LUẬN văn THẠC sĩ bồi DƯỠNG ý THỨC PHÁP LUẬT của đội NGŨ cán bộ VIÊN CHỨC các CHI NHÁNH NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN KHU vực ĐỒNG BẰNG SÔNG cửu LONG

MỤC LỤC

Trang
3

MỞ ĐẦU

Chương 1

1.1.

1.2.

Chương 2

2.1.

2.2.

NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC
TIỄN BỒI DƯỠNG Ý THỨC PHÁP LUẬT CỦA ĐỘI
NGŨ CÁN BỘ, VIÊN CHỨC CÁC CHI NHÁNH
NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN KHU VỰC ĐỒNG
BẰNG SÔNG CỬU LONG

9

Ý thức pháp luật và những vấn đề cơ bản bồi dưỡng ý
thức pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức các chi
nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông
Cửu Long

Thực trạng bồi dưỡng ý thức pháp luật của đội ngũ cán
bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển khu
vực đồng bằng sông Cửu Long

31

YÊU CẦU VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG
BỒI DƯỠNG Ý THỨC PHÁP LUẬT CỦA ĐỘI NGŨ
CÁN BỘ, VIÊN CHỨC CÁC CHI NHÁNH NGÂN
HÀNG PHÁT TRIỂN KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG
CỬU LONG HIỆN NAY

48

Những yếu tố tác động và yêu cầu tăng cường bồi
dưỡng ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức
các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng
sông Cửu Long hiện nay
Những giải pháp tăng cường bồi dưỡng ý thức pháp
luật của đội ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân
hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long
hiện nay

KẾT LUẬN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

9

48

59
87
89
93

2


MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, quá trình đổi mới đất nước, xây
dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa đòi hỏi phải xây dựng
một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh, đồng bộ, phù hợp với sự phát triển của
nền kinh tế - xã hội, xây dựng một xã hội trong đó mọi người đều có ý thức
tôn trọng pháp luật, tự nguyện tuân thủ và nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật.
Vì vậy, cùng với việc xây dựng và không ngừng hoàn thiện hệ thống pháp
luật, cần phải nâng cao ý thức pháp luật cho mọi người dân. Đây là yêu cầu,
đòi hỏi cấp thiết, mang tính khách quan của việc xây dựng Nhà nước pháp
quyền Việt Nam, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa .
Ngày 26 tháng 6 năm 2012 Quốc hội khoá XIII ban hành Luật phổ
biến, giáo dục pháp luật. Luật này quy định quyền được thông tin về pháp luật
và trách nhiệm tìm hiểu, học tập pháp luật của công dân; nội dung, hình thức
phổ biến, giáo dục pháp luật; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có
thẩm quyền và các điều kiện bảo đảm cho công tác phổ biến, giáo dục pháp
luật. Về trách nhiệm phổ biến, giáo dục pháp luật trong các tổ chức của hệ
thống chính trị và xã hội, Luật phổ biến giáo dục pháp luật quy định, căn cứ
chức năng, nhiệm vụ, các tổ chức trong hệ thống chính trị có trách nhiệm tổ
chức thực hiện giáo dục pháp luật.

Trong những năm qua quán triệt quan điểm, chủ trương của Đảng,
chính sách pháp luật của Nhà nước, dưới sự lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức
đảng, công tác bồi dưỡng ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức các
chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long đã có
nhiều chuyển biến tích cực. Nhờ đó đã góp phần nâng cao ý thức pháp luật và
năng lực thực hành pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh
ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, hoạt

3


động bồi dưỡng ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh
ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long cũng đã và đang bộc
lộ không ít hạn chế, bất cập. Tỷ lệ cán bộ, viên chức vi phạm pháp luật, quy
định của ngành ngân hàng giảm không đáng kể. Không ít người do thiếu hiểu
biết pháp luật nên bị kẻ xấu lợi dụng khi thực hiện chức trách, nhiệm vụ, tham
gia các quan hệ xã hội và dẫn đến vi phạm pháp luật, kỷ luật, gây ảnh hưởng
xấu tới truyền thống, kết quả hoàn thành nhiệm vụ chính trị của các chi nhánh
ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu long. Có nhiều nguyên
nhân của tình trạng trên, trong đó có nguyên nhân từ bồi dưỡng ý thức pháp
luật của đội ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực
đồng bằng sông Cửu long chưa đáp ứng yêu cầu của nâng cao ý thức và năng
lực thực hành pháp luật.
Hiện nay hoạt động bồi dưỡng ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ,
viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu
Long, bên cạnh những thuận lợi là những khó khăn, thách thức. Sự tác động
tiêu cực từ mặt trái của kinh tế thị trường; các thế lực thù địch tìm mọi cách
xuyên tạc, phá hoại luật pháp của Nhà nước ta, tìm mọi thủ đoạn tuyên tuyền
quan điểm, pháp luật tư sản vào cán bộ, đảng viên và nhân dân. Yêu cầu phục
vụ, bảo đảm cho sự phát triển kinh tế, xã hội; xây dựng nông thôn mới đòi hỏi

phải bồi dưỡng, nâng cao ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức các
chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu long.
Xuất phát từ lý do cơ bản trên đây, tác giả chọn vấn đề Bồi dưỡng ý
thức pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng
phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long hiện nay làm đề tài luận văn
thạc sĩ chuyên ngành Xây dựng Đảng và Chính quyền Nhà nước.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Quán triệt thực hiện nghị quyết của Đảng, quyết định, chỉ thị của Thủ
tướng Chính phủ, theo từng giai đoạn phát triển của đất nước, có nhiều cơ
4


quan, tổ chức và các nhà khoa học đã quan tâm nghiên cứu về vấn đề giáo dục
bồi dưỡng ý thức pháp luật, dưới đây là một số công trình tiêu biểu .
Nguyễn Đình Lộc: “Ý thức pháp luật và giáo dục pháp luật ở Việt
Nam”, Luận án Phó tiến sĩ Luật học, (bảo vệ năm 1977 tại Liên Xô cũ) đã
nghiên cứu làm rõ các vấn đề liên quan đến ý thức pháp luật và giáo dục pháp
luật ở Việt Nam.
Trần Ngọc Đường và Dương Thanh Mai: “Bàn về giáo dục pháp
luật”, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995;
Đào Trí Úc: "Xây dựng ý thức và lối sống tuân theo pháp luật”, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995;
Lê Đình Khiên: “Nâng cao ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ quản
lý hành chính”, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995;
Viện Nghiên cứu Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp: “Một số vấn đề lý
luận và thực tiễn về phổ biến, giáo dục ý thức pháp luật trong công cuộc đổi
mới”, Đề tài khoa học cấp Bộ
Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh: “Đổi mới giáo dục pháp
luật trong hệ thống các trường chính trị ở nước ta hiện nay”, Đề tài khoa học
cấp Bộ, Hà Nội, 2000.

Bộ Tư pháp: “Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc xây dựng chương
trình quốc gia về phổ biến, giáo dục pháp luật trong giai đoạn tới”, Đề tài
khoa học cấp Bộ, Hà Nội, 2004.
Lê Đình Khiên: “Nâng cao ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ quản lý
hành chính nhà nước ở nước ta hiện nay”, Luận án Phó Tiến sĩ Luật học, Hà
Nội, 1996;
Đinh Xuân Thảo: “Giáo dục pháp luật trong các trường đại học, trung
học chuyên nghiệp và dạy nghề (không chuyên luật) ở nước ta hiện nay”, Luận
án Phó Tiến sĩ Luật học, Hà Nội, 1996;
Vũ Bích Ngọc: “Giáo dục pháp luật trong Quân đội nhân dân Việt
Nam - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn”, Luận văn thạc sĩ, Hà Nội, 2011.
5


Phạm Thị Ngọc Minh: “Giáo dục pháp luật cho phụ nữ ở nước ta hiện
nay”, Luận văn Thạc sĩ, Hà Nội, 2012...
Tổng cục Chính trị : "Đổi mới công tác phổ biến, giáo dục pháp luật
trong QĐND Việt Nam hiện nay", Hà Nội, 2000.
Vũ Văn Thường: "Nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho học viên
đào tạo cán bộ chính trị cấp phân đội ở Học viện Chính trị quân sự hiện nay"
Luận án Tiến sĩ, 2005.
Phùng Đức Hùng: "Biện pháp quản lí quá trình giáo dục kỷ luật cho
học viên Trường Quân sự Quân khu 2" Luận văn Thạc sĩ, chuyên ngành quản
lí giáo dục đã làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn quản lí quá trình giáo dục kỷ
luật; trên cơ sở đó đề xuất các biện pháp quản lí quá trình giáo dục kỷ luật cho
học viên Trường Quân sự Quân khu 2.
Cùng với các đề tài, luận văn và luận án, còn có rất nhiều bài viết của
các tác giả về giáo dục pháp luật được đăng tải trên các tạp chí khoa học.
Lê Thanh Sơn: "Một số biện pháp nâng cao chất lượng giảng dạy môn
học pháp luật trong các nhà trường Quân đội",Tạp chí Quốc phòng toàn dân,

tháng 6/2004
Nguyễn Thành Cung: "Toàn quân đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ
biến, giáo dục pháp luật trong tình hình mới" Tạp chí Quốc phòng toàn dân,
tháng 5/2012...
Các công trình, đề tài, luận văn, bài viết nêu trên chủ yếu tiếp cận,
nghiên cứu vấn đề dưới góc độ giáo dục pháp luật. Vấn đề giáo dục bồi dưỡng
ý thức pháp luật được các đề tài xác định như là một giải pháp của công tác
giáo dục pháp luật. Một số công trình nghiên cứu về giáo dục bồi dưỡng ý
thức pháp luật , song mới chỉ dừng lại ở nghiên cứu quản lí giáo dục pháp luật
cho các đối tượng nói chung hoặc từng cơ quan, đơn vị, địa phương nói riêng.
Đối với vấn đề “Bồi dưỡng ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức
các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu long chưa
6


được đi sâu nghiên cứu với tính chất là một công trình khoa học độc lập.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu làm rõ những vấn đề cơ bản về lý luận, thực tiễn; đề xuất
giải pháp tăng cường bồi dưỡng ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên
chức các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long
hiện nay.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
- Luận giải làm rõ những vấn đề cơ bản về ý thức pháp luật và bồi
dưỡng, ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân
hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu long.
- Đánh giá đúng thực trạng, phân tích nguyên nhân, rút ra một số kinh
nghiệm bồi dưỡng ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức các chi
nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu long.
- Xác định yêu cầu và đề xuất những giải pháp tăng cường bồi dưỡng ý

thức pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát
triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long hiện nay.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu
Bồi dưỡng ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức các chi
nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long.
* Phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu các hoạt động bồi dưỡng ý thức pháp luật
của đội ngũ cán bộ, viên chức ở các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực
đồng bằng sông Cửu Long. Các tư liệu, số liệu được giới hạn từ 2010 đến nay.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
* Cơ sở lý luận
Đề tài được nghiên cứu dựa trên lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin, tư

7


tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây dựng
đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là về công tác giáo dục, đào tạo đội ngũ cán
bộ, công chức.
* Cơ sở thực tiễn
Là toàn bộ hoạt động bồi dưỡng ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ,
viên chức ở các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu
Long; thông qua việc nghiên cứu các nghị quyết, kế hoạch, báo cáo sơ kết,
tổng kết; quan sát, trưng cầu ý kiến, trao đổi với cán bộ lãnh đạo, quản lý để
rút ra những kết luận có liên quan đến nội dung nghiên cứu của đề tài.
* Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, để tài sử
dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu: logic – lịch sử, phân tích, tổng
hợp, tổng kết thực tiễn, đều tra xã hội học và phương pháp chuyên gia .

6. Ý nghĩa của đề tài
Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần cung cấp cơ sở khoa học
giúp các cấp ủy đảng, cơ quan chức năng, cán bộ chủ trì các chi nhánh ngân
hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long tăng cường lãnh đạo, chỉ
đạo bồi dưỡng ý thức pháp luật cho cán bộ, viên chức. Luận văn có thể làm
tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy ở các trường chính trị tỉnh,
trung tâm giáo dục chính trị cấp huyện và của ngành ngân hàng.
7. Kết cấu của đề tài
Luận văn bao gồm: phần mở đầu, 2 chương (4 tiết); kết luận, kiến nghị,
danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.

8


Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
BỒI DƯỠNG Ý THỨC PHÁP LUẬT CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ,
VIÊN CHỨC CÁC CHI NHÁNH NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN
KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

1.1. Ý thức pháp luật và những vấn đề cơ bản bồi dưỡng ý thức
pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát
triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long
1.1.1. Các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông
Cửu Long và ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh
ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long
* Khái lược quá trình hình thành, phát triển các chi nhánh ngân hàng
phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long
Các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long
là một bộ phận của Ngân hàng phát triển Việt Nam (Vietnam Development

Bank - VDB) được thành lập trên cơ sở Quỹ Hỗ trợ Phát triển theo quyết định
108/2006/QĐ-TTG của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 19/05/2006. Các
chi nhánh gồm chi nhánh Ngân hàng Phát triển Khu vực An Giang – Đồng
Tháp, chi nhánh Ngân hàng Phát triển Khu vực Bến Tre – Tiền Giang, chi
nhánh Ngân hàng Phát triển Khu vực Cần thơ – Hậu Giang, chi nhánh Ngân
hàng Phát triển Khu vực Minh Hải (gồm Bạc Liêu – Cà Mau), chi nhánh
Ngân hàng Phát triển Vĩnh Long, chi nhánh Ngân hàng Phát triển Trà Vinh,
chi nhánh Ngân hàng Phát triển Sóc Trăng, chi nhánh Ngân hàng Phát triển
Kiên Giang. Là một đơn vị cho vay chính sách phi lợi nhuận, với số vốn điều
lệ lên tới 10 nghìn tỷ đồng. Cùng với Ngân hàng Chính sách Xã hội Việt
Nam, VDB có mục tiêu đóng góp vào quá trình xoá đói giảm nghèo thông
qua các khoản vay cho các công trình xây dựng thuỷ lợi và giao thông nông

9


thôn, xây dựng cơ sở hạ tầng cho các làng nghề, xây dựng cơ sở hạ tầng kinh
tế xã hội cho các vùng sâu, vùng xa và hỗ trợ xuất khẩu.
So với hoạt động của Quỹ Hỗ trợ phát triển, Ngân hàng Phát triển hiện
nay sẽ được tăng quyền chủ động, tăng tính trách nhiệm trong đánh giá, thẩm
định cho vay các dự án và có quyền từ chối cho vay đối với những dự án kém
hiệu quả. So với các ngân hàng thương mại khác, Ngân hàng Phát triển có sự
khác biệt là tổ chức tài chính thuộc sở hữu 100% của Chính phủ, không nhận
tiền gửi từ dân cư. Do hoạt động của ngân hàng không vì mục đích lợi nhuận
nên được hưởng một số ưu đãi đặc biệt như không phải dự trữ bắt buộc,
không phải tham gia bảo hiểm tiền gửi, được Chính phủ bảo đảm khả năng
thanh toán, được miễn nộp thuế và các khoản nộp ngân sách nhà nước theo
quy định của pháp luật. Tuy nhiên, ngân hàng vẫn chịu sự điều tiết của Luật
các tổ chức tín dụng, do vậy vẫn phải chấp hành các quy định trong việc thực
hiện chính sách tiền tệ, chính sách tín dụng, và quản lý ngoại hối của Ngân

hàng nhà nước. Từ năm 2007, hoạt động của Ngân hàng Phát triển Việt Nam
hoạt động theo nghị định 151/2006/NĐ-CP ngày 20/12/2006 Về tín dụng đầu
tư và tín dụng xuất khẩu của Nhà nước.
Doanh nghiệp vay vốn của Ngân hàng Phát triển với lãi suất cho vay sẽ
rẻ hơn vay của các ngân hàng thương mại khác. Bởi vì ngân hàng cho vay
theo lãi suất thị trường, theo thông lệ quốc tế là lãi suất trái phiếu Chính phủ
kỳ hạn 5 năm cộng thêm một khoản phí nhất định (khoảng 1%/năm). Điều
này cho thấy sự ưu đãi không chỉ được vay rẻ mà thời hạn cho vay dài sẽ giúp
cho đối tượng vay vốn chủ động hơn trong kế hoạch sản xuất. Hơn nữa, việc
khấu hao máy móc, nhà xưởng, v.v. cũng được dài hơn nên khách hàng vay
vốn có điều kiện tích lũy để tái sản xuất và mở rộng đầu tư. Lãnh đạo của
Ngân hàng Phát triển cho biết, điều kiện cho vay của ngân hàng đơn giản hơn
so với vay từ các ngân hàng thương mại khác như không phải thế chấp, hoặc
nếu có thì tỷ lệ thế chấp ở mức tương đối thấp, bằng 30% giá trị khoản vay.
10


Trong tương lai, ngân hàng có dự định trình Chính phủ giảm mức thế chấp
xuống còn 15% giá trị khoản vay.
Các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long
được huy động, tiếp nhận vốn của các tổ chức trong và ngoài nước để thực
hiện tín dụng đầu tư phát triển và tín dụng xuất khẩu của nhà nước theo quy
định của Chính phủ. Thực hiện chính sách tín dụng đầu tư phát triển như cho
vay đầu tư phát triển, hỗ trợ sau đầu tư, bảo lãnh tín dụng đầu tư. Thực hiện
chính sách tín dụng xuất khẩu như cho vay xuất khẩu , bảo lãnh tín dụng xuất
khẩu , bảo lãnh dự thầu và bảo lãnh thực hiện hợp đồng xuất khẩu. Nhận ủy
thác quản lý nguồn vốn ODA được Chính phủ cho vay lại; nhận ủy thác, cấp
phát cho vay đầu tư và thu hồi nợ của khách hàng từ các tổ chức trong và
ngoài nước thông qua hợp đồng nhận ủy thác giữa Ngân hàng Phát triển với
các tổ chức ủy thác. Cung ứng các dịch vụ thanh toán cho khách hàng và tham

gia hệ thống thanh toán trong nước và quốc tế phục vụ các hoạt động của
Ngân hàng Phát triển theo quy định của pháp luật.
Bộ máy tổ chức các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng
sông Cửu Long gồm có giám đốc, các phó giám đốc, các phòng chuyên môn,
nghiệp vụ có: phòng hành chính quản lý nhân sự, phòng Tổng hợp, phòng Tài
chính kế toán – Kho quỹ, phòng Tín dụng đầu tư, phòng Tín dụng xuất khẩu,
phòng Kiểm tra, phòng Giao dịch, các chi nhánh Vĩnh Long, Trà Vinh, Sóc
Trăng, Kiên Giang, không có Phòng Giao dịch.
* Đội ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển khu
vực đồng bằng sông Cửu Long
Ở nước ta, khái niệm cán bộ đã có từ lâu. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho
rằng, cán bộ là giây chuyền của bộ máy Đảng, Nhà nước, đoàn thể nhân dân,
“là những người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân
chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình của dân chúng báo cáo
cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ, để đặt chính sách cho đúng” [27, tr. 269].
11


Như vậy, cán bộ có vị trí chủ thể của sự nghiệp cách mạng nước ta do
Đảng lãnh đạo. Vị trí lãnh đạo, của cán bộ là do Đảng, Nhà nước, đoàn thể
phân công và quyền lực của cán bộ cũng như nhiệm vụ của người cán bộ là
do nhân dân giao cho. Về vai trò của cán bộ, Hồ Chí Minh khẳng định rằng:
cán bộ là cái gốc của mọi công việc; muôn việc thành công hay thất bại đều là
do cán bộ tốt hay kém. Với ý nghĩa như vậy, chúng ta có thể hiểu rằng, cán bộ
là lực lượng tinh tuý nhất của xã hội, có vị trí vừa tiên phong vừa là trung tâm
của xã hội và có vai trò cực kỳ quan trọng của hệ thống chính trị nước ta.
Luận điểm khái quát nhất của Hồ Chí Minh về vị trí, vai trò của cán bộ là: cán
bộ vừa là người lãnh đạo, vừa là người đày tớ thật trung thành của nhân dân.
Luật Cán bộ, công chức được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam khóa XII, kỳ họp thứ 4 thông qua ngày 13 tháng 11 năm

2008. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2010. Khoản 1
Điều 4 quy định về cán bộ: Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê
chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của
Đảng cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị- xã
hội ở trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung
là cấp tỉnh), ở quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là
cấp huyện), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
Theo các quy định hiện hành, cán bộ các chi nhánh ngân hàng phát triển
khu vực đồng bằng sông Cửu Long là những người có đủ tiêu chuẩn về phẩm
chất chính trị, đạo đức, trình độ học vấn, năng lực công tác được cấp có thẩm
quyền đề bạt, bổ nhiệm giữ các chức vụ giám đốc, phó giám đốc, trưởng phó
phòng chuyên môn nghiệp vụ.
Luật viên chức được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam khóa XII, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 15 tháng 11 năm 2010. Luật này
có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2012. Điều 2 quy định: Viên
chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại
12


đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ
quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật. Viên
chức là người thực hiện các công việc hoặc nhiệm vụ có yêu cầu về năng lực,
kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ trong các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc
các lĩnh vực: giáo dục, đào tạo, y tế, khoa học, công nghệ, văn hóa, thể dục
thể thao, du lịch, lao động - thương binh và xã hội, thông tin - truyền thông,
tài nguyên - môi trường, dịch vụ... như bác sĩ, giáo viên, giảng viên đại học...,
hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của
pháp luật.
Từ các khái niệm được quy định tại hai văn bản Luật trên, chúng ta có
thể phân biệt khái niệm cán bộ, viên chức. Cán bộ là người đảm nhiệm việc

vận hành quyền lực nhà nước, làm nhiệm vụ quản lý; nhân danh quyền lực
chính trị, quyền lực công, chịu trách nhiệm chính trị trước Đảng, Nhà nước,
nhân dân và trước cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Thời hạn giữ chức vụ theo
nhiệm kỳ, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm, trong biên chế. Hưởng lương từ
ngân sách nhà nước, theo vị trí, chức danh trong các cơ quan của Đảng Cộng
sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị- xã hội. Cán bộ
phải có năng lực lãnh đạo, điều hành, tổ chức, quản lý; có tinh thần trách
nhiệm thực hiện nhiệm vụ. Khi cán bộ vi phạm kỷ luật tùy theo mức độ vi
phạm mà chịu các hình thức: Khiển trách; cảnh cáo; cách chức; bãi nhiệm;
truy tố trước pháp luật.
Viên chức là người trực tiếp thực hiện kỹ năng, nghiệp vụ chuyên sâu.
Thực hiện các hoạt động thuần túy mang tính nghiệp vụ, chuyên môn. Họ
được xét tuyển, ký hợp đồng làm việc. Viên chức chịu trách nhiệm trước cơ
quan, người đứng đầu tổ chức, cơ quan xét tuyển, ký hợp đồng. Lương viên
chức hưởng một phần từ ngân sách, còn lại là nguồn thu sự nghiệp ở các đơn
vị sự nghiệp nhà nước, các tổ chức xã hội. Viên chức phải có năng lực, trình
độ chuyên môn nghiệp vụ. Khi viên chức vi phạm kỷ luật, tùy theo mức độ
13


mà chịu các hình thức kỷ luật: Cảnh cáo; Cách chức; Buộc thôi việc; truy tố
trước pháp luật.
* Đặc điểm đội ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát
triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long
Một là, đội ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển
khu vực đồng bằng sông Cửu Long đa dạng về chức trách, nhiệm vụ, cương
vị công tác.
Đội ngũ đội ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển
khu vực đồng bằng sông Cửu Long công tác ở các bộ phận chuyên môn
nghiệp vụ, cương vị công tác khác nhau, chính điều này đặt ra tính phức tạp

của công tác bồi dưỡng ý thức pháp luật cho cán bộ, viên chức. Bởi lẽ hoạt
động ở mỗi ngành, mỗi cấp, mỗi cương vị công tác có những yêu cầu cụ thể
về nội dung, phạm vi, quyền hạnh chế chức trách, nhiệm vụ của mỗi cán bộ,
viên chức. Với những cán bộ thường là đã được đào tạo cơ bản về trình độ
chuyên môn nghiệp vụ và lý luận chính trị. Vì vậy ở họ có những kiến thức về
pháp luật nhất định. Với những viên chức, ở họ có trình độ chuyên môn nhất
định, nhưng lại chưa được chưa được trang bị kiến thức về lý luận chính trị,
kiến thức về pháp luật một cách có hệ thống. Số cán bộ giữ các cương vị lãnh
đạo, quản lý vừa người tổ chức bồi dưỡng kiến thức pháp luật, đồng thời cũng
là đối tượng của bồi dưỡng ý thức pháp luật. Vì vậy khi bồi dưỡng ý thức pháp
luật của cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng
bằng sông Cửu Long các chủ thể phải nắm vững chức trách, nhiệm vụ và ý thức
pháp luật của mỗi người để xác định đúng nội dung, hình thức, phương pháp bồi
dưỡng cho phù hợp.
Hai là, đội ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển khu
vực đồng bằng sông Cửu Long có sự khác biệt nhất định về bản lĩnh chính trị,
về kinh nghiệm và vốn sống.
Nếu phân loại theo độ tuổi và sự từng trải, cán bộ, viên chức các chi
14


nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long có hai nhóm.
Nhóm thứ nhất là những cán bộ, viên chức đã có thâm niên công tác, có sự
trải nhiệm trong thực tiễn chính trị, xã hội. Ở họ đã có sự hiểu biết, nhất là
những kinh nghiệm trong chấp hành pháp luật, xử lý các tình huống pháp luật.
Nhóm thứ hai là những cán bộ, viên chức thuộc lớp người trẻ tuổi. Ở họ có
sức khoẻ, có khả năng tiếp thu kiến thức chuyên môn nghiệp vụ cũng như
kiến thức pháp luật nhanh. Nhưng ở họ lại thiếu sự trải nghiệm về thực tiễn
chính trị, xã hội, ý thức pháp luật chưa vững vàng, khả năng làm chủ bản thân,
ý thức tự phê bình và phê bình, kỹ năng đánh giá hành vi, mặt mạnh, mặt yếu

của bản thân còn nhiều mặt hạn chế. Số cán bộ, công chức đã qua các cương vị
lãnh đạo, quản lý. Nắm vững đặc điểm này, việc khi bồi dưỡng ý thức pháp
luật của cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng
bằng sông Cửu Long các chủ thể phải nắm vững những điểm mạnh, những
thiếu hụt về kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm của từng người để có sự cá biệt
hoá về nội dung, hình thức, phương pháp khi bồi dưỡng cho phù hợp.
Ba là, đội ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển khu
vực đồng bằng sông Cửu Long đa dạng về thành phần xuất thân, nơi cư trú,
môi trường, điều kiện hoạt động.
Nhìn chung thành phần xuất thân của đội ngũ cán bộ, viên chức các chi
nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long xuất thân từ
gia đình nông dân, nông thôn, một số từ gia đình công nhân, cán bộ viên
chức. Tuyệt đại đa số yên tâm với nhiệm vụ được giao. Đáng chú ý, tuyệt đại
đa số cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng
bằng sông Cửu Long gia đình đều cư trú ở các địa phương trên địa bàn. Điều
này một mặt tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhận xét, đánh giá, học tập lẫn
nhau; mặt khác lại gây trở ngại cho bồi dưỡng ý thức pháp luật, do những thói
quen tập tục lạc hậu. Trong quan hệ ứng xử thường bị chi phối bởi quan hệ
đồng hương, vùng miền, biểu hiện thành bệnh cục bộ địa phương.
15


Các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long
có nhiều bộ phận chuyên môn nghiệp vụ. Có bộ phận thường xuyên tiếp xúc
với nhân dân, cơ quan, tổ chức. Có bộ phận hoạt động ở trong phạm vi nội bộ
cơ quan. Điều này đặt ra cho công tác học tập, cũng như quản lý ý thức, hành
vi pháp luật những khó khăn nhất định. Tính phức tạp về điều kiện công tác,
môi trường hoạt động,quy định việc bồi dưỡng ý thức pháp luật của cán bộ,
viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu
Long phải hết sức cụ thể; phải đặc biệt chú ý đến hoàn cảnh, điều kiện, công

việc của mỗi cán bộ, viên chức, coi đây là một căn cứ, cơ sở để xác định nội
dung, hình thức, phương pháp bồi đưỡng, không thể dập khuôn chung chung.
* Ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân
hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long.
Pháp luật là hệ thống các quy phạm có tính bắt buộc chung, do nhà
nước ban hành, thể hiện ý chí, quyền lực của Nhà nước và nhân dân điều
chỉnh các quan hệ xã hội. Pháp luật là công cụ pháp lý cho đời sống xã hội;
một trong những nhân tố bảo đảm và bảo vệ sự ổn định của xã hội. Việc bảo
đảm và thực hiện pháp luật thông qua các biện pháp tổ chức, giáo dục, thuyết
phục, cưỡng chế bằng bộ máy nhà nước. Pháp luật của nước cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam là thể hiện ý chí của nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa do Đảng Cộng sản
Việt Nam lãnh đạo. Pháp luật của nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
có chức năng điều chỉnh, chức năng bảo vệ và chức năng giáo dục làm cho
con người có ý thức và hành động phù hợp với quy phạm pháp luật.
Để làm tròn trách nhiệm, nghĩa vụ quyền lợi của công dân trong sự
nghiệp xây dựng bảo vệ Tổ quốc; bảo đảm cho pháp luật được chấp hành
chấp hành nghiêm chỉnh và mọi người bình đẳng trước pháp luật, mỗi người
dân Việt Nam phải có ý thức pháp luật, ý thức pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

16


Ý thức pháp luật là một hình thái ý thức xã hội, bao gồm những quan
điểm, tư tưởng lý luận, tri thức về vị trí, vai trò, mục tiêu, chức năng, nhiệm
vụ của pháp luật; nhận thức, trách nhiệm của hệ thống chính trị và toàn dân
đối với việc xây dựng, thực hiện, bảo vệ pháp luật trong sự nghiệp xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, thực hiện mục tiêu dân giàu,
nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Ý thức pháp luật bao gồm các yếu
tố: hệ thống quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh,

quan điểm của Đảng về Hiến pháp và pháp luật của nước cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam. Tình cảm, niềm tin và thái độ của của toàn xã hội đối với
pháp luật. Ý chí quyết tâm thực hiện và bảo vệ Hiến pháp và pháp luật của
nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Từ những phân tích trên, có thể quan niệm ý thức pháp luật của cán bộ,
viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển đồng bằng sông Cửu Long là: Ý
thức pháp luật của cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển
đồng bằng sông Cửu Long là một phẩm chất quan trọng hàng đầu trong nhân
cách của người cán bộ, viên chức cách mạng, bao gồm nhận thức, hiểu biết
về Hiến pháp và pháp luật của nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và
kỷ luật công tác của ngành. Tình cảm, niềm tin đối với lý tưởng, tính tiến bộ,
khoa học, cách mạng của chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
quan điểm của Đảng về pháp luật; về Hiến pháp và pháp luật của nước cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ý chí quyết tâm thực hiện và bảo vệ Hiến
pháp và pháp luật, kỷ luật công tác của ngành ngân hàng trong thực thi chức
trách, nhiệm vụ được giao.
* Yếu tố cấu thành ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức các
chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long.
Một là, cán bộ, viên chức phải có nhận thức đầy đủ, sâu sắc về Hiến
pháp và pháp luật của nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đặc biệt là
chính sách, pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực ngân hàng. Đây là một yêu
17


cầu có tính chất tiên quyết đối với cán bộ, viên chức cách mạng. Sự nhận thức
đầy đủ, sâu sắc về Hiến pháp và pháp luật của nước cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam về chính sách, pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực ngân
hàng là cơ sở để xây dựng tình cảm, niềm tin đối với pháp luật và năng lực
lãnh đạo, tổ chức thực hiện pháp luật Nhà nước. Không như thế thì pháp luật
Nhà nước, kỷ luật của ngành ngân hàng chỉ nằm trên giấy.

Hai là, phải có tình cảm, niềm tin, thói quen sống và làm việc làm việc
theo Hiến pháp và pháp luật. Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy rằng, cán bộ, công
chức cách mạng không phải là người “làm quan cách mạng”, không phải như
dưới thời thực dân-phong kiến “một người làm quan cả họ được nhờ”, không
phải làm cán bộ để “đè đầu cưỡi cổ dân chúng”, v.v. Người cán bộ, công chức
phải tận tụy với sự nghiệp cách mạng, phải trung thành với Đảng, với Tổ
quốc, với Hiến pháp và pháp luật của nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam. Trung thành ở đây trước hết đòi hỏi cán bộ, viên chức, vừa phải hoàn
thành tốt, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình được giao, lại phải làm tròn
trách nhiệm của một người công dân tốt, kiểu mẫu ở khu dân cư và ngoài xã
hội, sống cuộc sống chan hoà, gần gũi với mọi người chung quanh trong cùng
ấp bản làng, phum, sóc, thôn xóm…
Ba là, phải có ý chí quyết tâm, năng lực thực thi, bảo vệ pháp luật. Đây
là yêu cầu đối với cán bộ, viên chức ở tất cả các thời kỳ cách mạng, nhưng
trong thời kỳ Đảng cầm quyền, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt nam xã
hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân lại càng đặc biệt quan trọng. Cán bộ,
viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu
Long phải biết sử dụng pháp luật để bảo vệ mình, bảo vệ xã hội, bảo vệ chế
độ xã hội chủ nghĩa, phải làm cho dân tin, dân yêu, dân kính, dân phục; không
mang danh cán bộ, viên chức Nhà nước để đè đầu cưỡi cổ nhân dân; phải yêu
dân, kính dân; phải việc gì có lợi cho dân dù nhỏ cũng cố gắng làm, việc gì có
hại cho dân dù nhỏ cũng cố tránh;phải vừa là người lãnh đạo vừa là người đày
18


tớ thật trung thành của nhân dân. Kiên quyết đấu tranh chống lại các quan
điểm sai trái thù địch và các hành vi vi phạm Hiến pháp và pháp luật của nước
cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
1.1.2. Những vấn đề cơ bản bồi dưỡng ý thức pháp luật của đội ngũ
cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng

sông Cửu Long
* Quan niệm bồi dưỡng ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ, viên chức
các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long
Quá trình hình thành, phát triển ý thức pháp luật của đội ngũ cán bộ,
viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu
Long chịu sự tác động của những điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan.
Điều kiện khách quan như: chế độ chính trị, điều kiện kinh tế, văn hoá xã hội,
môi trường sống, giáo dục đào tạo... là yếu tố giữ vai trò ảnh hưởng, tác động
tự phát theo chiều hướng tích cực hoặc ngược lại. Nhân tố chủ quan là sự ý
thức tự giác trong tiếp thu nội dung giáo dục và quá trình tự giáo dục của đối
tượng giáo dục. Giáo dục pháp luật là sự tác động một cách có hệ thống, có
mục đích và thường xuyên của chủ thể giáo dục đến đối tượng giáo dục, nhằm
trang bị cho đối tượng giáo dục một trình độ tri thức pháp lý nhất định, bồi
dưỡng tình cảm pháp luật và rèn luyện thói quen hành vi pháp luật.
Bồi dưỡng ý thức pháp luật là một quá trình có mục đích, có tổ chức
nhằm bồi đắp kiến thức; xây dựng củng cố niềm tin về pháp luật, bồi bổ kinh
nghiệm và rèn luyện thói quen hành vi pháp luật cho đối tượng.
Giáo dục pháp luật và bồi dưỡng pháp luật là hai khái niệm gần gũi
nhau nhưng không đồng nghĩa. Chúng thống nhất với nhau ở mục đích,
nhưng khác nhau về phạm vi, tính chất, nội dung...Giáo dục pháp luật rộng
hơn được thực hiện ở nhà trường chuyên ngành và không chuyên ngành, một
cách cơ bản có hệ thống, toàn diện và chuyên sâu cho các đối tượng chuyên

19


trách, không chuyên trách và cho mọi người dân, trong thực tiễn công tác thực
hiện...Còn bồi dưỡng pháp luật hẹp hơn về nội dung, phạm vi, tính chất, nó
được xem như là một nội dung, biện pháp của giáo dục pháp luật .
Bồi dưỡng pháp luật có những điểm chung của quá trình giáo dục, như

cũng có nội dung, chương trình, phương pháp, hình thức tổ chức..., nhưng
không đồng nhất chương trình đào tạo của các trường luật (đào tạo những
người làm nghề luật). Dưới góc độ nhận thức, mục tiêu cần đạt được đó là sự
tiếp thu, tích lũy những thông tin, tri thức về pháp luật. Dưới góc độ thái độ,
tình cảm, mục tiêu cần đạt được là làm hình thành ở đối tượng được giáo dục
sự tôn trọng pháp luật; sự phê phán, lên án các hành vi phạm pháp, phạm tội;
sự công phẫn trước các tội ác dã man; niềm tin vào tính công bằng, nghiêm
minh của pháp luật. Dưới góc độ hành vi, mục tiêu cần đạt được là kỹ năng
vận dụng tri thức, hiểu biết pháp luật để giải quyết công việc chuyên môn, các
tình huống cụ thể trong giao tiếp; hành vi pháp luật tích cực, lối sống theo
pháp luật... của đối tượng giáo dục. Đối tượng giáo dục ý thức pháp luật là
những cán bộ, viên chức đang công tác ở các chi nhánh ngân hàng phát triển
đồng bằng sông Cửu Long mà không phải là học sinh, sinh viên, nhân dân...
Từ những phân tích trên có thể quan niệm bồi dưỡng ý thức của cán
bộ, viên chức ở các chi nhánh ngân hàng phát triển đồng bằng sông Cửu
Long là hoạt động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể, đối tượng và lực
lượng tham gia, sử dụng tổng hợp nội dung, hình thức, phương nhằm nâng
cao nhận thức pháp luật; củng cố niềm tin về pháp luật và rèn luyện thói
quen hành vi pháp luật cho cán bộ, viên chức trong thực thi chức trách,
nhiệm vụ và trong cuộc sống.
Mục đích của bồi dưỡng ý thức của cán bộ, viên chức đang công tác ở
các chi nhánh ngân hàng phát triển đồng bằng sông Cửu Long nhằm là nâng
cao nhận thức về pháp luật, củng cố niềm tin về pháp luật và rèn luyện thói

20


quen hành vi pháp luật, góp phần bảo đảm cho đội ngũ cán bộ, viên chức
hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao.
Chủ thể bồi dưỡng ý thức của cán bộ, viên chức đang công tác ở các chi

nhánh ngân hàng phát triển đồng bằng sông Cửu Long bao gồm cấp ủy, tổ chức
Đảng, cơ quan chức năng, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lí các cấp; thành viên
Hội đồng phối hợp phổ biến pháp luật, cán bộ chuyên trách về pháp luật.
Lực lượng tham gia, bồi dưỡng ý thức của cán bộ, viên chức các chi
nhánh ngân hàng phát triển đồng bằng sông Cửu Long là các tổ chức quần
chúng, các báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật của ngành và địa
phương....
Đối tượng bồi dưỡng là những cán bộ, viên chức đang công tác ở các
chi nhánh ngân hàng phát triển đồng bằng sông Cửu Long bao gồm đội ngũ
cán bộ lãnh đạo, quản lí các cấp, viên chức, công tác ở các phòng, ban.
Nội dung bồi dưỡng ý thức của cán bộ, viên chức đang công tác ở các
chi nhánh ngân hàng phát triển đồng bằng sông Cửu Long được thực hiện theo
quy định của Luật Phổ biến, giáo dục năm2012. Nội dung bồi dưỡng được
xây dựng phù hợp với ngành nghề, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, phổ
thông, cơ bản, thiết thực và có hệ thống. Theo đó nội dung bồi dưỡng ý thức
của cán bộ, viên chức đang công tác ở các chi nhánh ngân hàng phát triển đồng
bằng sông Cửu Long cấp bao gồm Nâng cao nhận thức pháp luật là mục đích
chủ yếu của bồi dưỡng ý thức của cán bộ, viên chức đang công tác ở các chi
nhánh ngân hàng phát triển đồng bằng sông Cửu Long. Thông qua đó mà họ
được mở rộng những tri thức, lý luận cơ bản về Nhà nước và pháp luật; một
số kiến thức về pháp luật liên quan đến đời sống, học tập, công tác hiện tại.
Kiến thức pháp luật giúp con người điều khiển, kiềm chế hành vi của mình trên
cơ sở các chuẩn mực pháp lý, tri thức pháp luật đã nhận thức được. Hành vi
đúng hoặc phù hợp với pháp luật của cán bộ, viên chức chỉ được hình thành

21


trên cơ sở nhận thức đúng, có tình cảm và niềm tin đúng đắn đối với pháp luật.
Nâng cao nhận thức pháp luật và phát triển thói quen hành vi pháp luật là nền

móng cơ bản để xây dựng tình cảm, niềm tin pháp luật. Trên cơ sở kiến thức
pháp luật được cung cấp đã từng bước làm sâu sắc và mở rộng tri thức pháp
luật, giúp cán bộ, viên chức đang công tác ở các chi nhánh ngân hàng phát triển
đồng bằng sông Cửu Long am hiểu hơn về pháp luật và biết cách đánh giá một
cách đúng đắn các hành vi pháp lý. Tri thức pháp luật góp phần định hướng
cho tình cảm, niềm tin đúng đắn vào các giá trị của pháp luật, tạo cơ sở hình
thành hành vi hợp pháp của cán bộ, viên chức đang công tác ở các chi nhánh
ngân hàng phát triển đồng bằng sông Cửu Long nhằm học viên.
Cùng với nâng cao nhận thức pháp luật, cần bồi dưỡng, phát triển niềm
tin pháp luật cho cán bộ, viên chức đang công tác ở các chi nhánh ngân hàng
phát triển đồng bằng sông Cửu Long. Niềm tin vào pháp luật đóng vai trò
quan trọng trong việc định hướng hành vi và củng cố thêm nhận thức về pháp
luật. Niềm tin đúng đắn, vững chắc vào pháp luật là cơ sở để hình thành động
cơ của hành vi hợp pháp. Trong cuộc sống, có những trường hợp người có
kiến thức pháp luật nhưng không có niềm tin vào pháp luật, sẵn sàng chà đạp
lên pháp luật, lợi dụng kẽ hở của pháp luật để trục lợi. Khi con người tin vào
tính công bằng, những đòi hỏi của quy phạm pháp luật thì không cần một sự
tác động bổ sung nào của Nhà nước để thực hiện những đòi hỏi đó. Có lòng
tin vào tính công bằng của pháp luật, con người sẽ có hành vi phù hợp với các
đòi hỏi của pháp luật một cách độc lập, tự nguyện.
Bồi dưỡng ý thức của cán bộ, viên chức đang công tác ở các chi nhánh
ngân hàng phát triển đồng bằng sông Cửu Long là điều kiện cần thiết để hình
thành, bồi dưỡng cho họ có được tình cảm công bằng trong pháp luật, giúp họ
biết cách đánh giá các quy phạm pháp luật, biết cách xác định, đánh giá các
tiêu chuẩn về tính công bằng của pháp luật để tự đánh giá hành vi của mình,
biết quan hệ với người khác và với chính mình bằng và thông qua các quy
22


phạm pháp luật. Giúp cho họ hình thành ý thức tuân thủ pháp luật - một

nguyên tắc xử sự của công dân trong mối quan hệ với nhau và với các cơ
quan Nhà nước. Thông qua giáo dục, họ viên nhận thức được rằng mọi việc
làm, mọi hành vi của mình cũng như các tổ chức, cá nhân khác đều phải dựa
trên cơ sở pháp luật và trong khuôn khổ pháp luật. Bồi dưỡng ý thức của cán
bộ, viên chức đang công tác ở các chi nhánh ngân hàng phát triển đồng bằng
giúp họ có ý thức đấu tranh không khoan nhượng đối với những biểu hiện vi
phạm pháp luật, chống đối pháp luật, đấu tranh với những hành vi vi phạm
pháp luật và tội phạm trong xã hội.
Rèn luyện thói quen hành vi pháp luật là mục đích chủ yếu của bồi
dưỡng ý thức của cán bộ, viên chức đang công tác ở các chi nhánh ngân hàng
phát triển đồng bằng sông Cửu Long. Kết quả cuối cùng của bồi dưỡng ý thức
của cán bộ, viên chức đang công tác ở các chi nhánh ngân hàng phát triển đồng
bằng sông Cửu Long phải được thể hiện ở hành vi xử sự đúng hoặc phù hợp
với pháp luật của đối tượng giáo dục. Giáo dục tri thức pháp luật, bồi dưỡng
tình cảm, niềm tin pháp luật là tiền đề để hình thành động cơ, rèn luyện thói
quen hành động đúng pháp luật cho họ. Hành động đúng pháp luật thường
biểu hiện qua các việc làm như: Luôn tuân thủ các quy phạm pháp luật, kiềm
chế không thực hiện các điều pháp luật của Nhà nước và kỷ luật; thực hiện
đúng và đầy đủ quyền, nghĩa vụ pháp lý của công dân, chức trách, nhiệm vụ
của cán bộ, viên chức; biết đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật, vận
dụng pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức khi
bị xâm phạm.
Như vậy, bồi dưỡng ý thức của cán bộ, viên chức đang công tác ở các
chi nhánh ngân hàng phát triển đồng bằng sông Cửu Long nhằm có mục đích
về nhận thức, mục đích về cảm xúc và mục đích về hành vi. Những mục đích
này tuy có vị trí vai trò riêng song đều nằm trong một chỉnh thể thống nhất,
tác động qua lại với nhau và biểu hiện cho kết quả bồi dưỡng ý thức của cán

23

bộ, viên chức đang công tác ở các chi nhánh ngân hàng phát triển đồng bằng
sông Cửu Long từ nhận thức pháp luật; biết tôn trọng, tự giác chấp hành pháp
luật và có thói quen hành động đúng pháp luật.
Hình thức bồi dưỡng ý thức của cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân
hàng phát triển đồng bằng sông Cửu Long bao gồm vận dụng các hình thức
được quy định tại Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012. Tổ chức học
tập trung và thảo luận các chuyên đề về pháp luật theo kế hoạch, hướng dẫn
của cơ quan ngân hàng cấp trên. Thực hiện ngày pháp luật; tổ chức quản lí,
khai thác, sử dụng tủ sách pháp luật; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về pháp luật;
thông qua truyền thanh nội bộ, internet, pa-nô, áp-phích, tranh cổ động và niêm
yết tại trụ sở, bảng tin của cơ quan; lồng ghép trong hoạt động văn hóa, văn
nghệ, sinh hoạt cơ quan và các tổ chức quần chúng; thông qua công tác xét, xử
lý vi phạm pháp luật, kỷ luật; qua hoạt động tiếp công dân, giải quyết khiếu
nại, tố cáo; hoạt động tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý,....
Ngoài ra, phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức thực hiện các
hình thức bồi dưỡng ý thức của cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng
phát triển đồng bằng sông Cửu Long.
Bồi dưỡng ý thức của cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát
triển đồng bằng sông Cửu Long có vai trò rất quan trọng trong giáo dục đạo
đức, lối sống, hình thành nhân cách và góp phần thực hiện chức năng, nhiệm
vụi của ngành ngân hàng giúp cho cán bộ, viên chức từng bước mở rộng nhận
thức, bồi đắp tri thức và rèn luyện thói quen hành vi pháp luật. Tầm quan
trọng đặc biệt bồi dưỡng ý thức của cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân
hàng phát triển đồng bằng sông Cửu Long là phát triển ở họ nhân cách người
cán bộ, viên chức cách mạng và người công dân trong xã hội mới. Trang bị
cho họ những tri thức pháp luật cần thiết, bồi dưỡng tình cảm, hình thành
động cơ, niềm tin pháp luật, rèn luyện thói quen hành vi pháp luật, tâm lí tiếp
xúc với khách hàng phù hợp với chuẩn mực đạo đức, với kỷ cương của xã
24

hội. Thực hiện bồi dưỡng ý thức của cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân
hàng phát triển đồng bằng sông Cửu Long là góp phần đưa pháp luật đến với
đời sống bằng con đường ngắn nhất, nhanh nhất, hiệu quả nhất, góp phần
thực hiện tốt nhất. Những giá trị cao đẹp, chuẩn mực đúng đắn của xã hội
được thực hiện thông qua bồi dưỡng ý thức của cán bộ, viên chức các chi
nhánh ngân hàng phát triển đồng bằng sông Cửu Long. Do đó, giúp cho họ
nhận thức đúng những giá trị cao đẹp của Hiến pháp và pháp luật xã hội chủ
nghĩa, góp phần rèn dũa và mài sáng cái tâm, cái đức trong mỗi người. Cha
ông chúng ta thường dạy: “Tiên học lễ, hậu học văn”. bồi dưỡng ý thức của cán
bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển đồng bằng sông Cửu Long là
một cách học lễ, học cách cư xử của người công dân với cộng đồng, với nhau
và với nhà nước trong xã hội mới, xã hội xã hội chủ nghĩa. Bác Hồ cũng đã
từng dạy: “Có tài mà không có đức thì là người vô dụng, có đức mà không có
tài thì làm việc gì cũng khó”[

]. Xét trên mọi phương diện, bồi dưỡng ý thức

của cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển đồng bằng sông Cửu
Long đóng góp một phần quan trọng tạo nên nhân cách của mỗi người. Như
vậy, bồi dưỡng ý thức của cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển
đồng bằng sông Cửu Long góp phần đặc biệt quan trọng trong giáo dục đạo
đức, lối sống, hình thành nhân cách người cán bộ, viên chức ngành ngân hàng.
* Những vấn đề có tính quy luật bồi dưỡng ý thức pháp luật của đội
ngũ cán bộ, viên chức các chi nhánh ngân hàng phát triển khu vực đồng bằng
sông Cửu Long
Một là. bồi dưỡng ý thức pháp luật cho cán bộ, viên chức các chi nhánh
nhân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long phụ thuộc vào nhận
thức, trách nhiệm của chủ thể và đối tượng bồi dưỡng.

Bồi dưỡng ý thức pháp luật là một quá trình có mục đích, có tổ chức; là
sự phối hợp, phụ thuộc lẫn nhau giữa chủ thể và đối tượng bồi dưỡng nhằm
nâng cao nhận thức pháp luật; xây dựng niềm tin về pháp luật và rèn luyện
25


thói quen hành vi pháp luật cho đối tượng. Chính vì vậy, sự thống nhất biện
chứng giữa nhận thức, trách nhiệm của chủ thể và đối tượng bồi dưỡng là vấn
đề có tính quy luật của bồi dưỡng ý thức pháp luật cho cán bộ, viên chức các
chi nhánh nhân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long.
Nội dung vấn đề có tính quy luật này chỉ rõ phải nâng cao nhận thức,
trách nhiệm của chủ thể và đối tượng bồi dưỡng bồi dưỡng ý thức pháp luật.
Theo đó phải giáo dục làm cho cả chủ thể và đối tượng nắm vững những
nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan
điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về pháp luật và giáo dục pháp luật cho
cán bộ, đagr viên và nhân dân hiện nay.
Hai là, bồi dưỡng ý thức pháp luật cho cán bộ, viên chức phụ thuộc vào
sự kết hợp chặt chẽ giữa sự bồi dưỡng của tổ chức, tập thể với tự bồi dưỡng
của mỗi người nhằm biến quá trình bồi dưỡng thành quá trình tự bồi dưỡng ý
thức pháp luật của mỗi cán bộ, công chức các chi nhánh nhân hàng phát triển
khu vực đồng bằng sông Cửu Long
Vấn đề có tính quy luật này đòi hỏi phải xây dựng các chi nhánh ngân
hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long thực sự vững mạnh thực
sự là cái nôi giáo dục, rèn luyện cán bộ, viên chức. Phát huy vai trò của các tổ
chức đảng, tổ chức quản lý, tổ chức quần chúng trong bồi dưỡng ý thức pháp
luật cho cán bộ, viên chức các chi nhánh nhân hàng phát triển khu vực đồng
bằng sông Cửu Long. Các tổ chức, các lực lượng cần có sự phối hợp, hiệp
đồng chặt chẽ, phát huy tốt vai trò trách nhiệm của mình ngay từ khâu nghiên
cứu, phổ biến, quán triệt, triển khai thực hiện chỉ thị, hướng dẫn bồi dưỡng ý
thức pháp luật cho cán bộ, viên chức. Mục đích của phối hợp và phát huy vai

trò của các tổ chức, các lực lượng trong bồi dưỡng ý thức pháp luật cho cán
bộ, viên chức nhằm phát huy được sức mạnh tổng hợp; đảm bảo sử dụng thời
gian cho hợp lý, không mâu thuẫn, chồng chéo với các hoạt động khác của
các chi nhánh nhân hàng phát triển khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Cần
26