Tiết 55: Điệp ngữ

TiÕt 55
TiÕt 55
Chµo mõng c¸c thÇy c« vÒ dù

Đ
1
2
5
4
3
6
7
Đây là đơn vị trực tiếp tạo nên văn bản, bắt đầu từ chỗ chữ viết hoa
lùi đầu dòng, kết thúc bằng dấu chấm xuống dòng .
O ạ N V Ă N
I
Ê
U
T
ả
M
Tên của một phương thức biểu đạt nhằm làm nổi bật đặc điểm của
đối tượng
Ê N K
ế T
I
Là yếu tố đảm bảo cho các đoạn văn hoặc câu văn gắn bó với nhau
L
P
H

ó
T ừ
á
H
Chỉ một từ loại đi kèm với động từ, tính từ bổ sung ý nghĩa cho hai
loại từ này
Chỉ tên một loại từ có nguồn gốc từ Trung Quốc được du nhập
vào Việt Nam
ệ
V
I
n T
Nồ
G
N
G
H ĩ
Là từ chỉ những từ giống nhau hay gần nhau về nghĩa
A
Đ
GN
ữ
N
à
H
T
H
Chỉ một cụm từ cố định mang một ý nghĩa hoàn chỉnh
Đ
I

n
P
ệ
G
ữ

a) Gậy tre , chông tre chống lại sắt
thép quân thù. Tre xung phong vào
xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nư
ớc, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa
chín! Tre hi sinh để bảo vệ con người.
Tre anh hùng lao động ! Tre anh
hùng chiến đấu!


(Thép Mới . Cây tre Việt Nam )
Thứ năm ngày 07 tháng 12 năm 2006
Tiết 55 : Điệp ngữ
a) Gậy tre , chông tre chống lại sắt
thép quân thù. Tre xung phong vào
xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nư
ớc, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa
chín! Tre hi sinh để bảo vệ con người.
Tre anh hùng lao động ! Tre anh
hùng chiến đấu!


(Thép Mới . Cây tre Việt Nam )
- Gây ấn tượng mạnh về hình tượng cây
tre giống như con người Việt Nam.

? Đọc và tìm hiểu các ví dụ sau:
Dùng đi dùng lại một từ ngữ tạo
nên ấn tượng sâu sắc về sự diễn đạt .
I . Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ.
b) Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.
(Xuân Quỳnh. Tiếng gà trưa )
b) Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ.
(Xuân Quỳnh. Tiếng gà trưa )
- Nhấn mạnh vào quyết tâm chiến đấu
chống kẻ thù vì những mục đích cao đẹp
nhưng cũng rất bình dị của người cháu-
người lính trẻ.
? Điệp ngữ là gì ? Diễn đạt bằng phép
điệp ngữ có tác dụng gì ?
Ghi nhớ: Khi nói hoặc viết, người ta có thể
dùng biện pháp lặp lại từ ngữ (hoặc cả một
câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh.
Cách lặp lại như vậy gọi là phép điệp ngữ ;
từ ngữ được lặp lại gọi là điệp ngữ .

I . Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ .
Bài tập : Tìm hiểu điệp ngữ và tác dụng của
điệp ngữ trong các trường hợp sau.
- Điệp từ lồng - điệp cách quãng tạo hình
ảnh nổi bật về bức tranh cảnh khuya sinh động
hoà hợp.
- Điệp ngữ chưa ngủ - điệp chuyển tiếp
nhấn mạnh, tạo bản lề khép mở hai thế giới
tâm trạng Hồ Chí Minh.
a) Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
( Hồ Chí Minh
)
b) Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
( Phạm Tiến Duật )
c) Hô Chí Minh muôn năm !
Hô Chí Minh muôn năm !
Hô Chí Minh muôn năm !
Phút giây thiêng Anh gọi Bác ba lần.
(Tố Hữu)
d) Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?..
( Đoàn Thị Điểm )
Thứ năm ngày 07 tháng 12 năm 2006
Tiết 55 : Điệp ngữ

a) Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
( Hồ Chí Minh
)
b) Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa
Thương em, thương em, thương em biết mấy.
( Phạm Tiến Duật )
c) Hô Chí Minh muôn năm !
Hô Chí Minh muôn năm !
Hô Chí Minh muôn năm !
Phút giây thiêng Anh gọi Bác ba lần.
(Tố Hữu)
d) Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai?...
( Đoàn Thị Điểm )
- Điệp ngữ thương em - điệp nối tiếp tạo
ấn tượng nỗi nhớ tăng tiến.
- Điệp câu Hồ Chí Minh muôn năm -
điệp nối tiếp nỗi xúc động mạnh của anh
Trỗi trước họng súng của kẻ thù .
- Điệp từ thấy , điệp ngữ ngàn dâu - điệp
chuyển tiếp diễn tả cảm giác triền miên vô
vọng trong nỗi cô đơn ngóng chờ chồng của
người vợ.
II . Các dạng điệp ngữ

I . Điệp ngữ và tác dụng của điệp ngữ .
Thứ năm ngày 07 tháng 12 năm 2006
Tiết 55 : Điệp ngữ
II . Các dạng điệp ngữ
? Hãy đặt tên gọi các dạng điệp ngữ cho
các cách xác định dưới đây?
..........................là phép điệp ngữ mà ngư
ời ta sắp xếp các từ ngữ được điệp liên
tiếp nhau, tạo ấn tượng mới mẻ có tính
chất tăng tiến.
.................................là phép điệp ngữ
người ta sắp xếp các từ ngữ được điệp
giãn cách nhau, tạo ấn tượng nổi bật và
tạo tính nhạc.
.......... ......là phép điệp ngữ mà ở đó từ
ngữ được điệp nằm cuối câu trên chuyển
xuống đầu câu dưới tiếp với nó, làm câu
văn, thơ liền nhau như một đợt sóng,
khắc sâu ấn tượng.
Điệp cách quãng
Điệp nối tiếp
Điệp vòng
Điệp ngữ có nhiều dạng : Điệp ngữ
cách quãng, điệp ngữ nối tiếp, điệp ngữ
chuyển tiếp (điệp ngữ vòng).