Tiết 81: Lập dàn ý cho bài văn nghị luận

lập dàn ý bài văn nghị luận
I. Mục tiêu bài học.
Giúp H:
- Nắm đợc tác dụng của việc lập dàn ý và cách thức lập dàn ý bài văn nghị luận.
- Lập đợc dàn ý cho bài văn nghị luận.
- Có ý thức và dần hình thành thói quen lập dàn ý trớc khi viết các bài văn nghị luận
trog nhà trờng cũng nh trong cuộc sống.
II. Ph ơng tiện thực hiện .
- SGK.
- Thiết kế bài học.
III. Cách thức tiến hành.
Tổ chức H học theo nhóm.
IV. Tiến trình dạy học.
1. Ktra bài cũ.
Nêu các bớc tóm tắt vb thuyết minh? Làm BT2?
2. Giới thiệu bài mới.
Hoạt động của G và H Yêu cầu cần đạt
Lập dàn ý có tác dụng ntn?
Bài văn cần làm sáng tỏ vấn
đề gì? Quan điểm của chúng
I. Tác dụng của việc lập dàn ý.
- LDY là khâu trung gian giữa đề bài và bài viết. Nhờ nó
mà luận đề bớc đầu đợc cụ thể hóa thành một hệ thống
những ý lớn, ý nhỏ liên kết chặt chẽ với nhau về nội dung.
Nói cách khác, dàn ý là cái sờn mà ngời viết dựa vào để
định hớng về nội dung, tránh đợc tình trạng xa đề, lạc đề,
lan man.
- Dàn ý còn giúp ngời viết phân bố thời gian hợp lý trong
quá trình làm bài.
- Mô hình: Đề bài - Dàn bài - Bài văn.
+ Đề bài: cái cho trớc, mang tính bắt buộc.

+ Dàn ý: cái tự xây dựng, mang tính sáng tạo, tùy thuộc
vào trình độ, sở thích, kỹ năng...của mỗi cá nhân.
+ Bài viết: sản phẩm ngôn ngữ cụ thể, hoàn chỉnh, phản
ánh đầy đủ cách hiểu đề, cách lập dàn ý, khả năng vận
dụng tri thức và kỹ năng...của ngời viết.
II. Cách lập dàn ý bài văn nghị luận.
Lập dàn ý cho đề bài:
Bàn về vai trò và tác dụng to lớn của sách trong đời
sống tinh thần của con ngời, nhà văn M . Gorki viết:
"Sách mở rộng trớc mắt tôi những chân trời mới". Hãy
giải thích và bình luận ý kiến trên.
1. Tìm ý cho bài văn.
a. Xác định luận đề.
- Sách là phơng tiện cung cấp tri thức cho con ngời, giúp
ta về vấn đề đó ntn?
Sách là gì?
Sách có tác dụng ntn?
Thái độ đối với sách và việc
đọc sách ntn?

Sách là sản phẩm thuộc lĩnh
vực nào của con ngời? Sách
phản ánh, lu giữ những thành
tựu gì của nhân loại? Sách có
chịu ảnh hởng của thời gian
và không gian không?
Sách đem lại cho con ngời
những hiểu biết gì về tự nhiên
và xã hội? Sách có tác dụng
ntnvới cuộc sống riêng t và

quá trình tự hoàn thiện mình?
Thái độ bản thân đối với các
loại sách? Đọc sách ntn là tốt
nhất?
Lập dàn ý theo 3 bớc
H đọc ghi nhớ (SGK)
con ngời trởng thành về mặt nhận thức.
- Đây là một luận đề (ý lớn của đề) đúng đắn.
b. Xác định luận điểm.
- Sách là sản phẩm tinh thần kỳ diệu của con ngời bởi nó
ghi lại những hiểu biết về thế giới tự nhiên và xã hội đã đ-
ợc loài ngời tích lũy hàng nghìn năm nay.
- Sách mở mang sự hiểu biết cho con ngời về thế giới tự
nhiên và xã hội, "mách bảo" cho con ngời những kinh
nghiệm ứng xử với môi trờng tự nhiên và môi trờng xã hội
(đặc biệt mối quan hệ giữa con ngời với con ngời).
- Cần có thái độ đúng đối với sách và việc đọc sách: trân
trọng, giữ gìn, bảo quản sách và chon sách đọc một cách
nghiêm túc, có suy nghĩ.
c. Xác định luận cứ cho các luận điểm.
- Luận điểm 1:
+ Sách là sản phẩm tinh thần của con ngời.
+ Sách phản ánh, lu giữ những thành tựu về khoa học và
kinh nghiệm sống của nhân loại.
+ Sách là phơng tiện có thể giúp ta vợt qua không gian và
thời gian.
- Luận điểm 2:
+ Sách giúp ta nhận thức đợc các sự vật, hiện tợng và các
quy luật vận động của các sự vật, hiện tợng ấy trong tự
nhiên và xã hội.

+ Sách giúp ta nâng cao hiểu biết, từ đó có khả năng tự
nhận thức về bản thân mình, giúp ta dần dần "biết mình là
ai, đang quan hệ với ai, trong hoàn cảnh nào" để ta biết
đối nhân xử thế hài hòa hơn.
- Luận điểm 3:
+ Phải biết chon lọc sách tốt mà đọc, loại bỏ sách xấu.
Khi đọc sách tốt thì phải cố gắng vận dụng làm theo.
+ Đọc sách phải có suy nghĩ, có ghi chép và đối chiếu với
thực tế để vận dụng một cách linh hoạt có hiệu quả. Nếu
chỉ biết nhắm mắt làm theo sách một cách máy móc, mù
quáng thì sẽ trở thành kẻ giáo điều, xa rời thực tế và khố
tránh khỏi thất bại.
2. Lập dàn ý.
a. Mở bài: Nêu luận đề (trực tiếp hoặc gián tiếp).
b. Thân bài:
- Trình bày luận điểm 1:
+ Luận cứ a.
+ Luận cứ b.
- Trình bày luận điểm 2.......
c. Kết bài: Khẳng định vai trò và tác dụng của sách đối
với con ngời
Đọc bài tập 1 (SGK), thực
hiện các yêu cầu sau:
- Bổ sung các ý còn thiếu.
- Lập dàn ý cho bài văn.
3. Ghi nhớ (SGK).
III. Luyện tập.
1. Bài tập 1.
a. Bổ sung:
- Đức và tài có quan hệ khăng khít với nhau trong mỗi con

ngời.
- Cần phải thờng xuyên học tập, rèn luyện, phấn đấu để có
cả tài lẫn đức.
b. Lập dàn ý cho bài văn:
- mở bài:
+ Giới thiệu lời dạy của chủ tịch Hồ chí Minh.
+ Định hớng t tởng của bài viết.
- Thân bài:
+ Giải thích câu nói của chủ tịch HCM.
+ Lời dạy của Bác có ý nghĩa sâu sắc đối với việc rèn
luyện, tu dỡng của từng cá nhân.
- Kết bài: Cần phải thờng xuyên học tập, rèn luyện, phấn
đấu để có cả tài lẫn đức.
*) Củng cố dặn dò.
- Nắm tác dụng của việc lập dàn ý.Nắm cách lập dàn ý
cho bài văn
- Làm bài tập 2(SGK).
- Soạn bài mới: Truyện Kiều (phần tác giả).
*) H ớng dẫn học bài mới.
- Cuộc đời của ND có những điểm nào đáng chú ý.
- Sự nghiệp sáng tác:
+ Những tác phẩm chính về thơ văn chữ Hán và chữ Nôm
+ Một số đặc điểm về ND và NT của thơ văn ND.