượng để xác định khối
lượng
tử
Xemmol
phầnphân
tư
liệu (SGK)




2/ Thiết lập công thức phân tử
a/ Thí dụ
Từ tinh dầu hoa nhài, người ta tách
được hợp chất A có chứa cacbon,
hiđro và oxi. Phân tích định lượng
cho kết quả
73,14%C

7,24%H

%O
%O
= 19,62
=?


Nhắc lại cách tìm CTĐGN
73,14 7,24 19,62
x: y:x =
:
:
= 6,095: 7,24 :1,226
12
1
16
6, 095 7, 24
1, 226

=
:
=
= 5 : 6 :1
1, 226 1.226 1, 226


: Vậy: CTĐGN của A là C5H6O
Đặt CTPT của A là CXHYOZ
Ta có CXHYOZ = (C5H6O)n
M(C5H6O)n = 164 => (5.12 + 6 + 16)n = 164
n=2

V ậy
CTPT của A là: C10H12O6


Tổng quát
Kết quả phân tích
%C, %H, %N…%O 

MA = MB . dA/B

CTĐGN
CpHqOrNs

 M = CxHyOzNt



CxHyOzNt=(CpHqOrNs)n



(CpHqOrNs)n =M
M
n=
12 p + q + 16r + 14s


Ngoài ra ta có thể thiết lập CTPT của A
không thông qua CTĐGN
Ta có:
Sơ đồ: CxHyOz → xC + yH + zO
K lượng: M(g)
12x (g)
Ph trăm: 100%
%C
M
12.x
1. y
16.z
=
=
=

100

1 (g)
%H

16 (g)
%O

%C % H
%O
M .%C
M .% H
M .%O
⇒x =
,y=
,z =
12.100
1.100
16.100


Cũng cố:
Chọn câu đúng nhất trong các câu sau:
A.
B.
C.
D.
2/

1/ Phát biểu nào sau đây không đúng:
Công thức đơn giản nhất cho biết tỉ lệ số nguyên
tử của các nguyên tố trong hợp chất.
Công thức phân tử cũng cho biết tỉ lệ số nguyên
tử của các nguyên tố trong phân tử.

Công thức đơn giản nhất cho biết số nguyên tử
của các nguyên tố trong phân tử
Nhiều hợp chất có CTĐGN trùng với CTPT.
Một chất có công thức đơn giản nhất là C2H5. Công
thức cấu tạo của chất đó là:
A. C4H10 B. C6 H14 C. C8 H18 D. C4 H18


1

Häc bµi,lµm bµi tËp theo c©u hái
1,2,3,4,SGK trang 118

2

Chuẩ n bị t r ước bà i
l uyệ n t ậ p ở nhà