LUẬN văn THẠC sĩ CHẤT LƯỢNG THAM GIA xây DỰNG hệ THỐNG CHÍNH TRỊ cơ sở VỮNG MẠNH của bộ đội địa PHƯƠNG TỈNH lâm ĐỒNG HIỆN NAY

MỤC LỤC
Trang
3

MỞ ĐẦU

Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN LÝ LUẬN, THỰC
TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG THAM GIA XÂY
DỰNG HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CƠ SỞ CỦA
BỘ ĐỘI ĐỊA PHƯƠNG TỈNH LÂM ĐỒNG
1.1. Bộ đội địa phương tham gia xây dựng hệ thống

10

chính trị cơ sở và những vấn đề cơ bản về chất
lượng tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở
của bộ đội địa phương tỉnh Lâm Đồng
1.2. Thực trạng và một số kinh nghiệm nâng cao chất

10

lượng tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở
vững mạnh của bộ đội địa phương tỉnh Lâm Đồng
Chương 2: YÊU CẦU VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP NÂNG

34

CAO CHẤT LƯỢNG THAM GIA XÂY DỰNG
HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CƠ SỞ VỮNG MẠNH
CỦA

BỘ

ĐỘI

ĐỊA

PHƯƠNG

TỈNH

LÂM ĐỒNG HIỆN NAY
2.1. Sự phát triển của tình hình nhiệm vụ và yêu cầu

54

nâng cao chất lượng tham gia xây dựng hệ thống
chính trị cơ sở vững mạnh của bộ đội địa phương
tỉnh Lâm Đồng
2.2. Những giải pháp nâng cao chất lượng tham gia

54

xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh của
bộ đội địa phương tỉnh Lâm Đồng hiện nay
KẾT LUẬN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

60
89

91
97

1


MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Hệ thống chính trị cơ sở tỉnh Lâm Đồng có vị trí vai trò quan trọng trong
tổ chức và vận động nhân dân thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp
luật của Nhà nước, tăng cường đại đoàn kết toàn dân, phát huy quyền làm chủ
của nhân dân, huy động mọi khả năng phát triển kinh tế, VHXH, tổ chức cuộc
sống của cộng đồng dân cư ở địa phương. Xây dựng HTCT cơ sở tỉnh Lâm
Đồng vững mạnh là nhiệm vụ cơ bản, thường xuyên và cấp bách hiện nay. Đó
là trách nhiệm của Đảng bộ, Chính quyền, nhân dân và cả HTCT của Tỉnh,
trong đó BĐĐP tỉnh Lâm Đồng có vị trí, vai trò quan trọng.
Tham gia xây dựng HTCT cơ sở là một nhiệm vụ trong thực hiện chức
năng của “đội quân công tác”, một nội dung của công tác dân vận của QĐND
Việt Nam. Tiến hành xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh là góp phần củng cố
lòng tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, vào bản chất tốt đẹp của chế
độ XHCN, tăng cường đoàn kết quân dân, xây dựng thế trận lòng dân vững
mạnh, chống âm mưu “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù
địch; giữ vững sự ổn định chính trị, nâng cao hiệu lực lãnh đạo của cấp ủy,
chính quyền địa phương và hoạt động của các tổ chức CT- XH; phát triển kinh
tế, VHXH, củng cố QP&AN, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, nâng
cao dân trí và đời sống của nhân dân. Nhờ thực hiện nhiệm vụ tham gia xây
dựng HTCT cơ sở, BĐĐP tỉnh Lâm Đồng luôn nhận được sự giúp đỡ quý báu
của nhân dân trong xây dựng đơn vị VMTD, thực sự là lực lượng chiến đấu,
lực lượng chính trị tin cậy, trung thành của Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân

các dân tộc tỉnh Lâm Đồng. BĐĐP tỉnh Lâm Đồng tham gia xây dựng HTCT
cơ sở vững mạnh đã trực tiếp góp phần củng cố nền tảng CT-XH vững chắc,
tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa quân đội với nhân dân, tạo nên nguồn
sức mạnh to lớn để BĐĐP tỉnh Lâm Đồng hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao.
Hiện nay, các thế lực thù địch đang ráo riết đẩy mạnh chiến lược “diễn
biến hòa bình”, kết hợp với bạo loạn lật đổ để chống phá cách mạng nước ta.
2


Địa bàn Tây Nguyên nói chung và tỉnh Lâm Đồng nói riêng là một trong
những trọng điểm chống phá. Lợi dụng những vấn đề về dân tộc, tôn giáo do
lịch sử để lại, chúng kích động tư tưởng ly khai, dụ dỗ, mua chuộc, lôi kéo
đồng bào dân tộc thiểu số chống lại chính quyền, gây mất ổn định chính trị.
Chúng tìm mọi thủ đoạn tuyên truyền, lừa bịp, mị dân, xuyên tạc quan điểm
chủ trương chính sách dân tộc, tôn giáo của Đảng, Nhà nước; tìm mọi cách vô
hiệu hóa, tiến tới lật đổ chính quyền cơ sở. Điều đó đã đặt ra yêu cầu khách
quan phải coi trọng nhiệm vụ tham gia xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh của
BĐĐP tỉnh Lâm Đồng, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số,
đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới.
Trong những năm qua quán triệt và thực hiện đường lối đổi mới theo
định hướng XHCN, dưới sự lãnh đạo của các cấp uỷ đảng, quản lý điều hành
của chính quyền, hoạt động tham gia xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh của
BĐĐP tỉnh Lâm Đồng đã từng bước đổi mới về nội dung, phương thức và đạt
được những thành tựu quan trọng. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, kết
quả tham gia xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng
vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập cả về nhận thức trách nhiệm, lãnh đạo, chỉ đạo
và cách thức tổ chức thực hiện. Vì vậy, nghiên cứu vấn đề chất lượng tham
gia xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng trong tình
hình hiện nay không chỉ có ý nghĩa lý luận mà còn có giá trị thực tiễn to lớn.
Từ những lý do trên tác giả chọn vấn đề: “Chất lượng tham gia xây

dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh của bộ đội địa phương tỉnh Lâm
Đồng hiện nay” làm đề tài luận văn thạc sĩ khoa học chính trị, chuyên ngành
Xây dựng Đảng và Chính quyền Nhà nước.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Quân đội có nhiệm vụ tham gia xây dựng đất nước là quan điểm nhất
quán xuyên suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong mọi thời kỳ cách
mạng, trong chiến tranh giải phóng dân tộc, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, trong
3


sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Quán triệt các quan
điểm của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh về nhiệm vụ tham gia xây dựng đất
nước, đã có nhiều cơ quan và cán bộ khoa học nghiên cứu về hoạt động của
quân đội tham gia xây dựng kinh tế, xây dựng nền tảng CT- XH, xây dựng cơ
sở chính trị và tham gia xây dựng HTCT cơ sở trên các địa bàn của đất nước.
Đặc biệt, trong những năm đất nước đổi mới, đã có nhiều công trình của các cơ
quan, đơn vị, cán bộ lãnh đạo, chỉ huy, quản lý và cán bộ khoa học, nghiên cứu
về HTCT và nhiệm vụ tham gia xây dựng đất nước, xây dựng địa phương,
tham gia xây dựng cơ sở chính trị, HTCT cơ sở của các đơn vị quân đội trên
các địa bàn của cả nước nói chung với nội dung và phạm vi khác nhau.
* Nhóm những công trình nghiên cứu về hệ thống chính trị
Nguyễn Khánh Mậu (2007), “Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt
động của hệ thống chính trị cấp xã, phường, thị trấn ở Đồng Nai hiện nay”
Tạp chí Khoa học Chính trị, số 2 năm 2007; Nguyễn Đức Ngọc (2009), Đổi
mới hệ thống chính trị cấp cơ sở vùng dân tộc Chăm ở nước ta hiện nay,
Luận án tiến sĩ Triết học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà
Nội; Giàng Seo Phử (2010), “Đồng bào dân tộc thiểu số thực hiện xóa đói,
giảm nghèo qua Chương trình 135 giai đoạn II”, Tạp chí Cộng sản, số 816
năm 2010; Nguyễn Phú Trọng (2011), “Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả
hệ thống chính trị, hoàn thành tốt các mục tiêu, kế hoạch đề ra”, Tạp chí

Cộng sản, số 829 năm 2011.
Nhìn tổng quát các công trình trên đã phân tích luận giải sâu sắc
quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm
của Đảng về hệ thống chính trị XHCN; công tác dân vận của các tổ chức
đảng, chính quyền Nhà nước các cấp; xác định rõ tiến hành công tác dân
vận là trách nhiệm của cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền và các tổ chức
trong HTCT đất nước, nhưng chưa đề cập một cách trực tiếp, cụ thể quân
đội tiến hành công tác dân vận, tham gia xây dựng HTCT cơ sở.
4


* Nhóm những công trình trong quân đội nghiên cứu về công tác dân
vận và quân đội tham gia xây dựng hệ thống chính trị
Vũ Hiệp Bình (2005), “Bộ đội Biên phòng tham gia xây dựng cơ sở
chính trị, phát triển kinh tế xã hội, góp phần xây dựng, bảo vệ vững chắc địa
bàn biên giới, hải đảo”, Tạp chí Quốc phòng toàn dân, số 3 năm 2005;
Nguyễn Kim Khoa (2006), “Xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân kết hợp
với xây dựng thế trận an ninh nhân dân ở khu vực biên giới Quân khu II”,
Tạp chí Quốc phòng toàn dân, số 5 năm 2006; Nguyễn Hữu Ân (2008), Công
tác dân vận của bộ đội địa phương tỉnh Lâm Đồng ở vùng đồng bào dân tộc
thiểu số hiện nay, Luận văn Thạc sĩ xây dựng Đảng và Chính quyền Nhà
nước, Học viện Chính trị, Hà Nội; Phùng Quốc Hưng (2010), Xây dựng hệ
thống chính trị cơ sở vững mạnh ở tỉnh Phú Thọ giai đoạn hiện nay, Luận văn
Thạc sĩ xây dựng Đảng và chính quyền Nhà nước, Học viện Chính trị, Hà
Nội; Đặng Thanh Nam (2010), Bộ đội địa phương Cà Mau tham gia xây
dựng hệ thống chính trị cơ sở hiện nay, Luận văn Thạc sĩ Triết học, Học viện
Chính trị, Hà Nội; Nguyễn Tiến Dũng (2011), Hoạt động của các đơn vị quân
đội tham gia xây dựng cơ sở địa phương vững mạnh trên địa bàn Tây Nguyên
giai đoạn hiện nay, Luận án tiến sĩ Chính trị học, Học viện Chính trị, Hà Nội;
Vũ Văn Thướng (2014), Hoạt động tham gia xây dựng cơ sở địa phương

vững mạnh của các lữ đoàn trực thuộc Quân khu 1 hiện nay, Luận văn Thạc
sĩ xây dựng Đảng và Chính quyền Nhà nước, Học viện Chính trị, Hà Nội.
Nhìn tổng quát, các công trình trên đã phân tích làm sáng tỏ lý luận
Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam
về nhiệm vụ công tác dân vận của quân đội. Các công trình trên đều khẳng định
rằng, việc quân đội tiến hành công tác dân vận là vấn đề thuộc bản chất cách
mạng của QĐND Việt Nam - quân đội của dân, do dân, vì dân. Những hoạt
động tham gia xây dựng địa phương về KT- CT, VHXH, và về QP& AN được
các công trình trên xác định là những nội dung của công tác dân vận. Đồng
5


thời, đã chỉ ra những thành tựu, hạn chế và yếu kém trong tổ chức và hoạt
động của công tác này cũng như nguyên nhân của nó. Từ đó, xác định những
yêu cầu và đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác dân
vận của Quân đội đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới.
Viện Khoa học xã hội Nhân văn quân sự (2009), Chức năng, nhiệm vụ
của quân đội nhân dân Việt Nam - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn. Trong
công trình này các tác giả đã phân tích khá sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh, quan
điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về thực hiện chức năng công tác của Quân
đội ta trong các thời kỳ cách mạng. Chấp hành Chỉ thị của Quân ủy Trung
ương về tổng kết 10 năm thực hiện thực hiện Nghị quyết 152/NQ - ĐUQSTW,
năm 2013 các đơn vị trong toàn quân đã tiến hành tổng kết việc thực hiện Nghị
quyết của Đảng uỷ Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương) Về tiếp
tục đổi mới và tăng cường công tác dân vận trong thời kỳ mới. Từ thực tiễn
thực hiện nhiệm vụ công tác dân vận của lực lượng vũ trang, đã bước đầu rút ra
một số kinh nghiệm về lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện. Báo cáo tổng kết
của Quân ủy Trung ương đã khẳng định vai trò đặc biệt quan trọng của cấp uỷ,
người chỉ huy, chính uỷ, chính trị viên các cấp đối với việc lãnh đạo, chỉ đạo
các hoạt động tham gia xây dựng cơ sở chính trị và HTCT cơ sở vững mạnh

của quân đội trong tình hình mới; chỉ rõ, quá trình thực hiện phải làm tốt công
tác chuẩn bị, có kế hoạch và hướng dẫn cụ thể cho từng cấp, nhất là phải phù
hợp với đặc điểm, nhiệm vụ từng đơn vị cơ sở và có tính khả thi và triển khai
thực hiện toàn diện các nội dung công tác.
Nhìn chung, những công trình của tập thể và cá nhân các cán bộ lãnh
đạo, chỉ huy quản lý và cán bộ khoa học nêu trên đã đề cập khá sâu sắc, toàn
diện quan điểm của Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh về chức năng, nhiệm vụ
của QĐND Việt Nam. Phân tích và luận giải vị trí, đặc điểm, vai trò của đội
quân công tác trong tiến hành công tác dân vận và tham gia xây dựng HTCT
cơ sở trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chức năng của đội quân
6


công tác được các công trình nghiên cứu ở các phương diện nội dung, hình
thức, biện pháp công tác dân vận; tham gia xây dựng nền tảng CT- XH của
đất nước; nhiệm vụ tham gia xây dựng phát triển kinh tế, VHXH; tham gia
xây dựng HTCT, củng cố QP&AN, trật tự an toàn xã hội ở các địa phương
của các đơn vị quân đội. Tuy nhiên cho đến nay chưa có đề tài nào nghiên
cứu có hệ thống về BĐĐP tỉnh Lâm Đồng tham gia xây dựng HTCT cơ sở
vững mạnh với tính chất là một công trình hoa học độc lập. Tác giả luận văn
trân trọng kế thừa kết quả nghiên cứu của những công trình có liên quan để
luận giải làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn chất lượng tham gia xây
dựng HTCT cơ sở vững mạnh của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng hiện nay.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích: Làm sáng tỏ lý luận và thực tiễn, đề xuất những giải pháp
nâng cao chất lượng tham gia xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh của BĐĐP
tỉnh Lâm Đồng hiện nay.
* Nhiệm vụ:
- Nghiên cứu làm rõ những vấn đề cơ bản về chất lượng tham gia xây
dựng HTCT cơ sở vững mạnh của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng.

- Đánh giá đúng thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân và kinh nghiệm nâng
cao chất lượng tham gia xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh của BĐĐP tỉnh
Lâm Đồng.
- Xác định yêu cầu và đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng tham
gia xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng hiện nay.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu: Chất lượng tham gia xây dựng HTCT cơ sở
vững mạnh của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng.
* Phạm vi nghiên cứu: Hoạt động tham gia xây dựng HTCT cơ sở vững
mạnh của các đơn vị thuộc BCHQS tỉnh Lâm Đồng trên địa bàn tỉnh gồm: các
cơ quan quân sự huyện, thành phố, trung đoàn 994 và trường quân sự; các tư
liệu, số liệu khảo sát, tổng kết thực tiễn chủ yếu từ năm 2010 đến nay.
7


5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
* Cơ sở lý luận: Lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh; các quan điểm, đường lối của Đảng cộng sản Việt Nam về xây dựng
chính quyền nhà nước, xây dựng HTCT, về bản chất, vai trò, chức năng của
QĐND Việt Nam.
* Cơ sở thực tiễn: Thực tiễn tham gia xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh
ở tỉnh Lâm Đồng thông qua nghiên cứu các báo cáo tổng kết và các số liệu điều
tra khảo sát về hoạt động tham gia xây dựng HTCT cơ sở của BĐĐP tỉnh Lâm
Đồng do tác giả thực hiện. Đồng thời có kế thừa những nghiên cứu và kết luận
của các công trình khoa học đã được công bố.
* Phương pháp nghiên cứu: Dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ
nghĩa Mác - Lênin; luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp của các khoa
học chuyên ngành và liên ngành, trong đó đặc biệt coi trọng các phương pháp
phân tích tổng hợp, lôgích - lịch sử, so sánh, điều tra, khảo sát, tổng kết thực
tiễn và phương pháp sử dụng chuyên gia.

6. Ý nghĩa của đề tài
Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần cung cấp luận cứ khoa học
về công tác xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng;
giúp cho lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị tham khảo, nghiên cứu, vận dụng xác
định các chủ trương, giải pháp nâng cao chất lượng tham gia xây dựng HTCT
cơ sở vững mạnh của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng. Luận văn có thể sử dụng làm tài
liệu tham khảo để nghiên cứu, giảng dạy môn công tác đảng, công tác chính
trị trong các học viện, nhà trường quân đội.
7. Kết cấu của đề tài
Gồm: Phần mở đầu, 2 chương (4 tiết), kết luận, danh mục tài liệu tham
khảo và phụ lục

8


Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN LÝ LUẬN, THỰC TIỄN
VỀ CHẤT LƯỢNG THAM GIA XÂY DỰNG HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
CƠ SỞ VỮNG MẠNH CỦA BỘ ĐỘI ĐỊA PHƯƠNG TỈNH LÂM ĐỒNG

1.1. Bộ đội địa phương tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở
và những vấn đề cơ bản về chất lượng tham gia xây dựng hệ thống chính
trị cơ sở của bộ đội địa phương tỉnh Lâm Đồng
1.1.1. Hệ thống chính trị cơ sở của tỉnh Lâm Đồng và hoạt động tham
gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở của bộ đội địa phương tỉnh Lâm Đồng
* Khái quát về tỉnh Lâm Đồng
Lâm Đồng là một tỉnh miền núi nằm ở phía nam Tây Nguyên, được thành
lập năm 1976. Diện tích 9.783, 34km2 chiếm khoảng 2,9% diện tích cả nước.
Phía đông giáp các tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận; phía tây giáp tỉnh Bình Phước;
phía tây nam giáp tỉnh Đồng Nai; phía nam - đông nam giáp tỉnh Bình Thuận;

phía bắc giáp tỉnh Đắc Lắc. Tỉnh có 2 thành phố, 10 huyện, 147 xã, phường, thị
trấn nằm ở phía Nam dãy Trường Sơn, độ cao trung bình 100-1500m. Dân
số1.273.317 người, mật độ dân số 130 người/ km2, bao gồm 43 dân tộc anh em
cùng sinh sống, có nhiều tôn giáo khác nhau. Đất đai phì nhiêu thuận lợi cho
phát triển lâm nghiệp, nông nghiệp. Khoáng sản đa dạng, phong phú; khí hậu ôn
đới, thời tiết quanh năm mát mẻ và có những cảnh quan du lịc nổi tiếng; có hệ
thống giao thông tương đối thuận tiện nối liền liên tỉnh với thành phố Hồ Chí
Minh và các tỉnh duyên hải miền Trung, Tây Nguyên và miền Đông Nam bộ.
Nhân dân các dân tộc trong tỉnh Lâm Đồng có truyền thống yêu nước, bất
khuất, kiên cường trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm trước đây,
truyền thống đó được tiếp tục kế thừa, phát huy trong sự nghiệp xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc. Sau 30 năm thực hiện đường lối đổi mới toàn diện của Đảng, đời
sống KT- XH hiện nay ở tỉnh đã có sự khởi sắc, tình hình chính trị cơ bản ổn
định, kinh tế, VHXH phát triển, đời sống của nhân dân không ngừng được cải
thiện cho phép huy động tiềm lực tại chỗ vào thực hiện các mặt công tác quân sự
quốc phòng của địa phương. Tuy nhiên, so với các tỉnh trong cả nước Lâm Đồng
9


vẫn là một tỉnh nghèo, kinh tế chậm phát triển chưa tương xứng với tiềm năng,
thế mạnh địa phương. Hạ tầng cơ sở một số vùng còn thấp, đời sống các dân tộc
còn khó khăn, trình độ dân trí thấp, nhất là vùng đồng bào các dân tộc, vùng sâu,
vùng xa; cơ sở vật chất cho giáo dục, y tế còn thiếu. HTCT cơ sở có nơi hoạt
động hình thức, số đảng viên người dân tộc thiểu số còn ít. Vì vậy, để nâng cao
chất lượng hoạt động của HTCT cơ sở cần giải quyết tổng thể các vấn đề
CT- XH hiện nay và đi sâu nghiên cứu làm rõ vị trí, vai trò của các lực lượng
tham gia xây dựng HTCT cơ sở ở tỉnh Lâm Đồng trong đó có lực lượng BĐĐP.
* Quan niệm hệ thống chính trị cơ sở ở tỉnh Lâm Đồng
Khái niệm HTCT ở nước ta lần đầu tiên được sử dụng trong văn kiện Hội
nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VI và đến nay, khái niệm

này được sử dụng phổ biến trong các văn kiện của Đảng và văn bản pháp luật
của Nhà nước. HTCT ở nước ta là một chỉnh thể gồm Đảng Cộng sản Việt Nam,
Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ
chức CT-XH là Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ
Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Tổng Liên
đoàn lao động Việt Nam, hoạt động theo một cơ chế nhất định nhằm từng bước
hoàn thiện nền dân chủ XHCN, bảo đảm mọi quyền lực thuộc về nhân dân và
thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Hệ thống chính trị của nước Cộng hoà XHCN Việt Nam mang tính nhất
nguyên, được tổ chức theo 4 cấp tương đương với phân cấp hành chính - lãnh
thổ hiện nay. Cùng với đơn vị hành chính, HTCT đất nước được tổ chức thành
4 cấp: cấp Trung ương; cấp tỉnh (bao gồm các tỉnh và thành phố trực thuộc
Trung ương); cấp huyện (bao gồm các huyện, quận, thị xã và thành phố thuộc
tỉnh); cấp xã (bao gồm các xã, phường và thị trấn). Cấp xã, phường, thị trấn
được xác định là cấp cơ sở. Xét về mặt cấu trúc, HTCT cơ sở là một chỉnh thể
thống nhất bao gồm các thiết chế chính trị như: Tổ chức cơ sở đảng, chính
quyền cơ sở, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể CT- XH. Các tổ chức này có
quan hệ gắn bó hữu cơ với nhau. Mỗi thành tố hợp thành trong HTCT cơ sở có
vị trí, vai trò, chức năng khác nhau, song đều vận hành theo cơ chế Đảng lãnh
10


đạo, chính quyền điều hành, quản lý, phát huy vai trò của các tổ chức CT- XH
và quyền làm chủ của nhân dân.
- Tổ chức cơ sở đảng: Là nền tảng của Đảng, giữ vai trò là hạt nhân
chính trị ở cơ sở. Tổ chức cơ sở đảng phải căn cứ vào chủ trương, đường lối,
nghị quyết, chương trình, kế hoạch của cấp trên để đề ra các chủ trương, nghị
quyết lãnh đạo toàn diện các lĩnh vực của đời sống xã hội ở địa phương. Lãnh
đạo chính quyền thực sự phát huy được năng lực quản lý, điều hành hoạt động;
lãnh đạo các tổ chức kinh tế, hành chính, sự nghiệp... TSVM; chấp hành

nghiêm đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, liên
hệ mật thiết với nhân dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân; lãnh đạo
nhân dân tham gia xây dựng, thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp
luật Nhà nước; chăm lo bảo vệ lợi ích chính đáng cho nhân dân đồng thời kiểm
tra tổ chức đảng, đảng viên chấp hành điều lệ Đảng.
- Chính quyền cơ sở: Bao gồm (HĐND và UBND) cấp xã.
Hội đồng nhân dân do nhân dân địa phương bầu ra; thực hiện những
nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Hiến pháp, pháp luật, bảo đảm sự lãnh
đạo thống nhất của Trung ương. Đây là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa
phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân.
HĐND có chức năng cơ bản là quyết định các vấn đề của địa phương do luật
định; phát huy quyền chủ động sáng tạo của địa phương, giám sát việc tuân theo
Hiến pháp và pháp luật ở địa phương và việc thực hiện nghị quyết của HĐND.
Ủy ban nhân dân là cơ quan hành chính Nhà nước ở địa phương, cơ quan
chấp hành của HĐND có chức năng nhiệm vụ quản lý Nhà nước toàn diện trên
địa bàn, chấp hành Hiến pháp, pháp luật và các văn bản của cơ quan Nhà nước
cấp trên; tổ chức thực hiện những nghị quyết và quyết định của HĐND cùng cấp.
- Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức CT-XH ở cơ sở: Có chức năng chủ
yếu là tập hợp, xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân; bảo vệ quyền lợi
và ý chí của nhân dân; tuyên truyền, vận động nhân dân phát huy quyền làm
chủ trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội; đại diện cho nhân dân tham gia xây
dựng, giám sát đảng, chính quyền ở cơ sở.
11


Hệ thống chính trị cơ sở là cấp thấp nhất trong HTCT nước ta, bao
gồm: Tổ chức cơ sở đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức
CT- XH ở cơ sở, được tổ chức chặt chẽ và gắn bó hữu cơ với nhau, hoạt động
theo nguyên tắc nhất định, nhằm đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý
của chính quyền và phát huy quyền làm chủ của nhân dân.

Từ cơ sở lý luận và thực tiễn trên có thể quan niệm: HTCT cơ sở tỉnh
Lâm Đồng là hệ thống tổ chức được thành lập ở cấp xã, phường, thị trấn theo
quy định của Hiến pháp nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, hoạt động theo cơ
chế đảng lãnh đạo, chính quyền quản lý, nhân dân các dân tộc tỉnh Lâm
Đồng làm chủ nhằm thưc hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước và các nhiệm vụ phát triển kinh tế,
VHXH, củng cố QP& AN ở địa phương cơ sở tỉnh Lâm Đồng.
Hệ thống chính trị cơ sở tỉnh Lâm Đồng là cấp trực tiếp tổ chức thực
hiện đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và của HTCT cấp trên; tăng
cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy quyền làm chủ của nhân dân,
huy động mọi khả năng phát triển KT-XH, tổ chức cuộc sống của cộng đồng
dân cư; là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân.
Chức năng của HTCT cơ sở tỉnh Lâm Đồng là phát triển KT- XH, xây
dựng và hoàn thiện nền dân chủ XHCN, bảo đảm quyền lực thuộc về nhân dân
địa phương, trấn áp mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trên
địa bàn. Thực hiện sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt nam
XHCN.
Nhiệm vụ của HTCT cơ sở của tỉnh Lâm Đồng là lãnh đạo, chỉ đạo, tổ
chức thực hiện việc giáo dục, tuyên truyền và vận động nhân dân tham gia
thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của
Nhà nước về phát triển kinh tế, VHXH, y tế , giáo dục, chính sách dân tộc,
tôn giáo, xây dựng và củng cố QP&AN, đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ
đoạn phá hoại của các thế lực thù địch, xây dựng mối đoàn kết dân tộc...ở địa
12


phương, góp phần xây dựng cơ sở địa phương VMTD.
Nguyên tắc vận hành của HTCT cơ sở tỉnh Lâm Đồng: tổ chức cơ sở
đảng lãnh đạo, chính quyền quản lý, điều hành, nhân dân các dân tộc anh em
trên địa bàn làm chủ.

Hệ thống chính trị cơ sở tỉnh Lâm Đồng có mối quan hệ ngang và quan
hệ dọc. Mối quan hệ theo chiều ngang chính là quan hệ giữa các thành viên
trong HTCT ở cơ sở và mối quan hệ theo chiều dọc thể hiện quan ở quan hệ
giữa các tổ chức trong HTCT cơ sở với các tổ chức trong HTCT cấp trên theo
Hiến pháp và luật quy định.
* Hoạt động tham gia xây dựng HTCT cơ sở của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng.
- Bộ đội địa phương tỉnh Lâm Đồng
Bộ đội địa phương tỉnh Lâm Đồng, là đơn vị trực thuộc Bộ tư lệnh Quân
khu 7, ra đời ngày 23 tháng 8 năm 1945. Trong suốt chặng đường hơn 70 năm xây
dựng, chiến đấu và trưởng thành, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy,
UBND tỉnh Lâm Đồng; Đảng ủy - Bộ tư lệnh Quân khu 7; được cấp ủy, chính
quyền địa phương quan tâm, tạo mọi điều kiện thuận lợi và nhân dân trên địa bàn
đóng quân hết lòng giúp đỡ, đùm bọc; BĐĐP đã vượt qua khó khăn, gian khổ
hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ; thực sự xứng đáng là lực lượng chính trị tin
cậy, lực lượng chiến đấu trung thành của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các
dân tộc tỉnh Lâm Đồng; xây dựng nên truyền thống vẻ vang “Trung thành vô hạn
- Đoàn kết kỷ cương - Tự lực tự cường - Quyết chiến quyết thắng”.
Tổ chức lực lượng của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng gồm: BCHQS tỉnh; 4 cơ
quan Tham mưu, Chính trị, Hậu cần, Kỹ thuật; các Ban chỉ huy quân sự huyện,
thành phố; Trường quân sự tỉnh và Trung đoàn 994.
Nhiệm vụ trọng tâm của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng là huấn luyện, sẵn sàng
chiến đấu và chiến đấu thắng lợi bảo vệ Tổ quốc, giữ vững ổn định chính trị,
QP& AN của địa phương. Đồng thời, thực hiện tốt chức năng đội quân công tác,
đội quân lao động sản xuất, tham gia xây dựng phát triển kinh tế, VHXH; tham
gia xây dựng địa phương vững mạnh, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế
trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân và xây dựng khu vực
13


phòng thủ vững chắc trên địa bàn tỉnh. Trong đó, tiến hành các hoạt động tham

gia xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh trên địa bàn tỉnh được Đảng uỷ, chỉ huy
các cấp xác định là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm, một nội dung
then chốt của công tác dân vận nhằm góp phần xây dựng cơ sở địa phương vững
mạnh, khu vực phòng thủ vững chắc vành đai an toàn, nâng cao đời sống vật
chất, tinh thần, dân trí của nhân dân địa phương.
Hoạt động của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng dưới sự lãnh đạo trực tiếp của
Tỉnh ủy, Đảng ủy Quân sự tỉnh Lâm Đồng và sự lãnh đạo, chỉ đạo của
Đảng ủy - Bộ Tư lệnh Quân khu 7 về nhiệm vụ quốc phòng toàn dân và
công tác quân sự địa phương.
Theo quy định 49-QĐ/TW, hệ thống tổ chức Đảng của BĐĐP tỉnh
Lâm Đồng được tổ chức như sau: Đảng bộ quân sự tỉnh, Đảng bộ quân sự
huyện, thành phố, Trường quân sự tỉnh, Trung đoàn 994 và chi bộ quân sự
xã, phường, thị trấn.
- Hoạt động tham gia xây dựng HTCT cơ sở của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng
Xuất phát từ quan điểm của Đảng về HTCT và xây dựng HTCT vững
mạnh, từ bản chất, tổ chức của HTCT cơ sở và bản chất, chức năng nhiệm vụ
của quân đội, của BĐĐP, quan niệm: Hoạt động tham gia xây dựng HTCT cơ
sở vững mạnh của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng là hoạt động có tổ chức theo chức
năng nhiệm vụ, dưới sự lãnh đạo của cấp ủy địa phương mà trực tiếp là đảng
ủy quân sự các cấp; bao gồm tổng thể các chủ trương, biện pháp, cách thức
tác động và làm cho các yếu tố, bộ phận của HTCT cơ sở vững mạnh về mọi
mặt nhằm góp phần thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao.
Quan niệm trên chỉ rõ:
Mục đích tham gia xây dựng HTCT cơ sở của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng: Là
góp phần xây dựng các tổ chức trong HTCT cơ sở vững mạnh về chính trị, tư
tưởng, tổ chức, hoạt động đạt hiệu quả cao trong lãnh đạo, quản lý, điều hành thực
hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, VHXH, củng cố QP&AN, cải thiện đời sống vật
chất, tinh thần cho nhân dân; tăng cường mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa Quân
đội với Nhân dân, xây dựng thế trận lòng dân vững mạnh, đập tan mọi âm mưu
14

phá hoại của kẻ thù trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN.
Chủ thể tiến hành: Toàn bộ các đơn vị thuộc BCHQS tỉnh Lâm Đồng,
trong đó tổ chức đảng giữ vai trò lãnh đạo; chỉ huy, chính ủy, chính trị viên
các cấp chịu trách nhiệm tổ chức, quản lý, điều hành các cơ quan mà nòng cốt
là cơ quan chính trị làm tham mưu phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền
và tổ chức CT-XH ở xã, phường, thị trấn của tỉnh Lâm Đồng.
Lực lượng tiến hành: Là các cơ quan, đơn vị, các tổ chức, đội ngũ cán bộ
đảng viên và các tổ đội công tác của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng. Đồng thời, quá trình
xây tham gia xây dựng HTCT cơ sở còn có sự tham gia của các tổ chức, các cơ
quan, ban ngành, đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân địa phương.
Đối tượng tác động: Là những tổ chức trong HTCT cơ sở, cán bộ, đảng
viên ở các xã, phường, thị trấn trên địa bàn đóng quân và nhân dân trên địa
bàn tỉnh. Thực chất nói đến HTCT cơ sở là nói đến cơ cấu của lực lượng
chính trị được tổ chức có tính hệ thống gồm tổ chức Đảng, Chính quyền, Mặt
trận Tổ quốc và các tổ chức CT-XH. Mỗi một thành tố, cơ cấu có vai trò vị
trí, nhiệm vụ, chức năng khác nhau trong sự vận động, phát triển, giữ vững ổn
định chính trị của địa phương. Do đó, phải nắm vững vị trí, nhiệm vụ, chức
năng của từng đối tượng để xác định nội dung, hình thức, biện pháp tham gia
xây dựng phù hợp với thực tiễn sự phát triển của tình hình.
Nội dung tham gia xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh của BĐĐP tỉnh
Lâm Đồng. Tham gia xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh của BĐĐP tỉnh Lâm
Đồng có nội dung toàn diện, song căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ tập trung
vào những nội dung cơ bản sau: Phối hợp, giúp cấp uỷ, tổ chức đảng cơ sở tiến
hành công tác xây dựng Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, thực
hiện tốt công tác quản lý giáo dục rèn luyện đảng viên, phát triển đảng viên
mới, củng cố tăng cường mối quan hệ mật thiết với nhân dân ở cơ sở; phối hợp,
tham gia xây dựng chính quyền cơ sở vững mạnh, nâng cao năng lực quản lý,
điều hành, năng lực tổ chức hoạt động thực tiễn cho cán bộ cơ sở; phối hợp,

giúp Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức CT-XH hoạt động theo đúng chức năng,
sát yêu cầu nhiệm vụ của địa phương; phối hợp với các tổ chức trong HTCT cơ
15


sở đấu tranh phòng chống âm mưu thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật
đổ của các thế lực thù địch. Tham gia xây dựng phong trào và giải quyết các
vấn đề xã hội ở cơ sở; phối hợp tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện tốt
chủ trương, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách và luật pháp của Nhà
nước nhằm giúp nhân dân nhận thức rõ quyền lợi, trách nhiệm, nghĩa vụ của
mình và tích cực tham gia xây dựng HTCT ở cơ sở vững mạnh.
Hình thức, phương pháp: Hình thức phương pháp cơ bản trong tham
gia xây dựng HTCT cơ sở của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng đó là tham mưu và trực
tiếp. Song quá trình thực hiện cần vận dụng tổng hợp các hình thức, phương
pháp của công tác dân vận. Thực tiễn hoạt động và quá trình nghiên cứu tổng
kết rút kinh nghiệm tham gia xây dựng HTCT cơ sở của quân đội nói chung
cũng như BĐĐP Lâm Đồng nói riêng có các hình thức, phương pháp cơ bản,
đó là: Tổ chức hành quân dã ngoại kết hợp tiến hành công tác tuyên truyền
vận động nhân dân xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh; tổ chức kết nghĩa giữa
đơn vị với các tổ CT-XH địa phương; cử các tổ đội công tác tham gia cùng
địa phương tiến hành các hoạt động xây dựng HTCT cơ sở.
Ngoài các hình thức, phương pháp cơ bản trên cần thông qua các hoạt
động thực hiện chức năng, nhiệm vụ của đơn vị để phục vụ cho hoạt động
tham gia xây dựng HTCT cơ sở như: tham mưu đề xuất với cấp uỷ chính
quyền các cấp về chủ trương, giải pháp xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh;
phối hợp với cấp ủy, chính quyền trong công tác bồi dưỡng cán bộ, đảng viên;
phối hợp với Mặt trận và đoàn thể tuyên truyền, vận động và giúp đỡ nhân
dân thực hiện nếp sống mới; bài trừ các hủ tục lạc hậu; phát triển kinh tế;
thông qua huấn luyện, xây dựng lực lượng dự bị động viên; bồi dưỡng kiến
thức quân sự quốc phòng cho cán bộ lãnh đạo, quản lý...

Cơ chế lãnh đạo, quản lý, điều hành: Là sự vận dụng và cụ thể hóa cơ
chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ trong quản lý xã
hội; cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với lĩnh vực QP&AN, quân đội: cấp uỷ địa
phương lãnh đạo, chính quyền quản lý, cơ quan quân sự làm tham mưu phối
hợp chặt chẽ với các lực lượng liên quan trên địa bàn tham gia xây dựng
16


HTCT cơ sở ở địa phương tỉnh Lâm Đồng.
* Vai trò của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng tham gia xây dựng HTCT cơ sở.
Một là, trực tiếp góp phần xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh về chính
trị, tư tưởng, tổ chức làm nòng cốt xây dựng nền tảng chính trị tinh thần,
phát triển kinh tế, VHXH ở cơ sở.
Đây là nội dung trọng tâm, biểu hiện nổi bật nhất hoạt động tham gia
xây dựng HTCT cơ sở của BĐĐP. Đối với HTCT cơ sở trên địa bàn Lâm
Đồng, nội dung này đang trở thành một đòi hỏi cấp thiết chủ yếu do những
yếu kém, bất cập của HTCT cơ sở trên địa bàn.
Xây dựng đội ngũ cán bộ là khâu then chốt, cơ bản, cốt lõi trong xây
dựng HTCT cơ sở ở Lâm Đồng. Tham gia thực hiện nhiệm vụ này, BĐĐP
Lâm Đồng có khả năng đảm nhiệm các công việc như: bồi dưỡng, tạo nguồn
cán bộ cho HTCT cơ sở; phối hợp cùng lãnh đạo và chính quyền địa phương
bồi dưỡng, rèn luyện, xây dựng đội ngũ cán bộ đương nhiệm trong HTCT cơ
sở; bảo vệ và tạo điều kiện cho các cán bộ cơ sở yên tâm công tác, bám sát
dân, gắn bó với dân, mạnh dạn và kiên quyết tổ chức thực hiện đường lối
chính sách của Đảng và Nhà nước, đấu tranh có hiệu quả với các lực lượng
thù địch, hoàn thành nhiệm vụ được giao theo cương vị chức trách của mình;
củng cố uy tín của cán bộ trước nhân dân, đồng thời ngăn ngừa những biểu
hiện suy thoái tiêu cực xuất hiện do những nguyên nhân khách quan (như hoạt
động lôi kéo của kẻ thù, tác động của mặt trái cơ chế thị trường...).
Cùng với bồi dưỡng, tạo nguồn, xây dựng đội ngũ cán bộ của HTCT cơ

sở, BĐĐP tỉnh Lâm Đồng còn phát huy vai trò của mình trong xây dựng các tổ
chức của HTCT cơ sở, đặc biệt là tổ chức Đảng, Chính quyền cơ sở; kiện toàn
nội dung, phương thức hoạt động của các tổ chức đó. Việc kiện toàn nội dung và
phương thức hoạt động của các tổ chức bao gồm: xác định vai trò, vị trí, nội
dung, phạm vi công việc của từng tổ chức, xây dựng quy chế phối hợp hoạt động
giữa các tổ chức; nhằm đảm bảo cho mỗi tổ chức hoạt động đúng hướng, đúng
chức năng, nhiệm vụ, tránh được sự chồng chéo, “lấn sân” nhau. Đó là cách tốt
nhất để tăng cường sức mạnh cho từng tổ chức và cho cả HTCT cơ sở. Đây đang
17


là điểm hạn chế cơ bản của HTCT cơ sở nói chung, trong đó có HTCT cơ sở ở
Lâm Đồng rất cần BĐĐP với môi trường hoạt động tốt cùng thực lực của mình
tham gia đắc lực vào xây dựng HTCT cơ sở ở Lâm Đồng VMTD.
Hai là, góp phần củng cố và tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa
Đảng, Nhà nước, Quân đội với nhân dân ở địa phương.
Khẳng định vai trò trên được xuất phát từ quan điểm của Đảng về mối
quan hệ giữa Đảng với quần chúng nhân dân trong sự nghiệp cách mạng và
yêu cầu, đòi hỏi của sự nghiệp cách mạng hiện nay. Sự nghiệp cách mạng do
Đảng ta tổ chức và lãnh đạo đó là cuộc cách mạng sâu sắc, toàn diện và triệt
để trên tất cả mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, trên phạm vi cả nước. Lợi ích
của cách mạng mang lại không chỉ cho giai cấp công nhân mà cho mọi tầng
lớp nhân dân lao động. Để thực hiện thắng lợi sự nghiệp cách mạng, Đảng
phải thiết lập mối quan hệ mật thiết giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân và
phải có cơ sở nền tảng vững chắc, phải bằng nhiều hoạt động, nhiều hình thức
tổ chức với sự tham gia của tất cả các tổ chức trong HTCT của đất nước. Có
như vậy mới tạo được nguồn sức mạnh tổng hợp để chiến thắng kẻ thù và xây
dựng thành công CNXH trên phạm vi cả nước.
Bộ đội địa phương tỉnh Lâm Đồng là một bộ phận của lực lượng vũ
trang Quân khu 7, là nòng cốt của toàn dân đánh giặc ở địa phương. Do đó,

tham gia xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh là yêu cầu khách quan của sự
nghiệp cách mạng, thể hiện bản chất, chức năng, truyền thống của Quân đội.
Để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, tham gia xây dựng HTCT cơ sở vững
mạnh các đơn vị của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng phải lấy việc xây dựng và nâng
cao năng lực, hiệu quả lãnh đạo, quản lý của cấp uỷ, chính quyền, hoạt động
của các tổ chức CT- XH; bồi dưỡng, tạo nguồn cán bộ, đảng viên, lực lượng
cốt cán cho địa phương; tuyên truyền, vận động nhân dân địa phương thực
hiện thắng lợi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước làm
mục đích hoạt động, thông qua đó để nâng cao nhận thức trách nhiệm cho
nhân dân địa phương trong việc đẩy mạnh phong trào hành động cách mạng,
tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, củng cố lòng tin đối với Đảng và
18


kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH. Đồng thời, thông qua hoạt
động tuyên truyền vận động nhân dân tham gia xây dựng HTCT cơ sở vững
mạnh để nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng, đời sống của nhân dân địa
phương phản ánh trở lại với Đảng, Nhà nước trong việc ban hành, hoàn thiện
đường lối, chính sách, pháp luật. Chính quá trình đó đã góp phần củng cố và
tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng, Nhà nước, Quân đội với Nhân
dân ở tỉnh Lâm Đồng hiện nay.
Ba là, trực tiếp tạo điều kiện thuận lợi để khai thác, phát huy sức mạnh,
các nguồn lực của địa phương, xây dựng đơn vị VMTD hoàn thành nhiệm vụ
trong mọi tình huống.
Yêu cầu thực tiễn hiện nay là các đơn vị trong toàn quân phải tích cực
xây dựng đơn vị VMTD đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội nhân dân “cách
mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”. Để đáp ứng yêu cầu đó các
đơn vị phải tiến hành bằng nhiều biện pháp, trong đó tiến hành hoạt động
tham gia xây dựng HTCT cơ sở là một trong những biện pháp rất quan trọng.
Bởi vì, thông qua tổ chức thực hiện hoạt động này là quá trình rèn luyện nâng

cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng, khả năng điều
hành, quản lý của người chỉ huy, chính ủy, chính trị viên các cấp, tính năng
động sáng tạo của các cơ quan và tổ chức quần chúng trong các đơn vị
BĐĐP. Đồng thời, giúp cán bộ, chiến sĩ có nhận thức sâu sắc hơn, đầy đủ hơn
những thuận lợi khó khăn trong xây dựng đơn vị VMTD, qua đó để rèn luyện
nâng cao bản lĩnh chính trị, bản chất giai cấp công nhân cho bộ đội, góp phần
giáo dục bộ đội thấm nhuần sâu sắc lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Quân
đội ta là quân đội nhân dân, do dân đẻ ra, vì nhân dân mà chiến đấu yêu nước,
yêu dân cho nên hy sinh gian khổ” [38, tr.722]. Xây dựng ý thức thái độ kính
trọng dân, nâng cao năng lực phương pháp tác phong trong thực hiện nhiệm
vụ, tạo cơ sở cho mỗi cá nhân, mỗi đơn vị thực hiện tốt chức năng “đội quân
công tác” và góp phần xây dựng BĐĐP vững mạnh.

19


Trong giai đoạn hiện nay, xây dựng các đơn vị BĐĐP vững mạnh phải
lấy xây dựng vững mạnh về chính trị làm cơ sở. Trong đó sự vững mạnh về
chính trị của địa phương là yếu tố quan trọng tác động trực tiếp đến sự vững
mạnh của BĐĐP. Môi trường chính trị ở địa phương vững mạnh sẽ tạo điều
kiện cho công tác giáo dục, quản lý, rèn luyện bộ đội và thực hiện các nhiệm
vụ được giao thuận lợi. Trái lại, môi trường chính trị ở địa phương không tốt,
HTCT của địa phương hoạt động kém hiệu quả, nhân dân mất lòng tin sẽ ảnh
hưởng đến chất lượng thực hiện các nhiệm vụ và xây dựng đơn vị VMTD. Vì
vậy, nâng cao chất lượng tham gia xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh là một
biện pháp trực tiếp để xây dựng đơn vị VMTD trong tình hình hiện nay. Mọi
biểu hiện trong nhận thức và hành động xem nhẹ hoạt động này đều làm suy
giảm chất lượng và hiệu quả xây dựng các đơn vị bộ đội địa phương VMTD.
Bốn là, góp phần nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng cho cán bộ,
đảng viên và nhân dân trong địa bàn tỉnh, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn

của kẻ thù phá hoại HTCT; giữ vững an ninh chính trị trật tự an toàn xã hội
trên địa bàn đóng quân.
Hiện nay, chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch đang tiến hành
chiến lược “diễn biến hoà bình” để chống phá cách mạng nước ta. Âm mưu
cơ bản là xoá bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, xoá bỏ
CNXH trên phạm vi cả nước. Để thực hiện được âm mưu đó, các thế lực thù
địch đã và đang sử dụng tất cả mọi thủ đoạn hết sức tinh vi nham hiểm để làm
sói mòn niềm tin của nhân dân ta đối với Đảng, với chế độ XHCN, nhằm chia
rẽ mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa Đảng, Nhà nước, Quân đội với Nhân dân,
phá vỡ sức mạnh của khối đoàn kết toàn dân. Do đó, tham gia xây dựng HTCT
cơ sở vững mạnh ngoài việc tham gia xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên và
các tổ chức trong HTCT cơ sở vững mạnh còn phải tuyên truyền, vận động,
giáo dục cho nhân dân nhận thức đúng bản chất của các thế lực thù địch, thấy
rõ âm mưu thủ đoạn của kẻ thù từ đó nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng.
Đồng thời, thông qua tuyên truyền vận động nhân dân xây dựng HTCT cơ sở
vững mạnh để giúp nhân dân địa phương nhận thức đúng và thực hiện có hiệu
20


quả đường lối quan điểm của Đảng về xây dựng HTCT vững mạnh. Trên cơ sở
đó để góp phần cùng cấp uỷ, chính quyền địa phương tích cực xây dựng HTCT
cơ sở vững mạnh, xây dựng tiềm lực QP&AN, xây dựng lực lượng vũ trang địa
phương, làm tròn chức năng, nhiệm vụ của mình, góp phần giữ vững an ninh
chính trị trật tự an toàn xã hội, tạo cơ sở cho nhiệm vụ xây dựng và phát triển
KT- XH của tỉnh Lâm Đồng.
* Đặc điểm hoạt động tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở của
bộ đội địa phương tỉnh Lâm Đồng
Một là, tham gia xây dựng HTCT cơ sở của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng chịu
sự tác động, ảnh hưởng rất lớn từ các thiết chế xã hội cổ truyền và các phong
tục, tập quán của địa phương. Đây là nét đặc thù do đặc điểm dân tộc và

truyền thống lịch sử nước ta. Ở tỉnh Lâm Đồng hiện nay, tại các xã vùng sâu,
vùng xa, vùng đồng bao dân tộc thiểu số các thiết chế xã hội cổ truyền tồn tại
hết sức đa dạng, tùy thuộc vào lịch sử và trình độ phát triển KT-XH ở từng
dân tộc khác nhau, đó là bản, buôn, ...và các thiết chế xã hội cổ truyền vẫn
còn có những ảnh hưởng và tác động rất lớn đến đời sống của cộng đồng dân
cư nói chung, đến tổ chức và hoạt động của HTCT cơ sở nói riêng.
Nói đến các thiết chế xã hội cổ truyền là nói đến những cộng đồng có tính
tự quản. Tính tự quản ở đồng bào dân tộc thiểu số được thực hiện thông qua vai
trò của các già làng, trưởng bản và sự tuân thủ một cách tự giác của các thành
viên trong buôn, làng, bản theo hệ thống luật tục, quy ước, phong tục tập quán đã
ăn sâu vào nếp nghĩ và cũng là nét văn hóa của đồng bào dân tộc. Do đó, vấn đề
đặt ra là, làm thế nào để phát huy được những giá trị tích cực của các thiết chế
này trong quá trình xây dựng đời sống mới ở cộng đồng, trong việc đổi mới và
nâng cao hiệu quả hoạt động của HTCT cơ sở; đồng thời, ngăn chặn, hạn chế
được những mặt tiêu cực của nó. Các thiết chế này với phương thức tự quản và
hoạt động mang tính dân chủ thuần phác, nếu được phát huy sẽ là những công cụ
bổ trợ hữu ích cho các thiết chế quản lý chính thống của Nhà nước. Xác lập vị
trí, vai trò của các thiết chế quản lý chính thống của Nhà nước trong đời sống
cộng đồng là điều cần thiết. Nhưng bất cứ một sự cưỡng, áp đặt nào cũng sẽ dẫn
21


đến những đứt gẫy về văn hóa và sự phản tác dụng mà lịch sử đã minh chứng.
Trình độ dân trí hiện nay ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số sự kết hợp hài hòa
giữa các thiết chế quản lý chính thống với các thiết chế quản lý phi chính thống
tích cực là một giải pháp hữu hiệu nhất, đó là sự kết hợp giữa truyền thống và
hiện đại. Vì vậy, bên cạnh vấn đề quản lý xã hội bằng pháp luật, HTCT cơ sở ở
địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh Lâm Đồng
còn phải nắm rõ luật tục của các tộc người sinh sống trên địa bàn, sử dụng luật
tục, hoặc luật tục hóa pháp luật để quản lý xã hội một cách thích hợp. Theo đó,

quá trình tham gia xây dựng HTCT cơ sở của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng phải hết
sức quan tâm tới đặc điểm này để trên cơ sở đó xác định đúng trọng tâm nội
dung tham gia cho phù hợp và đạt chất lượng hiệu quả cao.
Hai là, tham gia xây dựng HTCT cơ sở của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng trong

điều kiện HTCT cơ sở ở tỉnh được tổ chức, hoạt động trên địa bàn miền núi.
Đây là một đặc điểm đặc thù của HTCT cơ sở tỉnh Lâm Đồng so với các tỉnh
khác. Sau khi sát nhập theo quyết định của Chính phủ và chính thức đi vào hoạt
động từ năm 1976. Tỉnh Lâm Đồng là địa phương miền núi, có địa hình hiểm trở,
hệ thống giao thông nối liền với các tỉnh duyên hải miền trung, Tây Nguyên,
Đông Nam Bộ và thành phố Hồ Chí Minh. Hệ thống giao thông đã có đường ô tô
đến các trung tâm huyện và nhiều xã, tuy nhiên một số vùng sâu, vùng xa việc đi
lại của đồng bào còn gặp nhiều khó khăn. HTCT cơ sở tỉnh Lâm Đồng hiện nay
có: 147 Đảng bộ, 2.391 chi bộ trực thuộc và 23.182 đảng viên chiếm 62,11%
đảng viên trong toàn tỉnh. Có 147 HĐND và UBND cấp xã; mỗi xã, phường, thị
trấn trong tỉnh đều được thành lập Mặt trận Tổ quốc và Đoàn Thanh niên, Hội Phụ
nữ, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh [Phụ lục 3a, 3b, 5a, 5b].
Tuy nhiên, chất lượng đội ngũ cán bộ trong HTCT cơ sở tỉnh Lâm Đồng
không đồng đều, có nhiều cán bộ không chuyên nghiệp và ít được đào tạo,
trình độ văn hoá, lý luận, chuyên môn nghiệp vụ chưa cao. Đội ngũ cán bộ cơ
sở còn thiếu ổn định, chưa được quy hoạch đào tạo bồi dưỡng cơ bản, trình độ
chung của đội ngũ cán bộ cơ sở tỉnh Lâm Đồng là thấp cả về chất lượng, số
22


lượng, cơ cấu tổ chức có nhiều mặt chưa ngang tầm với nhiệm vụ của sự
nghiệp cách mạng trong giai đoạn mới, chưa đáp ứng được yêu cầu của thời kỳ
đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Vì vậy, đây là một đặc điểm
chi phối, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng tham gia xây dựng HTCT cơ sở
vững mạnh.

Ba là, tham gia xây dựng HTCT cơ sở của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng trong
điều kiện HTCT cơ sở quản lý và điều hành bộ phận dân cư phân tán, đa dạng
còn tiềm ẩn nhiều vấn đề bức xúc về an sinh xã hội, về mối quan hệ giữa các tổ
chức trong HTCT cơ sở với nhân dân. Tỉnh Lâm Đồng vẫn là một địa phương
nghèo, kinh tế chậm phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào còn
gặp nhiều khó khăn; tình hình an ninh CT- XH tiềm ẩn nhiều phức tạp; nhận
thức về chính sách, pháp luật của một bộ phận nhân dân nhất là đồng bào dân
tộc thiểu số còn hạn chế; ý thức tự lực, tự cường, tâm lý thụ động, trông chờ, ỷ
lại vẫn còn kể cả cán bộ, đảng viên; các tập tục lạc hậu vẫn còn đè nặng, cản
trở sự phát triển.
Lâm Đồng có địa hình đồi núi tương đối phức tạp, hiểm trở, dân cư thưa
thớt, nhiều xã địa bàn rộng, giao thông kém phát triển, nhiều xã vùng sâu, vùng
xa còn đặc biệt khó khăn, vấn đề an sinh xã hội, mối quan hệ giữa các tổ chức
trong HTCT cơ sở với nhân dân còn có những điểm chưa tốt; vấn đề dân tộc,
tôn giáo còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất ổn định. Điều đó ảnh hưởng lớn
đến chất lượng tham gia xây dựng HTCT cơ sở của BĐĐP Lâm Đồng.
Bốn là, tham gia xây dựng HTCT cơ sở của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng
luôn gắn với các nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và các nhiệm
vụ công tác khác của các đơn vị BĐĐP. Nhiệm vụ của BĐĐP tỉnh Lâm
Đồng hiện nay là huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi. Đồng
thời, cùng với các lực lượng khác trong địa bàn tham gia phát triển KT- XH,
củng cố QP& AN, xây dựng nền tảng CT- XH của địa phương vững mạnh.
Tham gia xây dựng HTCT cơ sở là một mặt hoạt động của công tác dân vận của
BĐĐP, do đó phải luôn gắn chặt với thực hiện các nhiệm vụ khác để phát huy
sức mạnh tổng hợp, tận dụng được những lợi thế về lực lượng và phương tiện.
23


Quá trình thực hiện nhiệm vụ xây dựng HTCT cơ sở phải có sự lãnh đạo, chỉ
đạo, tổ chức thực hiện nhịp nhàng cùng với thực hiện các nhiệm vụ khác. Đây

cũng là một đặc điểm chi phối đến chất lượng tham gia xây dựng HTCT cơ sở
của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng.
Năm là, tham gia xây dựng HTCT cơ sở của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng trong
điều kiện các thế lực thù địch ráo riết đẩy mạnh chiến lược “diễn biến hòa bình”,
bạo loạn lật đổ ở cơ sở. Âm mưu cơ bản, xuyên suốt của các thế lực thù địch
trong chống phá cách mạng nước ta nói chung, địa bàn Tây Nguyên và Lâm
đồng nói riêng là lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo và sự yếu kém của chính
quyền cơ sở để kích động, chia rẽ gây thù hằn dân tộc, tôn giáo; lôi kéo đồng bào
các dân tộc thiểu số, giáo dân thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, bạo loạn
lật đổ, tạo ngòi nổ cho việc quốc tế hóa vấn đề dân tộc, tôn giáo.
Là một tỉnh miền núi phía nam Tây Nguyên, là địa bàn có vai trò quan
trọng về KT- CT, QP& AN của Tây Nguyên và cả nước; vì vậy, quá trình tổ
chức và hoạt động của HTCT cơ sở tỉnh Lâm Đồng luôn bị các thế lực thù
địch chống phá. Lợi dụng sự khác nhau về phong tục, tập quán, tín ngưỡng,
những sơ hở, thiếu sót trong thực hiện các chính sách dân tộc, tôn giáo, triệt
để khai thác những hạn chế trong nhận thức, những khó khăn trong đời sống
và tình trạng đói nghèo của đồng bào dân tộc thiểu số để tiến hành “diễn biến
hòa bình” nhằm gây mất đoàn kết, mâu thuẫn, xung đột giữa các dân tộc. Lợi
dụng vào những hạn chế, yếu kém để nói xấu Đảng, chính quyền, tách quần
chúng ra khỏi sự lãnh đạo của Đảng, làm suy yếu bộ máy chính quyền cơ sở,
thúc đẩy tư tưởng ly khai, kích động tư tưởng dân tộc hẹp hòi, gieo rắc quan
điểm về “quyền dân tộc tự trị”, đòi thành lập “Nhà nước Đề Ga”. Đây là
những vấn đề thực tế, nổi cộm chi phối trong suốt quá trình tham gia xây
dựng HTCT cơ sở của BĐĐP Lâm Đồng. Do đó, quá trình tham gia xây dựng
HTCT cơ sở phải quan tâm và xác định rõ yêu cầu nhiệm vụ.
Trên đây là những đặc điểm cơ bản chi phối đến quá trình tham gia xây
dựng HTCT cơ sở của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng, khu biệt xây dựng HTCT cơ sở

24

ở Lâm Đồng với xây dựng HTCT cơ sở ở các nơi khác, địa bàn khác, đồng thời
cũng là những yêu cầu trong quá trình xây dựng HTCT cơ sở ở Lâm Đồng tất
yếu phải tính toán kỹ lưỡng đến sự chi phối của những đặc điểm trên. Mỗi đặc
điểm phản ánh một mặt, một khía cạnh nhất định cần chú ý trong xây dựng
HTCT cơ sở. Bỏ qua hoặc xem nhẹ một đặc điểm nào cũng có thể dẫn đến xem
xét phiến diện, không đầy đủ, xác định nội dung, phương pháp xây dựng
HTCT cơ sở tỉnh Lâm Đồng không phù hợp, chất lượng không cao.
* Những vấn đề có tính nguyên tắc chỉ đạo hoạt động của BĐĐP tỉnh
Lâm Đồng tham gia xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh
Một là, tham gia xây dựng HTCT cơ sở của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng phải
quán triệt sâu sắc quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của
Nhà nước về đổi mới, xây dựng HTCT vững mạnh. Đây là yêu cầu, đồng thời
là thước đo đánh giá chất lượng tham gia xây dựng HTCT cơ sở của BĐĐP
tỉnh Lâm Đồng. Nguyên tắc này đòi hỏi khi tham gia xây dựng HTCT cơ sở
của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng phải tập trung vào giúp địa phương bồi dưỡng
nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; củng cố cấp ủy đảng, chính
quyền, đoàn thể CT- XH cơ sở; giúp đỡ các ban, ngành, đoàn thể CT-XH ở
địa phương xây dựng và hoạt động theo chức năng, sát yêu cầu nhiệm vụ;
giúp địa phương xây dựng củng cố các cơ sở yếu, kém nhất là những xã,
phường, thị trấn trọng yếu; phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương
tuyên truyền giáo dục nhân dân thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, VHXH,
củng cố QP&AN và tham gia xây dựng HTCT cơ sở vững mạnh.
Đồng thời, những kết quả xây dựng HTCT cơ sở phải bảo đảm chất
lượng, khách quan; chống những biểu hiện vì thành tích, phóng đại khoa
trương, bóp méo sự thật, không chú ý tới những khó khăn và những khuyết
điểm của đơn vị, của địa phương, không thực hiện đúng quy chế, quy định,
làm ảnh hưởng tới hoạt động chung của đơn vị và địa phương trong quá trình
tham gia xây dựng HTCT cơ sở của BĐĐP tỉnh Lâm Đồng hiện nay.
Hai là, tham gia xây dựng HTCT cơ sở phải xuất phát từ chức năng,

25