KHÁI QUÁT VỀ CHỤP MẠCH
MÁU VÀ CAN THIỆP
BS. LÊ TRỌNG BỈNH
Bộ môn CĐHA – ĐHYD Huế
Korea, Jan 2015
Các bộ phận
X quang thường quy
Siêu âm
Cắt lớp vi tính
Cộng hưởng từ
Can thiệp (mạch máu, không mạch máu,
hướng dẫn,…)
Charles Theodore Dotter
• 1920-1985
• Cha đẻ của CĐHA can thiệp
• Tiên phong trong ngành CĐHA can
thiệp mạch máu
• Người phát minh ra phương pháp
nong tạo hình mạch máu
(angioplasty) và đặt stent qua
catheter
• 16/01/1964: thực hiện case nong
ĐM đầu tiên trên thế giới (hẹp ĐM
đùi nông ở cụ bà 82 tuổi bị loét
hoại thư bàn chân, từ chối cắt cụt)
• 1973: sinh thiết gan qua tĩnh mạch
cảnh trong (transjugular liver
biopsy)
“His personal contributions to clinical medicine, research and teaching have
saved millions of limbs and lives over the world.”
AN TOÀN BỨC XẠ TRONG CĐHA CAN THIỆP
Một số lưu ý chung
Thủ thuật can thiệp, mục đích
Ít
nguy cơ hơn so với phẫu thuật
Ít
tốn kém hơn
Thời
gian nằm viện và hồi phục ngắn hơn
Phương
pháp điều trị thay thế cho bệnh nhân
không có chỉ định phẫu thuật
Một số lưu ý chung
Chuẩn bị trước thủ thuật
Chống
đông?
Cam
đoan
Nhịn
ăn (trước 8h)
Xét
nghiệm cơ bản (chức năng thận?)
Một số lưu ý chung
Sau thủ thuật
Rút
dụng cụ, băng ép
Nghỉ
Đầu
tuyệt đối tại giường ít nhất 4h
cao 300
Kiểm
Chú
tra dấu hiệu sinh tồn
ý vị trí chọc
Một số lưu ý chung
Chống chỉ định
Dị
ứng TCQ
Suy
thận nặng
Bệnh
lý tạo huyết khối
Đang
dùng thuốc chống đông
Rối
loạn chức năng tuần hoàn, hô hấp, thần kinh
Một số lưu ý chung
Nguy cơ – Biến chứng
Chảy
Huyết
máu tại vị trí chọc
khối
Tắc
mạch (bóc tách mảng xơ vữa do catheter)
Bóc
tách mạch máu
Nhiễm
Dị
trùng
ứng TCQ
ANGIO
SUITE
Nhân sự trong phòng mạch
BS chẩn đoán hình ảnh can thiệp
Điều dưỡng (chuyên khoa tim mạch)
2-3 Kỹ thuật viên CĐHA
BS hoặc KTV gây mê (tùy trường hợp)
CHỤP MẠCH CỔ ĐiỂN
Hiện nay ít sử dụng
CTA, MRA, Siêu âm Doppler
Chỉ định chụp mạch chẩn đoán hạn chế
Can thiệp điều trị
CHỤP MẠCH CỔ ĐiỂN
Chụp mạch cổ điển
Chụp mạch xóa nền
Chụp mạch số hóa xóa nền
1930 Des Plantes đưa ra ý tưởng xóa nền
Chụp mạch số hóa xóa nền
DSA: Digital Subtraction
Angiography
Chụp mạch số hóa xóa nền
Ưu điểm
Tốc độ thu hình nhanh
Thu được nhiều hình trong 1 giây
Liều xạ thấp cho bệnh nhân
Hình ảnh thu được có thể xử lý theo nhiều cách khác
nhau
Độ phân giải rất cao
Ghi được hình ảnh các mạch máu nhỏ
Có thể xoay trong lúc chụp
Chụp mạch số hóa xóa nền
Kỹ thuật Seldinger
Giới thiệu một số kỹ thuật phổ
biến hiện nay trong chuyên ngành
CÐHA can thiệp
1. Vascular intervention
Balloon angioplasty (nong mạch máu
bằng bóng)
Stent/Stent graft
Embolotherapy (nút mạch)
Atherectomy
Thrombectomy
1. Vascular intervention
1.1 Stent graft placement for Thoracic-Abdominal Aortic
Aneurysm/Pseudoaneurysm/Dissection/Rupture/PAU
Abdominal Aortic Aneurysm (AAA). Endovascular Aortic Aneurysm
Repair (EVAR)
1. Vascular intervention
1.1 Stent graft placement for Thoracic-Abdominal Aortic
Aneurysm/Pseudoaneurysm/Dissection/Rupture/PAU
Bilateral CFA puncture.
Stent graft insertion,
main body and bilateral
iliac limbs (Endurant).